________________
શબોદર , માં જીરના આર્થિક સર
પ્રબુદ્ધ જીવન
* . ૧૬-૧-૯૧ મેતપુર (ખંભાત) નો નેત્રયજ્ઞ
અહેવાલ : ચીમનલાલ લાધર શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના આર્થિક સહયોગથી શ્રીમતી લીલાબહેન ગફુરભાઇ સર્જક ડો. રમણીક્લાલ દેશીએ જણાવ્યું હતું કે ગુજરાતમાં પ્રતિવર્ષ એક લાખ મહેતાના જ માં જન્મદિન નિમિત્તે પૂ. રવિરોર મહારાજ આંખની હોસ્પિટલ – માણસો મોતીયા વગેરેને કારણે આંધળા બને છે. લોકોએ આંખની કાળજી જે ચિખોદરા (આણંદ) ના ઉપક્રમે ખંભાત પાસેના મેતપુર ગામે રવિવાર, તા. પ્રકારે લેવી જોઈએ તે પ્રકારે લેતા નથી તેનું આ આ પરિણામ છે. દર વર્ષે અમારી ૩૦–૧૨–૧૯૯૦ ના રોજ સવારના દસ વાગે નેત્રયજ્ઞનું આયોજન થયું હતું. મેતપુરની સંસ્થા તરફથી ત્રીસ થી ચાલીસ જેટલા નેત્રયજ્ઞો થાય છે. મેતપુર એ સ્વામી પ્રાથમિક શાળાના મકાનમાં યોજાયેલ આ નેત્રયજ્ઞમાં કુલ – ૪) દીઓને આંખના નારાયણ સંપ્રદાયનું વ્યસન મુક્તિનું ગામ છે. અહીં દરેક્ના હૃદયમાં ભગવાન સ્વામી– નિષ્ણાત તબીબો દ્વારા તપાસવામાં આવ્યા હતા. અને તેમાંથી ૭૫ વ્યક્તિનાં નારાયણ છે. પરંતુ મને તો અહીં ત્રણ નારાયણો – લક્ષ્મી નારાયણ – એટલે મોતીયા વગેરેનાં ઓપરેશન કરવામાં આવ્યા હતા.
કે મુંબઈના દાનવીરો અને મેતપુરના નેત્રયજ્ઞના સહયોગીઓ, ઈદ્રિનારાયણ – એટલે આ નેત્રયજ્ઞના ઉદ્દઘાટન પ્રસંગે સંઘના પ્રમુખ ડો. રમણલાલ ચી. શાહ કે ગામમાં ગરીબ દર્દીઓ અને બાળનારાયણ – એટલે કે મેતપુરના રામધૂન મંડળ મંત્રી શ્રીમતી નિરુબહેન એસ. શાહ, નેત્રયજ્ઞના સંયોજક શ્રી રસિક્લાલ લહેરચંદ ના બાળકના દર્શન થાય છે અને મારું ચિત્ત અત્યંત પ્રસન્નતા અનુભવે છે. શાહ પ્રા. તારાબહેન ૨. શાહ, શ્રી જયાબહેન વીરા, શ્રી મીનાબહેન શાહ, શ્રી પ્રમુખ સ્થાનેથી બોલતાં સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાયનાત શાસ્ત્રી બાલણદાસજીએ યશોમતીબહેન શાહ અને શ્રી ચીમનલાલ ક્લાધર ઉપસ્થિત રહયા હતા. જણાવ્યું હતું કે માનવધર્મ એ ઊંચામાં ઊંચો ધર્મ છે. આજે ભારતની મોટાભાગની
- નેત્રયજ્ઞના ઉદ્દઘાટન સમારોહના પ્રમુખ સ્થાને સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાયના જનતા ગરીબીમાં સપડાયેલી છે એ સંજોગોમાં અહી વધુને વધુ માનવતાના કાર્યો ધર્મગુરુ શાસ્ત્રી બાલકૃષ્ણદાસજી હતા. નેત્રયજ્ઞનું ઉદ્ઘાટન મેતપુર ગામના સરપંચ કરવાની આવશ્યકતા છે. આજના આપણા દેશના નેતાઓ વામણા છે. બીજા શ્રી વસંતલાલ મુખીએ ક્યું હતું. સંઘના પ્રમુખ ડો. રમણલાલ ચી. શાહ મુખ્ય દેશની સરકારો પોતાની પ્રજા માટે નકકર કામ કરે છે ત્યારે આપણે ત્યાં નેતાઓ અતિથિવિશેષ સ્થાને હતા. નેત્રયજ્ઞના સંયોજક શ્રી રસિક્લાલ લહેરચંદ શાહના વરદ પ્રજાની કેડ પર ઊભા રહીને આંધળા ખર્ચાઓ કરે છે. આજે દવાખાના કતલખાના હસ્તે બાળકોને સુખડીના પેકેટોનું વિતરણ થયું હતું. પ્રા. તારાબહેન ૨. શાહના થઈ ગયા છે. દવાખાનાના મોટામેસ બીલો ગરીબ અને મધ્યમવર્ગના લોકોની કમ્મર શુભ હસ્તે અંધત્વ નિવારણના ચિત્ર પ્રદર્શનનું ઉદ્દઘાટન થયું હતું. મેતપુર ગામની તોડી નાખે છે. શું આપણી સરકાર તબીબી સારવાર ક્ષેત્રને ન્દી નિ:શુલ્ક નહિ પ્રાથમિક અને માધ્યમિક શાળાના સર્વેનું ઉદ્ઘાટન સંઘના મંત્રી શ્રીમતી નિરુબહેન બનાવી શકે ? તમે યોજેલ નેત્રયજ્ઞના કાર્યની હું પૂરી તારીફ કરું છું ડો. દોશી એસ. શાહે કહ્યું હતું.
સાહેબ આ સેવાયજ્ઞના શિલ્પી છે. જનતાની આંખોને સારી કરવામાં તમને સદાય આ પ્રસંગે યોજાયેલા સમારોહમાં વક્તવ્ય આપતાં ડો. રમણલાલ ચી. શાહે સફળતા મળતી રહે એવા મારા આશીર્વાદ છે. જણાવ્યું હતું કે અમને અત્યંત આનંદ થાય છે કે નેત્રયજ્ઞના પવિત્ર કાર્યમાં અમે આ નેત્રયજ્ઞની કાર્યવાહી નિહાળવા માટે સંઘ તરફથી મુંબઇથી ચિખોદરા યતચિત સહાયક થઈ શકીએ છીએ. માણસના શરીરના વિવિધ અંગો છે તેમાં ગયેલા મહેમાનોની ડો. દોશી સાહેબ, તેમના ધર્મપત્ની શ્રીમતી ભાનુબહેન દોશી આંખ કેન્દ્ર સ્થાને છે. આંખ ન હોય તો જીવન અકારું લાગે. આંખ વિના માનવી અને તેમના સાથી મિત્રોએ રહેવા ઊતરવાની, જમવાની અને જવા-આવવા માટે પરવશ બની જાય. આંખોની જે રીતે કાળજી લેવાવી જોઈએ તે રીતે આપણા વાહનની સરસ સુવિધા કરી હતી. આ પ્રસંગે આણંદની આંખની હોસ્પિટલ, ટી. ગ્રામજનોમાં લેવાતી નથી. આંખોની અસહાય પરિસ્થિતિને દૂર કરવા આવા નેત્રયજ્ઞો બી. હોસ્પિટલ અને ચિખોદરાની આંખની હોસ્પિટલની અમે મુલાકાત લીધી હતી. જરૂરી અને ઉપકારી બની રહયા છે. આપણા દેવામાં આવા નેત્રયજ્ઞોની હજુ વધુ અને ત્યાં નાતજાતના ભેદભાવ વિના દદીઓને અપાતી સારવારથી અમે સૌ પ્રભાવિત જરૂર છે: ઈગ્લેન્ડ અને અમેરિકા જેવા દેશોમાં નેત્રયજ્ઞ થતાં નથી કારણ કે એ થયા હતા. દેશોમાં હોસ્પિટલો, તબીબોની એટલી સરસ સુવિધાઓ છે અને ત્યાંના લોકો પણ ચિખોદરાની મુલાકાત તથા નેત્રયજ્ઞની મુલાકાત ઉપરાંત વલ્લભવિદ્યાનગર મોટાભાગે સુખી અને સમૃદ્ધ છે કે ત્યાં આવા નેત્રયજ્ઞોની આવશ્યકતા નથી. આથી ખાતે શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયની પણ ત્યાંના સ્થાનિક કાર્યવાહકોના નિમંત્રણથી ઊલ્ટ આફ્રિકા જેવા દેશોમાં નેત્રયજ્ઞની અત્યંત જરૂર હોવા છતાં ત્યાં આવા નેત્ર અમે મુલાકાત લીધી હતી અને ત્યાંના વિદ્યાર્થીઓ સમક્ષ ડો. રમણભાઈ શાહે. યજ્ઞો થતા નથી. કારણ કે ત્યાં આવી સામાજિક સંસ્થાઓ ઓછી છે અને દાતાઓ અને પ્રા. તારાબહેન શાહે ઉદ્બોધન કર્યું હતું. ડો. રમણીક્લાલ દોશીએ તદુપરાંત પણ ઓછા છે. ભારતની જ વાત કરીએ તો અહી હજુ ઘણાં વર્ષ સુધી નેત્રયજ્ઞોની અમારા માટે કરેલી વ્યવસ્થાને લીધે ખંભાતના પ્રખ્યાત શ્રી સ્થભન પાર્શ્વનાથ જરૂરત છે. ભારતનું એ સદભાગ્ય છે કે અહી નેત્રયજ્ઞ માટે લોકો તરફથી દાન જિનાલયનો અમે દર્શન કર્યા હતા. તદુપરાંત અગાસ, વડવા અને બાંધણી ગામમાં મળી રહે છે. ચિત્રકુટ બોધિગયા જેવા ક્ષેત્રમાં એક મહિનામાં દસ થી બાર હજાર આવેલા શ્રીમદ રાજચંદ્ર આશ્રમની મુલાકાત પણ અમારે માટે તેઓએ ગોઠ્ઠી લોકોના આંખના ઓપરેશનો થાય છે. સમાજના સેવાભાવી કાર્યકરો અને ઉદારચરિત હતી. દાનવીરો દ્વારા આ પ્રવૃત્તિને વેગ મળતો રહયો છે. ડો. દોશી સાહેબે તો આ ક્ષેત્રમાં આમ, સંધના આર્થિક સહયોગથી યોજાયેલા નેત્રયજ્ઞની કાર્યવાહી નિહાળ * ભેખ લીધો છે.
વાનો તથા અન્ય સંસ્થાઓ તથા તીર્થોની મુલાકાતનો અમારો કાર્યક્રમ સ્મરણીય સેવા જેમના જીવનનું વ્રત બની ગયું છે એવા ચિખોદારા ગામની હોસ્પિટલના બની રહ્યો હતો. ! સ્વ. અમૃતલાલ યાજ્ઞિક (પૃષ્ઠ – ૨ થી ચાલુ)
કશુંક મેળવી લેવા, આર્થિક દૃષ્ટિએ એને ગુપ્ત રીતે વટાવી લેવાના પ્રયાસો કરતી
હોય છે. એવે વખતે સ્વસ્થતા, સમત્વ, પ્રામાણિકતા, ન્યાયબુદ્ધિ વગેરે જાળવવાનું કાલે વિમાનમાં સીટ મળે છે એની તપાસ કરાવી લીધી છે.'
કપરું બની જાય છે. યાજ્ઞિક સાહેબ કેલેજમાં અને યુનિવર્સિટીની સમિતિઓમાં મને તો કોઈ વાંધો નહોતો પણ યાજ્ઞિક સાહેબ હસતાં હસતાં , હું એવું સ્થાન પ્રાપ્ત કરવા માં આર્થિક પ્રલોભનોથી દૂર રહ્યા હતા. પોતે નિવૃત તો પગ ને ધોતિયું પહેરીને સીધો ખાલી હાથે ચાલ્યો આવ્યો છે. સાથે કશું થયા ત્યારે મળેલી થેલીની રકમ પણ એમણે લોકભારતી સણોસરાને આપી દીધી જ લાવ્યો નથી, આ જ પહેરણ ને ધોતિયું પહેરીને આવતી કાલે મીટિંગમાં હ
| હતી. મુંબઈમાં કેટલીયે સંસ્થાઓના કેટલાયે કાર્યક્રમોમાં એમને જવાનું થતું. આવું એનો તમને વાંધો ન હોય તો આવતી કાલે મીટિગ ચાલુ રાખો.'
તેમને લેવા મૂક્વા માટે સંસ્થા તરફથી વ્યવસ્થા થઈ હોય તો ઠીક, નહિ તો " યાજ્ઞિક સાહેબની સરળતા અને ખેલદિલીથી વાઈસ ચાન્સેલર પણ રાજી
પોતાની મેળે બસમાં કે ટ્રેનમાં ત્યાં પહોંચી જતા, અને ભાડાભથ્થાની કોઇ અપેક્ષા થયા. બીજે દિવસે મીટિગ સારી રીતે ચાલી. એક દિવસના ચોળાયેલો કપડી રાખતા નહિ. કોઈ વખત કોઈ કાર્યક્રમમાં મુખ્ય વ્યક્તિ ન આવી શકે એમ હોય બીજે દિવસે પાછાં પહેરવામાં યાજ્ઞિક સાહેબે કંઈ જ અસ્વસ્થતા કે સંકોચ અનુભવ્યો તેવે વખતે યાજ્ઞિક સાહેબને જો કહેવામાં આવે તો તેઓ સ્વમાન અને ગૌરવનો નહોતાં.
પ્રશ્ન બનાવી અક્કડ રહેવાને બદલે સરળતાથી નિમંત્રણ સ્વીકારી લઇ મુશ્કેલીમાં - કોઈ પણ ક્ષેત્રે ઉચ્ચ સ્થાને પહોંચનાર વ્યક્તિ પાસેથી સગાંઓ, સંબંધીઓ,
અિ મદદરૂપ થતા. ક્યારેક પા કે અડધો કલાક માટે અચાનક બોલવા ઊભા થવાનું મિત્રો સાથીઓ વગેરે પોતાનું કામ કરાવી આપવા માટે જાતજાતની અપેક્ષાઓ હોય તો પણ તેમની મધર વાણી અખ્ખલિત વહેવા લાગતી.. હકપર્વક શખતા હોય છે. તે ન સંતોષાય એટલે ટીકા, નિંદા, ક્લહ, સંઘર્ષ વગેર યાજ્ઞિક સાહેબને જયારે યાદ કરે છે ત્યારે એમના વ્યક્તિત્વના વિવિધ વિલક્ષણ ચાલ થાય છે. એથી રગષનાં ઘણાં પરિણામો ચાલતાં હોય છે. ઉચ્ચ સ્થાન મદાઓ નજર સામે તરવરે છે ! તેઓ પોતાના જીવનને ચરિતાર્થ કરી ગયા !
બેઠેલી વ્યક્તિ પણ કેટલીક્વાર પોતાની સતાના પક્ષપાતી ઉપયોગના બદલામાં ' પ્રભ એમના આત્માને શાંતિ અર્પો ! રમણલાલ ચી. શાહ | | માલિક : શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ, મુદ્રક પ્રકારક : શ્રી ચીમનલાલ જે. શાહ, પ્રકાશન સ્થળ : ૪૫, સરદાર વી. પી. રોડ, મુંબઈ - ૪૦૦ ૦૪. " |
ટે. નં. ૩પ૦ર૬. મુદ્રણસ્થાન : ટ્રેન્ડ પ્રિન્ટર્સ, જગન્નાથ રાંકર શેઠ રોડ, ગિરગામ, મુંબઈ - ૪૦૦ ૦૪.
આ કાવાસા
