________________
વર્ષ : ૨૦ અંક : ૧૦
+: ૨૦૫ : *.:
૦ તા. ૧૬-૧૦-૧૯૯૧ Regd. No. MH. BY | South 54 Licence No. : 37 ૦ ૦ ૦ શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું માસિક મુખપત્ર છે
.
IT |
૦૦૦ પ્રબુદ્ધ જીવન પાક્ષિક ૧૯૩૯થી ૧૯૮૯ : ૫૦ વર્ષ ૦ ૦ વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૩૦ ૦ ૦૯
તંત્રી : રમણલાલ ચી. શાહ
અપહરણ છેલ્લા કેટલાક સમયથી મુંબઈ, દિલ્હી, કલકત્તા વગેરે મોટાં શહેરોમાં આવી છે અને બનતી રહેવાની. તથા પંજાબ, કાશમીર, આસામ, આધૂપ્રદેશ વગેરે રાજયોમાં અપહરણના સાધુ-સંન્યાસીઓની એક મોટી સમસ્યા તે ચેલાઓ મેળવવાની છે. વધુ ગંભીર પ્રકારના કિસ્સા બની રહ્યા છે.
સ્વેચછાએ સંન્યાસ લેનારા માણસો ઓછા હોય છે. વૃદ્ધાવસ્થા આવે ત્યારે - ઐતિહાસિક દૃષ્ટિએ જોઈએ તો અપહરણની ઘટના વગર કોઈ જમાનો સાધુ સંન્યાસીને પોતાની સેવા ચાકરી કરનાર માણસની જરૂર પડે છે. અથવા બાકી રહ્યો નથી. મૂળ રાબ્દ “હરણ છે. “અપ' એટલે ખરાબ. ખરાબ પોતાની ગાદીના વારસ શોધવાની જરૂર પડે છે. તેવે વખતે જે કોઈ યોગ્ય રીતે થયેલું હરણ તે અપહરણ એમ કહી શકાય. વસ્તુત: હરણ પોતે જ પાત્ર ન મળે તો નાનો છોકરાઓને ઉઠાવી લાવવાની ઘટનાઓ પણ બને ખરાબ છે. સંસ્કૃત ‘હું ' ધાત ઉપરથી હરણ શબ્દ આવ્યો છે. હરણ છે. સમજણનો અભાવ, સામનો કરવાની હિંમતનો અભાવ, ખાવાપીવાની એટલે ઉપાડી જવું, ચોરી જવું, સંતાડી દેવું. સંસ્કૃત શબ્દકોરામાં મૂળ ધાત લાલચ વગેરેને કારણે બાળકો કે કિશોરો બાવાઓને તાબે થઈ જાય છે અને તરીકે શબ્દ જોવા મળે છે એનો અર્થ જ એ કે માનવજાતના આદિકાળ વખત જતાં પોતે પણ પોતાના ગુરુ જેવા જબા થઈ જાય છે. સાધુ-સંન્યાસીઓ થી ચીજવસ્તુઓના કે વ્યકિતઓના હરણની ઘટનાઓ બનતી રહી છે. દ્વારા છોકરાઓને ભગાડી જવાની ઘટના માત્ર ભારતમાં જ બને છે એવું બાળકો, કિશોર વિદ્યાર્થીઓ, રૂપવતી સ્ત્રીઓ, રાજદ્વારી પુરુષો, વેપારીઓ, નથી. દુનિયાના બધા જ દેશોમાં અને બધા જ ધર્મોમાં થોડેવત્તે અંશે આવી સાધુસંન્યાસીઓ વગેરેનાં હરણના કિસ્સાઓ ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા છે. ઘટનાઓ બનતી આવી છે. વળી સાધુસંસ્થાઓમાં બીજા ગુરુના તેજસ્વી
કેટલાંક અપકૃત્યો જાહેર પ્રકારનાં હોય છે તો કેટલાંક ગુપ્ત પ્રકારનાં શિષ્યને એની સંમતિથી કે સંમતિ વગર ઉપાડી જવાના કિસ્સા પણ બનતા હોય છે. ઓછી શક્તિ હોય, નૈતિક હિમતનો અભાવ હોય અને તાત્કાલિક રહ્યાા છે. શિષ્યહરણ કે શિષ્યચોરીના નિર્દેશો પ્રાચીન ગ્રંથોમાં મળે છે. દેવ પરિણામનો કે કાયદેસરની શિક્ષાનો ડર હોય ત્યારે માણસ જાહેરમાં અપકૃત્ય દેવીઓને બલિ તરીક ચડાવવા માટે નાનાં છોકરાંઓના અપહરણની ધટનાઓ કરતાં ડરે છે. ચોરી, ખૂન, વ્યભિચાર વગેરે પ્રકારનાં અપકૃત્યો કરવામાં માણસને આજ દિવસ સુધી બનતી રહી છે. પ્રસૂતિગૃહમાંથી તાજાં જન્મેલાં જયારે પોતાના શરીરની દૃષ્ટિએ જોખમ લાગે છે, કાયદાની દૃષ્ટિએ ડર રહે બાળકોના અપહરણના કિસ્સા દેશવિદેશમાં બનતા રહ્યા છે. પોતાની સાધના છે અને પ્રતિષ્ઠાની દૃષ્ટિએ ભય રહે છે ત્યારે તેવા ગુનાઓ માણસ ગુપ્ત માટે અઘોરી બાવાઓ સ્મશાનમાંથી શબનું અપહરણ કરતા રહ્યા છે. રીતે કરે છે. પોતે ઓળખાય નહિ કે પકડાય નહિ તેવી રીતે રહેવાનો કે જૂના વખતમાં પગપાળા કે ગાડામાં પ્રવાસ કરવો પડતો ત્યારે રસ્તામાં ભાગવાનો પ્રયત્ન કરે છે. કેટલાક સરાકત, શાયુકત ભારાડી માણસો બીજાઓનાં જંગલ–ઝાડીમાં છૂપાઈને ડાકુઓ અચાનક છાપ મારતા અને કિંમતી ચીજવસ્તુઓ દેખતાં લટફાટ કરે છે કે કોઈનું ખૂન કરીને ભાગી જાય છે. તાત્કાલિક સામનાનો લૂટી જતાં. દરિયાઈ સફરમાં એકલ દોકલ વહાણને ચાંચિયાઓ ઉઠાવી જતા તેમને ડર નથી હોતો. પોલિસ તથા કાયદાનો ડર તે જે તેઓ પકડાઇ જાય અથવા તેનો માલસામાન લૂટી લેતા. આથી જમીન માર્ગે જેમ વણઝારો તો જ હોય છે. એટલે એવા લોકો છડે ચોક ગુનો કરતાં અચકાતા નથી. નીકળતી તેમ દરીયાઈ માર્ગે વહાણોના કાફલા નીકળતા. કે જેથી કોઈ એવા એક બાજુ એક્લોકલ વ્યકિત હોય અને બીજી બાજુ કેટલાક માણસોનું મોટા સમુદાયને લૂટવાની હિંમત કરી શકે નહિ. વિમાન વ્યવહાર ચાલ થયા જૂથ હોય, એક બાજુ નાનું જૂથ હોય અને બીજી બાજુ પોલિસ તંત્ર હોય, પછી છેલ્લાં કેટલાક વર્ષોમાં હવાઈ ચાંચિયાગીરીના બનાવો નોંધાયા છે. એક બાજુ મોટું જૂથ હોય પણ બીજી બાજુ સૈન્ય હોય ત્યારે ઓછી ઘણુંખરું એવા બનાવ રાજદ્વારી કારણોસર બનતા રહ્યાા છે. અમુક રાજદ્વારી, શક્તિવાળા જાહેરમાં સામનો ન કરતાં ગુપ્ત રીતે અપકૃત્ય કરે છે. જયારે કેદીઓની મુક્તિ માટે અથવા વેર લેવા માટે આવી ઘટનાઓ બનતી રહે પર વેર લઈ શકાતું નથી ત્યારે મોટા જથને છાનીછાની રીતે સતાવ્યા છે. જે દેશો વચ્ચે દુશમનાવટ હોય તે દેશના કેટલાક આતંક્વાદીઓ વિમાનોના સંતોષ લેવાય છે.
અપહરણ કરે છે. કયારેક તેમનો હેતુ ફળે છે. તો ક્યારેક મુસાફરોનો પ્રાણ પ્રેમના ક્ષેત્રમાં યુવક કે યુવતીનું અપહરણ કરવાના કે કરાવવાના કિસ્સાઓ જાય છે. હવાઇ અપહરણ કરનારને બરાબર બોધપાઠ ભણાવ્યો હોય તો • તો હજારો વર્ષથી થતા આવ્યા છે. રાવણે સીતાનું હરણ કર્યું એ પૌરાણિક તે ઇઝરાયલે. યુગાન્ડાના એરપોર્ટમાં જઈને પોતાના વિમાનને તેઓ બહાદુરીપૂર્વક
ઘટના તો જગજાહેર છે. સુભદ્રાહરણ, રૂકિમણી હરણ, લક્ષ્મણાહરણ જેવી અને યુક્તિપૂર્વક છોડાવી લાવી શક્યા હતા. પૌરાણિક ઘટનાઓ કે સંયુકતાહરણ જેવી મધ્યકાલીન ઘટનાઓ જાણીતી અપહરણની સમસ્યા ભારતમાં અને વિદેશોમાં દિવસે દિવસે વધુ અને છે. માત્ર સ્ત્રીનું જ અપહરણ થાય છે એમ નથી. ઓખાએ અનિરુદ્ધનું વધુ ગંભીર બનતી જાય છે. સામાજિક ક્ષેત્રે અને વેપારઉદ્યોગના ક્ષેત્રે બનતી , અપહરણ કરાવ્યું હતું. આવા કેટલાક હરણોમાં યુવક કે યુવતીની સંમતિ વ્યકિતના અપહરણની ઘટનાઓ બનવાની સાથે એનો ચેપ રાજદ્વારી ક્ષેત્રને પણ હોઇ શકે છે. કેટલાંક હરણો લગ્નમાં પરિણમે છે. તો કેટલાંક હરણોના પણ લાગ્યો છે. તેનાં પરિણામો અને પ્રત્યાઘાતો હવે વધુ ભયંકર સ્વરૂપ કિસ્સાઓમાં યુવક કે યુવતીને પાછા મેળવાય છે. ભગાડીને કરેલા લગ્નમાં ધારણ કરવા લાગ્યો છે. બધા જ સુખી થાય છે તેવું નથી. તો પણ યુવક કે યુવતીને ભગાડી જઈને ભારતમાં પંજાબ અને કાશ્મીરની સમસ્યાઓ ઘણી ગભર બની ગઈ લગ્ન કરવાની ઘટનાઓ, માતાપિતાની સંમતિ ન મળવાને કારણે બનતી છે. એ બંને રાજયોનાં આતંક્વાદીઓને પાકિસ્તાન તરફથી તાલીમ અને