________________
()
તા. ૧૬-૯-૯૧ પ્રબદ્ધ જીવન
૧૭ સિંઘવીએ આ વિષય પર બોલતાં જણાવ્યું હતું કે ભગવાન મહાવીરના જીવનમાં સત્વરે જાગૃત કરવાની ઘડી હવે આવી ગઇ છે. કોઈ પ્રતિકાર ન હતો, કોઈ પ્રતિકિયા ન હતી. તેમના જીવનમાં માત્ર સમત્વ [ યુવા વર્ગની સમસ્યા : શ્રી અરવિદ ઇનામદારે આ વિષય અને સમત્વ જ હતું. કેટકેટલા ઉપસર્ગો તેમણે હસતા મુખે સહયા, છતાં પર વ્યાખ્યાન આપતાં કહ્યું હતું કે પર્યુષણ પર્વ નિમિતે આપણામાં રહેલા તેઓએ ઉપસર્ગ કરનાર તરફ હંમેશા કરુણા વૃત્તિ જ દાખવી. ભગવાન મહાવીરની પ્રદૂષણને બહાર કાઢીએ. અને વર્તમાન પેઢી પ્રત્યેની આપણી ફરજને આપણે આ ક્ષમાવૃત્તિ અને કરણામાંથી બોધપાઠ હિંસક બનતા જતા જગતે લેવો ગંભીરતા પૂર્વક નિભાવીએ. આજનો યુવાવર્ગ ગુમરાહ થઈ ગયો છે. તેઓ ધટે છે.
કોલેજમાં છે, પણ તેઓની કોલેજ રસ્તા પર અને કેન્ટીન સુધી વિસ્તરી 1 ડો. હુકમચંદ ભાટિલ : આ વિષય પર વ્યાખ્યાન આપતા છે. યુવાવર્ગની આવી પરિસ્થિતિ માટે યુવાવર્ગમાં ચાર “ડી” નો અભાવ ડો. હુકમચંદ ભારિલ્લે ક્યાં હતું કે જૈન દર્શનમાં સૃષ્ટિની વ્યવસ્થા ઇશ્વર જોવા મળે છે. આ ચાર “ડી” છે: ડિવોશન (લગન), ડેડિકેશન (સમર્પણ), નથી કરતો, પરંતુ આ વ્યવસ્થા સ્વયંસંચાલિત છે. આ વ્યવસ્થા એટલે ડિસિપ્લીન (શિસ્ત) અને ડિટર્મિનેશન (દઢ નિશ્ચય). જ કમબદ્ધ પર્યાય. પરમાં પરુષાર્થ કરવો એ વાસ્તવિક પુરષાર્થ નથી, પર i રસકવિ રસખાન : આ આ વિષય પર વ્યાખ્યાન આપતાં પરપદાર્થને દૃષ્ટિથી હટાવીને આત્મા તરફ જવું એ જ સાચો પુરુષાર્થ છે. શ્રી પ્રવીણચંદ્ર રૂપારેલે જણાવ્યું હતું કે ઇન્વરને પ્રાપ્ત કરવાના ત્રણ માધ્યમો જૈન ધર્મમાં જેટલા તીર્થકરો, કેવળજ્ઞાનીઓ થયા. એ બધાનું કેવળજ્ઞાન છે : જ્ઞાન, ભક્તિ અને યોગ. સામાન્ય જન માટે ભક્તિ સરળ માર્ગ છે. ધ્યાનથી થયું છે. જૈન દર્શનમાં ધ્યાન ઉપર ખૂબ જ ભાર મૂક્વામાં આવ્યો જ્ઞાન માટે ઘણા વિદ્વાનોએ લખ્યું છે કે તે સાધારણ જન માટે મુશ્કેલ માર્ગ છે.. આપણા મંદિરોમાં વીતરાગ પરમાત્માની જે પ્રતિમા છે તે પણ ધ્યાનસ્થ છે. જ્ઞાન મેળવ્યા પછી પણ મોક્ષનો માર્ગ મોકળો થાય કે ન પણ થાય. અવસ્થાની પ્રતિમા છે.
સોળમાં શતકમાં થયેલા કવિ રસખાન જન્મે મુસલમાન હતા, પરંતુ કૃષ્ણભક્તિને r વાત, પિત્ત અને કફ : માનવ સ્વભાવનાં : ડો. ગુણવંત તેઓ વર્યા હતા. તેમની રસિક રચનાઓમાં કૃષ્ણ પ્રત્યેની પ્રેમલક્ષણા ભક્તિની શાહે આ વિષય પર વ્યાખ્યાન આપતાં જણાવ્યું હતું કે આપણા શરીરની અહલાદકતા જોવા મળે છે. ત્રણ ધાતુ વાત, પિત્ત અને કફ છે. આ ત્રણે ધાતુઓનું સંતુલન ખોરવાઈ n દસ પૂર્વધર શ્રી વજુસ્વામી : પો. તારાબહેન રમણલાલ જાય ત્યારે રોગ થતો હોય છે. માનવસ્વભાવની કેમિસ્ટ્રીમાં પણ આ ત્રણે શાહે આ વિષય પર વ્યાખ્યાન આપતાં કહ્યું હતું કે ભગવાન મહાવીરની ધાતુઓનું એટલું જ મહત્ત્વ છે. માનવ જીવનમાં સરખામણી, હરીફાઈ અને શાસન પરંપરામાં છેલ્લા દસ પૂર્વધર શ્રી વજૂસ્વામી ભગવાન મહાવીર પછી આકાંક્ષા એ ત્રણે વસ્ત વાયુની જેમ ફૂટી નીકળે છે. વાયુ દરેકના જીવનમાં પાંચસો વર્ષે થઈ ગયા, પૂર્વજન્મના જ્ઞાનાવરણીય કર્મના ક્ષયપાશયને લીધે હોય છે, પણ તેનો પ્રકોપ ન થાય તે જોવું જરૂરી છે. અતિશય મહાત્વાકાંક્ષી જન્મ વખતે દીક્ષા' શબ્દ સાંભળતાં જ દીક્ષા લેવાના ભાવ એમને થયા લોકો વાયુથી પીડાતા હોય છે પિત્તના પ્રકોપનો સંબંધ ઈર્ષ્યા અને ષ સાથે હતા. જૈન શાસનની પરંપરામાં રાજયની, સંઘની અને આચાર્યોની સંમતિથી છે. કફનો સ્વભાવ ચીકણો છે તે જલદી છૂટો પડતો નથી.
અપવાદરૂપે ત્રણ વર્ષની ઉમરે એમને દીક્ષા આપવામાં આવી એ બતાવે a માંસ નિર્યાત એવમ કતલખાનૌકી સમસ્યા : આ છે કે એમની એટલી નાની વયે પરિપક્વતા કેટલી બધી હશે. * કરોડો વિષય પર વ્યાખ્યાન આપતાં શ્રી મદનરાજ ભંડારીએ ક્યાં હતું કે આજે ગાથાઓને અર્થ અને રહસ્ય સાથે કંઠસ્થ રાખનાર, ગર ભગવંતનો આદર આપણા દેશમાં માંસની નિકાસ અને કતલખાનાની સમસ્યા માનવજીવન પામી નાની વયે આચાર્યનું પદ મેળવનાર, ઘણી લબ્ધિસિદ્ધિ ધરાવનાર, સાથે ગંભીર રીતે સંકળાયેલી છે. આ દેશમાં વિદેશી હૂંડિયામણ કમાવાના શત્રુંજયનો ઉદ્ધાર કરાવનાર, અનશન લઈ દેહ છોડનાર એ મહાત્માના જીવનની લોભમાં આપણી આપણી સરકાર કતલખાનાની પ્રવૃતિઓને પ્રોત્સાહન આપી ઘટનાઓ અત્યંત પ્રેરક છે. રહી છે. અનેક સ્થળોએ નવાં નવાં કતલખાનાંઓ ખોલાઇ રહ્યાં છે. આજે 1 પ્રતિક્રમણ -- આત્મવિશુદ્ધિ કી કલા : આ વિષય પર
એક ગાય કે બળદ જીવતો રહી ને ત્રણથી ચાર હજાર રૂપિયાનો ફાયદો વ્યાખ્યાન આપતાં ડો. સાગરમલ જૈન જણાવ્યું હતું કે પ્રતિકમણનો અર્થ - કરી આપે છે. જંગલો ખૂબ જ ફૂલેફાલે છે તેનું કારણ પશુઓ છે. પાછા ફરવું એમ થાય છે. પર સ્થાનમાંથી પ્રસ્થાનમાં આવવું, વિભાવમાંથી
1 અભ્યાખ્યાન : ડો. રમણલાલ ચી. શાહે આ વિષય પર વ્યાખ્યાન સ્વભાવમાં આવવું તેને પ્રતિકમણ કહે છે. સમ્યગ દર્શનની પ્રાપ્તિ માટે પ્રતિક્રમણ આપતાં જણાવ્યું હતું કે અભ્યાખ્યાન એટલે બીજા ઉપર આળ ચડાવવું. અનિવાર્ય છે. પ્રતિકમણની સાધનામાં સામાયિક, ચતુર્વિશાસ્તવન, વંદન, પ્રતિકમણ, અઢાર પાપ સ્થાનકમાં તે તેરમું પાપ સ્થાનક છે. તેમાં અસત્યકથન રહેલું કાર્યોત્સર્ગ અને પ્રત્યાખ્યાન એ છ આવાયક અનિવાર્યરૂપથી જોડવામાં આવ્યાં છે, પરંતુ સાથે સાથે દ્વેષ, ઈર્ષ્યા, અહંકાર વગેરે રહેલાં છે. એટલા માટે છે. પ્રતિકમણ આપણા માટે આત્મશોધનની ક્લા પ્રસ્તુત કરે છે. આત્મ મૃષાવાદના પાપ સ્થાનકથી જુદું પાડીને અભ્યાખ્યાનને એક સ્વતંત્ર પાપસ્થાનક નિરીક્ષણની દૃષ્ટિને તે વેગ આપે છે. તરીક જ્ઞાનીઓએ ઓળખાવ્યું છે. દુર્ગતિમાં લઇ જનાર અભ્યાખ્યાનની પ્રવૃત્તિ આ વ્યાખ્યાનમાળામાં દરરોજ વ્યાખ્યાનના પ્રારંભ પહેલાં એક ક્લાકનો આદિકાળથી ચાલી આવે છે. એક ધોબીએ સતી સીતા ઉપર આળ ચડાવ્યું ભક્તિ સંગીતનો કાર્યક્રમ રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. સંઘના મંત્રી શ્રી નિરુબહેન હતું તે જાણીતી ઘટના છે. વર્તમાન જીવનમાં રાજકારણમાં આ પ્રવૃત્તિ વધુ સુબોધભાઇ શાહે દરરોજ પ્રાર્થના અંગેનું વાંચન કરવાની સાથે ભક્તિ સંગીતના ભયંકર બનતી જાય છે. માણસે એનાથી બચવું જોઈએ અને પોતાના ઉપર કલાકાર ભાઈ–બહેનોનો પરિચય આપ્યો હતો. સર્વશ્રી કુ. ફાલ્ગની દેશી, કોઈ આળ ચડાવે તો લોકો માનવા તૈયાર ન થાય એવું નિર્મળ અને પારદર્શક આરતીબહેન અને નિર્મલ શાહ, મધુસુદન ભીડ,અવનીબહેન પરીખ, ગુણવંતીબહેન જીવન જીવવું જોઈએ.
સંઘવી, મીરાંબહેન શાહ, રેખાબહેન સોલંકી અને શોભાબહેન સંઘવીએ અનુક્રમે i તને કોણ ડરાવે ભાઈ ? :આ વિષય પર વ્યાખ્યાન આપતાં ભક્તિ સંગીતનો કાર્યક્રમ આપીને સવારના ખુરાનુમા વાતાવરણને વધુ આહલાદક ડો. સર્વેશ વોરાએ ક્યાં હતું કે કોઇ પ્રશ્ન કરે કે માણસના જીવનમાં ધર્મ અને ભક્તિમય બનાવ્યું હતું. વ્યાખ્યાતાઓનો પરિચય અને વ્યાખ્યાનોની હેત શો છે ? તો તેનો એક જ જવાબ છે ભયને દૂર કરવો તે. આજે ટૂંકી સમીક્ષા ડો. રમણલાલ ચી. શાહે કરી હતી. જૈન યુવક સંધે પ્રતિવર્ષની દરેક વ્યક્તિ ભયગ્રસ્ત છે. આપણું જીવન ક્ષણેક્ષણે ભયથી ભરેલું છે. આ જેમ આ વર્ષે પણ કુષ્ઠરોગના ઈઓની સંસ્થા સહયોગ મુક્યા ટ્રસ્ટને આર્થિક ભયને દૂર કરવાની દવા છે આધ્યાત્મની પ્રાપ્તિ. આ સૃષ્ટિમાં ધન, સત્તા સહકાર આપવાનો પ્રોજેક્ટ હાથ ધર્યો હતો. આ માટે તે સંસ્થાના સંચાલક અને ઈર્ષાની ગ્રંથિ ભયને પેદા કરે છે, તેને નિવારવા મમત્વભાવ દૂર કરવાની શ્રી સુરેશ સોની પધાર્યા હતા અને તેમણે કુષ્ઠરોગના ર્દીઓની સેવા કરતી જરૂર છે.
પોતાની સંસ્થાને પરિચય આપ્યો હતો અને સહકાર આપવા બદલ સંધનો | n આજની ઘડી રળિયામણી શ્રી પ્રકાશ ગજજરે આ વિષય અને દાતાઓનો આભાર માન્યો હતો. સંઘના મંત્રી શ્રી પ્રવીણચંદ્ર કે શાહે ' પર વ્યાખ્યાન આપતાં જણાવ્યું હતું કે પરમાત્માની પ્રાર્થના એ આપણા સંસ્થાએ હાથ ધરેલ આ પ્રોજેકટમાં અને સંઘની અન્ય પ્રવૃતિઓમાં દાન હદયનું સંગીત છે. ઈશ્વરની પ્રાર્થના આજની ઘડીને રળિયામણી બનાવે આપવા માટે અપીલ કરી હતી. મંત્રી શ્રીમતી નિરબહેન શાહે દાતાઓનો છે. ઇન્વરને આપણે પ્રાર્થીએ છીએ કે • અબ સોંપ દીયા ઇસ જીવન તથા વ્યાખ્યાનમાળામાં સહકાર આપનારા સૌનો આભાર માન્યો હતો. સંઘના કા સબ ભાર તુમ્હારે હાથો મેં '. ઈશ્વરને જ આપણે બધું સોંપી દઈને ઉપપ્રમુખ શ્રી ચીમનલાલ જે. શાહે વ્યાખ્યાન
, માળ નચિંત થઇએ એવી અવસ્થા આપણે પ્રાપ્ત કરવાની છે.
ના રોજેરોજના કાર્યક્રમનું સરસ રીતે સંચાલન કર્યું હતું. શ્રી હજરીમલ જેમ મન આત્માનું પ્રતિનિધિ છે તેમ પરમાત્માનું પણ પ્રતિનિધિ છે. ચોપડાએ વ્યાખ્યાનમાળાના છેલ્લા દિવસે કાર્યક્રમના અંતે શાંતિપાતું બુલંદ મન આપણો મંત્રી છે, રાજા છે, સમ્રાટ છે. તે ઊંધી ગયું હોય તો તેને સ્પેર પઠન કર્યું હતું. આમ આનંદ અને ઉલ્લાસના વાતાવરણમાં જ્ઞાનગંગા
સમી આ પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળાની સમાપ્તિ થઈ હતી. 0 1 1
કરી આપે છે. સાત ડો. રમણલાલે બીજા ઉપ
