________________
૧૦
સાસુ લઇ જાય તો તેમાં મને શું દુઃખ થાય ! મારા દાગીના લઇ લેશે એટલું જ નહિ પણ મારું સર્વસ્વ લઇ લેશે અને મને ઘરની નોકરડી બનાવીને રાખશે તો પણ મારૂં લોહી ગરમ નહિ થાય. મારી આંખનો ખૂણો પણ લાલ નહિ થાય....
ત્યારે પતિ કહે છે તો તો મારૂં જીવન ધન્ય થયું માનીશ. ફરી કહે છે, મારી માતા તને ગમે તેવા કષ્ટો આપશે તો તારાથી સહન થશેને ? ઘરની બહાર વાત જવી ન જોઇએ....
પત્ની સમજી ગઇ કે પતિને માતા તરફથી ઘણું દુઃખ હશે, માટે તે મને સીવી રીતે કહી શકતા ન હતા, આડી રીતે મને સમજાવી દીધું.
પત્ની કહે છે સ્વામિનાથ ! આપની બધી વાતો મને મંજૂર છે એટલું જ નહિ મારૂં સર્વસ્વ લઇ લેતાં કહેશે કે તારાં પ્રાણ દઇ દે તો પ્રાણ દેવાને પણ હું તૈયાર છું. આવો જવાબ પત્નીએ આપ્યો ત્યારે પતિએ કહ્યું તને ધન્ય છે.
પરણ્યાને ચાર દિવસ થયા ને સાસુ કહે છે વહુ ! અમારા ઘરના દાગીના ઉતારી આપો. તરત જ હર્ષભેર દઇ દીધા. પંદર દિવસ થયા એટલે પિયરના દાગીના માંગ્યા, તરત જ વહુએ દાગીના આપી દીધા. કપડાં પણ ફક્ત ચાર જોડ રાખીને સાસુને આપી દીધા. તેણે એટલો પણ વિચાર ન કર્યો કે પછી સાસુ નહિ આપે તો શું કરીશ ?
ન
સાસુ સસરાનો તે ખૂબ વિનય કરે છે, આખા ઘરનું બધું કામ જાતે કરે છે છતાં સાસુ ચેન પડવા દેતી નથી. સાસુના કડવા વેણ વહુ ને દીકરો અમૃત સમાન ગણીને,પી જાય છે. હજુ પરણ્યાને છ મહિના થયા ત્યાં સાસુ કહે છે તમે મારા ઘરમાં નહિ, જુદા થઇ જાઓ, પ્રેમથી જાદા રહ્યાં.
હજુ વર્ષ પણ થયું નથી, ત્યાં સાસુ કહે છે, તમે મારા ગામમાં પણ ન જોઇએ. અમારૂં બધું મૂકીને બહારગામ ચાલ્યા જાવ. આ સમયે વહુ ગર્ભવતી છે, સાતમો માસ ચાલી રહ્યો છે, સાસુએ આ સ્થિતિનો પણ ખ્યાલ ન કર્યો ને દીકરા વહુને કાઢી મૂક્યા.
એ જ હસતે ચહેરે બંને જણાં ગામ છોડીને ચાલી નીકળ્યાં, ને એક મોટા,શહેરમાં આવ્યાં. આ છોકરો એક મીલમાં નોકરી કરે છે. પણ કોઇને પોતાની ઓળખાણ આપતો નથી કે હું ફલાણાનો છોકરો છું, જો ઓળખાણ આપે તો પિતાજીની પેઢીને તથા ઇજ્જતને ધક્કો લાગે. થોડા સમયમાં ઘેર પુત્રનો જન્મ થાય છે. આનંદપૂર્વક રહે છે, પોતાંને જે પગાર મળે છે તેમાંથી પોતાની આજીવિકા ચલાવે છે, ને જે વધે તે ગરીબ અને અનાથને આપે છે, પણ સંગ્રહ કરતાં નથી.
આ રીતે દિવસો પસાર કરે છે, પણ કર્મની કળા અકળ છે, માણસને માથે કયારે આપત્તિનું વાદળ ઓચિંતાનું આવી પડશે તે કહી શકાય નહિ, પતિને તાવ આવવા લાગ્યો, પાંચ-છ દિવસ આવ્યો પણ નોર્મલ ન થયો, ટાઇફોડ થઇ ગયો, નોકરીએ જવાનું બંધ થઇ ગયું.
પોતે પૈસાનો સંગ્રહ કરતાં નથી, પતિની સેવા માટે ઘરમાં પૈસા નથી, હવે શું કરવું ? પતિ કહે તું મારા શેઠ પાસે જા, હાલ સો રૂપિયા મારા નામે લઇ આવ.
પત્ની કહે, શેઠ પાસે એકદમ હાથ ધરવો સારો નહિ, હું શ્રમ કરીશ, લોકોનું કામ કરીને પૈસા લાવીશ. પછી પત્ની લોકોનાં કામ કરીને ગુજરાન ચલાવવા જેટલું મેળવે છે. કર્મોદયે પતિની
