________________
૧૯
* અતિચાર રહિત ચારિત્રનું પાલન કરતાં દ્વાદશાંગી કંઠે કરી, એક છમાસીતપ, ચારચોમાસી, સોઅટ્ટમ, બસોછઠ્ઠ ઇત્યાદિ ઘણા પ્રકારનાં આકરાં તપ કર્યો. તેમની અગિયારે સ્ત્રીઓ માસમાસની સંખના કરી કેવલજ્ઞાન પામીને મોક્ષે ગઈ.
એક દિવસ એકાદશી હોવાથી સુવ્રતમુનિએ મૌન ધારણ કર્યું હતું. તે દિવસે એક સાધુને કાનમાં તીવ્ર વેદના થવા લાગી. તેવામાં કોઈ મિથ્યાત્વી વ્યંતર દેવતાએ સુવત મુનિને વ્રતથી ચલાયમાન કરવા માટે તે માંદા મુનિના શરીરમાં પ્રવેશ કર્યો, અને રાત્રિના સમયે અધિક વેદના કરવા લાગ્યો. તેથી તે સાધુએ સુવ્રતમુનિને કહ્યું, તમો કોઈ શ્રાવકને ઘેર જઈ મારા શરીરની - વ્યથાની વાત કહો કે જેથી તે મારા વ્યાધિની ચિકિત્સા કરે. ' તે સાંભળીને સુવ્રતમુનિએ વિચાર્યું કે મેં આજે ઉપાશ્રયની બહાર જવાનો નિષેધ કર્યો છે, અને વળી મૌન ધારણ કર્યું છે, તેવામાં સાધુએ સુવતમુનિને ક્રોધનાં વચનો કહેવા પૂર્વક ધર્મધ્વજ (ઘા) વડે માર્યા. ત્યારે સુવતમુનિએ વિચાર્યું કે- આ મહાત્માનો આમાં કોઈ જ દોષ નથી. મારો જ દોષ છે. કેમકે, હું તેની ચિકિત્સા કરાવતો નથી.
ઇત્યાદિ લોકોત્તર ભાવના ઉપર ચઢેલા અને મેરૂપર્વતની જેમ નિશ્ચળ થયેલા તેમને જોઈને તે દેવતા ધર્મમાં સ્થિર થઈ પોતાના સ્થાને ગયો. સુવ્રતમુનિ તો શુભભાવના ભાવતાં લોકાલોકમાં પ્રકાશ કરનાર કેવલજ્ઞાનને પામ્યા. તે વખતે દેવતાઓએ કેવલજ્ઞાનનો મહોત્સવ કર્યો.
ત્યાં સુવર્ણના કમલમાં બેસીને સુવ્રત કેવલીએ દયામય ધર્મદેશના આપી. પછી પૃથ્વી ઉપર વિચરતા ઘણા ભવ્યાત્માઓને પ્રતિબોધી અંતે અનશન કરી મોક્ષે ગયા. આ પ્રમાણે નેમિનાથ ભવાનના મુખથી એકાદશીનું ઉજ્વળ માહાત્ય સાંભળીને સમગ્ર નગરના લોકસહિત શ્રીકૃષ્ણ એકાદશીનું વ્રત અંગીકાર કર્યું. શાસ્ત્રોક્ત વિધિપૂર્વક જે લોકો પોતાની શક્તિ અનુસાર એકાદશીનું વ્રત આદરે છે, તેઓ સ્વર્ગના સુખ ભોગવીને અંતે મોક્ષે જાય છે.
વ્યાખ્યાન ચોથું
પોષદશમીની કથા वंदेऽहं पार्श्वनाथांधि - पंकजं सर्वसौस्यदम् ।
समस्तमंगलश्रेणि - लतापल्लवं तोयदम् ॥१॥ જગતના પ્રાણીઓને સુખ આપનારું, તથા વરસાદથી જેમ લતામાં નવાંકુરોની પ્રાપ્તિ થાય છે, તેમ સકલ મંગલની શ્રેણિઓને પ્રાપ્ત કરવાનાર શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુના ચરણકમલને તથા સદ્ગુરૂઓને નમસ્કાર કરીને ભવ્ય જીવોના બોધના અર્થે આલોક અને પરલોકમાં સુખ આપનારું શ્રી પોષદશમીનું મહાભ્ય કહીશ.
એક લાખ યોજન પ્રમાણ જંબુદ્વીપમાં ભરત નામે ક્ષેત્ર છે. તે ક્ષેત્રને વિષે દક્ષિણભરતના મધ્યખંડમાં ચંપા નામની નગરી છે. તે નગરીમાં પૂર્ણભદ્ર નામના ચૈત્યને વિષે એકદા શ્રી વીરપ્રભુ
