________________
૮૮
લાઈટ એકની એક હોવા છતાં કેવળજ્ઞાનનો પ્રકાશ વધારે છે. તીર્થકર અને કેવળીનું કેવલજ્ઞાન એક સરખું હોવા છતાં પુન્ય તો તીર્થકરનું જ વધારે હોય. ગામેગામ તીર્થકરની મૂર્તિ ભરાવે પણ કેવળીની નહિ જ. ભગવાનનાં કલ્યાણકો ઉજવ્યા બાદ નંદીશ્વરદ્વીપે જાય કેમ? મહોત્સવ કરવા. સ્થાપનાજી પ્રતિમા પાસે જવાય. અરિહંત ભગવાનની ભક્તિ મર્યાદિતપણે તીર્થકર વિચરતા હોય ત્યાં જ થાય પણ અમર્યાદિતપણે કયાં થાય? સ્થાપના તીર્થંકર પાસે જ થાય. ભગવાન પરિમિત, આયુ પરિમિત, છતાં મૂર્તિ શાશ્વત હોય છે. અષાઢી શ્રાવકને ખબર પડી કે મારે શ્રી પાર્શ્વનાથના તીર્થમાં મોક્ષે જવાનું છે, તો તેણે મૂર્તિ ભરાવી. જેનો જૈન તરીકે ગણાય તેમાં મૂર્તિ મુખ્ય છે. આજે દર્શન પૂજન કરનારા ઘણા છે. ભગવાનની મૂર્તિ દ્વારા આગમ અને ગુરૂનો સંપર્ક સધાય છે. ભગવાનથી ગુરૂનો સંપર્ક મળે અને ગુરૂથી મૂર્તિનો સંપર્ક મળે. વર્તમાનમાં મૂર્તિનો સંપર્ક વધારે હોય. સાક્ષત્ તીર્થંકર થોડા, પ્રત્યક્ષ ગુરૂ થોડા પણ વધારે આલંબન મૂર્તિનું જ...
તમારે ઘેર સંઘને બોલાવો તો આવે નહિતર કોણ આવે? સંઘ મર્યાદિત છે, કયારેક હોય, કયારેક ન હોય. અપેક્ષાએ સંઘનું આલંબન પણ મોટું છે. પણ સંઘ મર્યાદિત છે. સંઘને પણ પૂજય મૂર્તિ જ છે. પણ મૂર્તિને પ્રતિમારૂપે નિર્માણ કરનાર સંઘ છે. પણ તે પરિમિત છે. પ્રતિમા રાતદિવસ જંગલ અને શહેરમાં આલંબનભૂત છે. પ્રતિમાની ભકિતથી પણ જિનનામ નિકાચિત થાય છે. એટલે સંઘનું આલંબન હોય છતાં મૂર્તિનું આલંબન કદી ન છોડાય. આપણે જ મૂર્તિ ભરાવી હોય છતાં આપણે જ આરાધના કરવાની પ્રતિમા એ સાક્ષાત્ તીર્થંકર સ્વરૂપ છે. જયાં જાઓ ત્યાં પ્રતિમા મળી શકે.
કઈ કઈ પ્રતિમા શાની બની?
છાણ માટી અને વેળુના પણ પ્રતિમા બનાવ્યા. તેની પણ પૂજા, ધૂપ, દીપ થાય, ભટેવા, પાર્શ્વનાથ વેળુના છે. લાખો વરસોથી પૂજાય છે.
પ્રશ્ન જે જે રાજાઓએ જંગલમાં મૂર્તિ બનાવી તેની વિધિ કોણે કરી? છતાં પૂજન માન્ય છે?
ઉત્તર. જેનું નિર્માણ થાય તેની વિધિ જોઈએ નીચેથી નીકળે ત્યારે વિધિ થયેલી સમજવી. શાશ્વતી મૂર્તિનું શાશ્વતપણું તેજ તેની વિધિ છે.
ભગવાનનું શાસન વિદ્યમાન હોય ત્યારે ય મૂર્તિ વિદ્યમાન હોય, શાસન ન હોય ત્યારે હોય ન હોય, છઠ્ઠા આરામાં નહિ હોય પણ ધરતીમાં હોય, દેવો પણ માને પૂજે શંખેશ્વર એ ભગવાનનું નામ છે. પાર્શ્વનાથ તે પુરિસાદાનીય કહેવાય. શંખેશ્વરની આરાધના તે સ્થાપનાજીની આરાધના છે. ચોવીશે ભગવાન ભીડભંજન પાર્થ જેવા જ છે, ભીડ ભાંજનારા જ છે છતાં ભીડભંજન પાર્થ તે તેમના નામપૂર્વકની સ્થાપના છે. પાર્થપ્રભુની યાદગિરિમાં શંખેશ્વર પાશ્વનાથ છે, મૂર્તિએ ભગવાન કરતાં વધુ પૂજાય છે. મૂર્તિ વધારે તારે છે. ઋષભદેવ વિચરતા ભગવાનને માનનાર અને પૂજનારા પરિમિત સંખ્યાવાળા કહેવાય. - શંખેશ્વર મૂર્તિને પૂજનારા અસંખ્ય જીવો છે, ઈન્દ્રો પણ વિદ્યમાન ભગવાનને થોડા કાળ પૂજે પણ મૂર્તિને તો ઘણા ટાઈમ પૂજે અપેક્ષાએ મૂર્તિ ચઢી જાય મૂર્તિની આરાધનાથી આજ્ઞાની આરાધના થાય. બાપને પગે લાગનારને બાપ પ્રત્યેનો સમર્પણભાવ છે. ભગવાનની મૂર્તિની પૂજા કરવાથી
