________________
૧૧૧
ચારિત્ર પણ તીર્થ છે. સંઘ દાનાદિચાર ધર્મનો પ્રોત્સાહક છે. માણસ વ્યક્તિગત ઝનૂની નથી, ટોળું ભેગું થાય તો પાપ કરે. સંઘ ભેગો હોય ધર્મ કરાવે. દાદાનાં દર્શન કરનાર સંઘની કોઈ પણ વ્યક્તિનાં તમે દર્શન કરો તો પણ પુન્ય બંધાઈ જાય. સામાન્ય માણસ વ્યક્તિગત ધર્મી નથી, પણ સંઘમાં ભાવોલ્લાસ વધી જાય તો ધર્મી બની જાય. શુભભાવોનો ઉલ્લાસ પણ સંઘના કારણે જ થાય છે. સમુદાયમાં કરાવેલો ધર્મ સામુદાયિક પુન્ય બંધાવે. સમુદાયમાં કરેલું પાપ સામુદાયિક પાપ બંધાવે. અકસ્માત કરાવે. મોત, મરકી, દુકાળ, રોગ સમુદાયના પાપે થાય, આ કાળ સામુદાયિક પુન્ય ઊભું કરવાનો છે.
સંઘના કાઉસ્સગ્ગ બળના ધ્યાનથી... યક્ષા સાધ્વી માટે ખુદ શાસનદેવી આવી ગયાં અને પ્રશ્નોના નિરાકરણ કરીને આવ્યાં. ભસ્મગ્રહની અસર નષ્ટ થઈ હોવા છતાં આશાતના ઘણી છે. આશાતના ટળે તો ચમત્કાર થાય. આવા સંઘનું એકવાર તો બહુમાન થવું જ જોઈએ. નમોડસ્ આ પંક્તિ સિદ્ધસેનદિવાકરે બનાવી નથી પણ ચૌદપૂર્વની પંક્તિ હોવાથી બેનોને બોલાતી નથી. સંમતિતર્ક ગ્રંથ ઘણો જ કઠિન છે તે સિદ્ધસેન દિવાકરે બનાવેલ છે. સંઘની સ્થાપના તીર્થંકરો કરે માટે આવા સંઘની આશાતના ન થાય. દેરાસર – મૂર્તિ જોઈને આનંદ અનુભવો છો પણ તીર્થંકરે જે સંઘની પ્રતિષ્ઠા કરી તેને જોઈને આપણને આનંદ ન થવો જોઈએ ? એવા સંઘની નિંદા આશાતના પણ થાય ? ઝાંઝણશાને રાજાએ કહેવરાવ્યું કે, મોટા માણસોને લઈને જમવા આવો, ઝાંઝણે ના પાડી, મારે મન તો બધા જ મોટા છે.
સંઘની ધૂળ એટલે તેજંતૂરી છે. એ ધૂળ જ્યાં જ્યાં પડે તે પણ તીર્થ બને છે. સંઘ એટલે રત્નાકર. સંઘની ઉપાસના કરવાની છે. સંઘના કામમાં આડા ન પડાય. જે શેત્રુંજી નદી પર બેસીને ભૂતકાળમાં સંઘે નિર્ણયો લીધા છે તે જ શેત્રુંજી આપણને મળી છે. જે સંઘની પૂજા ઉપબૃહણા કરે છે તે તીર્થંકર નામકર્મ ઉપાર્જે છે. ઓછામાં ઓછી સોપારીથી પણ સંઘપૂજા કરવી જોઈએ. ગરીબ માણસની શક્તિ ન હોય તો કંકુ લઈને આવે ચાંલ્લા કરે તો પણ સંઘભક્તિ જ કહેવાય. સંઘનો સત્કાર કરો, મૂલ્યાંકન કરો, તમો નથી ભોગવી શકતા નથી ખરચી શકતા તો હવે ભેગા મળીને કરો. બીજું સાધર્મિક વાત્સલ્ય યાત્રાત્રિક ત્રીજું કર્તવ્ય
રોજ પરમાત્મભક્તિનો ધસારો તમને પહોંચે છે ! કેસર હાથે ઘસો છો ? જાતે ઘસવાથી જરૂરી જ ઘસાય. મા પુત્ર માટે હોટલની રોટલી નથી બનાવતી પણ પોતે જ બનાવે છે.
(દૃષ્ટાંત - મૂળદેવ - અચલ – દેવદત્તા) અચલની ભક્તિ કેવી ? મૂલદેવની ભક્તિ કેવી ? અચલે દેવદત્તાને ગાડાં ભરી શેરડી મોકલી ત્યારે દેવદત્તા કહે છે, હું હાથણી છું તે ગાડાં ભરી શેરડી ખાઉં ? મૂલદેવ એક જ ટુકડાથી સમારીને ટુકડા ગોઠવી મોક્લે છે. તે આ દેવદત્તાને ગમ્યું કારણ આમાં કલા, પ્રેમ ભક્તિ ભરેલાં છે. ઘરની સામગ્રીથી પૂજા કરવામાં જે આનંદ આવે તે ભાડૂતી મંદિરની સામગ્રીથી આનંદ આવે ? તમારી રોજીંદી ભક્તિમાં કચાશ છે તેથી રથયાત્રામાં તમને કંટાળો આવે છે. દેવો નંદીશ્વર દ્વીપ જઈ આનંદ વ્યક્ત કરે.
