________________
૧૨૨ ભાદરવા સુદ અગિયારસ
પૂજ્યપાદ શ્રી હીરસૂરીશ્વરજી મ.સા.નું વ્યાખ્યાન ભાદરવા સુદ અગિયારસ એટલે જગદ્ગુરૂ શ્રી હીરસૂરીશ્વરજી મહારાજનો સ્વર્ગગમનનો દિવસ. ૧૫૮૩ પાલનપુરમાં જન્મ. કુરાશા પિતા, નાથીબાઈ માતા, ચારભાઈ – ત્રણ બેન. ચરિત્રનાયક હીરજી સહુથી નાના. મોટા પુરૂષોની કસોટી ઘણી મોટી. કષ, છેદ, તાપ - તાડન બાર વર્ષે માતપિતા ચાલ્યાં ગયાં.
આજના કાળે માબાપે ઉપેક્ષા કરી છે. શું કરીએ સાહેબ ! છોકરા અમારું કહ્યું માનતા નથી, છતે માબાપે છોકરાઓને સંસ્કાર નથી. હીરજી માબાપ વિના રહે છે. બે બેનો પાટણમાં પરણેલી તે હીરજીને લઈ જાય છે. છતાં માબાપ વિના આ છોકરાને ગમતું નથી. આ પાટણમાં દાનવિજયજી મ. નું ચોમાસું હતું, બંને બેનો હીરજીને ત્યાં લઈ જાય છે, પૂ. દાનસૂરિ મ. કહે છે કે, આ છોકરાને તમે જૈનશાસનમાં સોંપી દો તો ઉજ્જવળ બનાવશે.
ક્રિશ્ચિયન ગણાતા છોકરા ક્રોડપતિ માબાપને છોડીને ગરીબ અપંગની સેવા કરવા જાય છે. આપણા જૈનો પાસે ઘણું હોવા છતાં ગરીબ માયકાંગલા દેખાય છે. નાચવા, મહાલવા હોટલોમાં દોડી જાય છે, ધર્મ માટે ખુમારી રહી નથી. બંને બેનો રાજી થઈને ગુરૂદેવને કહે છે, જો આની ભાવના હશે તો દીક્ષા આપીશું. આપ તૈયાર કરો. ચાર મહિનામાં તો હીરજી તૈયાર થઈ ગયો, વિનયમાં એક્કો બન્યો દીક્ષા આપી, હીરહર્ષ નામ રાખ્યું. બુદ્ધિના બાદશાહ હોવાથી ભણાવવાની જરૂર હતી, પણ ગુજરાતમાં ખાસ કોઈ પંડિત ન હતા, તેથી ભણવા માટે દેવગિરિ મોકલ્યા. ત્રણ મુનિ સાથે મોકલ્યા. બ્રાહ્મણ પંડિતો પગાર માગે છે, પૈસા વિના શું કરવું? જેનો ખાસ હતા નહિ, મૂંઝવણ થઈ. તે વખતે એક શ્રાવિકા વંદન કરવા આવી. આપણી શ્રાવિકાઓ એટલે અનુપમા દેવીઓ પેલી શ્રાવિકાને ખ્યાલ આવી ગયો, મહારાજ કાંઈ મૂંઝવણમાં છે. સંકોચ ન રાખો ખુલાસો કરો તેમ શ્રાવિકા વિનવે છે. ધર્મસાગર નામના મુનિ કહે છે કે, નાના મુનિને ભણાવવા આવ્યા છીએ પણ પગાર નથી.
શ્રાવિકા કચ્છી હતી તે કહે ચિંતા ન કરો, હું પિતાજીને મોકલું છું. અને પૂરેપૂરો લાભ ઉઠાવવા કહ્યું, જેટલું ભણવું હોય તેટલું ભણો. મુનિ હીરહર્ષ પડ્રદર્શન ભણી ગયા તેમને જૈનદર્શન ઉપર બહુમાન વધી ગયું, જૈનદર્શન સ્યાદ્વાદ છે. જુદી જુદી માન્યતા પડ્રદર્શનની બોગસ છે તેમ લાગ્યું. ભણીને ગુરૂ પાસે આવ્યા. ગુરૂએ તેમની યોગ્યતા જાણી ચૌદ વર્ષના દીક્ષાપર્યાયમાં આચાર્યપદવી આપી. ૧૫૯૬માં દીક્ષા અને સત્તાવીસ વર્ષની વયે તો આચાર્ય થઈ ગયા. ૧૯૬રમાં ગુરૂએ કાળ કર્યો.
પૂ. આચાર્યદેવે ખંભાતમાં ઘણું સહન કર્યું, રત્નપાલ શેઠનો બાળક મરવા પડેલો, તે વખતે મંગલિક સંભળાવવા ગયેલા, બાળક બચી ગયો, આઠ વર્ષે ફરી ખંભાતમાં આવ્યા, વાત કરી, હવે બાળકને શાસનમાં સોંપો. પણ મોહવશ શેઠે ઊંધી વાત કરી, તેની બેને તો કહ્યું, કોર્ટમાં વાત કરો,
