________________
૪૯
- તેઓ પ્રતિ વર્ષે સંઘને પોતાના ઘરે ભાવથી આમંત્રણ કરતા હતા અને ઘણો ધનવ્યય કરીને બહુમાનપૂર્વક સંઘની ભક્તિ કરતા હતા. સંઘ શબ્દથી અહીં સાધુ-સાધ્વી-શ્રાવક-શ્રાવિકારૂપ શ્રી ચતુર્વિધ સંઘ જાણવો.
૨. વાર્ષિક કર્રાવ્ય સાધર્મિક વાત્સલ્ય
પ્રતિવર્ષ સાધર્મિકોને આમંત્રણ આપીને, ઉત્તમ આસન પર બેસાડીને જમાડવા તથા વસ્ત્રાદિકનું દાન કરવું, અને જો કોઈ સાધર્મિક આર્થિક આપત્તિમાં આવી પડ્યો હોય, સીદાતો હોય તો તેને પોતાનું ધન આપીને પણ તેની ભક્તિ કરવી. જેમણે દુઃખી માણસોનો ઉદ્ધાર કર્યો નથી, સાધર્મિક વાત્સલ્ય કર્યું નથી, અને હૃદયમાં વીતરાગદેવને ધારણ કર્યા નથી તે મનુષ્ય જન્મ હારી જાય છે. શ્રાવકોની જેમ શ્રાવિકાઓનું પણ સંપૂર્ણ ભક્તિ-વાત્સલ્ય કરવું. કારણ કે, શ્રાવિકા પણ જ્ઞાનદર્શન ચારિત્રવાળી અને શીલવાળી હોય છે. સધવા હોય કે વિધવા હોય, તેને સાધર્મિક બહેન તરીકે માનવી. શ્રાવિકાઓનું માતાની માફક, બહેનની માફક અને પુત્રીની જેમ પાલન કરવું. વાત્સલ્ય કરવું તે યુક્તિસંગત છે. સ્વાધ્યાય રત્નાવલિમાં કહ્યું છે કે -
સતી સ્ત્રીઓ નિર્મલ અને પવિત્ર છે. તે સ્ત્રીઓ મોહનું મંદિર હોવા છતાં મોહનો નાશ કરે છે. તેઓ સાચી ગૃહિણી બની ત્રિકરણયોગી ગૃહસ્થાશ્રમને દીપાવે છે. સ્ત્રીને નરકનું દ્વાર માનવામાં આવ્યું છે. પરંતુ સતી સ્ત્રીઓ વિવેકપૂર્વક સંસાર સમુદ્રથી તરી જાય છે અને બીજાને તારે છે. રમણી એ નાગણ જેવી છે, નાગણ એ કરડે છે, અને ઝેર ચઢે છે, જ્યારે સતી રમણી અમૃત પાઈને ઝેરને ઉતારી નાખે છે. કામિનીના કામણ-ટુમણથી કોઈ રસાતલ જાય તો તેનું મારણ અને વારણ એ સતીઓ છે. તેઓ તેને ઉચ્ચ માર્ગે સ્થિર કરે છે. સુલસાદિક આદિ મોટી સતીઓ છે. જેમના નામો પવિત્ર છે અને તેમનું ચારિત્ર ઉત્તમ છે.
સાધર્મિક વાત્સલ્ય ઉપર જગસિંહ અને આભુશ્રાવક વગેરેનાં દૃષ્ટાંતો છે. તે આ પ્રમાણે – દેવગિરિ વિષે જગસિંહ નામે શેઠ પોતાના જેવા સુખી કરેલા મુનિમો પાસે હંમેશાં ૭૨ લાખ ટંકનો વ્યય કરાવી પ્રતિદિન એક એક સાધર્મિક વાત્સલ્ય કરાવતા હતા. આ રીતે દર વર્ષે ત્રણસો ને સાઠ સાધર્મિક વાત્સલ્ય કરાવતા હતા. આ રીતે દર વર્ષે ત્રણસોને સાઠ સાધર્મિક વાત્સલ્ય થતાં હતાં.
થરાદમાં શ્રીમાળી આવ્યુ નામના સંઘપતિએ ત્રણસોને સાઠ સાધર્મિક ભાઈઓને પોતાના સરખા ધનવાન કર્યા, અને તેમની પાસે ધર્મનાં કાર્યો કરાવ્યાં.
શ્રી સંભવનાથ ભગવાન પણ પૂર્વના ત્રીજા ભવમાં ધાતકીખંડમાં ઐરાવત ક્ષેત્રની ક્ષમાપુરી નગરીમાં વિમલવાહન નામે રાજા હતા. તેમણે મોટા દુકાળમાં સર્વ સાધર્મિક ભાઈઓને ભોજનાદિક આપીને જિનનામકર્મ બાંધ્યું. પછી દીક્ષા લઈને કાળધર્મ પામીને આનત નામના નવમા દેવલોકમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થયા. ત્યાંથી ચ્યવી શ્રાવસ્તિ નગરીમાં સેનાદેવીની કુક્ષિએ સંભવનાથજી તરીકે અવતર્યા. ત્યારે મોટો દુકાળ છતાં તે જ દિવસે ચારે તરફથી સર્વ જાતનું ધાન્ય આવી પહોંચ્યું, તેથી તેમનું નામ સંભવનાથ પાડ્યું.
આ રીતે બીજાં વાર્ષિક કર્ત્તવ્ય જાણવું.
