________________
૭૫. “જીવ જેમ જેમ જડ પ્રત્યે અનાસક્ત બને છે, તેમ તેમ તે મહાન બનતો જાય છે. માટે જ અનાસક્ત યોગીપુરૂષો મહાન છે. અને તીર્થકર ભગવંતો તો જડના પૂર્ણ અનાસક્તિ ભાવવાળા અને રાગદ્વેષના ત્યાગી હોવાથી જગતપૂજ્ય છે. એવા જગતપૂજ્ય દેવાધિદેવના દર્શન, વંદન, પૂજન અને નમનસ્તવનથી જનમ જનમનાં પાપ નાશ પામે છે. માટે જ કહ્યું છે કે, જે પાપનાશ. દુનિયાના જડ પદાર્થોના રાગમાં નરક અને નિગોદ રહેલા છે. જ્યારે પરમાત્માના દર્શનથી અરે નામ માત્રના સ્મરણથી પણ સ્વર્ગ અને મોક્ષ મળે છે. માટે જ કહ્યું છે કે, ગં સ્વ રોપાનું, મોક્ષ સાધનં પરમાત્માના દર્શનથી છેક મોક્ષ સુધીની સિદ્ધિ મળે છે. ચૈત્યપરિપાટીનો મુખ્ય ઉદેશ જ એ છે કે, આ રીતે બધા સાથે મળે ચાલીને મંદિરોનાં દર્શન કરે ત્યારે જ સાચી મૈત્યપરિપાટી બને છે. બસમાં કે ગાડીમાં આવવાથી એટલો લાભ મળતો નથી.
વ્યાખ્યાન તેરમું कुरुधर्मे रतिं पापे, विरतिं च प्रयत्नतः સૌભાગ્ય નંદસૂરિ મૌન એકાદશી કથા વ્યાખ્યાતા શ્રી મિત્રાનંદસૂરીશ્વરજી મ.સા.
धर्मे रतिं कुरु, पापे विरतिं कुरु બાવીસમા તીર્થંકર પ્રભુ દ્વારિકા નગરીના ઉદ્યાનમાં પધાર્યા છે, માળીએ કૃષ્ણરાજાને સમાચાર આપ્યા, ખલાસ, આખી નગરીમાં સમાચાર વ્યાપી ગયા. યથા રાના તથા ના. જિનવાણીનો સાર એ જ છે કે, તું ધર્મમાં ઓતપ્રોત બની જા. પાપની તલ્લીનતા કાઢી નાખ. આ જીવડો પાપ કેવી તન્મયતાથી કરે છે? ખાવા માટે કેવો સીધો બેસી જાય છે? મુખનો કોળિયો નાકમાં જાય છે? પાપથી પાછા હઠવાનું કામ પચ્ચખાણથી થાય, પાપથી છૂટા છેડા આજે તમે લીધા છે. પોસહ કરીને વિરતિમાં આવી ગાય છો. પોસહનું પચ્ચકખાણ લીધું માટે વિરતિ કહેવાય. પચ્ચકખાણ કર્યું છે. પાપનાં ફળ બહુ કડવાં છે.
કૃષ્ણમહારાજ નાનામાં નાનું પણ પચ્ચખાણ ન લઈ શકે એવી અવિરતિ તેમનામાં હતી. પણ સાથે બીજા કેટલા સુંદર ગુણો તેમનામાં હતા. (૧) કન્યાદાનનું નિવારણ, (૨) બીજો એવો ગુણ હતો કે, તેમને બીજાના ગુણ જ દેખાય, તીર્થંકરોના જીવની આ વિશેષતા લગભગ હોય છે કે તેઓને લગભગ બીજાના ગુણ જ દેખાય. કેટલાક માણસો સાથે રાજા જઈ રહ્યા હતા, મરેલી કૂતરી ગંધાતી હતી, લોકોએ નાકે ડૂચા દીધા ત્યારે કૃષ્ણ મહારાજાએ તેની દંતપંક્તિ કેવી સુંદર છે તે વખાણી. આપણે ગુણવાન હોઈએ પણ બીજા ઉપર ઠેષ જાગે, કવિને કવિ ઉપર, પંડિતને પંડિત ઉપર પણ સાચો ધર્માત્મા ધર્મ પામ્યો હોય તો તેને બીજા ઉપર ઠેષ, ઈર્ષ્યા ન હોય.
