________________
૪૫
હું નાગરાજ ધરણેન્દ્ર છું. અઠ્ઠમતપ કરનાર આ બાળકની સહાયે આવ્યો છું. જન્મથી જ આ બાળકે અઠ્ઠમતપ કેવી રીતે કર્યો? નરપતિએ પૂછયું. ધરણેન્દ્ર જણાવે છે કે, પૂર્વભવમાં આ બાળક કોઈ વણિકપુત્ર હતો, બાલ્યકાળમાં જ તેની માતા મૃત્યુ પામેલ. સાવકી માતા ઘણું દુ:ખ આપતી. એકવાર પોતાના મિત્રને જઈને વૃત્તાંત કહ્યો કે, આ રીતે હું હંમેશાં સાવકી માતા તરફથી દુઃખી થાઉં છુ. મિત્રે કહ્યું, ભાઈ! તેં પૂર્વભવમાં તપધર્મનું આરાધન નથી કર્યું માટે આ ભવમાં પરાભવ પામે છે. એટલે બાળકે શક્તિમુજબ તપ કરવો શરૂ કર્યો. એક દિવસ તેણે નિશ્ચય કર્યો કે,
આવતા પર્યુષણમાં અવશ્ય હું અઠ્ઠમતપ કરીશ! આ રીતે વિચારી તે એક ઘાસની ઝૂંપડીમાં સૂતો સાવકીમાતાને જાણ થઈ કે, તરત તેણે કોઈ પૂર્વભવના તેવા પ્રકારના વૈરાનુભાવથી ઝૂંપડી સળગાવી મૂકી. બાળક મરણ પામ્યો. પણ અશ્રુમતપના ધ્યાનમાં મૃત્યુ પામેલો હોઈ શ્રીકાંતને ત્યાં પુત્રપણે અવતર્યો. અને પૂર્વભવમાં ચિંતવેલ અઠ્ઠમતપ હમણાં જન્મતાં જ આ ભવમાં કર્યો. માટે હે રાજન્ ! આ બાળ તો મહાપુરૂષ છે, આ જ ભવમાં મુકિતગામી છે તેથી ભારે પ્રયત્નપૂર્વક તેનું રક્ષણ કરવું. જે તમોને પણ મહાન ઉપકાર કરનારો બનશે.
સમગ્ર હકીકતથી વાકેફ કરી ધરણેન્દ્ર બાળકના કંઠમાં હાર આરોપી પોતાના સ્થાને ગયા. શ્રીકાંતનું મૃતકાર્ય પતાવી બાલકનું નાગકેતુ નામ સ્થાપન કર્યું. અનક્રમે વૃદ્ધિ પામતો તે પરમશ્રાવક થયો. એક દિવસ વિજયસેન નરપતિએ ચોર નહિ હોવા છતાં તેના પર ચોરીનું આરોપણ કરી મારી નાખ્યો. તે ચોર મરીને વ્યંતર થયો. પૂર્વભવના વૈરથી નગરનો નાશ કરવા તેણે શિલા રચી, રાજાને સિંહાસનથી પાડી લોહી વમતો કર્યો.
આ સમયે નાગકેતુએ વિચાર્યું કે, અરે! હું જીવતો છતાં આ રીતે સંઘના અને જિનમંદિરના નાશને કઈ રીતે જોઈ શકું ? એ રીતે વિચારી જિનપ્રાસાદના શિખર પર જઈ તેણે શિલાને હસ્ત વડે ગ્રહણ કરી ત્યારે વ્યંતર પણ નાગકેતુની તપશકિતને સહન નહિ કરવાથી શિલા સહરી નાગકેતુને પ્રણમ્યો. તેના વચનથી રાજાને પણ ઉપદ્રવરહિત કર્યો. આ રીતે તપનો અચિત્ત્વ પ્રભાવ જાણી રાજા આદિ સર્વ નગરજનો નાગકેતુની અને અશ્રુમતપની પ્રશંસા કરવા લાગ્યા. તપધર્મનો મહિમા વિસ્તર્યો સર્વત્ર જયજયકાર થયો.
એકસમયે પુષ્પપૂજા કરતાં અંદર રહેલો નાગ નાગકેતુને ડસ્યો પણ વ્યથિત કે દુઃખિત ના થતાં શુભભાવનામાં રમણ કરતાં ત્યાં જ તેઓને કેવલજ્ઞાનરૂપ સૂરજ પ્રગટી ગયો. શાસનદેવે મુનિવેષ આપ્યો. બાદ અવનીતલ પર વિહરી અનેકોને પ્રતિબોધી અજરઅમર શાશ્વત સુખના ભોક્તા બન્યા. આપણે પણ નાગકેતુની જેમ અઠ્ઠમતપ કરી આધિ, વ્યાધિ, ઉપાધિના પાસમાંથી મુક્ત બનીએ એજ શુભાભિલાષા. જય હો અઠ્ઠમતપનો .......
ચોથું કર્તવ્ય.... અઠ્ઠમ તપનો મહિમા નાગકેતુનું દૃષ્ટાંત સંપૂર્ણ પાંચમું કર્તવ્ય.....ચૈત્યપરિપાટ......
પર્વાધિરાજ શ્રી પર્યુષણા પર્વનું પાંચમું કર્તવ્ય છે, ચૈત્યપરિપાટી. સમ્યક્ત્વની નિર્મળતાનું અને શાસનની ઉન્નતિનું કારણ છે. અહીં શ્રી પર્યુષણાપર્વમાં ચૈત્યપરિપાટી કરવા દ્વારા સુશ્રાવકોએ
