________________
૪૬
શાસનની ઉન્નતિ કરવી જોઈએ. એમ જણાવવા સાથે એમ પણ જણાવ્યું છે કે, ચૈત્યની ચર્ચા આદિ કાર્યો કરવા દ્વારા શાસનની ઉન્નતિ કરવી જોઈએ. એ વાતના સમર્થન માટે અત્રે એક પ્રસંગનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. એ પ્રસંગ એવા પ્રકારનો છે કે, આચાર્ય ભગવાનશ્રી વજૂસ્વામિજી મહારાજા, કોઈ એક પ્રસંગે જયારે પૂર્વદિવિભાગમાંથી ઉત્તર દિગ્વિભાગમાં પધાર્યા તે વખતે ત્યાં ભયંકર દુષ્કાળ પ્રવર્તી રહ્યો હતો. '
લોકો ઓછું ખાઈને જીવતા હતા. દાનશાળાઓ પણ બંધ થવા આવી હતી. મુનિઓને તો પારાવાર મુશ્કેલીઓ સહન કરવી પડતી હતી. મુનિઓને વહોરવા જાય તો ખુદ શ્રાવકો પણ આહાર દોષિત છે, એમ કહીને વહોરાવવાનો આગ્રહ કરતા નહિ એવું ય બનતું, કેમકે, એમને આહારની તાણ હતી. દુષ્કાળના યોગે આવી કદર્થના થતી હોઈ, શ્રી સંઘે શ્રીમદ્ વજૂસ્વામિજીને વિનંતિ કરી કે, આપ વિદ્યાવાન છો, તો આવા અવસરે આપ આપની વિદ્યાનો ઉપયોગ કરીને પણ શ્રી સંઘને આ દુઃખમાંથી પાર ઉતારો, શ્રી સંઘને માટે વિદ્યાનો ઉપયોગ કરવામાં દોષ નથી.
આથી, આચાર્યભગવાને પોતાની વિદ્યાનો ઉપયોગ કરીને પણ એક મહાપટ વિફર્યો અને તેના ઉપર સકલ સંઘને બેસાડી દીધો. પછી તે પટને સંઘસહિત આકાશમાર્ગે ઉડાડ્યો અને એમ સંઘને પુરી નામની મહાનગરીમાં લાવીને ઉતાર્યો. એ વખતે એ નગરીમાં સુકાળ પણ હતો અને એ નગરીની પ્રજાનો મોટો ભાગ જૈન ધર્મનું પાલન કરનારો પણ હતો, એટલે સંઘને ત્યાં કોઈ પણ પ્રકારે મુશ્કેલી નડે તેવું ન હતું. એ નગરીનો રાજા બુદ્ધ ધર્મના અનુયાયી હતો. એ નગરીમાં બુદ્ધધર્મને માનનારાઓની મોટી સંખ્યા ન હતી. પણ રાજાનો એ લોકોને ટેકો હતો.
તો. બૌદ્ધો અને જૈનો વચ્ચે પોતપોતાને માન્ય દેવની પૂજા કરવામાં હરિફાઈ ચાલતી હતી. એ નગરીમાં જે કાંઈ સારાં પુષ્પાદિક આવતાં, તે વધુ મૂલ્ય આપીને પણ જૈનો ખરીદી લેતા એના યોગે શ્રી જિનમંદિરોમાં રોજ ભારે પૂજાઓ થતી હતી અને બૌદ્ધ મંદિરોમાં બહુ જ સામાન્ય પ્રકારની પૂજા થતી હતી. આથી બૌદ્ધલોકોએ રાજાને ફરિયાદ કરી. અને રાજા બૌદ્ધધર્મના અનુયાયી હોવાથી તેણે પોતાની સત્તાના બળે, જેનોને પુષ્પાદિક મળી શકે જ નહિ, એવી વ્યવસ્થા કરી દીધી.
જેનોને માથામાં નાંખવાને માટે પણ ફૂલો આપવાં નહિ એવો રાજાએ હુકમ કર્યો હતો. કારણ કે, જેનો એ નિમિત્તે પણ પુષ્પો લઈ જઈને, શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતને ચઢાવશે, એવી રાજાની અને બૌદ્ધ ધર્મનુયાયી લોકોની માન્યતા હતી. આવી અટકાયત થઈ જવાથી, જૈનીને ઘણું મૂલ્ય આપવા છતાં, પણ પુષ્પો મળી શકતાં નહિ અને એથી સુખી જૈનો પણ શ્રી જિનેશ્વર ભગવાનની પૂજા બહુ સામાન્ય પ્રકારે જ કરી શકતા હતા. માંગે તેટલું મૂલ્ય આપવાની તૈયારી હતી, પણ કોઈ મૂલ્ય જેનોને પુષ્પ મળી શકતાં નહિ, એટલે બીજું કરે પણ શું? પરંતુ જેનોના હૈયામાં એ વાતની બહુ જ ભારે ખટક હતી. કે છતાં ધને શ્રી જિનેશ્વરપ્રભુની સુંદર પુષ્પાદિકથી પૂજા ન કરી શકાય, એ વાતનું જૈનોને ઘણું દુઃખ થતું હતું.
એમાં શ્રી પર્યુષણાપર્વ નજીક આવ્યું. જેનોને થયું કે, આ પર્વાધિરાજના દિવસોમાં પણ ભગવાનની સુંદર પ્રકારે પૂજા નહિ કરી શકાય? અને એ વિચાર માત્રથી જ, જૈનો દીન બની ગયા,
