________________
* તો પણ પતિ કાંઈ ન બોલ્યો, ત્યારે પત્ની હાથ જોડીને ઊભી રહી, પતિવ્રતા સ્ત્રીનો ધર્મ છે કે પતિની આજ્ઞા પ્રમાણે રહેવું.
પતિને દુઃખ થાય એવું એક પણ કાર્ય કરવું નહિ પણ આવી સ્ત્રીઓ તો પુણ્યવાનને જ મળે. कार्येषु मंत्री, शयनेषु रंभा, भुंक्तेषु माता, करणेषु दासी
પતિ જ્યારે આપત્તિમાં હોય ત્યારે પતિવ્રતા સ્ત્રી મિત્રની જેમ તેને સહાય આપે છે, સૂતી વખતે સ્ત્રીની મર્યાદા પ્રમાણે વર્તે છે. ભોજન સમયે જેમ માતા પુત્રને વહાલથી જમાડે છે તેમ પતિને પ્રેમથી જમાડે છે.
પત્ની વારંવાર પૂછે છે, સ્વામિનાથ ! આપ શા માટે રડો છો જે હોય તે મને એક વખત તો કહો?
પતિ કહે છે તું મને ઘણું પૂછે છે તો હું કહું છું. કે પુરૂષોનું હદય કઠણ હોય છે એટલે તે કોઈ પણ વાતને જલ્દી બોલી શકતો નથી. સ્ત્રીઓનું હદય કોમળ હોય છે તેમ જ ગંભીરતા પણ ઓછી હોય છે. પણ તને સાંભળવાની ઈચ્છા જ છે તો સાંભળ.
તારા પિતાએ તેને જે કરિયાવાર કર્યો છે, તેનાથી મને આનંદ નથી થયો પણ હું તને કરિયાવર કરવા ઇચ્છું બોલ તેનો તું સ્વીકાર કરીશ?
બાઈ ધણી ચતુર હતી તે હા કહે છે. તેને એમ ન થયું કે આજે પરણ્યાની ખુશાલીમાં મારો પતિ મને હીરાનો હાર આપશે કે બીજું કંઈ આપશે ? છે તે સમજી ગઈ કે આજે તેઓ જે કરિયાવર આપશે તે મને સુખમાં અને દુઃખમાં કામ લાગશે.
- પતિ કહે છે, બરાબર વિચારીને જ હા પાડજે, આજે પહેલા જ દિવસે તારી કસોટી છે અને ' જે કસોટીમાંથી પાર ઉતરે તે જ પતિવ્રતા સ્ત્રી છે. હીરો સરાણે ચઢે ત્યારે જ તેના તેજ ઝળહળી ઊઠે છે. આરસ પર ટાંકણાં શીલ્પી મારે છે ત્યારે જ તે પૂજનીય પ્રતિમા બને છે.
તેમ છે સ્ત્રી ! જો તું મારા કરિયાવરરૂપી કસોટીમાંથી પસાર થઈશ ત્યારે જ તું સાચી સ્ત્રી છે. નારી કહે છે આપને જે કહેવું હોય તે કહો હું સર્વ સ્વીકારવા તૈયાર જ છું. - પતિ કહે છે, મારી માતા ઘણી પરદુઃખભંજન છે, તે કોઇના માથે ચિંતા નાખતી નથી તે બધું જ સંભાળી લે છે બોલ તને એ પસંદ છે ને ?
પત્ની કહે, આપણા માથેથી જવાબદારીઓ ઉપાડી લે તેના જેવું બીજું સુખ કયું? મને એ ગમે છે.
પતિ કહે છે એટલું જ નહિ પણ મારા માતપિતાના ઘરના જે દાગીના છે તે તો ત્રણ ચાર દિવસમાં જ માતા લઈ લેશે, એટલેથી પતશે નહિ પણ તને પંદર દિવસ થશે ત્યાં તો તારા બાપના ઘરનાં લાવેલાં સારાં કપડાં ને દાગીના લઈ લેશે બોલ! તે વખતે તને અત્યારે આનંદ છે તેવો જ આનંદ રહેશે?
પત્ની કહે છે અહો સ્વામિનાથ ! આમાં કઈ મોટી વાત છે? આ દાગીના આપણી પાસે હશે તો ચોરાઈ જવાનો ભય રહેશે ને કદાચ ચોર ચોરી કરીને લઈ જાય તો દુઃખ થાય, પણ મારાં વડીલ
