________________
ભાષાંતર
પંચાવનમી વિગેરે ગાથાથી ધર્મ વિગેરે ચાર વર્ગોને સાધવાનું જે કહ્યું હતું તે અસાર છે, કારણકે અર્થ અને કામ એ બે સ્વભાવથીજ સંસારને વધારનારા છે, અને સંસાર અશુભ તેમજ મહાપાપમય છે તેથી તેના ક્ષયને માટે બુદ્ધિશાળી પુરુષાએ ચારિત્રધર્મજ કરવો જોઈએ. વળી મનુષ્યજીવન વિજળીના ચમકારા જેવું ચંચળ અને અસાર છે, અને કુટુંબીઓનો સંબંધ પણ તેજ છે, માટે સર્વ વખત ધર્મનું આરાધનજ કરવું જોઈએ. પરમાર્થથી મોક્ષ એ ધર્મનું જ ફળ છે, તેથી મોક્ષને માટે પણ જિનેશ્વરમહારાજે કહેલે ચારિત્રધર્મજ વિષયકષાયને છોડીને કરે જઈએ.
વળી વાદીએ બાલબ્રહ્મચારીમાં દેશે જણાવ્યા તે પણ કહેવા માત્ર છે, કેમકે વિષયમાં પ્રવર્તેલાને તે સ્મૃતિ આદિ અત્યંત દુષ્ટ દેશે સહેજે થાય છે અને બાલબ્રાચારીને જિનેશ્વરના વચનથી બુદ્ધિ ભાવિત થવાથી તેમજ વિષયનું અજ્ઞાનપણું હેવાથી તે કૌતુકાદિ દે થતાજ નથી, તેથી એ વાત સિદ્ધ થઈ કે જઘન્યથી અષ્ટ વર્ષની વયવાળા પણ ગ્ય છે અને ઉત્કૃષ્ટથી અત્યંત વૃદ્ધ ન થાય ત્યાંસુધી ગ્ય છે, સંસ્તારકશ્રમણ તે અત્યંત વૃદ્ધ પણ થઈ શકે.
ગૃહસ્થાશ્રમની શ્રેષ્ઠતા માનનાર માટે કહે છે: ગળે ૩૪, ૩ ૭૧, રિગ ૭૭, તે જેવ ૭૭, તા ૭૮, કેટલાક મંદબુદ્ધિવાળાએ ગૃહસ્થાશ્રમજ શ્રેષ્ઠ છે એમ માને છે, કારણકે સર્વ આશ્રમવાળાઓ તે ગૃહસ્થને આધારે પિતાને નિર્વાહ કરે છે. એના ઉત્તરમાં જણાવે છે કે જે નિર્વાહના કારણુપણાથી શ્રેષ્ઠતા આવતી હોય તે હળ, ખેડુત અને પૃથ્વી વિગેરેને શ્રેષ્ઠ માનવાં જોઈએ, કેમકે તે ગૃહસ્થ પણ તે હલાદિકને આધારે જ ધાન્ય આદિ પ્રાપ્ત કરી તે દ્વારા નિર્વાહ કરે છે, કદાચ એમ કહેવામાં આવે કે તે ખેડુતવિગેરે એમ માનતા નથી કે આ ધર્મિષ્ઠ મનુષ્યને અમે ઉપકાર કરીએ છીએ, તેથી તે આધારમાં હલાદિકનું મુખ્ય પણું કેમ થાય? એના ઉત્તરમાં જણાવે છે કે તે હળાદિક આધાર ક્રિયા જે ગૃહસ્થ કરતાં અધિક છે તે પછી નહિં માનવાનો મતલબ શી? અને એમ કહે કે તે હળાદિકને જ્ઞાન વિગેરે નથી માટે તે શ્રેષ્ઠ ન કહેવાય તે તમારા કહેવા પ્રમાણે જ જ્ઞાનદિકનું જ શ્રેષ્ઠપણું થયું, અને સાધુને જ્ઞાનાદિક ગુણે તે ઘણા નિર્મળ હોયજ છે, તેથી તે સાધુનું જ શ્રેષ્ઠપણું યોગ્ય છે. વળી સંસારમાં છકાયને આરંભ છે અને તે મહાપાપનું કારણ છે
માટે ચારિત્રધર્મની પ્રવૃત્તિ સર્વ અવસ્થામાં શ્રેષ્ઠ છે. કુટુંબ વગરનાને દીક્ષાલાયક ગણુનારાઓને | માટે કહે છે: - ગળે ૭૧, સોળ ૮૦, રંગ ૮૧, ગામ ૮૨, ૮૨, ૮૪, સિગ ૮૬, बहु ८६, एवं ८७, तो पाण ८८, एवं ८९, अब्भु ९०,
કેટલાક કહે છે કે ભાઈવિગેરે કુટુંબ વિનાનાજ મનુષ્યો આ કહેલી પ્રવજ્યાને લાયક છે, કારણકે તે કુટુંબ દીક્ષા લેનારને પાળવાલાયક છે અને તેથી દીક્ષા લેનાર તેને ત્યાગ કરે તેમાં દીક્ષિત થનારને પાપ છે. વળી તે દીક્ષાથીના જવાથી દુઃખી થએલું કુટુંબ જે શેક, આકંદ અને વિલાપ કરે તેમજ તે દીક્ષાર્થી વગર તે કુટુંબ જે અપકૃત્ય કરે તે બધા દેષ દીક્ષાથીને લાગે. આ પક્ષના ઉત્તરમાં જણાવે
