Book Title: Panchvastu
Author(s): Haribhadrasuri, 
Publisher: Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha

View full book text
Previous | Next

Page 99
________________ ભાષાંતર યુક્તિથી તે તે સૂત્રને આશ્રીને બુદ્ધિમાને એ દ્રવ્યસ્તવઆદિનું સ્વરૂપ પિતાની બુદ્ધિએ વિચારવું. એવી રીતે મેં તમને આ સ્તવપરિણા સંક્ષેપથી જણાવી. આ વિસ્તારથી ભાવાર્થ સૂત્રો દ્વારાએ જાણુ. પ્રવચનના હિતને વિશે ઉદ્યમવાળો આચાર્ય શિષ્યની સંપદા દેખીને સ્તવપરિઝા જેવા બીજા પણ જ્ઞાનપરિણા વિગેરેની વ્યાખ્યા કહે છે. इअ १३१४, सुत्तत्थे १३१५, संगहु १३१६, गीअत्था १३१७, एअ १३१८, विद्धा १३१९, कालो, १३२०, एव १३२१, कालो १३२२, लोगम्मि १३२३, गुरु १३२४. तम्हा १३२५, दिवस्या, १३२६, સક્ષેપ કરીને અનુગની અનુજ્ઞાને વિધિ એવી રીતે જણાવ્યું. પૂર્વે જણાવેલ અનુયોગની અનુજ્ઞા પ્રમાણે બીજી જે ગણાનુજ્ઞા છે તે અનુગની અનુજ્ઞાવાળા આચાર્યને જ કરાય. કોઈક વખતે અચાનક ગણાચાર્ય કાલ કરી જાય અને અનુગઅનુજ્ઞાવાળા આચાર્ય ન થાખ્યા હોય તે ગણાનજ્ઞા બીજાને પણ કરાય ગણુનુજ્ઞાને યોગ્ય આચાર્યનું લક્ષણ કહે છે. સૂત્ર અને અર્થમાં નિપુણ હોય, ધમમાં પ્રીતિવાળો અને દૃઢ હોય, ગચ્છને વર્તાવવાના ઉપાયમાં કુશળ હાય, ઉત્તમ જાતિ, અને ઉત્તમકુળવાળો હોય, ગંભીર આશયવાળો હેવા સાથે ઉપકરણાદિની અપેક્ષાએ લબ્ધિવાળો હોય, ઉપદેશ વિગેરેથી શિષ્યાદિના સંગ્રહ અને વસ્ત્રાદિકથી ગણુને ઉપગ્રહ કરનારે હેય, ક્રિયાઓના અભ્યાસવાળ શાસનને રાગી હેય, સ્વભાવથી પરોપકારી હોય, એવાને જિનેશ્વરાએ ગણને સ્વામી કહે છે. તેવીજ રીતે યોગ્ય આગમવાળી, સંપૂર્ણ કિયાવાળી, ઉત્તમકુળવાળી, ઉત્સર્ગ અને અપવાદને જાણનારી, ગભીર, દીર્ધાયાંયવાળી અને વૃદ્ધ અવસ્થાવાળી જે સાધ્વી હોય તેજ પ્રવતિની હોય છે. પૂર્વે કહેલા ગુણોથી રહિતમાં જે ગણિપદ કે પ્રવર્તિની પદ આપે ને વળી જે અંગીકાર પણ કરે તે માનને ઈચ્છક ગણાઈને આજ્ઞાખંડ આદિક દોષોને પામે છે. કેમકે ગૌતમસ્વામિ વિગેરે મહાપુરૂષોએ ધારણ કરલા એવા અદ્વિતીય ગણધર શબ્દને જાણ થકો પણ જે અપાત્રમાં સ્થાપે તે મઢજ કહેવાય. કાલચિતગુણવગરને જે આચાર્ય પદવી લે તે તથા દીધેલી પદવીને સુદ્રભાવવાળે છતાં સ્વશકિતએ પાલન કરે નહિ તે પણ મૂઢ જાણવે. એવી જ રીતે આર્યચંદનાવિગેરેએ ધારણ કરેલ છે પ્રવર્તિની શબ્દ તેને અપાત્રમાં જાણ થકે જે સ્થાપન કરે ને ધારણ કરે તે પણ વિરાધક છે. કાલેચિત ગુણ રહીત એવી જે સાધ્વી પ્રવર્તિની પદ લે તે તેમજ લીધેલું પ્રવર્તિનીપદ સ્વશકિત મુજબ વિશુદ્ધ ભાવવાળી છતાં સભ્ય ન પાલન કરે તે પણ મહાપાપિણ સમજવી. જે માટે અમને સ્થાપન કરતાં જ્યાં આચાર્ય એવા અજ્ઞાની છે ત્યાં શિખે પણ એવા અજ્ઞાનીજ હશે એમ લોકોમાં શાસનની નિંદા થાય. અને બીજા તે શાસનના શ્રોતાઓના સાચા ગુણેમાં પણ અનાદર થાય. અને મોટાઓના ગુણેની અવજ્ઞા થવાથી ઘણે કમ બંધ થાય, અને અન્ય જીવોને એવી રીતે કર્મબંધ થવાથી અયોગ્ય એવા લેનારને પણ અનર્થ થાય, અને તેથી આપનારને પણ આજ્ઞાાવરાપકપણાથી ડુબવાનું થાય, તેટલા માટે તીર્થકરની આજ્ઞાને આરાધતે ગુણવાળાને ગીતાર્થ એવા સાધુઓને તથા સાધ્વીને ગણિ કે પ્રવર્તિની પદ આપે. યોગ્ય દીક્ષાના પર્યાય અને વયવાળે, ધીર, પિંડષણાદિને જાણનારે બૃહતકપસૂત્રની પીઠિકાને જાણનાર અને સામાન્યથી અનુવર્તક નામના

Loading...

Page Navigation
1 ... 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124