Book Title: Panchvastu
Author(s): Haribhadrasuri, 
Publisher: Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha

View full book text
Previous | Next

Page 120
________________ www ૧૧૪ પંચવતુક ગાદ્ધિ દેખીને મુંઝાય તે પણ મેહભાવના કહેવાય. વળી જે સાચી રીતે કે કપટભાવે બીજાને મુઝવે અને સમયાંતરે તેને જ મુંઝવીને આધીન કરી લે તે મોહભાવના. આ ભાવનાઓને ભાવવાવાળે સાધુ જે સંયમવાળો હોય તે દુષ્ટદે માં જાય છે અને ત્યાંથી ચો થકે પણ અનંતા સંસારસમુદ્રમાં રખડે છે- ચારિત્રના વિઘભૂત એવી આ ભાવનાએને સર્વથા છોડ અને એવી ભાવનાઓને છોડવાથી જ સમ્યફચરણને પણ પામે. आह १६६३, ववहार १६६५, अखंड १६६५, जो १६६६, कंदप्पा १६६७, किंतु १६६८, एआण १६६९, कय १६७०, શંકા કહે છે કે એ કાંદપિકી વગેરે ભાવનાઓ ચારિત્રથી વિરૂદ્ધ નથી, કેમકે અહીંજ કહે. વામાં આવ્યું છે કે જે સંજતા હોય અને તેવી ભાવનાઓ કરે છે પણ તેવા અસુરઆદિ પ્રકા ના દેવતામાં જાય, અને ચારિત્રરહિત હોય તે સાધુઓને તે દેવકની ભજ જાણવી ઈત્યાદિ કહ્યું છે. આવી શંકાને ઉત્તર દે છે કે એ કાંદપિકીઆદિ ભાવનામાં વ્યવહારનયથી ચારિત્ર છે, કારણ કે તેવા અશુભ પરિણામ વગરને પણ કોઈ કંદપદિ ભાવના કરે, પણ નિશ્ચયનયે તે એ ભાવનામાં ચારિત્ર નથી, કારણ કે હંમેશાં ઉચિત પ્રવૃત્તિ હોય તે જ નિશ્ચયનયે અખંડ ગુણઠાણું માનેલું છે. સૂત્રમાં પણ જે માટે કહ્યું છે કે જે માણસ જે પ્રમાણે બોલે તે પ્રમાણે ન કરે તેના કરતાં બીજે મિથ્યાષ્ટિ કોણ? કેમકે તે જુઠું બોલનાર અને તે બેલવાથી વિપરીત જુઠું કરનાર બીજાને શંકા કરતે મિથ્યાત્વને વધારે છે, અને શાસનમાં ચારિત્રની અંદર કરવા તે યોગ્યપણે કંદર્પ આદિને વાદ સંભળાતો નથી. માટે કંદર્પાદિનું સેવવું પણ ચારિત્રવાદને વિરાધનાર છે, પણ જે માટે ચારિત્રમાં પણ જાતિ અસંખ્યાતાં સંયમસ્થાનો કહ્યાં છે તેથી અહી કદાચિત્ ભાવનાવાળા થયેલા હોય તે પણ તે ભાવનાઓ વર્જવી એમ કહેવામાં દેષ નથી, તેટલા માટે એ ભાવનાએ પહેલાં ભાવિત થયા હોય તેઓએ પણ ભાવપૂર્વક પશ્ચાતાપ આદિ કરીને અણુશણ વખતે એ ભાવનાઓને વિશેષે કરીને ત્યાગ કરે જોઈએ. આ અધિકારમાં વિસ્તારથી સર્યું. હવે સંક્ષેપથી સર્જન કરીને શુદ્ધ એવું ભકતપરિજ્ઞાનામના અનશનનું બાકીનું વિધાન કહું છું. હવે તેજ શેષાવિધિ કહે છે, वियउण १६७१, उच्चत्तइ १६७२, मेत्ती १६७३, सुह १६७४, इहरा १६७५, तय १६७६, तम्हा १६७७, सोचिअ १६७८, तहवि १६७९, जं सो १६८०, संविग्ग १६८१, तत्तो १६८२, जो पुण १६८३, चोएइ, १६८४, गुरुकम्म १६८५, दुखं १६८६, अन्ने १६८७, मिच्छ १६८८, एत्य १६८९, अण्णपि १६९०, सव्वत्था १६९१, सो १६९२, एसो १६९३, मुकाए १६९४, जे सेसा १६९५, तेज १६९६, एसो १६९७, આયણ લઈને, સંયમશુદ્ધિ કરીને, તે વખતને ઉચિત એવી સંખના કરીને, વિવિધ અગર ચતુર્વિધ આહારનાં પચ્ચકખાણ કરે, ઉદ્વર્તન અને પરિવર્તન પોતાની મેળે કરે, ને કદાચ તે કરવામાં અસમર્થ હોય તે અપ્રતિબહપણે સમાધિ કરનાર એવું ઉદૃવતન બીજા સાધુએ પાસે પણ કરશે. વળી તીવ્ર પરિણામવાળો, પ૨મસવેગને પામેલે, શાદ્વારાએ સત્વ (જીવ) શાષિક (અધિકગુણવાળા) કિલશ્યમાન (બેદાતા, દુઃખી થતા)-અને અવિનય (જેને સન્માર્ગે લાવી ન શકાય તેવા)માં જિનેન્દ્રવચનને અનુસરીને અનુક્રમે મિત્રી, પ્રમદ, કારૂણ્ય અને માધ્યભાવના અત્યંત વિચારે. શુભધ્યાનથી ધર્મ થાય છે, અને દેહની સમાધિથીજ પ્રાયે શુભધ્યાન

Loading...

Page Navigation
1 ... 118 119 120 121 122 123 124