________________
ભાષાંતર
७
૩
અભ્યુદ્ધતમરણનાં દ્વારા આ પ્રમાણે છે. અવ્યવિિત્તનુ મન કરે પાંચ તુલના જિનકલ્પાદિવાળાને રાખવાનાં ઉપકરણા અને ઇંચિાદને જીતવા રૂપી પરિકમ ૪ તપ સત્ત્વ શ્રુત અને એકત્વમાં ઉપસર્ગો સહન કરવા` અપવાદથી વડલા નીચે કલ્પના અંગીકાર એ છ દ્વારામાં અન્યવિિત્તનું મન નામનું દ્વાર કહે છે.
ઉત્તમ અને પ્રશસ્ત ધ્યાનવાળા વૃદ્ધે આચાય મધ્યરાત્રિએ સૂતેલા કે બેઠા છતા હૃદયથી આમ વિચારે કે લાંમાકાળ સાધુપણુ પામ્યું, વાચના દીધી, શિષ્યાને તૈયાર કરીને આથાની પર'પરા સંબંધી દેવું ઉતાર્યું`, હવે મારે શું કરવું ? ઉત્તમગુણવાળા જિનકલ્પાદિ વિહાર વિચરૂ ?
વિધિપૂર્વક અભ્યુદ્યતમરણુ અંગીકાર કરૂ? આ અવસ્થામાં એ બેમાંથી જે લાયક વસ્તુ હોય તે કરવાથી પ્રત્રજ્યા અખંડ થાય, નહિંતર છેડે ખરાબ આવવાથી પ્રવ્રજ્યા અખઢ થાય નહિ, એ પહેલું દ્વાર કહ્યું. || અભ્યુદ્યુતવિહાર અને અણુવ્રતમરણનું સ્વરૂપ કહે છે. અભ્યુદ્યુતવિહાર ત્રણ પ્રકારે છે. ૧ જિનકલ્પ, ૨ શુદ્ધપરિહારિક અને ૩ યથાલકિ, એવી રીતે અભ્યુદ્યતમરણ પશુ ૧ પાદાપગમન ૨ ઈંગિની અને ૩ ભક્તપરિજ્ઞા એવી રીતે ત્રણ પ્રકારે છે. શ્રુતના મળે કે તેવાને પૂછીને ઘણું ઉભુ ખાકી રહેલુ` જાણીને ઘણુા ગુરુને મેળવવાની ઇચ્છાવાળા સાધુ અલ્યુદ્યુતવિહારને 'ગીકાર કરે. પ્રાયે કરીને અહીં અભ્યુદ્યુતવિહાર જે જિનકલ્પિકાહિનામાચર માં આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, પ્રવર્તક, સ્થવિર, અને ગણાવચ્છેદક એ પાંચ પુરૂષ અધિકારી હાય છે. તેઓની તુલના આવી રીતે છે. આચાય થાડા કાલ માટે ગચ્છ ખીજા જે તે ગચ્છના આચાર્ય હાય તેને ભળાવે અથવા જે સાધુ ઉપાધ્યાયઆદિ જે સ્થાનમાં હોય તે તે સ્થાન ચાઠા કાળ માટે ખીજાને આપે, આ આચાર્યાદિસ્થાનને માટે અભિનવઆચાર્યાંદિ ઉચિત છેકે નહિં તે પણ જુએ ? કેમકે ચેાગ્યજીવાને પણ પ્રાયે નિર્વાહ કરવા મુશ્કેલ પડે છે, અને ઘણા ગુણ્ણાને છેડીને ચાઢા ગુÌાને સાધનારૂં કાર્ય કરવાનું પંડિતાને ઇષ્ટ હેતુ નથી, અર્થાત્ જિનકલ્પાદિકને આચરવાથી થતી નિજ શ અનલ છે, પણ તેના કરતાં ગચ્છનું પાલન ન થાય તેા ઘણુંજ નુકસાન થાય છે, માટે નવા આચાર્ય ગચ્છનું ખરાખર પાલન કરે છે કે કેમ? તે જોવુ. અને તે જો અરાબર પાલનાર જાય તાજ જિનકલ્પાદિ લે. કેમકે ડાહ્યા પુરુષા ઉત્તમપદાથની સિદ્ધિના પ્રયત્નવાળાજ હાય છે. હવે બીજી' ઉપકરણનામનું દ્વાર કહે છે. તે અભ્યુદ્યવિહારવાળા આચાર્યાદિ પેાતાના કલ્પને ઉચિત, શુદ્ધ એષણાવાળું અને માનવાળુ એવુંજ ઉપકરણ ગ્રહણ કરે, કદાચ તેવું ન મળે તેા ઉચિત તે યાવત્ યથાકૃત એટલે જેને લીધા પછી કંઈ પણ સ`સ્કાર ન કરવા પડે તેવું ઉપકરણ લે, પણ જ્યારે ઉચિતઆદિગુ@ાવાળું ઉપકરશુ મંળી જાય, ત્યારે વષિથી યથાકૃતને વાસરાવે. એવી રીતે આજ્ઞા પાલનારાને તે યથાકૃત પશુ ઉચિત જેવુ જ ગણાય, કેમકે સ`વર અને નિર્દેશની પ્રધાનપણાવાળી પરલેાકની વિધિમાં સથા આજ્ઞાજ પ્રમાણુ છે, અને તે આજ્ઞાની આરાધનાથીજ ધર્મ થાય છે. ખાદ્યવસ્તુ તે તે ધમ થવામાં નિમિત્ત માત્ર છે. આજ્ઞાને આરાધન કરવાના ઉપકારમાં વતુ... હાય તેજ યથાર્થ ઉપકરણુ કહેવાય. નહિંતર ગણાતુ ઉપકરણ એ ઉપકરણ ન કહેવાય, પણ તેને અધિકરણ કહેવાય, ત્રીજી પરિક્રમનું દ્વાર કહે છે, ઇક્રિયાદિ જિતવાને અભ્યાસ તે પરિક્રમ કહેવાય. તેથી વિધિપૂર્વક ઇક્રિયાની
૧૩
