Book Title: Panchvastu
Author(s): Haribhadrasuri, 
Publisher: Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha

View full book text
Previous | Next

Page 87
________________ ભાષાંતર સ્તુતિની વૃદ્ધિ કરવી, અસંમૂઢપણે શાસનદેવતાને કાઉસગ્ગ કરો, તેમાં લોગસ યાદ કરી, જાઈઆદિનાં ફેલેથી પૂજા કરવી. અને યસમયે નવકારપૂર્વક સ્થાપના કરવી. પ્રતિષ્ઠા વખતે શક્તિ મુજબ સંઘપૂજા કરવી, કેમકે દિશાદેવતાદિની પૂજાથી શ્રીસંઘની પૂજા બહુ ગુણવાળી છે, વળી શાસમાં (નિત્યથર પવન એ ગાથામાં) તીર્થકરથી બીજા નંબરે પ્રવચનશબ્દથી શ્રીસંઘને ગણ્યો છે. સમ્યગ્દર્શનઆદિગુણેના સમુદાયમયજ શ્રીસંઘ છે, પ્રવચન તીર્થ અને સંઘ એ બધા એકાર્થક શબ્દ છે. એ પ્રવચન એટલે તીર્થની મહત્તાને લીધે જ તે તીર્થંકરદેવ પણ એ શ્રીસંઘને દેશનાની આદિમાંજ નમે છે. શ્રીસંઘની મહત્તા માટે એ શ્રીજિનેશ્વર ભગવાન શ્રી. સંઘને નમસ્કાર કરે છે એ વાત જણાવી છે. છતાં ભગવાન જિનેશ્વરમહારાજ કેવલી થયા છતાં શ્રીસંઘને નમસ્કાર કેમ કરે? એવી થવી શંકાના સમાધાનમાં જણાવે છે કે પ્રથમ તો એ તીર્થક૨૫ણુંજ સંઘના આલંબનથી મળ્યું છે, વળી તીર્થકરે પૂજેલા સંઘની જગતમાં વધારે પૂજા થાય, શ્રીસંઘના ગુને કૃતજ્ઞતાપૂર્વકને વિનય થાય, વળી કૃતકૃત્ય થએલા ભગવાન જેમ કેવલિ છતાં ધર્મ દેશના દે છે તેમ તીર્થને પણ નમે છે. (તીર્થંકરનામકર્મથી ઉચિત પ્રવૃત્તિ હોવાને લીધે આ કરે છે.) આ સંઘની પૂજાના કરતાં જગતમાં તેવું કઈપણ ઉત્તમપાત્ર નથી કે જેની પૂજા બાકી રહી ગણાય, તેમજ તે શ્રીસંઘના કરતાં જગતમાં કોઈપણ પૂજ્ય એવું ગુણપાત્ર પણ બીજું છે નહિ. શ્રીસંઘની પૂજાનું પરિણામ મહાફળદાયી જાણવું. સર્વ શ્રીસંઘની પૂજા ન કરી શકે તો દેવતાના પગરૂપી એક અંગની પૂજાના દષ્ટાંતે શ્રી સંઘના એક ભાગને પૂજાનારા પણ ભાગ્યશાળી છે. પ્રતિષ્ઠા પછી પૂજા વિધિ કહે છે – तत्वो ११३९, जिण ११४०, मुह ११४१, विविह ११४२, विहिआ ११४३, एवं ११४४, भावे ११४५, जं ११४६, जं पुण ११४७, भोगाइ ११४८, उचिया ११४९, जिण ११५०, सव्वत्थ ११५१, जम्हा ११५२, जइणो ११५३, अमुह ११४५, कडु ११५५, पढमाउ ११५६, जिण ११५७, तत्थ ११५८, पडि ११५९, भाव ११६०, તે શ્રાવક અદ્ધિપ્રમાણે આડંબરથી, વિધિપૂર્વક, હંમેશાં તે સ્થાપના કરેલી જિનપ્રતિમાની નિયમિતપણે પૂજા કરે પૂજા વિધિ આ પ્રમાણે છે? સ્નાનઆદિકથી પવિત્ર થએ શ્રાવક પ્રજામાં લીન થયે છતાં પોતાના મસ્તક વિગેરેને ખરવા વિગેરેથી નહિં ફરતે શ્રેષ્ઠ અને સગધી એવાં ફૂલ આદિથી પૂજા કરે. શુભગંધવાળે ધૂપ, પાણી, અને સર્વોષધિવિગેરેથી પહેલાં પ્રભનું પ્રક્ષાલન કરવારૂપ નાત્ર કરે, પછી કેસર આદિનું વિલેપન કરે. અત્યંત સગધવાળી, ને મનોહર દેખાવવાળી પુષ્પમાળા ભગવાનને ચઢાવે, અનેક પ્રકારે નેવેદ્ય પરે. આરતી વગેરે કરે, ધૂપ કરે, સ્તુતિ કરે, વિધિથી વંદન કરે, પછી શક્તિ મુજબ ગાયન, વાજિંત્ર, નાટક કરીને દાન અને ઉચિત સ્મરણ કરે. આ પૂજાનું કાર્ય શાસ્ત્રોક્ત છે એમ મનમાં ધારીને હંમેશાં શાસના બહુમાનને વહન કરવા સાથે એ પૂજા કરનારને એ પૂજનનું

Loading...

Page Navigation
1 ... 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124