Book Title: Panchvastu
Author(s): Haribhadrasuri, 
Publisher: Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha

View full book text
Previous | Next

Page 55
________________ ભાષાંતર પહેલાવતમાં એકેન્દ્રિય, વિકન્દ્રિય, અને પંચેન્દ્રિય નું સંઘટ્ટન, પરિતાપન, અને ઉપદ્રાવણ તે અતિચારે જાણવા. બીજા મૃષાવાદવિરમણમાં નિદ્રા સંબંધી જુઠું બોલાય તે સક્ષમ અતિચાર અને ક્રોધાદિથી જે બેલાય તે બાદર મૃષાવાદદોષ, ત્રીજા મહાવ્રતમાં ઘાસ, ઈંટના કટકા, રાખડે કે કુંડી વિગેરે વગર દીધી લેવાય તે સૂક્ષમ અતિચાર. તેમજ સાધુ, અન્યધમી કે ગૃહસ્થના સચિત્ત કે અચિત્તનું ધઆદિથી અપહરણ કરતાં બીજે સ્થૂલ અતિચાર. હસ્તકમદિકે કરીને કે ગુપ્તિ બરાબર ન પાળે તે મૈથુનને અતિચાર. તેવી રીતે કાગડ, કુતરા, બળદ કે બચ્ચાંના રક્ષણ અને મમત્વમાં પાંચમા વ્રતને સૂક્ષમ અતિચાર અને લેભથી દ્રવ્યાદિકનું ગ્રહણ અથવા જ્ઞાનાદિક કારણને છેડીને અતિરિક્ત વસ્તુનું રાખવું તે બાદર અતિચાર કહે છે. છઠ્ઠાવતમાં દિવસે લીધું. દિવસે ખાધું વિગેરે ચારભાગે ધીર અનંતજ્ઞાનીઓએ અતિચાર કહેલો છે. તે હવે સંબંધ જોડતાં આગળને અધિકાર કહે છે – कहि ६६३, उच्चा ६६४, विय ६६५, जह ६६६, છકાય અને વ્રતનું સ્વરૂપ એવી રીતે કહીને, બરોબર સમજાયાં હોય પછી આગળ કહીશું એ રીતે નવદીક્ષિતની ગીતાર્થ દ્વારા પરીક્ષા કરવી. તે પરીક્ષા આ પ્રમાણે-અસ્થડિલમાં હરચાર વિગેરે કરવા, સચિતપૃથ્વીમાં કાત્સગ વિગેરે કરવા, નદી આદિકનાં પાણુ પાસે ધૈડિલ વિગેરે કરવાં, અગ્નિવાળા કે અગ્નિઉપર રહેલામા સ્પંડિલ કરે, વાયરાનું વિંજ અને ધારવું એ વાઉકાયની બાબતમાં કરવાં, અને વનસ્પતિ અને ત્રસમાં પૃથ્વીકાયની માફક સ્થડિલમાં પરીક્ષા કરવી, એવી જ રીતે છાએ કાયથી ગોચરીમાં પણ પરીક્ષા કરવી, સર્વ સ્થાને જે વિરાધના છોડે કે જે વાળાને આ અયોગ્ય છે એમ જણાવે તે તે વડદીક્ષાને લાયક છે એમ જાણવું. અને તે વડીદીક્ષા વિધિ આ પ્રમાણે છે: अहि ६६७शु, उद ६६८, गुरवो ६६९, काप्पर ६७०, पायो ६७१, ईसिं ६७२ दुविहा ६७३, तत्तो ६७४, तत्तो ६७५, अणुव ६७६, तम्हा ६७७ શિષ્ય છકાય અને છતેને સમજે છે એમ જાણીને આચાર્ય શિષ્યને વદીક્ષા માટે પોતાને ડાબે પડખે રાખી એકેક વ્રત ત્રણ ત્રણ વખત ઉચરાવે પ્રદક્ષિણા કરાવે, સાધુઓને નિવેદન કરાવે, ગુરુગુણે કરોને વૃદ્ધિ પામે એમ આશીર્વાદ આપે, અને સાધુની બે પ્રકારની અને સાધ્વીની ત્રણ પ્રકારની દિશા બાંધે, એ સંક્ષેપાર્થવાળી ગાથાનો વિસ્તારથી અર્થ કહે છે કે - કાઢ એટલે સચિત્ત પાણીથી ભીના હાથે બૈચરી હેવી વિગેરેની પરીક્ષાથી જીવને જાણવાવાળા અને હિંસાનો ત્યાગ કરનાર છે એમ માલમ પડે તે ચિત્યવંદનઆદિ કરીને તે છે, તેમાં કાઉસગ્ન પણ કરે, ગુરૂ શિષ્યને ડાબે પડખે રાખીને આગળ જણાવીએ છીએ તેવી રીતે ઉપયોગવાળા છતાં એકેકે વ્રત ત્રણ ત્રણ વખત ઉચરાવે. શિષ્ય કોણીથી ચાળ પટ્ટો ધારણ કર, ડાબા હાથની અનામિકામાં સરખી રહે તેમ મુહપત્તિ રાખવી અને હાથીના દાંત સરખા હાથવડે એટલે મસ્તકે બને હાથ રહે તેવી રીતે રજોહરણ રાખવું, એવી રીતે ઉપસ્થાપના એટલે વડી દીક્ષા કરવી. પછી

Loading...

Page Navigation
1 ... 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124