________________
ભાષાંતર
સામાયિકચારિત્રના અભાવે છે પાપનીય ચા ૨ત્ર દેવું તે અજ્ઞાનપણું સૂચવે છે. એ શંકાના ઉત્તરમાં નાવ કે નિશ્ચયનચે તે સામાયિકચારિત્ર છતાં પણ સંજવલનકષાયના ઉદયનો નિષેધ નથી. સંજવલનષા ચારિત્રના અતિચારનું કારણ બને છે, ને તે અતિચાર હોવાથી સામાયિક અથર જરૂર થાય છે. વળી દ્રવ્યલિંગ છતાં પણ સામાયિકચારિત્ર પ્રાતિપાતી કહેલું છે. અને કોઈ બીજી જશે પર વારંવાર ચારિત્ર થાય પણ છે. જે માટે સૂત્રમાંક હ્યું છે કે સમ્યકત્વ મૃત અને દેશવિરતિસામાયિક નવ હજાર વખત એકજ ભવમાં પણ આવે અને જાય અને સર્વવિરિત પણ એક ભવમાં નવો વખત સુધી આવે અને જાય, એ આવડજાવડની વચ્ચે અપ્રજ્ઞાપનીય હોય, પણ તેથી વાદીના કરેલા એવા આ છાપસ્થાનીયચારિત્ર દેવામાં અજ્ઞાનતાઆદિ દેશે નથી, અને તે અપ્રજ્ઞાયનીય થયેલા સાધુને પણ છદ્મસ્થગુરુએ ત્યાગ કર ચોગ્ય નથી, કારણ કે ગયેલું સમા ચિકચારિત્ર ફરીથી પણ થાય છે. વળી અતિસંકલેશ વજ વા માટે અપ્રજ્ઞાપનીયની સાથે પણ ઉપાધિ આદિ લેવા દેવારૂપ પરિભેગ કરો તે વર્તમાન દુષમકાળ અત્યંત કિલષ્ટ હેવાથી આચારરૂપ છે. એવી રીતે હવે પછીના રાજા પ્રધાન વગેરેના કહેવાશે એ અધિકારોમાં પણ જોડવું અથવા રાજા, નોકર વિગેરેમાં જ્યાં મહોટુ આંતરૂં હોય ત્યાં સ્વભાવ વિચાર, જે વહીદીક્ષામાં તેઓને સ્વભાવ ન વિચારવામાં આવે તે અનિષ્ટ ફળ છે જેનું એ લોકવિરોધ થાય. બે સ્થવિરાએ પુત્રો સાથે દીક્ષા લીધી હોય અને તે સાથે શીખે તે સ્થવિરેની પહેલી ઉપસ્થાપના કરવી, પણ બે ક્ષુલ્લક લાયક થયા હોય અને સ્થવિર લાયક ન થયા હોય, ત્યાં પણ પહેલાંની પેઠે સમજાવટ અને ઉપેક્ષા કરવી. બે સ્થવીર અને એક મુલક હોય, અથવા બે ક્ષુલ્લક અને એક
વિર હોય તેમાં પણ સ્થવિર ન શીખે તે રાજાના દષ્ટાંતે સમજાવીને ઉપસ્થાપના કરવી. પિતાપુત્રની માફક રાજા અને અમાત્ય તેમજ રાજા અને શ્રેષ્ઠી તથા સાર્થવાહ, માતા અને પુત્રી, રાણી અને પ્રધાનની સ્ત્રી વિગેરેની દીક્ષા માટે પણ સમજવું. વળી જે રાજાઓ બે દીક્ષિત થયા હોય તે તેની વિધિ કહે છે. એક રાજા અને બીજે મોટે રાજા એ બંનેએ સાથે દીક્ષા લીધી હોય તોપણ પિતાપુત્રની પેઠે જાણવું. બે વિગેરે સરખા રાજાઓએ જે સાથે દીક્ષા લીધી હોય અને સાથે શીખ્યા હોય તે તે બંનેને બે બાજુ રાખીને બંનેને સાથે વહીદીક્ષા દેવી. પિતાપુત્ર આદિના સંબંધ વગર ઘણાઓની એક સાથે વડી દીક્ષા હોય તે ગુરુએ કે બીજાએ ઉભા રાખવાના અનુક્રમને નિયમ હેકમ વિગેરે ન કરવા, પણ ગુરુની નજીક હોય તેને માટે કરો. ગુરુની બે બાજુ બે પડખે રહેલાને સરખા કરવા, એવી રીતે બે નગરશેઠ, બે શેઠીઆઓ, બે પ્રધાને, બે વાણીઆ, બે મિત્રને અંગે પણ સરખાપણું કે પહેલા શીખેલાની પહેલી વડી દીક્ષા જાણવી, તે હવે અકથન વિગેરેને માટે વિધિ કહે છે.
अकहि ६३७, एगिन्द्रि ६३८, जइ ६३९, बहि ६४०, एए ६४१, तत्थ ६४२, जीव ६४३, आह ६४४, मंसं ६४५, भूमी ६४६, आहा ६४७, गम्म ६४८, बेइन्दि ६४९. રેગ્યતા પ્રમાણે હતુ અને દષ્ટાંતથી છ કાય અને પાંચ મહાવતેને કહ્યા સિવાય કે તેને અર્થ નહિ જાણનાર અથવા જાણકારની પણ પરીક્ષા કર્યા સિવાય ઉપસ્થાપના કરવી નહિ. એકેન્દ્રિય પૃવીકાય વિગેરે છએ કાયે જીવરૂપ છે, જે કે એકેનિને સ્પર્શ ઈન્દ્રિય શિવાય બાકીના
