Book Title: Panchvastu
Author(s): Haribhadrasuri, 
Publisher: Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha

View full book text
Previous | Next

Page 49
________________ ભાષાંતર ગુપ્તિવાળે જ્ઞાની અપાવે છે. અન્યને ઉપદેશ દેવાથી વ અને પરને ઉદ્ધાર થાય છે. તા. કરની આજ્ઞાનું હિતૈષીપણું દીપન થાય છે અને ભકિત થાય છે, યાવત્ તીર્થનું પ્રવર્તવું તે પણ જ્ઞાનથી જ થાય છે. આ જણાવેલ સ્વાધ્યાય અપ્રમત્તપણે વિધિથીજ હમેશાં કરવું જોઈએ. કેમકે અવિધિથી સ્વાધ્યાય કરવામાં ઉન્માદ વિગેરે દેષ શાસ્ત્રોમાં કહેલા છે, તે દેશે આ પ્રમાણે: અવિધિ કરનારનું ચિત્ત વિભ્રમને પામે, દીર્ધ એવા ક્ષય જવર વિગેરે રોગાતકે થાય, પરમાર્થ પણે કેવળીએ કહેલા ચારિત્રધર્મથી ભ્રષ્ટ થાય નાના મોટા, ને અત્યંત મોટા અવિધિમાં અનુક્રમે ઉપર કહેલાં ફળો જાણવાં, જે ઉત્કૃષ્ટ અવિધિ કરવાથી ધર્મથી ભ્રષ્ટ થવાય તે ઉત્કૃષ્ટદેષ જાણો, હવે સૂત્ર આપવાના વિચારો જણાવે છે – जोगा ५७०, मुतस्स ५७१, छलि ५७२ पव्वा ५७३ जिण ५७४ पव्वा ५७५ मुंडा ५७६ सिकखा ५७७ उव ५७८ संभुज्जि ५७९ एमाइ ५८०, ગ્ય એવા શિષ્યોને અવસર પ્રાપ્ત એવું સૂત્ર દેવું જ જોઈએ. તે કારણથી જ ગાદિકે કરીને શુદ્ધ એવા ગુરૂએ સમ્યગ રીતે સત્ર આપવું એ અહિં વિધિ છે. જે રીક્ષાને લાયક છે તે સત્રને લાયકજ છે. પણ આ સૂત્ર દેવાને સ્થળે અધિકાર લેવાથી સૂત્રનું પ્રધાનપણું જણાવે છે, અથવા તો અધિકગુણવાળા સાધુનેજ દેવું એમ જણાવે છે. દીક્ષાની વખતે કદાચ અગ્યતા ન જણાય અને પછી પણ અગ્યતા જાણી હેય તે તેને સુત્ર વિગેરે આપવું નહિં, એમ સૂચવે છે. એજ વાત શાસ્ત્રકાર મહારાજ કહે છે-જિનમતમાં નિષેધ કરેલાની કદાચિત કથંચિત દીક્ષા થઈ પણ ગઈ હોય, તે પણ તેના મુંડન વિગેરે તે કરવાનું ના કહે છે. સૂત્રકારો ફરમાવે છે કે જેને દીક્ષા દેવાને સૂત્રકારે નિષેધ કરેલ છે તેવાને લાભ ષથી જે સાધુએ દીક્ષા આપે છે. તે સાધુ વ્યવહારથી ચરિત્રમાં રહો છતાં તેજ ચારિત્રને નાશ કરે છે. ભલથી દીક્ષા દઈ દીધી હોય તે પણ પછી અયોગ્ય જણાય તે મુંડન કરવું નહિ, અને અન્ય જાણયા છતાં મુંડન કરે તે પહેલાં કહેલા આઝદિક દો તેને લાગે. અજાણપણે મુંડન પણ કદાચ થયું હોય અને અયોગ્ય જણાય તે જ્ઞાન અને ક્રિયાની શિક્ષામાં અગ્ય ગણ, છતાં જે શીખવે તે પહેલાં કહેલા આજ્ઞાદિક ને પામે. અજાણપણાને લીધે શિખવ્યું હોય તે પણ ઉપસ્થાન (વડી દીક્ષા) કરવી એગ્ય નથી. અને જે વડીહીક્ષા કરે તે પહેલાં કહેલા દેશે ચાલુ રહે (લાગે) ભૂલથી વડી દીક્ષા કરી દીધી પણ હોય અને પછી અયોગ્ય માલમ પડે તે જન ક્રિયામાં જોડવા લાયક નથી. છતાં જે તેવાને માંડલીમાં હાજન કરાવે તે પૂર્વે કહેલા દોષ લાગે. અનુપયોગથી માંડવીમાં ભેજન કરાવાનું પણ થયું હોય તે પણ તેની સાથે વસતિ કરવી ક૫તી નથી, અને કદાચ એમ છતાં પણ એક વસતિમાં વાસ કરે તે પહેલાંના દેશે ચાલુ સમજવા ! હવે સૂત્ર માટે યોગ્ય કાળ જણાવે છે. काल ५८१, ति ५८२, दस ५८३, दस ५८४, बारस ५८५, चोदूस ५८६, सोळस ५८७, एगूण ५८८, उव ५८९ नं ५९० एगेण ५९१, मिच्छत्तं ५९२ एवं ५९३, गह ५९४, ते ५९५, विहि ५९६, सम्म ५९७, तं ५९८, गुरुणा ५९९, बज्ज ६०० सीस ५०४, परय ६०२, अंगार ६०३, एसो ६०४, छउ ६०५, जो ६०६ मोत्तू ६०७ देवय ६०८,

Loading...

Page Navigation
1 ... 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124