Kalpsutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 20

टीका-महावीरम्-वि-विशेषेण ईरयति माक्षं प्रति गच्छति गमयति वा प्राणिन इति वीरः, वीरयति-कर्माणि निराकरोति, वीरयति रागादिशत्रून् प्रति पराक्रमयति वा वीरः। कर्माणि विदारयतीति निरुक्तिवशाद्वा वीरः। तदुक्तम्
कल्प
श्रीकल्प
मञ्जरी
मृत्र
श्री महावीर को, गौतम आदि गणधरों को और निर्दोष जिनवाणी को नमस्कार करके मुनियों के आचार से तथा श्री महावीर प्रभु की कथा से युक्त कल्पसूत्र की मैं-घासीलाल मुनि भव्यहितार्थ रचना करता हूँ|१||
टीका
॥४॥
महावीर-'वि' उपसर्ग और 'ईर' धातु से 'वीर' शब्द बना है। ईर' धातु का अर्थ है-गति करना। जो विशेषरूप से मुक्ति के प्रति गति करते हैं और अन्य प्राणियों को गति कराते हैं उन्हे 'वीर' कहते हैं।
'वीर' शब्द की दूसरी व्युत्पत्तियां भी हैं। जैसे-धीरयति इति वीरः, अर्थात् जो कर्मों को दूर करता है वह वीर है। अथवा राग आदि आन्तरिक शत्रुओं के सामने जो वीरता-पराक्रम दिखलाता है, वह वीर है। कहा भी है
શાસનપતિ ભગવાન મહાવીર, ગીતમાદિ ગણધર દેવ અને અનન્ય ભાવ પ્રગટ કરનારી એવી અનંત જીનેશ્વરની વાણીને દ્રવ્યું અને ભારે નમન કરી, જેમાં પ્રભુ વીરની આત્મકથા વર્ણવામાં આવી છે તેમજ મુનિઓના આચાર વિચાર વર્ણવામાં આવ્યા છે એવા “કપસૂત્ર” ની હું ઘાસીલાલ મુનિ ભવ્ય જીને હિત માટે લઘુભાવે રચના કરું છું
__ मडावीर - 'वि' सछे भने 'ईर' धातु 2, 40 प्रभारी वि' 4 पाईर यातुथी 'वीर' શબ્દ બન્યો છે. “' ધાતુને અર્થ ગતિ કરવી તેવો થાય છે. જે આત્મા વિશેષરૂપે મોક્ષ તરફ ગમન કરે છે અને અન્ય જીવેને “મુક્તિ’ તરફ પ્રયાણ કરાવે છે તેમને “વીર’ શબ્દથી સંબોધવામાં આવે છે.
||४|
__'वीर' २०४नी थी व्युत्पत्ति ५० छ, रेभ वीरयति इति धीरः' अर्थात् पोताना पाय-18-५२म सापी, मात्भाने नि:सय ४शनायो छ तेवा भान २ ४२ छ, तेरे 'वीर' ४वामा આવે છે. અથવા મેહ, મમતા, રાગ, દ્વેષ, વિકાર, અજ્ઞાન આદિ ભાવેને જેણે પિતામાંથી હમેશને માટે દૂર કર્યા छतेने 'वीर' वामां आवे छे. 'वीर' २०ी धारै परिश्ट ४२५ छ:
શ્રી કલ્પ સૂત્ર: ૦૧