________________
તેઓમાં વિચાર પ્રગટ્યા. સગરચક્રવર્તિ પુણ્યથી છ ખંડના સ્વામી થયા. ઈન્દ્ર ઐશ્વર્ય અને રૂપની પ્રશંસા કરી તેના કારણે દેવતા જોવા આવ્યા. ત્યારે અચાનક ભાન ભૂલી રૂપનું મદ-અભિમાન કરતાં ૧૮ રોગોના શિકાર બન્યા.
તીર્થંકર પરમાત્મા ગણધરાદિના રૂપની તુલનાએ આ જગતમાં બધા રૂપ ક્ષણિક છે. ભરતચક્રીના હાથની આંગળીમાંથી વીંટી પડી જવાથી એ અનિત્યાદિ ભાવના ભાવતા કેવળી થયા. માટે ભાગ્યશાળી રૂપ ક્ષણિક છે, ક્ષણભંગુર છે. એ વાત ભૂલતા નહિ. એક વાત યાદ રાખજો કે, ગુણવાનના જીવનમાં અલ્પ પણ ગુણ હોય તો તેનું રૂપ તેને ઘર્મમાં સ્થિર કરે છે, તે પ્રશંસા પામે છે. પ્રાય: જે ગુણવાન હોય તે પુણ્યવાન હોય અને જે પુણ્યવાન હોય તે સ્વરૂપવાન પણ હોય.*
રૂપને પુણ્ય સાથે ઘણો નજીકનો સંબંધ છે. જ્યારે પુણ્યને ધર્મધ્યાન, ધર્મલેશ્યા કે શુદ્ધ પરિણતિ સાથે ગાઢ મૈત્રી છે. જો પુણ્યવાન આત્મા ધર્મધ્યાન કરે તો પ્રાયઃ અલ્પ કે મહદ્ અંશે બાહ્ય કે અત્યંતર રીતે રૂપવાન થાય. હકીકતમાં વિવેકી આત્મા રૂપને નહિ ગુણને જુએ છે. રૂપવાન હોય અને જીવનમાં ઘર્મ ન હોય તો તે સર્વત્ર અનાદર, અપમાન પામે છે. અશાતા ભોગવે છે. જ્યારે એજ શરીર ઉપર જો કોઈની દયાનો વરસાદ વરસે, રોગી-નિરોગી થાય તો બધા તેના ઈચ્છીત કામ શરૂ કરી ધન્યતા અનુભવે. જેનામાં નીતિમત્તા હોય, પરમાર્થ કરવા માટે તૈયારી હોય તેના મુખ ઉપર અનેરું તેજ દેખાય છે.
સ્વરૂપની સાથે સેણાનુબંધની પણ ક્યારેક સીધી કે આડી અસર હોય છે. મયણાસુંદરી રાજપુત્રી, રૂપ રૂપનો અંબાર છતાં કર્મ સિદ્ધાંતે કોઢીયા ઉંમરરાણા કુંવરને પરણી. સદ્ભાગ્યે કુંવર રાજપુત્ર નીકળ્યો. જે રોગી હતો તે કંચનવર્ણ થયો. તેમાં પણ ઊંડે જોઈશું તો પૂર્વભવનું, વર્તમાન ભવનું ધર્મનું શરણું જ કામ કરે છે, અસર થાય છે. જ્યારે તેની બેન સુરસુંદરી દુઃખી દુઃખી થઈ. ભાગ્યને સુધારવા જેમ ધર્મ જરૂરી છે તેમ રૂપને વ્યક્ત કરવા માટે પાવડરની નહિ પણ મધુર હાસ્ય કે સગુણની જરૂર છે.
વર્તમાન કાળમાં ઘણા કદરૂપા પોતાના કુરૂપને છૂપાવવા, સ્વરૂપવાન દેખાવા વિવિધ પ્રયત્ન કરે છે. ચારે બાજુ વલખા મારે છે. પણ કર્મના સંયોગે જે રૂપ મળ્યું છે તેમાં કાંઈ સુધારો થવાનો નથી. પૂર્વભવમાં જીવદયાનું ઉત્તમ પાલન કરનાર આ ભવે શાતાવેદનીય કર્મ ભોગવે છે. સ્વરૂપવાન થાય છે. જીવનમાં સુખ-દુઃખ, તડકાછાંયડા આવ્યા જ કરવાના છે. માટે સુખમાં ઘેલા ને દુઃખમાં ઢીલાં થવાની જરૂર નથી. બન્ને અવસ્થામાં પ્રસન્ન રહો. હસતા રહો.
શાસ્ત્રમાં એક મહિયારણની વાત આવે છે. મટકી ભરી તે ગામમાં દહીં વેચવા * કોકીલકંઠી બહેનો પ્રાયઃ સ્વરૂપવાન ન હોય. કામધેનુ ગાય કાળી હોય છતાં આંખોને ગમે
તેવી હોય.
૧૨
