________________
પરહિતાર્થ ગુણને કોઈ ઉંમર નડતી નથી. કોઈ નાતજાત પણ અભડાવતી નથી. રાત-દિવસ પણ જોવાની કાંઈ જરૂર પડતી નથી. પ્રાપ્ત કરેલું જીવન આદર્શ રીતે જો જીવી લેવું હોય, વર્તમાન કરતાં ભાવિમાં આધ્યાત્મિક સુખ વધુ પ્રાપ્ત કરવું હોય, તો જીવનને ધર્મના શરણે ધરી દો. ઘર્મના કથન-માર્ગદર્શન મુજબ તમે સુખી થશો ને તમારો પરિવાર પણ સુખનો અનુભવ થશે. એટલે એજ કે, અલ્પજ્ઞ એવા માનવીએ પૂર્ણ એવા જ્ઞાનીના વચન એટલા જ આદર ને ગંભીરતાથી સ્વીકારવાઆચરવા જોઈએ કે જેથી “વન્સ મોર “ની ખોટી મોટાઈના શિકાર થવું ન પડે.
જે આત્માઓ પરહિતની ઉપેક્ષા કરે છે તે ખરી રીતે હુંમાં અટવાઈ ગયા હોય છે. “હુંના વમળમાંથી નીકળવાની ચાવી જે “હું જાણતા નથી તે વાત વિજય શ્રેષ્ઠીના જીવન ઉપરથી સમજાશે.
વિજયવર્ધન નામના નગરમાં વિશાલ શ્રેષ્ઠીને વિજય નામનો એકનો એક પુત્ર હતો. એક દિવસ વિદ્યાભ્યાસ કરતાં વિજયે સંસ્કારનું સિંચન કરનાર ઉપાધ્યાય પાસેથી સાંભળ્યું કે, જે માનવી પાસે ક્ષમા અને પરોપકાર નામના બે ગુણ હોય તે ઘરમાં, ગામમાં કે જ્ઞાતીમાં સર્વત્ર સારી રીતે પૂજાય છે. તેનું બહુમાન થાય છે. ઉપરાંત આલોક અને પરલોકમાં સુખ-શાંતિ પામે છે.
ઉપાધ્યાયની આ હિતશિક્ષા તત્ત્વબુદ્ધિથી વિજયકુમારે ગ્રહણ કરી જીવનમાં ઉતારવાની દ્રઢભાવના કેળવી. રોજ એ આ બન્ને ગુણમાંથી કોઈ પણ તક મળે તો તેનો સદુપયોગ કરતો. તેથી તેને સારો અનુભવ પણ થવા લાગ્યો.
એક દિવસ વિજય શ્રેષ્ઠી પોતાના ધર્મપત્નીને તેડવા સાસરે ગયા હતા. એકાદબે દિવસ મહેમાનગતિ સ્વીકારી વહુ સાથે પોતાના ગામે જવા નીકળ્યા. વહુને સાસરે જવાની ઈચ્છા ન હોવાથી પતિદેવને કપટ કરી પીવા માટે કૂિવામાંથી પાણી કાઢી આપવા કહ્યું અપરોપકારના ગુણથી જેનું જીવન સુવાસિત છે એવા વિજયકુમારે ઊંડા કૂવામાંથી પાણી કાઢવાનો પ્રયત્ન કર્યો. તેજ અવસરે પત્નીએ તક સાધી લીધી અને પતિદેવને કૂવામાં ધક્કો મારી પાડી નાખી છૂટકારાનો શ્વાસ લીધો. પોતાનું કામ પૂર્ણ થયેલ જાણી ઉતાવળે પાછી પોતાના ઘરે જઈ માતા-પિતાને શુકન-અપશુકનની વાતો કરી-સમજાવી સુખપૂર્વક પિયરમાં રહેવા લાગી. એના મનમાં એજ કે પતિદેવના હાડકાં ભાંગી ગયા હશે. કુવામાંથી કોઈપણ રીતે બહાર નીકળવાના જ નથી. એટલે મને કાંઈ વાંધો નહિ આવે.'
આ બાજુ વિજયકુમાર કૂવામાં તો પડ્યો પણ પૂર્વના પુણ્યોદયે કૂવામાં ઉગેલી વડવાઈઓમાં કુદરતી રીતે તેના કપડાં ફસાઈ ગયા અને એ બચી ગયો. શાંતિથી હિંમત કરી ધીરે ધીરે કુવાનો કાંઠો પકડી બહાર નીકળ્યો. આજુબાજુ નજર નાખી તો પત્નીના દર્શન ન થયા. મનમાં કપટ હતું એટલે જ તેણે મને કૂવામાં ધક્કો મારી પાડ્યો છે. એટલે મૃત્યુ ઈર્યું છે, આ વાત તરત જ તેની સમજમાં આવી ગઈ.
૧ ૧૦
