________________
માની સમજી પ્રવૃત્તિ કરે તો તેવી વ્યક્તિની પ્રવૃત્તિ ‘ચાકરી’રૂપે સમજાય. પણ જે આત્મકલ્યાણની ઉત્કૃષ્ટ ભાવનાથી કાર્ય કરે તો તે ‘સેવા’ કહેવાય. આવી સેવાના મેવા ઘણા અમૂલ્ય હોય છે. માટે જ ધર્મસ્થળોમાં વિનય, વિવેકપૂર્વક વિષય-કષાયોને ત્યજી સાધના-આરાધના કરવા જવું જોઈએ. તેથી જ ધર્મસ્થાનકોમાં પ્રવેશતા *‘નિસિહિ' અને બહાર નિકળતા આવસહિ' કહેવાની પ્રણાલિકા છે.
જેનું જીવન કલુષિત હોય, કલેશવાળું હોય, જ્યાં જાય ત્યાં પોતે દુઃખી થાય ને બીજાને દુઃખી કરતો હોય તેવી વ્યક્તિની મહાપુરુષો ચિંતા કરે છે એટલું જ નહિં પણ ધર્મસ્થાનકોમાં જતા પૂર્વે જીવનને સુધારી અથવા જીવનને સુધારવાની ભાવના કેળવવા જણાવે છે.
શક્ય છે કે, પ્રસન્નચંદ્ર ઋષિ જેવા વિરલ આત્માઓ આર્તધ્યાન કરવા બેસી જાય. પણ જ્યારે માર્ગ ભૂલ્યા છીએ એ સમજાઈ જાય કે, તરત જ સન્માર્ગે આવી પોતાના વિચારો સુધારી બાંધેલા પાપોની આલોચના કરી આત્માનું સર્વસ્વ સાધી લે.
ટૂંકમાં રિત (આનંદ) માનવાની રીત બદલાય તો ગતિનો બંધ પણ બદલાય.
你
* નિસીહિ
સંસારસંબંધી પ્રવૃત્તિઓનો ત્યાગ
આવસહિ – આવશ્યક કાર્ય માટે ધાર્મિક ક્ષેત્રમાંથી બહાર નીકળવાની જયણા.
નિસીહિ એટલે ધર્મ સ્થાનકોમાં પ્રવેશ કરું તે પહેલા પાપને જાકારો આપું છું. (તેટલો સમય પાપુ ન કરવાની ભાવના ભાવું છું.) અને આવસહિ એટલે ધર્મસ્થાનકમાંથી બહાર નીકળ્યા પછી પણ વિના કારણે થવાની પાપ પ્રવૃત્તિમાંથી મગ્ન ન થવા (પાપ ન કરવા)ની ભાવના રાખું છું.
૨૯
