________________
૨૮. ભગવાનના વર્ષીદાનનું વર્ણન :
તીર્થકરના પિતા ચાર દ્વારવાળી દાનશાળા કરાવે છે. પ્રથમ દ્વારમાં આવનારને જમાડે છે. બીજા દ્વારમાં આવનારને વસ્ત્ર આપે છે. ત્રીજા દ્વારમાં આવનારને આભૂષણ આપે છે અને ચોથા દ્વારમાં આવનારને રોકડ નાણું આપે છે. ભગવાન એક વર્ષ સુધી દરરોજ એક ક્રોડ અને આઠ લાખ સોનૈયાનું વર્ષીદાન આપે છે. તેનું વજન નવ હજાર મણ થાય છે. તે વખતનાં બસો પચીસ ગાડાં ભરાય છે. એંશી રતિનો એક સોનૈયો થાય છે. એક વર્ષના દિનારનું તોલ બત્રીસ લાખ ને ચાળીસ હજાર મણ થાય છે. તેના ત્રણ અબજ, અદ્યાશી ક્રોડ અને એંશી લાખ સોનૈયા થાય છે. તેનાં એક્યાશી હજાર ગાડાં ભરાય. (વૈરાગ્યમંજરી પા. ૮૧માંથી).
૮૦ રતિનો=૧ સોનૈયો, ૯૬ રતિનો=૧ તોલો, ૬ સોનૈયા=૫ તોલા, ૪૮ સોનૈયા=૧ રતલ, ૧,૯૨૦ સોનૈયા=૧ મણ, ૧૦,૮૦,000 સોનૈયા=૫, ૬૨૫ મણ, ૧ ગાડામાં ૨૫ મણ એટલે ૪૮,000 સોનૈયા. (આ મુજબની ગણતરી પં. ચરણવિ.ની મુક્તિમાર્ગસોપાન ભા. ૨ પા. ૨૫૯માં જણાવી છે.)
૧00 રતિ=૧ રૂપિયો, ૨૪ રૂપિયા=૧ શેર, ૩૦ સોનૈયા=૧ શેર, ૧૨૦ સોનૈયા=૧ મણ , ૧૦,૮૦,૦૦૦ સોનૈયા=૯૦00 મણ, ૧ ગાડામાં ૪૦ મણ એટલે ૪૮,૦૦૦ સોનૈયા. (દીપવિ.કૃત યુગપ્રધાન ગણધર દેવવંદનમાં ત્રીજા જોડાના ચે.વં.માં) વરસીદાનના છ અતિશયોના વર્ણન માટે ઉપદેશ પ્રાસાદ વ્યાખ્યાન ૨00માં જેવું.
લેનારનું જેવું ભાગ્ય હોય છે તેવું જ તેના મુખથી વાક્ય ઉચ્ચરાવે છે. (માંગણી કરાવે છે.) ચમરેન્દ્ર અને બલીન્દ્ર પ્રભુની મૂઠીમાં રહેલા સોનૈયામાં દાન લેનારા પુરુષોની ઇચ્છાનુસારન્યૂનાધિકતા કરે છે. જો યાચકની ઇચ્છાથી અધિક હોય તો ન્યૂન કરે છે અને ઇચ્છાથી ન્યૂને હોય તો અધિક કરે છે. બીજા ભુવનપતિઓ ભરતખંડમાં ઉત્પન્ન થયેલા મનુષ્યોને દાન લેવા
માટે ખેંચી લાવે છે. (૫) વાણવ્યંતર દેવતાઓ દાન લઇને જનારા માણસોને પાછા નિર્વિષ્ણ
સ્વસ્થાને પહોંચાડે છે. જ્યોતિષ્ક દેવતાઓ વિદ્યાધરોને વાર્ષિક દાનનો સમય જણાવે છે.
ચોસઠ ઇન્દ્રોને પ્રભુને હાથે દાન લેવાનો એવો મહિમા છે કે તે દાનના પ્રભાવથી તેમને બે વર્ષ સુધી કલહ ઉત્પન્ન થતો નથી. ચક્રવર્તી જેવા રાજાઓના ભંડાર, દાનમાં આવેલા સોનૈયાના પ્રભાવથી બાર વર્ષ સુધી અક્ષય રહે છે. રોગીઓને દાન લેવાથી બાર વર્ષ પર્યત નવીન રોગ ઉત્પન્ન થતો નથી. તે કાળે સર્વ ઠેકાણે એવી ઉદ્ઘોષણા થાય છે કે – “સર્વ ઇચ્છિત વર માંગી લો.'
૨૯. તીર્થકરના વરસીદાનના છ અતિશયો :
(ઉ.પ્રા.વ્યા.૨૦0). દાન દેતી વખતે પ્રભુના હાથમાં સૌધર્મઇન્દ્રદ્રવ્ય આપે છે કે જેથી દાન આપવામાં પ્રભુને શ્રમ ન થાય. જો કે જિનેન્દ્ર ભગવાન તો અનંત બળવાળા હોય છે તથાપિ ભક્તિની બુદ્ધિથી ઇન્દ્ર એ પ્રમાણે કરે છે. ઇશાનેન્દ્ર હાથમાં સુવર્ણની યષ્ટિકા લઇને પાસે ઊભા રહે છે તે ચોસઠ ઇન્દ્રો સિવાય બીજા દેવોને દાન લેતાં નિવારે છે અને દાન
૧ અંશો શાસ્ત્રોના • ૧૬ )
૩૦. ભગવાનના બળનું વર્ણન :
» બાર યોદ્ધા બરાબર એક બળદ. # દશ બળદ બરાબર એક ઘોડો. ૪ બાર ઘોડા બરાબર એક જંગલી પાડો. જે પંદર પાડા બરાબર એક મદોન્મત્ત હાથી. જે પાંચસો હાથી બરાબર એક કેશરી સિંહ, જે બે હાર કેશરી સિંહ બરાબર એક અાપદ પ્રાણી. » દશ લાખ અષ્ટાપદ પ્રાણી બરાબર એક બળદેવ. ૪ બે બળદેવ બરાબર એક વાસુદેવ. જે બે વાસુદેવ બરાબર એક ચક્રવર્તી, ૪ ૧ લાખ ચક્રવર્તી બરાબર એક નાગેન્દ્ર.
વ અંશો શાસ્ત્રોના ૧ ૧૭
