________________
૧૨૮.દાનને દૂષિત કરનારાં કારણો :
(૧) અનાદરથી આપવું. (૨) ઘણી વાર લગાડીને આપવું. (૩) વાંકું મુખ કરીને આપવું. (૪) અપ્રિય વચન બોલીને (સંભળાવીને) આપવું. (૫) આપ્યા પછી પશ્ચાત્તાપ કરવો.
શ્લોક : अनादरो विलम्बश्च, वैमुख्यं विप्रियं वचः । पश्चात्तापश्च दातुः स्याद्, दानदूषणपञ्चकम् ॥
સ્વીકારતા નથી, પણ પાળે છે તે કષ્ટક્રિયા તપ, જપ, શીલ આદિએ
કરી કાયા ગાળે તે મિથ્યાષ્ટિ અજ્ઞાન તપસ્વી. (૩) જેઓ વિરતિના સ્વરૂપને જાણતા નથી, સ્વીકારે છે પણ પાળતા નથી
તે મિથ્યાષ્ટિ પાર્થસ્થાદિ. (૪) જેઓ જાણતા નથી, પરંતુ સ્વીકાર કરે છે અને પાલન પણ કરે છે
તે મિથ્યાદૃષ્ટિ અગીતાર્થ મુનિ. જેઓ જાણે છે, સ્વીકારતા નથી પણ શીલ આદિ પાલન કરે છે
(મનથી) તે સમ્યગુદૃષ્ટિ અનુત્તરવાસી દેવ. (૬) જેઓ જાણે છે પરંતુ સ્વીકાર અને પાલન કરતા નથી તે સમ્યગુદૃષ્ટિ
શ્રેણિક આદિ. (૭) જેઓ જાણે છે, મુનિ આદિના વ્રત સ્વીકારે છે પણ પાળે નહીં, શુદ્ધ
પ્રરૂપણા કરે, પોતામાં મુનિપણું સ્થાપતા નથી એવા જાણ ગીતાર્થ તે સમકિતી સંવેગપક્ષી જાણવા. જેઓ જાણે, સ્વીકારે, પાળે એવા જિનમતના જાણ રત્નત્રયવંત પુરુષો સમકિતી જાણવા તે દેશવિરતિ સર્વવિરતિ યુક્ત આત્માઓ.
પ્રથમના ચાર ભાગે વર્તતા મિથ્યાષ્ટિ હોય છે. કારણ કે તેઓ સમ્યગુજ્ઞાનરહિત છે. પછીના ત્રણ ભાગે વર્તતા અવિરતિ સમ્યગદષ્ટિ છે. કારણ કે તેઓ સમ્યગૃજ્ઞાનસહિત છે અને આઠમે ભાંગે વર્તતા સમ્યગૃજ્ઞાનસહિત વિરતિનો સ્વીકાર કરે છે અને પાલન કરે છે તેઓ દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ યુક્ત હોય છે.
૧૨૯.દાનને શોભાવનારાં કારણો :
(૧) આનંદનાં આંસુ આવે. (૨) રોમાંચ ખડા થાય. (૩) બહુમાન પેદા થાય. (૪) પ્રિયવચન બોલે. (૫) આપ્યા પછી અનુમોદના કરે. ક શ્લોક :
आनन्दाश्रूणि रोमाञ्चं, बहुमानं प्रियं वचः । तथानुमोदना पात्रे, दानभूषणपञ्चकम् ॥
(૮)
૧૩૦.પાંચ પ્રકારનાં દાન :
(૧) અભયદાન (૨) સુપાત્રદાન (૩) અનુકંપાદાન (૪) ઉચિતદાન (૫) કીર્તિદાન.પ્રથમના બે પ્રકારનાંદાનથી ભોગસુખપૂર્વક મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે અને અંતિમ ત્રણ પ્રકારનાં દાનથી કેવળ ભોગસુખાદિકની પ્રાપ્તિ થાય છે.
દાન સંબંધી ૧૨૭. દાન નહીં આપવાનાં છ લક્ષણો :
(૧) આપવું પડે એટલે આંખો કાઢે. (૨) ઊંચે જુએ. (૩) વચ્ચે આડી-અવળી વાત કરે. (૪) વાંકું મુખ કરીને બેસે. (૫) મૌન ધારણ કરે . (૬) આપતાં આપતાં ઘણો સમય લગાડે.
૧૩૧.દાનેશ્વરી જગડુ શાહનું દાન :
- વીશળદેને 2000મુડા, પાટણના રાજાને ૮૦OOમુડા, સિંધના રાજા હમીરને ૧૨000 મુડી, દિલ્હીના રાજા મોજુદીનને ૨૧૦૦૦ મુડા, કંધાર દેશના રાજાને ૧૨૦૦૦મુડા, ગિઝનીના સુલતાનને ૨૧000મુડા, ઉજજૈન રાજા મદનવર્માને ૧૮૦૦૦ મુડા, કાશી નરેશ પ્રતાપસિંહને ૩૨૦૦૦ મુડા. એકંદર - ૧ લાખ, ૨૪000 મુડા અનાજ આપ્યું. આ સિવાય ૭ લાખ, ૭૫000મુડા અનાજ દાન આપ્યું. જગડુ શાહે દુકાળના વખતે જુદે જુદે સ્થળે ૧૧૨ સદાવ્રત ખોલ્યાં હતાં. તેમાં હંમેશાં ૫ લાખ માણસને જમાડ્યા હતા. ૧૮ ક્રોડ દ્રમકનું દાન કર્યું હતું. (વૈરાગ્યમંજરી પા. ૮૭માંથી)
વ અંશો શાસ્ત્રોના ૧ ૭૯ ૦
4
અંશો શાસ્ત્રોના ની ૭૮
.
