Ansho Shastrona

Author(s): Amarguptasuri, Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious

Page 48

પણ વ્રતધારીઓને જ હોય છે. નિરપરાધી ત્રસ જીવોને વિના અપેક્ષાએ સંકલ્પપૂર્વક હિંસા કરવાનો ત્યાગ હોય છે.
કરવી નહીં. (૧૪) પોસહમાં પૂંજ્યા-પડિલેહ્યા વિના લઘુનીતિ વડીનીતિ પરઠવવી નહીં. (૧૫) પોસહમાં કોઇની નિંદા કરવી નહીં. (૧૬) પોસહમાં ચોરસંબંધી વાત કરવી નહીં. (૧૭) પોસહમાં સ્ત્રીઓના અંગોપાંગ નીરખીને જોવાં નહીં, (૧૮) પોસહમાં વગર પોસાતિ માતા, પિતા, પુત્ર, ભાઇ, સ્ત્રી વગેરે સંબંધીઓ સાથે વાર્તાલાપ કરવો નહીં. આ અઢાર દોષ પોસહમાં ટાળવા.
૧૨૧. સામાયિકના બત્રીશ દોષ : » મનના દશ : (૧) વૈરી દેખી દ્વેષ કરે. (૨) અવિવેક ચિંતવે. (૩)
અર્થ ન ચિંતવે. (૪) મનમાં ઉદ્વેગ ધરે. (૫) યશની વાંછા કરે. (૬) વિનય ન કરે. (૭) ભય ચિતવે. (૮) વ્યાપાર ચિંતવે. (૯) ફળનો
સંદેહ રાખે. (૧૦) નિયાણું કરે. ૪ વચનના દશઃ (૧) કુવચન બોલે. (૨) કંકાશ કરે. (૩) પાપ-આદેશ
આપે. (૪) લવારો કરે. (૫) કલહ કરે. (૬) આવો જાઓ કહે. (૭) ગાળ બોલે. (૮) બાળક રમાડે. (૯) વિકથા કરે. (૧૦) હાંસી કરે. કાયાના બારઃ (૧) આસન ચપળ (ડગમગતા આસને બેસવું). (૨) ચારે દિશાએ જુએ. (૩) સાવદ્ય પાપવાળાં કામ કરે. (૪) આળસ મરડે. (૫) અવિનયે બેસે. (૬) ઓઠું લઇ બેસે. (૭) શરીરનો મેલ ઉતારે. (૮) ખરજ ખણે. (૯) પગ ઉપર પગ ચઢાવે. (૧૦) અંગ ઉઘાડું મૂકે. (૧૧) અંગ ઢાંકે. (૧૨) ઊંધે.
૧૨૩. એક સામાયિકમાં દેવગતિનું આયુષ્ય કેટલું બંધાય ? :
બાણું ક્રોડ, ઓગણસાઠ લાખ, પચ્ચીસ હજાર, નવસો પચ્ચીસ પલ્યોપમથી અધિક દેવગતિનું આયુષ્ય બંધાય છે અને આઠ પ્રહરનો પોસહ કરનારને તેથી ત્રીશગણું બંધાય છે.
૧૨૪. સામાયિકની કિંમત :
એક માણસ રોજ લાખ ખાંડી સોનાનું દાન આપે અને એક માણસ રોજ સામાયિક કરે તો દાન આપનારા કરતાં સામાયિક કરનારો વધી જાય છે.
૧૨૫.નિયમને લાગતા ચાર મહાન દોષ :
વ્રતને (૧) અતિક્રમ (૨) વ્યતિક્રમ (૩) અતિચાર (૪) અનાચાર દોષ લાગે છે. દાખલા તરીકે કોઇએ ચઉવિહાર ઉપવાસ કર્યો હોય હવે જ્યારે તેને અતિતૃષા લાગે ત્યારે તે પાણી પીવાની ઇચ્છા કરે તે અતિક્રમ. જે સ્થાનકે પાણી હોય તે સ્થળે જાય તે વ્યતિક્રમ, પાણી પીવા માટે વાસણમાંથી પ્યાલો ભરી મુખ આગળ ધરે પણ પીએ નહીં તે અતિચાર, જ્યારે તે નીડરપણે ચૌવિહાર હોવા છતાં પાણી પીએ તે અનાચાર કહેવાય.
૧૨૨. પૌષધના અઢાર દોષ :
(૧) પોસહમાં વ્રત વિનાના શ્રાવકના ઘરનું પાણી ન પીવું. (૨) પોસહ નિમિત્તે સરસ આહાર કરવો નહીં. (૩) ઉત્તરપારણાને દિવસે વિવિધ પ્રકારની સામગ્રી મેળવવી નહીં. (૪) પોસહમાં અથવા પોસહ નિમિત્તે આગલે દિવસે દેહવિભૂષા કરવી નહીં. (૫) પોસહ નિમિત્તે વસ્ત્ર ધોવરાવવાં નહીં. (૬) પોસહ નિમિત્તે આભૂષણ ઘડાવવાં નહીં તેમ જ પોસહમાં આભૂષણ પહેરવાં નહીં. (૭) પોસહ નિમિત્તે વસ્ત્ર રંગાવવાં નહીં. (૮) પોસહમાં અકાળે શયન કરવું નહીં. નિદ્રા લેવી નહીં. (રાત્રિને બીજે પ્રહરે સંથારાપોરિસિ ભણાવીને નિદ્રા લેવી.) (૯) પોસહમાં શરીર ઉપરથી મેલ ઉતારવો નહીં. (૧૦) પોસહમાં સારી કે નઠારી સ્ત્રીસંબંધી કથા કરવી નહીં. (૧૧) પોસહમાં આહારને સારો કે નઠારો કહેવો નહીં. (૧૨) પોસહમાં સારી કે નઠારી રાજકથા કે યુદ્ધકથા કહેવી નહીં. (૧૩) પોસહમાં દેશકથા
અંશો શાસ્ત્રોના ૭૬ છે.
૧૨૬.જાણવા-આદરવા-પાળવા સંબંધી આઠ ભાંગા :
(આત્મબોધ સં. પા.૪૭૭). (૧) જેઓ વિરતિના સ્વરૂપને યથાર્થ સમજતા નથી, સ્વીકારતા નથી
અને પાલન કરતા નથી તે સામાન્યથી સઘળા જીવો મિથ્યાષ્ટિ છે. (૨) જેઓ વિરતિના સ્વરૂપને યા ધર્મના સ્વરૂપને જાણતા નથી,
વ અંશો શાસ્ત્રોના ૭૭ છે