Ansho Shastrona

Author(s): Amarguptasuri, Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious

Page 50

૨૦ કોડીની ૧ કાંકણી, ૪ કાંકણીનો ૧ પૈસો, ૧૬ પૈસાનો ૧ દ્રમક (પા રૂ.) થાય છે.
જગડુશાહે ભદ્રેસરનું દેરાસર બનાવ્યું. કુલ એકસો આઠ દેરાસર બંધાવ્યાં. મોટા સંઘ સાથે ત્રણ વખત શત્રુંજય યાત્રા કરી.
જ્ઞાન સંબંધી ૧૩૨.છ ઉપધાનનાં નામો :
(૧) પંચમંગલમહાશ્રુતસ્કંધ. (૨) પ્રતિક્રમણ શ્રુતસ્કંધ. (૩) શકસ્તવનિત્થણું) (૪) ચૈત્યસ્તવ (૫) નામસ્તવ લોગસ્સ) (૬) શ્રુતસ્તવ (પુફખરવરદીવઢે).
દશાંગ (૮) અંતકૃતદશાંગ (૯) અનુત્તરોપપાતિક સૂત્ર (૧૦) પ્રશ્નવ્યાકરણ (૧૧) વિપાકસૂત્ર. (બારમું અંગ દૃષ્ટિવાદ છે, જે હાલમાં
સર્વથા અનુપલબ્ધ છે.) ૪ બાર ઉપાંગ ઃ (૧) ઔપપાતિક (૨) રાજપ્રશ્નીય (૩) જીવાભિગમ
(૪) પ્રજ્ઞાપના (૫) સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ (૬) જંબૂઢીપપ્રજ્ઞપ્તિ (૭) નિરયાવલિકા (૮) કલ્પાવતંસિકા (૯) પુષ્પિકા (૧૦) પુષ્પચૂલિકા (૧૧)
વન્દીદશા (૧૨) ચંદ્રપ્રજ્ઞપ્તિ. ૪ દશ પ્રકીર્ણ ગ્રંથ : (૧) ચતુઃશરણ (૨) આતુરપ્રત્યાખ્યાન (૩)
ભક્તપરિજ્ઞા (૪) સંસ્તારક (૫) તંદુવૈતાલિક (૬) ગણિવિદ્યા (૭) ચારિક મહાપ્રત્યાખ્યાન (૮) મરણસમાધિ (૯) ગચ્છાચાર (૧૦)
દેવેન્દ્ર સ્તવ. » છ દસૂત્ર: (૧) નિશીથસૂત્ર (૨) કલ્પસૂત્ર (૩) વ્યવહારસૂત્ર (૪)
જીતકલ્પસૂત્ર (૫) મહાનિશીથસૂત્ર (૬) દશાશ્રુતસ્કંધસૂત્ર. ચાર મૂળ ગ્રંથ : (૧) આવશ્યકસૂત્ર (૨) ઉત્તરાધ્યયનસૂત્ર (૩)
દશવૈકાલિકસૂત્ર (૪) ઓઘનિર્યુક્તિસૂત્ર. ૪ બે સ્વતંત્ર ગ્રંથઃ (૧) નંદીસૂત્ર (૨) અનુયોગદ્વારસૂત્ર મળી કુલ ૧૧
અંગ, ૧૨ ઉપાંગ, ૧૦ પ્રકીર્ણસૂત્ર, ૬ છેદગ્રંથ, ૪ મૂળગ્રંથ, ૨ સ્વતંત્ર-ગ્રંથ = ૪૫. બારમા અંગમાં દૃષ્ટિવાદમાં ચૌદ પૂર્વ આવે.
૧૩૩.સિદ્ધાંતની વ્યાખ્યા છ પ્રકારે :
संहिता च पदं चैव, पदार्थः पदविग्रहः । चालना प्रत्यवस्थानं, व्याख्या तन्त्रस्य षड्विधा ॥१॥
તંત્ર(સિદ્ધાંત)ની વ્યાખ્યા : (૧) સંહિતા (૨) પદ (૩) પદાર્થ (૪) પદવિગ્રહ (૫) ચાલના (૬) પ્રત્યવસ્થાન - આ છે પ્રકારે થાય છે. (૧) સંહિતા : શ્લોક અથવા સૂત્રાદિનો અખ્ખલિતપણે ઉચ્ચાર કરવો. (૨) પદ : શ્લોક અથવા સૂત્રમાં જેટલાં પદો હોય તેને અલગ કરવાં. (૩) પદાર્થ : અલગ કરેલ દરેક પદનો અર્થ કરવો. (૪) પદવિગ્રહ : સામાસિક પદોને અલગ કરવાં. (૫) ચાલના: વસ્તુના સમર્થનમાં જેટલી શંકાઓ શક્ય હોય તેટલી દરેક
શંકાઓ ઊભી કરવી. પ્રત્યવસ્થાનઃ ઊભી કરેલી અથવા થયેલી શંકાઓનું સમાધાન કરવું અને વસ્તુને સ્થિર બનાવવી તથા સિદ્ધ કરવી,
૧૩૫. ગુણ પર્યાય દ્રવ્યમાં :
(પ્રશમરતિ શ્લો. ૨૬૯ રાજશેખરવિ.મ.).
દરેક દ્રવ્યમાં કોઇને કોઇ ધમ અવશ્ય રહેલા હોય છે. આ ધમ બે પ્રકારના છે : (૧) સહભાવી (૨) ક્રમભાવી, (૧) વસ્તુ જ્યારથી છે ત્યારથી અને જયાં સુધી રહે ત્યાં સુધી વસ્તુની સાથે જ રહેનારા ધર્મો સહભાવી છે તે ગુણ કહેવાય છે. (૨) જે ધર્મોનું પરિવર્તન થયા કરે છે તે ક્રમભાવી એટલે પર્યાય કહેવાય છે. દા.ત. પુદ્ગલ દ્રવ્યના રૂપ, રસ, ગંધ અને સ્પર્શ : એ ધર્મો સહભાવી છે માટે ગુણો છે. પણ કૃષ્ણરૂપ, શ્વેતરૂપ, મધુરરસ, તિક્ત રસ વગેરે ધર્મો ક્રમભાવી હોવાથી પર્યાયો છે.
વ અંશો શાસ્ત્રોના + ૮૧ ૦
૧૩૪.પિસ્તાલીશ આગમનાં નામ : ૪ અગિયાર અંગ: (૧) આચારાંગ (૨) સૂત્રકૃતાંગ (૩) ઠાણાંગ (૪) સમવાયાંગ (૫) ભગવતીસૂત્ર (૬) જ્ઞાતાધર્મકથા (૭) ઉપાસક
૧ અંશો શાસ્ત્રોના જ ૮૦ )