________________
(૧) એકાંતિક (૨) સાંશયિક (૩) વૈનયિક (૪) પૂર્વવ્યુાહ (૫) વિપરીત રુચિ (૬) નિસર્ગ (૭) મૂઢદૃષ્ટિ.
૧૭૮.દિગંબરમત તથા સ્થાનકવાસીમતનો ઉત્પત્તિકાળ :
વીરનિર્વાણથી ૬૦૯ વર્ષે દિગંબરમત નીકળ્યો. તેઓ આ પિસ્તાલીશ આગમને માનતા નથી. વિક્રમ સંવત ૧૩૯માં શિવભૂતિ(સહસ્રમલ્લ)થી દિગંબરમતની ઉત્પત્તિ થઇ. (ઉપદેશ પ્રાસાદ વ્યાખ્યાન-૨૩૯)
વીરનિર્વાણથી ૯૯૩ વર્ષે શ્રી કાલિકસૂરિએ ભા.સુ.૪ ની સંવછરી કરી. એક હજાર વર્ષે પૂર્વનું સર્વશ્રુત વિચ્છેદ થયું. વીરનિર્વાણથી ૯૮૦ વર્ષે આગમ પુસ્તકારૂઢ થયાં. (વિ.સં. ૫૧૦)
વીરનિર્વાણથી ૧૯૯૦ વર્ષે વિ.સં. ૧૫૩૦ની આસપાસ સ્થાનકવાસી પંથ નીકળ્યો. તેઓ બત્રીસ આગમોને માને છે. તેઓ જે આગમો માનતા નથી તે નીચે મુજબ. ‘છ’ છેદસૂત્રમાંથી (૧) જીતકલ્પ (૨) મહાનિશીથ આ બે. ચાર મૂલગ્રંથમાંથી ૧ ઓનિર્યુક્તિ અને ૧૦ પ્રકીર્ણગ્રંથ મળી તેર
આગમ માનતાં નથી. તેરાપંથી અગિયાર આગમ માને છે.
૧૭૯. કયા જીવોમાં કયા પ્રકારનું મિથ્યાત્વ સંભવે તે :
જાતિભવ્ય જીવોને માટે અનાભોગ નામનું એક પ્રકારનું જ મિથ્યાત્વ સંભવિત છે.
♦ ચરમાવર્તને નહીં પામેલા ભવ્યો કે જેઓ દુર્ભવ્યો તરીકે ઓળખાય છે, તેઓને તથા અભવ્ય જીવોને માટે અનાભોગિક અને આભિગ્રહિક એમ બે પ્રકારનાં મિથ્યાત્વ સંભવિત છે.
♦ ચરમપુદ્ગલપરાવર્તના પહેલા અર્ધભાગથી કાંઇક વિશેષ કાળ સુધી (ગ્રંથિભેદ પૂર્વે) ભવ્ય જીવોને આભિનિવેશિક સિવાયનાં ચાર પ્રકારનાં અને તે પછીના કાળમાં ભવ્ય જીવોને પાંચેય સંભવે છે. > આભિનિવેશિક મિથ્યાત્વનો ઉદય તો સમ્યગ્દર્શનના વમન પછીથી જ સંભવે છે. (સમ્યગ્દર્શન પા.૧૬ માંથી)
વ અંશો શાસ્ત્રોના
૧૧૪
જે જીવો સમ્યગદર્શનને પામ્યા પછીથી કોઇ અર્થવિશેષની બાબતમાં જાણવા છતાં પણ ભગવાને ફરમાવેલા અર્થથી ઊલટા અર્થના આગ્રહી બની જાય છે, તેઓના મિથ્યાત્વને જ આભિનિવેશિક મિથ્યાત્વ કહેવાય છે. નિહ્નવોને આ આભિનિવેશિક મિથ્યાત્વ આવે છે. (પા.૧૯)
જૈન કહેવાતો પણ જો પોતાના કુલાચારના આગ્રહથી આગમપરીક્ષાને બાધિત કરે તો તે પણ આભિગ્રહિક મિથ્યાદષ્ટિ છે.
૧૮૦. નવ નિહ્નવો
(૧)
(૨)
ચૌદ વર્ષેજમાલી થયો. કરાતું કાર્ય કરેલું ન કહેવાય માનતો. (વ્યા.૭મું) સોળ વર્ષે તિષ્યગુપ્ત જીવના છેલ્લા એક પ્રદેશમાં જ જીવસંજ્ઞા માનતો. (વ્યા.૧૯મું)
હવે શ્રી મહાવીરસ્વામીના નિર્વાણ પછી :
બસો ચૌદ વર્ષે અવ્યક્તવાદી આષાડસૂરિના શિષ્ય થયા. યોગાદિકનો અપલાપ કરનાર. (વ્યા.૨૬૨)
(૪) બસો વીશ વર્ષે અશ્વમિત્ર(શૂન્યવાદી)થયો. સમયે સમયે ઉચ્છેદ માનનારો. (વ્યા.૨૬૯)
(૫) બસો અઠ્યાવીસ વર્ષે ગંગદત્ત એક સમયે બે ઉપયોગ કહેનારો થયો. (વ્યા.૨૬૮)
(૬) પાંચસો ચુંમાળીશ વર્ષે નોજીવ (ત્રિરાશિ) સ્થાપનારો રોહગુપ્ત થયો. (વ્યા.૨૬૩)
(૭) પાંચસો ચોર્યાશી વર્ષે ગોષ્ટામાહિલ સ્પષ્ટ કર્મ માનનાર અવસ્થિતિક થયો. (વ્યા.૨૩૮)
છસો નવ વર્ષે દિગંબરમત સ્થાપનાર સહસ્રમલ થયો. (વ્યા.૨૩૯) ઓગણીસસો નેવું વર્ષે સિદ્ધાંત તથા પ્રતિમા ખંડન કરનાર સ્થાનકવાસી લુંકામતી થયો. પ્રથમના સાત પ્રવચનનિનવો થયા છે. (વ્યા.૨૪૦)
♦
(૩)
+
(૮)
(૯)
(ઉપદેશ પ્રાસાદ વ્યાખ્યાન-૧૯ માંથી)
શ્રી મહાવીરસ્વામીના કેવળજ્ઞાન પછી :
•
અંશો શાસ્ત્રોના ૧૧૫
