________________
કોડ નાગેન્દ્ર બરાબર એક ઇન્દ્ર. અનંતા ઇન્દ્ર બરાબર જિનેશ્વર પરમાત્માની ટચલી આંગળી.
૩૧. જિન ચાર પ્રકારના : (૧) શ્રુતજિન : દશપૂર્વધરથી ચૌદપૂર્વધર સુધીના મુનિઓ. (૨) અવધિજિન : અવધિજ્ઞાનવાળા મુનિઓ. (૩) મન:પર્યવજિન : વિપુલમતિ તથા ઋજુમતિ મન:પર્યવજ્ઞાનધારક
વિશુદ્ધ ચારિત્રધર નિગ્રંથો. (૪) કેવલીજિન : સામાન્ય કેવલીઓ. (સાગરસમાધાનમાંથી પ્રશ્ન-૩૧૨)
સાધુઓ પછી સામાન્ય મુનિવરો બેસે છે. તેમની પાછળ વૈમાનિક
દેવીઓ અને તેમની પાછળ સાધ્વીઓ ઊભી રહે છે. (૨) નૈઋત્યખૂણે : ભુવનપતિ દેવ, વ્યંતરદેવ અને જયોતિષી દેવ. (૩) વાયવ્યખૂણે ભુવનપતિ દેવીઓ, વ્યંતર દેવીઓ અને જ્યોતિષી દેવીઓ. (૪) ઇશાનખૂણે : નર, નારી અને વૈમાનિક દેવો.
(પ્રકરણરત્નસંચય ભાગ-૧ માં નૈઋત્ય ખૂણે દેવીઓ અને વાયવ્ય ખૂણે દેવોની પર્ષદા જણાવી છે. ચારે નિકાયની દેવીઓ અને સાધ્વીઓ ઊભી રહે છે.
આવશ્યકચૂર્ણમાં સાધુઓ ઉત્કૃષ્ટ આસને બેસે છે. વૈમાનિક દેવીઓ અને સાધ્વીઓ એ બે પર્ષદા ઊભી રહે છે અને બાકીની નવ પર્ષદા બેસે છે.)
૩૨. સમકિત પામ્યા પછી ભગવાનના ભવોની સંખ્યા :
ઋષભદેવ-તેર, ચંદ્રપ્રભ-આઠ, શાંતિનાથ-બાર, મુનિસુવ્રત-નવ, નેમનાથ-નવ, પાર્શ્વનાથ-દસ, મહાવીર સ્વામી-સત્યાવીશ. બાકીના સત્તર તીર્થકરોના-ત્રણ.
૩૩. પ્રભુ મહાવીરસ્વામીના નંદનઋષિના ભવમાં માસક્ષમણ :
અગિયાર લાખ, એંશી હજાર, છસો પિસ્તાલીસ (૧૧,૮૦, ૬૪૫) માસક્ષમણ નંદનઋષિના ભવમાં પ્રભુ મહાવીરસ્વામીએ સંયમજીવનના લાખ વરસમાં વીશસ્થાનકતપની આરાધનામાં કરેલાં.
૩૬. પ્રભુના સમવસરણમાં ત્રણસો ત્રેસઠ ભેદોવાળા પાખંડીઓ
આવતા હતા તે :
(૧) ક્રિયાવાદીના ૧૮૦ ભેદ. (૨) અક્રિયાવાદીના ૮૪ ભેદ. (૩) અજ્ઞાનવાદીના ૬૭ ભેદ. (૪) વિનયવાદીના ૩૨ ભેદ. (૧) આત્મા વગેરે નવ પદાર્થો નિત્ય છે, અનિત્ય છે તથા સ્વરૂપે છે,
પરરૂપે છે તેમ જ આત્મ(પુરુષાર્થ)કૃત, કાળકૃત, કર્મકૃત, નિયતિકૃત, સ્વભાવકૃત : એમ ૯ × ૨ x ૨ x ૫ = ૧૮૦ ભેદો. આસ્તિક દર્શનનાં જુદાં જુદાં મંતવ્યો. જીવાદિ સાત પદાથોં સ્વરૂપે અને પરરૂપે છે. તથા કાળ, નિયતિ, ઇશ્વર, આત્મા, સ્વભાવ અને યદેચ્છાની અપેક્ષાએ અસતુ છે. એમ
૭ x ૨ x ૬ = ૮૪ ભેદ નાસ્તિકવાદીઓના છે. (૩) જીવાદિ નવ પદાર્થોને સત્ત્વ વગેરે સાત પ્રકારે (સપ્તભંગી) ૯૪ ૭ =
૬૩ તેમ જ ઉત્પત્તિને સત્ત્વ, અસત્ત્વ, સત્તાસત્ત્વ અને અવાચ્ય એ ચાર પ્રકારે (૬૩+૪=૬૭) છે કે નથી એ કોણ જાણે છે? અગર એને
જાણવાથી શું ? એ સર્વ જુદા જુદા મતો અજ્ઞાનવાદીઓના છે. (૪) દેવતા, રાજા, યતિ, જ્ઞાની, વૃદ્ધ, દુ:ખી, માતા તથા પિતા : એ
આઠનો મન, વચન, કાયાથી અને દાનથી વિનય કરવો. ૮ x ૪ = ૩૨ ભેદ. એ વિનયવાદીઓના મતો છે. (ધર્મસંગ્રહ ભા.૧ પા.૨૮૫ પરથી)
૩૪. પાંચ પ્રકારના દેવ :
| (વીશ સ્થા. ૧લી પૂજામાં)
(૧) દ્રવ્યદેવ - દેવતા થનાર જીવ. (૨) ભાવદેવ - ચાર નિકાયના દેવતા. (૩) નરદેવ - ચક્રવર્તી (૪) લૌકિક દેવ - હરિહરાદિક, ઉપરાંત પાંચમા (૫) મહાદેવ - દેવાધિદેવ.
૩૫. બાર પર્ષદાનાં નામો : (૧) અગ્નિખૂણે : પ્રથમ ગણધરો, પછી કેવળજ્ઞાનીઓ પછી મનઃપર્યવજ્ઞાની પછી અવધિજ્ઞાની પછી ચૌદપૂર્વી પછી અતિશયવાળા
4 અંશો શાસ્ત્રોના ૦ ૧૮ )
4
અંશો શાસ્ત્રોના ૧ ૧૯ છે.
