Ansho Shastrona

Author(s): Amarguptasuri, Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious

Page 45

(૧૩)સ્નાન : સ્નાનની ગણતરી કરવી. (ધર્મકાર્યમાં જયણા.) (૧૪) ભૉસુ : ભોજનપાણીમાં વજન ધારવું. છે પૃથ્વીકાય : માટી, મીઠું, ખારો, ચોક આદિ વાપરવાનું
પરિમાણ(વજન) ધારવું. » અકાયઃ પાણી પીવાનું તથા વાપરવાનું માપ ધારવું. (વજન) છે તેઉકાય: ચૂલા, દીવા, લાઇટવગેરેનું પરિમાણ (સંખ્યા) ધારવું.
વાઉકાય : પંખા, હીંડોલા, વસ્ત્રની ઝાપટ વગેરેનું પરિમાણ (સંખ્યા) ધારવું. ૪ વનસ્પતિકાય : ઉપયોગમાં આવતી લીલોતરીનું નામ તથા
તોલથી પરિમાણ કરવું. જે ત્રસકાય : અમુક સંખ્યામાં નોકર, ચાકરો, પશુઓ રાખવા. છે અસિ ઃ સોય, કાતર, સૂડી, છરી, ચણ્યું, તલવાર, અસ્તરા
વગેરે શસ્ત્રો વાપરવાની સંખ્યાનું પરિમાણ કરવું. ૪ મસિઃ ખડિયા, પેન, કલમ, પેનસિલ વગેરે વાપરવાની સંખ્યા
ધારવી. * કૃષિ : હળ, કુહાડા, પાવડી, કોસ વગેરે વાપરવાની સંખ્યાનું
પરિમાણ કરવું. જ પંદર કર્માદાનોનાં નામ : (૧) અંગારકર્મ : ચૂનો, ઇંટ, નળિયાં વગેરે પકાવવાનો વ્યાપાર.
વનકર્મ : જંગલ કાપવાનો, ફળ, શાક, લાકડાં વગેરે
વનસ્પતિનો વ્યાપાર, કોલસા કરી વેચવા. (૩) શટકર્મ : ગાડાં, હળ, પ્રમુખ તૈયાર કરી વેચવાં. (૪) ભાટકકર્મ : ગાડી, ઘોડા વગેરે ભાડે ફેરવવા. (૫) સ્ફોટકકર્મ : સુરંગ ફોડાવવી, ખાણ ખોદાવવી, ક્ષેત્ર, કૂવા,
વાવ ખોદાવવાનો ધંધો કરવો. (૬) દંતવાણિજ્ય : હાથીદાંત વગેરેનો વ્યાપાર. (૭) લાક્ષવાણિજ્ય : લાખ, ગુંદર વગેરેનો વ્યાપાર. (૮) રસવાણિજ્ય : ઘી, તેલ, ગોળ વગેરેનો વ્યાપાર. (૯) કેશવાણિજ્ય : પશુ, પંખીના વાળ, પીંછાં વગેરેનો વ્યાપાર.
9 અંશો શાસ્ત્રોના • ૭૦ )
(૧૦) વિષવાણિજ્ય અફીણ, સોમલ, વરચ્છનાગ આદિ ઝેરનોવ્યાપાર. (૧૧) યંત્રપિલનકર્મ: મીલ, જીન, સંચા, ઘંટી, ઘાણી વગેરેનો વ્યાપાર. (૧૨)નિલાંછનકર્મ બળદ, ઘોડા વગેરેને નપુંસક કરવા તથા નાક,
કાન આદિ અંગોપાંગ છેદવાનો વ્યાપાર, (૧૩) દવદાનકર્મઃવનમાં, સીમમાં કોઇ પણ જગ્યાએ અગ્નિદાહ મૂકવો. (૧૪) જળશોષણકર્મઃ સરોવર, તળાવ વગેરેનાં પાણી સૂકાવી નાંખવાં. (૧૫) અસતીપોષણકર્મ : રમતને ખાતર કૂતરાં, બિલાડા, મેના,
પોપટ વગેરે પાળવા તથા વ્યાપાર નિમિત્તે અસતી સ્ત્રી,
વેશ્યાદિકને પોષવી. જે સાતમા વ્રતના પાંચ અતિચાર :
(૧) સચિત્ત આહાર : સચિત્ત વસ્તુ ખાવી તે. (૨) સચિત્તપ્રતિબદ્ધ આહારઃ સચિત્ત વસ્તુની સાથે વળગેલી વસ્તુ
ખાવી તે. (૩) અપક્વ આહાર : નહીં પાકેલી વસ્તુ ખાવી તે. (૪) દુષ્પક્વ આહાર : અર્ધ કાચી અર્ધી પાકી વસ્તુ ખાવી તે. (૫) તુચ્છ ઔષધિ આહાર : ખાવામાં થોડું આવે અને ફેંકી દેવાનું
ઘણું હોય એવી બોર, શેરડી, દાડમ, અનાનસ ઇત્યાદિ વસ્તુ ખાવી તે.
ઉપર મુજબ આહારસંબંધી પાંચ અતિચાર તથા પાંચ કર્મ, પાંચ વાણિજય, પાંચ સામાન્ય કર્મ : એમ પંદર કર્માદાનના પંદર અતિચાર કુલ વીસ અતિચાર. અનર્થદંડવિરમણ વ્રત : નાહક, વિના સ્વાર્થે જેમાં આપણને કશો લાભ થતો ન હોય એવી ક્રિયાઓ કરી આત્માને દંડવો એનું નામ અનર્થદંડ કહેવાય. આ વ્રતમાં નીચે જણાવેલ વસ્તુનો ત્યાગ કરવા માટે પૂરતો ઉપયોગ રાખવો : (૧) કોઇ પશુ, પક્ષીને ક્રીડા ખાતર પાળવા નહીં. (૨) કૂતરાં, બિલાડા, સાપ, નોળિયા આદિને લડાવવાં નહીં, (૩) હાથી, ઘોડા, ઘેટા, કૂકડાની રમત જોવા જવું નહીં. (૪) કોઇને ફાંસી અપાતી હોય તો ત્યાં જોવા જવું નહીં અને તે કાર્યની અનુમોદના
વ અંશો શાસ્ત્રોના ૭૧ ૦