Ansho Shastrona

Author(s): Amarguptasuri, Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious

Page 33

♦ ક્રમઃ તેમાં સહુથી પહેલાં મુહપત્તી, રજોહરણ, અંદરની નિષદ્યા, બહારનું ઓધારિયું, ચોળપટ્ટો(કંદોરો-આસન), કપડાં, ઉત્તરપટ્ટો સંથારો અને દાંડો : એમ નિશીથચૂર્ણિમાં ક્રમ કહ્યો છે. ♦ બીજી પ્રતિલેખનામાં : દિવસના ત્રીજા પ્રહરના અંતે ચૌદ ઉપકરણોનું પડિલેહણ કરવાનું છે. તેમાં પ્રથમ મુહ. ચોળ. પછી પાતરાનો ઉપરનો ગુચ્છો, ચરવળી, ઝોળી, પડલા, રજસ્ત્રાણ, નીચેનો ગુચ્છો, નાનું પાત્ર, મોટું પાત્ર પછી રજોહરણ અને ત્રણ કપડાં : એમ ચૌદનું પડિલેહણ કરવું.
ઉપર મુજબ ૧૧ અને ૧૪ મળી ૨૫ વસ્તુની પડિલેહણાને ૨૫ પ્રકારો કહેવાય છે અને અન્ય મતે મુહપત્તીના ૨૫ બોલ બોલવાપૂર્વક મુહપત્તી વગેરેનું પડિલેહણ થાય છે.
ત્રીજી પ્રતિલેખનામાં ઃ સૂર્યોદય પછી પોણા પ્રહરે પાત્રાં અને પડલાં, ઝોળી, ગુચ્છા વગેરેની પડિલેહણા કરવાની છે.
•
૮૭. પડિલેહણાના સોળ વર્જ્ય દોષો :
(૧) નર્તન : શરીર કે વજ્રને પડિલેહણ વખતે ચંચળ રાખવું કે કરવું. (૨) વલન : શરીર કે વસ્ત્ર અવ્યવસ્થિત રાખવું.
(૩) અનુબંધ : વારંવાર અક્બોડા-પ્રમાર્જનાદિ કરવા.
(૪) મોલિ: ખાંડણીમાં ધબાધબ કરતાં સાંબેલાની જેમ પડિલેહણ કરતાં ઉપર-નીચે, આજુ-બાજુ, ગમે ત્યાં વસ્ર કે શરીર-અવયવને અવ્યવસ્થિત સંઘષ્ટિત કરવું.
(૫) આરભટ : શાસ્ત્રીય મર્યાદાથી વિપરીત પડિલેહણ કરવું અગર ઉતાવળે પડિલેહણ કરવું.
(૬) સંમર્દ : વસ્ત્રને પૂરું ખોલ્યા સિવાય જેમ-તેમ અવ્યવસ્થિતપણે પડિલેહણ કરવું.
(૭) પ્રસ્ફોટન : ધૂળ ખંખેરવાની અજયણાથી વસ્ત્રને ઝાપટવા આદિની પ્રવૃત્તિ કરવી.
(૮) વિક્ષેપ : વસ્ત્રનું પડિલેહણ કરીને એક બાજુ ફેંકતા જવું અગર કપડાના છેડાઓને અદ્ધર કરવા.
અંશો શાસ્ત્રોના ૪૬
(૯) વેદિકા : બે ઢીંચણ પર કે બે ઢીંચણ નીચે કે પગના સાંધાઓ વચ્ચે હાથ રાખીને, બે હાથ વચ્ચે ઢીંચણ રાખી કે એક ઢીંચણને બે હાથ વચ્ચે રાખી પડિલેહણ કરવું.
(૧૦) પ્રશિથિલ : કપડું ઢીલું પકડવું. (૧૧) પ્રલંબ : કપડું લટકતું રાખવું.
(૧૨) લોલ : જમીનને અડતું કપડું રાખવું.
(૧૩) એકામર્શ ઃ વસને એક બાજુથી પકડી અદ્ધર કરી આખું કપડું હલાવી પડિલેહણ થઇ ગયાનું માનવું.
(૧૪) અનેકરૂપ ધૂનન : અનેક કપડાં ભેગાં કરી એકીસાથે ખંખેરી પડિલેહણ થઇ ગયાનું માનવું.
(૧૫) શંકિત ગણના : અખોડા-પ્રમાર્જના કેટલા થયા તે યાદ ન રહેવાથી આંગળીના વેઢે ગણતરી કરવી.
(૧૬) વિતથકરણ : પડિલેહણ કરતાં પરસ્પર વાતો-વિકથા કરવી, પચ્ચખ્ખાણ આપવું, વાંચના આપવી કે લેવી વગેરે પ્રવૃત્તિ કરવી. ઉપરના દોષો યથાશક્ય પ્રયત્ને વર્લ્ડવા.
• +
૮૮. સાધુની ઉપધિના પ્રકાર :
♦
♦
(૧) ઔધિક અને (૨) ઔપગ્રહિક : એમ બે પ્રકારે.
ઔઘિક ઉપકરણના ચૌદ ભેદ :
ત્રણ કપડાં : બે સુતરાઉ અને એક ઊનનું એટલે કાંબલ, કાંબલનો કપડો અને પહેરવાનો કપડો.
૧ રજોહરણ : કર્મરૂપી ભાવરજ અને ધૂળ વગેરે દ્રવ્યરજની પ્રમાર્જનાનું સાધન.
♦ ૧ મુખપોત્તિકા (મુહપત્તી) : બોલતી વખતે જીવિરાધનાથી બચવા મોઢા આગળ રાખવા માટેનું સાધન.
૧ માત્રક : સંયમની શુદ્ધિ, વડીલોની ભક્તિ આદિ માટે પ્રાચીન કાળમાં રખાતું પ્રમાણપૂર્વકનું પાત્ર.
◊
૧ ચોળપટ્ટ : લજ્જા આદિને જીતવા માટે પહેરાતું અર્ધ ભાગનું વસ્ત્ર. અંશો શાસ્ત્રોના ૪૭ ૦