Book Title: Yog Granth Vyakhya Sangraha
Author(s): Kirtiyashsuri
Publisher: Suri Ramchandra Shatabdi Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004439/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsanaziratAjasUrirAmacandradIkSAzatAbdIgraMthamAlA-3 samarthazAstrakAraziromaNisUripurandarapUjyAcAryazrIharibhadrasUrIzvarAdisUrizreSThaviracitayogagranthataTTIkAntargata yogagrantha vyAkhyAsaMgrahaH sampAdana-saGkalanakArAH tapAgacchAdhipati-dIkSAyugapravartakapUjyapAdAcAryavaryazrImadvijayarAmacandrasUrIzvaracaraNareNugacchagauravavardhamAnataponidhipUjyAcAryazrImadvijayaguNayazasUrIzvaravineyAH pravacanaprabhAvakapUjyapAdAcAryazrImadvijayakIrtiyazasUrIzvarAH Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsanaziratAjasUrirAmacandradIkSAzatAbdIgraMthamAlA-3 samarthazAstrakAraziromaNisUripurandarapUjyAcAryazrIharibhadrasUrIzvarAdisUrizreSThaviracitayogagrantha-taTTIkAntargata yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH * sampAdana-saGkalanakArAH . tapAgacchAdhipati-dIkSAyugapravartakapUjyapAdAcAryavaryazrImadavijayarAmacandrasUrIzvaracaraNareNu-vardhamAnataponidhipUjyapAdAcAryazrImadvijayaguNayazasUrIzvaravineyAH pravacanaprabhAvakapUjyapAdAcArya zrImadvijayakIrtiyazasUrIzvarAH * prakAzikA . zAsanaziratAjasUrirAmacandradIkSAzatAbdIsamiti Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ granthanAma granthakartAraH saGkalanakartAraH prakAzikA : yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH : samarthazAstrakAraziromaNipUjyAcAryazrIharibhadra-. sUrIzvarAdisUrizreSThAH : pUjyAcAryazrImadvijayakIrtiyazasUrIzvarAH : zAsanaziratAjasUrirAmacandradIkSAzatAbdIsamiti : prathamA, vi.saM. 2068, vI.saM. 2538, iM.saM. 2012 AvRttiH pratayaH : 500 mUlyam : rUpakANi 80-00 (prAptisthAnam) ahamadAbAda : sanmArgaprakAzanam jainaArAdhanAbhavana, pAchiyAnI poLa, rilIpharoDa, ahamadAbAda-380001 akSarAMkana : virati grAphiksa, ahamadAbAda mo. : 8530520629, 9879388490 khAsasUcanA A pustaka jJAnakhAtAmAMthI chapAyeluM hovAthI gRhasthoe upayoga karavo hoya to saMpUrNa kiMmata jJAnakhAtAmAM cUkavI pachI ja mAlikI karavI athavA yogya nakaro jJAnakhAtAmAM bharIne upayoga karavo. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsanarika SAN RIO Psa. 19t-tote, poSa suda 13 dIkSAyugapravartakazrIjInA zrIcaraNe AdarabharI aMjali nyAyAbhAnidhi pUjayapAda AcAryadeva zrImad vijayAnaMdasUrIzvarajI (AtmArAmajI) mahArAjAnA svargavAsanA varSe janmI cUkelA pAdarAnA mA samaratha ane pitA choTAlAla ~ 3 4) ka) rAyacaMdanA ekameva suputraratna tribhuvanakumAre dIkSA mATenI sArvatrika - (%ii : | viparIta avasthAonA vAdaLAMone svapuruSArthathI vikherI bharUca pAsenA gaMdhAratIrthanA AMgaNe pU.mu.zrImaMgalavijayajI mahArAjAnA varadahaste rajoharaNa prApta karI pUmu.zrI premavijayajI mahArAja (tyAra bAda sUrIzvarajI)nA prathama paTTaziSyarUpe pU.mu.zrI rAmavijayajI mahArAjanuM nAma dhAraNa karyuM. e vakhate dIkSito ane dIkSArthIone dIkSAnuM pradAna-AdAna karavA mATe je bhISaNa rIte jhajhUmavuM paDatuM hatuM te paristhitimAM pUrva-pazcima jevo pracaMDa palaTo lAvavAno daDha saMkalpa karI enAM mULa kAraNo zodhI ene dharamULathI ukheDavAno bhISma puruSArtha teo zrImade Adaryo. e puruSArthanI pAyAnI zilA pravacanadhArA" banI. anaMta tIrthakarone hRdayamAM vasAvI, jinAjJA-gurvAjJAne bhAlapradeze sthApI, karakamaLamAM AgamAdi dharmazAstro dharI, caraNayamAM caMcalA lakSmIne cAMpI, jIllAnA agrabhAve mA zAradAne saMsthApita karI A mahApuruSe dIkSAvirodhanI sAme bhISaNa jehAda jagAvI dIdhI. aneka bALa, yuvA, prauDha ane vRddhone dIkSA ApI. eka sAmaTA parivAro dIkSita thavA lAgyA. hIrAbajAranA vepArIo, mIlamAliko, DaoNkTaro, ejInIyaro ane cArTarDa ekAunTanTo paNa teozrInI vairAgya jharatI vANIne jhIlI vIrazAsananA bhikSuka banyA. A kArya kALa daramyAna teo zrImadda keI jhaMjhAvAto, apamAno, tiraskAro, kAcanI vRSTio ane kaMTakonI pagathAra, kALA vAvaTAo, sthAna ane gAmamAM praveza paNa na maLe tevA kArastAnono sAmano karavo paDyo. pAMtrIsathI vadhu vAra to teozrIne sivila ke krimInala gunAnA AropI banAvI jaina veSadhArIoe ja nyAyanI korTa batAvI. mA samarathanA jAyA, ratanabAnA ghaDatarapAyA, sUridAnanI AMkhanI kIkI ane samakAlIna sarva vaDIla guruvaryonA hRdayahArarUpe sthAna pAmelA pUjyazrIe jinAjJA ane satyavAditAnA jore e badhAM ja AkramaNone khALI vijayazrI prApta karI. pU.mu.zrI rAmavijayajI mahArAjAmAMthI pU.A.zrI. vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA rUpe vikhyAta banelA teo zrImad vyAkhyAnavAcaspati, paramazAsanaprabhAvaka, mahArASTrAdidezoddhAraka, dIkSAyugapravartaka, jainazAsanaziratAja, tapAgacchAdhirAja jevA 108thI ya vadhu sArtha birudone pAmI jainazAsanane ArAdhanA, prabhAvanA ane surakSAnA triveNI saMgamathI parisnAta karatA rahyA. kaTTaramAM kaTTara virodhI vargane paNa vAtsalyathI nihALatA ane potAnA pratye gaMbhIra guno AcaranArane paNa jhaTa kSamAnuM dAna karatA teozrIe potAnA 77-78 varSanA sudIrgha saMyamaparyAyamAM mukhyatve dIkSAdharmanI sarvAgINa surakSA-saMvardhanA karI enAM bIja evAM sunakSatramAM vAvyAM ke teozrInAM nAma sAthe puNya saMbaMdha dharAvatA eka ja samudAyamAM Aje Azare 1400 jeTalA saMyamIo sAdhanArata Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. anya anya samudAyo, gaccho ane saMpradAyomAM dIkSA pravRttinA vegamAM paNa teo zrImad asAmAnyakAraNarUpa che ema koI paNa niSpakSapAtIne kahyA vinA cAle tema nathI. pUjayapAdazrIjInA dIkSAsvIkAranI kSaNa vi.saM. 2068nA poSa suda 13nA dine zatAbdImAM maMgala praveza karI rahI che ane pUrA varSabhara e nimitte dIkSAdharmanI prabhAvanAnAM vidhavidha anuSThAnonI hAramALA sarjAI rahI che. pAlitANA khAte "sUrirAmacaMdra sAmrAjyanA movaDI pUjayo gacchasthavira pUjya AcAryadeva zrImavijaya lalitazekharasUrIzvarajI mahArAjA, vAtsalyanidhi pUjaya AcAryadeva zrImadvijaya mahAbalasUrIzvarajI mahArAjA, gacchAdhipati pUjya AcAryadeva zrImavijaya puNyapAlasUrIzvarajI mahArAjA, pravacanaprabhAvaka pUjaya AcAryadeva zrImadvijaya kirtiyazasUrIzvarajI mahArAjA Adi dazAvika sUrivaro, padastho, zatAdhika munivaro ane paMcazatAdhika zramaNavaronI nizrA-upasthitimAM paMcadivasIya mahAmahotsavanA Ayojana sAthe prAraMbhAyela "dIkSAzatAbdInI bhAratabharamAM aneka sthaLe bhAvasabhara ujavaNI thanAra che. pUjyazrI sAthe saMkaLAyelA smRtisthAno-tIrthomAM paNa vividha ujavaNIo AyojAyela che. samudAyanA anya anya sUrivaro AdinI nizrA upasthitimAM ya rAjanagara, surata, muMbaI vagere sthaLomAM prabhAvaka ujavaNIonAM Ayojano thayAM che. A sarve ujavaNIonA ziramora ane samApanarUpe pUjayapAdazrIjInAM dIkSAsthaLa zrI gaMdhAratIrthanA AMgaNe vadhumAM vadhu saMkhyAmAM caturvidha zrIsaMghane AmaMtrI digadigaMtamAM gAje evo dIkSAduMdubhino puNyaghoSa karavAno ya manasUbo gurubhakto ane samiti sevI rahyA che. dIkSAzatAbdI varSamAM jinabhakti, gurubhakti, saMgha-zAsanabhaktinAM vividha anuSThAno jema yojavAnAM che tema vadhumAM vadhu saMkhyAmAM mumukSuo mahAtmAo bane evA dIkSA mahotsavo paNa yojavAnA che. sAthosAtha jJAnasurakSAvRddhi, anukaMpA ane jIvadayAdinAM saMgIna kAryo karI pUjayapAdazrIjInA AjJAsAmrAjyane AdarabharI aMjali samarpavAnI che. A mahad yojanAnA ja eka bhAgarUpe prAcIna arvAcIna zrutaprakAzananuM suMdara ane sudaDha kArya hAtha upara levAyuM che. sUrirAmacandrasAmrAjyanA vartamAnagacchAdhipati pravacanapradIpa pUjyapAda AcAryadeva zrImavijaya puNyapAlasUrIzvarajI mahArAjAnA AjJAzIrvAdane jhIlI pravacanaprabhAvaka pUjyapAda AcAryadeva zrImavijaya kIrtiyazasUrIzvarajI mahArAjAnA zAstrIya mArgadarzana anusAra vividha RtaratnonuM prakAzana "zAsanaziratAja sUrirAmacaMdra dIkSAzatAbdI graMthamALAnA' upakrame nirdhAryuM che, tenAM tRtIyapuSparUpe 'yo printhavyApadyAsaMgha' pustakanuM prakAzana karatAM atI AnaMda anubhavIe chIe. A pustakanuM saMkalana-saMpAdana kArya pravacanaprabhAvaka pU.A.zrI vijaya kIrtiyazasUrIzvarajI mahArAjAe karIne mahad upakAra karyo che to sanmArgaprakAzana, amadAvAde paNa khUbaja jahematathI mudraNaprakAzana vyavasthAmAM pUrepUro sahayoga Apyo che te badala amo teo sahunA upakRta chIe. sau koI A pustakanA paThana-pAThanAdi dvArA jJAnAvaraNIyAdi karmono kSayopazama pAmI muktimArgamAM AgaLa vadhI Atmazreya: sAdhe e ja aMtara-bhAvanA. vi.saM. 2068, poSa suda 13 zAsanaziratAja sUrirAmacaMdra zanivAra tA. 7-1-2012 dIkSAzatAbdI samiti Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdananI zubhapaLe jIva mAtrano svabhAva duHkhathI bacavAno ane sukhane pAmavAno che. anAdikALanA mithyA saMskArone kAraNe jIva anya jIvone duHkha ApI sukha meLavavAno prayatna kare che. paNa A mArge cAlI Aja sudhI koIpaNa jIva sukhI thayo nathI, thato nathI ke bhaviSyamAM sukhI thaze paNa nahi. | bhinna bhinna darzanakAroe jIvane zAzvata sukhI banAvavA mATe aneka mArgo batAvyA che, paNa te darzanakArono potAno bodha saMpUrNa na hovAthI, temaNe batAvelA mArgo yathArthatAne pAmyA nathI ane te mArge cAlIne Aja sudhI koIpaNa jIva muktisukhane pAmI zakyo nathI. paramatAraka, vItarAga, sarvajJaparamAtmAe potAnI kaivalyadRSTithI saMpUrNa carAcara sRSTine joI jIva mAtrane zAzvata-svAdhIna-anaMtasukhI banAvavA mATe je yathArtha che te mArga ja batAvyo che. te mArgane ja yogamArga tarIke oLakhavAmAM Ave che ke je mArga upara cAlI bhUtakALamAM anaMtA AtmAo mokSa sukhane pAmyA che, vartamAnamAM pAmI rahyA che ane bhaviSyamAM pAmaze. A yogamArgane jANavA, pAmavA ane anubhUtino viSaya banAvavA mATe mahApuruSoe aneka graMthonI racanA karI che. zrI uttarAdhyayana sUtra, zrI AcArAMgasUtra, yogAdhyayana jevA aneka yogamArgane jaNAvanArA AgamomAMthI aneka mahApuruSoe yogagraMthonI saMracanA karI che. te mahApuruSomAM mukhyatve vAcakavarya zrI umAsvAtijI mahArAjA, samartha zAstrakAraziromaNi pUjaya AcArya zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA, kalikAlasarvajJa pUjaya AcArya zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA, mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjA vagerene gaNI zakAya, aneka yogagraMthonA racayitA evA A mahApuruSoe potAnA graMthomAM yogamArgane samajAvavA vaparAtA pAribhASika zabdonuM sacoTa artha-gAMbhIryavAnuM spaSTIkaraNa karyuM che. prastuta prakAzanamAM te yogagraMtho paikI mukhya 36 graMthone tathA temAM AvatA cokkasa pAribhASika zabdone tathA keTalAka anya zabdone sthAna ApavAmAM AvyuM che. Ama chatAM enA dareka zabdono samAveza karI zakAyo nathI. te pAribhASika zabdone akArAdikramamAM goThavaNapUrvaka kozasvarUpe saMgraha karavAmAM Avyo che. jethI eka ja zabdano bhinna bhinna graMthomAM bhinna bhinna apekSAe zuM artha karavAmAM Avyo che te jANI zakAya ane te dvArA te te zabdonA aidaMparyArtha sudhI pahoMcavuM ati saraLa thaI paDe tathA koIpaNa navA kartAne navya graMtha ke navya TIkA banAvavAnI bhAvanA hoya to teone mATe paNa prastuta saMgraha adhikRta AdhArarUpe ati upayogI thaI zakaze ke pUrva mahApuruSoe A zabdano kayA saMdarbhamAM kayo artha karyo che vagere. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastuta saMgrahamAM je je graMthono upayoga karavAmAM Avyo che tenI noMdha mUkavAmAM AvI che tathA tenA saMkSipta nAmo paNa mUkavAmAM AvyAM che. jayAre koIpaNa zabdanI vyAkhyA rajU karAI che tyAre te vyAkhyA bAda te vyAkhyA kyA graMthanI che te jaNAvavA graMthanA saMkSipta nAmono ja upayoga karavAmAM Avyo che ane te vyAkhyA te graMthanI kaI gAthAmAM ke gAthAnI TIkAmAM Avela che te paNa jaNAvavAmAM AvyuM che. aMte atre rajU karelA yogagraMthonA pAribhASika zabdonA saMgrahane jANI tenA audaMparyArtha sudhI pahoMcI ApaNe sau vahelAmAM vahelA yogamArgane jANI-pAmI-anubhavI mokSasukhanA bhoktA banIe e ja eka zubhabhAvanA. rAjanagara jainazAsanaziratAja vyAkhyAnavAcaspati paramapUjya AcAryadeva mahA suda-5, vasaMtapaMcamI, zrImadvijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA caraNasevaka zrI zaMkhezvara pArzvanAtha paramAtmA vardhamAnataponidhi paramapUjaya AcAryadeva pratiSThA dina, zanivAra zrImadvijaya guNayazasUrIzvarajI mahArAjAnI caraNaraja tA. 28-1-1ra AcAryadeva zrImadvijaya kIrtiyazasUrIzvarajI ma.sA. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praza. dhyA. - paMca. ___ . yogagranthavyAkhyAsaMgrahe samupayuktagranthamaNayaH krama granthanAma saMkSiptanAma kartA TIkAkAra 1. tattvArthAdhigamasUtram sabhASyam ta.bhA. umAsvAtijIma. umAsvAtijIma.(bhA.) 2. tattvArthAdhigamasUtram ta.u. umAsvAtijIma. yazovijayajIma. 3. prazamaratiprakaraNam umAsvAtijIma. dhyAnazatakaprakaraNam jinabhadragaNi haribhadrasU.ma. kSamAzramaNa paMcasUtraprakaraNam . haribhadrasU.ma. haribhadrasU.ma. aSTakaprakaraNam haribhadrasU.ma. abhayadevasU.ma. SoDazakaprakaraNam haribhadrasU.ma. yazovijayajIma. paMcAzakaprakaraNam haribhadrasU.ma. abhayadevasUrima. yogaviMzikAprakaraNam / yo.vi. haribhadrasU.ma. yazovijayajIma. yogabiMduprakaraNam yo.bi. haribhadrasU.ma. haribhadrasU.ma. 11. yogazatakaprakaraNam / yo.za. haribhadrasU.ma. haribhadrasU.ma. yogadRSTisamuccayaprakaraNam yo.dR. haribhadrasU.ma. haribhadrasU.ma. dharmabinduprakaraNam haribhadrasU.ma. viMzativizikAprakaraNam haribhadrasU.ma. samyaktvasaptatiprakaraNam sa.sa. haribhadrasU.ma. saMghatilakAcArya 16. zAstravArtAsamuccayaprakaraNam zA.vA. haribhadrasU.ma. haribhadrasU.ma. upadezapadaprakaraNam u.pa. haribhadrasU.ma. municandrasU.ma. 18. brahmasiddhAMtasamuccayaprakaraNam bra.si. haribhadrasU.ma. lalitavistarAprakaraNam la.vi. haribhadrasU.ma. municandrasU.ma. 20. paMcavastukaprakaraNam haribhadrasU.ma. haribhadrasU.ma. zrAvakaprajJaptiprakaraNam zrA. - haribhadrasU.ma. yogasAraprakaraNam prAcInaparamarSiH 23. yogazAstraprakaraNam yo.zA. hemacandrasU.ma. hemacandrasU.ma. 24. adhyAtmamataparIkSAprakaraNam a.ma. yazovijayajIma. yazovijayajIma. 25. pratimAzatakaprakaraNam yazovijayajIma. yazovijayajIma. paM.va. 22. yo.sA. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvA. yati. krama granthanAma 26. dvAtriMzadvAtriMzikAprakaraNam 27. upadezarahasyaprakaraNam 28. kUpadRSTAntavizadIkaraNam 29. yatilakSaNasamuccayaprakaraNam 30. adhyAtmopaniSatprakaraNam 31. dharmaparIkSAprakaraNam sAmAcArIprakaraNam 33. gurutattvavinizcayaprakaraNam 34. mArgaparizuddhiprakaraNam 35. adhyAtmasAraprakaraNam 36. jJAnasAraprakaraNam saMkSiptanAma kartA TIkAkAra yazovijayajIma. yazovijayajIma. u.ra. yazovijayajIma. yazovijayajIma. yazovijayajIma. yazovijayajIma. yazovijayajIma. a.u. yazovijayajIma. dha.pa. yazovijayajIma. yazovijayajIma. yazovijayajIma. yazovijayajIma. yazovijayajIma. yazovijayajIma. yazovijayajIma. - adhyA. yazovijayajIma. yazovijayajIma. mArga. jJA. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarthazAstrakAraziromaNisUripurandarapUjyAcAryazrIharibhadrasUrIzvarAdisUrizreSThaviracitayogagrantha-taTTIkAntargata yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH Page #11 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarthazAstrakAraziromaNisUripurandarapUjyAcAryazrIharibhadrasUrIzvarAdisUrizreSThaviracitayogagrantha-taTTIkAntargata yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA 46 16 akalpaH [a] akaraNaniyamaH = paapshriirkaayeheturaajykssmrogsthaaniiyH kSayopazamavizeSaH, sa ca granthibhedAdArabhyA''kSINamohaM pravarddhate / dha.pa. akarmAMzaH = ghAtinAM vinAzAt 'akarmAMzaH' jJAnAvaraNIyAdInAmaSTAnAM karmaNAM samudAyabhUtAnAmaMzAH avayavA ghAtikarmalakSaNA na santyasyeti / gu. 4/41 akalaGkam = adhyAtmakalyANakalaGkavarjitam / zA.vA. = krodhAdikAlikAnAkalitatayA kalaGkarahitam / gu. 4/160 = avidhiH, * carakaparivrAjakAdiH, * akalpyam agrAhyam / sA. 31 akalpasthitAH = madhyamadvAviMzatijinasAdhavo mahAvidehajAzcAkalpasthitAH / gu. 2/330 akAmanirjarA __= yathApravRttikaraNena girisaridupalagholanAkalpenAkAmasya nirabhilASasya yA nirjarA karmapradezavicaTanarUpA sA / yo.zA. 4/103 = sakAmAyAH viparItA / dha.pa. akAla: . = nibiDamithyAtvaM tattvaviparyAsalakSaNamupacArAttatkAlazcaramapudgala parAvarttavyatiriktazeSapudgalaparAvarttalakSaNaH / u.ra. akiMcanatA . = bhogasAdhanAnAmasvIkAraH / dvA. 21/2 akuzalArambhaH = dharmapratipattAvapi paropatApaH / paJca. akSINapApaH = avyAvRttakalmaSaH / yo.bi. 103 akSudraH = akRpaNaH, * akrUraH / paM. akhedaH = avyAkulatAlakSaNaH / dvA. aguruH = sarvAbhilASiNaH sarvabhojinaH saparigrahAH / abrahmacAriNo mithyopadezA guravo na tu // 9 // yo.zA. aGgapraviSTam = aGgeSvAcArAGgAdiSu praviSTamAdheyatayA sambaddham, aGgatvenAdhAratA, zrutatvenAdheyatA / ta.u. aGgabAhyam = aGgebhya AcArAGgAdibhyo bAhyaM bhinnam / ta.u. 1/20 37 64 7/4 21/1 1/20 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 / [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA acikitsyaH ajAtakalpa: ajJaH aNuvratAni atathAkAra: aticAra: 189 14/2 atithi: = zruNvannapi siddhAntaM viSayapipAsAtirekataH pApaH / prApnoti na saMvegaM tadapi yaH so'cikitsya iti // 14 // 10/14 = agItArthasAdhusambandhI yo vihAraH saH / paM. 11/30 = mUrkhaH / yo.bi. 87 = aNUni-laghUni vratAni-niyamA aNuvratAni, * aNutvaM cAmIsAM mahAvratApekSam, * aNorvA yatyapekSayA laghorguNasthAnino vratAnyaNuvratAni, * anupazcAnmahAvrataprarUpaNApekSayA vratAnyanuvratAni / paM. 1/7 = mithyAtvalakSaNam / a.ma. 178 = aticAro vyatikramaH skhalitamityanarthAntaram / ta.bhA. 7/18 = cAritramAlinyabIjarUpaH rAgadveSalezalakSaNaH / u.ra. = dezasya bhaJjanAt dezasyaiva pAlanAd aticAravyapadezaH / paM. 1/10 = caraNe dezakhaMDanarUpaH / paM. . = na vidyate satatapravRttAtivizadaikAkArAnuSThAnatapAtithyAdi dinavibhAgo yasya so'tithiH / yathoktam-tithiparvotsavAH sarve tyaktA yena mahAtmanA / atithiM taM vijAnIyAccheSamabhyAgataM viduH // yo.zA.. 1/53 = atizayitasUkSmabhAvAnudhAvinI matiH / yo.vi.' = ativyAptApavAdadRSTayaH / gu. = utkarSaH / yo.bi. = indriyaviSayabhAvAtItam / yo.bi. = karmAdiH / yo.dR. = candroparAganimittAdisaMvAdaH / zA.vA. = titthAisiddhabheyA saMghe sai huti titthasiddha tti / tadabhAve je siddhA atitthasiddhA u te neyA // 2 // vi. 19/2 = sahajAnandanisyandasundaratayA'nanyopameyamAtmasvabhAvam / gu. 4.160 = azanAdyalAbhe'pi vaiklavyAbhAvaH / dvA. 27/24 ye strI-zastrA'kSasUtrAdirAgAdyaGkakalaGkitAH / nigrahA'nugraparAste devAH syurna muktaye // 6 // yo.zA. 2/6 61 atinipuNabuddhiH atipariNAmAH atizayaH atIndriyam atIndriyArthaH atIndriyArthasaMvAdaH atIrthasiddhaH 641 atulam adInatA adevaH Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adveSaH] [5 | nAma . vyAkhyA gAthA 16/14 1/11 1/3 1/3 1/7 1/3 223 190 2/29 adveSaH = pakSapAtakRtAprItiparihAraH / So. adhikaraNam = adhikriyate AtmA'nenAsaMyatasAmarthyapoSaNata iti / dvA. adhigamaH = adhikaM jJAnam / ta.u. = adhigamaH abhigama Agamo nimittaM zravaNaM zikSA upadeza ityanarthAntaram, * adhigamastu samyagvyAyAmaH / ta.bhA. = gurvAdyupadezaH / ta.u. = zikSAgamopadezazravaNAnyekAthikAnyAdhigamasya / praza. adhyayanam . = adhIyata iti adhyayanam / dhyA. adhyavasAnam = adhyavasAnam-mana ekAgratAlambanamityarthaH / dhyA. adhyAtma: = AtmanyevaikAgracittavyApAraH / u.ra. = ato jJAnakriyArUpamadhyAtmaM vyavatiSThate / adhyA. = AtmAnamadhikRtya syAd, yaH paJcAcAracArimA / zabdayogArthanipuNAstadadhyAtma pracakSate // 2 // * rUDhyarthanipuNAstvAhu-zcittaM maitryAdivAsitam / adhyAtma nirmalaM bAhya-vyavahAropabRMhitam // 3 // a.u. = AdikarmakamAzritya japo hyadhyAtmamucyate / devatAnugrahAGgatvAdato'yamabhidhIyate // yo.bi. = ucitapravRttetabhRto maitryAdibhAvagarbha zAstrAjjIvAditattvacintanam / yo.vi. = aucityAd vRttayuktasya vacanAttatvacintanam / ____ maitryAdisAramatyantamadhyAtma tadvido viduH // yo.bi. = aucityAdvRttayuktasya vacanAttattvacintanam / maitryAdibhAvasaMyuktamadhyAtmaM tadvido viduH // dvA. = gatamohAdhikArANAmAtmAnamadhikRtya yA / pravartate kriyA zuddhA tadadhyAtma jagurjinAH // 2 // adhyA. = citrabhedarUpam devasevAjapatattvacintanAdirUpam / yo.vi. adhyAtmadhyAnarataH ___ = antarbhAvitadhyAtRdhyeyabhAvenAtmanaiva parApekSAbahirmukhe svasvarUpe dhyAnamAtraniSThAM prAptaH / sA. 381 358 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA 151 10/8 adhyAtmadhyAne = paramasaMvararUpe / u.ra. adhyAtmamayI kriyA = apunarbandhakAd yAvad guNasthAnaM caturdazam / / __kramazuddhimatI tAvat kriyAdhyAtmamayI matA // 4 // adhyA. 2/4 adhyAtmavairiNI kriyA = AhAropadhipUjaddhigauravapratibandhataH / ___ bhavAbhinandI yAM kuryAt kriyAM sAdhyAtmavairiNI // 5 // adhyA. 2/5 anadhInasukham = aparAyattaM, nirantarasvapariNatidhArApatitatvAditthamapItarakAraNa spRhotsukyAbhAvAditarasukhAtizAyitvamavyAhatam / u.ra. 69 anadhyavasAyaH = vidhIyamAnAnuSThAnocitAdhyavasAyAbhAvaH / yo.bi. .... = suptamattapuruSavat kvacidapyarthe bodhasyApravRttiH / u.pa. '198 ananuSThAnam = anuSThAnAbhAsam / yo.bi. 155 = praNidhAnAdyabhAvena kAnadhyavasAyinaH / / saMmUcchimapravRttAbhamananuSThAnamucyate // 8 // adhyA. = yatra pramAdayogAt saMyamayogeSu vividhabhedeSu / no dhArmikapravRttirbuvate khalu tadananuSThAnam // 184 // mArga. 184 = saMmohAt sannipAtopahatasyeva sarvato'nadhyavasAyAdananuSThAnamucyate / dvA. . 13/13 anantaraphalam = upaplavahAsaH, * bhAvaizvaryavRddhiH, 447 * janapriyatvam / dha. 448 anantAnubandhI = pAraMparyeNAnantaM bhavamanubaddhaM zIlaM yasya iti udayasthaH samyaktvavighAtI / zrA.. anavasthApyaprAyazcittam = sAhammigAiteNAibhAvao saMkilesabheeNa / takkhaNameva vayANa vi hoi ajogo u aNavaThThA // 15 // . vi. 16/15 anAkAropayogaH = sAmAnyagrahaNAbhimukhaH / gu. 4/98 anAkUlatA = atvarA / So. 13/6 anAdaraH = agauravarUpaH / yo.bi. .228 anAptatA = akSINadoSatvenAhitatvam / a. anAbAdhA = sarvazarIramAnasavyathAvikalA / yo.bi. 367 anAbhigrahikamithyAtvam= svaparAbhyupagatArthayoravizeSeNa zraddhAnam, 446 6/5 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 anAbhogaH] [7 | nAma .. vyAkhyA gAthA * vicchinnapakSapAtatayA malAlpatAnimittakaH, * sarvadevagurvAdizraddhAnalakSaNam / dha.pa. anAbhogaH = sammUDhacittatayA vyaktopayogabhAvaH / la.vi. anAbhogikamithyAtvam = sAkSAtparamparayA ca tattvA'pratipattiH / dha.pa. anAlambanayogaH = arUpiguNasAyujyayogo'nAlambanaH paraH // 6 // jJA. 27/6 = zuddhopayogarUpastu, nirvikalpastadekadRg / a.u. 2/16 = AlaMbaNaM pi evaM rUvimarUvI ya ittha paramutti / / tagguNapariNairUvo suhumo'NAlaMbaNo nAma // 19 // viM. 17/19 anAzAtanA = sarvathA'hIlanA / dvA. 29/8 anAzravayogaH = ekameva vartamAnaM janma yatra sa tu anAzravayogaH / dvA. 19/18 anidAnam ____ = kSAyikabhAvaprArthanAviziSTA tIrthakaratvaprArthanA / kU. aniSTaphalA = karmabandhalakSaNaviparItaphalA / sA. 74 anukampA .' = alpasukha zramAt duHkhinAM duHkhoddidhIrSAlpAsukha zramAt / dvA. 1/3 = daTThaNa pANinivahaM bhIme bhavasAgarammi dukkhattaM / avisesao'NukaMpaM duhAvi sAmatthao kuNai // 13 // viM. 6/13 = duHkhite prANinyapakSapAtena duHkhanivAraNarUpA dayA / sa.sa. 45 = duHkhiteSu apakSapAtena duHkhaprahANecchA, * kRpA / yo.zA. = dravyato bhAvatazca dukhitaduHkhaparihArecchA / yo.vi. = nirupadhiparaduHkhaprahANecchA / ta.u. anucitAnuSThAnam = akAmanirjarAGgam / dha.pa. 37 anucintanam = anucintA manasaivAvismaraNAdinimattaM sUtrAnusmaraNamityarthaH / dhyA. 42 anuttaram = viSayasevAjanitAnandAtizAyi / yo.bi. 54 anuttaropapAdikadazAH = anuttaropapAdikA devA yeSu khyApyante tAH / ta.u. 1/20 anupajIvakaH = kAraNataH kevalabhoktA / paM.va. 343 anupahatakam __ = apratighAtam / kU. anuprekSA = anu-pazcAdbhAve prekSaNaM prekSA / sA ca smRtidhyAnAd bhraSTasya cittaceSTanetyarthaH / dhyA. = arhadguNAnAmeva punaH punazcintanam / = tattvArthAnucintA / iyamapyatra jJAnAvaraNIyakarmakSayopazamasamudbhavo'nu // // // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA anubandhaH anubandhahiMsA anubhavaH 4 anumAnam anumodanA bhUtArthAbhyAsabhedaH (1) paramasaMvegahetuH (2) taddALavidhAyI (3) uttarottaravizeSasampratyayAkAraH (4) kevalAlokonmukhazcittadharmaH / la.vi. 275 = uttarottaravRddhirUpo badhyamAnaprakRtiSu tajjananazaktirUpo vA / dha.pa. 7 = uttarottarazubhasantAnAvicchedalakSaNaH / gu. 1/39 = tatpariNAmAvyavacchedataH prakarSayAyitA / paM. 19/42 = phalasidhyantaH kAryaviSayaH pravAhapariNAmaH / So. 13/10 = pApakarmabandhArjitaduHkhalakSaNAt hiMsA / u.ra. . = saMvedanam / a. = saMvedanam / zrA. 401 = tathopapattya'nyathAnupapattirUpam / yo.bi. 412 = liGgaliGgisambandhagrahaNodbhavena / yo.bi. = aNumoaNAi visao jaM taM aNumoaNijjayaM hoi / sA puNa pamoamUlo vAvAro tiNha jogANaM // 33 // dha.pa. 33 anumodanA punaH pramodamUlo harSapUrvakaH trayANAM yogAnAM kAyavAGmanasAM vyApAro romAJcodgamaprazaMsA praNidhAnalakSaNaH / dha.pa. = jamhA vayasaMpannA, kAlociagahiasayalasuttatthA / aNuogANunnAe, jogA bhaNiA jiNidehiM // 932 // paM.va. = prItivizeSaH / zrA. = svabhAvanukUlyena pratijAgarakaH / paM.va. = dvitIyavAraM prakaTIbhUtaH / gu. 2/32 = indriyakaSAyAnukUlA vRttiH / dvA. 14/15 = AcaraNam / paM. 3/24 = dharmazAstrazuzrUSaNAdiH / yo.bi. 208 = indriyakaSAyAnukUlA vRttiH / yo.bi. 202 = saMsArasrota indriyANAmanukUlatayA pravRttiH / u.pa. 252 = asadabhidhAnamanRtam / ta.bhA. = antakRtaH siddhAste yatra sthApyante varddhamAnasvAminastIrtha etAvanta evaM sarvatIrthakRtAM tAH / ta.u. 1/20 anuyogAjJAyogyAH anurAgaH anuvartakaH anuvRttaH anuzrotavRttiH anuSThAnam anusrotaH 7/9 anRtam antakRddazAH Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ antaraGgam] [9 nAma vyAkhyA gAthA antaraGgam antaradvAram antarAtmA 10/6 anyamut apakArakSamA = abhyantarapariNAmaprAptam / u.ra. 67 = punaH prApti:-pratipatitasya sato'nyo lAbhastanmadhyaH kAlaH / gu. 4/133 = kAyAdeH samadhiSThAyako bhavatyantarAtmA tu // yo.zA. 12/7 = cittarUpaH / dvA. = tattvazraddhA jJAnaM mahAvratAnyapramAdaparatA ca / mohajayazca yadA syAt tadAMtarAtmA bhaved vyaktaH // 23 // adhyA. 20/23 = tadadhiSThAyakaH (kAyAdyadhiSThAyakaH), samyagdarzanAdipariNatastvantarAtmA, * tataH paraM (guNasthAnatrayAdupari) kSINamohaguNasthAnaM yAvadantarAtmA / a.ma.. 125 * = prakRtakAryAnyakAryaprItiH / So. 14/3 = mama durvacanAdyasahamAnasyAyamapakArI bhaviSyatItyAzayena -kSamAM kurvataH / dvA. 28/7 = avarAhA khalu sallaM eyaM mAyAibheyao tivihaM / vi. 15/13 = sarvabhAveSu mULayAstyAgaH syAdaparigrahaH / yadasatsvapi jAyeta mUrcchayA cittaviplavaH // 24 // yo.zA. 1/24 = ye mandamatayo'gItArthA apariNatajinavacanarahasyAste / gu. 1/49 = Atyantiko duHkhavigama iti / dha. 133 = vizeSokto vidhiH / u.pa. 781 = utsargAnurodhI / a.ma. = sUtrAbAdhayA gurulAghavAlocanaparo'dhikadoSanivRttyA zubhaH, zubhAnubandhI, mahAsattvAsevita utsargabheda eva / la.vi. = adhvAmaudaryAdiSu tadvidhAyakam / u.ra. 133 = utsRSTavidhyuttaravidhipradhAnam / u.ra. 133 = vidhyekavAkyatApannavizeSaniSedhaparam / u.ra. 133 = avagRhIte viSaye samyagasamyagiti guNadoSavicAraNA adhyavasAyApanodo'pAya: aparAdhAH aparigrahavratam // apariNAmAH apavargaH apavAdaH // // apavAdasUtram apavAdApavAdasUtram apavAdotsargasUtram apAyaH Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA * apAyo'pagamaH, apanodaH, apavyAdhaH, apetamapagatamapaviddhamanutyamityanarthAntaram / ta.bhA. 1/15 = apAyamAhuH karmaiva nirapAyAH purAtanam / pApazayakaraM citraM nirupakramasaMjJakam // yo.bi. 373 apAyavicayaH = AsravavikathAgauravaparISahAdyairapAyastu vicayaH / praza. 248 = rAgadveSakaSAyAdyairjAyamAnAn vicintayet / yatrApAyAMstadapAyavicayadhyAnamiSyate // 10 // yo.zA. 10/10 apunarbandhakaH = ya iha pariNAmAdibhedAdapanarbandhakatvena tAMstAna karmapudgalAn badhnAti sa tatkriyAviSTo 'pyapunarbandhaka utkRSTasthiteH / yo.za. * pAvaM na tivvabhAvA kuNai, Na bahumaNNaI bhavaM ghoraM / uciyaTThiiM ca sevai savvattha vi apuNabaMdho tti // 13 // yo.za. 13 = zuklapakSenduvatprAyo vardhamAnaguNaH smRtaH / bhavAbhinandidoSANAmapunarbandhako vyaye // dvA. 14/1 = ekadApi na bandho-mohanIyakarmotkRSTasthitibandhanaM yasya saH / paM. 2/44 = granthipradezagataH san punarutkRSTasthityabandhaupayikayogyatAvAn / u.ra. 22 = utkRSTAM karmasthiti tathA apunarbandhakatvena yaH kSapayati saH / paJca. 5 apunaHkaraNasaMgataH ____ = 'na punarakaraNIyaM kariSyAmi' iti nizcayasamanvitaH / sA. 22 apuSTAlambanam = zaThatayA svamatimAtrotprekSitam / gu. 1/120 apUrvakaraNam = apUrvapariNAmaH zubho'nAdAvapi bhave teSu-teSu dharmasthAneSu vartamAnasya tathA'saMjAtapUrvo granthibhedAdiphalaH / yo.dR. .. apUrvadharaNam = svasamAnAdhikaraNatatsamAnaviSayakajJAnA'prayojyaM jJAnagrahaNam / sA. apekSA = anAnandaH, autsukyadu:khatvAt / paJca. = ihalokaparalokaphalaspRhAnurUpA / yo.bi. apoha: = ukti-yuktibhyAM viruddhArthAd hiMsAdikAt pratyapAyasambhAvanayA vyAvarttanam, * vizeSajJAnam / yo.zA. 1/51 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [11 aprajJApanIyAH] | nAma.. vyAkhyA gAthA 147 aprajJApanIyAH apratipakSam apramattaH aprAdhAnyam aprAptapUrvaharSaH aprItiH abrahma = cit| abrahmapratimA - abhayadAnam = uktiyuktibhyAM viruddhAdarthAtpratyapAyasambhAvanayA vyAvarttanam / la.vi. = dRDhanirbandhenApi gItAthairbodhayitumazakyAH / u.ra. = duHkhopanipAte'pi svabhAvabhAvanAbalenAntaravyAhatatvAt / u.ra. 69 = sarvAticAraparihAraparAyaNaH / u.ra. = svalpAvaraNabhAvena svavIryotkarSayogataH / nityopayuktaH satkRtye tvapramatta iti smRtaH // 17 // bra.si. = mukhyapadArthAbhAvalakSaNam / u.ra. = vismayAdapUrvaprAptavilakSaNapramodaH / u.ra. = cittodvegaH / a. = maithunamabrahma, * strIpuMsayomithunabhAvaH mithunakarma vA mithunaM tadabrahma / ta.bhA. 7/11 = evaM kiriyAjutto'baMbhaM vajjei navaraM rAI pi / chAmAsAvahi niyamA esA u abaMbhapaDimatti // 10 // viM. 10/10 = vinneyamabhayadANaM paramaM maNavayaNakAyajogehiM / / jIvANamabhayakaraNaM savvesiM savvahA sammaM // 6 // viM. 7/6 = viziSTamAtmanaH svAsthyam / la.vi. 132 = asetsyantaH / ta.u. 1/32 = kadApi muktigamanA'yogyAH / u.ra. = na kadAcidbhavArNavasya saMsArasamudrasya te pAraM paryantaM gatavanto yAnti vA, anAdi pAriNAmikAdabhavyatvabhAvAd / zrA. 67 = gurUmAbhimukhyenAlambya yad jJAnaM saH / ta.u. 1/3 = ekAntena bhagavatpravacanavipratipattilakSaNo'sadgrahaH / gu. 1/132 = nItipathamanAgatasyApi parAbhibhavapariNAmena kAryasyArambhaH / yo.zA.. 1/53 = kadAcanA'pyavyAvRttamithyAtvatimirapaTalo jIvaH / u.ra. | oo = anavaratapravRttiH / So. 12/14 = samIpagatabodhi: sulabhabodhika iti yAvat / pra. = pUjanAbhigamanastutivandanaparyupAsanAdiH / ta.u. kA. = parapravarttanA / sA. abhayam abhavyAH abhigamaH abhiniveza: abhinnagranthiH abhiratiH abhyagragabodhiH abhyarcanA abhyarthanA 15 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA / TA abhyAsaH = prAyaH prabhUtajanmAnugaH / ta.u. kA. 1/11 ___ = punaHpunarAsevanam / yo.bi. 61 abhyutthAnAdiyogaH = abhyutthAnAsanapradAnasthitaparyupAsanAdivinayavyApArarUpa: / yo.biM. 112 abhyudayaH = kalyANAvAptiH / a. 27/4 amamaH = mamatvarahitaH / paJca. amahAtmA = anudAracittaH / a. 12/4 amAghAtaH = prANighAtanivAraNam / paM. 9/15 amUDhalakSaH = amUDha: - sunirNayo lakSo-bodhavizeSo yasya saH / paM. 14/28 amRtAnuSThAnam = jainavartmanaH zraddhayA-idameva tattvamityadhyavasAyalakSaNayAnuSThAnam amRtamucyate / dvA. 13/13 = sahajo bhAvadharmo hi zuddhazcaMdanagandhavat / etadgarbhamanuSThAnamamRtaM saMpracakSate // 25 // jainImAjJAM puraskRtya pravRttaM cittazuddhitaH / . saMvegagarbhamatyaMtamamRtaM tadvido viduH // 26 / / zAstrArthAlocanaM samyak praNidhAnaM ca karmaNi / .. kAlAdyaMgAviparyAso'mRtAnuSThAnalakSaNam // 27 // adhyA. 10/27 aruhA:-jinezvarAH = na rohanti, na bhavAGkarodayamAsAdayanti karmabIjAbhAvAt iti / paJca.1 arthaH = anuyogaH / sA. 77 = upadezapadaprasiddhapadavAkyamahAvAkyaidaMparyArthaparizuddhajJAnam / yo.vi. 11 = khalu tIrthakarasthAnam, tasya tenAbhihitatvAt / gu. 2/213 = yataH sarvaprayojanasiddhiH saH / yo.zA. = zabdAbhidheyavyavasAya: / yo.viM. = niyuktibhASyAdivyAkhyAnam / u.ra. 14 arthavijJAnam = UhApohayogAd moha-sandeha-viparyAsavyudAsena jJAnam / yo.zA. 1/51 arthavizuddhiH = yathArthavyAkhyAnenAviparyastArthabodharUpA / u.pa. 854 arthI = tadabhilASAtirekavAn / la.vi. arhan = azokAdyaSTamahAprAtihAryAdirUpAM pUjAmarhatItyarhan-tIrthaMkaraH / zrA. 1 = arhanti surAsurAdikRtAM pUjAmiti, yadAgamaH-arihaMti vaMdaNanamaMsaNANi arihaMti pUyasakkAraM / siddhigamaNaM ca arihA, arihaMtA teNa vuccaMti / sa.sa. 1/52 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 alolaH] [13 | nAma.. vyAkhyA gAthA = azokAdyaSTamahAprAtihAryalakSaNAm pUjAmarhantIti / paJca. alola: = nAprAptaprArthanaparaH / dvA. 27/12 alpabahutvam = hInAdhikatvasaGkhyaM parasparaM bhedeSu-alpabahutvamucyate / gu. 4/150 avagrahaH = tatrAvyaktaM yathAsvamindriyairviSayANAmAlocanAvadhAraNamavagrahaH, * avagraho graho grahaNamAlocanamavadhAraNamityanarthAntaram / ta.bhA. 1/15 avadhijJAnam = rUpimAtraviSayam / ta.u. 1/9 avandanIyaH = yo mUlaguNapratisevI sa niyamAdacAritrIti kRtvA sphuTamevAvandanIyaH / gu. avandhyadezanaH = samyaktvAdinirvANakAraNaphaladharmakathI / yo.bi. 426 avandhyam = niyataphaladAyi / yo.dR. avarNazravaNam = avarNavAdAkarNanam / yo.biM. 112 avasaraNam = samavasaraNam-devasaMskRtabhagavadvyAkhyAnabhUmiH / paM. 6/31 avidyA = karmakRto buddhiviparyAsaH / la.vi. 189 = paratantraprasiddhAjJAnarUpA / So. 16/2 = viparyAso'tasmiMstadgrahastadAtmikA / dvA. 25/19 avidyAsaGgatAH = jJAnAvaraNIyAdisampRktAH / yo.dR. avineyA = avineyA nAma mRtpiNDakASThakuDyabhUtA grahaNadhAraNa vijJAnohA'pohaviyuktA mahAmohAbhibhUtA duSTAvagrAhitAzca / ta.bhA. 7/6 aviratiH = niyamAbhAvaH / yo.zA. 4/78 avedyasaMvedyapadam = mithyAdRSTyAzayasthAnam / yo.ha. 72 avedyamavedanIyaM vastusthityA na tathAbhAvayogisAmAnyenApyavikalpakajJAnagrAhyama, tathAvidhasamAnapariNAmAnupapatteH, tatsaMvedyate ajJAnAvaraNakSayopazamAnurUpaM nizcayabuddhyopaplavasArayA mRgatRSNodakavajjJAyate yasminpade tattathAvidham / yo.dR. azubhadhyAnam = manojJabhojanAdisevinAmanabhyastacaraNAnAM dhyAnam / gu. 1/61 azubhayogaH = anupayuktatayA pratyupekSaNAdikaraNam, pramAdopAdhikaH / dha.pa. 51 azubhAnubandhanAzahetuH = bhagavadAjJAyA nairantaryAdarasevanam, 63 AjJAyogo'pi svarUpamAtrAnna kiM tu anAyatanavarjanasadAyatanasevanA'pUrvajJAnagrahaNaguruvinayAbhyutthAna 75 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH | nAma nAma vyAkhyA gAthA aSTapuSpI 3/1 3/1 139 aSTAH aSTAGgAni asaMjJitvam 9/3 1/3 asaMmohaH 121 asaMyamasthAnAni asaGkalpaH asaGgAnuSThAnam 23/23 1/96 1035 bhaktiyazovAdavaiyAvRttyatapa:saMyamanirantaravratAnusmaraNAdi prayatnasahakRta eva vicchedakArI / u.ra. = aSTau puSpANi pUjAtvena samAhRtAni iti, * aSTau puSpANi kusumAni yasyAM pUjAyAM sA, * ahiMsA satyamasteyaM, brahmacaryamasaGgatA / ____ gurubhaktistapo jJAnaM, satpuSpANi pracakSate // a. = stokakezagrahaNasvarUpAH / paM.va. = zIrSorUdarapRSThabAhudvayalakSaNAni / So. = saMmUrchanajAnAM saMjJAmAtrasadbhAve'pi viziSTasaMjJAyA ____ abhAvAdasaMjJitvam / paM. = sadanuSThAnavaccaitad / yo.dR. = heyopAdeyatyAgopAdAnopahitaM jJAnam / dvA. ___ = asamAhiTThANA khalu, sabalA ya parIsahA ya mohammi / gu. = viSayavirAgaH / u.pa. = prazAntavAhitAsaMjJaM visabhAgaparikSayaH / zivavartma dhruvAdhveti yogibhirgIyane hyadaH // 176 // yo.dR. = yattvabhyAsAtizayAtsAtmIbhUtamiva ceSTyate sadbhiH / tadasaGgAnuSThAnaM bhavati tvetattadAvedhAt // 7 // So... = vyavahArakAle vcnprtisndhaannirpekssN| dRDhatarasaMskArAccandanagandhanyAyenAtmasAdbhUtaM jinakalpikAdInAM kriyAsevanam / yo.viM. = zAstrabAhyA svAbhiprAyatastathAvidhAsadgrahAtmikA / yo.dR. = parizuddhanyAyamArgAnavatAriNI ceSTA / u.pa. = avidyamAnAbhipretArthA / yo.bi. = prANyupamardanahetutvenAzobhanakRSyAdivyApAraprasaktAH / paM. = asaditi sadbhAvapratiSedho'rthAntaraM gardA ca / ta.bhA. = azobhanapakSapAtaH / dvA. = asan asuMdaro grahaH svavikalpAt tathAvidhAgItArthaprajJApakopadezAdvA viparyastarUpatayA / kasyacicchAstrArthasyAvadhAraNasadgrahaH / u.pa. 176 10/7 asacchraddhA asatpravRttiH asatphalA asadAraMbhapravRttAH asad asadgrahaH 18 17 198 226 4/43 7/9 8/8 672 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asamaJjasavidhAnam] [15 nAma .. vyAkhyA gAthA m asamaJjasavidhAnam = vihitAnyathAkaraNAdazuddhapAramparyapravRttiH / yo.vi. 14 asamAptakalpaH = aparipUrNasamAcAraH / paM. 11/29 asAMvyAvahArikAH = ye punaranAdikAlAdArabhya nigodAvasthAmupagatA evAvatiSThante te vyavahArapathAtItatvAdasAMvyavahArikAH / dha.pa. asAtavedanIyam = paritAparUpeNa yadvedyate / zrA.. asAnubandhaH = chinnasantAnaH / yo.bi. asevyatvam = abhaktiprayojakatadviparItakulAlaghayadisAdhAraNakartRtvanityamuktatvanityAmuktatvAdidharmavattvam / ta.u. kA. 1/7 asteyam ___ = parasvApaharaNaM steyaM tadabhAvo'steyam / dvA. asteyavratam = anAdAnamadattasyAsteyavratamudIritam / / bAhyAH prANA nRNAmartho haratAM taM hatA hi te // 22 // yo.zA. 1/22 asthAnam - = atiprakaTAtiguptasthAnamanucitaprAtivezyaM ca / dha. 20 -- = mUtrapurISotsargAdisthAnarUpam / yo.biM. 112 asvantaH = asundaraMpariNAmaH / yo.bi.. 144 ahiMsA = prANaviyogaprayojano vyApAro hiMsA tadabhAvo'hiMsA / dvA. 21/2 ahiMsAvratam = na yat pramAdayogena jIvitavyaparopaNam / trasAnAM sthAvarANAM ca tadahiMsAvrataM matam // 20 // yo.zA. 1/20 21/2 [ A] 5/21 AkArAH AkiJcanyadharmaH 11/13 AgamaH = apavAdAH / paM. = pakkhIe uvamAe jaM dhammovagaraNAiregeNa / vatthussAgahaNaM khalu taM AkiMcannamiha bhaNiyaM // 13 // vi. = atIndriyArthasaMvAdo, vizuddho bhAvanAvidhiH / yatredaM yujyate sarvaM yogivyaktaH sa AgamaH // 641 // zA.vA. = AgacchatyAcAryaparamparayA vAsanAdvAreNeti / ta.u. = guruvacanapratyayarUpaH / yo.bi. = samyakparicchedaH / So. = sUtrArthobhayarUpaH sarvahitAhitapravRttinivRttihetuH / u.pa. = visphUrannikhilAtizayatejodhAmani duSSamAkAlavipula 641 1/20 239 3/3 184 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA 1/10 2/6 1/20 1 680 jaladapaTalAvalupyamAnamahimani nitarAmanupalakSIbhUtapUrvagatAdibahutamagranthasArthatAratArakAnikaraH pAraGgatagaditAgamAmbaraH / paM. Agamatattvam = AgamatattvaM jJeyaM tadRSTeSTAviruddhavAkyatayA / utsargAdisamanvitamalamaidaMparyazuddhaM ca // So. AgamavacanapariNatiH = ajJAnAvaraNahnAsotthopAdeyatvAdyaviSayabAlAdijJAnatulya viSayapratibhAsottIrNajJAnAvaraNahnAsotthopAdeyatvAdi viSayAtmapariNAmavajjJAnarUpA / So. AgamavyavahAraH ____ = paJcavidhe vyavahAramadhye vyavahArakAryeNa pravibhaktaM-dAnAbhavat prAyazcittakarttavyatAviSayavibhAgAvacchinnaM viziSTam anyAnupajIviprAmANyakaM jJAnam AgamaH / gu. AcAraH = AcAro jJAnAdiryatra kathyate saH / ta.u. = jJAnAcArAdibhedabhinnaH paJcavidhaH / paJca. : = jJAnAdhArAdhanArUpaH / u.pa. . AcAryaH = AcAryate'sAvityAcAryaH, sUtrArthavagamArthaM mumukSubhirAsevyata ityarthaH / dhyA. = paJcavidhAcArAnuSThAtA tatprarUpakazca / dvA. = Agama ucyate, AjJA hi mohaviSaparamamantraH / paJca. AjJA tu nirmalaM cittaM, kartavyaM sphaTikopamam // 21 / / jJAnadarzanazIlAni, poSaNIyAni sarvadA / rAgadveSAdayo doSA, hantavyAzca kSaNe kSaNe // 22 // etAvatyeva tasyAjJA, karmadrumakuThArikA / samastadvAdazAGgArtha-sArabhUtAtidurlabhA // 23 // yo.sA. AjJAyante adhigamyante maryAdayA abhividhinA vA arthA yayA sA 'AjJA' AgamaH / a. = kuzalakarmaNyAjJApyante'nayA prANina ityAjJA / dhyA. = bhagavata ubhayanayagarbhA / paJca. = sarvvavidvacanopayogarUpA / u.pa. AjJAkaraNam = arhadAjJAsaMpAdanam / zrA. AjJApriyatvam = apunarbandhakAdiliGgam / paJca. 46 29/7 AjJA 1/23 1/6 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAbAhyAH] [17 nAma .. vyAkhyA gAthA taka AUo 9/4 AjJAbAhyAH = sUtraviSayasvatantravizvAsA'prayojyapravRttikAH / u.ra. = svecchAmAtrapravRttAH / u.ra. AjJAvicayaH = AjJAM yatra puraskRtya sarvajJAnAmabAdhitAm / tattvatazcintayedastidAjJAdhyAnamucyate / / 8 / / yo.zA. 10/8 = AptavacanaM pravacanaM cAjJAvicayastadarthanirNayanam / praza. 247 AjJAzuddho bhAvaH = yathAvadbhagavadupadezapAlanaprabhavatayA prazastatAmAsAdayan bhAva:-adhyavasAyaH // sA. AtaGkaH ___ = sadyoghAtI rogaH / paJca. AtmajJAnam . = nAtmanaH karmabhUtasya pRthak kiJcit, api tvAtmanazcidrUpasya svasaMvedanameva, nAto'nyadAtmajJAnaM nAma / yo.zA. 4/3 AtmapariNatajJAnam = pAtAdiparatantrasya tadoSAdAvasaMzayam / anarthAdyAptiyuktaM cAtmapariNatimanmatam // 4 // a. = AtmanaH-svasya pariNAmo'rthAnarthapratibhAsAtmA vidyate yatra tat, AtmanaH jIvasya pariNAmo'nuSThAnavizeSasaMpAdyo vidyate yatreti naye samyaktvalAbhaprayojyavastuviSayatAvattvamartho labhyate / dvA. Atmalabdhika: = svAjitalAbhAntarAyakarmakSayopazamepyeva, na tu parasAhAyyAdinA labdhi-bhaktAdilAbho yasyAsAvAtmalabdhikaH, * AttA-svIkRtA labdhirbhakkAdiprAptyanukUlA zaktiryena sa Attalabdhiko vA, * AptA-prAptA labdhiryena sa Aptalabdhiko vA / sA. AtmasvabhAvadarzanam = nikhilaparadravyavyAvRttasvatvarUpasya vigalitavedyAntarAnubhavaH / u.ra. AtmasvarUpam = AyasarUvaM NiccaM akalaMkaM nANadaMsaNasamiddhaM / NiyameNovAdeyaM jaM suddhaM sAsayaM ThANaM // 200 / u.ra. AtmA = atati satataM gacchatIti-AtmA-prANI / a. 10/5 AdaraH = iSTAptau yatnAtizayaH / dvA. 23/24 AdAnanikSepaNAsamitiH = rajoharaNapAtracIvarAdInAM pIThaphalakAdInAM cAvazyakA) nirIkSya pramRjya cAdAnanikSepau AdAnanikSepaNAsamitiH / ta.bhA. 9/5 6/2 200 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA Foi 3 12/2 = AsanAdIni saMvIkSya pratilikhya ca yatnataH / gRhNIyAnnikSipedvA yat sA''dAnasamitiH smRtA // 39 // . yo.zA. 1/39 AdimaGgalam = sakalAkuzalakalApanirmUlonmUlakatvena samIhitazAstraniSpattihetuH / u.pa. AdhiH = mAnasikapIDA / So. AdhyAnam = prazastaikArthaviSayaM sthirapradIpasadRzamutpAtAdiviSaya sUkSmopayogayutaM cittam / yo.vi. ApattiH = tIrthakRnnAmakarmabandhaH / pra. ApRcchAsA. = A-maryAdayA tathAvidhavinayalakSaNayA abhividhinA vA sarvaprayojanAbhivyAptilakSaNena pracchanaM-guroH praznakaraNam / paM. = vihArAdigamanAdyarthaM gurorApracchanaM tathAvidhavinayalakSaNayA maryAdayA sarvaprayojanAbhivyAptilakSaNenAbhividhinA vA pracchanam / sA. = NiyahiyakajjapaiNNANiveUNaM pai guruM viNayapuvvaM / sA.. 46 = kSINarAgadveSamohadoSatayAvyaMsakavacanatvenaikAntahitasya zAstrapraNetA / a. = doSAzcASTAdaza prasiddhA yaddUSitAnAM jantunAmanAptatvam, yadvirahe cAptatvam / a.ma. 72 Aptavacanam = Aptasya tIrthakRto gaNadharasya vA vacanam / ta.u. 1/20 AbhigrahikamithyAtvam = anAkalitatattvasyAprajJApanIyatAprayojakasva svAbhyupagatArthazraddhAnam, * abhigrahaH kumataparigrahaH, sa yatrAsti tad, tadviparItamanAbhigrahikam / dha.pa. Abhinibodhikam = abhimukho nizcito yo viSayastatparicchedoM'ze'pyayogya sparzarahito yogyasAkSAtkAra iti yAvat / ta.u. AbhinivezikamithyAtvam= viduSo'pi svarasavAhibhagavatpraNItazAstrabAdhitArthazraddhAnam / * vyApannadarzananiyataH / dha.pa. Abhyantarazaucam = maitryAdibhizcittamalaprakSAlanam / dvA. 22/2 AptaH 6/5 dili *1/13 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AmnAyaH] [19 nAma .. vyAkhyA gAthA AmnAyaH 9/25 1/20 AyativirAdhakam AyuH . AyojyakaraNam 19/12 10 ArambhaH 7/1 ArambhavarjanapratimA 10/14 ArAdhakaH 15 232 ArAdhakatvam ArAdhanA = AmnAyo ghoSavizuddhaM parivartanaM guNanaM rUpAdAnamityarthaH / ta.bhA. = AmnAyate'bhyasyate nirjarArthibhiriti / ta.u. = paralokapIDAkaram / paJca. = eti yAti vA iti / zrA. = kevalAbhogenAcintyavIryatayA bhavopagrAhikarmANi tathA vyavasthApya tatkSapaNavyApAraNaM zailezyavasthAphalam / dvA. = zailezyavasthAphalam / yo.dR. = pRthivyAdijIvasaMghaTTaparitApAtipAtarUpaH / a. = evaM ciya ArambhaM vajjai sAvajjamaTThamAsaM jA / tappaDimA pesehi vi appaM kArei uvautto // 14 // viM. = jJAnAdyArAdhanakartA / pra. '= dharmAvazyakayogeSu bhAvitAtmA pramAdaparivarjI / samyaktvajJAnacAritrANAmArAdhako bhavati // 232 // praza. = jinoktAnuSThAnAvinAbhAvI / dha.pa. = gauravitaprItihetuH kriyA gauravitasevA ca / dvA. = caramakAle niryApaNarUpA / dvA. = nIrUjatvam, * prAktanasahajautpAtikarogavirahatvam / = bhAvavizuddhiravisaMvAdanam / ta.bhA. = RtaM dukhaM tatra bhavamArtaM tacca taddhyAnaM caikAgracittatvam ArttadhyAnam, * iSTAniSTArthaviyogAviyoganimittam, * saviklavaM cittamityarthaH / a. = RtaM duHkham, tatra bhavamArttam, yadi vA atiH pIDA yAcanaM ca tatra bhavamArtam / yo.zA. = RtaM duHkham, tannimitto dRDhAdhyavasAyaH, . Rte bhavamArtaM kliSTam / dhyA. = prazastaM jJAnAdyupakArakam Alambyata ityAlambanaM pravRttinimittam, zubhamadhyavasAnamityarthaH / dhyA. 1/20 27/23 Arogyam Arjava: ArtadhyAnam 12/9 9/6 10/1 3/73 Alambanam Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 20] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH | nAma vyAkhyA gAthA = bAhyapratimAdiviSayadhyAnam / yo.vi. AlayaH = vasatiH supramArjitAdilakSaNA, athavA * strIpazupaNDakavivarjitA / gu. 3/137 Alocanam = AlocanaM vivaraNaM prakAzanamAkhyAnaM prAduSkaraNamityanarthAntaram / ta.bhA. 9/22 svakRtasya pApasya nizzalyatayA gurusamakSaM prakaTanam / gu. 1/66 AlocanAprAyazcittam = vasahIo hatthasayA bAhiM kajje gayassa vihipuvvaM / gamaNAigoyarA khalu bhaNiyA AloyaNA gurUNA // 7 // vi. 16/7 AvaraNam = Aviyate'nenAvRNotIti vA / zrA. AvartaH = Avartante prANino'sminniti saMsAraH / paJca. AvazyakazuddhiH = avazyaMkaraNIyayoganiraticAratA / dvA. 27/24 AvazyakAni = niyamataH karaNIyAni / dhyA. AvazyakIsA. = avazyamityarthe'vazyazabdo'kArAnto'pyasti, tato'vazyasya avazyaM karttavyasya, kriyA AvazyakI / sA. 4 = avazyaMkartavyairjJAnAdyarthaprayojanainitA tatprayojanA vA yopAzrayAdinirgamakriyA sA / paM. = avazyakarttavyagocarA / sA. = gacchaMtassuvauttaM gurUvaeseNa vihiyakajjeNa / Avassiya tti saddo NeyA AvassiyA NAma // sA. AveNikA = je veNisaMpayAyA cittA satthesu apaDibaddha tti / / te tammajjAyAe savve AveNiyA neyA // 2 // viM. AzayaH = adhyavasAyasthAnavizeSaH / So. = cittapariNAmaH / paJca. Azayamahattvam = cittasya asaGkacitadAnAdipariNAmazAlitvam / So. AzayavizuddhiH = navamarasAbhivyaJjanayA cittazuddhiH / So. AzravaH (AsravaH) = Atmadharmatve sati karmabandhAsAdhAraNakAraNam / ta.u. = karmabandhahetavaH, mithyAtvAdayaH / dhyA. __50 = manovAkkAyakarmANi yogAH karmazubhAzubham / . yadAsravanti jantUnAmAsravAstena kIrtitAH // 74 // yo.zA. 4/74 AsaMgaH = abhiSvaMgaH / dvA. 18/18 12/2 39 3/2 3/5 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [21 Asanam] | nAma vyAkhyA gAthA Asanam AsannabhavyaH AsevanazikSA Astikyam 2/15 1/2 = kAyasannivezavizeSam / yo.zA. 4/123 = prakRtyA zuddhacetaH, sthAnamAnAntarajJaH, guNavadbahumAnI, aucityena pravRttaH, kugrahatyAgI, sarvatrAgamaniSThaH, * muktenikaTavartI sa cAsau bhavyazca muktigamanayogyaH / a. 22/7 = adUravartinivRttayaH / paM. 11/15 = Asevai ya jahuttaM tahA tahA sammamesa suttatthaM / / uciyaM sikkhApuvvaM nIsesaM uvahipehAe // 11 // viM. 12/11 = astIti matirasyetyAstikAH, tasya bhAvaH karma vA Astikyam, * santi khalu jinendrapravacanopadiSTA atIndriyA jIva-paralokAdayo bhAvAH iti pariNAma Astikyam / yo.zA. * = astyAtmAdipadArthakadambakamityeSA matiryasya sa AstikastadbhAva Astikyama. * 'tadeva satyaM niHzaGkaM yajjinendraiH praveditam' ityevaM . svArasikaH pariNAmaH / ta.u. = mannai tameva saccaM nIsaMkaM jaM jiNehiM paNNattaM / suhapariNAmo saccaM kaMkhAivisuttiyArahio // 14 // viM. 6/14 = AhArAbhilASaH kSudvadanIyodayaprabhavaH khalvAtmapariNAmaH / a.ma. 81 [i] = rAtrindivaniyatakramazuddhakriyAsantAnam / So. 13/6 = indo jIvaH sarvadravyaiSvaizvaryayogAt viSayeSu vA paramaizvaryayogAt, tasya liGgamindriyam, * liGganAt sUcanAt pradarzanAdupaSTambhanAt vyaJjanAcca jIvasya liGgamindriyam / ta.bhA. = zAstrAdiSTo'rthaH / u.pa. 882 = vAJchitaprayojanaM mokSArthinAM mokSopAyabhUtA pravrajyA tasya samRddhiniSpattiriSTakAryasamRddhiH / a. 25/3 = niSkalaMkakalyANalAbhaprayojanam / u.pa. 367 = nirvANAnubandhI kuzalaH pariNAmaH / la.vi. 310 AhArasaMjJA itikartavyatA indriyam 2/15 iSTakAryasamRddhiH iSTaphalam iSTabhAvaH Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22] nAma iSTam 587 116 iSTasiddhiH [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH vyAkhyA gAthA = RtvigbhirmantrasaMskArairbAhmaNAnAM samakSataH / antarvedyAM tu yaddattamiSTaM tadabhidhIyate // 587 // zA.vA. = RtvigbhimantrasaMskArairbrAhmaNAnAM samakSataH / antarvedyAM hi yaddattamiSTaM tadabhidhIyate // 116 / / yo.dR. = abhimatArthaniSpattiH / paM. 4/31 = viziSTamArgAvatArarUpA / yo.bi. = antarvedyAM tu yaddataM, brAhmaNAnAM samakSataH / ___ RtvigbhirmantrasaMskArai-riSTaM tadabhidhIyate // vApIkUpataDAgAni, devatAyatanAni ca / annapradAnamArAmAH, pUrtaM tadabhidhIyate // a. = nirjitamadamadanAnAM vAkkAyamanovikArarahitAnAm / vinivRttaparAzAnAmihaiva mokSaH suvihitAnAm / / 238 // praza. 238 iSTApUrtam 4/8 ihaiva mokSaH [I] IcchA IcchAkArasA. IcchAkArAdayaH 12/2 IcchAdayaH = icchA prArthanA kAmo'bhilASaH kAGkSA gArthya mUrcchatyanarthAntaram / ta.bhA. = jaM NiyaNiyakajjaMmI icchAsaMpaccayatthaM vihivakkaM / . so khalu icchAkAro tahA paiNNA ya parakajje // 6 // sA. = eSaNaM icchA, karaNaM kAraH, 'icchayA mamedaM kuru' ityAdiprayogaH / sA. = zraddhArthavyalIkArthAvaitathyArthAnAM zabdAnAM kAraH karaNaM yathAsvaviSayaM prayogaH iti / paM. . icchA tadvatkathA prItiryuktA vipariNAminI / pravRttiH pAlanaM samyak sarvatropazamAnvitam // 31 // satkSayopazamotkarSAdaticArAdiciMtayA / rahitaM tu sthiraM siddhiH pareSAmarthasAdhakam // 32 // adhyA. = icchA tadvatkathAprItiH, pravRttiH pAlanaM param / sthairya bAdhakabhIhAniH, siddhiranyArthasAdhanam // 4 // jJA. = icchAyamo yameSvicchAyutA tadvatkathA mudA / dvA. . = kartumicchoH zrutArthasya, jJAnino'pi pramAdataH / vikalo dharmayogo yaH sa icchAyoga ucyate // 3 // yo.dR. 10/32 27/4 IcchAyamaH IcchAyogaH 19/26 3 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IryAsamitiH] [23 nAma vyAkhyA gAthA IryAsamitiH = cikIrSoH zrutazAstrasya jJAnino'pi pramAdinaH / / kAlAdivikalo yoga icchAyoga udAhRtaH // 2 // dvA. 19/2 = tajjuttakahApIIi saMgayAvipariNAmi icchA / vi. 17/5 = tajjuttakahApIIi saMgayA vipariNAmiNI icchA / yo.viM. = tadvakathAprItiyutA tathA'vipariNAminI / yameSvicchA'vaseyeha prathamo yava eva tu // 215 // yo.dR. = pramAda..... pi caH kvicat / - namaskArAdirUcchAsa icchAyogo'bhidhIyate // bra.si. = AvazyakAyaiva saMyamArthaM sarvato yugamAtranirIkSaNAyuktasya ___zanaiya'stapadA gatirIryAsamitiH / ta.bhA. = lokAtivAhite mArge cumbite bhAsvadaMzubhiH / janturakSArthamAlokya gatirIryA matA satAm // 36 // yo.zA. 1/36 = pratipakSAbhyuccayajanito matsaravizeSaH / zA.vA. 12 = nizcayavizeSajijJAsA ceSTA IhA, * IhA UhA tarkaH parIkSA vicAraNA jijJAsetyanAntaram / ta.bhA.1/15 [] = svakulAdhucitazuddhajIvanopAyAH / la.vi. = pradhAnaM karmakSapaNakAraNam / dha. 380 = anurUpapratipattim / dha.pa. = lokapUjyatAnidAnasya karmavizeSaH / sA. = sukkAe lesAe, ukkosagamaMsagaM pariNamittA / no marai so hu NiamA, ukkosArAhao hoi // 1694 / / paM.va. 1694 = santoSasukhapradhAnaH / dvA. 20/32 = pannavaNijjassa puNo, uttamasaddhA have phalaM jIse / / vihisevA ya atattI, sudesaNA khaliaparisuddhI // 45 // yati. 45 = piMDassa jA visohI, samiIo bhAvaNA tavo duviho / / paDimA abhiggahA vi ya, uttaraguNa mo viyANAhi / / gu. 1/94 = yadAha - piMDassa jA visohI samiIo bhAvaNA tavo duviho / / paDimA abhiggaho via uttaraguNa mo viANAhi // (nizItha bhA.6534) yo.zA. 1/26 ucitavRttayaH ucitAnuSThAnam ucitAsthitam uccairgotra: utkRSTArAdhakaH 17 uttamaH uttamazraddhA uttaraguNAH Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA uttarAdhyayanAni utthAnam utsargasamitiH utsargasUtram utsargApavAdasUtram utsargautsargasUtram utsargaH utsargApavAdau 781 = AcArAtparataH pUrvakAle yasmAdetAni paThitavanto - yatayastenottarAdhyayanAni / ta.u.. 1/20 = cittasyAprazAntavAhitA / So. 14/3 = kapha-mUtra-malaprAyaM nirjantujagatItale / yatnAdyadutsRjet sAdhuH sotsargasamitirbhavet // 40 // yo.zA. 1/40 = sthaNDile sthAvarajaGgamajantuvarjite nirIkSya pramRjya ca mUtrapurISAdInAmutsarga utsargasamitiH / ta.bhA. = pralambagrahaNaniSedhakam / u.ra. 133 = niSedhaikavAkyatApannavidhiparam / u.ra. 133 = niSedhottaraniSedhapradhAnam / u.ra. 133 = sAmAnyokto vidhiH / u.pa. = davvAdiehiM juttassussaggo jaduciyaM aNuTThANaM / rahiyassa tamavavAo uciyaM cinarassa na u tassa // 784 / / u.pa. 784 = utsarpayati prathamasamayAdArabhya nirantaraM vRddhi nayati taistaiH paryAyairbhAvAniti / u.pa. = vIryollAsaH / yo.bi. 411 = tullevi teNa dose pakkhaviseseNa jA visesutti / (sUtrottIrNam) sA Nissiyatti suttuttiNNaM taM biMti majjhattho // 4 // dha.pa. = nikAcitasya prakRtyAdibandharUpeNAvasthitasyodayAvalikApraviSTasya pratikSaNaM yo vipAkAnubhavaH saH / ta.u. 1/3 = uccoccatarAdyAcaraNasthitibaddhacittaH / yo.bi. 186 = nijaparagaNanArUpalaghucittabhAvenodAraH / So. 14/12 = mahAzayo gAmbhIryAdiguNopetatvena mahAcetAH / yo.bi. 193 = carita-kalpitabhedam / dhyA. = uddiTThAhArAINa vajjaNaM ittha hoi tappaDiyA / dasamAsAvahi sajjhAyajhANajogapahANassa // 16 // vi. 10/16 = baddhAbhilASaH / sA. utsarpiNI 17 utsAhaH utsUtram udayaH udAttaH udAharaNam uddiSTavarjanapratimA . 48 udyuktaH 62 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [25 udvegaH] | nAma udvegaH unnatiH unmAdaH unmArgaH upakAraH upakArakSamA upagrahaH vyAkhyA gAthA = kaSTasAdhyatAjJAnajanitamAlasyam / So. 14/3 = cittasaMtApaH / a. 25/3 = manaHsvAsthyacalanam / a. 10/3 = sthitasyaiva klamaH / dvA. 18/14 = bahujanazlAghA / dvA. 6/29 = mohAvezaH / yo.bi. 60 = arhatpraNItakSAyopazamikabhAvarUpasanmArga parityAgAtmakaH zAkyazaivanAstikAdizAsanasvIkArAtmakazca ya unmArgaH / sa.sa. 11 = anarthatrANam, hitakaraNam / pra. 39 _ = upakAraH prayojanaM guNo'rtha ityanarthAntaram / ta.bhA. 5/17 . = hitakaraNam / a. 28/6 * = upakAriproktadurvacanAdyapi sahamAnasya / dvA. 28/7 = upagraho nimittamapekSAkAraNaM heturityanarthAntaram / ta.bhA. 5/17 = upaSTambhadAnam, sa ca dravyato'samarthasyAzanapAnAdyAnayanalakSaNaH, bhAvatazca sUtrArthapradAnaglAnasamAdhAnotpAdanAdilakSaNaH / gu. __3/1 = upacaritavastuvyavahArarUpaH / yo.bi. 15 = maNDalIbhoktA / paM.va. 343 = hitapravRttyanukUlavAkyaH / u.ra. = tIrthakaragaNadharAdiprajJApanArUpam / u.pa. = zAstraprajJApanam / yo.bi. 222 = vAtAdidhAtuvikArajanitazcittasaMkSobhaH / yo.bi. = sadguNAnAmutkIrtanam / paM. 15/24 = punaH punarnogya upabhogo'GganAdikaH // 5 // yo.zA. = punaH punarupabhujyata iti bhavanavalayAdiH / zrA. 26 = bahiHparibhogaH / dvA. 7/7 = sakRdantarvA bhojanamupabhogaH / paM. 1/21 = upabhujyata iti, upazabdasya sakRdarthatvAtsakRd bhujyata ityarthaH azanAdiH, antarbhogo upabhogaH upazabdasyAntarvacanatvAt / zrA. upacAraH upajIvakaH upadezaH 503 45 upaplava: upabRMhA upabhogaH 284 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH vyAkhyA gAthA / nAma upayuktaH upayukta zravaNam upayogaH upalambhanam upavAsa: upazamaH upazrA = jJeyapratyAkhyeyaparijJAparaH / sA. = IryAsamityAdisaMzuddhipUrvakam / sA. = niddAvigahAparivajjiehiM guttehiM paMjaliuDehiM / bhattibahumANapuvvaM uvauttehiM suNeyavvaM // paM. 1/2 = upayujyata iti 'upayoga:' grahaNapariNAmaH / gu. 4/98 = upayujyate'neneti sAkArAnAkArAdiH / dhyA. = sUkSmArthAvagAhanam / ta.u. 1/35 = upAvRttasya doSebhyaH samyagvAso guNaiH sh| ... upavAsaH sa vijJeyo na tu dehasya zoSaNam // 241 // bra.si. 241 = avarAhe'vi mahaMte kohANudao viyAhiovasamo / sa.sa. 44 = bhasmacchannAgnivat mithyAtvamohanIyasyAnantAnubandhinAM ca krodha-mAna-mAyA-lobhAnAmanudayAvasthA / yo.zA. - 2/2 = kaSAyendriyanigrahaH / a. 10/5 = dveSaH / 2/62 * eSa me ziSyaH...ityapekSA pakSAbhyupagamasvarUpA.. bhavatyupazrA / gu. 2/63 = upasaMpat jJAnAdyarthaM gurvantarAzrayaNam / paM. 12/3 = tayahINakajjagahaNe vayaNaM uvasaMpayA uvagamassa / ___ sA puNa tivihA bhaNiyA nANe daMsaNacaritte ya / sA. = upasampad nAma-anyarUpApattiH / gu. 4/117 = tathopasaMpattiH, jJAnAdyarthaM gurvantarAzrayaNam / sA. = trisandhyapraNamAdivinayarUpam / yo.bi. = upasthApanaM punardIkSaNaM punazcaraNaM punarvatAropaNamityanarthAntaram / ta.bhA. 9/22 = saMvararUpam / dha.pa. = upAdhibhiH upAdeyatAbuddhi-AhArAdidazasaMjJAviSkaMbhaphalAbhisandhirahitatvalakSaNairnirmalabhAvamAnItam / u.pa. .230 = AcAragocaravinayaM svAdhyAyaM vA''cAryAdanu tasmAdupAdhIyata ityupAdhyAyaH, upasaMpadAsA. 58 upasthAnam upasthApanam 55 upAdeyam upAdhiparizuddham upAdhyAyaH Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAyaH] ' nAma.. upAyaH 3/1 upAlambhaH upAsakaH 328 upAsakadazAH ta.u. upekSA ubhayajJaH 150 ulbaNabhogaH [ 27 vyAkhyA _ gAthA | * saGgrahopagrahArthaM copAdhIyate saGgrahAdIn vA'syopAdhyetItyupAdhyAyaH / ta.bhA. 9/24 = svAdhyAyapAThakaH / dvA. 29/7 = upetya samIpamAgatya yasmAt sakAzAtsUtramadhIyata iti / sa.sa. 19 = upeyasAdhako niyamena kAraNaM kAryAvyabhicArItyarthaH / paJca. 4 = doSavyaJjakaM vacanam / gu. = upAste iti sevakaH / zrA. = upAsakairevaM sthAtavyamiti yeSvadhyayaneSu dazasu varNyate tAH / 1/20 = mAdhyasthyalakSaNA / dvA.. 18/6 = utsargApavAda-kalpyAkalpya nizcayavyavahArAdipadArthadvaitaparicchedI / u.ra. = khigajanAcarito bhogo-vastrapuSpAdibhirdehasatkAra ulbaNabhogaH-- ... dezakAlavibhavavayo'vasthadhinaucityalakSaNaH / paM. 2/9 [] = Unodarasya-stokAhArAbhyavahArAdaparipUrNodarasya karaNam / paM. 19/2 = zabdaH, sa ca kriyAdAvuccAryamANasUtravarNalakSaNaH / yo.vi. = vijJAtamarthamavalambyAnyeSu tathAvidheSu vyAptyA vitarkaNam / * sAmAnyajJAnam / yo.zA. 1/51 = vijJAtamarthamavalambyAnyeSu vyAptyA tathAvidhavitarkaNam / la.vi. 147 = vitarkaH / So. 11/6 [ ] = RjuravakramanovAkkAyakarmA, tasya bhAvaH karma vA RjutA, manovAkkAyavikriyAvirahaH / yo.zA. 4/93 __ = satAM sAmpratAnAmarthAnAmabhidhAnaparijJAnamRjusUtraH / ta.bhA. 1/35 = samyagdarzanAdipUrvako devatApUjanAdirvyApAraH / la.vi. 144 = pratyekabuddhAdipraNItAni kApilIyAdIni / ta.u. 1/20 UNodarikA UrNaH RjutA RjusUtraH RtambharA RSibhASitAni Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA . // * // [e] ekAgracittam = adveSAdiguNavatAM nityaM khedAdiSaTkaparihArAt / / . sadRzapratyayasaMgatamekAgraM cittamAmAtam // 7 // adhyA. 20/7 eSaNAsamitiH = annapAnarajoharaNapAtracIvarAdInAM dharmasAdhanAnAmAzrayasya codgamotpAdanaiSaNAdoSavarjanameSaNAsamitiH / ta.bhA. 9/5 = dvicatvAriMzatA bhikSAdoSainityamadUSitam / muniryadannamAdatte saiSaNA samitirmatA // 38 // yo.zA. 1/38 [ai] aikAntikI = niyamenA'siddhirUpaparihAravatI, * pAtavikalA / yo.bi. 235 aidaMyugInamAnavaH = tathAvidhapuruSArthasiddhyarthinAmapaTudRSTinAmunnamitajijJAsAbuddhikandharAH / paM. 1/1 aidamparyam = tAtparyam, 11/9 * sarvajJeyaviSaye sarvajJAjJaiva pradhAnaM kAraNamityevaMrUpam / So.. 11/9 = tAtparyArthaH / u.ra. 155 [au] aucityapAlanam = samucitAcArarUpam / yo.bi. 130 aucityapravRttiH = dharmArthAdigocaranyAyyapravRttipradhAnatvena pravRttiH / dvA. 18/27 aucityam = sAtatyasatkArAvidhisevitam / paJca. aucityayogaH = dezakAlapuruSavyavahArAdyAnukUlyam / So. 10/6 autpAtikIbuddhiH = puvvamadiTThamasuyamaveiya takkhaNavisuddhagahiyatthA / avvAhayaphalajogI buddhi utpattiyA nAma // 39 // u.pa. autsukyam = akAle phalavAJchA, 3/8 * tattvataH ArtadhyAnarUpam / So. 3/8 = viSayAkAGkSA / a. 32/7 audAryam = kArpaNyasya dAnAdipariNAmasaGkocalakSaNasya tyAgaH / So. 4/3 audAsInyam = araktAdviSTatA / zA.vA. .. 149 aupacArikam ___ = upacAramAtrodbhavam / yo.bi. 14 aupAdhikIsaMjJA ___= upAdhipravRttinimittikA saMjJA / ta.u. 1/35 39 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karaNam] [29 nAma .. vyAkhyA gAthA karaNam karUNA karma 38 54 karmanAzahetuH [ka] = Atmani tattadvijJAnotpAdanam / ta.u. 1/35 = dIneSvArteSu bhIteSu yAcamAneSu jIvitam / pratIkAraparA buddhiH kArUNyamabhidhIyate // 120 / / yo.zA. 4/120 = duHkhahAnecchA / dvA. 18/4 = paraduHkhavinAzinI / So. 4/15 = mohAsukhasaMvegAnyahitayutA / So. 13/9 = anAcAryakam, * kAdAcitkam / u.pa. = kammaM ca cittopoggalarUvaM jIvassa'NAisaMbaddhaM / micchattAdinimittaM NAeNamatIyakAlasamaM // 54 // yo.za. = mithyAdarzanA'virati-pramAda-kaSAya-yogaiH kriyate iti karma jJAnAvaraNIyAdiH / dhyA. = hiMsA-rAgodbhavaM karma... / bra.si. = pUrvakarmApanayane tapaH, kAtryena tadapanayane jJAnamanAgata karmAbhAve ca svakAraNavighaTanadvArA saMyamo hetuH / a.ma. = zArIraspaMdakarmAtmA yadayaM puNyalakSaNam / karmAtanoti sadbhogAtkarmayogastataH smRtaH // 3 // adhyA. 15/3 = yajjJAnazIlatapasAmupagrahaM nigrahaM ca doSANAm / ___ kalpayati nizcaye yattatkalpyamakalpyamavazeSam // 143 // praza. 143 * yatpunarupaghAtakaraM samyaktvajJAnazIlayogAnAm / / tatkalpyamapyakalpyaM pravacanakutsAkaraM yacca // 144 // praza. 144 = vidhiH AcAraH, * jinasthavirakalpikAdiH, * kalpyaM grAhyam / sA. = Abhavat prAyazcittadAnaprAyazcittayoH kalpanAdbhedanAdvayavaharaNAdAnAcca kalpavyavahArau / ta.u. 1/20 = AcelakyAdidazavidhakalpe sthitAH prathamacaramajinasAdhavaH / gu. 2/230 = rAgadveSAbhyAM rahitA yA sA / u.ra. 131 64 karmayogaH kalpyAkalpyam kalpaH kalpavyavahArau kalpasthitAH kalpikapratisevA Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH | nAma vyAkhyA gAthA kalyANamitrayogaH = svaparayoH sarvadA zreyaskarANAM suhRdAM sAdhusAdharmikasvarUpANAM yogaH sambandhaH / u.pa. 163 kalyANam = parizuddhapravacanAdhigamAtizAyidharmakathA'visaMvAdinimittAdilakSaNam / yo.bi. 288 kalyANasAdhanam ___= bhavyasattvazubhaprayojanakAri / dvA. 15/14 kaSazuddhiH = prANavadhaprabhRtInAM pratiSedhaH pApakaraNAnAM yaH / dhyAnAdhyayanAdInAM yazca vidhiH sa khalu dharmakaSaH // 152 // mArga. 153 vidhipratiSedhau, pANivahAIyANaM, pAvaTThANANa jo u paDiseho / jhANajjhayaNAINaM, jo ya vihI esa dhammakaso // a. manovAkkAyakaraNakAraNAnumatibhirarthAnAzrayeNAjanma sUkSmabAdarANAM prANAtipAtAdInAM pratiSedho rAgAdinigrahApratighahetubhUtayozca dhyAnatapasovidhiryatra zAstre tatkaSazuddham / 1/5 a * suhumo asesavisao, sAvajje jattha atthi paDiseho / rAgAivia'NasahaM, jhANai ya esa kasasuddho // a. = vidhipradhiSedhau kaSa iti / dha... = vihipaDisehA u kaso tajjogakkhemakAriNI kiriyA / cheo tAvo ya ihaM vAo jIvAitattANam // dha.pa. = suhumo asesavisao sAvajje jattha atthi paDiseho / rAgAi viaDaNasahaM, jhANAi a esa kasasuddho // 1068 / / paM.va. 1068 = vidhayaH pratiSedhAzca, bhUyAMso yatra varNitAH / ekAdhikArA dRzyante, kaSazuddhiM vadanti tAm // 18 // a.u. 1/18 * siddhAnteSu yathA dhyAnA-dhyayanAdividhivrajAH / hiMsAdInAM niSedhAzca, bhUyAMso mokSagocarAH // 19 // a.u. - 1/19 = iarammi kasAIA, visiTThalesA tahegasArattaM / . avagAriNi aNukaMpA, vasaNe ainiccalaM cittaM // 1197 / / 1197 paM.va. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaSAyaH]] [31 nAma .. vyAkhyA gAthA kaSAyaH kAGkSA. kAntAdRSTiH 3/13 kAntiH kAmaH kAmarAgaH kAyaH kAyaklezaH kAyaguptiH = kaSyante hiMsyante prANino'sminnaneneti vA kaSaH saMsAra: karma vA, tasyA''yA lAbhAH prAptaya iti kRtvA / yo.zA. 4/6 = kaluSayatyAtmAnamiti kaluSAH -kaSAyAH / dhyA. 22 = kaSasya-saMsArasyAyaH-lAbho yebhyaste / gu. 4/98 = anyAnyadarzanagrahaH / yo.zA. 2/17 = aihalokikapAralaukikeSu viSayeSvAzaMsA kAGkSA / ta.bhA. 7/18 = kaMkhA kumayabhilAso dayAiguNalesadasaNao // 29 // sa.sa. 29 = kAntAyAmetadanyeSAM prItaye dhAraNA parA / __ato'tra nAnyamunnityaM mImAMsAsti hitodayA // 162 // yo.dR. 162 = zArIraM tejaH / yo.zA. = paraparigRhItAsvanUDhAsu vA strISu durabhisandhiH kAmaH / yo.zA. 1/56 = yataH AbhimAnikarasAnuviddhA sarvendriyaprItiH saH / yo.zA. 1/52 = priyapramadAdiviSayAsAdhanavastugocaraH / u.pa. 189 = zarIramAtmano nivAsaH / yo.zA. 4/74 = kAyasya dehasya klezaH aucityena vibAdhanam / paM. 19/2 = ceSTAnivRttilakSaNA, yathAsUtraM ceSTAniyamalakSaNA ca, * upasargaprasaGge'pi kAyotsargajuSo muneH / sthirIbhAvaH zarIrasya kAyaguptirnigadyate // 43 // 1/43 * zayanA''sananikSepAdAnacaGkramaNeSu yaH / sthAne ca ceSTAniyamaH kAyaguptistu sA'parA // 44 // yo.zA. 1/44 = zayanA''sanA''dAnanikSepa-sthAna-caGkramaNeSu kAyaceSTAniyamaH kAyaguptiH / ta.bhA. = upasargAdyupanipAte'pi nizcalatA yoganirodhe sarvathA ceSTAparihAro vA zayanAsanAdiSu siddhAntoktayatanAprakAreNa ceSTAniyamarUpA vA / a.ma. 57 = zarIrAvayavAnAM pANi-pAdAdInAmanibhRtatAvasthAnam / yo.zA. 3/115 = audArikavaikriyAhArakazarIravyApArAhRtavAgdravyasamUhasAci vyAjjIvavyApAro / dhyA. = kAyAtmapradezapariNAmo gamanAdikriyAhetuH kAyayogaH / ta.bhA. 6/1 kAyaduSpraNidhAnam kAyayogaH 3 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA kAyayogapradhAnA pUjA = savvaguNAhigavisayA niymuttmvtthudaannpriosaa| kAyakiriyApahANA samaMtabhaddA paDhamapUyA // 3 // viM. 8/3 kAyavAsitaprAyam = sammUchenajapravRttitulyakAyaceSTitaprAyaM mAnasopayogazUnyatvAt / / yo.vi. kAyavyutsargAdhyayanam = kRtasya pApasya yatra sthAnamaunadhyAnarUpakAyatyAgena vizuddhirAkhyAyate saH / ta.u. kAyotsargaH kAyasya zarIrasya sthAna-mauna-dhyAnakriyAvyatirekeNAnyatrocchAsitAdibhyaH / kriyAntarAdhyAsamadhikRtya ya utsargastyAgo 'namo arahaMtANaM' iti vacanAt prAk sa kAyotsargaH / yo.zA. 3/129 kArakasamyaktvam ___= yadyathA bhaNitaM sUtre'nuSThAnaM tattathA karoti sati yasmin samyagdarzane paramazuddhirUpe kArakaM tattu kArayatIti kArakam / zrA. 50 kAraNam __ = karaNaM ti pariNAmo / vi. . 6/7 kAruNyam = kAruNyamanukampA dInAnugraha ityanarthAntaram / ta.bhA. kArmikIbuddhiH = uvaogadiTThasArA kammapasaMgaparigholaNavisAlA / ___sAhukkAraphalavaI kammasamutthA havai buddhi // 46 // u.pa. kAlaH = kalanaM kAlaH kalAsamUho vA kAlaH / dhyA. = caramapudgalaparAvarttalakSaNaH tathAbhavyatvaparipAkato bIjAdhAnAdiSu syAdapi kAlaH / u.ra. kItiH = dAnapuNyaphalA / zrA. = bahujanakRtaguNapravAdarUpA / So. 12/9 = svagatazlAghA / sA. = svacittasaMtoSajananasaubhAgyAdivRddhiH / yo.bi. kugatayaH = nArakatiryakkunarakudevatvalakSaNadurgatayaH / a. kugrahaH = zAstrabAdhitAbhinivezaH / a. kugrahahatAH = zAkyAdikudRSTisRSTimahAvAsanAmalamalinasvAntasya jIvasya hetuyuktispaSTadRSTAntazatasahasrairapi nIlIraktavAsovadbahuzo'pi prakSAlyamAnasya tattatsaMskArAnuvartanarUpaH kutsito grahaH 52 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 77 419 kutarkagrahaH ] [33 | nAma . vyAkhyA gAthA kugrahastena hatA arthApattyA durgadurgati pAtena nAzaM nItAH / sa.sa. kutarkagrahaH = zuSkatarkAbhinivezaH / dvA. 23/32 kudRSTiH = samyaktvabhraMzAnantaraM mithyAtvamupagataH / u.ra. kumbhakaH = nAbhipadme sthirIkRtya rodhanaM sa tu kumbhakaH // yo.zA. = staMbhavRttiH / dvA. 22/17 kuladharmAnupAlanam = aviruddhasvakulAcArAnuvartanam / yo.bi. 128 kulanizritaH = gAme vA Nagare vA, kulezu saMkAmiesu saMmattaM / / jo giNhai asaNAI, so khalu kulaNissio bhaNio // gu. 3/74 kulam __ = ekAcAryasantatisaMsthitiH / ta.bhA. 9/24 = cAndranAgendrAdiH / u.pa. = pitR-pitAmahAdipUrvapuruSavaMzaH / yo.zA. 1/47 kulajaH = prazasyakulajAto'nindyakulajAto vA / paM. 7/4 kulayoginaH = ye yoginAM kule jAtAstaddharmAnugatAzca ye / . kulayogina ucyante gotravanto'pi nApare // 210 // * sarvatrA'dveSiNazcaite gurudevadvijapriyAH / dayAlavo vinItAzca bodhavanto ytendriyaaH||211|| yo.dR. = ye yoginAM kule jAtAstaddharmAnugatAzca ye / kulayogina ucyante gotravanto'pi nApare // 21 // 19/21 sarvatrAdveSiNazcaite gurudevadvijapriyAH / dayAlavo vinItAzca bodhavanto jitendriyAH // 22 // dvA. 19/22 kuzaladhIH = muktipathAnuvartinIbuddhiH / yo.biM. kuzalAzayaH = kSAyopazamikabhAvaH / paJca. kuzIlaH = zIlaM caraNaM tad yasya kutsitaM bhavet sa iha kuzIla ucyate / gu. 4/28 kusumavRSTiH __ = dazArdhavarNapuSpavarSaH / paM. 2/14 kRtajJatA = paraskRtopakAraparijJAnam / dvA. 12/13 = parakRtopakAraparijJAnam / yo.bi. 126 kRtayoginaH = caturthaSaSThoSTamAdibhirbhAvitazarIrAH, itare'kRtayoginaH / gu. 2/330 kRtArthaH = siddhaprayojanaH / ta.u. kA. 1/18 211 103 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA kRtsnakarmakSayaH kRpaNAH kevalajJAnaphalam kevalajJAnam = nikhilamalapralayaH / yo.bi. 136 = svabhAvataH eva satAM kRpAsthAnam / yo.bi. 123 = eyammi bhavoggAhikammakhayao u hoi siddhattaM / nIsesasuddhadhammAsevaNaphalamuttamaM neyaM // 20 // vi. 18/20 = kevanANamaNaMtaM jIvassarUvaM tayaM nirAvaraNaM / logAlogapagAsagamegavihaM niccajoi tti // 1 // vi. 18/1 kevalam-matyAdyasahavRtti, paripUrNasvetarajJAnaviSayatAvyApakaviSayatAkaM, samagraMpadArthatvavyApakaviSayatAkam, asAdhAraNaMsajAtIyadvitIyarahitam, nirapekSamAlocakendriyAvagrahapraNidhAnAdyapekSArahitam, vizuddhaM-niHzeSAvaraNamalarahitam / ta.u. 1/30 = jJAnAntarAsahacaritaM sarvaviSayaM vA / ta.u.. = zAzvatamanantamanatizayamanupamamanuttaraM niravazeSam / saMpUrNamapratihataM saMprAptaH kevalaM jJAnam // 268 // praza. 268 = sakaladravyaparyAyagocaratvAt paripUrNajJAnamupayogavizeSaH / yo.bi. 367 = vihitaniSiddhAcaraNatyAgarUpA / So. 3/2 = svasamayaparasamayoditAcArarUpA / dha.pa. = cAritramohanIyakarmakSayopazamajanitamuktisAdhanAnuSThAnakaraNaparAyaNaH / / u.ra. = cAritramohanIyakarmakSayopazamAd muktisAdhanAnuSThAnakaraNaparAyaNaH / u.pa. 199 = cAritramohanIyakarmakSayopazamAnmuktisAdhanAnuSThAnakaraNaparAyaNaH / 3/6 = mUlaguNottaraguNArAdhanAyAM baddhakakSaH / u.pa. 852 = mUlaguNottaraguNArAdhanAyAM baddhakakSaH / u.ra. = teSAmeva praNAmAdikriyAniyama ityalam / kriyAvaJcakayogaH syAnmahApApakSayodayaH // 220 // yo.dR. 220 = teSAmeva praNAmAdikriyAniyama ityalam / kriyAvaJcakayoga: syAnmahApApakSayodayaH // 30 // dvA. kriyA kriyAparaH 150 kriyAvaJcaka: 19/30 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodhaH] [35 vyAkhyA gAthA (nAma krodhaH krodhAdayaH . klezAH kSamA = aprItilakSaNaH / gu. 4/2 = kRtyAkRtyavivekonmUlakaH prajvalanAtmakazcittadharmaH / dvA. 21/4 = krodha: kopo roSo dveSo bhaNDanaM bhAma ityanarthAntaram / ta.bhA. 8/10 = parasyAtmano vA apAyamavicArya kopakaraNaM krodhaH / yo.zA. 1/56 = aparAdhAkSamA krodho, mAno jAtyAdyahaMkRtiH / lobhaH parArthatRSNA ca, mAyA kapaTaceSTitam // 5 // yo.sA. 3/5 = avidyA cAsmitA caiva rAgadveSau tathAparau / paJcamo'bhinivezazca klezA ete prakIrtitAH // dvA. 25/18 - [kSa] = adInamanaskatayA'nubhavanam / u.ra. 83 = kSamA titikSA sahiSNutvaM krodhanigraha ityanarthAntaram / ta.bhA. 9/6 = kSAntiH zaktasyAzaktasya vA sahanapariNAmaH / yo.zA. 4/93 . ' = kSAntirAkrozAdizravaNe'pi krodhatyAgaH / dvA. 27/24 = prazAntavAhitArUpA cittapariNatiH / yo.zA.. 4/11 = satyetaradoSazravaNena kAryatattvamavicAryAntarbahizca kopodayAdvikriyAmApAdyamAnasyAtmano nirodhanam / yo.bi. 54 = mithyAtvamohanIyasyAnantAnubandhinAM ca nirmUlanAzaH / yo.zA. 2/2 = kSaya udIrNasya viratyAvArakakarmaNo vinAzaH, tena sahopazamastasyaivAnudIrNasya vipAkodayApekSayA viSkambhitodayatvaM kSayopazamaH / a. = kSayo mithyAtvamohanIyasyAnantAnubandhinAM ca uditAnAM dezato nirmUlanAzaH, anuditAnAM copazamaH, kSayeNa yukta upazamaH kSayopazamaH / yo.zA. = krodhAdipratipakSA jIvapariNAmAH / a.ma. = viSayeSu kalpiteSu ca pura:sthiteSu ca nivezitaM rajasA / / sukhaduHkhayugbahirmukhamAyAtaM kSiptamiha cittam // 4 // adhyA. 20/4 = kRpaNaH / yo.bi. 87 = kRpaNaH / yo.dR. = avagAhanA-svavyApyanabha:pradeza saMyogaH, 4/138 * 'ekapradezam ' avagAhyasamavyAptapradezAvacchinnaM nabhaH, 4/139 kSayaH kSayopazamaH kSAntyAdayaH kSiptacittam 76 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA kSepaH kharaNTanA khedaH gambhIra * vyAptyAkhyaH saMyogastu kSetram / gu. 4/139 = AvirbhUtayoH pAlanA / dha.pa. = labdhapAlanalakSaNam / la.vi. 108 = vItarAgadharmasAdhavaH / dha. 203 = antarAntarAnyatra cittanyAsaH / dvA. 18/17 antarAntarAnyatra cittanyAsaH / So. 14/3 [kha] = durvAkyairnirbhatsanA / paM. . 12/9 = durvAkyairbhartsanA / sA. = pathiparizrAntavatpUrvakriyApravRttijanitamuttarakriyApravRttipratibandhakaM dukham / So. 14/3 = pravRttijaH klamaH / dvA. 18/13 [ga] = atucchAzaya: / paM. 12(36 = alakSitacittAbhiprAyaH / sA. = gurusevAbhyAsavatAM zubhAnubandho bhave paratrApi / .. tatparivAro gacchastadvAse nirjarA vipulA // 114 // mArga. 114 = guruparivAro gaccho, tattha vasaMtANa nijjarAM viulA / paM.va. 696 = svakIyasAdhuparivAraH / paM. .. 12/47 = sUtrArthe niSNAtaH priyadRDhadharmo'nuvartanAkuzalaH / gambhIro labdhinidhiH kRtakaraNaH zuddhajAtikulaH // 253 // 253 pravacanadRDhanurAgaH sopagrahasaGgrahaH sthiraprakRtiH / puruSottama iha gacchasvAmI bhaNito jinavarendraiH // 254 // . 254 = trayANAM kulAnAM samAnasAmAcArIkANAmata eva parasparasApekSANAM samavAyaH / u.pa. 419 = parasparasApekSAnekakulasamudAyaH / paM.va. *103 = sthavirasantatisaMsthitiH / ta.bhA. 9/24 = tIrthakaraziSyo mAtRkApadatrayopalaMbhAnantaraM samudghATitasamastazrutopayogaH u.pa. gacchaH gacchasvAmI mArga gaNaH gaNadharaH 419 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyA 29/7 gamAH gardA gaNasvAmI] [37 | nAma gAthA = devAdAnavamAnavAdimAnanIyamahimAtIrthakarAgrimaziSyaH / yo.bi. 289 gaNasvAmI = suttatthe NimmAo, piadaDhadhammo'NuvattaNAkusalo / jAIkulasaMpaNNo, gaMbhIro laddhimaMto a // 1315 // 1315 saMgahuvaggahanirao, kayakaraNo pavayaNANurAgI a / evaMviho u bhaNio, gaNasAmI jiNavariMdehiM // 1316 // paM.va. 1316 gaNiH = gaNAdhipatiH / dvA. = arthamAgrgAH / la. vi. = kudravyasaMyogajo viSavizeSaH / yo.bi. 155 garAnuSThAnam = divyabhogAbhilASeNa kAlAMtaraparikSayAt / svAdRSTaphalasaMpUrtergarAnuSThAnamucyate // 5 // adhyA. 10/5 = divyabhogAbhilASeNa gara: kAlAntare kSayAt // 12 // dvA. 13/12 = duSkRteSvihaparabhavagateSu akartavyabuddhisArA parasAkSikI / paJca. 1 = svotkarSArthaketaraguNavannindA / u.ra. 97 = deza-jAti-kulApekSayA ninditaM karma / yo.zA. 1/50 gAmbhIryam = parairalabdhamadhyatvam / So. 4/4 gItArthaH = bahuzrutaH / paM. = yathAvadavagatotsargApavAdazuddhasarvajJavacanagarbhaH sAdhuvizeSaH / u.pa. = gItaM sUtraM arthastadvicAraH, tadubhayaM vidyate yeSAM te gItArthAH sujJAtAgamArthAH, * yadAgamaH-gIyaM bhannai suttaM, attho tasseva hoi vakkhANaM / ubhaeNa ya saMjutto, so gIyattho muNeyavvo // sa.sa. 10 = svabhyastasUtrArthAH / dvA. 3/1 gItArthAgItArthAH = adhigatanizIthAntazrutAH, agItArthAH - taditare / gu. 2/328 guNaH = jIvasvabhAvAvinAbhUtAH sAmAnyena jJAnAdayaH, vizeSeNa kevalajJAnAdayaH / So. 9/7 = dAkSiNyAdayaH / ta.u. kA. 1/13 guNatvapAratantryam ___ = mohAnutkarSasAdhanam / a. 22/4 guNarAgaH = audAryadAkSiNyAdiguNabahumAnaH / u.pa. 1037 garhitam 14/20 773 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA 196 38] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH | nAma vyAkhyA = audAryadAkSiNyAdiguNabahumAnaH / u.ra.. guNarAgI = vizuddhAdhyavasAyatayA svateSu paragateSu vA guNeSu-jJAnAdiSu rAgaH-pramodo yasyAstyasau guNarAgI, nirbhatsara ityarthaH / paM. 3/6 = vizuddhAdhyavasAyatayA svagateSu paragateSu vA guNeSu jJAnAdiSu rAgaH pramodo yasyAstyasau, matsaravirodhipariNAmavAn / u.ra. 10 = vizuddhAdhyavasAyatayA svagateSu vA paragateSu vA guNeSu jJAnAdiSu rAgaH pramodo yasyAstyasau guNarAgI nirmatsara ityarthaH / u.pa. 199 guNasthAnakapariNAmavantaH= niyamAd mArgamevAnusArINaH / u.pa. .. 601 guNasthAnam = guNAnAM jJAnAdInAM sthAnaM vizeSaH / a. 27/6 guptiH = AtmasaMrakSaNaM mumukSoryoganigrahaH, * pravRtti-nivRttilakSaNA guptiH / / = samyagyoganigraho guptiH / ta.bhA. guruH (suguru:) = mAtRpitRkalAcAryatajjAtivRddhadharmopadeSTA / So. = anuyogavRddhaH / u.ra. = gRNAti zAstrArthamiti / zrA. = gRNAti zAstrArtham iti / yo.za. = jJAnavRddhaH / dvA. = dIkSAcAryaH - jJAnAdiyutaH-samyagjJAnadarzanacAritrayuktaH / paM. 2/11 = dharmajJo dharmakartA ca sadA dharmaparAyaNaH / sattvebhyo dharmazAstrArthadezako gururucyate // a. = pavvajjAjoggaguNehiM saMgao vihipvnnnnpvvjjo| saMviagurukulavAso sayayaM akkhaliasIlo a||10|| sammaM ahIasutto, tatto vimalayarabohajogAo / tattaNNU uvasaMto, pavayaNavacchallajutto a // 11 // sattAhiarao a tahA, Aeo aNuvattago a gaMbhIro / avisAI paraloe, uvasamaladdhIikalio a // 12 // taha pavayaNatthavattA saguruaNunnAyagurupao ceva / eAriso guru khalu, bhaNio rAgAirahiehiM // 13 // paM.va... 13 mahAvratadharA dhIrA bhaikSamAtropajIvinaH / sAmAyikasthA dharmopadezakA guravo matAH // 8 // yo.zA. 2 / 8 27/1 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurudoSaH] [39 | nAma . vyAkhyA gAthA 2/1 u.pa. 1/9 * * = vavahAraM jANaMto, vavahAraM ceva pannavemANo / vavahAraM phAsaMto, guruguNajutto gurU hoi / gu. = ubhayaNNU vi kiriyAparo daDhaM pavayaNANurAgI ya / sasamayapaNNavao pariNao ya paNNo ya accatthaM // 852 // 852 samyagjJAnakriyAyuktaH samyagdharmazAstrArthadezakaH, dharmajJo dharmakartA ca, sadA dharmaparAyaNaH / sattvebhyo dharmazAstrArthadezako gururucyate / * jo jeNa suddhadhamme nioio saMjaeNa gihiNA vA / / so ceva tassa bhaNNati dhammagurU dhammadANAo // paM. = gururgRhItazAstrArthaH parAM niHsaGgatAM gataH / mArtaNDamaNDalasamo bhavyAmbhojavikAzane // u.pa. guNAnAM pAlanaM caiva tathA vRddhizca jAyate / yasmAtsadaiva sa gurubhavakAntAranAyakaH // u.pa. 184 = jJAnAdimAn prasiddhazca vatsalaH kulajo mahAn // 215 // 215 guNAnAM pAlanaM caiva tathA vRddhizca jAyate / yasmAt sadaiva sa gururbhavakAntAranAyakaH // 216 / / bra.si. 216 = paJcamahAvratadharaH samazatrumitraH saddharmopadezadAyI dharmAcAryaH / sa.sa. = suguruttaM sAhUNaM, gaMthaccAeNa hoi nANINaM / gu. = tattha suvijjo ya imo AggaM jo vihANao kuNai / caraNAruggakaro khalu evamittha gurU vi vinneo // 5 // viM. 15/5 * jassa samIve bhAvAurA tahA pAviUNa vihipuvvaM / / caraNAruggaM pakaraMti so gurU siddhakammuttha // 6 // viM. 15/6 * eso puNa niyameNaM gIyatthAiguNasaMjuo ceva / dhammakahApakkhevagavisesao hoi u visiTTho // 8 // vi. * dhammakahAujjutto bhAvannU pariNao carittammi / saMvegavuDDijaNao sammaM somo pasaMto ya // 9 // viM. 15/9 = guru:-mahAn doSo-dUSaNamazubhakarmabandhAdirUpo yasminnasau gurudoSaH / paM. 5/12 29 4/1 15/8 gurudoSaH Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA 1/2 gurupadArhaH guruparipATIzuddham gurupAratantryam gurupratipattiH gurubhaktiH gurulAghavam guruvargaH = pravacanopaghAtAdiH / So. = vidhipratipannapravrajyaH 1, samupAsitagurukulaH 2, askhalitazIlaH 3, samyagadhItAgamaH 4, tata eva vimalatarabodhAttattvavedI 5, upazAntaH 6, pravacanavatsalaH 7, sattvahitarataH 8, AdeyaH 9, anuvartakaH 10, gambhIraH 11, aviSAdI 12, upazamalabdhyAdisampannaH 13, pravacanArthavaktA 14, svagurvanujJAtagurupada 15 zceti / / dha. 230 = avicchinnapUrvAcAryaparamparAvacanAnusaraNapavitram / dha.pa. = jJAnAdhikAcAryAyattatvam / paM. 11/7 = gurvAjJAvazavartitvam / So. 2/10 = abhyutthAnaM tadAloke'bhiyAnaM ca tadAgame / zirasyaJjalisaMzleSaH svayamAsanaDhaukanam // 125 // 3/125 AsanAbhigraho bhaktyA vandanA paryupAsanam / tadyAne'nugamazceti pratipattiriyaM. guroH // 126 // yo.zA. 3/126 = gurau tattvazrAvayitari bhaktirArAdhyatvena pratipattiH / dvA. 22/22 = sArAsAratAvibhAgam / paM. 11/37 = gauravyalokasamudAyarUpaH / yo.bi. 110 = mAtA pitA kalAcArya eteSAM jJAtayastathA / vRddhA dharmopadeSTAro guruvargaH satAM mataH // 2 // dvA. * gauravavallokasamudAyaH / dvA.. 12/2 = aucityAd guruvRttirbahumAnastatkRtajJatAcittam / AjJAyogastatsatyakaraNatA ceti guruvinayaH // 2 // So. 13/2 = abhiyogaparihArapradhAna AptAdezaH / paM. 12/4 = yogapUrvasevAsvabhAvam / yo.bi. 147 = pitRpitAmahArAjAmAtyaprabhRtInAM bahumataH / dvA. 4/2 = gAM vAcaM trAyata iti, * gUyate zabdyate uccAvacaiH zabdaiH AtmA yasmAt tat / zrA.. 11 = gotraM nAma tathAvidhaikapuruSaprabhavo vaMzaH / yo.zA. 1/47 = jIvena karma nirjarayatA anatikrAntapUrvakarmasthitivizeSaH / 3/30 guruvinayaH gurvAjJA gurvAdipUjanam gurvAdisaMmataH gotram granthiH Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ granthibhedaH] [41 nAma .. vyAkhyA gAthA 147 31 catuSparvI caramaH 96 granthibhedaH = niyamata evApArddhapudgalaparAvarttAdhikasaMsAracchedI / So. 11/15 = bhUtAvezaH / yo.bi. 60 grahaNam = apUrvapaThanam / gu. 2/252 = zAstrArthamAtropAdAnam / la.vi. grAhaNAkuzalaH = kriyAkalApazikSaNanipuNaH / paM.va. [gha] ghAtikarma = ghAtayati jIvaguNAnnAzayatItyevaMzIlaM ghAti, kriyate iti karma, ghAti ca tatkarma ceti ghAtikarma / a. 30/1 - [ca] caGkramaNam = gamanam, yugamAtrAvanipralokanapuraHsarAdrutagamanam / gu. 3/137 caturviMzatistavAdhyayanam = caturviMzatInAM pUraNasyArAdupakAriNo yatra stavaH zeSANAM ca tIrthakRtAM tad / ta.u. 1/20 * = aSTamI-caturdazI-pUrNimA-'mAvasyAlakSaNA / yo.zA. 3/85 = apazcimaH / yo.bi. caritram = carati-mokSaM prati yAti yena taccaritram / paM. 5/2 cAritrapariNAma: = durdhyAnaniSedhasaddhyAnAdarApramAdapradhAnatvarUpaH / u.ra. 83 cAritramohanIyam = cAritraM viratirUpam tanmohayatIti / zrA. 15 cAritram = azaThabhAvena yathAzaktyAcaraNam / gu. 1/124 = aSTapravacanamAtRparipAlanarUpam / gu. 4/67 = kriyAkalApaH / sA. = caryate nivRttAzravenAtmaneti cAritram / gu. 4/53 = cAritraM sthirtaaruupm...| jJA. 3/8 = prekSAdivyApArAbhivyaGgyazcAritramohakarmakSayakSayopazama-upazamopanItaH 133 pariNAmavizeSaH, 141 * zuddhopayogalakSaNaM cAritram, 141 * saMyame prayatna eva cAritram, "mANusattaM suI saddhA saMjamaMmi 143 ya vIriyaM" ityAdau tathopadezAt, * aviratirUpA'sthairyapratipanthinamAtmanaH sthairyapariNAmameva cAritram, 149 69 143 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH | nAma vyAkhyA gAthA * * * .. cAritrI cittam cittasthairyam cittAvasthAnam ... * yathAzaktyAcaraNarUpam cAritram, 164 * zaktyanigRhanena saMyamavIryollAsa eva hi cAritram, 169 * . zaktyanigUhanaprayukto yogAnAM sthiro bhAvaH cAritram na tu kAyikavyApAraprakarSa eva / a.ma. 175 = mokSahetuH / gu. 1/98 = sarvaviratirUpaM pRthivyAdijIvarakSaNAtsaptadazabhedam / sa.sa. 10 = carantyaninditamaneneti caritraM kSayopazamarUpam, tasya bhAvazcAritram, * ihAnyajanmopAttASTavidhakarmasaJcayApacayAya caraNabhAvazcaritramiti, / sarvasAvadyayogavinivRttirUpA kriyA ityarthaH / dhyA.. = maggaNusArI saddho paNNavaNijjo kiyAparo ceva / guNarAgI sakkAraMbhasaMgao taha ya cArittI // 15 // yo.za. = yat calamadhyavasAnaM taccittam / dhyA. = AnandasamAdhibIjam / yo.za. = cittasya manasaH avasthAnaM cittAvasthAnaM avasthiti:__ avasthAnam-niSprakampatayA vRttiriyarthaH / dhyA. . . = anuprekSAbhAvanArahitA manazceSTA sA / dhyA. = AgAmino vastuna evaM niSpattirbhavatyanyathA netyAkAram / ta.u. 1/13 = vastu-AkAMkSArUpeNa mahAvAkyArthena janitaM, sUkSmabuddhigamyayA yuktyA saptabhaGgyAtmakena syAdvAdena saMgatam, jJAnamambhasi tailabinduriva pravardhamAnam / dvA. 2/12 = mahAvAkyArthajaM yattu, sUkSmayuktizatAnvitam / tad dvitIyaM jale taila-bindurItyA prasRtvaram // 66 // a.u. 1/66 = nayapramANasUkSmayukticintAnivRttam, 10/12 * kSIrarasAsvAdatulyam, 10/13 * yattu mahAvAkyArthajamatisUkSmasuyukticintayopetam / / udaka iva tailabindurvisapi cintAmayaM tatsyAt // 8 // So. 11/8 = antaHkaraNam / zA.vA. 568 = jIvapradezaparispandalakSaNAH / yo.bi. 406 = bhuvanagururayaM vandanIyaH satAm, etadeva sat tattvam, . saiSA guNajJatA, mahAkalyANametat, duHkhAcalavajram, m. cintA cintAjJAnam cetaH ceSTAH caityavandanam Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityAni] [43 nAma .. vyAkhyA gAthA caityAni chadmasthaH chandakaH chandanAsA. chedazuddhiH sukhakalpapAdapaH, jIvalokasAraH, durlabhAnAM zekhara: etaccaityavandanam / yo.za. = cittasamAdhijanakAni jinabhavanAni / sa.sa. = cittasamAdhijanakAni pratimAlakSaNAni arhaccaityAni / pra. [cha] = viziSTAvadhyAdivikalAH / dha.pa. = chadma-chAdayatIti chadma pidhAnama. tacca jJAnAdInAM guNAnAmAvArakatvAjjJAnAvaraNAdilakSaNaM ghAtikarma, chadmani sthitAzchadyasthA akevalina ityarthaH / dhyA. = pUrvagRhItAzanAdinimantraNAkRtaH / sA. = prAggRhItenAzanAdinA mantraNA / sA. ___ = prAggRhItasyAzanAdeH gRhNIta yUyamityevamucitebhyo dAnArthamabhyutthAnam / = guruANAi jaharihaM dANaM sAhUNa puvvagahiassa / ... chaMdaNasAmAcArI visesavisayA muNeyavvA // 55 // sA. = tatsambhavapAlanAceSToktiH / dha. = bAhyAnuSThAnena dvayaM na bAdhyeta yatra niyamena / sambhavati ca parizuddhaM na punardharme smRtacchedaH // 153 // mArga. 153 = vidhipratiSedhayorabAdhakasya samyaktatpAlanopAyabhUtasyAnuSThAnasyoktiH chedaH / a. * bajjhANuTThANeNaM, jeNa na bAhijjai tayaM niyamA / saMbhavai ya parisuddhaM, so puNa dhammammi cheo tti // a. * chedazuddhaM zAstraM yatra samitiguptyAdikamukta vidhipratiSedhopAyabhUtamanuSThAnamupadarzyate / a. = vizuddhabAhyaceSTArUpa: / dha.pa.. = eeNa na bAhijjae saMbhavai a taM dugaM pi niameNa / eavayaNeNa suddho jo so cheeNaM suddho tti // 1073 // paM.va. 1073 = vidhinAM ca niSedhAnAM, yogakSemakarI kriyA / varNyate yatra sarvatra, tacchAstraM chedazuddhimat // 21 // a.u. 1/21 = tavasA u duddamassA pAyaM taha caraNamANiNo ceva / saMkesavisesAo cheo paNagAio tattha // 13 // viM. 16/13 chedaprAyazcittam Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA jagadvAndhavaH jaghanyArAdhaka: 125 jaDA: janapriyakaram janapriyatvam janma jarA 397 - 79 jADyatvam jAtakalpaH jAtAjAtakalpau [ja] = jagato-bhavyalokasya, hitapravartaka'hitanivartakatayA bAndhava iva bAndhavaH / sA. 101 = teUlesAe je, aMsA aha te u je pariNamittA / marai tao'vi hu Neo, jahaNNa mArAhao ittha // 1696 / / paM.va. 1696 = viziSTohavaikalyenoktamAtragrAhiNaH / paM. 17/42 = lokasaMtoSahetuH / yo.bi. = ziSTalokavallabhabhAvaH / yo.bi. = prAdurbhAvalakSaNam / yo.dR. = vayohAnilakSaNA / zrAH = vayohAnyAtmikA / yo.dR. = jJAnAvaraNakarmodayajanitatvam / gu. 1/125 = gItArthasAdhusambandhitvAd gItArtho yo vihAraH saH / paM. 11/30 = gIattha jAyakappo, aggIo khalu bhave ajAo u / 1329 = sarvopAdhivizuddhaH / yo.bi. = janmaprabhRtyeva nayanavyApAravikalajanaH / u.ra. = atha ko'syArthaH iti jJAtumicchA jijJAsA / la. vi. = asya kathametadevam iti / yo.. = kiM tattvamiti jijJAsA yA sarvatrAgrahaM vinA / bra.si. = yogamArga jJAtumicchA / yo.bi. = vigatAsatyavAdakAraNaH / paM. = nigRhItahaSIkAH / yo.bi. 118 = durantarAgAdyantaravairivArajetA / u.pa. = bhagavanto'rhantaH sarvathA nivRttarAgadveSamohamAlinyA ____ mAnavavizeSAH / u.pa. = manaHparyAyajJAninaH avadhisampannAzcaturdazapUrvadharA navapUrvadharAzca / paM.va. = raagdvesskssaayendriypriisshopsrgghaatikmjetRtvaajjinaaH| . la.vi. paM.va. jAtyaH 241 77 jAtyandhaH jijJAsA rwW 101 jitarAgadveSaH jitendriyAH jinaH 436 * 131 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 28/8 jinaguNAH] [45 / nAma . vyAkhyA gAthA = rAgAdijetRtvAtsarva eva viziSTazrutadharAdayo jinA ucyante / tadyathA-zrutajinAH, avadhijinAH, mana:paryAyajJAnajinAH, kevalijinAzca / yo.dR. = zrutAvadhimanaHparyAyakevalajJAnavanto jinakalpikAzca / paM. 4/28 jinaguNAH = rAgAdivairivAravidArakatva-samastavastustomaviSayavijJAyakatva nikhilanAkinikAyAbhinamyatva-sadbhUtapadArthaprakAzakArivAgvAditvazivasukhanAyakatvataddAnasAmarthyAdayaH / paM. 2/24 jinatattvagaH = jinasya tattvaM-kevalajIvapradezasaMghAtarUpaM kevalajJAnAdisvabhAvaM tasmin gacchatIti tattatvagaH / yo.vi. jinatattvam kevalajIvapradezasaJjAtarUpam, * kevalajJAnAdisvabhAvam / So. 14/1 jinadezanA = nayazatasamAkulA / a. jinapUjAvidhiH . . = dravyabhAvazucitvam, kAlAbhigrahaH, sanmAlyAdIni, vyUhe prayatnaH, kaNTvAdyatisahanam, tadekAgratA, satstavapAThaH, vidhivandanam, kuzalapraNidhAnamiti / yo.za. jinabhaktiH = kriyAkaraNakAlInAvazyakAjJApraNidhAnopasthite taddAtari bhagavatyaho ! paramasUkSmo jagajjantuhitAvaho bhagavatA dharmaH pratipAdita ityevaMvidhAdaralakSaNA / gu. jinamatam = arhatpraNItaM sakalabhAvAvirbhAvakaM dvAdazAGgIrUpaM zAstram / sa.sa. = jinA rAgAdisantAnavijitAsteSAM vacanam / ta.u. jinazAsanam = hetuyuktidRSTAntakRtaduSTazAsanam / sa.sa. = nizcitasadasannityAnityAbhilApyAnabhilApyAviyuta sAmAnyavizeSamayAnantadhAtmakaM kunayavivarjitaM sakalanayamayaM pratyakSaparokSapramANopapannam / sa.sa. jinAjJAyuktaH . = bhagavaduktavidhiparAyaNaH / sA. jinopadezaH = samyagdRzAM vastusvarUpapariNanam eva / dha.pa. jItakalpaH = pUrvapuruSAcaritalakSaNAcAraH / paM. 9/37 jItavyavahAraH = vattaNuvattapavitto, katthai atthammi jIakappo u / gu. 2/32 = gItArthasaMvignapravartitazuddhavyavahAraH / paM. 16/26 1/66 jinavacanam 55 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA jIvaH jIvanmuktiH jIvarakSA jIvAjIvAH jugupsA 1/4 jJaparijJA jJAtAdharmakathA jJAnagarbhaM vairAgyam = jIvati jIviSyati jIvitavAn vA jIva iti tam / dhyA. 55 = jIvatIti / zrA. = jIvitve sati sAMsArikAnandAtizayitAnandA___'bhivyakterevajIvanmuktipadArthatvAt / u.ra. = jIvaghAtAbhAvarUpA / dha.pa. = upayogavantaH, ajIvAstadviparItAH / ta.u. = asnAnAdimalinatanusAdhuhIlanA / gu. 4/2 = AtmasAkSikI nindA, yAdRzabhAvena pApamAsevitaM tadadhikabhAvena heyatvabuddhiH / gu. 1/66 = cetanAcetaneSu vastuSu vyalIkakaraNam / zrA. 18 jJa] = avabodhamAtrarUpA / paJca. = jJAtA dRSTAntAstAnupAdAya dharmo yatra kathyate tAH / ta.u. 1/20 = sUkSmekSikA ca mAdhyasthyaM sarvatra hitaciMtanam / kriyAyAmAdaro bhUyAn dharme lokasya yojanam // 40 // ceSTA parasya vRttAMte mUkAMdhabadhiropamA / utsAhaH svaguNAbhyAse duHsthasyeva dhanArjane // 41 // madanonmAdavamanaM madasaMmardamardanam / asUyAtantuvicchedaH samatAmRtamajjanam // 42 // ' svabhAvAnnaiva calanaM cidAnaMdamayAtsadA / vairAgyasya tRtIyasya smRteyaM lakSaNAvalI // 43 // adhyA. 6/43 = vAcanA-pracchanA-parAvarttanA-anuprekSA-dharmakathAlakSaNAH / u.pa. 417 = sussUsAsaMjutto vinneo gAhamo vi eyassa // viM. . 7/3 = seviyagurukulavAso visuddhavayaNo'Numannio gurUNA / savvattha NicchiyamaI dAyA nANassa vinneo // 2 // viM. 7/2 = AgamapUrvakam (buddhiH ) / yo.Ta. 121 = guruparatantratA, 'gurupArataMtaM nANaM' iti vacanAt / gu. - 1/8 = jJAyate'nena vastviti jJAnam / gu. 4/65 = jJAyate'neneti vyutpattyA jJAnaM-zAstrasAmAnyam / sA. 69 = jJAyante'rthA aneneti, jJAnaguNAH jJAnagrAhakaH jJAnadAtA jJAnam Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnayogaH] [47 nAma vyAkhyA gAthA 3/6 jJAnayogaH . * samyakpravRttinivRttihetUbhUto bodhaH / a. = tathAvidhohena gRhItArthatattvaparicchedanam / dvA. 23/23 = nikhilapAralaukikAdyanuSThAnaprakAzanapradIpakalpam / a. 5/2 = yathAsthitapadArthaparicchedanam / dvA. 27/23 = viratiphalam / dha.pa. sA.vi.samayaMdrasari jJAna maMDara = zAstrAbhyAsajanyo bodhaH / dha.pa.pa.mA.vi. DIliyaza sUri ma.sA. 10 = zAstrAvabodhaH / yo.zA. mArAdhanA savana, pAchIyAnI po3/16 = sadasadvivekaH / dha.pa. amadAvAda-380 001. 6 = svabhAvalAbhasaMskArakAraNaM jJAnamiSyate / dhyAndhyamAtramatastvanyat tathA coktaM mahAtmanA // 3 // jJA. 5/3 = heyopAdeyavastuvinizcayaH / yo.zA. 1/54 = jJAnayogastapaH zuddhamAtmaratyekalakSaNam / indriyArthonmanIbhAvAtsa mokSasukhasAdhakaH // 5 // adhyA. 15/5 = yogajA'dRSTajanitaH, sa tu prAtibhasaMjJitaH / sandhyeva dinarAtribhyAM, kevala zrutayoH pRthak // 2 // a.u. = nirbhayaH sthiranAsAgradattadRSTiva'te sthitaH / / sukhAsanaH prasannAsyo dizazcAnavalokayan // 80 // dehamadhyazirogrIvamavakraM dhArayanbudhaH / dantairasaMspRzan dantAn suzliSTAdharapallavaH // 81 // adhyA. 15/81 = yuktAyuktavivecananipuNasaMvedananayanam / yo.bi. = zrutasthaviraH, * samyagupAsitaH, * jJAnena bodhena vRddhA mahAnto jJAnaM yeSAM te jJAnavRddhAH / a. 24/6 = suprasannaguruvitIrNazrutajJAnAH / paM. 17/52 = yo niranubandhadoSAcchrAddho'nAbhogavAn vRjinabhIrU: / / gurubhakto graharahitaH so'pi jJAnyeva tatphalataH // 3 // So. = svarganarakAdikam, ubhayasvabhAvavikalatvAt / dha.pa. = svApekSayotkarSazAlI / sA. [ta] = jIvAdipadArthasArthaparyAlocanam / yo.bi. jJAnayogI 85 jJAmalocanam jJAnavRddhaH jJAninaH jJeyam jyeSThaH tattvacintanama Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA = paramArthabhAvanArUpam / yo.bi. 380 tattvajJAnam = UhApohavijJAnazuddham 'idamitthameva' iti nizcayaH / yo.zA. 1/51 tattvataH = aidamparyAlocanam / yo.bi. tattvadRzaH = AgamaprAmANyAbhyupagantAraH / So. tattvaparijJAnam = AtmAdivastunaH pariNAmitvAdisvarUpAvabodhaH / a. 10/8 tattvam = asAdhAraNadharmaH, tadvyAkhyAnamitarabhedagamakatayopayujyate / 4/46 = jIvAdinavapadArthasvarUpanirUpakaH sarvanayasaMniveza: zrImadarhaddharmaH / sa.sa. 29 tattvavid = dharmAdyatIndriyArthadarzI / dvA. 23/13 tattvasaMvedanaM jJAnam = tattvaH paramArthastatsamyakpravRttyAdyupahitatvena vedyate yasmiMstat / dvA.. = svasthavRtteH prazAntasya, taddheyatvAdinizcayam / ___ tattvasaMvedanaM samyag-yathAzakti phalapradam // 6 // a. 9/6 tattvasaMvedanAnugam ___ = jIvAditattvasamyakparijJAnAnugatam / dvA. 14/23 = jIvAditattvasamyakparijJAnAnugatam / yo.bi. ,. 214 tattvasaMsiddhiH = AtmAdRSTAdipratitiH / yo.bi. 64 tattvAdhigamaH = tattvAtattvaparicchedaH / zrA. tattvAbhinivezaH = vastusvarUpanirNayAtizayaH / paM. 9/40 = vijJAnohApohanugamavizuddham idamitthamevetinizcayaH / la.vi. 147 = samyaktvAdhyavasAyaH, zraddhAbhAvAt / zrA. = nizcitaprAmANyakaM tattvajJAnam / So. 11/4 tattvArthajJAnam AgamazuddhotsargApavAdAdipravRttiparIkSAkSamasUkSmaprekSA / u.ra. 97 = tathAzabdo'vaitathyArthe, gurUdite'rthe tathAkaraNaM tathAkAraH / sA. 4 = saccattapaccayaTuM jaM aTThe kira gurUvaiTThammi / ruipuvvaM abhihANaM lakkhijjai so tahakkAro // 30 // sA. 30 tathAbhavyatvam = tahabhavvattaM cittaM akammajaM Ayatattamiha NeyaM / phalabheyA taha kAlAiyANamakkhevagasahAvaM // 999 // u.pa. 999 = bhavyatvaM nAma siddhigamanayogyatvamanAdipAriNAmiko bhAvaH, tathAbhavyatvaM caitadeva kAlanaiyatyAdinA prakAreNa vaicitryamApannam / / yo.bi. 274 tathAkArasA. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 11/9 taddhetu-anuSThAnam] [49 | nAma vyAkhyA gAthA taddhetu-anuSThAnam = anuSThAnahetuH / yo.bi. 155 = sadanuSThAnarAgataH anuSThAnaM taddheturucyate / dvA. 13/13 = sadanuSThAnarAgeNa taddheturmArgagAminAm / adhyA. 10/17 taddhatvamRtAnuSThAne = sakAmanirjarAGge / dha.pa. tapaH = iha paralogAdaNavikkhaM jamaNasaNAi cittaNuTThANaM / ___taM suddhanijjarAphalamittha tavo hoI nAyavvo // 9 // vi. = jJAnameva budhAH prAhuH karmaNAM tApanAttapaH // 1 // * yatra brahma jinArcA ca, kaSAyANAM tathA hatiH / sAnubandhA jinAjJA ca, tattapaH zuddhamiSyate // 6 // ** tadeva hi tapaH kAryaM durdhyAnaM yatra no bhavet / yena yogA na hIyante kSIyante nendriyANi ca // 7 // jJA. 31/7 __ = tattapo dvAdazavidhaM zuddhajJAnasamanvitam / AtmazaktisamutthAnaM cittavRttinirodhakRt // 155 // yatra rodhaH kaSAyANAM brahmadhyAnaM jinasya ca / jJAtavyaM tattapaH zuddhamavaziSTaM tu laMghanam // 156 // adhyA. 18/156 = tApayati-karma dahayatIti tapo-nirvikRtikAdi / paM. 16/2 = purANakarmakacavarazodhakaH / a. 30/2 = yathAzaktyanazanAdyasevanam / dvA. 27/23 = rasarudhiramAMsamedo'sthimajjazukrANyanena tapyante / karmANi vA'zubhAnI-tyatastapo nAma nairuktam // a. 3/6 tapaHprAyazcittam ___= puDhavAINaM saMghaTTaNAibhAveNa taha pamAyAo / ___aiyArAsohaNaTThA paNagAitavo tavo hoi // 12 // viM. 16/12 tapasvI = jiNamayamubbhAsaMto vigiTThakhamaNehi bhaNNai tavassI / sa.sa. 35 = vikRSTogratapoyuktastapasvI / ta.bhA. = sadaivocitapravRttikatayA yogyaH / a.. 12/2 taramANAH = zaknuvAnAH - zaktitulanAM kurvANA, itare'taramANAH / gu. 2/330 tAttvikaH . = nirvANaikAbhilASitayA sadbhUta eva yaH / yo.bi. = paramArthabhavaH / yo.bi. tAttvikasAmAyikam = ucitapravRttipradhAnaM vidhyArAdhanayA'garhaNIyabhaMgavirodhiprayatnamukhyavyApAram / u.ra. 120 9/24 m lslm Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50] nAma gAthA 184 tAttvikI tApazuddhiH tArAdRSTiH [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH vyAkhyA = vAstavarUpA / yo.bi. = ubhayanibandhanabhAvavAdaH / dha. = jIvAditattvAnAM vAdaH syAdvAdarItyopanyAsaH / dha.pa. = jIvAdibhAvavAdo bandhAdisAdhakazca tApo'tra / etaiH khalu parizuddho dharmo dharmatvamupayAti // 154 // mArga. 154 = bhAvavAdapradhAnaM zAstraM tApazuddham / a. 1/5 = jIvAibhAvavAo, jo diTThAhiM No khalu viruddho / baMdhAisAhago taha, ettha imo hoi tAvotti // 1080 // paM.va. 1080 = yatra sarvanayA''lambi-vicAraprabalAgninA / tAtparyazyAmikA na syAt, tacchAstraM tApazuddhimat // 29 // 1/29 * tenA'nekAntasUtraM yad, yadvA sUtraM nayAtmakam / ___ tadeva tApazuddhaM syAd, na tu durnayasaMjJitam // 53 // a.u. 1/53 = tArAyAM tu manAkspaSTaM, niyamazca tathAvidhaH / / anudvego hitArambhe, jijJAsA tattvagocarA // 41 // yo.dR. = kSudAdiparISahopanipAte'pi sahiSNutA / dvA. , 27/24 = cAturvarNaH zramaNasaMghaH prathamagaNadharo vA / zrA. = sUtravihitayathocitakriyAviziSTasAdhusAdhvIzrAvaka zrAvikAsamudAyaH / yo.vi. = adhikRtazrutArthobhayavid abhyastabhAvanAmArga AcAryaH / yo.za. = jassa jahiM guNalAbho khette kammodayAiheUo / tassa tayaM kila titthaM tahAsahAvattao keI // 212 // 212 * vyasanasalilataraNahetuH / u.pa. = tarantyanena bhavasamudramiti tIrthaM pravacanam / ta.u. kA. = tIryate saMsArasAgaro'neneti pravacanAdhArazcaturvidhaH saGghaH, prathamagaNadharo vA / sa.sa. = tIryate'nena saMsArasAgara iti tIrthaM pravacanam, tadAdhAratvAcca caturvidhaH zramaNasaGgho'pi tIrthamucyate / gu. 4/69 = nadyAderiva saMsArasya taraNe sukhAvatAro mArgaH / tacca dvedhA-dravyatIrthaM bhAvatIrthaM ca / dravyatIrthaM titikSA tIrthaH 76 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthakaraH] [51 | nAma . vyAkhyA gAthA 2/16 69 tIrthakRtAM janma-dIkSA-jJAna-nirvANasthAnam / bhAvatIrthaM tu caturvarNaH zramaNasaGghaH prathamagaNadharo vA / yo.zA. yeneha jIvA janmajarAmaraNasalilaM mithyAdarzanAviratigambhIraM mahAbhISaNakaSAyapAtAlaM sudurladdhyamohAvarttaraudraM vicitraduHkhaughaduSTazvApadaM rAgadveSapavanavikSobhitaM saMyogaviyogavicIyuktaM prabalamanoratha- ' velAkulaM sudIrghaM saMsArasAgaraM taranti tattIrthamiti / etacca yathAvasthitasakalajIvAdipadArthaprarUpakaM atyantAnavadyAnyAvijJAtacaraNakaraNakriyA''dhAra trailokyagatazuddhadharmasamyapadyuktamahAsattvAzrayaM acintyazaktisamanvitAvisaMvAdiparamabohittha kalpaM pravacanaM saGgho vA / la.vi. = sampUrNa caturvidhazramaNasaGghaH / gu. = anekasattvahitaH, nirupamasukhasaMjananaH, ___apUrvacintAmaNikalpaH / kU.. = prakRSTapuNyAnubandhipuNyaphalabhUtaH / a. = titthAisiddhabheyA saMghe sai huMti titthasiddha tti / viM. = gADhasaMkliSTapariNAmaH / u.ra.. = AtyantikayA sadanuSThAnakaraNaruciH / paM. = asamarthaH - bAlavRddhAdilakSaNaH / u.pa. = asAra: abhilaSitaphalAsAdhakatvAt / yo.vi. = bAhyAbhyantaropadhizarIrAnnapAnAdyAzrayo bhAvadoSaparityAgastyAgaH / ta.bhA. = avivekaparityAgAt tyAgI.... // 44 // mArga. = avivegapariccAyA cAI jaM nicchayanayassa // 94 / / paM.va. 1/206 tIrthakaraH 13 25/2 19/2 22 tIrthasiddhaH tIvrabhAvaH tIvra zraddhA tuccha: 4/32 874 tyAgaH tyAgI 44 trikoTiparizuddham = tisRbhiH koTibhiH parizuddham, * rAgadveSamohalakSaNAbhiH, kRtakAritAnumatabhedabhinnahananapacanakrayaNarUpAbhiH, Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH / nAma vyAkhyA gAthA trailokyaguravaH dayA 7/27 211 12/13 dayAlavaH dayAlutvam darpikapratisevA darzanaguNAH darzanapratimA 131 517 darzanamohanIyam 10/4 15 ___69 1/20 dazavaikAlikam dazAzrutaskaMdhaH zAstrasvarNazodhanakAriNIbhiH kaSacchedatApalakSaNAbhiH parizuddham / So. = trailokyavAsisattvebhyo gRhNanti zAstrArthamiti / paJca. [da] = jJAnasAdhyA / dvA. = prakRtyA kliSTapApAbhAvena / yo.dR. = nirupadhiparaduHkhaprahANecchA / dvA. = rAgadveSAbhyAM sahitA yA sA / u.ra. = samyaktvahetavo jinayAtrAdimahAmaharUpAH / u.pa.. = sussUsa dhammarAo gurudevANaM jhaasmaahiie|| veyAvacce niyamo daMsaNapaDimA bhave esA // 4 // viM. __ = darzanaM samyagdarzanam, tanmohayatIti / zrA. = dRzyate'neneti darzanaM-darzanaprabhAvakaM sammatyAdiH / sA. = daza vikAle putrahitAya sthApitAnyadhyayAni / ta.u. = pUrvebhya AnIya saGghasantatihitAya sthApitAnyadhyayAni dazA ucyante, * dazA iti vyavasthAvacanaH zabdaH kAcitprativiziSTAvasthA yatInAM yAsu varNyate tA dazA iti / ta.u. = pratigrahItaryanasUyA, tyAge'viSAdaH, aparibhAvitA, ditsato dadato dattavatazca prItiyogaH, kuzalAbhisandhitA, dRSTaphalAnapekSitA, nirupadhatvam, anidAnatvamiti / ta.bhA. = annapAnavastrAdivitaraNam / So. = pAtreSu dravyavizrANanam / yo.zA. = prAsukaiSaNIyavastrapAtrAnnapAnAdInAM saGghAdibhyo vitaraNam / paM. = svadravyasyAnujighRkSayA hi parArpaNam dAnam / a.ma. = aGkapAtAdinA parAyattazarIratA / yo.zA. = avidyAmalabhavAdhikAraH / yo.dR. = dikkhA muMDaNametthaM taM puNa cittassa hoi viNNeyaM / paM. 1/20 dAtRvizeSaH 7/34 dAnam 6/6 2/31 2/36 dAsyam didRkSA dIkSA 2/65 200 2/2 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSA (sAmAnyabIjA.)] / nAma . vyAkhyA gAthA 1/148 28/1 12/2 20 dIkSA (sAmAnyabIjA.) = dravyasamyaktvAdikrameNAsadgrahaparityAgadhArmikajanAnurAga vihitAnuSThAnAhitakSayopazamajJAnAvaraNavigamabodhivRddhyAdi guNaprAptipUrvaM paramadIkSAprAptiheturUpA / gu. dIkSA = dIkSA hi zreyaso dAnAdazivakSapaNAttathA / sA jJAnino niyogena jJAninizrAvato'thavA // 1 // dvA. = zreyodAnAd-azivakSapaNAcca satAM dIkSA matA / So. = sarvasattvAbhayapradAnena bhAvasatram / paM.va. dIkSAdAtAguruH = pravrajyArhaguNavidhipravrajito gurukulAzrito nityam / akSatazIlaH zAntaH tattvajJo'vagatasUtrArthaH // 18 // pravacanavAtsalyayutaH sattvahitarato'nuvarttako dhIraH / gurvanumatapadaniSTho dharmakathAkRjjanAdeyaH // 19 // aviSAdI paraloke sthirahastopakaraNopazamalabdhiH / kalidoSAnmUlaguNairekAdiguNojjhito'pi guruH // 20 // mArga. dIkSAyogyaH utpannamAryadeze jAtikulavizuddhamalpakarmaNAm / kRSatarakaSAyahAsaM kRtajJamavirUddhakAryakaram // 22 // maraNanimittaM janma zrIzcapalA durlabhaM ca manujatvam / na paranimittaM nijasukhamiti cintotpannavairAgyam // 23 // kAlaparihANidoSAnirdiSTaikAdiguNavihInamapi / bahuguNayutamAcAryA dIkSAyogyaM janaM bruvate // 24 // mArga. dIkSArAgaH .. = zraddhA-vighnAbhAva-cittadAyarUpam / paM. dIkSitaH = parArthodyataH / a. dIkSocitaH = zeSaguNavaikalye'pi saMsAravirakta evAtrAdhikArI / So. = kSINavibhavatvAdainyaM prAptAH / paM. = sadaivAkalyANadarzI / yo.dR. = sadaivAdRSTakalyANaH / dvA. = sadaivAdRSTakalyANaH / yo.bi. = alpasattvaH / paM.va. = kSINasakalapuruSArthazaktayaH / yo.bi. dIprAdRSTiH = prANAyAmavatI dIprA, na yogotthAnavatyalam / tattvazravaNasaMyuktA, sUkSmabodhavivarjitA // 57 // yo.dR. 2/7 28/4 12/5 9/6 dIna: 76 10/5 87 218 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA dIrghadarzI dIrghAlocanasaGgatA duHkhagarbhitavairAgyam duHkham 6/1 d duSkRtagardA 42 duSTAH dRDhaprayatnaH dRDhAjJAnam dRDhAnurAgaH he| dRSTiH = dIrghakAlabhAvitvAddIrghamarthamanarthaM ca pazyati paryAlocayatItyevaMzIlo dIrghadarzI / yo.zA. 1/55 = kAryapariNAmAlocanavatI / yo.bi. 246 = tatrAdyaM viSayAprApteH saMsArodvegalakSaNam / adhyA. = pApalakSaNam / zA.vA. = zArIramAnasabAdhArUpANi / yo.bi. = anAdAvapi saMsAre'nAbhogAdinA prakAreNa kAyAdibhiH karaNabhUtaiH yAni duSkRtAni arhatsiddhAdisamakSaM saMvegApannena cetasA teSAM jugupsA / yo.za. = mohadoSopetAH / gu. = prAktanayatnAtizAyI AzAtanAdiparihAraprayatnaH / sA. = abAdhyamithyAjJAnam / dvA. 12/22 = niSThurapratibandharUpaH / yo.bi. 342 = pratyakSAnumAnapramANopalabdhaH / u.pa. = svasaMvedanAdisiddhaH / yo.bi. = sacchraddhAsaGgato bodho dRSTirityabhidhIyate / yo.dR.. = sacchraddhAsaMgato bodhaH / dvA. 20/25 = yo'yaM darzaninAM nijanijadarzaneSu yuktipathAvatArAsaheSvapi kambalalAkSArAgavat prAyeNottArayitumazakyaH ' pUrvarAgadvayApekSayAtidRDhasvabhAvaH pratibandho vijRmbhate sa iti / u.pa. = dRSTInAmajJAnikAdInAM yatra prarUpaNA kRtA saH, * tAsAM vA pAto yatra dRSTipAtaH / ta.u. = kupravacanAbhinivezaH / a.ma. = kevalajJAnAvalokitalokAlokaH vighaTitarAgadveSamohaH / sa.sa. 29 = sarvajJo jitarAgAdidoSastrailokyapUjitaH / yathAsthitArthavAdI ca devo'rhan paramezvaraH // 4 // yo.zA. . 2/4 = dIvyantIti devAH - bhavanavAsyAdayaH / dhyA. = RSabhAdidevatAstavarUpaH praNavanama:zabdAdisvAhAparyantaH / yo.bi. 382 dRSTirAgaH dRSTivAdaH dRSTyanurAgaH devaH devatAstavaH Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyA 8/9 dezanA 18 daivam devadurgatayaH] [55 / nAma . gAthA devadurgatayaH = kaMdappadevakivvisa abhiogA AsurI ya saMmohA / tA devaduggaIo maraNaMmi virAhiA huMti // (AturapratyAkhyAnam) dha.pa. devasya parIbhogaH = jinabimbanirmApaNArthaM kalpitatvena jinadevadravyasya parIbhogaH bhakSaNaM devasya parIbhogaH / paM. devoddezaH = jinabhavanabhaktyabhisandhimAtraH / So. 6/12 = svatantradharmakathArUpA / yo.bi. 425 dezaviratipariNAmaH = jinapUjAsatkArayoH karaNalAlasaH khalvAdyo dezavirati. pariNAmaH / la.vi. 267 dezavirAdhakaH = jJAnadarzanasaMpannaH kriyAhInazca / dha.pa. dezArAdhakaH = mArgAnusArIkriyAvAn jJAnadarzanahInazca / dha.pa. 18 - = puvvakayaM kammaM ciya cittivivAgamiha bhannaI divvo / viM. 5/14 doSaH .. '= karmabandhalakSaNaH / dvA. 7/9 = dUSaNam, * anarthAvyAptiH / a. = pramANAbhAvalakSaNaH / paJca. = rAgadveSamohA hi doSAstathA tathA''tmadUSaNAditi / dha. doSavigamaH = kaSAyAdinirodharUpaH / yo.bi. doSavyapohaH = kathaMcidApannadoSazuddhyarthaprAyazcittalakSaNaH / dvA. daurbhAgyam = udvejanIyatA, anAdeyatA / 2/103 dravyam = dravati-gacchati tAMstAn paryAyAn iti / a. dravyajJAnam = anupayuktatAvasthA / ta.u. dravyataH = bhAvasya yogyatAmAzritya, * anupayogo dravyam, * vivakSitopayogazUnyatAmAzritya, * AhAravastrAdidravyANyAzritya / a. dravyatIrtham = jinajanmAdibhUmayaH, * uktaM ca-jammaM dikkhA nANaM, titthayarANaM mahANubhAvANaM / jattha ya kira nivvANaM AgADhaM daMsaNaM hoi / / sa.sa. dravyanirjarA = mokSAdhikArazUnyA vrIhyAdInAm / ta.u. 489 217 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH | nAma vyAkhyA gAthA dravyapratyAkhyAnam = apekSAdikRtaM pratyAkhyAnam / a. = udagravIryavirahAt, kliSTakarmodayena yat / . bAdhyate tadapi dravya-pratyAkhyAnaM prakIrtitam // 6 // a. dravyabandhaH ___ = nigaDAdiH / ta.u. dravya-bhAvacAritram = abhavyasya bhavyasya vAnupayuktasya kriyAnuSThAnam, AgamapUrvakaM bhAvacAritram / ta.u. dravya-bhAvasamyaktvau = jiNavayaNameva tattaM, ettha ruI hoi davvasammattaM / jahabhAvA NANAsaddhA, parisuddhaM tassa sammattaM // 1063 // paM.va. 1063 = ye mithyAdarzanapudgalA bhavasya samyagdarzanatayA zuddhi pratipatsyante, ta eva vizuddhA AtmapariNAmApannA bhAvasamyagdarzanam / ta.u. dravyamanaH = viziSTAkArapariNatAH pudgalAH / yo.zA. 4/35 dravyamokSaH = nigaDAdiviprayogaH / ta.u... dravyam = guNa-paryAyavat dravyam / dhyA. = manorucivikalatvalakSaNenApradhAnabhAvaH / u.ra. dravyaliGgakriyAH = pUjAdhabhilASaNavyAvRttamithyAtvAdimohamalatayA dravyaliGgapradhAnAH zuddhazramaNabhAvayogyAH pratyupekSaNApramArjanAdikAzceSTAH / u.pa. 233 dravyaliGgadharAH ___= bhAvazUnyatvenApradhAnasAdhunepathyadhAriNaH / paM. 14/46 dravyasaMvaraH = apidhAnam / ta.u. 1/5 = yaH karmapudgalAdAnacchedaH sa dravyasaMvaraH / yo.zA. dravyasamyaktvam = lokottarabIjaparigrahavazato mithyAdRSTisaMstavaparityAgapUrvakasaMgha caityAdibhaktikRtyaparAyaNasyApunarbandhakasya bhavati / pra. dravyAkSaram = pustakAdinyastAkArAdirUpam, 1/20 * tAlvAdikAraNajanyaH zabdo vA, 1/20 * etacca vyajyate'rtho'neneti vyaJjanAkSaramapyucyate / ta.u. 1/20 dravyAjIvaH = guNAdiviyuto buddhisthApitaH / ta.u. dravyAjJA = liMgAiM hoMti tIse Na tadatthAloaNaM na guNarAgo / .. nApattapuvvahariso vihibhaMge No bhavabhayaM ca // 19 // u.ra. . = svasvocitabAhyAnuSThAnarUpA / u.ra. 4/80 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyAstravaH] [57 / nAma .. vyAkhyA gAthA dravyAsravaH dravyendriyANi dvandvasahiSNutA dvAdazAGgam dvijAH dveSaH = AtmasamavetAH pudgalA anuditA rAgAdipariNAmena / ta.u. 1/5 = sparzendriyAdyAkArapariNatAni pudgaladravyANi / yo.zA. 4/34 = nirupakramakliSTakarmodayApatitAnAmiSTaviyogAniSTasamprayogAdInAM vyasanAnAM samyak sahanabhAvaH / yo.bi. = vidhiniSedhavidhayA svasamayaparasamayaprajJApanAvidhayA vA zubhAzubhasarvapravAdamUlatvam / dha.pa. = labdhadIkSAnAmakadvitIyajanmAnaH munayaH / yo.bi. = aprItilakSaNaH / yo.za. = aprItilakSaNaH / zrA. = IrSyA roSo doSo dveSaH parivAdamatsarAsUyAH / vairapracaNDanAdyaneke dveSasya paryAyAH // 19 // * krodho mAnazca punadveSa iti samAsanirdiSTaH // 32 // praza. * = upazamatyAgAtmako vikAraH / gu. = upazrA / dha.pa. = tatraivAgnijvAlAkalpamAtsaryApAdanAd dveSa iti / dha. = duHkhAMgAnAM duHkhakAraNAnAM nindanaM duHkhAbhijJasya tadanusmRtipUrvakaM vigarhaNaM dveSaH / dvA. 25/19 = dviSyate'neneti, dveSavedanIyaM karma-AtmanaH kvacidaprItipariNAmApAdanAt, * dveSaNaM dveSaH, * dveSavedanIyakarmApAdito bhAvo'prItipariNAma eva / paJca. [dha] = dhyAndhIkaraNam / gu. 2/115 = dharmadhanalabdhA / yo.bi. 140 = saubhAgyAdeyatAdinA dhanArhaH / yo.bi. 187 = dharmadhanalabdhAraH / dha.pa. 17 = bhAvadhanalabdhAraH / paM. 2/34 = karmAnupAdAnanirjaraNalakSaNaH / a. 13/1 = kuzalAnuSThAnam / u.ra. 23 jIvaparyAyaH / a. 30/6 dhandhaNam dhanyaH dharmaH Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH | nAma nAma vyAkhyA gAthA * = tapazcaraNAdyanuSThAnam / u.ra. = durgatigartanipatajjantujAtadharaNapravaNapariNAmaH / paM. 1/1 = durgatiprapatatprANidhAraNAddharma ucyate / saMyamAdirdazavidhaH sarvajJokto vimuktaye // 10 // * durgatiprasRtAJjantUn yasmAJjarayate tataH / dhatte caitAn zubhe sthAne tasmAddharma iti smRtaH // yo.za. = durgatau prapatantamAtmAnaM dhArayatIti dharmaH / dhyA. = durgatau prapantamAtmAnaM dhArayatIti dharmaH uktaM ca- .. "durgatiprasRtAJjIvAn yasmAddhArakaH tataH / dhatte caitAn zubhe sthAne tasmAddharma iti smRtaH // " la.vi. 296 = dharmapadArthaH dvividha- saMjJAnayogalakSaNaH ekaH, anyaH puNyalakSaNaH / pra. 94 = pravacanam / paM. 17/24 = pravRttinivRttirUpaH / zA.vA. . = yato'bhyudaya-niHzreyasasiddhiH saH / yo.zA. .. 1/52 = vacanAdyadanuSThAnamaviruddhAdyathoditam / / - maitryAdibhAvasaMyuktaM, taddharma iti kIrtyate // 3 // dha. = zubhabandharUpaH / yo.bi. = zrutacAritralakSaNaH / a. = sadAcArarUpaH / yo.bi. 90 = samyagdarzanAdimokSabIjAdhAnam / dvA. 10/8 = samyagdarzanAdirUpaH / paM. 2/2 = sarvapuruSArthaprathamasthAnopanyastaH ata eva sarvasamIhitasiddhyavandhyanibandhanaH zrutacAritrArAdhanArUpaH, durgatipravRttajantuvAranivAraNakaraNapravaNaH jIvapariNativizeSarUpaH / u.pa. 183 = svaparopakArAtmakaH / a. * 2/5 = AtmazuddhasvabhAvalakSaNAjjAyamAnA kSAntizcandanasyeva zarIrasya cchedadAhAdiSu saurabhAdisvadharmakalpA paropakAriNI sahajatvenAvasthitA'vikAriNI / dvA. 28/7 383 167 dharmakSamA Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmapravRttaH] nAma .. vyAkhyA gAthA dharmapravRttaH dharmaphalam dharmabIjam dharmayauvanakAlaH dharmarAgaH dharmarAgI dharmavAdaH = mokSahetusadanuSThAnasamupasthitaH / a. 25/7 = tatrAkliSTamanuttaraM viSayasaukhyam, hInabhAvavigamaH, udagratarasasampat, prabhUtopakArakaraNam, AzayavizuddhiH, dharmapradhAnatA, avandhyakriyatvam, vizuddhyamAnApratipAticaraNAvAptiH, tatsAtmyabhAvaH, bhavyapramodahetutA, dhyAnasukhayogaH, atizayaddhiprAptiH, apUrvakaraNam, kSapakazreNiH, mohasAgarottAraH, kevalAbhivyaktiH paramasukhalAbhaH / dha. 484/386 = samyaktvaM, bIjabIjaM - tadAkSepakazAsanaprazaMsAdi / paJca = carimo u dhammajuvvaNakAlo tahacittabheo tti / vi. 4/19 = cAritradharmAnurAgarUpaH / yo.bi. 253 = dharmAbhiSvaGgaH, sAmagrIvaikalyAtakaraNe'pi cetaso'nubandhaH / yo.za.14 = zruta-cAritralakSaNadharmAnuraktaH / paM. 7/4 = jJAtasvazAstratattvena madhyasthenAghabhIruNA / : kathAbandhastattvadhiyA dharmavAdaH prakIrtitaH // dvA. = dharmapradhAno vAdaH / a. = paralokapradhAnena, madhyasthena tu dhiimtaa| svazAstrajJAtatattvena, dharmavAda udAhRtaH // a. = sAdhusevA sadA bhaktyA, maitrI sattveSu bhAvataH / ____AtmIyagrahamokSazca, dharmahetuprasAdhanam // 6 // zA.vA. = tannirvANAzayo dharmastattvato dharma ucyate / ___bhavAzayastvadharmaH syAt tathAmohapravRttitaH // 302 / / bra.si. 302 = dharmAdharmavyavasthAyAH zAstrameva niyAmakam / taduktasevanAd dharmaH, adharmastadviparyayAt // bra.si. 143 = dharmAnuSThAnam / u.ra. 186 = samyagdarzanAdimokSabIjAdhAnanimittam / yo.bi. = dharmAbhilASukaH / yo.bi. 224 = paralokabhIruH / paM.va. = arthopadezo vyAkhyAnam anuyogavarNanaM dharmopadeza ityanAntaram / ta.bhA. 9/25 dharmahetuprasAdhanam dharmAdharmoM dharmAbhyAsam dharmArtham dharmArthI 90 973 dharmopadezaH Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH vyAkhyA gAthA | nAma dharmopadezakAH dharmakathI dharmyam dhAraNam = dharmaM saMvaranirjarArUpaM yati-zrAvakasambandhibhedabhinnaM vA upadizantIti dharmopadezakAH / yo.zA. = paDibohiyabhavvajaNo dhammakahI kahaNaladdhillo, * vyAkhyAnalabdhimAn / sa.sa. = zruta-caraNadharmAnugatam / dhyA. = azubhavyApAranirodhenAvasthAnamiti / dhyA. = adhikRtavastvavismRtiH / iyaM ceha jJAnAvaraNIyakarmakSayopazamasamutthA avicyutyAdibhedavatI prastutavastvAnupUrvI gocarA cittapariNatiH / la.vi. = arhadguNAvismaraNarUpA / = cittasya dezabandhalakSaNA / yo.dR. = dhAraNA pratipattiryathAsvaM matyavasthAnamavadhAraNaM ca, * dhAraNA pratipattiravadhAraNAvasthAnaM nizcayaH avagamaH avabodha ityanAntaram / ta.bhA. 1/15 = zrutArthA'vismaraNAnukUlavyApArarUpA / u.ra. 194 = AzaMkAvarjitaH buddhimAn vA / paM. 12/36 = kAryanAntarIyakasvagataparibhavasahiSNuH / sA. = sAttvikaH / paM. 19/8 = gurvAjJApAlanabaddhakakSAH sAdhavaH / sA. 51 = mohabhaTaraNabhaGgakSamadhairyavantaH / u.ra. 189 = sattvAdhikairavivekilokApavAdAdabibhyataH buddhimantaH veti / paM. 3/50 = udvegAdidoSaparihAreNa cittasvAsthyam / paM. . 3/27 = udvegAdiparihAreNa cetasaH svAsthyaM dhRtiH / a.ma. = patanapratibandhakaH saMyogaH / dvA. 4/12 = manaHpraNidhAnaM, viziSTA prItiH / iyamapyatra mohanIyakarmakSayopazamAdisaMbhUtA, rahitA dainyautsukyAbhyAM, dhIragambhIrAzayarUpA / la.vi. . 274 = manaHsvAsthyam / pra. = cittasamAdhAnalakSaNasAmarthyayuktaH / paM. dhIraH dhRtiH 70 dhRtibalika: Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhRSTAH ] [61 | nAma . vyAkhyA gAthA dhRSTAH dhairyam 4/4 52 dhyAtA = kuvAsanAstabdhadoSAH / gu. = vyasanopanipAte'pi pratijJAto'vicalanam / yo.bi. 411 = bhayahetUpanipAte'pi nirbhayatvam / So. = vyasanAzanisannipAte'pyavicalitaprakRtibhAvaH / yo.bi. = amuJcan prANanAze'pi saMyamaikadhurINatAm / / paramapyAtmavat pazyan svasvarUpAparicyutaH // 2 // upatApamasaMprAptaH zItavAtAtapAdibhiH / pipAsuramarIkAri yogAmRtarasAyanam // 3 // rAgAdibhiranAkrAntaM krodhAdibhiradUSitam / AtmArAmaM manaH kurvannirlepaH sarvakarmasu // 4 // virataH kAmabhogebhyaH svazarIre'pi niHspRhaH / saMvegahRdanirmagnaH sarvatra samatAM zrayan // 5 // narendre vA daridre vA tulyakalyANakAmanaH / amAtrakaruNApAtraM bhavasaukhyaparAGmukhaH // 6 // sumerUriva niSkampaH zazIvAnandadAyakaH / samIra iva niHsaGgaH sudhIrdhyAtA prakAzyate // 7 // yo.zA. 7/7 = manasazcendriyANAM ca jayAdyo nirvikAradhIH / dharmadhyAnasya sa dhyAtA zAMto dAMtaH prakIrtitaH // 62 // adhyA. 16/62 = sukhAsanasamAsInaH suzliSTAdharapallavaH / nAsagranyastadRgdvandvo dantairdantAnasaMspRzan // 135 // 4/135 prasannavadanaH pUrvAbhimukho vApyudagmukhaH / apramattaH susaMsthAno dhyAtA dhyAnodyato bhavet // 136 // = uttamasaMhananasyaikAgracintAnirodho dhyAnam / ta.bhA. 9/27 = upayoge vijAtIyapratyayAvyavadhAnabhAk / zubhaikapratyayo dhyAnaM sUkSmAbhogasamanvitam // 11 // dvA. 18/11 = jo kira jayaNApuvvo vAvAro so Na jhANapaDivakkho / so ceva hoi jhANaM jugavaM maNavayaNakAyANaM // a.ma. = dhyAtirdhyAnam-antarmuhUrtamAtraM cittaikAgratA / paM. 19/3 = dhyAnaM caikAgryasaMvittiH, samApattistadekatA // 2 // jJA. 30/2 = dhyAyate-cintyate'nena tattvam iti dhyAnam, ekAgracittanirodha ityarthaH / dhyA. dhyAnam Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH | nAma vyAkhyA gAthA = bhavazatasamupAcitakarmavanagahanajvalanakalpamakhilatapaH prakArapravaramAntaratapaH kriyArUpaM dharmadhyAnaM zukladhyAnaM ca / a. 5/2 = yat sthiramadhyavasAnaM tad dhyAnamabhidhIyate / dhyA. 2 = vidyamAnakliSTacittanirodhalakSaNopekSAsaMyamAd yuktaH / u.ra. 190 = viziSTataraM sAmyam / yo.zA. 4/112 = zubhaikAlambanaM cittaM dhyAnamAhurmanISiNaH / sthirapradIpasadRzaM sUkSmAbhogasamanvitam // yo.bi. 362 = sudaDhappayattavAvAraNaM Niroho va vijjamANANaM / jhANaM karaNANa mayaM, Na u cittaNirohamittAgaM / gu. 1/55 = sthiramadhyavasAnaM yattaddhyAnaM cittamasthiram // adhyA. = sthirAdhyavasAnarUpaM dhana' zuklaM ca / ekAlambanasaMsthasya sadRzapratyayasya ca / 14 pratyayAntaranirmukta: pravAho dhyAnamucyate // So. 12/14 = anAlambanadhyAnamocanam, 15/10 * paratattvavedhakalpaH kevalaprakAzaH / So. , 15/10 = piMDasthaM ca padasthaM ca rUpasthaM rUpavarjitam / caturdhA dhyeyamAmnAtaM dhyAnasyAlambanaM budhaiH // 8 // yo.zA. 7/8 16/1 dhyAnAntarikAH dhyeyam natvA namaskArasahitam 5/8 127 namratA nayaH = tattvataH svAbhedenAMtarbhUtadhyAtRdhyeyabhAvena praNidhAya / u.ra. = namaskArazca-paJcamaGgalarUpastena sahitaM-saMyutam, namaskArapAThaM yAvadbhavati, na paraMto'pi, yatpratyAkhyAnam tannamaskArasahitamabhidhIyate / paM. = aucityena namanazIlatA / yo.bi. = anantadharmAtmake vastunyapekSayaikadharmAvadhAraNam iti nayasAmAnyalakSaNam, * yadavadAma sattvAsattvAdyupetArtheSvapekSAvacanaM nayaH / na vivecayituM zakyaM, vinA'pekSAM hi mizritam // ta.u. = sadbhAvAnayanaheturAkSepaNAdirUpaH prakAra iha nayaH / yo.za. nayAH prApakAH kArakAH sAdhakA nivartakA nirbhAsakA upalambhakA vyaJjakA ityanarthAntaram, 1/34 29 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAthaH] [63 | nAma vyAkhyA gAthA 1/35 nAtha: nAma nAmAjIva: nAlabaddhAni niHsaGgaH 34 niHspRhaH nikarSaH 4/90 nikAcanA * jIvAdIn padArthAn nayanti prApnuvanti kArayanti sAdhayanti nirvartayanti nirbhAsayanti upalambhayanti vyajyantIti nayAH / ta.bhA. = aprAptasamyagdarzanAdiguNAdhAnena prAptaguNAnAM ca tattadupAyaprarUpaNena rakSaNato yogakSemakartA yaH saH / u.pa. = gatyAdizubhAzubhanamanAn nAmayatIti / zrA. = ajIva iti nAma yasya kriyate saH / ta.u. = mAtA pitA bhrAtA bhaginI putro duhitA ceti SaD nAlabaddhAni / gu. 2/247 = viSayajasnehasaGgarahitaH / dhyA. = svabhAvalAbhAt kimapi prAptavyaM nAvaziSyate / ___ ityAtmaizvaryasampanno, ni:spRho jAyate muniH // 1 // jJA. 12/1 .. *= 'saMyojanaM' sajAtIyavijAtIyapratiyogikatulyatvAdidharmasaGghaTTanaM nikarSaH / gu. = spRSTatAnantarabhAvinI baddhasya karmaNaH sakalakaraNAyogyatAvasthA / ta.u. = upazamanAdikaraNAntarAviSayasyaiva nitarAM baddhasya __ nikAcitArthatvAt na tu bhogaM vinA kSapaNA'yogyam / a.ma. 101 = dhRtibalA'sphoraNenA'prakaTIkRtA / sA. 78 = dasacaudasavihabajjhanbhaMtaragaMthA u je muNI mukkA / te NiggaMthA tesiM, paMcaNha parUvaNaM vucchaM / gu. 4/2 = apracyutAnutpannasthiraikarUpaH / a. 14/1 = sArvadikam sAdyaparyavasitatvAt / a. 32/7 = svazarIre'pi na rajyati zatrAvapi na pradoSamupayAti / rogajarAmaraNabhayairavyathito yaH sa nityasukhI // 240 // * dharmadhyAnAbhiratastridaNDaviratastriguptiguptAtmA / __sukhamAste nirvaMdvo jitendriyaparISahakaSAyaH // 241 // praza. 241 = nidAnAdhyavasAyaH, ahamanena tapastyAgAdinA devendraH syAmityAdirUpaH / dhyA. = ArttadhyAnavizeSaH / paM. 1/3 nikAcitaH nigUhitA nirgranthAH nityaH nityasukhI 240 nidAnacintanam nidAnam 4/30 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64] nAma ninhavAH nipuNaH nibhRtAsanam nimantraNAsA. nimittAni niyamaH 4 [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH vyAkhyA gAthA | = audayikabhAvaprArthanAviziSTA tIrthakaratvaprArthanA / kU. 13 = yathAvasthitaM samastavastupratipattAvapyekatra kutracidarthe'nyathApratipattyA yathAvajjinavadanavinirgatavacanaM niDhuvate'palapantIti ninhavA mithyAdRzaH / sa.sa. 11 = dharmaparIkSAdakSaH / u.ra. = apragalbhatayAvasthAnam / yo.bi. 112 = ahaM bhavadarthamazanAdyAnayAmItyevaM bhaktito bhaNanam iti / paM. 12/2 = gurupucchAi muNINaM aggahiyasaMpatthaNA NimaMtaNayA / sajjJAyAirayassa vi kajjujjuttassa sA hoi // 62 // sA. 62 = prAgeva grahaNAdAmantraNam / sA. = bhAvina iSTAdeH sUcakAni / yo.za. = avazyaMkartavyatAGgIkAraH / paM. = niyamanam-niyamaH, heyArthebhyaH uparamaH / paM. . = niyogo'vazyaM mayaitadgurukAryaM devakArya (vA) kartavyamityabhinivezalakSaNaH / paM... = vyavasthA / la.vi. 151 = sadasadAcArapravRttinivRttilakSaNaH / la.vi. = yathAgRhItaparipAlanam / paJca. = apAyasahito yogaH / dvA. = tadrahitastu (apAyarahitastu) nirapAyaH / yo.vi. = jinakalpikAdayaH / ga. 2/330 = avadyaM pApamucyate, nirgatamavadyaM yasmAt tad / dhyA. = ihalokAdyAzaMsArahitam / dhyA. = AlambanAd viSayabhAvApattirUpAnniSkrAnto nirAlambanaH, yo hi chadmasthena dhyAyate na ca svarUpeNa dRzyate tadviSayo nirAlambana iti yAvat / yo.vi. = AlambanAdviSayabhAvApattirUpAnniSkrAnto yo hi chadmasthena dhyAyate na ca svarUpeNa dRzyate yogo dhyAnavizeSaH / So. 14/1 = uparatavikalpavRttikamavagrahAdikramacyutaM zuddham / AtmArAmamunInAM niruddhaM sadA cetaH // 8 // adhyA. 20/8 74 19/17 niraticAraH niranubandhayogaH nirapAyayogaH nirapekSAH niravadyam 11 46 nirAlambanaH niruddhacittam Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirUpasargaH] [65 | nAma vyAkhyA gAthA nirupasargaH nirodhaH nirgranthaH 142 173 nirjarA 9/7 1/4 nirbandhaH nirbhayaH nirbhAsanam nirmamatvam nirmalabodhaH 129 33 1/35 4/55 nirlajjAH nirvartanam = janmAdhupasargarahito mokSaH / pra. = nirodhanaM nirodhaH pralayakaraNam / dhyA. = granthaH karmASTavidhaM mithyAtvAviratiduSTayogAzca / tajjayahetorazaThaM saMyatate yaH sa nirgranthaH // 142 // praza. = bAMdhavadhanendriyasukhatyAgAttyaktabhayavigraha: sAdhuH / / ____ tyaktAtmA nirgranthastyaktAhaMkAramamakAraH // 173 // praza. = nirjarA vedanA vipAka ityanarthAntaram / ta.bhA. = vipAkAttapasA vA karmaparizATo nirjarA / ta.u. = Agraha: / yo.bi. = ihalokAdisaptabhayavipramuktaH / dhyA. = vastvaMzaviviktIkaraNAtmikA dIptiH / ta.u. = rAgasyaikasya pratipakSabhUtam / yo.zA. nirmalabodhopyevaM zuzrUSAbhAvasambhavo jJeyaH / zamagarbhazAstrayogAcchrutacintAbhAvanA sAraH // 6 // So. = svatantratAdoSAt / gu. = tathAdhyavasAyenApracyutiH / ta.u. .. = tAttvikasaMsAranairguNyAvadhAraNam / u.ra. = nArayatiriyanarAmarabhavesu nivveyao vasai dukkhaM / akayaparaloyamaggo mamattavisavegarahio vi // 12 // vi. = nivveo cAgicchA turiyaM saMsAracArayagihassa / sa.sa. = nairguNyaparijJAnena bhavacArakAdviraktatA / yo.vi. = bhavavairAgyam / samyagdarzanI hi duHkhadaurgatyagahane bhavakArAgAre karmadaNDapAzikaistathA tathA kadarthyamAnaH pratikartumakSamo mamatvarahitazca duHkhena nirviNNo bhavati, viSayeSvanabhiSaGgaH / yo.zA. = viSayAnabhiSvaGgaH / ta.u. = autsukyavyAvRttiH / zrA. = vidhiniSedhAnyatara upadezaH / sA. = sUtrArthabhyAm aprakAzam / ta.u. = upacAraparihArarUpaH / yo.bi. 4/6 1/6 1/35 109 nirvedaH 6/12 2/15 1/2 nivRttiH nivedanam 399 51 1/20 369 nizItham nizcayaH Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66] nAma 411 nizcayataH nizcayanayaH nizrA niSedhikIsA. niSpannayogacihnam [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH vyAkhyA gAthA | = kartavyaikAgrapariNAmaH / yo.bi. = nizcayena-akSepaphalaM niyamaphalaM vA'GgIkRtya / yo.za. = jo Nicchao pavaTTai, heusarUvAvAbaMdhapaDipuNNo / so Nicchayao Neo, vAyAmitteNa iaro u // gu. 1/38 = rAgaH, * eSo'nuvartitaH san mahyamAhArAdikaM dAsyatItyeSA'pekSA laJcopajIvanasvabhAvA nizrA / gu. 2/63 = niSedhena-asaMvRttagAtraveSTAnivAraNena nirvRttA tatprayojanA vA yA zayyAdipravezakriyA sA / paM. 12/2 = niSedhena nirvRtA / sA. = pApakarmaniSedhakriyAgocarA / sA. = maitryAdiyuktaM viSayeSvacetaH prabhAvavaddhairyasamanvitaM ca / = maitryAdiyuktaM viSayeSvacetaH pra dvandvairadhRSyatvamabhISTalAbhaH janapriyatvaM ca tathA paraM syAt // doSavyapAyaH paramA ca tRptiraucityayogaH samatA ca gurvI / vairAdinAzo'tha RtambharA dhIniSpannayogasya tu cihnametat / / yo.dR. = sarvatrA'tattvAbhinivezAdvandhyakriyAsampannaH / yo.bi. = ekArthaH pariNAmo bhavati nisargaH svabhAvazca // 223 // praza. 223 = gurvAdhupadezarahitasvabhAvaH / ta.u. 1/3 = nisargaH pariNAmaH svabhAvaH aparopadeza ityanarthAntaram / ta.bhA. 1/3 = apagatarAmaNIyakam / ta.u. kA. 1/15 = paramArathacintArUpA / yo.bi. 308 = nigameSu ye'bhihitAH zabdAsteSAmarthaH zabdArthaparijJAnaM ca dezasamagragAhI naigamaH / ta.bhA. 1/35 = nemittio nimittaM kajaMmi pauMjae niuNaM, * trikAlajJAnavettA / sa.sa. = jAtipravRttinimittikA saMjJA / ta.u. 1/35 = dvija-kSatriya-viT-zUdrANAM svavRttyanuSThAnam / zrA... 325 = sadvicAraH / zA.vA. 450 niSphalArambhasaGgataH nisargaH nissAram nItiH naigamaH naimittikaH naimittikIsaMjJA nyAyaH Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyAttam] [67 nyAyAtama pakSapAtaH 4/3 padArthaH | nAma .. vyAkhyA gAthA = nyAyena brAhmaNakSatriyaviTzUdrANAM svajAtivihitavyApAreNAttaM svIkRtam ! So. [pa] = guNabahumAna-tatprazaMsA-sAhAyyakaraNAdinA anukUlA pravRttiH / yo.zA. 1/53 = guNAnAlocanapUrva eva rAgaH / dvA. paNDitaH = paMDitaH sarvayatnena zAstratattvaM parIkSate / tattvatastasya mArgAnusAritayotkRSTAcAratvAt / dvA. = dharmagranthakaraNapezalamatayaH / gu. padastham = yat padAni pavitrANi samAlambya vidhIyate / tat padasthaM samAkhyAtaM dhyAnasiddhAntapAragaiH // 1 // yo.zA. 8/1 = padyate gamyate'rthaH sAmAnyarUpo'cAlitA'pratyavasthApito - yeneti / u.ra. 155 padArthatvam = padazaktiviSayatvam / ta.u. 1/4 padArtharasikaH = AgamoktadevatatvagurutattvAgamatattvajIvAdibhAvaprItiyuktaH / paM. 2/34 parapASaNDasaMstavaH = parapASaNDai: saha paricayo yaH saH saMstavo bhavati / zrA. 88 parapASANDAnAM prazaMsA = sarvajJapraNItapASaNDavyatiriktAnAM puNyabhAja ete sulabdhamebhirmAnujaM janma dayAlava eta ityAdirUpaprazaMsA / zrA. 88 paramanirvRtiH = sakalasAMsArikasukhAtizAyimokSasukham / sA. paramapadam = puNyAnubandhipuNyabhogocitaM sthAnam / gu. paramarSayaH = RSayaH sAmAnyakevalinastebhyaH paramAH / ta.u. paramasiddhiH = aNimAdisiddhayapekSayA pradhAnA puruSArthaniSpattinivANamityarthaH / 3/14 paramAgamaH = yathAvasthitasakalapadArthasArthaparamArthatayA pradhAno ya Agamo dvAdazAGgIrUpaH siddhAntaH / sa.sa. = cidrUpAnandamayo niHzeSopAdhivarjitaH zuddhaH / atyakSo'nantaguNaH paramAtmA kIrtitastajjJaiH // 8 // yo.zA. 12/8 = jJAnaM kevalasaMjJaM yoganirodhaH samagrakarmahatiH / siddhinivAsazca yadA paramAtmA syAttadA vyaktaH // 24 // adhyA. 20/24 1/20 paramAtmA Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA paramAdhyAtmam .532 paramAnandaH paramAnandarUpam paramAnandasukham paramparaphalam 450 1/2 paralokaH 436 = paramazcAsAvAtmA ca paramAtmA sakalakarmarahitaH devAdhidevarityarthaH / zA.vA. = niHzeSakalaGkarahitaH * kevalajJAnAdipariNatastu paramAtmA, * tataH paraM (kSINamohAdupari) tu paramAtmA / a.ma. = jA khalu sahAvasiddhA kiriA appANameva ahigicca / bhaNNai paramaJjhappaM sA daMsaNa-NANa-caraNaDDA / a.ma. = susvAsthyaM, tadanyanirapekSatvAditi / dha. .. = prakRSTAhlAdasvabhAvam / a. 32/8 = mokSasukham, sarvasAMsArikasukhAtizAyisukham / So. 15/16 = sugatijanmottamasthAnaparamparA nirvANAptiriti, 449 * viziSTadevasthAnamiti / dha. = janmAntaraM pradhAnaM janma vA / paM.: = vartamAnabhAvApekSayA bhavAntararUpaH / u.pa. , . = samAdhiniSThA tu parA tadAsaGgavivarjitA / / sAtmIkRtapravRttizca taduttIrNAzayeti ca // 178 // yo.dR. = nairapekSyAdanautsukya-manautsukyAcca susthatA / susthatA ca parAnanda-stadapekSAM kSayed muniH // 19 // yo.sA. 5/19 = paraprayojananiSpAdanam / yo.dR. = vihitAnuSThAnaparasya tattvato yogazuddhisacivasya / bhikSATanAdi sarvaM parArthakaraNaM yate yam // 5 // So. 13/5 = paropakArabaddhacittaH / yo.bi. = parAvartanaM tu pUrvAdhItasyaiva sUtrAderavismaraNa nirjarAnimittamabhyAsakaraNam / dhyA. = puDhavAisu AraMbho, pariggaho dhammasAhaNaM muttuM / ___ mucchA ya tattha bajjho, iyaro micchattamAIo // 7 // paM.va. . 7 = mUrchA parigrahaH, 7/12 * cetanAvatsvacetaneSu bAhyAbhyantareSu dravyeSu mUrchA parigrahaH / ta.bhA. 7/12 parAdRSTiH 178 parAnandakAraNam parArthakaraNam 272 parArtharasikaH parAvartanam parigrahaH Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parijJA] [69 nAma .. vyAkhyA gAthA parijJA = jJaparijJApratyAkhyAnaparijJArUpA dvividhA / paJca. pariNatajinavacanAH = samyak zraddhAgocarIkRtapravacanatattvAH / sA. pariNatAH = pariNataM paripAkamApannaM jIvena sahaikIbhAvamAgataM cAritraM ___yeSAM te pariNatAH, itare'pariNatAH / gu. 2/330 pariNAmaH . = aparAparaparyAyagamanam, * pariNAmo hyAntaragamanaM, na tu sarvathA vyavasthAnam / na ca sarvathA vinAzaH, pariNAmastadvidAmiSTaH // a. 10/6 = kenacidrUpeNAnvayitve sati kenacidrUpeNa vyatirekitvaM . pariNAmaH / So. 16/5 = cittabhAvaH / dvA. 7/30 = jIvAdhyavasAyaH / paM. 3/29 = pari samantAd namanaM pariNAmaH sudIrghakAlaM - pUrvAparAvalokanAdijanya Atmadharma ityarthaH / u.pa. 38 = zubhAntaHkaraNapariNatirUpaH / u.ra. = samyakpariNatajinavacanA madhyasthavRttayaH / gu. 1/49 paribhogaH = pari-AvRttyA bahirvA bhojanaM paribhogo vastrAdibhogaH / paM. 1/21 = paribhujyata iti punaH punaH bhujyata iti vastrAdiH, * bahirbhogaH paribhogaH parizabdasya bahirvAcakatvAt / zrA. = ihalokAzaMsAdiparihAreNa zuddhaH / yo.bi. = kevalamAjJApekSI puSTAlambanaH / paJca. = praNidhAnAdyAzayavizuddhimAn / yo.vi. = nirdUSaNam / paM. = sarvato bhAvavizuddhA pratipattimImAMsottarakAlabhAvinIdamitthamevete nizcayAkArAparicchattiH tattvaviSayaiva / So. 16/14 parizuddhAjJAyogaH = dIrghakAlA''daranairaMtaryAsevitavizuddhAjJAsaMpattiH / u.ra. parIkSAvidhiH . = ayamitthaMbhUto'nitthaMbhUto veti vizeSanirdhAraNaprakAram / dha.pa. 1 parIbhogaH = bhakSaNam / paM. parISahajayaH = kSudvedanAdyAkulatApratipakSa: sAmAyikarUpasthiratApariNAma eva nizcayataH parISahavijayaH / a.ma. 284 parizuddhaH Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA paropakAraH paryAptiH paryAyAH parvaH pAtraH pAtravizeSaH pApakSayaH pApajugupsA pApAH pApAzayakaram pArAJcikaprAyazcittam = svavyatiriktAnAmupakAra AyatihitAnukUlo vyApArastasya svopakArAnubandhapradhAnatvAt / u.ra. . = karaNazaktiH / zrA. = samAnapravRttinimittakanAnAzabdAH, * tattvabhedavAcakanAnAzabdAH, tadvyAkhyAnaM tatra vyutpattivyavahArasaulabhyArtham / gu. 4/46 = pUraNAt dharmopacayahetutvAt / zrA. 321 = dAyakalokarakSAkaraH / yo.bi. - 121 = samyagdarzanajJAnacAritratapa:sampannatA iti / ta.bhA. 7/34 = jJAnAvaraNAdikliSTakarmapralayaH / dvA. 188 = pApajugupsA tu tathA samyakparizuddhacetasA satatam / pApodvego'karaNaM tadacintA cetyanukramataH // 5 // So. = je puNa guNehi hINA, micchaddiTThI ya savvapAsatthA / __paMthagaNAyA muddhe, sIse bolaMti te pAvA // 204 // yati. 204 = mokSapathapratikUlacittavRttihetuH / yo.bi. . 373 = purisAvisesaM pappA pAvavisesaM ca visayabheeNa / pAyacchittassaMtaM gacchaMto hoi pAraMcI // 16 // viM. 16/16 = aNumANaheudiTuMtasAhiyA vayavivakkapariNAmA / hiyanissesaphalavaI buddhi pariNAmiyA NAma // 48 // u.pa. = nAmakaraNasaMskArAdhInasaMketazalinI saMjJA / ta.u. 1/35 = parivrAjo bhAvaH, * maskaritvaM, * gRhasthabhAvatyAgaH / a. = dayA bhUteSu vairAgyaM, vidhidAnaM yathocitam / vizuddhA zIlavRttizca, puNyopAyAH prakIrtitAH // So. 4/16 = trailokyagatapudgalAnAmaudArikAdiprakAreNa grahaNam / zrA... 72 = rUpiNaH pudgalAH, 5/4 * sparzarasagandhavarNavantaH pudgalAH / ta.bhA. 5/23 = kAlAiehiM tappAyaNaM tu taha purisagArU tti // 14 // viM.. 5/14 pAriNAmikIbuddhiH 48 pAribhASikIsaMjJA pArivAjyam 18/8 puNyopAyAH pudgalaparAvartaH pudgalAH puruSakAra: Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [71 gAthA 78 4/7 1/120 1/5 84 10/10 1 puruSottamAH] | nAma . vyAkhyA puruSottamAH = AkAlamete parArthavyasaninaH, upasarjanIkRtasvArthA, ucitakriyAvanta, adInabhAvAH, saphalArambhiNaH, aDhAnuzayAH, kRtajJatApatayaH, anupahatacittAH, devagurubahumAninaH tathA gambhIrAzayA iti / la.vi. pulAkaH = gatasAro dhAnyakaNaH pulAkazabdena bhaNyate, ni:sAratvasAdhAt tena tulyacaraNaH pulAka ucyate / gu. puSTabhAvAlambanam __ = tIrthAvyavacchittigranthAdhyayanAdiH / gu. puSTAlambanam = sadbhAvakAraNam / dvA. puSTAlambanasevI = jJAnavaiyAvRttyAdisamarthAlaMbanenApavAdapathapravRttimAn / u.ra. puSTiH = upacayaH / dvA. = puNyopacayaH / yo.vi. = puNyopacayaH, * pravarddhamAnapuNyayogaH / So. pUjanam = gandhamAlyAdibhiH samabhyarcanam / la.vi. = gandhamAlyAdibhirarcanam / pra. = bhaktapAnavastrapAtrapraNAmAdibhirabhyarcanam / a. pUjA = abhyarthanAdirUpA / zrA. pUjyAH = lokalokottarabhAvAnugatA mahAntaH / u.ra. pUrakaH . . = antarvRttizca prazvAsaH / dvA. = samAkRSya yadA'pAnAt pUraNaM sa tu pUrakaH / yo.zA. = vApIkUpataDAgAni, devatAyatanAni ca / annapradAnametattu, pUrtaM tattvavido viduH // 117 / / yo.dR. = vApIkUpataDAgAni devatAyatanAni ca / ___ annapradAnamityetatpUrttamityabhidhIyate // 588 // zA.vA. pUrvasevA = yogaprAsAdaprathamabhUmikArUpA / yo.bi. = yogaprAsAdaprathamabhUmikocitAcArarUpA / dha.pa. = yogAdyarthaM yamaniyamArAdhanarUpA / yo.bi. pRthaktvam = dviprabhRtirA navabhyaH zrA. poSyavargaH = mAtApitAdipoSaNIyalokaH / yo.bi. 3/4 3/4 263 23 24/8 350 196 22/17 588 97 302 121 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA pauruSaghnI bhikSA dvA. 5/4 pauSadhaH 70 pauSadhapratimA 48 prakaTa prakRtiH = dIkSAyA virodhinI-dIkSAvaraNakarmabandhanakAriNI bhikSA / 6/11 = pravajyAM pratipanno yastadvirodhena vartate / asadArambhiNastasya, pauruSaghnIti kIrtitA // a. = poSaM-puSTiM prakramAddharmasya dhatte-karotIti parauSadhaHparvadinAnuSThAnam / paM. 1/29 = pauSadhaH parvetyanAntaram / ta.bhA. 7/16 = zrAddhAnAM parvadinAnuSThAnam / pra. = parvadinAnuSTheyamupavAsAdiH / paM. 10/3 = poSayati-puSNAti kuzaladharmAn-zubhasamAcArAn prANAtipAtaviramaNAdIn yasmAt tat AhArAdityAgAnuSThAnam bhojanadehasatkArAbrahmavyApAraparihArakaraNam / paM. 10/14 = posahakiriyAkaraNaM pavvesu tahA tahA suparisuddhaM / / jaibhAvabhAvasAhagamaNaghaM taha posahappaDimA // 7 // vi. 10/7 = anubhavasiddhaH / yo.za. = sattvarajastamasAM sAmyAvasthA / yo.bi. = svabhAvalakSaNA / yo.bi. 184 = avisaMvAdinI buddhiH / dvA. 22/9 = bahubahuvidhAdigahanaviSayAvabodhazaktiH / la.vi.' = AgamArthopadezanam / a. 22/1 = sAmAnyasya bhedAnAM prarUpaNA / gu. = guNavatpuruSaprajJApanAprItimAn / yo.bi. 353 = zraddhAtizayajanakaphalajJApanamAtraparA bhASA / u.ra.. = kathaJcidanAbhogAdanyathApravRttivApi tathAvidhagItArthena sambodhayituM zakyaH / u.pa. = kathaJcidanAbhogAdanyathApravRttau tathAvidhagItArthena sambodhayituM zakyatvAttathAvidhakarmakSayopazamAdavidyamAnA'sadabhinivezaH / u.ra. 10 = kathaJcidanAbhogAdanyathApravRttau tathAvidhagItArthena sambodhayituM zakyastathAvidhakarmakSayopazamAdavidyamAnAsadabhiniveza: prAptavyamahAnidhitadgrahaNAnyathApravRttasukarasambodhananaravat / paM. 3/6 prajJA 370 prajJApanA 4/6 prajJApanApriyaH prajJApanIbhASA prajJApanIyaH Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praNamya] [73 nAma .. vyAkhyA gAthA = kuto'pyanAbhogAt sAmAcArItaH skhalane'pi saMvignairgItArthezca __ prajJApayituM zakyaH / u.ra. praNamya = prakarSeNa bhakti zraddhA'tizayalakSaNena natvA / dha.pa. = prakarSeNa manovAkkAyayogairnatvetyarthaH / dhyA. praNidhAnam (pUrva) = kriyamANastavopayogarUpam / kU. praNidhAnam (prAnta) = stavaphalaprArthanArUpam / ka. praNidhAnam = dRDhAdhyavasAnalakSaNam / dhyA. = praNidhAnaM kriyAniSThamadhovRttikRpAnugam / paropakArasAraM ca cittaM pApavivarjitam // 1 // dvA. 10/11 = praNidhAnaM tatsamaye sthitimattadadhaH kRpAnugaM caiva / niravadyavastuviSayaM parArthaniSpattisAraM ca // So. 3/7 ___ = prazastAvadhAnam / dvA. 22/12 * = prArthanAgarbhamaikAgryam / paM. 4/29 = zubhArthaprArthanArUpaM viziSTacittaikAgratAgarbham / paM. 3/17 praNidhAnAdayaH = kriyAzuddhihetavaH / dvA. 10/9 pratikramaNaprAyazcittam = sahasa cciya assamiyAi bhAvagamaNe ya caraNapariNAmA / micchAdukkaDadANA taggamaNaM puNa paDikkamaNaM // 8 // viM. 16/8 pratikramaNam = pratikramaNaM mithyAduSkRtasaMprayuktaM pratyavamarzaH pratyAkhyAnaM kAyotsargakaraNaM ca / ta.bhA... 9/22 = svasthAnAd yatparaM sthAnaM, pramAdasya vazAd gataH / bhUyo'pyAgamanaM tatra, pratikramaNamucyate // yo.bi. 397 = zubhayogebhyo'zubhayogAntaraM krAntasya zubheSveva kramaNAt pratIpaM kramaNam, yadAha - 'svasthAnAd yata parasthAnaM pramAdasya vazAd gataH / tatraiva kramaNaM bhUyaH pratikramaNamucyate // ' .. pratikUlaM vA gamanaM pratikramaNam, yadAha'kSAyopazamikAd bhAvAdaudayikavazaM gataH / tatrApi ca sa evArthaH pratikUlagamanAt smRtaH // ' * prati prati kramaNaM vA pratikramaNam, uktaM ca niHzalyasya yateryat tad vA jJeyaM pratikramaNam // ' yo.zA. 3/129 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH | nAma vyAkhyA gAthA pratikramaNAdhyayanam 1/20 __ 43 pratipattiH pratipRcchAsA. pratibhA pratimAH = asaMyamasthAnaM prAptasya yatestasmAt pratinivartanaM ___ yatra varNyate tad / ta.u. = avikalAptopadezapAlanam / la.vi. = ekazo niSedhe prayojanavazAd guroH pratipracchannam / sA. = tAn prati punarapi pRcchA-prAgniyuktena kAryakaraNakAle prAgniSiddhena vA punaH prayojanataH kartukAmena guroH pracchanam / paM. = khalaNAi pavittIe tikkhutto ahava vihipaoge vi / . puvvaNisiddhe aNNe paDipucchamuvaTThie biMti // 52 // sA. = pucchA kira paDipucchA, gurupuvvaNiveiyassa aTThassa / kajjaMtarAijANaNaheuM dhIrANa kiisamae // 51 // sA. = nimittAnapekSaM manomAtrajanyamavisaMvAdakaM jhagityupadyamAnaM jJAnaM pratibhA / dvA. = caityAni tAzcordhvatiryagadhokavyavasthitAH ___ zAzvatAzAzvatajinabhavanapratiSThitAstIrthakRnmUrtayaH / sa.sa. = pavvesu ceva rAiM asinnaannaaikiriyaasmaajutto| . mAsapaNagAvahi tahA paDimAkaraNaM tu tappaDimA // 8 // vi. * asiNANa viyaDabhoI mauliyaDo rattibaMbhamANeNa / paDivakkhamaMtajAvAisaMgao ceva sA kiriyA // 9 // = paropanyastapakSaprativacanarUpAH / dvA. .. = indriyakaSAyapratikUlA vRttiH / dvA. = viparItaphalatvenopadiSTaH / So. = yAvanmUlaguNapratisevanA tAvad / gu. = saJcalanodayavazena pratikUlA yathAsthitAcAraviparItA sevA / gu. = indriyakaSAyapratikUlA vRttiH / yo.bi. = anusrotapratIpatayA pratisrotaH / u.pa. = anubhavaH / zA.vA. = unmAdarogadharmabhraMsalakSaNA anarthAH / paM. pratimApratimA 10/8 prativAdAH pratizrotavRttiH pratiSiddhaH pratisevakanirgranthaH pratisevanA 10/9 23/5 14/15 7/4 1/92 pratisrotaH 4/54 202 252 125 3/43 pratItiH pratyapAyAH Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [75 gAthA 1/13 16/6 231 5/2 1/20 pratyabhijJAnam] | nAma vyAkhyA pratyabhijJAnam = anubhavasmRtihetukaM tiryagUrdhvatAsAmAnyaviSayaM prasiddham / ta.u. = so'yamityevaMrUpaH pratyavamarzaH / a. pratyayaH = pratIyate bhAvyartho'smAditi / yo.bi. pratyAkhyAnaparijJA = tadgarbhakriyArUpA / paJca. pratyAkhyAnam = prati pravRttiprAtikUlyena, A maryAdayA, khyAnaM kathanam, pratyAkhyAnam, * niSedhena vidhinA vA pratijJA / a. = prati-pravRttipratikUlatayA A-maryAdayA khyAnaM-prakathanam - pratyAkhyAnam / paM. __ = rAgeNa va doseNa va pariNAmeNa va na hIliyaM jaM tu / taM khalu bhAvavisuddhaM paccakkhANaM muNeyav // paM. pratyAkhyAnAdhyayanam - = mUlottaraguNadhAraNIyatA yatra khyApyate tat / ta.u. = kiikammAivihiNNU uvaogaparo ca asaDhabhAvo ya / . saMviggathirapaiNNo paccakkhAvitao hoi // paM. pratyAhAraH = sthAnAt sthAnAntarotkarSaH pratyAhAraH prakIrtyate / yo.zA. pratyekabuddhaH = bAhyavRSabhAdidarzanasApekSadIkSAlAbhaH / u.pa. pradhAnakAryam '= viziSTaphaladAyinaM prayojanam / yo.bi. pradhAnadravyAjJA = kriyAyAM vidhizuddhopayogayogAdeva / u.ra. prabhAdRSTiH ... = dhyAnapriyA prabhA prAyo nAsyAM rUgata eva hi / tattvapratipattiyutA vizeSeNa zamAnvitA // 170 // yo.dR. prabhAvakAH = pAvayaNI dhammakahI vAdI nemittao tavassI ya / vijjA siddho ya kavI, aTheva pabhAvagA bhaNiyA // a. zrAvakastu kArpaNyaparihArato vidhimatA jinabimbasthApanayAtrAkaraNena zAsanaprabhAvakaH / a. prabhAvanam = prAvanikatvAdiprakArairjinapravacanaprakAzanApAdanam / paM. = taistairdharmakRtyairahanmatonnatikaraNam / sa.sa. pramANam = avisaMvAdijJAnam / dvA. = jaM savvahA na sutte paDisiddhaM neva jIvavahaheU / taM savvaMpi pamANaM, cArittadhaNANa bhaNiaM ca // 10 // yati. pratyAkhyApaka: 5/8 419 129 38 170 23/3 15/24 40 8/12 10 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76] pranthavyAkhyAsaMgrahaH | nAma vyAkhyA gAthA // // 173 . // pramANasaJjJA // 1/55 pramAdaH pAgaH / = pramIyate jJeyamebhiriti / dhyA. 47 = pravRttinivRttihetuH / yo.bi. 441 = mAdhyasthyasahitaM hyekapadajJAnamapi pramA / a.u.. = anyonyaM-parasparaM militAnAm-arpaNAnarpaNAbhyAM saMbhUya sAkalyena saptabhaGgopasthApakatayA saMbaddhAnAM nayAnAM pramANasaJjJA, saptabhaGgaparikaritaparipUrNArtha bodhakatAparyAptimadvAkyasyaiva pramANavAkyatvAt / gu. = ajJAnasaMzayamithyAjJAnAdiraSTaprakAraH / u.ra. 197 = smRtyanavasthAnaM kuzaleSvanAdara: yogaduSpraNidhAnaM cetyeSa pramAdaH / ta.bhA. 8/1 pramoda (muditA) = sukhamAtre saddhetAvanubandhayute pare ca caturvidhA / So. 13/10 = parasukhatuSTiH / So. 4/15 = apAstAzeSadoSANAM vastutattvAvalokinAm / .. ___ guNeSu pakSapAto yaH sa pramodaH prakIrtitaH // 119 // yo.zA. 4/119 = pramodo nAma vinayaprayogaH / / vandanastutivarNavAdavaiyAvRttyakaraNAdibhiH samyaktvajJAnacAritratapo'dhikeSu sAdhuSu parAtmobhayakRtapUjAjanitaH sarvendriyAbhivyakto manaHpraharSa iti / ta.bhA. 7/6 = bahumAnAzayalakSaNam / yo.za. prayAsaH = pravRttyutkarSaH / yo.dR. pravacanam = prakarSeNa nAmAdibhirnayapramANanirdezAdibhizca jIvAdayo'rthA ucyante'nena tat / ta.u. ___ = arhacchAsanAnuSThAyinAM zrutadharANAM bAlavRddhatapasvizaikSaka glAnAdInAM ca saGgrahopagrahAnugrahakAritvam / ta.bhA. 6/23 pravacanI = pravacanaM dvAdazAGgaM gaNipiTakam, tadasyAstyatizayavaditi pravacanI yugapradhAnAgamaH / yo.zA. pravartakaH = pravartayitA paralokakriyAsu / yo.bi. 224 pravartinI = gItArthA kRtakaraNA kulajA pariNAminI ca gambhIrA / ciradIkSitA ca vRddhA pravartinI saMyatI bhaNitA // 255 / / mArga. 255 79 .1/20 pravacanavatsalatvam 2/16 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyA paM.va. pravRttaH] [77 | nAma gAthA = gIatthA kayakaraNA, kulajA pariNAmiA ya gaMbhIrA / ciradikkhiA ya vuDDA, ajjAvi pavittiNI bhaNiA // 1317 / / 1317 pravRttaH = tRtIyavAraM prakaTIbhUtaH / gu. 2/32 pravRttacakrayoginaH = pravRttacakrAstu punaryamadvayasamAzrayAH / zeSadvayArthino'tyantaM zuzrUSAdiguNAnvitAH // 212 // yo.dR. 212 = pravRttacakrAstu punaryamadvayasamAzrayAH / / zeSadvayArthino'tyantaM zuzrUSAdiguNAnvitAH // 23 // dvA. 19/23 pravRttiH(pravRttiyogaH) = adhikRtadharmasthAnoddezena tadupAyaviSaya itikartavyatAzuddhaH zIghrakriyAsamAptIcchAdilakSaNautsukyavirahitaH prayatnAtizayaH / yo.vi. = cikIrSitakAryavyApAraH / sA. = tatraiva tu pravRttiH zubhasAropAyasaGgatAtyantam / adhikRtayatnAtizayAdautsukyavivarjitA caiva / So. = pravRttiH prakRtasthAne yatnAtizayasaMbhavA / anyAbhilASarahitA ceta:pariNatiH sthirA // 12 // dvA. 10/12 = saddharmavyApAreSu pravartanam / paM. 4/29 = sarvatra zamasAraM tu yamapAlanameva yat / pravRttiriha vijJeyA dvitIyo yama eva tat // 216 // yo.dR. 216 = savvatthuvasamasAraM tatpAlaNamo pavattI u // 5 // viM. = savvatthuvasamasAraM tappAlaNamo pavattI u / yo.vi. pravRttiyamaH = sa pravRttiyamo yattatpAlanaM zamasaMyutam // 26 // dvA. 19/26 pravrajyA = pavvayaNaM pavvajjA, pAvAo suddhacaraNajogesu / ia mukkhaM pai vayaNaM, kAraNakajjovayArAo // 5 // paM.vaM. = bhavAntarakRtAnAM pApAnAM prAyazcittam / paM. pravrajyAhaH . = atha pravrajyAha: Aryadezotpanna: 1, viziSTajAti kulAnvitaH 2, kSINaprAyakarmamalaH 3, tata eva vimalabuddhiH 4, 'durlabhaM mAnuSyam, janma maraNanimittam, sampadazcapalAH, viSayA duHkhahetavaH, saMyoge viyogaH, pratikSaNaM maraNam, dAruNo vipAkaH' 3/8 17/5 5 16/48 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78] nAma prazaMsA 7/18 prazamaH prazastarAgaH [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH vyAkhyA gAthA | * ityavagatasaMsAranairguNyaH 5, tata eva tadviraktaH 6, . pratanukaSAyaH 7, alpahAsyAdiH 8, kRtajJaH 9, vinItaH 10, prAgapi rAjA'mAtya-paurajana bahumataH 11, adrohakArI 12, kalyANAGgaH 13, zrAddhaH 14, sthira: 15, samupasampanna 16 zceti // dha. 229 = guNakittaNaM / sa.sa. 30 = jJAnadarzanaguNaprakarSodbhAvanaM bhAvataH prazaMsA / ta.bhA. = krodhakaNDUviSayatRSNopazamaH / yo.vi. = rAgadveSamandatAlakSaNaH / u.ra. = suparIkSitapravaktRpravAcyapravacanatattvAbhinivezAddoSANAmupazamaH, * indriyArthaparibhoganivRttirvA / ta.u. = payaIya va kammANaM viyANiuM vA vivAgamasuhaM ti / ___avaraddhe vi na kuppai uvasamao savvakAlaM pi // 10 // viM. 6/10 = svargahetuH / gu. 1/98 = zaGkite sUtrAdau saMzayApanodAya gurupracchanaM praznaH / dhyA. = praznitasya jIvAderyatra prativacanaM bhagavatA dattaM tat / ta.u. 1/20 = koSThyasya vAyoniHzvAsanaM prazvAsaH / yo.zA. = prarUpaNIyamadhye smRtArthavistAraNam / yo.vi. . = bahubahuvidhAdigrAhakabuddhimAn / u.pa. 852 = bahubahuvidhAdigrAhakabuddhimAn / u.ra. . 150 = yuktAyuktavibhAgajJaH pumAn / yo.bi. = prANasya mukhanAsAntarasaMcAriNo vAyoH A samantAt yamanaM ____ gativicchedaH prANAyAmaH / 5/1 * prANAyAmo gaticchedaH zvAsa-prazvAsayormataH / yo.zA. = pratibhaiva prAtibhamadRSTArthaviSayo matijJAnavizeSaH / So. = mArgAnusAriprakRSTohAkhyajJAnam / yo.dR. = sahajapratibhAprabhavam / yo.bi. = vyAkaraNotpattimUlazabdaprAbhRtaniSNAto guruH / ta.u. . = kAlociyasuttadharo, pAvayaNI titthavAhago sUrI / sa.sa. . = tatkaraNAdau harSaH / yo.vi. praznaH 42 5/4 praznavyAkaraNam prazvAsa: prasaGgaH prAjJaH 70 prANAyAmaH prAtibhajJAnam prAbhRtajJaH prAvacanika: prItiH Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prItyanuSThAnam] [79 nAma vyAkhyA gAthA prItyanuSThAnam 18 pretaH / = yatrAdaro'sti paramaH prItizca hitodayA bhavati kartuH / zeSatyAgena karoti yacca tatprItyanuSThAnam // 3 // So. 10/3 = yatrAnuSThAne prayatnAtizayo'sti paramA ca prItirutpadyate / zeSatyAgena ca yatkriyate tat / yo.vi. = adhamA vyantarAH / yo.zA. 3/48 = priyeSu prItihetuH / gu. 4/2 = balAdviniyojyaH / zrA. 320 = tehiM pi na kAreI navamAse jAva pesapaDima tti / ___puvvoiyA u kiriyA savvA eyassa savisesA // 15 // vi. 10/15 premaH preSyaH preSapratimA [pha] phalAvaJcakayogaH bakuzaH bandhaH . 'bandhaH = phalAvaJcakayogastu sadbhya eva niyogataH / sAnubandhaphalAvAptidharmasiddhau satAM matA // 221 // yo.dR. 221 = phalAvaJcakayogastu sabhya eva niyogataH / snAnubandhaphalAvAptidharmasiddhau satAM matA // 31 // dvA. 19/31 [ba] = yasyAticArapaGkataH 'bakuzaM' zabalaM karburamityanarthAntaraM ___ cAritraM sa bakuza ucyate / gu. 4/13 = yAvanmUlaguNapratisevanA tAvad / gu. = abhinavakarmagrahaNam, abhinavapadena saMkramavyavacchedaH / ta.u. 1/4 = nAmaikakSetrAvasthitAnAM karmayogyaskandhAnAM rAgadveSasnehAvalIDhasakalAtmapradezeSvAhArapudgalAnAmiva pariNAmaka: sambandhaH / ta.u. = zArIram zaktivizeSaH athavA sAmarthyam / sA. = balaM hi zArIram, vIryaM cAntarazaktivizeSaH / a.ma. = sukhAsanasamAyuktaM, balAyAM darzanaM dRDham / __parA ca tattvazuzrUSA, na kSepo yogagocaraH // 49 // yo.dR. 49 = AtmadhiyA samupAttaH kAyAdi kIrtyate'tra bahirAtmA / yo.zA. 12/7 = viSayakaSAyAvezastattvAzraddhA guNeSu ca dveSaH / / AtmAjJAnaM ca yadA bAhyAtmA syAttadA vyaktaH // 22 // adhyA. 20/22 1/3 balama balavIrye balAdRSTiH bahirAtmA Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80] nAma bahumAnaH 21 bahuzrutaH bahvInirjarA 57 bAla: [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH vyAkhyA gAthA | = ArAdhyatvajJAnalakSaNaH / gu. 1/66 = upAdeyatvajJAnarUpazraddhAjanitaH pramodo'numodanAkhyaH, * bhAvapratibandhaH / u.ra. 28 cintAratnakAmadudhAdivastubhyo'pi samadhikopAdeyapariNAmaH / u.pa. 162 = prItiH / paM. 9/46 = bhAvapratibandhaH / paM.va. 15 = svaviSayazaktyanigUhanadRDhapakSapAtalakSaNaH / gu. .. 1/40 = antaraGgA prItiH / sa.sa. = AntarabhAvapratibandharUpaH / dvA. 29/8 = manasi nirbharA prItirdarzanAdeva paramAnandollAsaH / sa.sa. = paripaThitabahvAgamaH / u.ra. 153 = svAtizayAnuvihitAtizayA karmahAniH / sA.. = gItArthopadezAvadhAraNayogyatArahitaH / dvA. = nizcitaM asadAraMbhI niSiddhakAryakArI, * vivekavikalo dharmecchurapi liGgaM bAhyaM veSaM pazyati . prAdhAnyena / So. 1/2 = bAlo rato liMge, liMgamAtraprAdhAnyApekSayA'sadAraMbhatvAt / dvA. 2/6 = hitAhitavivekazUnyaH / yo.dR. . = mithyAdRSTitvAvinAbhAvI / dha.pa. = mRjjalAdibhiH kAyaprakSAlanam / dvA. = Atmatvena gRhyamANaH kAyAdiH, * mithyAdarzanAdibhAvapariNato bAhyAtmA, * AdyaguNasthAnatraye bAhyAtmA / a.ma. 125 = viziSTavivekasampannaH, sarvayatnena sarvAdareNAgamatattvaM siddhAntaparamArthaM parIkSate / So. 1/2 = atinipuNohApoharUpaprajJA / u.pa. 37 = indriyArthAzrayA / yo.dR. 121 = tathAvidhoharahitaM zabdArthazravaNamAtrajaM jJAnam / dvA. . 23/23 = yathAkathaJcit kriyamANAyAmadhikRtakriyAyAmanAsthayA 6/6 1/3 30 bAlatapasvitvam bAhyazaucam bAhyAtmA 22/2 buddhaH buddhibhedaH Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [81 buddhimAn] | nAma . vyAkhyA gAthA buddhimAn 85 budhaH / bodhaH bodhiH bodhilAbhaH brahma brahmacaryam kSudrasattvatayA ca zuddhakaraNAsAmarthyAt karaNapariNAmavighaTanam / la.vi. = prastutabuddhidhanaH / u.pa. = yuktAyuktavivecanacaturazemuSIparigataH / u.ra. = yuktyAgamahRdayajJaH / a. 11/4 = sadasatpravRttinivRttiheturjJAnavizeSaH / la.vi. 74 = jinapraNItadharmaprAptiH / 151 = pretya jinadharmaprAptiH / pra. 23 . = samyagdarzanAvAptiH / paM. 7/36 = upasthasaMyamaH / dvA. 21/2 = brahma-kuzalAnuSThAnam tatra caraNIyaM caryam / zrA. 321 = mehuNasannAvijaeNa pNcpriyaarnnaapriccaao| baMbhe maNavattIe jo so baMbhaM suparisuddhaM // 14 // vi. 11/14 = vratanaripAlanAya jJAnAbhivRddhye kaSAyaparipAkAya ca - gurukulavAsaH / ta.bhA. 9/6 = 'brahma' kuzalaM karma tadeva caryate sevyate iti caryamiti, * manovAkkAyaiH kAmasevanavarjanam / a. 3/6 = divyaudArikakAmANAM kRtA'numata-kAritaiH / / manovAkkAyatastyAgo brahmASTAdazadhA matam // 23 // yo.zA. 1/23 = akSaravinyAsaH / pra... [bha] = svasya supAtrato bhavanistAravAMchA / dvA. 1/20 = ucitAnnapAnAdisampAdanapAdadhAvanaglAnAvasthApratijAgaraNAdirUpA / u.pa. 162 = ucitopacArarUpA / dvA. = bAhyavinayarUpA / paM.va. = bAhyA pratipattiH - sammukhagamanAsanadAnanamaskaraNasevAkaraNAnugamanAdikA / sa.sa. 21 = vinaya-vaiyAvRttyarUpA pratipattiH / yo.zA. = vaiyAvRttyAdipratipattirUpA / u.ra. brahmavratam / brAhmIlipiH . bhaktiH 29/8 2/16 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA 3/6 - 18 10/4 35 18 = sevA bahumAnazca / a. bhaktyanuSThAnam = etattulyamapyAlambanIyasya pUjyatvavizeSabuddhyA . vizuddhataravyApAram / yo.vi. = gauravavizeSayogAdbuddhimato yadvizuddhatarayogam / kriyayetaratulyamapi jJeyaM tad bhaktyanuSThAnam // 4 // So. bhagavadbahumAnaH = bhavAbhinandidoSapratipakSamokSAzayabhAvasya tattvato bhagavad ___bahumAnarUpatvAt / dha.pa. bhagavadbhaktiH = upadezapAlanaiva nAnyA, kRtakRtyatvAditi / dha. .. 412 bhagavantaH = bhagaH samagraizvaryAdilakSaNaH, sa vidyate yeSAM te bhagavantaH / paJca. 1 = anuttarajJAnazAlI / ta.u. kA. 1/22 bhadrakaH = nirupamakalyANamUrtiH / dvA. 20/32 bhadramUrtiH = priyadarzanaH / yo.dR. 33 bhavaH = bhava eva mahAvyAdhirjanmamRtyuvikAravAn / / vicitramohajananastIvrarAgAdivedanaH // 188 // yo.dR. = bhavanti asmin karmavazavartinaH prANina iti / zrA. 48 bhavabAlakAlaH ___ = acarimapariyaTTesu kAlo bhavabAlakAlamo bhaNio / viM. 4/19 bhavarAgAbhAvavAn = naiva utkaTecchA viSayIkaroti saMsAram, tatra sukhasya duHkhAnubandhitvenA'niSTatvapratisandhAnAt / u.ra. 22 bhavarUpacintanam = saMsArasvabhAvAlocanaM tad yathA-asAraM janma, Azrayo jarAdInAm, vyApta duHkhagaNena, calA vibhUtayaH, anavasthitAH snehA: dAruNaM viSayaviSam, raudraH pApakarmavipAkaH, pIDAkaro'nubandhena, mithyAvikalpaM sukham, sadA pravRtto mRtyuriti, na dharmAd Rte'tra kiJcit kartuM nyAyyam ityevamAdi / yo.za. bhavAnubandhiH = saMvegazUnyaM mahaddhibhogagRddhAvadhyavasAnam / paJca. bhavAbhinandI = asAro'pyeSa saMsAra: sAravAniva lakSyante dadhidugdhAMbutAMbUlapaNyapaNyAMganAdibhiH, ityAdivacanaiH saMsArAbhinandanazIlaH / dvA. 10/5 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavAbhiSvaGgaH] [83 / nAma . vyAkhyA gAthA 87 bhavAbhiSvaGgaH bhavyaH bhavyatvam bhavyasattvAH bhavyAH = kSudro lobharatirdIno matsarI bhayavAn zaThaH / ajJo bhavAbhinaMdI syAnniSphalArambhasaGgataH // 6 // adhyA. ___2/6 = kSudro lobharatirdIno matsarI bhayavAn zaThaH / ajJo bhavAbhinandI syAnniSphalAraMbhasaMgataH // 5 // dvA. 10/5 = saMsArAbhinandanazIlaH / yo.bi. = kSudro lAbharatirdIno, matsarI bhayavAn zaThaH / ____ ajJo bhavAbhinandI syAnniSphalArambhasaGgataH // 76 // 76 * saMsArabahumAnI / yo.dR. 76 . = ihAmutra phalApekSA bhavAbhiSvaGga ucyate // 10 // dvA. 13/10 = atyantadRDhasAMsArikaphalavandyam / yo.bi. = nirvANArhajIvaH / yo.bi. = siddhigamanayogyatvam / paJca. = siddhigamanayogyatvam, anAdipAriNAmiko bhAvaH / la.vi. = mokSagamanayogyAH apunarbandhakAdijantavaH / yo.vi. = bhagavadbahumAnitayAsannasiddhikAH / u.ra. = siddhigamanayogyAH, anAdipAriNAmikabhavyabhAvayogAd / zrA. 66 = setsyantaH / ta.u. 1/32 = cittapariNAmalakSaNaH / zrA. = cittapraNidhAnarUpaH / a.ma. = paramArthaH / yo.bi. fa, Pak i st = bhavanaM bhAvaH pariNAmaH, 2.ki.mi ma.sA. * zubhadhyAnalakSaNaM kAraNabhatamAna CCM, pAThIyAnI poja, * upayogabhAvAtmakajIvalakSaNam, HEIRIS-300 001. * audAyikabhAvakAraNabhUtakarmamalalakSaNam, 2/1 * paramArthaH, 2/1 * adhyavasAyaH / a. 2/1 = zuddhapariNAmaH / dvA. 7/31 = zuddharUpaH pariNAmam / yo.bi. 349 = nirvANasAdhikA / paJca. = amRtAnuSThAnarUpam / yo.vi. 215 bhAvakriyA bhAvacaityavandanam Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84] | nAma bhAvajainatvam bhAvajJAnam bhAvadravyANi bhAvanA (pUjA) bhAvanA 24/15 [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH vyAkhyA gAthA = yeSAM tu mAdhyasthyAvadAtabuddhInAM vipratipattiviSayaprakArAMze nAgrahasteSAM mukhyasarvajJAbhyupagantRtvAd bhAvajainatvaM syAd / dha.pa. 14 = upayogapariNativizeSAvasthA / ta.u. 1/5 __ = bhAvyante-svapratiyoginA svaguNairAtmabhAvamApadyanta iti, * pratiyogini sati tadguNApekSayA tathAbhavanazIlAni / ___ bhAvukAni, tadviparItAnyabhAvyAni / gu. 3/128 = bhagavatpUjAdarzanAd bahavo jIvA samyagdarzananairmalyamAsAdya cAritraprAptyA siddhisaudhamadhyAsatAmiti bhAvanA / pra... 26. = adhyAtmasyaiva pratidinaM prvrdhmaanshcittvRttinirodhyukto'bhyaasH| yo.vi. = abhyAsaH / dvA. = abhyAso vRddhimAnasya bhAvanA buddhisaMgataH / dvA. 18/9 = abhyAso'syaiva vijJeyaH pratyahaM vRddhisaGgataH / / mana:samAdhisaMyuktaH, pauna:punyena bhAvanA // yo.bi. = rAgAdipratipakSabhAvanam / yo.za. = aidamparyagataM yacca, vidhyAdau yatnavacca yat / tRtIyaM tadazuddhocca-jAtyaratnavibhAnibham // 67 // a.u. 1/67 = bhagavadAjJAprAdhAnyadyotakaM tAtparyavRttito jAyamAnaM jJAnam / dvA. 2/13 = hetusvarUpaphalabhedena kAlatrayaviSayam, 10/12 * amRtarasAsvAdakalpam, 10/13 * hitakaraNaM phalam, 11/6 * aidamparyagataM yadvidhyAdau yatnavattathevoccaiH / etattu bhAvanAmayazuddhasadratnadIptisamam // 9 // So. 11/9 = sa bandhuH paramadhyAnasya, sa yoga eva, anuSTheyazcAyaM zrAvakeNa, asAro jIvaloka indrajAlatulyaH, viSayakalpA viSayAH, vajrasAraM duHkham, calAH priyasaGgamAH, asthirA sampat, dAruNaH pramAdaH, mahAdaurgatyahetuH, durlabhaM mAnuSyaM mahAdharmasAdhanam, iti alaM sAmAnyena, karomyatra yatnam, na // bhAvanAjJAnam // * * * bhAvanAmArgaH Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [85 bhAvanAvidhiH] | nAma vyAkhyA gAthA 641 1/5 16 2/11 bhAvanAvidhiH bhAvanirjarA bhAvapUjA bhAvapradhAnam bhAvabandhaH bhAvamanaH bhAvamalam bhAvamokSaH bhAvayatitvam " bhAvayogyatvam bhAvavizuddhaH yuktAtropekSA, prabhavati mRtyuH, durlabhaM darzanaM sadguruyogazca iti prazastabhAvagatena / yo.za. = anityatvAdibhAvanAmArgaH / zA.vA. = karmaparizATaH samyagjJAnAdyupadezAnuSThAnapUrvakaH / ta.u. = stutistotragItanRtyavAditrAdibhedairanekadhA / sa.sa. = paramArthasAram / So. = prakRtyAdiH / ta.u. 1/5 = tadravyopAdhiH saMkalpAtmaka AtmapariNAmaH / yo.zA. 4/35 = tattatpudgalAdisambandhayogyatAlakSaNam / yo.dR. = samatkarmakSayalAJchana iti / ta.u. = AsayasuddhIi tao, guruparataMtassa suddhaliMgassa / bhAvajaittaM juttaM, ajjhappajjhANaNirayassa // 225 // yati. . = phalajananayogyatvam / u.ra. = jaM davvakhettakAlAisaMgayaM bhagavayA aNuTThANaM / bhaNiyaM bhAvavisuddhaM nipphajjai jaha phalaM taha u // 778 // u.pa. 778 = prazastapariNAmavardhanameva pulakor3hedAdicihnavadbhaktibhararUpabhAvavizeSaH eva / paM. 3/11 = manasA'saMklizyamAnatA / a. 22/1 = yamaniyamAdinA manaso'saMklizyamAnatA / dvA. 6/26 = guptyAdipariNAmApanno jIvaH / ta.u. 1/5 = bhavahetukriyAtyAgaH sa punarbhAvasaMvaraH // 80 // yo.zA. 4/80 = nirvyAjayatiH / u.ra. 126 = svato vAsitenAntaHkaraNena saMvegasAraH / yo.za. = tattvapariNatipradhAnam / yo.bi. 160 = zuddhazraddhApradhAnam / yo.bi. 160 = dhyAnAmbhasA tu jIvasya, sadA yacchuddhikAraNam / ___malaM karma samAzritya, bhAvasnAnaM taducyate // 6 // a. = antaHsphuradakArAdijJAnarUpam / ta.u. 1/20 = paJcavidhAcArapAlanatadupadarzanaguNAnvitAH / gu. 1/13 = gatyAdhupagrahakArI dharmAdiH / ta.u. bhAvavRddhiH bhAvazuddhiH bhAvasaMvaraH bhAvasAdhuH bhAvasAraH 29 bhAvasnAnam 2/6 bhAvAkSaram bhAvAcAryAH bhAvAjIvaH Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA bhAvAjJA bhAvAbhyAsa: bhAvAbhyAsAnuSThAnam bhAvArthaH 1/1 bhAvAzravaH bhAvendriyANi bhASAsamitiH bhikSA 230 = sadbhUtAjJApariNAmaH / u.pa. = samyagdarzanAdirUpA / dha.pa. = samyagdarzanAdInAM bhAvAnAM bhavodvegapUrvamabhyAsazca bhAvAbhyAsaH / u.ra. = bhavAdudvignasya samyagdarzanAdInAM bhAvAnAmabhyAsaH / u.pa. = dUraM bhavAdudvigrasya samyagdarzanAdInAM bhAvAnAmabhyAsaH / dha.pa. 17 = bhAvaH tattvamaidaMparyaM tena tadrUpo vA 'arthaH' abhidheyo bhAvArthaH / paM. = AtmasamavetAH pudgalA uditA rAgAdipariNAmena / ta.u. 1/5 = sparzAdiSvabhilASopAyarUpANi / yo.zA. 4/34 = hitamitAsandigdhAnavadyArthaniyatabhASaNam / ta.bhA. = avadyatyAgataH sarvajanInaM mitabhASaNam / priyA vAcaMyamAnAM sA bhASA samitirucyate // 37 // yo.zA. 1/37 = vidhinA piNDAnayanam / paM.va. . = samudAnam / a. 6/3 = apUrvakaraNavajraprahAravidAritaghanarAgadveSamohapariNAmaH / yo.bi. 72 = vidAritAtitIvrarAgadveSapariNAmaH / yo.bi. 203 = tattvasAkSAdvyApyadharmavantaH, tadvyAkhyAnaM / nyUnAdhikasaGkhyAvyavacchedArthamupayujyate / gu.' 4/46 = sakRdeva bhujyate yaH sa bhogo'nnasragAdikaH / yo.zA. = indriyArthasukhasambandhaH / dvA: 24/5 = bhogAntarAyakarmakSayopazamasadhrIcInasAtavedanIyAdipuNya prakRtivipAkodayAdeva hi jantUnAM bhoga upajAyate / a.ma: = sakRdbhujyata iti AhAramAlyAdiH / zrA. = ucitadAnakriyAbhAve niyogaH, kITikAjJAtam, parigrahekSA, aucityena varttanam, sthAnopadezaH, niyame smRtiH, adhikakriyA, vraNalepavad bhogAH / yo.za. - 30 = antaviplavaH / dvA. 18/15 = atasmiMstadgraharUpA / So. 14/3 bhinnagranthiH bhedAH bhogaH 54 bhojanavidhiH bhramaH bhrAntiH Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ magnaH ] [87 nAma vyAkhyA gAthA magnaH maGgalam 12/27 matiH matijJAnam matimAn matyajJAnam matsarI 76 / [ma] = pratyAhatyendriyavyUha, samAdhAya mano nijam / dadhaccinmAtravizrAnti, magna ityabhidhIyate // 1 // jJA. 2/1 = vighnavighAtakam vastu / paM. = maGga-kalyANaM lAtIti maGgalam, * mAM gAlayati pApAditi vA / sA. 49 = tAtkAlikI pratibhA / yo.zA. 3/13 = indriyAnindriyavyApArajanyaM jJAnam / ta.u. 1/9 = matiH smRti: saMjJA cintA'bhinibodha ityanarthAntaram / ta.bhA. 1/13 = yadindriyAnindriyanimittaM vartamAnakAlaviSayaparicchedi / ta.u. 1/13 = AyatihitajJaH / So. = mArgAnusAriprajJaH / yo.bi. 221 = mithyAdRSTiparigRhItA matirmatyajJAnam / ta.u. 1/32 = parakalyANaduHsthitaH / yo.dR. = parakalyANaduHsthitaH / dvA.. 10/5 = parakalyANaduHsthitaH / yo.biM. 87 = kulabalaizvarya-rUpa-vidyAdibhirahaGkArakaraNaM parapragharSanibandhanaM vA madaH / yo.zA. = vRttAnveSI tu madhyamaH, vRttaprAdhAnyApekSI, bAlApekSayA madhyamAcAratvAt / dvA. = madhyamavivekasampanno vRttaM vicArayati / * gurulAghavajJAnasAdhyakAryAnAcaraNasUtradRSTamAtrakAryAcaraNAbhyAM madhyamAcAraH / So. = je sesA sukkAe, aMsA je Avi pamhalesAe / te puNa jo so bhaNio, majjhimao vIarAgehiM // 1695 // paM.va. 1695 = apakSapatitaH / a. 16/8 = AtyantikasvadarzanAnurAgaparadarzanadveSarahitaH / 8/4 = AtyantikasvadarzanAnurAgaparadarzanadveSarahitaH / a. 12/6 madaH 1/56 madhyamaH 2/6 1/2 1/3 madhyamArAdhakAH madhyasthaH Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA 16/3 = nayeSu svArthasatyeSu mogheSu paracAlane / samazIlaM mano yasya, sa madhyastho mahAmuniH // 3 // jJA. = madhye tiSThati madhyasthaH rAga-dveSayoriti / dhyA. 11 = rAgadveSarahitazAstraprasiddhA''bhAvyAnAbhAvya sAdhutvAsAdhutvAdiparIkSArUpavyavahArakArItyarthaH / dha.pa. = svadarzanarAgaparadarzanadveSayormadhyabhAgavartI / yo.bi. = dharmasya parIkSAmUlam, * majjhattho a aNissiyavavahArI tassa hoi guNapakkho / ___No kulagaNAiNissA iya vavahAraMmi supasiddhaM // 3 // dha.pa. . 3 mana:paryAyajJAnam = bhAvamanaHparyAyamAtrasAkSAtkAri / ta.u. 1/9 manaHzuddhiH = jinaguNapraNidhAnalakSaNA / gu. 3/173 manasaH prasAdaH = manasaH paramanirmalatA / ta.u. kA. 1/8 manujatvam = dharmazravaNAdisAmagryupahitaM narabhavam / u.ra. manoguptiH = ArttaraudradhyAnAnubandhikalpanAjAlaviyogaH paramamAdhyasthyapariNatiryoganirodhAvasthAbhAvI sarvathA manonirodhazceti tridhA / a.ma. = vimuktakalpanAjAlaM samatve supratiSThitam / ____ AtmArAmaM manastajjhairmanoguptirudAhRtA // 41 // yo.zA. 1/41 = sAvadha saGkalpanirodhaH kuzalasaGkalpaH / ___zalAkuzalasaGkalpanirodha eva vA manoguptiriti / ta.bhA. 9/4 manoduSpraNidhAnam = krodhalobhadrohAbhimAneAdayaH kAryavyAsaGgasambhramaH / yo.zA. 3/115 manoyogaH = audArikavaikriyAhArakazarIvyApArAhatamanodravya samUhasAcivyAjjIvavyApAraH / dhyA. = manoyogyapudgalAtmapradezapariNAmo manoyogaH / ta.bhA. manoyogapradhAnA pUjA = taiyA parattagayA savvuttamavatthumANasaniogA / suddhamaNajogasArA vinneyA savvasiddhiphalA // 5 // viM. . 8/5 = vidyetararUpaH / yo.bi. 57 = viziSTavarNAnupUrvIlakSaNaH / dhyA. mandamatiH = vistRtAvagAhanAkSamadhIH / So. 16/16 mantraH 71 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyA 96 63 mamatvapariNAmaH] [89 | nAma gAthA mamatvapariNAmaH = prApteSTavastvaviyogAdhyavasAnA'prAptata bhilASalakSaNArtadhyAnarUpaH / a.ma. maraNam = prANaparityAgalakSaNam / zrA. 378 mahAtmAnaH = prazastasvabhAvAH / yo.bi. 63 mahAdAnam. = atizAyivitaraNam, * varavarikArUpam / a. 26/1 mahAnayam = pratyapAyaparirakSaNopAyaH / paJca. mahAnubhAvAH = bAhyAbhyantarayoge samucitapravRttayaH AgamAnusAriNaH maharSayaH / u.ra. = mahAprabhAvAH / sA. mahAbhAgaH = prazastAcintyazaktiH / yo.bi. 227 mahAmithyAdRSTiH . = pudgalaparAvarttAdhikasaMsAraH / la.vi. 335 mahAvAkyArthaH / = AkSiptetarasarvadharmAtmakavastupratipAdakAnekAntavAdavyutpattiH / So. 11/8 = pratyavasthApanA / u.ra. 155 = vastvAkAMkSArUpaH / dvA. 2/12 mahAvIraH = durguNasurAdhamasaMgamakAdikSudrajantukRtopasargavargasaMsarge'pyavicalitasattvatayA mahAn bRhadvIraH zUro yaH so mahAvIraH, apazcimatIrthAdhIzvaraH varddhamAnanAmA / u.pa. = mahAvIryavirAjanAt mahAvIraH / paM. . = zUra-vIra vikrAntau iti, kaSAyAdizatrujayAd mahAvikrAnto mahAvIra: / 'Ira gati preraNayoH' ityasya vA vipUrvasya vizeSeNerayati karma yAti veha zivamiti vIraH, mahAMzcAsau vIrazca mahAvIra: vartamAnatIrthezvaraH / yo.za. mahAsattvaH = amaranaraparSadakSobhyAjJArUcitvAvaguNThitayogasthairyaguNavatvAt / u.ra. 25 = prazastapuruSakAraH / yo.bi.. 353 = avaiklavyAdhyavasAyavantaH / paM. 11/40 mahodayaH = prazastamAhAtmyalAbhalakSaNaH / 242 = mahAn-prazasya udayo niHzreyasAbhyudayasaMsiddhi rUpaH / yo.biM. 1 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90] mAnaH 4/2 6 27 [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH | nAma nAma vyAkhyA gAthA = atiprazastaphalA / yo.bi. 220 mAtsaryam = paraprazaMsA'sahiSNutvam / So. 4/4 mAdhyasthaH (upekSA) = paradoSopekSaNam / So. 4/15 = anAgrahatvam / a. 21/8 = krUrakarmasu niHzaGkha devatA-gurunindiSu / AtmazaMSisu yopekSA tanmAdhyasthyamudIritam // 121 // yo.zA. 4/121 = mAdhyasthyamaudAsInyamupekSetyanarthAntaram / ta.bhA. 7/6 = ahamiti pratyayahetuH / gu. = durabhinivezAroho yuktoktAgrahaNaM vA mAnaH / yo.zA. = mAnaH stambhaH garvaH utsekaH ahaGkAraH darpaH madaH smayaH ityanarthAntaram / ta.bhA. 8/10 = abhyutthAnAdikriyA / So. mAyA = kapaTam - nikRtiH - paravaJcanam / sA. : = mAyA praNidhi: upadhiH nikRtiH AcaraNaM vaJcanA dambhaH kUTam atisandhAnam anArjavamityanarthAntaram / ta.bhA. 8/10 = svaparavyAmohotpAdakaM zAThyam / gu. 4/2 mArgaH = cetaso'vakragamanaM bhujaMgamanalikAyAnatulyo viziSTaguNa sthAnAvAptipraguNaH svarasavAhI kSayopazamavizeSa iti / yo.bi. 179 = viziSTaguNasthAnAvAptipravaNaH svarasavAhI jIvapariNAmaH / 6/26 = samyagdarzanAdirUpaM-nirvANanagaragamanapatham / paM. = sArasio pariNAmo, ahavA uttmgunnppnnppvnno| haMdi bhujaMgamanaliA-yAmasamANo mao maggo // 15 // yati. 15 = cetaso'vakragamanaM, bhujaGgamagamananalikAyAnatulyo / viziSTaguNasthAnAvApti praguNaH svarasavAhI kSayopazamavizeSaH / hetu-svarUpa-phalazuddhA sukhetyarthaH / la.vi. mArgagAmI = kalyANaprApakapathayAyI / yo.bi. 272 mArgapatitaH = caramayathApravRttikaraNabhAgabhAk / u.ra. 64 2/5 "140 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a. mArgAnusAriNI] [91 | nAma . vyAkhyA gAthA = mArgo hi cetaso'vakragamanaM bhujaMgamanalikAyAnatulyo viziSTaguNarathAnAvAptipraguNaH svarasavAhI kSayopazavizeSaH, tatra praviSTo mArgapatitaH / dvA. 14/2 = kSayopazamavizeSamArgarUpanagarAvyavadhAnato bahirbhUtAH / u.ra. 18 mArgAnusAriNI = mArgaM jinoktajJAnAdikaM mokSapathamanusaratyanugacchatItyevaMzIlA / 22/1 mArgAnusAritA = anAbhoge'pi sadandhanyAyena mArgAnusaraNazIlatA / dvA. 18/31 mArgAnusAritA hetavaH = bhavAbhinandidoSapratipakSA guNA eva hi niyatA mArgAnusAritAhetavaH / dha.pa. mArgAnusAribhAvaH = "nisargatastattvAnukUlapravRttihetuH pariNAma:' AjJAyA lakSaNaM muNeyavvam / dha.pa. - = cAritramohanIyakarmakSayopazamayogAt, asya ca tattvApti pratyabandhyakAraNatvAt / yo.za. = nirvANapathAnukUlaH / yo.bi. = nisargatastattvAnukUlapravRttirapAyahetukliSTakarmavighnopazamAt / u.ra. 10 = mArgaM tattvapathamanusarati-anuyAtItyevaMzIlo mArgAnusArInisarga tastattvAnukUlapravRttizcAritramohanIyakarmakSayopazamAt / paM. 3/6 = mArgazcetaso'vakragamanaM bhujaGgamanalikAyAnatulyo ___ viziSTaguNasthAnAvAptiguNaH svarasavAhI jIvapariNativizeSaH / u.ra. 6 = mokSapathAnukUlo'dhyavasAya: AgamAnusArI vA bhAvaH / paM. 9/38 mArgAnusArI kriyA = suttAyaraNANugayA, sayalA maggANusAriNI kiriyA / suddhAlaMbaNapunnA, jaM bhaNiyaM dhammarayaNaM mi // 5 // yati. 5 * maggo AgamaNII, ahavA saMviggabahujaNAin / ubhayANusAriNI jA, sA maggaNusAriNI kiriyA // 6 // yati. 6 mArgAbhimukhaH = caramayathApravRttikaraNabhAgabhAk / u.ra. . 64 = mArgapravezayogyabhAvApannaH / dvA. 14/2 kSayopazamavizeSamArgarUpanagaranikaTasthAH / u.ra. 18 mArdavaH = nIcairvRtyanutsaiko mArdavalakSaNam / ta.bhA. 9/6 = mRdurastabdhaH, tasya bhAvaH karma vA mArdavaM nIcairvRttiranutsekazca / / yo.zA. 4/93 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA mAhAtmyam micchAkArasA. micchAmidukkaDam mitabhASitA 128 mitram mitrAdRSTiH = jAtyAdibhAve'pi mAnatyAgaH / dvA. 27/24 = mahimA kalAdiprAvINyam / ta.u. kA. = jo miccha tti paogo niyasaMjamajogaduppauttaMmi / so khalu micchAkAro tuha siddhate samuvaiTTho // 20 // sA. = mithyA-vitathamanRtamityanarthAntaraM, mithyAkaraNaM mithyAkAraH, duSprayukteH mithyAprayoga ityarthaH / sA... = mi tti miumaddavatte cha tti ya dosANa chAyaNe hoi / mitti ya merAiThio du tti durgacchAmi appANaM // 24 // * ka tti kaDaM me pAvaM Da tti ya Devemi taM uvasameNaM / eso micchAdukkaDapayakkharattho samAseNa // 25 / / sA. __ 25 = prastAve stokahitajalpanazIlatA / dvA. 12/15 = mitahitabhASaNazIlatA / yo.bi. = snigdhalokaH / u.ra. = mitrAyAM darzanaM mandaM, yama icchAdikastathA / ___akhedo devakAryAdAvadveSazcAparatra tu // 21 // yo.dR., = bAhyendriyANi saMyamya ca, Aste manasA smaran / indriyArthAn vimUDhAtmA, mithyAcAraH sa ucyate // So. = saMyamya ya Aste manasA smaran / indriyArthAn vimUDhAtmA mithyAcAraH sa ucyate // 326 / / bra.si. 326 = mokSamArga viparItasamAcArAH mithyAtvAviratikaSAyaduSTayogalakSaNaH, * bAhyendriyANi saMyamya, ya Aste manasA smaran / / indriyArthAn vimUDhAtmA, mithyAcAraH sa ucyate // paM. 2/43 = viparyastarUcitvAt ayathAvAdakAriNaH / paM. 11/46 = adeve devabuddhiryA gurudhIragurau ca yA / __ adharme dharmabuddhizca mithyAtvaM tadviparyayAt // 3 // yo.zA. 2/3 = anantasaMsArahetvazubhanubandhasya mUlam, * jIvAdipadArtheSu tattvamiti nizcayAtmakasya samyaktvasya pratipakSabhUtam, * anadhigamaviparyayau / dha.pa. mithyAcAraH mithyAjJAnI mithyAtvam Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [93 gAthA 4/2 341 11/46 28 16/9 16/14 24/16 mithyAdRSTiH] | nAma .. vyAkhyA = nAsti 1, na nityaH 2, na karoti 3, kRtaM na vedayati 4, nAsti nirvANaM 5, nAsti nirvANopAya: 6 iti SaDbhiH sthAnaistattvArthAzraddhAnam / gu. = viparItapadArthazraddhAnarUpam / zrA. mithyAdRSTiH = payamakkharaM pi ikkaM, jo na roei suttaniddiTuM / sesaM royaMto vi hu, micchaddiTThi muNeyavvo // sa.sa. = viparyastarUciH / paM. . = viparyastarUciH / sA. mizraprAyazcittam = saddAiesu Isi pi ittha rAgAibhAvao hoi / AloyaNA paDikkamaNayaM ca eM tu mIsaM tu // 9 // vi. mImAMsA = tattvavicArarUpA / So. - = sadvicAraNA / dvA. = akhaNDazuddhajJAnasukhAdyanvayyAtmadravyarUpApya- zuddhajJAnAdyabhAvarUpA / So. = dharmopakaraNe'pyamUrchA / dvA. . = mokSaH, * jIvasya svarUpe'vasthAnam / a. = sA ca bAhyAbhyantaravastuSu tRSNAvicchedarUpA lobhAbhAva ityarthaH / yo.zA. muktyupAye udyuktaH = muktau dRDhAnurAgitayA tatprAptAvantarAlikamupasthitaM parISahopasargacakramagaNayan muktyupAyAnusaraNe dRDhAbhyAsavAn / u.ra. mukhyam = mukhe bhavaM mukhyam, pradhAnaM nirupacaritam / a. mugdhAH = guNAnAlocanapUrvakavizvAsavantaH / gu. muNDAH = zramaNaguNamuktayoginaH / u.ra. muditA = santuSTiH / dvA. = aGgavinyAsavizeSalakSaNA / paM. = manyante jIvAdIn padArthAniti munayo-vipazcitsAdhavaH / dhyA. muktiH 16/3 27/24 7/3 7/3 4/93 25 10/3 2/115 146 18/5 3/1 muniH Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma gAthA 199 11 13/1 munisAmAcArI munIndraH mumukSuH muhUrtaH 2/14 7/1 mUDhaH 8/14 12/2 3/19 mUDhacittam vyAkhyA = maggANusArI saddho pannavaNijjo kiyAvaro ceva / guNarAgI sakkAraMbhasaMgao jo tamAhu muNiM // 199 / / u.pa. = manyate jagatastrikAlAvasthAmiti muniH / dhyA. = manyate yo jagattattvaM, sa muniH parikIrtitaH / jJA. = sAdhusambandhIcchAkArAdikriyAkalApam, oghadazavidhapada vibhAgarUpakriyAkadambam / sA. = svatantravaktRtvarUpatatsambandhazAlI / So. = dIkSitaH / a. = saptasaptatilavapramANaH kAlavizeSo bhaNyate / dhyA.. = mUrkhaH anAdimohAt / paM. = yuktAyuktavizeSAnabhijJaH / a. = ajJAnAviSTaH / dvA. = krodhAdibhirniyamitaviruddhakRtyeSu yattamo drAg / kRtyAkRtyavibhAgAsaMgatametanmo mUDham // 5 // adhyA. = prANAtipAtAdinivRttyAtmakAH / gu. = pANavahAI mi pAo bhAveNAseviyammi sahasA vi / - AbhogeNaM jaiNo puNo vayArovaNA mUlaM // 14 // viM. = mArgAnusArIkriyAjanitapuNyAnubandhipuNya__lakSaNabIjanyAsaH / So. = prANatyAgasvarUpaH / yo.dR.. = mAsopavAsatapam / dvA. . = parameSThinamaskAraH / dvA. = granthagrahaNapaTuH pariNAmaH, jJAnAvaraNIyakarmakSayopazamajaH . cittadharma iti bhAvaH / ayamapIha sadgranthapravRttisAraH pApazrutAvajJAkArI guruvinayAdividhivallabhyo mahAMstadupAdeyapariNAmaH / la.vi. = heyopAdeyaparijJAnarUpA maryAdAvarttitA vA / pra. = upakArisvajanetarasAmAnyagatA caturvidhA / So. = parahitacintA / So. = pratyupakAranirapekSA prItiH / zA.vA. 20/5 1/94 mUlaguNAH mUlaprAyazcittam 16/14 mUlAdhAnam mRtyuH mRtyughnam mRtyuJjayajapaH 13/13 79 12/20 12/20 | medhA maicI 273 . 23 13/9 4/15 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maitryAdayaH] [95 vyAkhyA gAthA 52 18/3 maitryAdayaH mokSaH 40 1/4 = mA kArSIt ko'pi pApAni mA ca bhUt ko'pi duHkhitaH / ___ mucyatAM jagadapyeSA matimaitrI nigadyate // 118 // yo.zA. 4/118 = sarvasattveSu mitrabhAvaH / yo.bi. = sukhacintA matA maitrI / dvA. = pare hitamatimaitrI, muditA guNamodanam / upekSA doSamAdhyasthyaM, karUNA duHkhamokSadhIH // 5 // yo.sA. 2/5 = nirupamasaukhyaH, sakalAbAdhAnivRtterubhayasiddhatvAt / zrA. = parityAgaH / zrA. . = AtmanaH svabhAvasamavasthAnam / ta.u. = kRtsnakarmakSayAnmokSo, janmamRtyvAdivarjitaH / sarvabAdhAvinirmukta, ekAntasukhasaGgataH // 1 // a. 32/2 * yanna duHkhena saMbhinnaM, na ca bhraSTamanantaram / abhilASApanItaM yattajjJeyaM paramaM padaM // 2 // a. = kRtsnakarmakSayo mokSaH / ta.bhA. 10/3 = niHzeSakarmavigamaH / zrA. 83 = puNya-pApakSayalakSaNo na klezabahulo na vA viSayasampRktAnnavadApAtaramaNIyaH pariNAmaduHkhadAyI na vA aihikA''muSmikaphalAzaMsAdoSadUSita iti bhavati paramAnandamayazcaturvarge'graNIH / yo.zA. = mokSaH karmakSayo nAma bhogasaMklezavajitaH / dvA. 12/22 = sakalakarmaklezakSayalakSaNaH / yo.bi. = zAzvatasaukhyaH zrA. 389 = mokSasya svabhAvasamavasthAnarUpasya mArgaH zuddhirityeke, * mokSasya siddhisthAnasya mArgaH panthA ityapare, * mokSasya karmASTakakSayalakSaNasya mArga upadhAyako heturiti vayam / ta.u. = samyagdarzanajJAnacAritrANi mokSamArgaH / ta.bhA. = smRtimUlam, smRtimUlatvAddharmAnuSThAnasya tadabhAve tadabhAvAt / zrA. 312 1/15 mokSamArgaH mokSasAdhanAnuSThAnam Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH vyAkhyA gAthA | nAma mokSasukham mokSahetuH 3 mokSopAyaH mohaH = aparAyattamotsukyarahitaM niSpratikriyam / ___sukhaM svAbhAvikaM tatra nityaM bhayavivarjitam // 7 // a. 32/7 = jaM ANAe caraNaM AhAkammAdiNAyato siddhaM / tA eyammi payatto vinneo mohakkhaheutti / / u.pa. 185 = nivRttinimittaH / yo.bi. = saMsArahetutvAyogaH / gu. 1/98 = sakalakarmakSayakAraNamapunarbandhakAdyavasthAsaMbhava__zubhabhAvarUpam / paM. 3/12 = dosA jeNa nirubbhaMti jeNa khijjaMti puvvakammAI / so khalu mokkhovAo rogAvatthAsu samaNaM va // 782 // u.pa. 782 = dehAdiSvAtmabuddhiryA muktimArgoparodhinI / ___ tatrAbhiSvaGgabhAvena sA moha iti kIrtyate / / bra.si. 68 = ajJAnam / So. 13/9 = ajJAnalakSaNaH / yo.za. 53 = ajJAnalakSaNaH / zrA. 393 = gAravamagnatA / dvA. = muhyate'neneti mohavedanIyaM karma, AtmanaH ___kvacidajJAnapariNAmApAdanAt, * mohanaM vA mohaH, * mohavedanIyakarmApAdito'jJAnapariNAma eva / paJca. = mUDhatA / a. 1/2 = sarvaklezAnAM mUlamanAtmanyAtmAbhimAnalakSaNaH / dvA. 21/4 = heyetarabhAvAdhigamapratibandhavidhAnAnmoha iti / dha. 492 = kuzAstrArtheSu dakSatvaM zAstrArtheSu viparyayaH / svacchandatA kutarkazca guNavatsaMstavojjJanam // 12 // AtmotkarSaH paradroha: kalaho daMbhajIvanam / AzravAcchAdanaM zaktyullaMghanena kriyAdaraH // 13 // guNAnurAgavaidhuryamupakArasya vismRtiH / anubaMdhAdhaciMtA ca praNidhAnasya vicyutiH // 14 / / 3/8 mohagarbhitavairAgyam Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohanAzaH] [97 nAma .. vyAkhyA gAthA 6/15 12/7 mohanAzaH mohanIyam mohamUlAnuSThAnam 22/28 yatanA 771 7/32 1/78 6/16 6/16 zraddhAmRdutvamauddhatyamAdhuryamavivekitA / vairAgyasya dvitIyasya smRteyaM lakSaNAvalI // 15 // adhyA. = atattvAdau tattvAdyadhyavasAyalakSaNabodhahAniH / a. = mohayatIti / zrA. = mohavAsanA'vandhyabIjarUpam / dvA. [ya] = jIe bahuyatarAsappavittiviNivittilakkhaNaM vatthu / / sijjhati jao sA jayaNANAi vivaimmi // 771 // u.pa. = tadadhikadoSavinivAriNI, nivRttipradhAnA, akuzalanivRttirUpA / paM. = bahutarAsatpravRttinivRttihetuceSTAlakSaNA / gu. - = rAgadveSarahitaH zAstrAjJAzuddhaH prayatnaH, * * hiMsAnivRttiphalA / So. = sA(yatanA) puNa bahutarayAsappavittiviNivittisAhaNI ceTThA / __ANAsuddhA NeyA''vaiMmi nANAiguNabIaM // 127 // u.ra. = arhaH arhasamIpe vidhipravrajito yatiH / dha. = evaM yaH zuddhayogena parityajya gRhAzramam / saMyame ramate nityaM, sa yatiH parikIrtitaH // dha. = zaktinigUhanaM vinA yatamAna eva hi yatirucyate / sA. = apramattasya sAdhoH sarvasyA api kriyAyAH parArthakaraNatvenAnugrahahetutvaM nyAyasiddhameva, tadAhurAcAryAH "vihitAnuSThAnaparasya tatvato yogazuddhisacivasya / bhikSATanAdi sarvaM parArthakaraNaM yate yam // " = bhavasvarUpavijJAnAttadvirAgAcca tatvataH / . apavargAnurAgAcca syAdetannAnyathA kazcit // dha. = khaMtI ya maddavajjava muttI tava saMjame ya boddhavve / saccaM soyaM AkiMcaNaM ca baMbhaM ca jaidhammo // 2 // viM. = cAritriNa eta etadudyatA iti nAtaH paraM kRtyam, prakarSo'yaM guNAnAm, rakSya eSa kAya Atmano 127 yatikriyA . 1/30 yatitvam yatidharmaH 11/2 yativizrAmaNA Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA 13/16 9/8 3/8 3/99 7/15 niyogena, tadutsarpaNo'yam, bIjametad bhAvasya, mahAvIryametat, ucitA vizrAmaNA iti mahAvivekasArasaMvegasAratA / yo.za. yatnaH = AdaraH / So. = AdaraH / a. yatnAtizayaH = apramAdabhAvanAjanito vijAtIyaH prayatnaH / So. yathAcchandaH = ussuttamAyaraMto, ussuttaM ceva paNNavemANo / eso u AhAchaMdo icchAchaMdu tti egaTThA // gu..... = yathAkathaJcitsvamanISikayA gurusiddhAntanirapekSatayA ca sarvadharmakRtyeSu cchando mano'bhiprAyo yeSAM te, uktaM ca, ussuttamaNuvaiTuM sacchandavigappiyaM aNaNuvAyaM / / paratatti pavatteti teNa ya iNamo ahAcchando // sa.sa. yathAvidhiH = zAstrIyanyAyAnatikrameNa / dvA. . yathAzaktiH = yasya yAvatI zaktiH / yo.bi. = zaktya nurUpam / paJca. = svasAmarthyAnurUpam / yo.bi. = karaNAkaraNayoH zaktyanullaMghanena / yo.za. = puruSasaMhananAdisAmarthyAnusArataH / a. . = yathAsamAdhiH, zaktyAdyanurUpam, nAsadgraheNa / yo.za. = zaktiranatikrameNa yathAzakti, utsargApavAdAbhyAmiti / sa.sa. = zakteH zarIrasAmarthyasyAnatikramo yathAzaktiH / a. = zakteranatikrameNa cittavittAnurUpam / = zaktyaucityena / yo.dR. = svayogasamAdhAnamanatikramya na punarasadgraheNa / u.ra. yathAsthitavastuvAdinaH = yathAsthitamabhilApyAnabhilApyatvAdinA prakAreNa sthitaM vastu vadituM zIlAH / paJca. yazaH = parAkramakRtam / zrA. yuktasvaratA = parayogAnupaghAtizabdatA / la.vi. yuktiH = upapattiH / zrA. 16 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [99 yogaH] / nAma yogaH . .. vyAkhyA gAthA = aucityAdivizeSarUpatayA ekAntataH sAnubandhaphalahetuH citrabhedo guruvinayAdirUpaH / yo.za. = anyAsAmavatAro'pi yathAyogaM vibhAvyatAm / yataH samitiguptInAM prapaJco yogaH uttamaH // dvA. 18/30 = aprAptalAbhalakSaNaH / la.vi. 108 = AvazyakAnuSThAnam / u.ra. = kAyavAGmanaHkarma yogaH / ta.bhA. 6/1 dharmavizeSaH / yo.za. manaAdiko jIvavyApAraH / gu. 4/97 = mitrAdilakSaNaH / yo.dR. = mukkheNa joyaNAo jogo savvo vi dhammavAvAro / parisuddho vinneo ThANAigao visesao // 1 // vi. 17/1 . = mokSahetuH anuSThAnaH / yo.bi. = mokSeNa,yojanAt sarvo'pi dharmavyApAraH, * vyutpattyarthAnugRhItamokSakAraNIbhUtAtmavyApAratvarUpayogalakSaNaH / yo.vi. = mokSeNa yojanAdyogaH, sarvo'pyAcAraH iSyate / ___ viziSTA sthAnavarNAthAlambanaikAgryagocaraH // 1 // jJA. 27/1 = yujyate anena karaNabhUtenAtmA karmaNeti yogo vyApAra eva / zrA. 79 = yujyate vA anena kevalajJAnAdinA Atmeti yoga:dharma zukladhyAnalakSaNaH / dhyA. = sajjJAnAdisambandharUpaH / yo.za. = sarvatrocitAnuSThAnam / yo.za. = tattvata audArikazarIrasaMyogasamutthA AtmapariNAmavizeSavyApArAH / dhyA. = manovAkkAyasambandhAdagnisambandhAdiSTakAde raktatevA''tmano vIryapariNativizeSA yogA ityucyante / * yogo vIriaM thAmo ucchAha parakkamo tahA ceTThA / sattI sAmatthaM ciya jogassa havaMti pajjAyA // yo.zA. = alaulyamArogyamaniSThuratvaM, gandhaH zubho mUtrapurISamalpam / 4/74 yogacihnam Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA yogadharmAdhikArI yogapUrvasevA yogabIjam yogabuddhiH yogamArgaH yogamAhAtmyam yogavakratA kAntiH prasAdaH svarasaumyatA ca, yogapravRtteH prathamaM hi cihnam // yo.dR. 161 = aucityArambhiNo'kSudrAH prekSAvantaH zubhAzayAH / avandhyaceSTAH kAlajJA yogadharmAdhikAriNaH // yo.bi. 244 = pUrvasevA tu yogasya gurudevAdipUjanam / sadAcArastapo muktyadveSazceti prakIrtitAH // 1 // dvA. 12/1 = jineSu kuzalaM cittaM tannamaskAra eva ca / praNAmAdi ca saMzuddhaM yogabIjamanuttamam // 8 // dvA.. = jineSu kuzalaM cittaM, tannamaskAra eva ca / praNAmAdi ca saMzuddhaM, yogabIjamanuttamam // 23 // * mokSayojakAnuSThAnakAraNam / yo.dR. = dharmavAsanApariSkRtamatiH / u.ra. = yoga eva nirvANapuraprApakatayA mArgaH / yo.bi. = yogasAmarthyalakSaNam / yo.bi. . = anArjavapraNidhAnaM mAyAcittaM yogaviparyAsa ityanarthAntaram / 6/21 '= yogAbhyAsasAmarthyalakSaNA / yo.za. 75 = samyagdarzanAdimuktibIjotkarSarUpA / yo.bi. 54 = adhyAtmagranthAH pAtaJjalAdayaH / paM. ' 3/27 = sAdhujanAnuSThAnasaMgrAhakasiddhAMtAlApakAH / u.ra. = yathoktaM "yamaniyamAsanaprANAyAmapratyAhAradhAraNA___dhyAnasamAdhayo'STAvaGgAni" / yo.dR. = sadbhiH kalyANasampannairdarzanAdapi pAvanaiH / tathA darzanato yoga AdyAvaJcaka ucyate // 219 // yo.dR. 219 = sadbhiH kalyANasaMpannairdarzanAdapi pAvanaiH / tathAdarzanato yoga AdyAvaJcaka ucyate // 29 // dvA. 19/29 = etaddoSa(kriyASTadoSAH)vimuktaM, zAntodAttAdibhAvasaMyuktam / . satataM parArthaniyataM, saGkle zavivajitaM caiva // 12 // So. 14/12 * susvapradarzanaparaM samullasadguNa-gaNaughamatyantam / / kalpatarubIjakalpaM zubhodayaM yoginAM cittam // 13 // So. 14/13 ta.bhA. yogavazitA yogavRddhiH yogazAstrAH yogasaMgrahAH yogAGgAni yogAvaJcakayogaH yogicittam Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yoginaH] [101 | nAma . vyAkhyA gAthA yoginaH = adhyAtmacintakAH / a.. 1/4 yogIzvaraH = yogA:-manovAkkAyavyApAralakSaNaH tairIzvaraH pradhAnaH / dhyA. yogyatA (jIvasya) = karmapudgalagrAhakasvabhAvatvamanAdipAriNAmikabhavyabhAvalakSaNaM sahajamalarUpam / So. 16/6 yojanam . = saMyogakaraNam / yo.bi. = jovvaNamavivego ccia, vinneo bhAvao u tayabhAvo / 31 yauvanam paM.va. 60 rakSA ratnAdhika: 4/72 rasaH rasatyAgaH rahasyAbhyAkhyAnam 19/2 rAgaH 263 393 1/1 [ra] = rakSA ceha tattatsvabhAvatayA evAbhidhyAnataH kliSTakarmavigamena zAntiriti / yo.za. = ratnairjJAnadarzanacAritrairadhiko ratnAdhika: * * ratnaizcaratIti rAtnikaH / sA. '= bhuktapItAnna-pAnapariNAmajo nisyandaH / yo.zA. = rasAnAM dugdhadadhyAdInAM sarveSAmanyatareSAM vA tyAgaH / paM. = raha: ekAntastatra bhavaM rahasyaM tena tasmin vA abhyAkhyAnam / zrA. = abhiSvaGgalakSaNaH / zrA. = abhiSvaGgalakSaNaH / * jIvasvarUpoparaJjanAd rAgaH / a. = abhiSvaGgalakSaNaH / yo.za. = aviSaye'bhiSvaGgakaraNAd rAga iti / dha. = icchA mUrchA kAmaH sneho gAya~ mamatvamabhinandaH / abhilASa ityanekAni rAgaparyAyavacanAni // 18 // mAyAlobhakaSAyazcetyetadrAgasaMjJitaM dvaMdvam / praza. = nizrA / dha.pa. = rajyate'neneti rAgavedanIyaM karma, AtmanaH kvacidabhiSvaGgapariNAmApAdanAt, * raJjanaM vA, * rAgavedanIyakarmApAdito bhAvo'bhiSvaGgapariNAma eva / paJca. = rAgo nAma kaSAyodayo'trAdhikRto na tu sAbhiSvaGgaM cittam, 53 490 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102] nAma vyAkhyA rAgadveSau rUga rUpam rUpavAn rUpastham [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH gAthA apramattAdau mAdhyasthyadazAyAM tadabhAve'pi sarAgatvasyaiva vyavahArAt / gu. 4/50 = sukhopAye sukhazAdane tRSNA sukhajJasya sukhAnusmRtipUrvo lobhapariNAmo rAgaH / dvA. 25/29 = svarUpato'prazastAveva, pApaprakRtitvAt / a.ma. 16 = rogaH, pIDA, bhaGgo vA / So. 14/3 = cArvaGgAvayavasaMnivezaH / ta.u. kA. 1/13 = zubhazarIrasaMsthAnaH / yo.bi. ___ 187 = rAgadveSamahAmohavikArairakalaGkitam / zAntaM kAntaM manohAri sarvalakSaNalakSitam // 8 // yo.zA. tIthikairaparijJAtayogamadrAmanoramam / akSNoramandamAnanda-nisyandaM dadadadbhutam // 9 // jinendrapratimArUpamapi nirmalamAnasaH / nirnimeSadRzA dhyAyan rUpasthadhyAnadhAn bhavet // 10 // yo.zA. 9/10 = rUparasagandhasparzazabdavanti / ta.u. 1/26 = amUrtasya cidAnandarUpasya paramAtmanaH / niraJjanasya siddhasya dhyAnaM syAdrUpavarjitam // 1 // yo.zA. 10/1 = bahirvRttiH zvAsaH / dvA. 22/17 = yat koSThAdatiyatnena nAsA-brahmapurAnanaiH / bahiH prakSepaNaM vAyoH sa recaka iti smRtaH // 6 // yo.zA. 5/6 = vizucikAdyAtaGkaH / yo.dR. 79 = rocayatIti-vihitAnuSThAne rucimAtrakaraM tathAvidhazuddhyabhAvAt / zrA. = viSavikArAdivaddAruNaH / u.pa. 194 = rodayatparAniti rudo duHkhahetuH, tena kRtaM tasya vA karma raudram / yo.zA. = hiMsAdyatikrauryAnugatam / dhyA. [la] = lakSyate taditaravyAvRttaM vastvaneneti / So. = yAJcAzIlaH / yo.bi. rUpANi rUpAtItam recakaH rogaH rocakasamyaktvam 49 raudraH raudradhyAnam lakSaNam lAbharatiH Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAlasA] ma.sA. [103 nAma gayAnA pANa, gAthA vyAkhyA 3t0-009. 4/84 lAlasA . abhilASAtirekaH / yo.ha. liGgam = muNiguNasaMkappakAraNaM, * munInAM guNAH vratAdayasteSu saGkalpaH, adhyavasAyastatkAraNam / gu. 3/179 = liGgyate-gamyate svarUpamaneneti liGgam, tacca bAhyAbhyantarabhedaM dravye bhAve ca bhavati / gu. 4/71 liGginaH = vratasUcakatathAvidhanepathyavantaH / yo.bi. 122 lezyA = kRSNa-nIla-kApota-tejaH-padma-zuklavarNadravyasAcivyAdAtmana stadanurUpaH pariNAmaH / yo.zA. = sakalakarmaprakRtiniSyandabhUtakRSNAdidravya sAcivyAdAtmano'zuddhatamA'zuddhatarA'zuddha zuddha-zuddhatara-zuddhatamapariNAmarUpAH / a.ma. = lokyate kevalAlokalocanabalena kevalibhidRzyate yaH sa lokaH, sa ca dharmAdharmajIvapudgalAsti kAyopalakSita AkAzadezaH * taduktam, "dharmAdInAM vRttirdravyANAM bhavati yatra tatkSetram / tairdravyaiH saha lokastadviparItaM hyalokAkhyam // " u.pa. = svecchAkalpitAcArasaktam / dvA.. 7/32 lokapaMktiH = lokasadRzabhAvasampAdanarUpA / yo.bi. lokavirUddhaH . = bahujanavirodhahetubhUtAnuSThAnavizeSaH / paM. 2/4 lokasaMjJA (lokapaMktiH)= lokArAdhanahetoryA malinenAntarAtmanA / kriyate satkriyA sA ca lokapaMktirudAhRtA // 6 // dvA. = gatAnugatilakSaNA lokaheriH / la.vi. 18 = bahubhirlokairAcIrNamevAsmAkamAcaraNIyamityevaMrUpA / dvA. 7/32 = bhagavadvacanapratikUlA, prabhUtasaMsArAbhinandisattvakriyArUpA / paJca. 4 = loka eva pramANaM ityevaMrUpAM zAstranirapekSA matiH / yo.vi. 16 = lokAcArAdarazraddhA lokasaMjJeti gIyate // 11 // adhyA. 10/11 lokahitam = lokAnAmAsannabhavyAnAM hitamabhyudayaniHzreyaH / ta.u. kA. 1/18 lokAcArAnuvRttiH = bahujanarUDhA virodhilokavyavahArAnupAlanarUpA / yo.bi. 130 86 ai 10/6 // // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA lobhaH 4/2 vakratvam vacanakSamA vacanAnuSThAnam vandanakAdhyayanam vandanam = dAnArheSu svadhanApradAnaM niSkAraNaM paradhanagrahaNaM ca lobhaH / yo.zA. 1/56 = dravyAdikAGkSA / gu. = lobhaH rAgaH gAya~ icchA mUrchA snehaH kAGkSA'bhiSvaGga ityanarthAntaram / ta.bhA. 8/10 __[va] = saMjvalanamAyAlakSaNam / gu. 1/125 = AgamamevAlaMbanIkRtyopakAritvAdinairapekSyeNa kSamAM kurvataH / dvA. 28/7 = vacanAtmikA pravRttiH sarvatraucityayogato yA tu / / vacanAnuSThAnamidaM cAritravato niyogena // 6 // So. 10/6 = zAstrArthapratisaMdhAnapUrvA sAdhoH sarvatrocitapravRttiH / yo.vi. = guNavataH praNAmo yatra varNyate tad / ta.u. = abhivAdanaM prazastakAyavAGmanaHpravRttirityarthaH / la.vi. = devapUjASaDAvazyakAdikaraNam / sa.sa. , = prazastamanovAkkAyapravRttiH / pra.. = trividhayogena samyak stutAH / la.vi. 306 = viziSTasamyagdarzanalAbhaH / a.. 31/2 = tIrthakarapadaprAyogyasamyaktvasametaH / yo.bi.' 274 = sadbhUtaguNotkIrtanam / dvA. 29/8 = prazaMsArUpaH / yo.bi. 127 = sthirIkaraNam adhItasya sUtrasya saMskAradAryakAripunaruccAraNam / sA. = pUrvagRhItasya punarujjvAlanam / gu. 2/252 = vartamAnatIrthAdhipatitvenAsannopakAriNaM garbhAvatArasamayamArabhyaiva pravarddhamAnadhanadhAnyAdivipulavibhavamanuvibhAvya pramuditAbhyAM mAtApitRbhyAM dattavarddhamAnAbhidhAnaM caramatIrthakaram / ' u.ra.1 = svakulasamRddhivRddhikArakatvena pitRbhyAM vyavasthApitaivaMvidhanAmakaM caramatIrthAdhipatiH / paM. 1/1 41 m vanditAH varabodhiH varabodhisameta: varNanam varNavAdaH vartanam 70 varttanA vardhamAnaH Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [105 55 | nAma vyAkhyA gAthA = vaMzA varSA vAsyA iti caiSAM guNataH paryAyanAmAni bhavanti / ta.bhA. 3/10 = ee ceva ya vatthU, vasaMti eesu nANamAIyA / jaM paramaguNA sesANi, heuphalabhAvao huMti // 3 // paM.va. = vasantyasmin guNa-paryAyA iti vastu cetanAdi / dhyA. vastusvabhAvaH = kAryakAraNarUpapadArthasvatattvam / la.vi. 128 vastusvarUpam = heyatvajJeyatvopAdeyatvarUpam / dha.pa. vAkyArthaH = cAlanA / u.ra. 155 = prakRtavAkyaikavAkyatApannasakalazAstravacanArthAvirodhivacanArthaH / So. 11/7 vAgguptiH = maunAvalambanena sarvathA vA tannirodharUpA mukhavastrAcchAditamukhena saMbhASaNAdinA vAksaMvRttirUpA vA / a.ma. = vAcana-pRcchana-praznavyAkaraNeSu vAniyamo maunameva vA vAgguptiH / ta.bhA. = saMjJAdiparihAreNa yanmaunasyAvalambanam / vAgvRtteH saMvRttirvA yA sA vAgguptirihocyate // 42 // yo.zA. 1/42 vAgduSpraNidhAnam = varNasaMskArAbhAvo'rthAnavagamazcApalam / yo.zA. 3/115 vAgyogaH = audArikavaikriyAhArakazarIravyApArAhatavAgdravyasamUha___ sAcivyAjjIvavyApAraH / dhyA. = bhASAyogyapudgalAtmapradezapariNAmo vAgyogaH / ta.bhA. 6/1 vAgyogapradhAnA pUjA = bIyAusavvamaMgalanAmA vAyakiriyApahANesA / puvvuttavisayavatthusu ocittANAyabheeNa // 4 // viM. 8/4 vAcanA = vAcanaM vAcanA vineyAya nirjarArthe sUtrAdidAnam / dhyA. 42 = sUtradAnalakSaNA / sA. vAtsalyam = samAnadharmavatAM bahumAnakAryakaraNam / paM. 15/24 vAdI = vAI pamANakusalo, rAyaduvAre'pi laddhamAhappo, * paravAdivijetA / sa.sa. vikaTanam = zaGkAdyaticArAlocanA svAbhiprAyanivedanamAtram / paM. 2/27 vikalpanivRttiH = antaHpariNAmamAtrasAdhyA / a.ma. 3 38 57 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH vicArayan nAma vyAkhyA gAthA vikSiptacittam __= sattvodrekAparihataduHkhanidAneSu sukhanidAneSu / ____ zabdAdiSu pravRttaM tadeva cittaM tu vikSiptam // 6 // adhyA. 20/6 vighnaH = cikIrSitakAryapratibandhakaduritaH / sA. vighnajayaH = bAhyAntarvyAdhimithyAtvajayavyaMgyAzayAtmakaH / kaMTakajvaramohAnAM jayairvighnajayaH samaH // 13 // dvA. 10/13 = mokSapathapravRttapratyUhasya jaghanyamadhyamotkRSTasyAzubhabhAvarUpasya praNidhAnajanitazubhabhAvAntareNAbhibhavaH / paM. 4/29 = vighnasya jayo'smAditi vyutpattyA dharmAntarAyanivarttaka: pariNAmaH / yo.vi. vicAraH arthavyaJjanayogasaGkrAntiH / ta.bhA. 9/46 = zAstrAnusAriNyA sUkSmaprajJayA pratisaMdadhat / u.ra. 82 vicikitsA = cittaviplavaH yadvA vicikitsA nindA / yo.zA. 2/17 = mativibhramo yuktyAgamopapanne'pyarthe phalaM prati saMmohaH, * vidvad jugupsA-vidvAMsaH sAdhavo viditasaMsArasvabhAvAH parityaktasarvasaGgAsteSAM jugupsA nindA / zrA. = vicikitsA nAmedamapyastIti mativiplutiH / ta.bhA. 7/18 = vicigicchA saphalaM pai saMdeho muNijaNammi u dugaMchA, * jinavacanArAdhanaphalaM prati sandehaH, * vicikitsA kriyAviSayaiva / sa.sa. . vijJaptiH = prajJAguNajananakrameNa tattvacintayA bodhijanyate, icaM ca karaNatrayavyApArAbhivyaGgyaM prazamasaMveganirvedAnukampAstikyAbhivyaktilakSaNaM samyagdarzanamucyate tadanye vijJaptimAhuH / a.ma. . 70 vijJAnanandaghanam = svarUpapratibhAsaprazamasukhaikarasatAmApannaM parizuddhamanupahitasphaTikaratnavat prakRtyaiva nirmalam / dha.pa. vijJAnam = mohasandehaviparyayavyudAsena jJAnam / la.vi. 147 vijJAya = upapattigarbhAptopadezAdvinizcitya / a. vitathAbhinivezam = atattvAdhyavasAyam / paJca. vitarkaH = zrutam / ta.bhA. 9/45 vidyA = sasAdhanA strIsvAmikA vA / yo.bi. 87 10/7 2 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyAvantaH] [107 | nAma vyAkhyA gAthA vidyAvantaH vidhAnataH 35 12/20 vidhAnam vidhiH 9/13 12 248 132 8/ 82 147 2/1 202 = siddho bahuvijjamaMto, vijjAvaMto ya uciyannu / sa.sa. = kaSAyanirodhabrahmacaryadevapUjAdirUpAt / dvA. = paraprayojanasya karaNapratijJA / sA. = aviruddhakartavyArthopadezakaM vAkyam / dha.pa. = AgamanItiH / paM. = ihalokaparalokayoraviruddhaphalamanuSThAnam / la.vi. = upasthitasya praznAcArakathanaparIkSAdividhiriti / dha. = karaNaprakAraH / yo.bi. = kalpaH / paM. = giNhati sayaMgahIyaM kAle viNaeNa sammamuvautto / aNubhAsanto paivatthu, jANago jANagasamAse // a. = nidrAvikathAtyAgAJjaliyojanabhaktibahumAnAdiH / sA. *= yogavaMdananimittadigAkArazuddhividhiriti / dha. = vidhAnaM - pratipattikramam / paM. = satkArAdividhinisaGgatA ca / dha. = sUtroktavidhiyuktaM puruSAdyapekSayA / yo.dR. = vidhivizeSo nAma dezakAlasampat zraddhAsatkArakramakalpanIyatvamityevamAdiH / ta.bhA. = sarvAGgaparizuddhapravRttiH / So. = karmavinayanasamartho'nuSThAnavizeSaH / paM. = gurubhaktivyaJjakakriyAvizeSaH / sA. = gurubhaktyabhimukhamanaHpariNAmaH / sA. = bhAvapratibandhaH / paM.va. = manovAkAyaiH praNamanam / sa.sa. = vinIyate'panIyate vilIyate vA jJAnAvaraNAdyaSTavidhaM karma / yena sa vinaya ityAgamikI vyutpattiH, yataH-jamhA viNayai kammaM, aTThavihaM cAuraMtamukkhAya / tamhA u vayaMti viU, viNao tti vilINasaMsArA // sa.sa. = anyasya yojanaM dharme viniyogastaduttaram / kAryamanvayasaMpattyA tadavandhyaphalaM matam // 15 // dvA.. vidhivat vidhivizeSaH vidhisevA vinayaH 7/34 5/12 6/36 1008 10 viniyogaH 10/15 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA vinItaH 211 vipadaH viparyayaH vipazcid vipAka: vipAkakSamA vipAkavicayaH = siddheH uttarakAryam / So. 3/11 = svaprAptadharmasthAnasya yathopAyaM parasminnapi saMpAdakatvam / yo.vi. = anuddhataprakRtiH / dvA. 20/32 = kuzalAnubandhibhavyatayA / yo.dR. = adhyAtmikA''dhibhautikA-''dhidaivikalakSaNAH / yo.zA. = matibhraMzarUpaH, yogamArgA'pratipattirUpaH / yo.bi. 102 = sarvatra gurulAghavAlocanapUrvakapravRttika eva paramArthato. vipazcid / a. '12/8 = adRSTakarmaphalAnubhavo dRSTAnarthaparamparA vA, * narakAdigata-karmaphalAnubhavalakSaNam / So. 10/10 = AyatikAlapariNAmaH / gu. - 1/74 = ihalokaparalokagatAnarthaparaMparAlakSaNAdAlocyamAnAt kSAntirvipAkakSAntiH / dvA. . 28/7 = azubhazubhakarmapAkAnucintanArthaH / praza. 248 = pratikSaNasamudbhUto yatra karmaphalodayaH / cintyate citrarUpaH sa vipAkavicayo mataH // 12 // yo.zA. 10/12 = vipAkaH karmaNAmanubhavastaM sUtrayati darzayati yattat / ta.u. 1/20 = mithyAdRSTiparigRhIto'vadhiH / ta.u. 1/32 = sarvagatajJAnAtmA / ta.u. kA. 1/18 = atitIvramithyAtvAdimalavikalam / yo.biM. = amalImasam / yo.bi. 207 = jJAtvA'bhyupetyAkaraNam / ta.bhA. = NANassa phalaM viratI pAve... / u.pa. 448 = pratyAkhyeyArtheSu nivRttipariNAmaH / paM. 5/50 = samatAsAram / dha.pa. 100 = vigato rAgaH pramAdo yasya sa virAgaH / a. .10/1 = chalajAtipradhAnoktirdusthitenArthinA sh|| vivAdo'trApi vijayAlAbho vA vighnakAritA // dvA.. = jayaprAptAvapi paralokAdibAdhako vAdaH, 12/1 vipAkasUtram vibhaGgaH vibhuH vimalam 99 viratiH 7/1 virAgaH vivAda: 8/3 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viviktacaryA ] [109 | nAma / vyAkhyA gAthA 12/4 19/2 70 4/30 18/22 9/22 3/16 4/12 16/10 403 * chalajAtipradhAno vAdaH / a. viviktacaryA = strI-pazu-paNDaka-kuzIlavarjAnavadyAzrayAzrayaNam / paM. vividiSA = sukhayA tattvacintArUpamadhyavasAnaM janyate tadanye vividiSAmAcakSate / a.ma. vivekaH . = kAryAkAryajJAnam / dvA. = tAnevArthAn dviSatastAnevArthAn pralIyamAnasya / nizcayato nAniSTaM na vidyate kiMcidiSTaM vA // ityAdi nizcayAlocanam / dvA. nairantaryeNa bhagavadvacanaparibhAvanam / sA. = vivecanaM vizodhanaM pratyupekSaNamityanarthAntaram / ta.bhA. = heyopAdeyajJAnam, * kRtyAkRtyavicAraNam / yo.zA. vivekaprAyazcittam = asaNAigassa pAyaM aNesaNIyassa kahavi gahiyassa / saMvaraNe saMcAo esa vivego u nAyavvo // 10 // viM. vivekinaH labdhaparamArthavimarzAH / yo.bi. vizadIkaromi = nizcitaprAmANyakajJAnaviSayatayA pradarzayAmi / kU. viziSTasukham = pariNAmasundarasya sukhasyAnukUlaviSayAnubhavajanya zarmalakSaNam / u.pa. vizuddhaH . = ninAnAdisakalakalaGkavikalaH / vizadayoga. . = niravadyamanovAkkAyavyApAraH / paM. - niratAyogAlA vizuddhAtmA = atyantApAyahetumalarahitaH / zA.vA. vizuddhi: = bahutaraparyAyaparijJAnakAraNatvam / ta.u. vizeSajJaH = vastvavastunoH kRtyA'kRtyayoH sva-parayovizeSamantaraM jAnAti nizcinotIti vizeSajJaH / yo.zA. vizeSato gRhasthadharmaH = aticArarahitANuvratAdipAlanam / dha. vizeSazraddhA . = uttaraguNAtizayopAditsA / gu. vizrotasikA = saMyama-zasyamaGgIkRtyAvyavasAyasalilasya vizroto gamanamiti / zrA. = saMyamAnusAritovighAtaH / paM.va. = sthAvarajaGgamabhedabhinnam / yo.bi. 971 5/8 7/36 10 1/26 1/55 168 1/66 59 908 155 viSam Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA 17 viSayaH = jJAnagamyaH padArthaH / ta.u. viSayapratibhAsajJAnam = viSayakaNTakaratnAdau bAlAdipratibhAsavat / . viSayapratibhAsaM syAt, taddheyatvAdyavedakam // 2 // a. = viSayapratibhAsa ityAkhyA yasya, viSayasyaiva heyatvAdidharmAnuparaktasya pratibhAso yatra tat / dvA. viSayAnurAgaH zabdAdiviSayAnuSaGgaH / a.ma. viSayAbhyAsaH = mokSamArgasvAminyarhadAdau pUjAdikaraNAbhyAso viSayAbhyAsaH / u.ra. = viSaye'rhalakSaNe mokSamArgasvAmini yo'bhyAsaH pUjAdikaraNasya saH / u.pa. = viSaye'hallakSaNe mokSamArgasvAmini vA vinayAdivRttiH saH / dha.pa. viSAdaH = dainyam / a. 10/3 viSAnuSThAnam = AhAropadhipUjaddhiprabhRtyAzaMsayA kRtam / zIghraM saccittahantRtvAdviSAnuSThAnamucyate // 3 // adhyA. 10/3 labdhyAdyapekSAtaH kSaNAtsaccittamAraNAt yad . anuSThAnam tad / dvA. 13/12 visaMvAdanam = satyavadabhyupagame tadapahnavopAye vyutthApanam / ta.bhA. 6/21 vihAraH = mAsakalpAdiH / gu. 3/137 vItarAgaH = kSINamohAdiguNasthAnavartI muniH / u.ra. 114 vIto'peto rAgo yeSAM te / paJca. = mahAvIranAmadheyaH / ta.u. kA. 1/22 = vizeSeNa Irayati karma gamayati yAti veha zivamiti vIraH / dhyA. 1 = vizeSeNa Irayati kSipati karmANIti vIraH, vidArayati yat karma tapasA ca virAjate / tapovIryeNa yuktazca tasmAd vIra __iti smRtaH // iti lakSaNAd niruktAdvA vIraH / yo.zA. = vIryAntarAyakarmakSayakSayopazamaprabhaveNAtmazaktivizeSaH / la.vi. 284 = AntarazaktivizeSaH athavA utsAhaH / sA. 11 = utsAhaH / ta.u. kA. 1/13 = karmazatruvijayAnukUlaH parAkramaH / dvA. vIraH vIryaH 98 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [111 vIryollAsaH] | nAma . vyAkhyA gAthA vIryollAsaH vRttaH vRttam vRttayuktaH vRttibhikSA vRttisaMkSayaH = cittotsAharUpam / paM. 15/27 = vIryAntarAyakSayopazamAdisamuttho jIvapariNAmaH / a. 8/2 = AtmazaktisphoraNam / dvA. 10/28 = ekavAraM prakaTIbhUtaH / gu. 2/32 = anAcAraparihAraH samyagAcAraparipAlanaM ca / yo.zA. 1/54 = vidhipratiSedharUpaM vartanam / So. = aNuvratamahAvratasamanvitaH / yo.bi. = niHsvAndhapaGgavo ye tu na zaktA vai kriyAntare / bhikSAmaTanti vRttyarthaM, vRttibhikSeyamucyate // a. = anyasaMyogavRttInAM yo nirodhastathA tathA / / apunarbhAvarUpeNa, sa tu tatsaMkSayo mataH // yo.bi. = vikalpasyandarUpANAM vRttInAmanyajanmanAm / apunarbhAvato rodhaH procyate vRttisaMkSayaH // dvA. 18/25 = manodvArA vikalparUpANAM zarIradvArA parispandarUpANAmanyasaMyogAtmakavRttInAmapunarbhAvena nirodhaH / yo.vi. = vRtteH bhikSAcaryAyAH saMkSepaNam alpatAkaraNa / paM. 19/2 = kriyAntarAsamarthatvena prayuktA, na tu mohena cAritrazuddhIcchayA vA bhikSA / dvA. = zrutavayovRddhalakSaNA / yo.bi. 110 = jJAnAkhyA cetanA bodha: karmAkhyA dviSTaraktatA / ___ jantoH karmaphalAkhyA sA vedanA vyapadizyate // 45 // adhyA. 18/45 = sAtAsAtarUpeNa vedyata iti / zrA. = vedyaM saMvedyate yasminnapAyAdinibandhanam / tathA'pravRttibuddhyApi, stryAdyAgamavizuddhyA // 73 // * tatpadaM sAdhvavasthAnAdbhinnagranthyAdilakSaNam / anvarthayogastantre vedyasaMvedyamucyate // 74 // yo.dR. = vikriyA vikAro vikRtivikaraNamityanarthAntaram / ta.bhA. 2/49 = bharanittharaNasamatthA tivaggasuttatthagahiyapeyAlA / ubhaologaphalavaI viNayasamutthA havai buddhI // 43 // u.pa. 43 vRttisaMkSepaH vRttisaMjJikA bhikSA 6/12 vRddhAH vedanA vedanIyam vedyasaMvedyapadam vaikriyam vainayikIbuddhiH Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA vaiyAvRttyam =. annapAnauSadhabhaiSajadAnAdinA pAdadhAvanazarIrasaMvAhanazayanAsana racanAdinA ca sAdhujanopakAriNA citrarUpeNa kriyAvizeSaNa . vyAvRttabhAvaH / u.pa.. = upadhipratilekhanAhArAdyAnayanAdikam / sA. = vyAvRttabhAvalakSaNamAhArAdinA / yo.dR. = vyAvRttasya bhAvaH karma vA vaiyAvRttyaM tasmin tatpratipattivizrAmaNAbhyarcanAdau / paM.. = vyAvRttasya-azanAdidAnavyApAravato bhAvaH karma vA / paM. 19/3 vairAgyam = mAdhyasthyaM vairAgyaM virAgatA zAntirupazamaH prazamaH / doSakSayaH kaSAyavijayazca vairAgyaparyAyAH // 17 // praza. 17 = bhavasvarUpavijJAnAd dveSAnnairguNyadRSTijAt / tadicchocchedarUpaM drAg vairAgyamupajAyate // 1 // adhyA. = virAgasya bhAvo / dhyA. = vairAgyaM nAma zarIrabhogasaMsAranirvedopazAntasya bAhyAbhyantareSUpadhiSvanabhiSvaGga iti / ta.bhA. .. 7/7 vyaJjanam = pratiniyatAbhiprAyasphuTIkaraNam / ta.u. 1/35 vyayaH = bharttavyabharaNa-svabhoga-devatA'tithipUjanAdiprayojane dravyaviniyogaH / yo.zA. vyavasthA = maryAdA / a. 17/2 vyavaharaNam = vyavahAraH snAnapAnadahanapacanAdikA kriyA / dvA. 8/12 vyavahAraH = kAraNasyApi kAryatvopacArarUMpa: / yo.bi. . 369 = dharmapradhAnaH / dha. 197 = laukikasama upacAraprAyo vistRtArtho vyavahAraH / ta.bhA. . 1/35 vyavahArataH = sAmAnyena phalaM prati yogyatAmadhikRtya / yo.za. vyavahAranayaH = vyavahArapradhAno nayaH / gu. vyAkhyAprajJaptiH = vyAkhyAyA jIvAdigatAyA yatra nayadvAreNa prarUpaNA kriyate sA / ta.u. * 1/20 vyAdhiH = kuSThAdilakSaNaH / yo.dR. vyApannadarzanAH ___= arhaddevatAdivacovyavahArataH samyagdRSTivadAbhAsamAnA api nizcayato vinaSTasamyagdarzanAH / gu. 1/60 1/48 __79 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyutsargaprAyazcittam] [113 nAma .. vyAkhyA gAthA vyutsargaprAyazcittam vratapratimA vratam vratasthAH vratI zakunaH = anantadhAtmake vastuni itaradharmapratikSe peNAnyataradharmasvIkArAdhyavasAyajanitaikekanayavyAmohavazasaJjAtamithyAtvodayena vyApannaM naSTaM darzanaM sarvanayamayavastubodharUpaM samyaktvaM yeSAM te / sa.sa. = kussumiNamAiesuM viNA'bhisaMdhIi jo aIyAro / tassa visuddhinimittaM kAussaggo viussaggo // 11 // viM. 16/11 = paMcANuvvayadhArittamaNaiyAraM vaesu paDibaMdho / ____ vayaNA tadaNaiyArA vayapaDimA suppasiddha tti // 5 // viM. 10/5 = hiMsAnRtasteyAbrahmaparigrahebhyo virativratam / ta.bhA. 7/1 = hiMsAnRtAdipApasthAnaviratimantaH / yo.bi. 122 = niHzalyo vratI / ta.bhA. 7/13 [za] = pUrNakalazaH, * dadhidUrvAkSatabhAroddhRtamRttikAdigrahaNam, * cittotsAhAnugo manaHpratyayAnusArI / So. 6/9 = cittavittagataM sAmarthyam / paM. 9/6 = svakRtisAdhyadharmAdipravRttiH / dvA. 18/31 = deve gurUmi tatte atthi navatthitti saMsao saMkA, * sakalapadArthabhAktvena dravyaguNaviSayA / sa.sa. = adhigatajIvAjIvAditattvasyApi bhagavataH zAsanaM bhAvato'bhiprapannasyAsaMhAryamateH samyagdRSTerarhatokteSu atyantasUkSmeSvatIndriyeSu kevalAgamagamyeSvartheSu yaH sandeho bhavatyeva syAditi sA zaGkA / ta.bhA. 7/18 saMzayakaraNam bhagavadarhatpraNIteSu padArtheSu dharmAstikAyAdiSvatyantagahaneSu matidaurbalyAtsamyaganavadhAryamANeSu / saMzayaH / zrA. = sandehaH / yo.zA. 2/17 = mAyAvI / yo.bi. 6/9 zaktiH zakyAraMbhaH * zaThaH 87 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdaH 2/15 114] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH | nAma vyAkhyA gAthA zabalaH = cAritrasattApekSayA zuddhatvAdaticArApekSayA cAzuddhatvAcchabala ucyate / 4/41 = yathArthAbhidhAnaM zabdaH / ta.bhA. 1/35 zabdanayAH = prAya: RjusUtrasamAnaviSayA eva / a.ma. . 44 zamaH = kaSAyendriyajayaH / yo.zA. 2/40 = kaSAyendriyamanasAM nirodhaH / a. 11/8 = prazamaH krUrANAmanantAnubandhinAM kaSAyANAmanudayaH, 2/15 * anye tu krodhakaNDU-viSayatRSNopazamaH zama ityAhuH, anye, suparIkSitapravaktRpravAcyapravacanatattvAbhinivezAd mithyAbhinivezopazamaH zamaH / yo.zA. = vikalpaviSayottIrNaH svabhAvAlambanaH sadA / jJAnasya paripAko yaH sa zamaH parikIrtitaH // 1 // jJA. zamasaukhyam = atimandIbhUtakaSAyaviSadoSatayA prazamazarma / yo.bi.. 54 zayyA = vasatiH sarvAGgINazayanaM vA / paM: 10/16 zayyAtaraH = zayyayA-vasatyA tarati saMsArasAgaram iti / paM. 17/5 zayyAtarapiMDabhojI = sijjAaro tti bhaNNai, AlayasAmI u tassa jo piMDo / asaNAI taM bhuMjai, sijjAyarapiMDabhoI u // gu. 3/73 zaraNam = bhayArttatrANaM, tacca saMsArakAntAragatAnAM atiprabalarAgAdipIDitAnAM du:khaparamparAsaMklezavikSobhataH samAsvA(zvA) sanasthAnakalpaM, tattvacintArUpamadhyavasAnaM, vividiSetyarthaH la.vi. 146 zaraNyaH = guNAdhikaH, guNAdhikatvenaiva tato rakSopapatteH / yo.za. = krodhAdyabAdhitaH / yo.bi. 193 = tathAvidhendriyakaSAyavikAravikalaH / yo.bi. 186 = tAlu-nAsA''nanadvArairnirodhaH zAnta ucyate / yo.zA. zAsanadveSaH = AptavacanaM prati matsaraH / a. zAsanamAlinyam ___ = jinapravacanasya lokaviruddhAcaraNenopaghAtaH / a. 23/1 zAstrajJAnam = hastasparzasamam / a.u. 1/10 zAstratattvam = paMDitaikagamyam, utsargAdisamanvitaM, pratyakSAdinA''gamAntareNa cA'viruddhArthaM, tAtparyataH zuddham / dvA. 50 zAntaH 5/8 7/5 2/9 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [115 zAstram] | nAma . vyAkhyA gAthA zAstram 2/4 224 zAstrayatnaH zAstrayogaH = tattvato brahmaNaH zAstraM lakSakaM na tu darzakam / a.u. = pApamayauSadhaM zAstraM, zAstraM puNyanibandhanam / cakSuH sarvatragaM zAstraM, zAstraM sarvArthasAdhanam // yo.bi. 225 = yasmAdrAgadveSoddhatacittAnsamanuzAsti saddharme / saMtrAyate ca duHkhAcchAstramiti nirucyate sadbhiH // 187 // praza. 187 * zAsanasAmarthyena tu saMtrANabalena cAnavadyena / yuktaM yattatchAstraM taccaitatsarvavidvacanam // 188 // praza. 188 = zAsanAt trANazaktezca, budhaiH zAstraM nirucyate // jJA. 24/3 .= zAsanAt trANazaktezca, budhaiH zAstraM nirucyate / vacanaM vItarAgasya, tacca nA'nyasya kasyacit // 12 // a.u. 1/12 = sunizcitAptAgamaH / a. 2/5 = zAstrAdaraparaH / yo.bi. '= yathAzaktyapramattasya tIvra zraddhAvabodhataH / / zAstrayogastvakhaMDArAdhanAdupadizyate // 4 // dvA. 19/4 = zAstrayogaH punarjeyo yathAzAstraM sa eva hi / ____ kAyAdisaMyamopetaH avyAkSiptasya bhAvataH // 190 // bra.si. = zAstrayogastviha jJeyo yathAzaktyapramAdinaH / zraddhAsya tIvrabodhena vacasA'vikalastathA // 2 // la.vi. = zAstrayogastviha jJeyo, yathAzaktyapramAdinaH / zrAddhasya tIvrabodhena, vacasA'vikalastathA // 4 // yo.dR. = tena syAdvAdamAlambya, sarvadarzanatulyatAm / ___ mokSoddezA'vizeSeNa, yaH pazyati sa zAstravit // 70 // a.u. 1/70 = mAdhyasthyameva zAstrArtho, yena taccAru sidhyati / sa eva dharmavAdaH syAdanyad bAlizavalganam // 71 // a.u. 1/71 = acirapravrajitaH zikSayitavyaH zikSaH / ta.bhA. 9/24 = anyopadezarUpA / ta.u. 1/22 = zikSA paramapadaprApikA kriyA, tasyAH padam / zrA. 292 = zikSati grahaNasevanarUpA / zrA. = zikSA-grahaNAsevArUpA paramapadasAdhikA viziSTaceSTA tatpradhAnaM vratam / paM. 1/25 zAstravit zAstrArthaH zikSaH zikSA zikSApadam zikSAbhyAsaH zikSAvratam 296 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA zilpam 38 zilpI zivaH ziSTasamayaH ziSTAH zIlam = sAcAryakam, nityavyApAraH / u.pa. = vaijJAnikaH / yo.bi. = sakalopaplavakalAvikalo devatAvizeSaH / yo.bi. = ziSTAH kvacidiSTe vastuni pravartamAnAH santa ____ iSTadevatAnamaskArapUrvakaM pravartante / yo.dR. = ziSyante sma ziSTA vRttastha-jJAnavRddhasevopalabdhavizuddhazikSAH puruSavizeSAH / yo.zA. 1/47 = asaGgatayA samazatrumitratA zIlam / dha. 267 = cittasamAdhiH / dvA. 188 = cittasamAdhiH / yo.bi. 359 = paradrohaviratilakSaNaH / dvA. 23/3 = madya-mAMsa-nizAbhojanAdiparihArarUpaH samAcAraH / yo.zA. 1/47 = susvabhAvatA / yo.zA. 2/40 = aSTAdazazIlAGgasahasrasaMkhyam, . . yadi vA mahAvratasamAdhAnam paJcendriyajayaH . kaSAyanigrahastriguptiguptatA cetyetacchIlam / dha.pa. = hiMsAnRtAdattAbrahmaparigrahaviramaNarUpakuzalAnuSThAnavarttanam / a. 24/8 = cAritrAMzarUpANi / paM. 14/1 = svargApavargaheturdharmyadhyAnamiti kIrtitaM tAvat / apavargakanidAnaM zuklamataH kIrtyate dhyAnam // 1 // yo.zA. 11/1 = zucaM klamayatIti zuklam zokaM glapayatItyarthaH / dhyA. 1 = zodhayatyaSTaprakAraM karma-malaM zucaM vA klamayatIti zuklam / dhyA. = apArdhapudgalAvartAntargatasaMsAraH / yo.bi. = hastapAdamukhaprakSAlanaziraHsnAnarUpadezasarvabhedabhinnadravyasnAnam, zuddhAdhyavasAyarUpabhAvasnAnam / So. = vidalanmahAmohamalapaTalamanaH / a. = kSudrasattvamRgayUthasaMtrAsanasiMhanAdaH / paJca. = sarvApAdhivizuddhasiddhivadhUdUtaH arhatmArgaH / sa.sa. . = anavadyam / yo.bi. zIlavRttiH zIlAMgAni zukladhyAnam zuklapAkSika: zuciH zuddhacetaH zuddhadezanA zuddhadharmaH zuddham Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhavacanam] [117 | nAma .. 21 || // 98 zuddhavacanam . zuddhAnuSThAnabhAk zuddhAnuSThAnasAdhanam zuddhiH 186 3/4 zuddhoJchaH zuddhoJchajIvanam zubhaH vyAkhyA gAthA = avidhyAsevanamalarahitam / zA.vA. = nirvANAvandhyabIjakalpam / yo.bi. 188 = paryAyakrameNa tejolezyA'bhivRddhyA zuklazuklAbhijAtyabhAvAdatinirmalam / gu. 4/160 = pUrvAparA'viruddhaM niravadyaM vacanam / u.ra. = parizuddhazuzrUSAdharmarAgAdisamAcArabhAk / yo.bi. 206 = niravadyAcaraNakAraNam / yo.bi. = ghAtikarmaNAM pApAnAM kSaye yA kAcinnirmalatA / yo.vi. = jJAnAdiguNavighAtighAtikarmahAsotthanirmalatA / dvA. 10/10 = pApakSayeNa samyag jJAnAdigaNavighAtakaghAtikarmavyapagamena nirmalatA / So. = mithyAtvakaSAyanokaSAyAdyAtmakamalasya zukladhyAnajalakSAlanena * nirmalatA / sa.sa. = dvicatvAriMzaddoSavikalaH sa cAsAvucchazca bhikSAvRttirUpaH / u.pa.677 = AdhAkarmAdityAgena suparizuddhaM kalpanItyanusArataH / yo.za. 35 = kuzalasAdhakaH / zA.vA. = prazastaH mokSAbhyudayaphalasAdhakatvAt / paM. = zubhaM karmAnukampAdarzanavizuddhyAdihetukaM tasyAsevanamabhyAsaH / ta.u. kA. 1/11 = prazastadravyalezyoparaJjitacittaprasUtAdadhyavasAyaH / sA.. = parizuddhacittapariNAmasthAnam / yo.bi. = upayuktayA pratyupekSaNAdikaraNam, saMyamasvabhAvAdeva / dha.pa. = prazastabhAvarUpA / paJca. = prazastAdhyavasAyaH, * zubhAbhisandhisvabhAvaH / a. = svapuSTizuddhyanubandhahetavaH zubhapariNAmAH / dvA... 10/10 = tathAvidhaprAgbhavopAttA'dbhutabhUtapuNyaparipAkaH / yo.biM. 283 = prazastaphalodgamahetuH / yo.bi. = paricaraNam / dvA. 4/18 = zravaNagrahaNadhAraNAdeH siddhiH phalaM yasyAH sA tathA / So. 11/2 zubhakarmAsevanam 187 zubhabhAvaH zubhabhAvAzrayaH zubhayogaH zubhalezyA zubhAzayaH C06 zubhodayaH zuzrUSaNam zuzrUSA Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA 1/4 zuSkavAdaH zokaH zaucaH = zrotumicchA, * sadbodhAvandhyanibandhanadharmazAstrazravaNavAJchA / paM. = saddharmazAstraviSayA zrotumicchA / yo.bi. 253. = parAnartho laghutvaM vA vijaye ca parAjaye / ____ yatroktau saha duSTena zuSkavAdaH sa kIrtitaH // dvA. 8/2 = zuSka iva zuSko nirasa: galatAluzoSamAtraphalaH, 12/1 * vipratipatti viSayamAzritya prativAdinA saha vadanaM zuSkavAdaH, 12/1 * anarthavAdaH / a. 12/2 = iSTaviyogAnmAnasaM duHkham / gu. 4/2 = udvegam / a. 21/2 = tadatyayAdicintAprabhAvo duHkhabhedaH / zA.vA. = iSTaviyogAdijo manovikAraH / yo.dR. = alobhaH / ta.bhA. = dravyato bhAvatazca-dravyataH snAtaH zrIcandanAnuliptagAtraH sitavasananivasanaH zucividyAklRptagAtrazca, bhAvatastu vizudhyamAnamAnasaH / paM. 2/23 = AloyaNAidasavihajalao pAvamalakhAlaNaM vihiNA / jaM davvasoyajuttaM taM soyaM jaijaNapasatthaM // 12 // viM.. 11/12 = AcArazuddhiH / yo.zA. 3/16 = saMyama prati nirupalepatA / yo.zA. 4/93 [zra] . = bhavajalahimahANAvaM - NiravekkhA-sANubaMdhA ya // paM. 2/6 = idamitthameveti pratipattiH / yo.vi. = dhRtyA mArgAnusAritattvarUcirjanyate, sA eva zraddhA / a.ma. 70 = nijo'bhilASaH mithyAtvamohanIyakarmakSayopa zamAdinajanyazcetasaH prasAda ityarthaH / ayaJca jIvAditattvArthAnusArI samAropavighAtakRt karmaphalasambandhAstitvAdi saMpratyayAkAra: cittakAluSyApanAyI dharmaH / la.vi. 272 = ruciH dharmaprazaMsAdirUpA / la.vi. 138 zraddhA 68 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 zraddheyam] [119 | nAma vyAkhyA gAthA = rucistattvamArgAnugA / yo.bi. = vastuguNadoSaparijJAnapUrvakacAritrecchA / dvA. 6/4 = vizuddhacittapariNAmaH / zrA. 325 = zuddhamArgaruciH / la.vi. 370 = zuddhAnuSThAnagatA tIvraruciH / dvA. 18/31 = svAbhiprAyaH na balAbhiyogAdiH / pra. 23 zraddheyam = pratipattavyam / zrA. 401 zramaNabhUtapratimA = ikkArasa mAse jAva samaNabhUyapaDimA u carima tti / __ aNucarai sAhukiriyaM ittha imo avigalaM pAyaM // 17 // viM. 10/17 zramaNaliGgam = zramaNatvajJApakaM paJcamuSTyAvatAritaniHzeSakezAdilakSaNam / ta.u.kA. 1/16 zravaNaM dharmaviSayam - = uttamaH zrutadharmaH, mohatamoraviH, pApavadhyapaTahaH, * pakarSaH zravyANAm, setuH suralokasya, bhAvAmRtamayam, dezakaH zivagataH, jinabhAvabIjam, abhivyakto jinena, nAtaH paraM kalyANam / yo.za. 31 = vicArasahitavAkyazrutijanitaM jJAnam / ta.u. 1/3 = zrotropayogaH / la.vi. 147 zravaNayogyAH = majjhatthA buddhijuA dhammatthI oghao ime jogaa| paM.va. 973 = tattvaM prati zraddhAvAMstatpratyanIkaklezahAsAtizayAdavApta vyamahAnidhAnatadgrahaNavidhAnopadezazraddhAlunaravat vihitAnuSThAnarucirvA / u.pa. = tattvaM prati zraddhAvAn, * vihitAnuSThAnaruciH / u.ra. = tathAvidhamohApagamAtsaMpratyayAtmikAdizraddhAvAn / yo.dR.. = tathAvidhamohopagamAt svasaMpratyayAtmikAdizraddhAvAn / la.vi. 44 = yogarUDhyA zraddhAzAlinaH zrAvakAH / sA. = sanmArgazraddhAluH / yo.bi. = uttarottarAnuSThAnacikIrSApariNAmavantaH / u.pa. tattvaM prati zraddhAvAn tatpratyanIkaklezahAsAtizayAdavAptavyamahAnidhAnatadgrahaNavidhAnopadezazraddhAlunaravat, Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH 120] / nAma vyAkhyA gAthA zrAvaka: zrAvakadinakartavyaH * vihitAnuSThAnaruciH / paM. = dhammovaggahadANAisaMgao sAvago paro hoi / ... bhAveNa suddhacitto niccaM jiNavayaNasavaNaraI // 1 // viM. maggaNusArI saDDho pannavaNijjo kiyAparo ceva / guNarAgI sakkAraMbhasaMgao desacArittI // 2 // viM. = paraloyahiyaM sammaM jo jiNavayaNaM suNei uvautto / ___aitivvakammavigamA sukkoso sAvago ettha // 2 // paM. = pratidivasaM yatibhyaH sakAzAt sAdhUnAmagAriNAM ca sAmAcArI zraNotIti / zrA. 2 = saMpattadaMsaNAI paidiyahaM jaijaNA suNeI ya / sAmAyAriM paramaM jo khalu taM sAvayaM biti // paM. 1/2 = navakAreNa viboho aNusaraNaM sAvao vayAiM me|| jogo ciivaMdaNamo paccakkhANaM tu vihipuvvaM // 12 // viM. 9/12 / * taha ceIharagamaNaM sakkAro vaMdaNaM gurUMsagAse / paccakkhANaM savaNaM jaipucchA uciyakaraNijjaM // 13 // vi. 9/13 aviruddho vavahAro kAle vihibhoyaNaM ca saMvaraNaM / ceiharAgamasavaNaM sakkAro vaMdaNAI ya // 14 // vi. jaivissAmaNumucio jogo navakAraciMtaNAIo / gihigamaNaM vihisuvaNaM saraNaM gurUdevayAINaM // 15 // vi. paMca ya aNuvvayAiM guNavvayAiM ca huMti tinneva / / sikkhAvayAI cauro sAvagadhammo duvAlasahA // 3 // vi. = aNuvratAdyupAsakapratimAgatakriyAsAdhyaH sAdhudharmAbhilASAtizayarUpa: AtmapariNAmaH / la.vi. = AdyaM koSThabIjAbhaM, vAkyArthaviSayaM matam // 65 // a.u. 1/65 = zabdazaktijanyaM jJAnam / ta.u. 1/9 = zrutena nirvRttam, 10/12 * svacchasvAdupathyasalilAsvAdatulyam, 10/13 * UhAdinA rahitam, 11/6 * vAkyArthamAtraviSayaM koSThakagatabIjasannibhaM jJAnam / So. . 11/7 9/14 zrAvakadharmaH 155 zrutajJAnam Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [121 zrutabhaktiH ] | nAma vyAkhyA gAthA 2/10 3/9 zrutabhaktiH zrutam 1/20 zrutavyavahAraH 2/12 zrutasAmAyikam 18 1/32 zrutAjJAnam zvAsaH = sarvazAstrAvirodhinirNItArthAt vAkyAt, _pramANanayAdhigamarahitAd utpannaM jJAnam / dvA. = jinAjJApuraskAralakSaNA / gu. = zrutamAptavacanam AgamaH, upadeza aitihyamAmnAyaH pravacanaM / jinavacanamityanarthAntaram / ta.bhA. = caudasapuvvadhareNaM, nijjUDhaM bhaddabAhuNA suttaM / vavahAro suaNAmA, duvAlasaMgassa NavaNIyaM // gu. = jaghanyotkRSTabhedAd dvidhA - jaghanyamaSTapravacanamAtRpaThanarUpaM itaracca dvAdazAGgIpaThanarUpam / sa.sa. = mithyAdRSTiparigRhItaM zrutam / ta.u. = bAhyasya vAyorAcamanaM zvAsaH / yo.zA. [Sa] = tRtIyavedodayavartino mahAmohakarmANaH strI-puMsa sevanAbhiratAH / yo.zA. . . [sa] = tIvrarAgAdisaMvedanarUpaH / paJca. = AtmanaH svAbhAvikasvAsthyabAdhanam / a. = cittakAluSyaH / a... = mukha-nayana-bhrUvikArAGgalyAcchodanAdikA arthasUcikAzceSTAH / yo.zA. = sAbhiSvaGgaM nairantaryAdarAbhyAM sa pratibandhaM cittam / * taduktaM, "saJjJAnaM sajJA, mohAbhivyaktaM caitanyamityarthaH" / SaNDhAH 1/30 saMklezaH 1/1 16/2 saMjJA 1/42 saMjJAjJAnam saMjJAviSkaMbhaNam saMjJinaH 4/122 1/13 10/4 = pratyabhijJAnam pUrvAparasaMkalanAtmakam / ta.u. = AhArAdisaMjJodayavaMcanalakSaNam / dvA. = IhApohayuktA guNadoSavicAraNAtmikA sampradhAraNasaMjJA tAM prati saMjJino vivakSitAH / ta.bhA. = ISatparISahAdisannipAtajvalanAt iti / zrA. = tadbhAvAbhimukhyam (tad-tIrthakRnnAmakarmabandhaH) / pra. = bhAvavizuddhipUrvikA prArthanA / sA. saMjvalanAH saMpattiH saMprArthanA Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA | saMmohaH saMyamaH saMyamAsaMyamaH saMyamodyuktAH saMrakSaNAnubandhaH saMrambhAdiH = sannipAto yugapadvAtapittazleSmasaMkSobhajanyo __ vyAdhivizeSaH / u.pa. 190 = AsavadAraniroho jmiNdiyksaaydNddniggho| * pehAtijogakaraNaM taM savvaM saMjamo neo // 10 // viM. 11/10 = indriyavazIkAraH / yo.zA. 3/16 = prANAtipAtAdinivRttilakSaNaH / dhyA. 68 = yoganigrahaH / ta.bhA. 9/6 = saMyamo nAma dhAraNAdhyAnasamAdhitrayamekaviSayam / dvA. 26/5 = saMyamo virativratamityanarthAntaram / ta.bhA. 6/20 = saMyamAsaMyamo dezaviratiraNuvratamityanarthAntaram / ta.bhA. = paJcAzravaviramaNAdirUpe uttarottarAnuSThAnacikIrSAnubaddhapravRttimantaH / u.ra. = saMrakSaNaM hi sarvairiNAdyupAyaistaskarAdibhyo nijavittasya saGgopanam, tasyAnubandhaH sAtatyena cintanam / a.ma. = saMrambhaH saMkalpaH, paritApanayA bhavet samArambhaH / / prANivadhastvArambhaH, trividho yogastato jJeyaH / ta.bhA. = saMvRtasya bhAvaH saMlInatA / paM. 19/2 = saMlikhyate zarIrakaSAyAdi yayA tapaHkriyayA sA saMlekhanA / paM.va. 2 = saMlikhyate'nayA zarIra-kaSAyAdIti, tapovizeSalakSaNA / zrA. 378 = AsravanirodhaH saMvaraH / ta.bhAH 9/1 = sarveSAmAzravANAM tu nirodhaH saMvaraH smRtaH / yo.zA. 4/79 = pApavyApAranivAraNaniratIcAradvAdazavratAGgIkaraNam / sa.sa. = mokSasukhAbhilASI, na tu riddhikAmaH / zrA. = mokSArthI / paJca. = saMvignazcAsau janazca saMvignajanaH saMvega 1, nirveda 2, dharmazraddhA 3, gurusAdharmikazuzrUSA 4, AlocanA 5, nindA 6, gardA 7, sAmAyika 8, caturviMzatistava 9, vandana 10, pratikramaNa 11, kAyotsarga 12, pratyAkhyAna 13, stavastutimaGgala 14, kAlapratyupekSaNA 15, prAyazcittakaraNa 16, kSAmaNA 6/9 saMlInatA saMlekhanA saMvaraH saMvaraNam 41 saMvignaH 108 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [123 saMvegaH] | nAma vyAkhyA gAthA 17, svAdhyAya 18, vAcanA 19, paripracchannA 20, parAvarnanA 21, 'nuprekSA 22, dharmakathA 23, zrutArAdhanA 24, ekAgramana:saMnivezanA 25, saMyama 26, tapaH 27, vyavadAnaM 28, sukhAzaya 29, apratibandhatA 30, viviktazayanAsanasevanA 31, vinivarttanA 32, sambhogapratyAkhyAna 33, upadhipratyAkhyAna 39, bhaktapratyAkhyAna 40, sadbhAvapratyAkhyAna 41, pratirUpatA 42, vaiyAvRttya 43, sarvaguNasampUrNatA 44, vItarAgatA 45, kSAnti 46, mukti 47, mArdava 48, Arjava 49, bhAvasatya 50, karaNasatya 51, yogasatya 52, manoguptatA 53, vAgguptatA 54, kAyaguptatA 55, mana:samAdhAraNA 56, vAksamAdhAraNA 57, kAyasamAdhAraNA 58, jJAnasampannatA 59, darzanasampannatA 60, cAritrasampannatA 61, kSotranigraha 62, cakSurnigraha 63, ghrANanigraha 64, jihvAnigraha 65, sparzananigraha 66, krodhavijaya 67, mAnavijaya 68, mAyAvijaya 69, lobhavijaya 70, premadveSamithyAdarzanavijaya 71, zailezyakarmatA 72, iti dvAsaptatisthAnasevakaH sAdhulokaH / sa.sa. = saMvegavantaH / dvA. = naravibuhesarasukkhaM dukkhaM ciya bhAvao u mannato / saMvegao na mukkhaM muttUNaM kiMpi patthei // 11 // vi. = bhavabhayam, * mokSAbhilASaH / So. = bhavabhIrutApariNAmaH / sA. = mokSAbhilASaH / yo.vi. = mokSAbhilASaH / samyagdRSTirhi narendrasurendrANAM viSayasukhAni duHkhAnuSaGgAd duHkhatayA manyamAno mokSasukhameva sukhatvena manyate abhilaSate ca, 41 3/9 saMvegaH Wmm Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH | nAma vyAkhyA gAthA saMvedanamAtram saMzayaH saMzuddham saMsAra: 1/3 * bhayam / yo.zA. 2/15 = viratipratipattikAraNabhUtAnmokSAbhilASarUpAdhyavasAyaH / paM. 5/50 = zeSaguNanibandhanaH / zrA. = saMvego mukkhaM pai ahilAso bhavavirAgo U / sa.sa. = saMsArabhItiH / ta.u. = "tathye dharme dhvastahiMsA prabandhe, deve rAgadveSamohAdimukte / " sAdhau sarvagranthasandarbhahIne, saMvego'sau nizcalo yo'nurAgaH / / yo.bi. = tattvaparAmarzazUnyasparzAkhyam jJAnam / So. 12/15 = anekasmin viSaye'nizcayakatayA pravRttiH / u.pa. 198 = anavadyam / yo.bi. = upAdeyadhiyAtyantaM, saMjJAviSkambhaNAnvitam / phalAbhisandhirahitaM, saMzuddhaM hyetadIdRzam // 25 // yo.dR. = narakAdisthAnotpattiparyAyalakSaNaH / ta.u. = naranArakAdiparyAyarUpaH / yo.bi. 341 = pratisamayabandhakasattvasaMsRtirUpaH / zrA. = mahApAyaH / yo.bi. = saMsaraNaM saMsAraH tiryagnaranArakAmarabhavAnubhavalakSaNaH / la.vi. 350 = jarAmaraNAdivyasanabahulatayA'sAratAparijJAnam / yo.bi. 341 = prAcyaprayatnajaH / dvA. 24/21 = saMvAdajanitaH paricayaH saMvasana-bhojanAlApAdilakSaNaH / zrA. 88 = sopadhaM nirupadhaM ca bhUtaguNavacanamiti / ta.bhA. 7/18 = zayyAyAH laghutaraH / paM. 10/16 = anAdyantasya lokasya sthityutpattivyayAtmanaH / __ AkRti cintayedyatra saMsthAnavicayaH sa tu // 14 // yo.zA. 10/14 = dravyakSetrAkRtyanugamanam / praza. 248 = zarIgaDhimA / ta.u. kA. 1/13 = saha kAmena mokSAbhilASeNa vartate yA sA / dha.pa. .. 37 = sukRdekavAramAvartanta utkRSTAM sthitiM badhnanti ye te / yo.bi. 370 41 149 saMsAranairguNyam saMskAraH saMstavaH saMstAraka: saMsthAnavicayaH saMhananam sakAmanirjarA sakRdAvartanAH Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakRdvandhakaH] [125 | nAma. vyAkhyA gAthA 3 sakRdvandhakaH 2/44 saGkalpaH saGkhaDI = sakRd ekavAmAvartante utkRSTAM sthiti badhnanti ye te sakRdAvartanAH / yo.vi. = sakRd ekadA mohanIyakarmotkRSTasthitibandhanaM yasya saH, * yo yathApravRttakaraNena granthidezamAgato'bhinnagranthiH sakRdevotkRSTAM sAgaropamakoTIkoTIsaptatilakSaNAM sthitiM bhantsyatyasau sakRdvandhaka ucyate / paM. = ye nAma yathApravRttakaraNena granthidezamAgatA apyabhinnagranthayaH sakRdevotkRSTAM sAgaropamakoTAkoTIsaptatilakSaNaM sthiti bhatsyanti / u.ra. = vyApAdanAbhisandhiH / paM. = saMkalpo nAma strIgocaro rAgapariNAmaH puruSANAM, strINAM tvetadviparyayarUpaH, * saGgatArthaviSayaH samarthabhAvaH / u.pa. 1035 = saGghaDyante prANinAmAyUMSi yasyAM sA .. saGghaDIvivAhAdyutsavarUpA / gu. 3/77 = arthAnAM sarvaikadezagrahaNaM saGgrahaH / ta.bhA. 1/35 = guNasamudAo saMgho, pavayaNa titthaM ti hoti egaTThA / paM.va. 1135 = saMgho guNasaMghAo, saMghAyavimoago ya kammANaM / rAgaddosavimukko, hoi samo savvajIvANaM // ego sAhU egA, ya sAhUNI sAvao va saDDI vA / ANAjutto saMgho, seso puNa aTThisaMghAo // 2/129 pariNAmiyabuddhIe, uvaveo hoi samaNasaMgho u / kajje NicchiyakArI, suparicchiyakArago saMgho // 2/131 * gihisaMghAyaM jahiuM, saMjamasaMghAyagaM uvagaeNaM / nANacaraNasaMghAyaM, saMghAyaMto havai saMgho // gu. 2/140 = samyagdarzanAdisamanvitaprANigaNaH / paM.va. = sAdhusAdhvIzrAvakazrAvikAsamudAyaH / u.pa. 419 = evaMviho u navaraM sacittaM pi parivajjae savvaM / satta ya mAse niyamA phAsuyabhogeNa tappaDimA // 12 // viM. 10/12 saGgrahaH saGghaH 2/127 sacittavarjanapratimA Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126] | nAma satatAbhyAsaH 949 satAM pravRttiH satkarmasthAH satkAraH 44 325 263 sakriyA satkSayopazamaH sattvaH [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH vyAkhyA gAthA = nityamevopAdeyatayA lokottaraguNAvAptiyogyatA''pAdaka mAtApitRvinayAdivRttiH / u.pa. = nityamevopAdeyatayA lokottaraguNAvAptiyogyatApAdaka mAtApitRvinayAdi vRttiH / dha.pa. = nityamevopAdeyatayA lokottaraguNAvAptiyogyatApAdaka___ mAtApitRvinayAdivRttiH satatAbhyAsaH / u.ra. 186 = upasarjanIkRtasvArthapradhAnIkRtaparArtharUpA / So. 3/7 = svasiddhAntA'viruddhakriyAsthitAH / yo.vi. = abhyutthAnAsanadAna-vaMdanAdyanuvrajanAdiH / zrA. = AsanapradAnAdivyApAraH / So. = pravaravastrAbharaNAdibhirabhyarcanam / la.vi. = ziSTasamAcArarUpA / yo.bi. 88 = sAnubandhamithyAtvamohAdimalapralayavizeSaH / yo.bi. 350 = sukRtotsAhaH / la.vi. 25 = avaiklavyam / ta.u. kA. 1/13 = vIryotkarSaH / dvA. 18/8 = vIryotkarSaH / yo.bi. 359 = pratipannakriyAnirvAhaNam / dvA. 12/14 = gurusuttANunnAyaM jaM hiyamiyabhAsaNaM sasamayammi / ' aparovatAvamaNaghaM taM saccaM nicchiyaM jaiNo // 11 // viM. 11/11 = Adara: karaNe prItiravighnaH saMpadAgamaH / jijJAsA tajjJasevA ca sadanuSThAnalakSaNam // 24 // dvA. 23/24 = Adara: karaNe prItiravighnaH sampadAgamaH / jijJAsA tajjJasevA ca sadanuSThAnalakSaNam // 368 // bra.si. 368 = AdaraH karaNe prItiravighnaH sampadAgamaH / jijJAsA tannisevA ca, sadanuSThAnalakSaNam // 123 / / yo.dR. 123 = AdaraH karaNe prItiravighnasaMpadAgamaH / jijJAsA tajjJasevA ca sadanuSThAnalakSaNam // 29 // adhyA. 10/29 = mokSaphalam / paJca. = parizuddhabAhyayatanA / dvA. 7/31 satpratijJatvam satyadharmaH sadanuSThAnam sadAcAraH Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [127 sadAzayaH] | nAma vyAkhyA gAthA sadAzayaH saddharmasAdhakaH 238 219 sadbuddhiH sadyogaH sadyogArambhakaH santaH sandarzakaH sandiSTaH sandhanA sandhyAniyamaH sannItiH sabhyaH samagrazrutadhArI samatA 30 18 = sarvopakArapriyavacanAkRtrimocitasnehAdikA sajjanaceSTA / yo.bi. 54 = zubhabhAvaH / pra. = evaM guNagaNopeto, vizuddhAtmA sthirAzayaH / tatvavidbhiH samAkhyAtaH, samyagdharmasya sAdhakaH // 10 // zA.vA. 10 = san zobhano'yamiti buddhirmatiH / a. 29/7 = samyaktvajJAnacAritrayogaH / paJca. = sAnubandhayogArambhakaH / yo.bi. = kalyANasampannAH viziSTapuNyavantaH / yo.dR. = samyag-AsevanopadezadvAreNa darzakaH / yo.za. = 'tvamamukaM granthaM paTha' iti gurUNA dattAjJaH / sA. 72 = vismRtyA'pAntarAle truTitasya punaH sandhAnam / gu. 2/252 = caityagRhagamanAdiH / yo.za. = anvayavyatirekazuddhayuktirUpA / yo.bi. = sabhAyAM sAdhu sabhyaH / dhyA. = svabhyastagaNipiTakopaniSadaH / dvA. 7/30 = adhyAtmadhyAnAyattatvAt / dha.pa. 100 = avidyAkalpiteSUccairiSTAniSTeSu vastuSu / saMjJAnAt tadvyudAsena, samatA samatocyate // yo.bi. 364 = avidyAkalpiteSTAniSTatvasaMjJAparihAreNa zubhAzubhAnAM _ viSayANAM tulyatAbhAvanam / yo.vi. = vyavahArakudRSTayauccairiSTAniSTeSu vastuSu / kalpiteSu vivekena tattvadhI: samatocyate // dvA. 18/22 = sambhogayuktAH / ta.bhA. 9/24 = satsvartheSvasaGkramaH samabhirUDhaH / ta.bhA. 1/35 = paramanikRSTaH kAlaH / zrA. = samyagavAyanaM varSadharanadyAdiparvatAnAM yatra saH / ta.u. 1/20 = samyak prakAreNa vinayAnubandhAdilakSaNenAkhyAtaH kathita ityarthaH / sA. = ekAgratA / ta.u. kA. 1/8 = cittasvAsthyam / la.vi. 370 samanojJAH samabhirUDhaH samayaH 41 samavAyaH samAkhyAtaH samAdhiH Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyA 128] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH | nAma gAthA | = dhyAnaphalabhUtam / dvA. 23/3 samApattiH = kSINavRtterabhijAtyasyeva maNeAhyagrahItRgrahaNeSu tatsthatadaJjanatA, * "mayi tadrUpaM' sa evAhamithyAdidhyAnollikhyamAnavaijJAnikasambandhavizeSarUpA / So. 2/15 = candanagandhasthAnIyA svasvadarzanagrahavimukhasahajamAdhyasthyapariNatiH / gu. 1/39 = sarvatantrasamUharUpasvasamayavyutpattikRtasarvAnugrahapariNatiH / So. 11/10 samAptakalpaH = paripUrNasamAcAraH / paM. 11/29 samAptAsamAptakalpau = paNagaM samattakappo, tadUNao hoi asamatto // 1329 // paM.va. 1329 samArambham = aGgArakarmAdirUpam / paJca. samitiH = paJcAnAM ceSTAnAM tAntrikI saMjJA, * samyakpravRttilakSaNA samitiH / yo.zA. 1/34 samuddhAtaH = saM sAmastyena ut-prAbalyena hananam-AtmapradezAnAM bahiniHsAraNaM samuddhAtaH / gu. 4/136 sambhogaH = ekamaNDalyAM samuddezanAdirUpaH / gu. 3/37 samyak = asambhAvanAviparItabhAvanAnirAsena / kU. = pravacanoktavidhiH / paM.va. = yathAvat / yo.bi. samyakcAritram = athavA paJcasamiti-guptitrayapavitritam / cAritraM samyakcAritramityAhurmunipuGgavAH // 34 // yo.zA. 1/34 = jJAnapUrvakaM sadasatkriyApravRttilakSaNam / ta.u. = saccaraNamaNuTThANaM vihipaDisehANugaM tattha // 3 // yo.za. = sarvasAvadhayogAnAM tyAgazcAritramiSyate / kIrtitaM tadahiMsAdivratabhedena paJcadhA // 18 // yo.zA. 1/18 samyaktvam = niHzaGkitAdyAcArazamasaMvegAdiliGgAbhivyaGgyaH kazcidAtmapariNAmaH / uktaM ca - "se ya sammatte pasatthasammattamohaNIyakammANuveyaNovasamakhayasamutthe pasamasaMvegAiliMge suhe AyapariNAme pannatte" tti / a.ma. . 141 = yaddezakAlasaMhananarUpaM yathAzaktiyathAvadanuSThAnaM tat / gu. 1/131 1/1 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyaktvasAmAyikam] [129 nAma . vyAkhyA gAthA 2/2 1/17 9/0 = yA deve devatAbuddhigurau ca gurutAmatiH / dharme ca dharmadhI: zuddhA samyaktvamidamucyate // 2 // yo.zA. = vasantyasminnaNuvratAdayo guNAH iti / zrA. = sakalakartavyeSu paramapadasampadupAdAnakAraNaM saMsArapArAvAratAraNam / sa.sa. = sammattaM puNa iththaM suttaNusAreNa jA pavittI u, * sUtrAnusAreNaiva sarvajJAgamAnusaraNenaiva yA caityavandanAdirUpA pravRttizceSTA samyaktvam / u.pa. samyaktvasAmAyikam. = aupazamikAdisamyaktvAptiH / samyagjJAnam = yathAvasthitatattvAnAM saMkSepAd vistareNa vA / (sajjJAnam ) yo'vabodhastamatrAhuH guroradhigamena vA // 17 // yo.zA. __ = lakSyalakSaNavyavahArAvyabhicArAtmakaM matyAdiH / ta.u. = saNNANaM vatthugao boho / yo.za. = sat-zobhanaM yathAvatpadArthapariccheditayA tacca tajjJAnaM ca bodhaH sajjJAnam, * satAM vA sadbhUtAnAmarthAnAM jJAnaM sajjJAnam / a. samyagdarzanabIjaH = jinazAsanapakSapAtarUpazubhAdhyavasAyalakSaNaH / paM. samyagdarzanam = anantAnubandhyAdikSayAdyutthA ruciH / ta.u. = tattvAnAM syAdvAdamanatikramasya sthitAnAm, arthAnAM zraddhAnam, idamitthameva iti rucilakSaNam / ta.u. = daMsaNamiha sammattaM, taM puNa tattatthasaddahaNarUvaM / khaiyaM khaovasamiyaM, tahovasamiyaM ca nAyavvaM // 2 // sa.sa. = prazamasaMveganirvedAnukampAstikyAbhivyaktilakSaNaM tad / dha.. = prazamAdiliGga AtmapariNAmaH / yo.dR. = prazastaM darzanaM samyagdarzanaM, * tattvArthazraddhAnaM samyagdarzanaM, * saGgataM vA darzanaM samyagdarzanama, prazamasaMveganirvedAnukampAstikyAbhivyaktilakSaNaM tattvArthazraddhAnaM samyagdarzanam / ta.bhA. 1/2 9/23 1/1 // // // * * * 1/2 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA 273 = rucijinoktatattveSu samyakzraddhAnamucyate / jAyate tannisargeNa guroradhigamena vA // 17 // yo.zA. 1/17 = sadasaNaM tu tattha ruI / yo.za. = samyaktvaM bodhiH / yo.bi. = samyaktvamohanIyakarmakSayopazamAtsamyagdevagurudharma parijJAnasamudbhUtazubhAdhyavasAyarUpam, yadAgamaH 'se ya sammatte sammattamohaNIyakammovasamakhayasamutthe suhe AyapariNAme pannatte / ' sa.sa. = samyagaviparItaM tattvArthazraddhAnalakSaNaM darzanaM mokSAdisopAnam / zrA. = syAdvAdarUcirUpam / u.ra. samyagdarzanayogyajIvaH = avaujjhiyamicchatto, jinnceiysaahupuuannujjutto|| AyAramaTThabheaM, jo pAlai tassa sammattaM // 3 // sa.sa. samyagdRSTiH = arhadabhihitatattvazraddhAyI / ta.u. . = prkssiinntiivrsngklesh(moh)grnthivibhedtH| , AstikyAdiguNopetaH samyagdRSTirudAhRtaH // 7 // bra.si. = satI-samIcInA dRSTiryasyAsau / pra. sarvajJaH = sarvaM jAnAti iti / paJca. = sarvadravyaparyAyAn jAnanti vizeSaste / ta.u.. sarvathA rAgaH = sarvaiH prakAraiH, * bandhodayasattAlakSaNaiH, * viSayarAga-sneharAga-dRSTirAgarUpaiH, * dravyakSetrakAlabhAvAbhiSvaGgasvAbhAvairvA / a. sarvanItayaH = samastanaigamAdinayAH, 1/4 * samAdinItayaH vA / a. sarvasaMpatkarI bhikSA = yatirdhyAnAdiyukto yo, gurvAjJAyAM vyavasthitaH / sadAnArambhiNastasya, sarvasampatkarI matA // a. sadA'nAraMbhasya heturyA bhikSA, taddhetutvaM ca / sadA''raMbhaparihAreNa sadA'nAraMbhaguNAnukIrtanAbhivyaMgyapariNAmavizeSAhitayatanayA vA / dvA. 1 1/20 1/1 1/1 6/10 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [131 gAthA 18 18 2/16 2/17 4/6 263 2/328 sarvAvirAdhakaH] / nAma .. vyAkhyA sarvArAdhaka: = jJAnadarzanasampannaH kriyAsampannazca / dha.pa. sarvAvirAdhaka: = jJAnadarzanAsampannaH kriyAhInazca / dha.pa. sahajamala: = evaM ceva didikkhA bhavabIjaM vAsaNA avijjA ya / ___ sahajamalasaddavaccaM vannijjai mukkhavAihiM // 16 // viM. * eyaM puNa taha kammeyarANusaMbaMdha jogayArUvaM / * tattaggahaNasahAvo Ayagao ittha satthagArehiM / sahajo malu tti bhaNNai, bhavvattaM takkhao eso // 6 // viM. sahasAbhyAkhyAnam = anAlocyAbhizapanamasadadhyAropaNam / zrA. sahA'sahAH = sarvaprakAraiH samarthAH, asahAH asamarthAH / gu. sAMvyAvahArikAH = ye nigodAvasthAta udvRttya pRthivIkAyikAdibhaveSu vartante te lokeSu dRSTipathamAgatAH santaH pRthivIkAyikAdivya vahAramanupatantIti / dha.pa. sAMzayikamithyAtvam = bhagavadvacanaprAmANyasaMzayaprayuktaH zAstrArthazaMzayaH, * sakampapravRttinibandhanaH / dha.pa. sAkAropayogaH = vizeSagrahaNAbhimukhaH / gu. sAtavedanIyam = AhlAdarUpeNa yadvedyate tat / zrA. sAtmIkRtapravRttiH = sarvAMgINaikatvapariNatapravRttiH / dvA. = anyonyavyAvRttyAtmakatvajJaptiH / ta.u. sAdhavaH = paramaM padaM sAdhayantIti sAdhavaH, uktaM ca * dazavidhayatidharmaratAH, samavagaNitazatrumitratRNamaNayaH / jIvAditatvavijJAstIrthakaraiH sAdhavaH proktAH // sa.sa. = bhAvapradhAnAH / dha.pa. = yadAgamaH-nivvANasAhae joe, jamhA sAhati sAhuNo / samA ya savvabhUesu, tamhA te savva(bhAva)sAhuNo // sa.sa. = kalyANAzayaH zrutaratnamahodadhiH upazamAdilabdhimAn parahitodyata atyantagambhIracetaH pradhAnapariNatiH vidhUtamohaH paramasattvArthakartA sAmAyikavAn vizuddhyamAnAzayaH yathocitapravRttiH sAtmIbhUtazubhayogaH / dha. sAdhudharmaH = sAmAyikAdigatavizuddhakriyAbhivyaGgyaH sakalasattvahitAzayAmRtalakSaNa:svapariNAma eva / la.vi. 4/98 14 24/26 1/35 sAdhanam . 369 155 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA sAdhuprayatnam __ = sAdhUnAM mAdhyasthyapradhAnatvAt, zubhAnubandhitvAcca sAdhunAM prayatnasya / dha.pa. sAdhumAtaraH = etAzcAritragAtrasya jananAt paripAlanAt / saMzodhanAcca sAdhUnAM mAtaro'STau prakIrtitAH // 45 // yo.zA. 1/45 sAdhusacceSTA = guruvinayaH svAdhyAyo yogAbhyAsaH parArthakaraNaM ca / itikartavyatayA saha vijJeyA sAdhusacceSTA // 1 // So. sAdhusamayasadbhAvam = samIcinasiddhAntarahasyam / yo.vi. sAdhusevA = guNavRddhopAsanA / zA.vA. sAdhyaH = yogAbhyAsaniSpAdyaH mokSaH / yo.bi. sAnubandhaH = anubandhavAn / yo.bi. = AmuktiprApteratruTitaH / yo.bi. = bhavAntarAnuyAyI / u.pa. 785 sAnubandhayogaH = apAyarahito yogaH / dvA. 19/17 sApAyayogaH = nirupakramamokSapathapratikUlacittavRttikAraNaM prAkkAlArjitaM ____ karma apAyastatsahito yogaH sApAyaH / yo.viM.' 11 sApekSAH = gacchavAsinaH / gu. 2/330 sAmarthyayogaH ___ = zAstreNa darzitopAyaH phlpryvsaayinaa| . tadatikrAntaviSayaH sAmarthyAkhyo'tizaktitaH // 5 // dvA. 19/5 = kSapakazreNidvitIyApUrvakaraNabhAvI / So. 15/8 = zAstrasandarzitopAyastadatikrAntagocaraH / zaktyudrekAdvizeSeNa, sAmarthyAkhyo'yamuttamaH // 5 // yo.dR. = zAstroktaM vidhimullaGghya vizeSeNa zubhAzayAt / sAmarthyayogo'sAveva tIvrAvAcyaguNodayaH // 191 // bra.si. = sAmarthyapradhAno yogaH sAmarthyayogaH / yo.dR. sAmAcArI = mukhavastrikApratyupekSaNAdikA kriyA / zrA. = vicitrakarmakSayajanakaH pariNAmavizeSaH / sA. = ziSTAcaritakriyAkalAparUpA / yo.za. sAmAnyato gRhasthadharmaH = kulakramAgatamanindyavibhavApekSayA nyAyato'nuSThAnamiti / dha. 3 sAmAnyena = sUkSmekSikAmanAdRtya / yo.ha. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikapratimA ] [133 / nAma / vyAkhyA gAthA sAmAyikapratimA = taha attavIriullAsajogao rayattasuddhidittisamaM / sAmAiyakaraNamasai sammaM sAmAiyappaDimA // 6 // viM. 10/6 sAmAyikam = tyaktAta-raudradhyAnasya tyaktasAvadyakarmaNaH / ___muhUrtaM samatA yA tAM viduH sAmAyikavratam // 82 // yo.zA. 3/82 = sakalasAvadyayogaviratirUpam / AtmapariNAmavizeSaH / paM. = samasya rAgadveSakRtavaiSamyavarjitasya bhAvasyAyo lAbhaH samAyaH sa eva sAmAyikaM cAritram, * mokSabhavAdisakalabhAvopekSAlakSaNam / a. 29/1 = sAmAyikaM nAmAbhigRhya kAlaM sarvasAvadyayoganikSepaH / ta.bhA. 7/16 = sAvadyetarayogavarjanAsevanAsvabhAvam / paM. 10/3 = samasya-rAgadveSaviyuktasya jIvasyAyo-lAbhaH samAyaH, samo hi pratikSaNamapUrvairjJAnadarzanacAritraparyAyanirupamasukhahetubhiradhaHkRtacintAmaNikalpadrumopa maiyujyate, samAyaH prayojanamasya kriyAnuSThAnasyeti / paM. 1/25 = samo rAga-dveSaviyukto yaH sarvabhUtAnyAtmavatpazyati, Ayo lAbhaH prAptiriti paryAyAH, samasyAyaH samAyaH / * samo hi pratikSaNamapUrvairjJAna-darzanacAritraparyAyanirupamasukhahetubhiradhaH kRtacintAmaNikalpadrumopamaiyujyate / sa eva samAyaH prayojanamasya kriyAnuSThAnasyeti / sAvadyetarayogAnAM yathAsaMkhyaM varjanAsevanarUpamiti / zrA. sAmAyikAdhyayanam = sAmAyikaM samabhAvo yatrAdhyayane varNyate tad / ta.u. 1/20 sAmprataH = nAmAdiSu prasiddhapUrvAcchabdAdarthe pratyayaH sAmprataH / ta.bhA. 1/35 sAmyam = dhyAnarUpatAyogyaM tvAbhyAsikam / yo.zA. 4/112 = rAgadveSayorubhayayorapi pratipakSabhUtam / yo.zA. = balam / ta.u. kA. 1/13 = aparAdhadaNDadAnalakSaNA, 3/2 * saMyamayogeSu pravarttanA / gu. sAlambanayogaH = zubhopayogarUpo'yaM, samAdhiH savikalpakaH / a.u. 2/16 = sahAlambanena cakSurAdijJAnaviSayeNa pratimAdinA vartata iti / So.14/1 292 4/55 sAraH sAraNA Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma // // sAstravaH // 134] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH vyAkhyA gAthA | = sahAlambanena cakSurAdijJAnaviSayeNa pratimAdinA . vartate iti / yo.vi. sAvadyaH = avadyena saha, sapApo yogavyApAraH kRtAdirUpaH / paJca. sAzravayogaH = sApAyasyaivApAyavata eva yogaH / dvA. 19/18 = dIrghasaMsAraphalakarmabandhayuktaH / yo.bi. 32 siMhAsanam = devanirmitasiMhopalakSitAsanam / So.. 15/2 siddhaH = saMghAikajjasAhaga-cuNNaMjaNa jogasiddhao siddho / sa.sa. 36 = sarvathAkRtakRtyazca sUkSmo'vyakto niraJjanaH / ____ sarvakarmaphalAbhAvAt saMsiddhaH siddha ucyate // 27 // bra.si. 27 = siddhyati sma, paramatattvarUpaH / paJca. = muktibhAjaH / zrA. = sitaM dhmAtaM karma yaiste siddhAH, * yadAgamaH - dIhakAlarayaM jaM tu kammaM se siyamaTTahA / siyaM dhaMtaMti siddhassa, siddhattamuvajAyae / sa.sa. siddhasukham ___ = jaM savvasattu taha savvavAhi savvattha savvamicchANaM / / khayavigamajogapattIhiM hoi tatto aNaMtamiNaM // 3 // vi. siddhAnAM samatvam = savve vi ya savvannU savve vi ya savvadaMsaNio ee / niruvamasuhasaMpannA savve jammAirahiyA ya // 19 // vi. 19/19 * jattha ya ego siddho tattha aNaMtA bhavakkhayavimukkA / annunnamaNAbAhaM ciTuMti suhI suhaM pattA // 20 // vi. 19/19 siddhAnAM sukham = paramAnandabhAvazca tadabhAve hi zAzvataH / vyAbAdhAbhAvasaMsiddhaH, siddhAnAM sukhamiSyate // 695 // zA.vA.. 695 * sarvadvandvAvinirmuktAH sarvAbAdhAvivarjitAH / sarvasaMsiddhasatkAryAH, sukhaM teSAM kimucyate // 696 // zA.vA 696 * amUrtAH sarvabhAvajJAstrailokyoparivartinaH / kSINasaGgA mahAtmAnaste yadA sukhamAsate // 697 // zA.vA. siddhiH = pradhAnaphalaM pravrajyAparipAlanasya / paJca. = vighnajayAt prastutadharmavyApArANAM niSpattiH / paM. = sakalakarmakSayalakSaNA jIvAvasthA / la.vi. 103 4/29 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhipathaH] [135 nAma . vyAkhyA __ gAthA siddhipathaH siddhiyamaH || siddhiyogaH = siddhistattaddharmasthAnAvAptiriha tAttvikI jJeyA / / adhike vinayAdiyutA hIne ca dayAdiguNasArA // So. 3/10 = siddhistAttvikadharmAptiH sAkSAdanubhavAtmikA / / kRpopakAravinayAnvitA hInAdiSu kramAt // 14 // dvA. 10/14 aticArarahitAdhikaguNe gurvAdau vinayavaiyAvRttyabahumAnAdyanvitA hInaguNe nirguNe vA dayAdAnavyasanapatitaduHkhApahArAdiguNapradhAnA madhyamaguNe copakAraphalavatyadhikRtadharmasthAnasyAhiMsAdeH prAptiH / yo.vi. = AjJArAdhanAto'nyaH na / paJca. = parArthasAdhikA tveSA siddhiH zuddhAntarAtmanaH / ___ acintyazaktiyogena caturtho yama ucyate // 28 // dvA. 19/28 = parArthasAdhakaM tvetatsiddhiH zuddhAntarAtmanaH / .. acintyazaktiyogena caturtho yama eva tu // 218 // yo.dR. 218 = savvaM paratthasAhagarUvaM puNa hoi siddhi tti / yo.vi. = savvaM paratthasAhagarUvaM puNa hoi siddhi tti // 6 // vi. 17/6 = bhUyatthasatthagaMdhI, jiNasAsaNajANao sukaI / sa.sa. = parakRtAnumodanarUpaH / paJca. = sakalasattvasaGgataM mokSAnukUlaM yadanuSThAnam anekabhedabhinnaM tasya mahatA pakSapAtena svabhAvacintAsArA prazaMsA / yo.za. = sarvaM paravazaM duHkhaM, sarvamAtmavazaM sukham / etaduktaM samAsena, lakSaNaM sukhaduHkhayoH // 12 // a.u. 2/12 = paraspRhA mahAduHkhaM, niHspRhatvaM mahAsukham / etaduktaM samAsena, lakSaNaM sukhaduHkhayoH // 8 // jJA. 12 / 8 = AhlAdalakSaNam / zA.vA. = duHkhapratipakSabhUtaH pariNAmo hi sukham / duHkhaM ca yadyatpApaprakRtijanyaM tattadupakSaye tattadguNAntarbhaviSNu sukhamutpadyate / niHzeSasukhaM punaravyAbAdhAkhyaM sakalakarmakSaye vedanIyakSaye vA / a.ma. = zraddhayA bhujaGgamanalikAyAnatulyo viziSTaguNasthAna 36 sukaviH sukRtaH sukRtAnumodanA sukhaduHkhe sukham 87 sukhA . Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136] [yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA 7/16 ratnapradAnazauNDa: svarasavAhI kSayopazamo vizeSo janyate yamanye sukhetyAcakSate / a.ma. 70 sudAkSiNyam = gambhIradhIracetasaH prakRtyaiva parakRtyAbhiyogaparatA / dvA. 12/13. = gambhIradhIracetaso nirmatsarasya ca prakRtyaiva parakRtyAbhiyogaparatA / yo.bi. 126 sudharmaH = puNyAnubandhitvAcchobhanaH kRpAdidharmajanyatvAddharmazca iti / a. 24/1 sundaraguruyogaH = samyagjJAnasadanuSThAnasaMpannadIkSAdAyakAcAryasambandhaH / paM. 2/4 sunRtam = vAGmanasoryathArthatvam / dvA. 21/2 sunRtavratam = priyaM pathyaM vacastathyaM sUnRtavratamucyate / tat tathyamapi no tathyamapriyaM cA'hitaM ca yat // 21 // yo.zA. 1/21 supAtraH = pratihatapratyAkhyAtapApakarmA / dvA. 1/22 supAtradAnavidhiH = saddhAsakkArajuyaM sakameNa tahociyammi kAlammi / annANuvaghAeNaM vayaNA evaM suparisuddhaM // 15 // viM. 7/15 supAtradAnAdhikAridAtA = guruNA'NunnAyabharo nAovajjiyadhaNo ya eyassa / dAyA adutthapariyaNavaggo sammaM dayAlU ya // 16 // vi. supraNidhAnam = phalasiddhau pradhAnAGgarUpam / paJca. suzukunaH = cittotsAhAnugaH / dvA. 4/6 sUkSmabuddhiH = nipuNamatiH / a. 21/1 sUkSmabodhaH = samyaghetvAdibhedena, loke yastattvanirNayaH / .. vedyasaMvedyapadataH, sUkSmabodhaH sa ucyate // 65 // yo.dR. 65 sUkSmasaMparAyAH = zreNidvayamadhyavartinaH tathAvidhalobhANuvedakAH / zrA.. 306 sUkSmArthadarzI = paTudRSTiH , * jJeyavastuvivecakaH / a. 21/5 sUtrakRtam = sUtrIkRtA ajJAnikAdayo yatra vAdinastat / ta.u. sUtragrahaNavidhiH = pattaM pariyAeNaM sugurusagAsAu kAlajogeNa / / uddesAikamajuyaM suttaM gejhaMti gahaNavihI // 7 // viM. sUtradAnavidhiH = esu cciya dANavihI navaraM dAyA gurU'tha eyassa / gurusaMdiTTho vA jo akkhayacArittajuttu tti // 8 // viM. sUtram = arthasUcakaM vAkyam / a. 4/2 = gaNadharasthAnam, tasya tairdRbdhatvAt / gu. 2/213 1/20 12/7 12/8 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u.pa. steyam sUtravizuddhiH] [137 | nAma . vyAkhyA gAthA = paramapuruSArthAnukUlabhAvakalApasUcakasyA'sArasaMsAracArakAvAsa nirvAsanakAlaghaNTAkalpasyA''vazyakapraviSTAdibhedabhAk / u.pa. 19 = rAgAdiviSaghnatayA paramamantram / paJca. sUtravizuddhiH = vyaJjanasvarapadamAtrAbindvAdibhiravikalapAThanena vacanarUpAgamanirmalatA / u.pa. 854 sevayitavyaH = zuzrUSaNIyAH bhaktinirbharamanobhiH paramapramodApUritamAnasaiH / 1034 sevyatvam = bhaktiprayojakasevyatAvacchedakavItarAgAdiguNavattvam / ta.u. kA. 1/7 skhalanA .= dunimittAdhupapAtaH / sA. 52 = sAdhusAmAcArAt pracyutam / sA. = adattAdAnaM steyam, 7/10 * steyabuddhyA parairadattasya parigRhItasya vA tRNAdevyajAtasyAdAnaM steyam / ta.bhA. 7/10 sthaNDilam = parAnupharodhI prAsuko bhUbhAgaH / paM.va. 230 sthaviraH = sIdatAM sthirIkaraNahetuH / dvA. 29/7 sthAnam = UrdhvasthAnam, aviruddhadezakAyotsargakaraNam / gu. 3/137 = sthIyate'neneti sthAnam-AsanavizeSarUpaM kAyotsargaparyaGkabandhapadmAsanAdi sakalazAstraprasiddham / yo.vi. 2 sthAnAGga: = yatraikAni paryAyAntarANi varNyante tat / ta.u. 1/20 sthApanAkulopajIvI = so ThavaNakuluvajIvI, jo pavisai loggrhiykulesu| seha gilANAdiTThA, Thaviesu va dAyagakulesuM // gu. 3/76 sthApanAjIvaH = kASThAdinyastaH, * dharmAstikAyAderapi sthApanA smArakalipyAkAreNAbhiprAyikI bhavatyeva / ta.u. 1/5 sthitadhIH = duHkheSvanudvignamanAH sukheSu vigataspRhaH / vItarAgabhayakrodhaH sthitadhIrmunirucyate // 65 // adhyA. 16/65 sthitimat = avicalitasvabhAvam / yo.vi. = tatsiddhi yAvanniyamitapratiSThaM saMskArAtmanA'vicalitasvabhAvaM ca / So. 3/7 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma sthirayamaH sthirAdRSTiH sthirAzayaH sthirIkaraNam sthairyam sthairyayogaH w vyAkhyA gAthA = satkSayopazamotkarSAdaticArAdicintayA / rahitA yamasevA tu tRtIyo yama ucyate // 27 // dvA. 19/27 = sthirAyAM darzanaM nityaM, pratyAhAravadeva ca / kRtyamabhrAntamanaghaM sUkSmabodhasamanvitam // 154 // yo.dR. 154 = cittasthairyaH / paJca. = tathAvidhacittaprabandhavisrotasikAbhAvena / yo.dR. = svagataparagatadharmavyApArANAM sthiratvAdhAnam / paM. 4/29 = jinadharma prati calitacittasya parasya sthiratvApAdanaM svayaM vA paratIrthikaddhidarzane'pi jinazAsanaM prati . niSpakampatA / yo.zA. 2/16 = pratipannanirvAhaNe sthirabhAvaH / yo.bi. 52 = taha ceva eyabAhagaciMtArahiyaM thirattaNaM neyaM / yo.vi. = taha ceva eyabAhagaciMtArahiyaM pirattaNaM neyaM // viM. 17/6 = vipakSacintArahitaM yamapAlanameva yat / .. ___ tatsthairyamiha vijJeyaM tRtIyo yama eva hi // 217 // yo.dR. 217 = zukladhyAna-yatpRthaktvavitarkasavIcAraikatvavitarkAvIcAralakSaNaM tadeva jalaM tena snAtaH san yo vigataghAtikarmamalo jAtaH sa snAtako nirgrantha ucyate / gu. 4/37 = janakAdisvajanalokAlambanaH / u.pa. 189 = viSayAdyanadhIno'vinIteSvapi sutabAndhavAdiSu mamatvapariNAmaH / a.ma. = vivakSitasya vastunastattvamanAropitaM rUpaM tasyAptirUpalambhaH / So. 12/15 = samRddham / ta.u. kA. = pratikSaNapravardhamAnakAntiH, * sannihitaprAtihAryatvaM vA / pra. = pUrvopalabdhArthAnusmRtiH / a. 16/6 = anubhUtArthaviSayA jJAnavRttiH / la.vi. = atItakAlAvacchinnArthaparicchedI / ta.u. 1/13 snAtaka: sneharAgaH 21 sparzaH 1/15 sphItam sphUrtiH smaraNam smRtiH 370 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ syAdvAdaH] [139 nAma vyAkhyA gAthA 150 853 syAdvAdaH = vibhajyavAdaH / u.ra. 99 = sakalanayasamUhAtmakavacanam / dvA. 6/24 = saptabhaGgyAtmakaH / dvA. 2/12 svakIyajanaH = nAlapratibaddhAdiH / So. 13/9 svacchandayatipariNAma: = bhagavadabahumAnagarbhatayA saMsAramocakAdipariNAmavat pratyapAyabahulatayA'zubha eva / u.ra. svapnam = nidrAsaMvalitamanovijJAnavizeSarUpam / paM. 2/14 = nidropahatacittavyApArarUpam / yo.za. svarUpahiMsA = prANavyaparopaNata: hiMsA / u.ra. svasamayaH = caraNakaraNAdyanuyogabhedabhinnaH / u.ra. svasamayaprajJApakaH = jo heuvAyapakkhaMmi heuo Agame ya Agamio / so sasamayapaNNavao siddhaMtavirAhago aNNo // 151 // u.ra. 151 = jo heuvAyapakkhammi heuo Agame ya aagmio| so sasamayapanvao siddhaMtavirAhago aNNo // 853 / / u.pa. svAgrahaH = anAgamikArthabhinivezaH, * bhAvazuddhiviparyayalakSaNaH / a. 22/4 = azAstrIyAnuSThAnAbhinivezaH / paM. 12/50 svAdhyAyaH = praNavapUrvANAM maMtrANAM japaH / dvA. 22/2 = suSTha A-maryAdayA'dhyAyaH-adhyayanam / paM. 19/3 = suSTha zobhanaM A-abhivyAptayA'dhyayanaM svAdhyAyaH, * svaM svakIyamadhyayanaM vA / So. svAnubhavaH = svaprAtibhapramANam / pra. svAbhAvikam = avikRtAbhyantarapariNatiprAdurbhUtam / u.ra. svAsthyam = svAsthyaM tu nirUtsukatayA pravRtteH / dha. [ha] haraNam = parakIyasyAdattasyaiva svIkAro haraNam / a.ma. = ninimittaM paraduHkhotpAdanena svasya dyUta-pApAdyanarthasazrayeNa ___vA manaHpramodo harSaH / yo.zA. 1/56 hAsa: = vismayAdiSu vaktravikAsAtmakaH / gu. hiMsA = pramattayogAtprANavyaparopaNaM hiMsA, harSaH 4/2 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140] [ yogagranthavyAkhyAsaMgrahaH nAma vyAkhyA gAthA 7/8 hitaH 2/7 27/2 104 13 17 hitakAryam hitAraMbhaH hInAH * hiMsA mAraNaM prANAtipAtaH prANavadhaH dehAntarasaMkrAmaNaM prANavyaparopaNamityanAntaram / ta.bhA. = pramattayogAtprANavyaparopaNam / a. = anukUlavidhiH / a. = kalyANAvaham / yo.bi. = pathyam / kU. = bhAvyapAyaparihArasAratvam / So. = mokSasAdhakam / yo.vi. = parapIDAparihArarUpam / sA. = pAralaukikaprazastAnuSThAnapravRttilakSaNaH / dvA. = abhyantarazuddhayogarahitAH / u.ra. = anvaya-vyatirekalakSaNaH / zrA. = phalopahitakAraNam / So. = hinoti gamayati jijJAsitadharmaviziSTAnaniti kAraka: vyaJjakazca / dhyA. . = heu visuddhA kiriyA, egaggAlaMbaNaM sarUvaM tu / ' aNubaMdho iha Neo, jagahiyavittI samAvattI // gu. = ayatanA'paraparyAyAtpramAdAt hiMsA / u.ra.. = jIvaghAtAdyAzravabhUtam / dha.pa. . 22/1 96 hetuH 401 5/9 hetusvarUpAnubandhAH hetuhiMsA heyam Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarirAmacaMdra kIrid Rs. (tra - .sa. 1RE-PtF. poSa suda 3 14aaNraasstteii eka...evo bhayaMkara samaya Avyo hato jyAre jaina tarIke janmelAnA jigara paNa dIkSA virodhI banI cUkyAM hatAM! nAnuM bALaka dIkSA le to e kahetA keA uMmaramAM to dIkSA hotI haze ? bicArAe khAdhuM zuM ane pIdhuM zuM? yuvAna dIkSA le to e kahetA kemoja karavAnI A umare dIkSA na ja levAya. prauDha dIkSA le to e kahetA kemAthAnI javAbadArI khabhe karIne dIkSA na ja levAya. vRddha dIkSA le to e kahetA keA Doso tyAM jaI zuM ukALavAno ? AvA janamAnasane pravacana, dIkSAdAna, korTanI jubAnIo Adi dvArA badalI jana-jananA haiyAmAM dIkSAnI pratiSThA karanArA dIkSAyugapravartaka pU.A. zrI vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnI dIkSA zatAbdI ujavI cAlo ! ApaNe ya dhanya banIe... zAsanaziratAja surirAmacandra dIkSAzatAbdI graMthamALA