Rishi Bhashit Sutra

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain
Catalog link: https://jainqq.org/explore/009425/1

Page #1
ris' bbaas'it suutr parasparopagraho ik iNc tooN iNd caap kee , c pN ri bbaas'it suutr 1 . 4 : i thee hr traa diiaa A 4 tharmatRkSa kI tIna zAkhAe~ THE THREE BRANCHES OF THE DHARMA-TREE GC DIC dee nee kiiuuttj' .. hoonn krkoottlaa anuvaadk : purs'ootm jain - rviNdr jain

Page #2
ris' bbaas'it suutr Rishi Bhashit Suttar ' 1 # 1 bbgvaan mhaaviir pNjaabii anuvaadk: purs'ootm jain rviNdr jain prkaas'k: 26 viiN mhaaviir jnm kliaank s'taavdii sHyoojikaa sNmtii pNjaab puuraannaa bHs sttaiNdd mhaaviir sttriitt, maaleerkoottlaa j'ilhaa sNgruur| pbliis'rj': juunairaa kNpiuuttrj', maaleerkoottlaa

Page #3
anuvaadkaaN vHlooN sNsaar dee praaciin dhrmaaN viHcooN jain dhrm iHk praaciin dhrm hai| jis dii apnnii vHkhrii phicaan, sNskritii, bbaas'aa, sidhaaNt, drs'n, itihaas atee dhrm grNthaaN dii lNbii prNpraa hai| jain dhrm daa iHk muHkh sidhaaNt hai anaikaaNtvaad, jis daa arth hai ki joo maiN aakhdaa haaN uh hii aakhrii sHc nhiiN hai| sHc boohu pHkhii huNdaa hai| udaahrn dee taur tee iHk viaktii ikoo smeeN kisee daa bbaaii hai, kisee istrii daa ptii hai atee kisee daa doost hai| hr viaktii ikoo smeeN bbiNn bbiNn viaktiiaaN naal aHdd aHdd ris'tee rHkhdaa hai isee prkaar anaitvaad daa sidhaaNt hii dii thaaN tee vii viHc vis'vaas rHkhdaa hai| ris'i bbaas'it suutr is daa iHk jiuNdaa jaagdaa udaahrn hai jis viHc jain ris'iaaN tooN chuHtt baahmnn atee buHdh prNpraa dee ris'iaaN dii baannii drj kiitii gii hai| ih anaikaaNtvaad daa iHk suNdr tjrbaa hai| ris' bbaas'it suutr dii bbaas'aa praaciin ardhmaaghdhii praakrit hai| ih bbaas'aa praaciin aagm suutrkritaaNg dee naal kaaphii mildii juldii hai| sthaanNg suutr anusaar is grNth dee 44 adhiainn hn| pHchmii vicaark ddaa: subriNg dee anusaar 45vaaN adhiainn baaad viHc joorriaa giaa hai| aagmkaar nee hr ris' nuuN arht ris'ii bbaas'it dee sNboodhn dee naal naal us dii prNpraa daa vrnnn vii kr

Page #4
diHtaa hai| is viHc mhaatmaa buHdh, mHkhlii puHtr, aNbrrpriivraajk, vrdhmaan atee paars' dee itihaas'k naaoo vrnnn yoog hn| sNgrihnnii suutr anusaar is viHc 45 prteek budhaaN dii baannii drj hai| ih ris'ii munii 22veeN tiirthNkr aris'ttneemii, bbgvaan paars'naath atee vrdhmaan mhaaNviir smeeN hooee hn| ris'i bbaas'it ik puraatn grNth hai jis daa vrnnn sthaang suutr tooN chuHtt nNdii suutr viHc vistaar naal mildaa hai| hHthlaa anuvaad: lNbee smeeN tooN is grNth daa anuvaad kisee vidvaan nee nhiiN kiitaa sii| phir siHdh jain munii jin vijai nee is dee paatth daa sNbbaaln kiitaa ddaa: subriNg nee is grNth tee vistaar naal ttiikaa likhii uhnaaN is grNth dii sNskrit ttiikaa tee vii kNm kiitaa hai, joo sNsaar prsiHdh hai| is grNth daa hiNdii, gujraatii anuvaad ttiikaa smeet mNtrii srii subbaag munii jii dee ceelee srii mnoohr munii s'aas'trii jii nee visthaar naal kiitaa atee pNddt nraainn raam acaariaa nee is grNth nuuN soodh kee sudhrmaa giaan mNdr 170, kaaNndaavaarrii bNbii tooN chpvaaiaa| ih anuvaad diivaalii vaalee din 1963 nuuN prkaas't hooiaa| | is grNth dii loorr nuuN mhisuus krdee hooee asiiN is grNth daa pNjaabii anuvaad kiitaa hai| jis daa aadhaar s'rii mnoohr munii jii daa hiNdii, gujraatii ttiikaa hai| grNth viHc rhiaaN hr prkaar diiaaN gltiiaaN lii asiiN vidvaanaaN tooN khimaaN mNgdee haaN atee aas krdee haaN

Page #5
ki uh saanuuN is grNth viHc sudhaar krn lii sujhaau deenngee joo asiiN aglee addis'n viHc istmaal kraaNgee| dhNnvaad: asiiN srii vinood driaapur iNcaarj jain vrldd dee vii dhNnvaadii haaN ki jihnaaN pNjaabii jain saahit nuuN apnnii vaib saaitt tee yoog sthaan diHtaa hai jis raahiiN pNjaabii jain saahit aam lookaaN tHk phuNc skiaa hai| asiiN suniil dees' mnnii s'oolaapur dee shiyoog lii vii dhNnvaadii haaN| asiiN apnnee choottee viir srii muhNmd s'Hbiir (juunairaa kNpiuuttrj', maaleerkoottlaa) dee vii dhNnvaadii haaN jihnaaN apnnaa vis'ees' dhiaan atee shiyoog is prkaas'n viHc diHtaa hai| aas'iirvaad: | saanuuN pNjaabii jain saahit lii aacaariaa srii aanNd ris'ii jii, aacaariaa srii deevNdr munii jii, aacaariaa srii s'us'iil kumaar jii, aacaariaa srii tulsii jii, aacaariaa srii mhaaN giiaa jii, aacaariaa s'rii vijaiiNdr din suurii, aacaariaa srii nitiaa nNd suurii jii atee s'roomnn siNgh dee coothee aacaariaa ddaa: s'iv munii jii dee aas'iirvaad praapt rhee hn| is tooN chutt aacaariaa mhaaN giiaa dee

Page #6
cailee svrgii srii vrdhmaan jii atee srii jai cNd jii dee aas'iirvaad praapt hn| saadhviiaaN viHc pNjaabii jain saahit preerkaa jain jyootii up prvrtnii s'rii s'vrnkaaNtaa jii mhaaraaj, uhnaaN dii vidvaan ceelii saadhvii srii sudhaa jii mhaaraaj atee aacaariaa saadhvii ddaa: saadhnaa jii dee aas'iirvaad praapt hn| aas krdee haaN ki bbviHkh viHc vii ihnaaN daa aas'irvaad bnniaa rheegaa| 11/10/2007 mNddii goobiNdgrrh s'ubb ciNtk: purs'ootm jain, rviNdr jain anuvaadk pHtee

Page #7
smrpnn D: dhrm bbraa s'umnnoopaask srii prs'ootm jain saahib mNddii goobiNdgrrh nuuN jnm din dee s'ubb maukee tee s'rdhaa tee preem naal bbeett bbeeNtt krtaa: rviNdr jain

Page #8
ris' bbaas'it suutr philaa adhiain (deev naard arht ris'i bbaas'it) "sunnnaa caahidaa hai ajihaa jineesvr prmaatmaa daa ajihaa phrmaan hai| sunnn naal aatmaa khimaavaan bn kee dukhaaN tooN mukt hoo jaaNdii hai| is lii sunnn tooN vHdh kee kuHjh vii pviHtr nhiiN is prkaar deev naard arht ris' aakhdee hn| 1-2 // "tiNn krn atee tiNn yoog raahiiN hiNsaa naa khud kree atee naa kisee hoor tooN krvaavee naaN krn vaalee dii prs'Nsaa kree, ih philaa sunnn daa lHchnn hai|||3|| "tiNn krn tiNn yoog tooN saadhuu naa jhuutth boolee, naa kisee tooN bulaavee, naa jhuutthaa updees' deevee ih sunnn daa duusraa lHchnn hai| // 4 // "saadhuu tiNn krn tiNn yoog tooN naa coorii kree naa krvaaee ih sunnn daa tiisraa lHchnn hai| // 5 // "kaam bboog atee prihi nuuN saadhk tiNn krn, tiNn yoog tooN tiaag deevee ih coothaa sunnn daa lHchnn hai| // 6 // "saadhuu saariiaaN vidhiaaN raahiiN sHbb prkaar dii mmtaa tooN duur hoo kee, tiaagii jiivn gujaaree"| // 7 // "saadhuu hmees'aa tiaagii atee s'aaNt huNdaa hai uh aNdrlee baahrlee sNjoogaaN tooN aHdd hoo kee, saaree pdaarthaaN prtii vikaar bbaav tooN rhit hoo kee cHlee // 8 // [1]

Page #9
"sbb prkaar dee sunnn nuuN grhinn krkee saadhuu prs'Nsaa yoog bn jaaNdaa hai| is tooN baaad dukhaaN tooN mukt hoo kee atee krmaaN dii dhuurr nuuN smaapt krkee sidh hoo jaaNdaa hai| // 9 // "saadhuu sHc dii upaasnaa krdaa hai, diHtaa hooiaa bboojn hii svikaar krdaa hai| brhmcrj dii upaasnaa krdaa hai| saadhuu lii sHc hii upaasnaa hai ditaa hooiaa bboojn vii upaasnaa hai atee saadhuu lii mcrj vii upaasnaa hai| // 10 // "is prkaar uh saadhk giaanii paap rhit bnndaa hai atee phir is sNsaar dee dhmdiaaN lii jnm mrn praapt nhiiN krdaa hai| * * * * * * * * * ttipnnii slook 5: tiNn krn hn, kisee kNm nuuN aap krnaa, duusree tooN krvaaunnaa, kisee krdee nuuN cNgaa jaannnaa atee tiNn yoog hn: mn, vcn atee kaaiaa| ih adhiaaee kaaphii praaciin jaapdaa hai kiuNki is adhiain vic munii dee pNj mhaaN vrtaaN dii thaaN tee caar mhaaN vrtaaN daa vrnnn hai| jain maantaa hai ki philee atee aNtm tiirthNkr dee saadhuu pNj mhaaN vrtaaN daa paaln krdee hn atee baakii tiirthNkraaN dee saadhuu caar mhaaN vrtaaN daa paaln krdee hn| apriihi vic hii brhmcrj nuuN s'aaml kiitaa giaa hai| is baaree utraadhiain suutr viHc kees'ii gootm vaartaalaap atee buHdh dhrm grNthaaN viHc ctur yaam dee naaN heetth vrnnn mildaa hai| [2]

Page #10
duusraa adhiain (vHjiiaa putr arht ris'i bbaas'it) "krmaa vic phsii aatmaa dukh tooN ddr kee bbjdii hai| pr agiaantaa vs phir us nuuN grhinn krdii hai| jiveeN lrraaii vicooN bbHjii phauj nuuN dus'mnn dii phooj gheer laiNdii hai vHjii arht ris'ii nee aakhiaa| // 1 // "mnukh dukhaaN naal jkrriaa hooiaa hai moot atee jiNdgii dee ddr tooN saariiaaN aatmaavaa kNbdiiaaN hn| uh duHkh dee khaatmee dii khooj viHc hn| is khooj kaarn uh choottii tooN choottii hiNsaa krn tooN vii nhiiN ddrdaa| // 2 // "aatmaa apnnee kiitee krmaa kaarn, bniaaN hooiaa prlook vic jaaNdaa hai| apnnee hii krmaa raahiiN pheer, is sNsaar vic aauNdaa hai| is prkaar aauNdee jaaNdee aapnnee kiitee krm raahii siNjee jnm tee mrn dii prNpraa viHc phsdaa hai"||3|| "biij tooN aNkur phuttdaa hai, aNkur vicooN biij nikldee hn| biijaaN dee sNjoog naal aNkuraaN dii sNptii vHdhdii hai| anaadii sNsaar viHc krm biij dii trhaaN hai| mooh jit vaalee dee lii, uhnaaN biijaaN naal krm prNpraa aHgee vHdhdii hai| 4-5 // "jrr siNjn naal phl paidaa hooveegaa atee (muul) jrr dee ns'tt hoo jaann tee phl apnnee aap ns'tt hoo jaaveegaa| isee lii phl daa ichuk jrr siNjdaa hai| phl naa caahunn vaal jrr nuuN nhiiN siNjdaa| // 6 // "sNsaar dee saaree praanniiaaN dii as'aaNtii atee jnm mrn daa muul kaarn mooh hai saaree dukhaaN dii jrr viHc mooh kNm kr rihaa hai atee jnm daa muul vii mooh hai"| // 7 // [3]

Page #11
is dukh naal bbree sNsaar viHc aatmaa agiaan dee kaarn dduubiiaa hooiaa hai| jiveeN s'eer baan dii utptii dii jghaa nuuN veekhdaa hai usee prkaar nuuN duHkh dii utptii dee kaarn, krmaa daa puurn ruup viHc khaatmaa kree, ajihaa krn vaalii siHdh buHdh aatmaa sNsaar viHc pheer nhiiN aauNdii| // 8-9 // is prkaar vjiaa putr nee kihaa hai| [4]

Page #12
tiisraa adhiain (deevl arht ribbaas'it) "saaree leepaaN tooN mukt hoonnaa caahidaa hai| leepaaN naal ddhHkiaaN aatmaa, aneekaaN jnm, (juunii) dee ddr jaann tooN mukt hoo kee caar prkaar dee sNsaar saagr nuuN paar krkee, s'iv, acl, atul, punrbbv atee punrgmn rhit s'aasvt sthaan nuuN praapt krdii hai| "leepaaN rhit aatmaa saariiaaN vaasnaavaaN tooN rhit huNdii hai| saaree meel milaap atee sHbb suneehaaN tooN mukt huNdii hai, saariiaaN as'ubb s'ktiiaaN tooN mukt hoo kee, kroodh, maan, maaiaa atee loobb dee sbb vikaaraaN tooN duur rhiNdii hai| saaree vaas'daan (kprree phinnaa) tooN mukt hoo kee, s'rees'tth ruup viHc saariiaaN paapkaarii virtiiaaN nuuN ddhHk kee, s'rees'tth ruup vic saariiaaN vaasnaavaaN, saaree sthaanaa (aNdrlee, baahrlee) saaree ruupaaN viHc (tth) s'aaNt huNdaa hai, naal hii uh sbb prkaar naal viaapt hookee sbb dee naal rhiNdaa hai| is lii maiN saaree leepaaN tooN mukt hoovaaNgaa" is prkaar asit deevl arht ris' nee aakhiaa| "raag vees' viHc vsii aatmaa suukhm atee sbuul kisee prkaar dii hiNsaa krdaa hai phir paap krmaaN vic liHbrriaa rhiNdaa hai| // 1 // "joo saadhk thoorraa jiaadaa prihi hinn krdaa hai, uh histhiiaaN prtii mmtaa rHkhdaa hai, uh paap krmaaN viHc librrdaa hai| // 2 // "joo apnnee jaaN duusree dee (sutee) kroodh nuuN jgaauNdaa hai| uh nmit (kaarn) aatmaa paap krmaaN viHc librriiaa rhiNdaa hai| // 3 // [5]

Page #13
"praanntipaat (hiNsaa), jhuutth, coorii, kaam vaasnaa atee prihi vii leep hn| bbaav krm bNdhn, jnm mrn dee kaarn hn| // 4 // "kroodh, maan, maaiiaa tee loobb dee aneek ruup hn| uh saaree leep hn| // 5 // "saadhk dii aatmaa dee vikaas lii tiNn glaaN aakhiiaaN giiaaN hn, jiivn dii ucaaii praapt krn lii, saadhk saariiaaN buriiaaN aadtaaN chHdd kee, cNgiiaaN aadtaaN vaalaa bnnee atee pursaarthii bnn kee sNsaar vic ghumee"| // 6 // raag dvees' dee khaatmee lii, ris'ii nee suNdr udaahrn ditii hai "jiveeN lHsii viHc gir kee duHdh ns'tt hoo jaaNdaa hai| usee prkaar hii raagdvees' dee meel naal mcrj daa teej ns'tt hoo jaaNdaa hai // 7 // "jiveeN lHsii duHdh nuuN ns'tt krdii hai atee duHdh daa dhiiN bnnaa diNdii hai usee prkaar histhiiaaN dee meel naal munii vii paap krmaa viHc phs jaaNdee hn // 8 // "jNgl vic lHgii aHg vic jNgl dee drkht jl kee taaN phir ug jaaNdee hn| pr joo kroodh viHc jlii aatmaa viHc duHkh dee aNkur phir ug aauNdee hn| kroodh dii aHg vic jlii aatmaa dee lii s'aaNtii daa raah dHsiaa giaa hai, kroodhii mnukh kroodh dii aHg raahiiN aapnnee duHkh deenn vaalee nuuN bbsm kr deennaa caahuNdaa hai pr jNgl dee drkht dii trhaaN us daa dukh phir ug aauNdaa hai|||9|| [6]

Page #14
"baahr dii jldii hooii aHg nuuN paannii naal bujhaaunnaa srl hai pr mooh dii aHg nuuN bujhaaunn viHc saaree sNsaar daa paannii vii asmrth hai| // 10 // "jiveeN jnm atee maut dee bNdhn daa giaan hai uhii giaanii aatmaa jnm tee moot dee bNdhnaa nuuN toorr kee krmaa dii dhuurr tooN rhit hoo kee siHdhii mooks' nuuN praapt krdaa hai| 11 // veekhoo philee adhiain dii aakhrii gaathaa| [7]

Page #15
coothaa adhiain (bbaardvaaj gootr aNgiiris' ris'i bbaas'it) "aadaan rkhiak, loobbii mnuHkh, krmaa daa muul, prigrhi (sNgrhi) daa rHkhiak mnuHkh hoor kooii duusrii gHl nhiiN jaanndaa| ajihaa mnuHkh asl viHc asaadhuu krm krn vaalaa hai"| "kisee dee naal rhee binaa us dee subbaav nuuN duusraa mnuHkh nhiiN jaann skdaa, kiuNki dustt aadt vaalee mnukh sHcmuc dhookhee vaaj huNdee hn"| 1 "joo jiiv apnnee doos'aa nuuN chupaauNdaa hai lNbee smeeN tHk apnnee doos'aaN nuuN kisee pr prgtt nhiiN krdaa, uh soocdaa hai ki duusraa kooii vii is paap nuuN nhiiN jaann skdaa| pr ajihaa soocn vaalaa mnuHkh apnnaa bblaa nhiiN jaanndaa"| // 2 // "jis dee raahiiN maiN apnnee aap nuuN jaann skaaN| prtkh jaaN saahmnnee hoonn vaalee aariaa (s'reestt) anaariaa (glt) krmaaN nuuN veekh skaaN| ajihaa giaan hii hmees'aa rhinn vaalaa (s'aasvt) giaan hai"| // 3 // "diivaar tee likhee vaak atee lHkrr tee bnnee ciHtr doohee hii giaan daa kaarn hn pr mnuHkh daa hirdee dduuNghee atee naa jaanniaa jaa sknn vaalaa hai"| || 4 || "jis dee mn viHc kuHjh hoor hai atee kNm kuHjh hoor hn, uh ik dusree nuuN aakhdee hn ki taiN mnukh jnm paaiaa hai"| // 5 // "ghaah, ddNddl, kNttk ltaa (kNddiiaaN vaalii beel) bHdl, ltaa mNddp dii trhaaN mnuHkh, chlvaan, dhookhee vaaj atee tNg dil huNdee hn"| // 6 // [8]

Page #16
"prigrhi (j'ruurt tooN vHdh sNptii) daa piaasaa, mnukh sNklp puurvk uHcee bboogaaN daa seevn krdaa hai| duusrii gHl uh jaanndaa hii nhiiN"| || 7 || saadhuu pris'dh (s'bbaa) viHc baitthee hn taaN dusraa ruup hai atee iklee hn taaN hoor ruup hai| pr sHcaa saadhuu aatm nirikhn raahiiN paap krmaaN nuuN rookdaa hai"| // 4 // CC "apnnii bbairrii vaasnaa naal iHktthee kiitee krm atee paapaaN nuuN veekhdaa hooiaa vii, joo jaann bujh kee beeprvaah rhinn vaalaa hai dhrm dee maamlee vic hmees'aa gair haajr rhinn vaalaa mnuHkh, jiivn dee aakhrii smeeN viHc pscaataap krdaa hai"| // 9 // "apnnee uHcee vicaaraaN prtii saavdhaan rhin vaalaa atee dhrm viHc hmees'aa prtis'tt rhinn vaalee jiivn dee aakhrii smeeN viHc pscaataap dee hNjhuu nhiiN bhaauNdaa"| // 10 // "raat tooN philaaN atee raat tooN baaad dee smeeN viHc sNklp raahiiN aatmaa nee joo cNgee maarree kNm kiitee hn, unhaaN (krtaa) dee anusaar cldaa hai"| || 11 || "cNgee jaaN buree krmaaN nuuN aatmaa khuHd jaanndaa hai atee kisee dee cNgee jaaN buree kNmaaN nuuN hoor viaktii nhiiN jaann skdaa"| // 12 // "baahrlee look taaN kliaankaarii aatmaa nuuN vii paapkaarii aakhdee hn| aNdrlii phicaann tooN rhit sNsaarii look, taaN duraacaarii paapii nuuN vii, sdaacaarii aakh diNdee hn"| // 13 // [9]

Page #17
"moottii njr tooN jntaa kdee kdee coor dii hii taariph krdii hai atee kdee kdee munii nuuN vii ghirnaa naal veekhdii hai| pr inhaaN hoonn dee baavjuud vii coor sNt nhiiN bnn jaaNdaa atee naa hii sNt coor"| // 14 // "kisee dee aakhnn naal kooii coor nhiiN bnn jaaNdaa kisee dee aakhnn naal kooii saadh nhiiN bnn jaaNdaa| is gl dii phicaan uhii jaanndaa hai| joo apnnii aatmaa nuuN jaanndaa hai jaaN srvg prmaatmaa jaanndee hn"| // 15 // "jee maiN asaadhuu haaN atee saadhuu mNn kee duusree look meerii prsNsaa krdee hn| jee meerii aatmaa asNjmii hai taaN ih prsNsaa dii mitthii bbaas'aa mai nuuN sNjmii nhiiN bnnaa skdii"| // 16 // "jee maiN nirgrNth (jain saadhuu) haaN tee look meerii iHjt nhiiN krdee taaN mnuHkhaaN dii niNdaa dii bbaas'aa meeree viHc kroodh nhiiN paidaa kr skdii kiuNki meerii aatmaa smaadhii (aatmik sukh) viHc sthit hai"| // 17 // "uluu jis dii prsNsaa kree atee kaaN jis dii niNdaa kree ajihii niNdaa atee prsNsaa dooheeN hii hvaa dii trhaaN uHdd jaadiiaaN hn"| // 18 // "agiaanii jis dii prsNsaa krdaa hai atee vidvaan jis dii niNdaa krdaa hai ajihii niNdaa atee prsNsaa is chlvaan duniiaaN viHc hr jghaa vikhaaii diNdii hai"| // 19 // "joo bbaav jis viHc nhiiN mildaa jaaN jis dii ghaatt hai us sdbbaav jaaN ghaatt look viHc subbaavk hii hai| duniiaaN viHc amrit vii hai atee jhir vii hai| cNd, suurj, aNdheeraa, prkaas', svrg atee prithvii sbb kuHjh apnnee subbaav viHc sthit hn"| #20-21|| [10]

Page #18
"kooii joo caahee uh bool skdaa hai maiN apnnee aap nuuN guHsee kiuN kraaN, uh meeree tooN sNtus'tt nhiiN hai ajihaa smjh kee maiN guHsaa nhiiN krdaa"| // 22 // "as'tt aprvcn maataa (pNj mhaavrt atee tiNn guptii) ruupii dhuuraa naal yukt s'iilvaan, aatm smaadhii rHth tee, aatmaa tooN preert hoo kee cldaa hai"| // 23 // "s'iil hii jis daa dhuuraa hai giaan atee drs'n jis dee saarthii hn ajihee rHth tee svaar hoo kee aatmaa apnnee raahiiN apnnee aap nuuN jiHtdaa hai atee s'ubb sthitii nuuN praapt huNdaa hai"| // 24 // [11]

Page #19
pNjvaaN adhiain (pus'psaal putr arht ris'i bbaas'it) "ahNkaar tooN heetthaaN utree hooee binee viHc aatmaa nuuN s'udh rHkhnn vaalee pus'psaal arht ris'ii nee kihaa hai"| // 1 // "uhnaaN nee mHthee raahiiN prithvii nuuN chuuh kee, bbuumii tee aNjlii (muHtthii) krkee bboojn, paannii atee soonn daa tiaag kr ditaa hai| // 2 // "nmskaar krn vaalee dii aatmaa hmees'aa s'aaNt atee aagm (s'aas'tr vcn) vic liin rhiNdii hai kroodh tee maan rhit aatmaa dee subbaavaa nuuN jaanndaa hai| // 3 // "saadhk hiNsaa daa seevn naa kree, jhuutth tee coorii daa tiaag kree, kaam bboogaa daa seevn naa kree, aprigrhi bnn kee jiivn gujaaree // 4 // "kroodh, maan daa jaannkaar aatmaa dee subbaavaaN daa vii jaannkaar hai smaadhii daa iHchuk maas daa seevn naa kree| is prkaar giaanii aatmaa paap tooN rhit hoo jaaNdaa hai| is prkaar pus'psaal arht ris'ii nee aakhiaa| // 5 // [12]

Page #20
cheevaa adhiain (blkl cirii arht ris'ii bbaas'it) "deeh bbeed naa hoonn tee vii gjiNdr dii s'rdhaa rHkhnn vaalaa, as'ubb kNmaaN tooN duur rhi kee deev atee daanv pHkhooN is prkaar aakhdee hn // 1 // "deev raakhs's atee mnukh naal bbrii saarii sris'ttii jis dee adhiin hai, uh maiN tiaagii blkl cirii arht ris'i is prkaar aakhdaa haaN| // 2 // "hee purs' ! tuuN istriiaaN dee meel milaap prtii duur rhi atee apnnaa dus'mn vii aap naa bnn kiuNki is'triiaaN prtii mooh mnuHkh nuuN apnnaa dus'mn aap bnnaa diNdaa hai| is lii jinhaaN vii sNbbv hoovee (apnniiaaN iNdriiaaN dee vikaaraaN prtii) yuHdh kroo atee is nuuN jitaa| // 3 // "aNkus' rhit haathii atee lgaam binaa ghoorraa, bbiNn bbiNn prkaar dee bNdhnaa (rHsiiaaN) nuuN toorr diNdaa hai| isee prkaar giaan ruupii mriaadaa tooN bbris'tt mnuHkh bbHj kee vinaas' nuuN praapt huNdaa hai"| // 4 // mlaah rhit kis'tii hvaa dee shaaree, smuNdr vHl doorrdii hai| isee prkaar agiaanii ichaavaa daa gulaam bnn kee sNsaar ruupii smuNdr viHc bbttkdaa hai) // 5 // "akaas' vHl suttiiaa hooiaa phuHl binhaaN aasree mnukh atee mjbuut rsii viHc bnniaa pNchii lii hoonnii hii blvaan hai| bbaav us dii muktii lii tHp ruupii hoonnii hii blvaan hai| // 6 // [13]

Page #21
"dhaagee naal buniaa pNchii urrnaa caahuNdaa hai, pr us dii doorr dhaagee tHk siimt hai isee prkaar joo mnukh subbaav kus'l nhiiN, giaanvaan nhiiN uh sHcaa maarg praapt krkee vii aHgee nhiiN vHdh skdaa"| // 7 // "joo duusree nuuN nviiN vicaar dhaaraa raahiiN aakaas' viHc udddee pNchii nuuN veekhdee hn| uh apnnee aap nuuN mj'buut rHsee naal bniaa paauNdee hn| baakii daa bbaav cheevee s'look mutaabk hai"| // 4 // "bbiNn bbiNn niamaaN dee sNbdh viHc dhirjvaan, iNdriiaaN daa jeetuu saadhuu dhaagee dii trhaaN gtii daa shaaraa laiNdaa hai| bbaav iNdriiaaN dee vis'ee vikaar nuuN kHcee dhaagee vaaNg toorr diNdaa hai"| // 9 // "mn mrjii gtii naal ghuNmn vaalii aatmaavaaN, krm utptii naal jurrkee bbiNn bbiNn jnmaaN viHc bbttkdiiaaN hn"| // 10 // "istrii sNbdhii vis'ee vikaaraaN viHc lHgaa aatmaa apnnee aap daa dus'mn hoo jaaNdaa hai| mnukh jinhaa vii ihnaaN vis'eeaaN daa tiaag krdaa hai, unaa hii s'aat bbaav nuuN praapt huNdaa hai"| // 11 // "joo apnnee aap nuuN mukt mNn laiNdaa hai| uh kisee kaarn krm bNdhn kaarn bbHjdaa hai| is trhaaN bbgvaan blkl cirii sNsaar ruupii vHldii jNgl dii aHg tooN baahr nikldee hn"| | 12 || [14]

Page #22
stvaaN adhiain (kurmaa putr ris'i bbaas'it) "saaraa sNsaar dukhaaN vaalaa hai utsuktaa kaarn dukhii hooiaa mnukh aukhii saadhnaa krkee tHp raahiiN saaree dukhaaN daa khaatmaa krdaa hai"| // 1 // "is lii dukhii aadmii bhaadrii naal dukhaaN nuuN shin kree" krmaa putr arht ris'i is prkaar aakhdee hn| // 2 // "tHp sNjm dii hooNd viHc vii, sNsaark lookaa dee dhNdiiaaN viHc phNsiiaa saadhuu aatm kliaann nhiiN kr skdaa| // 3 // aals vHs vii kooii mnuHkh utsuktaa-iHchaa dee raah tee nhiiN jaaNdaa hai, us naal vii uh sukhii hoo skdaa hai| jee s'rdaavaan shii mhint kree taaN j'ruur sphltaa praapt krdaa hai| // 4 // "prmaad (angihlii) jnm - moot dee bNdhn ruup viHc jaanniiaaN jaaNdaa hai, s'rees'tt gunnvaan aatmaa, s'rees'tt arth dee lii hii s'ktii (sNjm) dee naal hii jiivn gujaaree"| // 5 // "saadhk kaam nuuN akaam bnnaa kee, bbaav kaam tee jiHt haasl krkee ghuNmee, paap tHd hii dhuldee hn| giaan puurk jaann kee tiaag deevee atee sNjmii jiivn gujaaree // is prkaar kurmaa putr arht ris'ii nee aakhiaa| [15]

Page #23
aHtthvaa adhiain (keetlii naamk arht ris'i bbaas'it) "is look viHc jiiv gunnaa vaalaa hoo kee rhiNdaa hai, ih gunn hn giaan tee criHtr" ajihaa keetlii putr arht ris'i nee aakhiaa hai| || 1 || "is s'rees'tt grNth daa jaankaar rHth dee vickaar bnnii cooNkii dii trhaaN jiivn gujaar kee paap krmaa nuuN ns'tt krdaa hai| bbaav jl viHc kml dii trhaaN rhiNdaa hai"| // 2 // "jiveeN rees'm daa kiirraa bNdhn chHdd kee mukt huNdaa hai| isee prkaar aatmaa, krm bNdhn nuuN tiaag kee mukt huNdaa hai| bbaav krm bNdhn hii jnm mrn daa kaarn hn atee muktii dee raah viHc rukaavtt hn"| // 3 // "is prkaar aNdrlii gNdd dee jaal nuuN dukh daa kaarn atee dukh nuuN jaannkee saadhuu, us daa cheek krdaa hai atee sNjm viHc sthit huNdaa hai| uh munii duHkhaa tooN mukt huNdaa hai| umr puurii krn tooN baaad hmees'aa rhinn vaalee, s'iv ruup viHc siHdh (prmaatm) sruup nuuN praapt huNdaa hai"| // 4 // is prkaar keetlii putr arht ris'i nee aHtthvaaN adhiaaee aakhiaa hai| [16]

Page #24
nauvaa adhiain (mhaaN ks'yp arht ris'i bbaas'it) "jd tHk jnm hai, td tHk krm hai, krm tooN hii prjaa dii utptii huNdii hai| smiaHk criHtr daa paaln krn vaalaa krmaaN daa khaatmaa krdaa hai, us dee saaree krm smaapt hoo skdee hn"| mhaaN ks'yp arht ris'i nee is prkaar phrmaaiiaa hai| "jd tHk aatmaa krmaa tooN rhit nhiiN huNdii hai, td tHk jnm mrn dii prNpraa vii smaapt nhiiN huNdii hai| kdee hHth daa cheedn huNdaa hai, kdee pair kHttee jaaNdee hn, kdee kNn, nHk, buHl, jiibb daa cheedn huNdaa hai, kdee sir nuuN sjaa mildii hai, kdee sir muNniiaa jaaNdaa hai, kdee jiiv kuHttee jaaNdee hn, kdee praanniiaaN nuuN kuHttiiaa jaaNdaa hai, kdee uhnaa nuuN jhirrkiiaa jaaNdaa hai, kdee uhnaa daa ktl kiitaa jaaNdaa hai, kdee uhnaaN nuuN bNniiaa jaaNdaa hai, kdee maaree jaaNdee hn, kdee uhnaa nuuN cauNh paasee duHkh diHtaa jaaNdaa hai| jNjiir tee sNgl dee bNdhn saarii jiNdgii lii jkrr yaa joodd' ruup viHc jkrree sNkoocn moocn aadi ks'tt ditee jaaNdee hn, kdee dil ukhaarriiaa jaa rihaa hai, kdee dNd ukhaarree jaa rhee hn| kdee kisee nuuN drkht dii s'aakh naal bNniiaa jaa rihaa hai, kdee kisee nuuN rHsii naal bNnh kee lttkaaiaa jaa rihaa hai, kisee nuuN ghsittiiaa jaa rihaa hai, kdee kisee daa ghaal hoo rihaa hai, kdee kisee nuuN dukhii kiitaa jaa rihaa hai, kdee siNgh nuuN puNch naal bNnh kee cmrrii udeerrii jaa rhii hai, kdee kisee nuuN kHtt naaN ghaah viHc lpeett kee jlaaiaa jaa rihaa hai, kisee jghaa uhnaaN nuuN bboojn paannii nhiiN ditaa jaa rihaa, kooii dridrtaa dee duHkh tooN piirrt hai| kooii bboojn dii [17]

Page #25
kmii jaaN naa pcn kaarn dukhii hai, kooii mn daa paapii hai, din raat aarthk jaaN privaark kooii ciNtaavaan hai| "bbaaii, bbainn, puHtr, putrii duusree ris'teedaar dii moot jaaN uhnaa dii griibii jaaN bboojn naa milnaa aadi maansik ciNtaavaaN, cNgee daa viyoog, maarree daa milnnaa, apmaan, ghirnnaa, haar atee hoor vii aneekaaN ciNtaavaaN daa anubbv krdaa hooiaa| aatmaa aadi aNnt lNbee caar gtii ruupii sNsaar saagr viHc bbrrkdaa rhiNdaa hai| krm rhit aatmaa sNsaar viHc dubaaraa nhiiN aauNdaa atee us dee hHth, pair cheedn aadi dee saaree duHkh smaapt hoo jaaNdee hn| uh sNsaar dee lNbee tee khtrnaak jNgl nuuN paar krkee s'iv, acl, aruuj, aks'ai, aviviaad, punraagmn rhit atee s'aas'vt sthaan (mooks') nuuN paa laiNdaa hai / "sNsaar dee saaree deeh dhaariiaaN daa jnm mrn kaarn krm hii hai| saaree duHkhaaN daa muul kaarn, krm hii hai atee aglee jnm mrn daa kaarn vii krm hai"| // 1 // "pichlee kiitee puNn atee paap sNsaar dii utptii daa muul krm hn, puNn atee paap dii tp raahiiN nirjraa krkee saadhk shii jiivn gujaaree"| // 2 // "deeh dhaarii aatmaa nuuN joo puNn, paap dee hinn atee bboogn yoog vstuuaaN dii prNpraa praapt huNdii hai| uh apnnee kiitee puNn paap daa hii phl hai| // 3 // [18]

Page #26
"sNvr (puNn paap dee phl nuuN rooknaa) atee nirjraa puNn paap dee khtm krn vaalee hn| is lii saadhk sNvr atee nirjraa daa shii ddhNg naal paaln kree| // 4 // "ih mithiaatv (jhuutthee vis'vaas'), anivrtii (vrt rhit jiivn), pNj prkaar daa prmaad (anghilii), ks'aaee (kroodh, maan, maaiaa, loobb), yoog (mn, vcn atee sriir) krm hinn dee kaarn hn| jihnaa nuuN kaarnaaN nuuN aatmaa hinn krdaa hai| uh pNj hn| // 5 // "jeehaa aNddaa huNdaa hai, usee prkaar daa hii pNchii paidaa huNdaa hai| jis trhaaN daa biij hooveegaa, usee prkaar daa paudaa hooveegaa, isee prkaar jis prkaar dee krm hoonngee, aatmaa nuuN usee prkaar daa s'riir mileegaa| krm dee kaarn jiiv utptii vic atee bboogaaN dee sukhaaN viHc bbiNntaa veekhii jaaNdii hai| // 6 // "niHvrtii, rcnaa purs'aarth, atee aneekaaN trhaaN dee sNklp bbiNn bbiNn prkaar dii vrkhaa atee trkaaN daa kaarn krm hai| // 7 // "ih aatmaa dii bbaav ds'aa hai is lii saadhk vaar vaar sNjmii bnn kee, paap rhit hoo kee aatmaa nuuN aaNs'ik (thoorree) ruup viHc jaaN puurn ruup viHc bcaaunnaa hii sNvr hai||8|| "aatmaa hii bbiNn bbiNn ruupaaN viHc krmaa dii nirjraa krdaa hai, kdee ih nirjraa upaadaan (krm shit) huNdii hai| kdee nveeN krm dee grhinn kiitee bgair huNdii hai, kdee ih phl dee prgtt hoonn tee huNdii hai| kdee ih krm dee thoorree aNs' viHc udee (tt) hoonn smeeN huNdii hai| kdee upkrm (vidhii) naal kiitee tHp naal huNdii hai| // 9 // [19]

Page #27
"sNsaarii aatmaa hr smeeN krm bNdhn kr rihaa hai atee hr smeeN hii krm dii nirjraa vii kr rihaa hai| pr tp kaarn hoonn vaalii nirjraa vis'ees hai| aNkur tooN skNdh bnndaa hai, skNdh tooN s'aakhaaN phuttdiiaaN hn atee vis'aal drkht bnndaa hai| aatmaa dee s'ubb as'ubb krm isee prkaar vikst huNdee hn"| // 10 // "bHdh sps'tt atee nidht krmaa viHc upkrm (bNnee krmaa nuuN toorrnaa) utkr atee sNsoobb atee khaatmaa hoo skdaa hai, pr nikaaciHt krm dii tkliiph jruur huNdii hai"| // 12 // "buHk bbr kee upr utthaaiaa jaann vaalaa paannii, hoolii hoolii heetthaaN nuuN gir kee khtm huNdaa hai| pr nidaan (krm bNdhn prkiriaa) raahii kiitaa krm j'ruur phl diNdaa hai"| // 13 // "deeh dhaariiaaN dii sthitii thoorrii hai atee paap krm bhut hn atee saaree krm dukh deenn vaalee hn| paap krmaa daa bNdhn philaaN huNdaa hai (is dii nirjraa lii) dus'kr tHp dii jruurt hai"| // 14 // "boodhii-s'iilvaan joogii saadhk paap krmaa nuuN ns'tt krdaa hai atee aNs' ruup viHc krm khtm hoonn tee aneekaaN ridhiiaaN nuuN praapt hoo jaaNdaa hai"| // 15 // "tHp sNjm yukt aatmaa krmaaN daa cheedn krkee vis'ees' s'ktii dii ghiraaii viHc prvees' krdaa hai| dris'ttiivaad puurv dii vstuu atee gtii naal us daa milaap huNdaa hai"| // 16 // "ih lbdiiaaN (ridhiiaaN siHdhiiaaN) paap bNdhn ruup hn| ihnaaN nuuN grhinn krn vaalaa kdee vii dukhaaN daa khaatmaa nhiiN kr skdaa| jiveeN milee julee [20]

Page #28
phul grhinn krn vaalaa smjhdaar aadmii vis' phul (j'hiriilaa phuHl) nuuN chHddkee cNgee phuHl nuuN grhinn krdaa hai| isee prkaar yoog saadhk ridhiiaaN siHdhiiaaN dee durupyoog nuuN rook kee uhnaaN dii cNgii vrtoo krkee dukhaaN daa khaatmaa krdaa hai"| // 17 // 'smjhdaar saadhuu durlbb smiHaktv atee diaa nuuN paaunn viHc aals naa kree, jiveeN dus'mnn daa bbeed jaannn vaalaa mnuHkh dus'mnn nuuN khtm krn viHc deer nhiiN krdaa"| // 18 // CC "teel tee bHtii dee khtm hoonn tee jiveeN diivee tooN bnnii diipklikaa (joot) nuuN khtm krdaa hai usee prkaar aatmaa aadaan (krm bNdhn daa kaarn) atee bNdh raahiiN jnm mrn dii prNpraa daa khaatmaa krdaa hai"| // 19 // "bimaarii vaalaa mnuHkh doos'aa dii utptii nuuN jaann kee doos'aa nuuN rookdaa hai atee vaidk s'aastr anusaar cldaa hai atee bimaarii dee doos'aa daa khaatmaa krdaa hai taaN hii bimaarii tooN mukt huNdaa hai"| // 20 // "s'raab, j'hir, aHg, grhi doos', krjaa atee dus'mnn hii aatmaa dee doos' hn| jd ki dhrm hii us daa hmees'aa rhinn vaalaa sHcaa dhNn hai ajeehaa jaannnaa caahidaa hai"| // 21 // "krm grhinn nuuN rook kee shii raah tee cldaa hooiaa aatmaa pichlee bitee krmaa dii nirjraa krkee saaree dukhaaN daa khaatmaa kr diNdaa hai"| |22|| "dus'mnn nuuN khtm krn lii yoog s'ktii naal sNpn rHth tee crrhiiaa mnuHkh dus'mnn nuuN khtm kr diNdaa hai| is prkaar smiHak dris'ttii anNtaaavNdii ks'aaee (kroodh, maan maaiaa) nuuN khtm kr diNdaa hai"| // 23 // [21]

Page #29
"jiveeN aHg tee hvaa dee istmaal naal soonaa suHdh hoo jaaNdaa hai is trhaaN hii smiHak drs'n atee smuHak giaan vaalaa aatmaa paapaaN tooN sudh hoo jaaNdaa hai|||24|| ""jiveeN dhuHp kaarn grm kprraa paannii raahiiN s'udh huNdaa hai| usee prkaar smiHaktv naal aatmaa dhiaan naal s'udh huNdaa hai| // 25 // "dhaatuu dee meel naal soonee dii mail duur huNdii hai isee prkaar anaadiikaal dee krm vii tHp naal ns'tt hoo jaaNdaa hai| // 26 // "kprree aadi dii s'udhii atee krm dii s'udhii maatr udaahrn hn ih udaahrn iHk pHkhii hai is lii tthiik ddhNg naal ihnaa daa adhiain krnaa caahidaa hai|||27|| "aavrjn smudaat, anivrtii, yoog niroodh atee s'leesiikrn dee raahiiN aatmaa krm khtm krkee sidhii nuuN praapt krdaa hai| // 28 // "jl dhaaraa dee viHc rhii nookaa dii trhaaN krm leep rhit aatmaa sidh huNdaa hai roogii roog tooN muktii paa kee khus' huNdaa hai isee prkaar aatmaa jnm mrn ruupii bimaarii tooN muktii paa kee khus'ii praapt krdaa hai| // 29 // "sidh sthitii tooN philaaN sNsaarii ds'aa ruupii deeh dhaarii, baanii atee mn tooN iHk aatm v viHc rhiNdaa hai| krmaaN raahii kiitee bbaavaaN dii uHthee anhooNd hai| aatmaa s'aaik smiHatv keevl giaan tooN baaad drs'n atee anNt sukh ruup atee sHtv prmeeh aadi prinaamk bbaav viHc rhiNdaa hai| aidaaik, aups'iimk atee s'aaik smiHatv dii anhooNd hai bbvy ruup viHc prinaamik bbaav daa vii uHthee abbaav hai| aagm viHc siHdh prmaatmaa noo bbvy [22]

Page #30
abbvHyaa hai kiuNki siHdh sthitii paa cuHkee hn uhnaaN lii bbv kiHthee rhi jaaNdaa hai| // 30 // "sidh aatmaa look dee uprlee hiHsee viHc sthit hai us tooN aHgee aatmaa nhiiN jaa skdaa| kiuNki aHgee aatmaa dee tthhirn yoog sthaan nhiiN| us dii gtii urdhv gtii (dhuueeN dii trhaaN hai| pr aatmaa uHthee tHk hii rukdii hai| jiHthee dhrmaasit kaaiaa hai (saaree krmaa dee prrdee khtm hoonn tee aatmaa sukh nuuN praapt huNdii) hai| aastii lHchnn tooN sHdbbaav s'iil hai atee uh prm nit atee s'aasvt (hmees'aa rhinn vaalee) huNdaa hai| // 31 // sNsaar viHc saaree deeh dhaarii aatmaa nuuN dv, kheetr, kaal atee bbaav tooN nit atee anit jaannnaa caahidaa hai| // 32 // 'gNbbiir srvootbbdr saaree bbaavaaN nuuN jaahir krn vaalee aNdr dii guphaa nuuN prkaas't krn vaalee srvg raahii phrmaaee dhrm nuuN joo tthiik prkaar naal anubbv krdaa hai jaaN phicaandaa hai uh aatmaa dhNn hai"||33|| *********** ttipnii: krm bNdh dee doo ruup hn, ks'aaee dii ghaatt kaarn joo krm bnndee hn| uh bNdhn kmjoor huNdee hn| pr joo ks'aaee dii teej'ii kaarn bnnee jaaNdee hn| uhnaaN dee phl viHc privrtn nhiiN hoo skdaa| jihnaaN krmaa viHc udvrtn, apvrtn atee skrmn sNbbv hai| uh niHdht krm akhvaauNdee hn| jihnaaN krmaaN viHc udvrtn aadi kriaa nhiiN uh nikaacit krm hn| [23]

Page #31
dsvaaN adhiain (tootlii puHtr arht ris'i bbaas'it) (tootlii puHtr daa vrnnn kuHjh phrk naal giaataa dhrm kthaa suutr viHc aaiaa hai| hoo skdaa hai ki ih ghttnaa kisee hoor dii tiirthNkr smeeN hooii hoovee, arht ris' taitlii putr nee ih vaak udooN aakhee jdooN uh smaaj tooN uktaa cuHkee sn) kaun kisee nuuN rook skdaa hai? meeree ihnaaN krmaaN tooN mainuuN kaunn rook skdaa hai| "mnn vrg booldaa hai ki s'rdhaa krnii caahiidii hai| brhmn vrg vii aakhdaa hai ki s'rdhaa kroo pr maiN iklaa aakhdaa haaN ki s'rdhaa nhiiN krnii caahidii hai is prkaar tootlii arht ris'ii nee phrmaaiaa| "privaar naal rhiNdee hooee maiN privaar rhit haaN ajihaa aakhnn tee kaunn s'rdhaa kreegaa? puHtr hoonn tee vii maiN puHtr rhit haaN meeree ajihee kthn tee kaunn vis'vaas' kreegaa? isee prkaar miHtr atee preemii sjnnaa dee huNdee hooee vii mainuuN ihnaaN tooN rhit kaunn mNneegaa ? meeree paas dhNn hoonn tee meerii dhNn hiinntaa tee s'rdhaa kaunn kreegaa? prihi hoonn tee vii mainuuN aprihi hoonn daa sHc kaunn mNneegaa? daan, maan, stikaar, upkaar, hoonn tee vii mainuuN ihnaaN tooN vHkh kaunn mNneegaa ? tootlii puHtr dee ris'teedaar tee doost uhnaaN tooN ruHs gee is gHl tee kaunn ykiin kreegaa? uHcii jaat viHc paidaa hooii suNdrii, vinai atee upkaar dii muurt, suniaar dii lrrkii pauttiHlaa glt vis'vaas' (bhikaavee) viHc aa gii ajihaa vis'vaas' kaunn kreegaa? niitiivaan s'aas'traaN dee jaannkaar, tootlii puHtr vhim viHc dduHb giaa hai ajihaa vis'vaas' kaunn kreegaa? taitlii puHtr mNtrii [24]

Page #32
nee ghr viHc aa kee taalpuHtt j'hir khaa liaa hai, jis nee asr nhiiN kiitaa joo beeasr rihaa, ajihaa vis'vaas' kaunn kreegaa? taitlii puHtr mNtrii vis'aal drkht tee crrh kee phaaNsii lgaauNdaa hai pr mr nhiiN skiaa atee drkht daa ttaahnaa ttuHtt giaa ajihee vcn tee vis'vaas' kaunn kreegaa? tootlii puHtr brree brree pHthr gl viHc bNnh kee dduuNghee jl vaalee tlaaa viHc chaal maardaa hai is gHl tee kaunn ykiin kreegaa? is tooN baaad taitlii puHtr lkrrii dii vis'aal citaa bnnaa kee is viHc chaal maardaa hai aHg buHjh jaaNdii hai ajihaa vis'vaas' kaunn kreegaa? baaad viHc suniaar dii putrii poolaa choottiiaaN choottiiaaN ghNttiiaaN naal jrree pNj rNgee kprree phin kee aakaas' viHc khrrii hoo kee, is prkaar boolii "ih smjhoo ki tuhaaddee saahmnnee phaarr atee guphaa nuuN ciirdaa jhrnaa bhi rihaa hai, jmiin nuuN kNbaadaa hooiaa atee drkhtaaN nuuN ukhaarrdaa hooiaa ghnnee aNdhkaar nuuN hneeree dii trhaaN prtkh mhaaN kaal jihaa s'bd krdaa hooiaa mhaaN gjraaj (haathii) saahmnnee khrraa hai| aHkh jhpknn viHc doohaaN atee teej dhuNns tooN ttuHttee hooee, dhrtii dii bHkhii nuuN puurn ruup viHc ciirdee hooee vaan vrs rhee hn| ihnaaN dee pichlee hiHsee viHc lHgee khaalii khNb hii dikhaaii diNdee hn| aHg diiaaN hjaaraaN lpttaaN naal saaraa jNgl cHl rihaa hai| dhuu dhuu krdiiaaN hooiaa lpttaaN uHtth rhiiaaN hn, cheetii paidaa hoonn vaalee suurj dii trhaaN laal aNgaaraa bnn kee ih ghr jl uHttheegaa| hee aayuusmaan! taitlii putr ajihaa hoonn tee asiiN kiHthee jaaiee ? [25]

Page #33
baaad viHc mNtrii taitlii putr nee suniaar dii puHtrii poottiilaa nuuN is prkaar kihaa, "hee poottiilaa ! mainuuN svikaar krnaa hii pveegaa ki ddree mnuHkh lii dikhiaa hii sNbbv upaa hai, gunaahgaar aadmii aatm hHtiaa kr skdaa hai, dhookhee vaalaa viaktii daa bbeed gupt kNm huNdee hooee ghuNmnn vaalee viaktii lii s'ubb dees' yaatraa hii huNdii hai, piaasee daa paannii piinnaa, bbukhee daa bboojnn krnaa, dusree nuuN jiHtnn vaalee lii hthiaar vidiaa daa giaan huNdaa hai| isee prkaar s'aaNt, iNdriiaaN tee jeetuu tiNn guptiiaaN dee paalk munii lii is prkaar dee jhrnee nuuN paar krn daa kooii ddr nhiiN huNdaa" is prkaar taitlii putr arht ris'i nee aakhiaa| [26]

Page #34
giaarvaa adhiain (mNkhlii puHtr arht ris'i bbaas'it) | ithee mNkhlii putr jain aagmaa viHc s'idh ajik phirkee daa sNsthaapk mNkhlii puHtr goos'aalk tooN bbiNn hai, goos'aalk bbgvaan mhaaviir daa smkaalii sii jd ki ih mNkhlii putr 22veeN tiirthNkr neemii naath smeeN paidaa hooiaa) "viiraag dii aagiaa praapt krn lii vii sNsaarik giaan praapt krn vaalee sHjnn vii munii nhiiN rhiNdee, pr sNsaarik giaan daa adhiain chHdd kee adhiaatmk giaan nuuN praapt krn vaalaa hii munii huNdaa hai| joo keevl crn - krn aacaar dee niym - up niym viHc rhikee apnnii aatmaa atee duusree dii aatmaa dee giaan tooN vHkh rhin vaalaa saadhuu crn - krn dee saar nuuN s'udh ruup viHc phicaandaa hai| munii kHs'ttaaN nuuN veekh kee kNb jaaNdaa hai uhnaaN dukhaaN nuuN bboogdaa hai sNcit, v aadi daa sNgrhi krdaa hai us nuuN choottaa hai ks'aaee (kroodh, maan, maaiaa, loobb) kaarn uhnaaN nuuN ks'aaee viHc bdldaa hai uh aatmaa daa rHkhiak nhiiN hai pr jis saadhuu nuuN saadhuu jiivn dee kHs'tt (priis'ai) saahmnnee aaunn tee naa taaN kaaNbaa chuttdaa hai naa dukh mhisuus huNdaa hai, jis nuuN ks'oobb, sNghttn, sNpdn, cln, udaarnn vii nhiiN hai| uh ihnaaN nuuN bbaavaaN viHc vii nhiiN bdldaa uh munii aatm rHkhiak munii hai| kiuNki rHkhiak munii viHc ih bbaav prgtt nhiiN huNdee| ajihaa rHkhiak munii hii apnnee aap nuuN atee hoor aatmaa nuuN caar gtii tee caar dis'aa viHc hii jis daa aNt hai ajihee sNsaar ruupii jNgl viHc aatmaa dii rHkhiaa krdaa hai| [27]

Page #35
"maarg drs'k, pursaarthii, kus'l, neetaa nis'aanaa atee gtii daa giaan krkee aapnnee piNdd viHc rhiNdee lookaaN nuuN mil skdaa hai"| // 1 // "sstr, (ciir phaarr, ckis'taa) krn viHc kus'l, maahr, viir, vaid, moocnii (upcaaryoog roog) tooN roogii nuuN mukt krdaa hai| sidh hst vaid dee hHth viHc roogii apnnee aap nuuN roog mukt mndaa hai| adhiaatm dee kus'l vaid dee kool phuNc kee saadhk aNt hiin smeeN tooN lHgiaa vaasnaavaaN dee roog tooN mukt hoo jaaNdaa hai| // 2 // "joo v dee gunn atee laaghv dee vidhaan daa smeel krdaa hai| ihoo smeel saaree kNm puuree krdaa hai| // 3 // "giaa s'iil (giaanii) saadhuu vidiaa atee vicaar daa jaannkaar huNdaa hai s'ktiivaan huNdaa hai| uh vidiaa dii saadhnaa krkee turNt hii apnnaa kNm krdaa hai| // 4 // "joo mooks' maarg dee sruup tee rcnaa nuuN shii ddhNg naal jaandaa hai| uh aatmaa raag dvees' nuuN khtm krkee sidh avsthaa (prmaatmaa tii) praapt huNdaa hai| // 5 // ihoo mNkhlrii putr arht ris'ii nee aakhiaa hai| [28]

Page #36
baarhvaaN adhiain (yaagvHlyk arht ris'i bbaas'it) "saadhuu nuuN ih jaannnaa caahidaa hai ki jHd tHk look ees'naa sNsaar viHc (sNsaar viHc puujaa dii iHchaa) hai tHd tHk vit ees'naa (paisee dii iHchaa) hai| jHd tHk vit ees'naa hai tHd tHk look ees'naa hai| sHcaa saadhuu look ees'naa tee vit ees'naa daa tiaag krkee guu vaalee maarg tee cHlee vis'aal mhaaN pHth tee naa cHlee" ajihaa yaagvHlyk arht ris'i nee aakhiaa hai| "jiveeN kbuutr, kNpiijl pNchii veekh atee guu sveeree bboojn dee lii jNgl viHc ghuNmdee hn isee prkaar munii goocrii (bbikhiaa) lii guu dii trhaaN ghr viHc jaavee, svaadii bboojn praapt hoonn tee deenn vaalee grhisthii dii prsNsaa naa kree atee bbikhiaa naa milnn tee kisee tee kroodhii naa hoovee"| || 1 || "doosaaN (krmaaN) dee duur krn lii mukt aatmaa, munii pNj bniipHk (dusree dhrm dee saadhuu) -yaack-atithii kripn diin braahmnn, kuHtee atee s'roomnnaa tooN s'udh bbaav vighn naa bndaa hooiaa nirdoos' bbikhs'aa dii bbaal kree"| // 2 // "munii apnnee munii ruup atee phl virtii daa vicaar kree apnnee tee duusree prtii kiitee kroodh dee phl daa vii ciNtn kree| bbaav bbiks'aa dee lii jaaNdee smeeN jain dhrm atee munii ruup nuuN hmees'aa saahmnnee rHkhee atee us anusaar phl dii iHchaa kree apnnee atee kisee praaee dee lii vii kroodh daa kaarn naa bnnee"| 113 11 [29]

Page #37
teerhvaaN adhiain (maitaariaa bbiaalii arht ris'i bbaas'it) "tuhaaddii suNdrtaa kiuN nhiiN hai"? is dee uHtr viHc maitaariee, bbiaalii arht ris'i is prkaar aakhnn lHgee "maiN apnnii muktii lii dusriaa nuuN nhiiN hraavaaNgaa nhiiN! nhiiN uh haariiaa aadmii meeree lii buraa saabt hooveegaa"| "duusree tooN prbbaavit hoonn vaalee viaktii sNsaar viHc rhiNdee hooee sNsaarik aakhee jaann vaalee upaaskaaN tooN puHchdee hn kii tuuN mainuuN kiuN maarnaa caahuNdaa hai"? // 1 // "haajr vstuu kdee nhiiN jaaNdii atee ast vstuu viHc kmii nhiiN huNdii arthaat haaj'r vstuu daa kaarn nhiiN hai, kiuNki apnnee kaarn raahiiN hii uh hooNd viHc aaii hai| ast vstuu daa vii kooii kaarn nhiiN huNdaa, aksr ih veekhiaa jaaNdaa hai ki jnm mrn ast nhiiN hai"| // 2 // "ih haaj'rii krm jnm mrn prNpraa dee duaar dee ruup viHc jaahr hai, duusraa taaN keevl nmit kaarn hii hai| meeree subb as'ubb krmaa dee phl dee lii, meeree pichlee kiitee krm jumeevaar hn"| // 3 // "jrr nuuN siNjn naal phl dii praaptii huNdii hai, jrr ns'tt hoonn tee phl ns'tt hoo jaaNdaa hai| phl daa iHchk jrr siNjdaa hai phl nuuN khtm krn vaalaa jrr nuuN nhiiN siNjdaa"| // 4 // "jis daa joo krm huNdaa hai uh hii lupt hoo skdaa hai| pr ast daa loop nhiiN hoo skdaa, haaj'r vstuu daa kisee maatraa viHc loop huNdaa hai, pr ast (gair haaj'r) vstuu kdee loop nhiiN huNdii"| ||5|| [30]

Page #38
"haaN viHc jee uh kuHjh diNdaa hai taaN naaNh viHc vii kuHjh dee jaaNdaa hai, jee us paas kuHjh hai pr uh nhiiN dee rihaa ghHttoo ghHtt inkaar taaN kr diNdaa hai bbaav ik mnuHkh diNdaa hai kiuNki us dee paas kuHjh hai duusraa diNdaa hai pr uh us vstuu tee apnnaa adhikaar nhiiN mNndaa, jee adhikaar rHkhee taaN uh dee nhiiN skdaa atee adhikaar nhiiN mNndaa isee lii taaN uh diNdaa hai"| // 6 // is prkaar maitaariaa arht ris'i nee aakhiaa| [31]

Page #39
coodrvaaN adhiain (vaahuk arht ris'i bbaas'it) "tthiik gHl vii jee kooii glt vicaar naal hai taaN tHth (prmaann) ruup nhiiN hai" is prkaar vaahuk arht ris'i nee aakhiaa hai| "apnnee raahiiN raajaa apnnee aap nuuN kdee ksn tee vii ksiaa nhiiN akhvaauNdaa pr ik seetth apnnee aap nuuN ksn tee ksiaa akhvaauNdaa hai"| "ih anuyoog nuuN is prkaar smjhnnaa caahidaa hai, "piNdd viHc jNgl viHc jaaN doohaaN dee drmiaan rhiNdaa hooiaa s'mnn (jain saadhuu) atee braahmnn is look viHc nikldaa hai atee prlook viHc prtis'tthaa paauNdaa hai doohaa lookaaN viHc aprtistthaa hai pr uh pHkii nhiiN atee hoor look viHc prtis'tthaa nhiiN paauNdaa kiuNki doovee hii asaasvt hn| kaamnaa rhit vaahuk nee akaam tHp kiitaa akaam maut naal mr kee pichlee krmaa dee vHs hookee nrk viHc giaa| baaad viHc jdooN uh mnukh look viHc jnm lai kee kaamnaa rhit dikhiaa grhinn krdaa hai kaamnaa rhit tHp krdaa hai saaree atee nis'kaam saadhn krkee nis'kaam sidhii praapt krdaa hai"| "joo saadhk kaamnaa rhit hoo kee saadhuu bndaa hai atee kaamnaa nuuN muHkh rHkh kee hii tpsiaa krdaa hai uh kaamnaa kaarn nrk nuuN jaaNdaa hai dusree paasee apnnii iHchaa naal tHp krkee atee skaam maut bbaav apnnii iHchaa naal maut praapt krkee (smaadhii mrn) raahii us dii aatmaa siHdh sthitii nuuN praapt krdaa hai"| [32]

Page #40
| pNdrvaaN adhiain (mdhuuraaj arht ris'i bbaas'it) "saataa (suHkh puurvk) dukh naal bbriiaa aatmaa, duHkh dii udaarnaa krdaa hai? jaaN asaataa (duHkh) duHkh naal bbriiaa dukhii aatmaa duHkh dii udiirnaa krdaa hai| maataa atee asaataa duHkh tooN bbriiaa aatmaa duHkh dii udiirnaa nhiiN krdaa| saataa duHkh tooN bbriiaa duHkhii aatmaa duHkh dii udaarnaa krdaa hai asaataa duHkh tooN bbriiaa aatmaa duHkh dii udaarnaa krdaa hai| prs'n atee uHtr iHthee diHtee gee hn| prs'n: duHkhii mnukh s'aaNt ks'tt rhit duHkh dii udaarnaa jaaN as'aaNt duHkh dii? uHtr : "dukhii mnukh s'aaNt duHkh dii udaarnaa krdaa hai kiuNki udaart dii udiinaa beearth hai| s'aaNt duHkh tooN hii bbriiaa mnukh krmaa dii udiinaa krdaa hai as'aaNt duHkhii duHkh dii udaarnaa nhiiN krdaa kiuNki krmaa dii udiirnaa tooN hii uh duHkhii hooiaa hai| is lii udaarnaa daa kooii prs'n nhiiN utthdaa ajihaa mdhuuraaj arht ris' aakhdee hn| "duHkh tooN mukt aatmaa sNsaar viHc phir aauNdaa hai atee us daa hHth pair cheednn huNdaa hai| (baakii daa bbaav nooveeN adhiain dii trhaaN smjhnnaa caahidaa hai) bbaav saas'vt nirvaan praapt krdaa hai vis'ees' toor tee jiiv dii krm ds'aa nuuN duHkhaaN daa muul dHsiaa giaa hai ih duHkhii aatmaa daa vrnnn hai| "sNsaar dee saaree deeh dhaarii daa jnm mrn daa mul paap hai atee saaree duHkhaaN dii dris'ttii vii paap mulk hii hai| jnm atee s'bd raahiiN hinn maut paap muul hai // 1 // [33]

Page #41
"sNsaar viHc duHkh daa muul pichlee jnm dee paap hn| krm dee niroodh (rooknaa) dee lii bbiks'uu shii ddhNg naal jiivn gujaaree" // 2 // "drkht dee tnee daa sdbbaav hoonn tee beel us tee j'ruur crreegii| biij dee viks't hoonn tee aNkuraaN dii sNptii jruur aaveegii| // 3 // "paap daa sdbbaav hoonn tee nis'ct hii us viHcooN duHkhaaN dii utptii hooveegii| miHttii tooN binaa ghrree daa nirmaan sNbbv nhiiN mittii hai, taaN ghrraa utpn hoo skdaa hai isee prkaar paap hai taaN duHkhaaN dii dris'ttii hai| // 4 // "jiveeN kNdh dii hooNd tooN beel paidaa huNdii hai atee biij tooN aNkur phuttdaa hai isee prkaar paap ruupii beel tooN duHkh phuttdee hn| // 5 // "jiveeN phul kucl deenn tee phl apnnee aap ns'tt hoo jaaNdaa hai| isee prkaar paap nuuN ns'tt kr deenn tee duHkh vii ns'tt hoo jaaNdaa hai| suuii dee raahiiN taarr drkht dee uprlee bbaag nuuN bNnh ditaa jaavee taaN phir taarr drkht daa vinaas' nis'cit hai| // 6 // "jrr dee siNjn naal phl praapt huNdaa hai atee jrr nuuN nuksaan phuNcaaunn naal phl apnnee aap ns'tt hoo jaaNdaa hai| phl daa iHchk phul nuuN siNjdaa hai phl nuuN nuksaan krn vaalaa jrr nuuN nhiiN siNjdaa // 7 // "duHkh nuuN mhisuus krdee hooee duHkhii deeh dhaarii duHkh daa naas' caahuNdaa hai pr iHk duHkh dee naas' krn tee nveeN duHkh nuuN jnm diNdaa hai| // 8 // aatmaa duHkh dee biij nuuN philaaN biijdaa hai phir duHkh praapt krkee soog krdaa hai| philaaN lee krjee nuuN maurree binaa jiiv dii muktii nhiiN hoo skdii| // 9 // [34]

Page #42
"jee bbuHkhaa baalk aHg atee sHp nuuN phrrdaa hai taaN uh sNktt nuuN bulaavaa diNdaa hai isee prkaar suHkh caahunn vaalaa agiaanii aatmaa nveeN paap krdaa hai"|||10|| jHd mooh viHc phsiaa aatmaa dusree dii haanii lii paap krdaa hai us smeeN uh aanNd anubbv krdaa hai| mHchii aattee dii goolii glee viHc utaardee hooee taaN aanNd mhisuus krdii hai| pr us piHchee chupii maut nuuN nhiiN veekhdii | 11 // "mooh ruupii philvaan tooN preet aatmaa praapt bboog dee aanNd viHc dduubiiaaN rhiNdaa hai atee paannii viHc baitthee haathii dii trhaaN uh ghoor uteejnaa nuuN praapt krdaa hai| drp ruup mooh philvaan tooN uteejit hooiiaa viaktii dusree daa ghaat krkee khus' huNdaa hai| jiveeN buddhaa s'eer paagl hooiaa apnnaa viveek khoo baitthdaa hai atee kmjoor jaanvraaN dii hiNsaa krdaa hai| isee prkaar mooh viHc phNsiiaaN mnuHkh gunn doos' daa viveek bbul jaaNdaa hai| 12-13 // "pichlee kiitee paapaaN dee vHs hookee burii buHdhii vaalaa aatmaa duHkh daa anubbv krdaa hai atee gurree paap viHc phiisn vaalaa ks'ttaaN atee musiibtaaN dii dhaar viHc apnnee aap nuuN chHdd diNdaa hai| 14 // "suHkh daa ichuHk aatmaa suHkh dee lii paap krdaa hai| jiveeN krjaa lainn vaalee daa krjaa vHdhdaa hii jaaNdaa hai moorrdaa nhiiN| usee prkaar suHkh daa ichuk aatmaa paap vHl vHdhdaa jaaNdaa hai| // 15 // [35]

Page #43
"joo keevl vrtmaan viHc suHkh khoojdaa hai, uh suHkh naal bNnii duHkh prNpraa nuuN nhiiN jaaNdaa, ajihaa aatmaa baaad viHc usee prkaar duHkh paauNdaa hai jis prkaar mHchii aattee dii goolii dee laalc viHc duHkh bboogdii hai"||16|| "aatmaa hii krmaa daa krtaa hai atee aatmaa hii krmaaN daa bboogn vaalaa hai is lii munii aatmaa nuuN uHc avsthaa dii praaptii lii paap krm nuuN chHdd deevee"| 17 // "jnm dee kaarn bimaarii, soog atee duHkh daa vaadhaa aadi duHkh paidaa huNdee hn| jnm dii anhooNd hoonn tee saaree sNktt smaapt hoo jaaNdee hn| jee aHg viHc jln yoog pdaarth dii anhooNd hai taaN aHg kis nuuN jlaaeegii bbaav aHg dii anhooNd hai taaN uh jlaaeegii vii nhiiN atee jee drkht nuuN kHttn vaalaa mnuHkh kooii nhiiN taaN iklii kulhaarrii drkht nuuN nhiiN kHtt skdii| // 18 // "duHkh, buddhaapaa, soog, maan atee apmaan ih sHbb usee smeeN smaapt hoo jaaNdee hn jHdooN jnm smaapt hoo jaaNdaa hai| jiveeN phuHl nuuN ns'tt krn naal phl aapee ns'tt hoo jaaNdaa hai| 19 // pHthr dii coott tooN jkhmii kuHtaa pHthr nuuN hii kHttdaa hai| jHd ki s'eer nuuN tiir lHgdaa hai taaN uh tiir nuuN chHdd kee tiir chHddn vaalee vHl bbHjdaa hai isee prkaar agiaan s'iil aatmaa ks'tt dee aauNnn tee baahrlee pdaarthaaN uHpr guHsaa krdaa hai| pr s'eer dii trhaaN duHkh utptii dee kaarn nuuN ns'tt krn dii koos'is nhiiN krdaa| // 20-21 // 'vrn, agnii, ks'aaee atee hoor joo vii bbairree kNmaaN krkee bimaariiaaN nuuN ddhoohn vaalee mnuHkh mhaan duHkh praapt krdee hn"| // 22 // [36]

Page #44
"aHg caar prkaar dii hai, 1. krjee dii aHg 2. krmaaN dii aHg 3. bimaarii dii aHg 4. jNgl dii aHg, duHkh dii jrr nuuN sNpuurn ruup viHc ns'tt krnaa caahidaa hai| kiuNki uproo kHttn naal drkht pheer nveeN siree tooN hraa hoo jaaNdaa hai| // 23 // "suaah naal ddhkii aHg atee kroodhii struu (dus'mnn) jiveeN chHp kee vaar krdee hn usee prkaar paap krmaaN viHc duHkh dii prNpraa atee sNktt chipee rhiNdee hn| // 24 // "aHg nuuN jHd bbaarii maatraa viHc baaln praapt hoo jaaNdaa hai| j'hir jd phail jaaNdaa hai atee krm jd mithiaatv viHc prvees' krdaa hai taaN tiNnoo teej hoo jaaNdee hn ih vaadhaa aatmaa dee lii duHkh ruup huNdaa hai"||25|| "dhuuNee rhit aHg, aadaan arthaat lainnaa bNd kr ditaa giaa hai| ajihaa krjaa atee mNtr vaalaa j'hir jis prkaar smaapt hoo jaaNdaa hai usee prkaar jHd krm daa hinn jaaN as'ubb smaapt hoo jaaNdaa hai tHd krm vii nirjraa vaalaa hoo jaaNdaa hai| jiveeN suurj diiaaN teej' kirnaa naal paannii grm hoo jaaNdaa hai atee kirnaa daa aasraa khtm hoonn tee uh apnnee asl ruup viHc aa kee kudrtii tthNddhaapn praapt kr laiNdaa hai| isee prkaar krm dee sNyoog naal aatmaa vibbaav dis'aa viHc aa kee ghuNmdaa hai| krm tooN chuttkaaraa huNdee hii uh apnnee subbaav viHc sthit hoo kee shij ruup praapt kr laiNdaa hai| 26 27 // "is lii saadhuu saaree duHkhaaN dee muul jrr nuuN smaapt kree jiveeN speeraa tHp dee j'hir nuuN duur krdaa hai| // 28 // [37]

Page #45
soolvaaN adhiain (sooriiyaaynn arht ris'i bbaas'it) "joo iNdriiaaN daa gulaam nhiiN atee vis'ee vikaaraaN vHl nhiiN bbHjdaa uh hii aatmaa srees'tth hai is prkaar sooriiyaaynn arht ris'ii nee aakhiaa hai| "priistrvn (bhaav) is prkaar huNdaa hai| is dee uHtr viHc arht ris' aakhdee hn "kii joo s'root (sunnn) vis'ee tooN praapt cNgee s'bdaaN prtii lgaau naa rHkhee, naa uhnaaN viHc phsee, naa uhnaaN miHtthee s'bdaaN prtii uljhee| ihnaaN s'bdaaN raahiiN saadhuu apnnii subbaav sthitii viHc vibbaav ghaat daa anubbv naa kree, sunnn dee vis'ee tooN praapt s'bdaaN tii aasktii, virktii atee uljhaa nuuN anubbv krdaa hooiaa cNgee tee suNdr mn vaalaa saadhuu, mn tooN uhnaa s'bdaaN daa seevn krdaa hooiaa, us dii mitthaas tee rs viHc bhiNdaa hooiaa paap krm hinn krdaa hai is lii saadhuu sunnn sNbNdhii vis'ee tooN praapt cNgee jaaN buree s'bdaaN prtii aaskt naa hoovee, anurkt naa hoovee naa hii uhnaaN daa laalcii bnnee isee prkaar cNgee mn vaalaa saadhuu ruup, gNdh, rs atee s'prs viHc mn nuuN naa jhukaaunn vaalaa atee aNs' maatr vii raag nuuN mhisuus naa kree atee naa cNgee lHgnn vaalee ruup aadi vis'iaaN prtii dvees' naa kree| "deeh dhaariiaaN dii durgtii daa kaarn pNj iNdriiaaN sNsaar daa kaarn bnndiiaaN hn| uhnaaN dii anhooNd hii mooks' daa kaarn bnndii hai| 1 // "raag atee dvees' ceetnaa viHc rujhiiaaN pNj iNdriiaaN naa jitn yoog bnndiiaaN hn| is lii kisee kism daa s'Hk hoonn tee jiveeN kHchuu apnnee aNg [38]

Page #46
iktthee kr laiNdaa hai isee prkaar saadhuu aas'rv aatmaa vHl iNdriiaaN daa sNjm kree"| // 2 // "jiveeN aHg, bboojn atee s'riir nuuN tthiik thaaN tee joorrdii hai isee prkaar iNdriiaaN baahrlee pdaarthaaN nuuN aatmaa naal joorrdiiaaN hn atee yoog nuuN kriaavaan bnnaauNdiiaaN hn"| // 3 // is prkaar sooriiyaaynn arht ris'i nee aakhiaa hai| [39]

Page #47
staarhvaaN adhiain (bidu arht ris'i bbaas'it) "uh vidiaa mhaaN vidiaa hai atee saariiaaN vidiaavaaN viHc s'rees'tth hai jis dii saadhnaa naal aatmaa saaree dukhaaN tooN mukt hoo jaaNdaa hai"| // 1 // "jis dee raahiiN aatmaa dee bNdh (krm bNdhn) atee mooks'gtii atee agtii daa giaan huNdaa hai atee jis raahiiN aatmbbaav daa boodh huNdaa hai, uh hii vidiaa dukhaaN tooN mukt krn dee yoog hai"| // 2 // biNduu arht ris'i is prkaar aakhdee hn, "roog muktii dee lii sbb tooN philaaN roog daa giaan hoonnaa caahidaa hai| us tooN baaad hii ilaaj sNbbv hai naal hii roog dii dvaaii dii phicaan vii j'ruurii hai| tHd hii us roog daa ilaaj sNbbv hai| isee prkaar ihoo gHl krm tooN muktii lii hai| philaaN shii ruup viHc krm daa giaan hoonnaa j'ruurii hai baaad viHc mooks' daa giaan j'ruurii hai| krm atee mooks' daa giaan atee us daa aacrn aatmaa nuuN krm mukt bnnaa diNdaa hai"| // 3-4 // "joo mmtaa atee kNddee naal bbree jiiv nuuN jaandaa hai atee duusree dee mooh nuuN jaandaa hai| uh kNddee nuuN ns'tt krn yoog ddhNg nuuN jaandaa hai| uh hii krm ruupii kNddee daa naas' kr skdaa hai"| // 5 // "aatmaa dee bNdhn atee mooks' nuuN atee is phl dii prNpraa nuuN joo jaandaa hai| uh hii krm ruupii sNglaaN nuuN toorr skdaa hai"| // 6 // "paapkaarii yoog (mn, bcn atee s'riir) nuuN jaann kee us daa shiiN ddhNg naal giaan krkee, bitee smeeN dii niNdaa krn dee lii aatmaa, paapkaarii virtii prtii s'rdhaa naa kree"| // 7 // [40]

Page #48
"dhiaan viHc lHgaa iNdriiaaN daa jeetuu aatmaa sNsaar nuuN sbb prkaar naal jaann kee paapkaarii virtii nuuN chHddkee cNgii virtii svikaar kree"| // 8 // "praaii virtii saaree paapyoog hai| ih jaann lainn tooN baaad saadhuu maarree krm daa puurn ruup viHc tiaag kree cNgii virtii viHc aatmaa nuuN s'uHdh krkee phir paapkaarii virtii viHc jaann dii klpnaa nhiiN krdaa| // 9 // is prkaar biduu arht ris' aakhdee hn| [41]

Page #49
atthaaruuvaaN adhiain (vris'v kris'n arht ris'i bbaas'it) prs'n: joo aatmaa paap daa seevn krdaa hai| uh sNsaar viHc bbttkdaa hai| ih kis trhaaN? uHtr: hiNsaa aadi pNj paap atee miHthiiaaN drs'n glt vis'vaas dee raahiiN aatmaa paap daa sNgrhi krdaa hai us tooN baaad bboog bboogn smeeN hHth pair cheed nooveeN adhiaaee dii trhaaN siimaa rhit dukhaaN daa anubbv krdaa hai atee sNsaar viHc bbttkdaa hai| prs'n: joo aatmaa paap krmaa daa sNgrhi nhiiN krdaa us daa jiivn kis prkaar daa huNdaa hai? uHtr: vris'v kris'n arht ris'ii nee aakhiaa ki paap tooN rhit aatmaa hiNsaa aadi paap atee mithiiaatv drs'n kNddee tooN virkt, s'root iNdriiaaN vis'ee nuuN rookee, paap nuuN rookee, hHth pair buree mn aadi dukh smuuh nuuN khtm krkee s'iv, acl, ruup viHc aatm sthitii praapt krdaa hai| jiveeN s'kuunii pNchii pHthr vrgii tikhii cuNjh naal phl viHc cheed krdaa hai| vair bbaav raaj nuuN vNdd diNdaa hai atee baarii pHtr dhaark - kml paannii nuuN apnnee tooN duur kr diNdaa hai usee prkaar prbuudh aatmaa krm atee aatmaa nuuN alg kr diNdaa hai| bbaav paap nuuN tiaag kee aatmaa nuuN s'udh sthitii vHl lai jaaNdaa hai| is prkaar vriis'v kris'n arht ris' aakhdee hn| [42]

Page #50
uHniivaaN adhiain (aarian arht ris' bbaas'it) "philaaN iHthee aariaapn (s'ees'tthtaa sii is prkaar aarian arht ris'ii nee aakhiaa, "saadhuu buree vicaar atee buraa aacrn tiaag deevee |is lii buree mitHraaN daa saath chHdd deevee atee aariaa dhrm viHc s'aaml hoonn lii tiaar hoo jaavee| // 1 // "joo angiaa (buraa) aadmii hai| uh buree miHtraaN dee naal mil kee buraa kNm krdaa hai| uh paapii mnuHkh sNsaar saagr viHc bbttkdaa hooiaa duHkhaaN nuuN praapt krdaa hai"| // 2 // "is lii mnukh aariaa maarg atee aariaa krm kree, aariaa (cNgee) saathii dii khooj kree atee cNgee kNm krn viHc lHgaa rhee"||3|| "joo mnuHkh aariaa hai uh hmees'aa aariaa miHtraaN dee naal hii rhiNdaa hai atee aariaa krm krdaa hai| uh sNsaar saagr tooN mukt hoo skdaa hai| // 4 // "aariaa daa giaan hii srees'tth giaan hai, aariaa daa drs'n vis'vaas hii s'rees'tth hai, aariaa daa critHr (dhrm grhinn) hii s'rees'tth hai| is lii aariaa dii hii upaas'naa krnii caahidii hai"| // 5 // is prkaar aarian arht ris'ii nee aakhiaa hai| [43]

Page #51
viihvaaN adhiain (utklvaad arht ris'i bbaas'it) "pNj prkaar dee utkl arthaat dhrm rhit coor dHsee gee hn| dNddh utkl, rjuu utkl, stain utkl, dees' utkl, srv utkl"| prs'n: hee bbgvaan dNddh utkl kis nuuN aakhdee hn? uHtr: dNddh utkl us nuuN aakhdee hn jis dee raahiiN aadi, mHdh atee aNt viHc rhee hooee daa vikhiaan kiitaa jaaNdaa hai| ih smuuh maatr abbidaan hai s'riir tooN bbiNn kooii aatmaa nhiiN hai is prkaar joo jnm mrn dii prNpraa dee khaatmee dii gHl krdee hn uh hii dNddh utkl hai| prs'n: rjuu utkl kii hai? uHtr: rjuu utkl uh hai jis raahiiN rHsii dii udhaarn dee kee smudaaee daa vikhiaan kiitaa jaaNdaa hai ih jiivn pNj mhaaN bbuutaaN daa skNd maatr daa smuuh hai is prkaar joo sNsaar prNpraa naal cheed krdaa hai uh rjuu utkl hai| prs'n: stain utkl kii hai? uHtr:stain utkl us nuuN aakhdee hn, jis raahiiN hoor grNthaaN diiaaN udaarnaa, gaathaavaaN viHcooN apnnee pHkh dii gHl vikhiaan krnaa prmuHkh rhiNdaa hai ih s'aas'tr meeree hn ajihaa aakh kee duusree dii kruunnaa nuuN ns'tt krn dii gHl aakhnnaa hii stain utkl hai| prs'n: dees' utkl kii hai? uHtr: dees' utkl us nuuN kihaa jaaNdaa hai joo aatmaa dii hooNd mNn kee aatmaa nuuN akrtaa mNndaa hai uh aatmaa dee ik dees' (hiHsee) daa cheed krdaa hai ihoo dees' utkl hai| [44]

Page #52
prs'n: srv utkl kii hai? uHtr: srv utkl us nuuN aakhdee hn joo saaree pdaarth dii saarthktaa nuuN hmees'aa jhuutth mNndaa hai| hr smee viHc pdaarth viHc saarthktaa dii anhooNd hai is prkaar sbb prkaar naal vicheed krn dii gHl krdaa hai uh srv utkl hai| upr tooN pairaaN tHk atee heetthaaN tooN sir dee upr baalaaN dee muhrlee bbaag tHk aatmaa dee priaaee hn| sriir dii cmrrii jiiv hai, ih jiiv daa jiivn hai us nuuN jiNdaa kihaa jaaNdaa hai| jiveeN jlee hooee biijaaN viHc aNkur nhiiN phuttdaa usee prkaar sriir dee ns'tt hoo jaann tee phir usee sriir dii utptii nhiiN hoo skdii| "is lii ihoo jiivn hai| prlook jeehii kooii vstuu nhiiN hai apnnee kiitee krmaa daa phl vii kooii nhiiN hai aatmaa phir aauNdaa nhiiN| puun atee paap aatmaa nuuN chooNhdee nhiiN| puun tee paap drasl viHc beekaar hii hn| is lii maiN tthiik aakhdaa haaN ki sir tooN pair dee tHl tHk atee mHthee dee baalaaN dee muuhrlee hiHsee tHk ihoo aatmaa hai ih cmrrii viHc jiiv hai ih gHl hHth tee khilee kml vaaNg dikhaaii dee rhii hai| jiveeN jlee hooee dii phir aNkur utptii nhiiN huNdii isee prkaar jlee s'riir dii phir utptii nhiiN hoo skdii| is lii puun paap dee hinn krn viHc sukh duHkh dii anhooNd hai atee sriir nuuN jlaa deenn tee paap krm dii anhooNd hai| is lii sriir aatmaa nuuN jlaa deenn tee phir sriir dii utptii sNbbv nhiiN| [45]

Page #53
(is adhiain viHc deeh aatmvaad sidhaaNt daa vrnnn hai naal hii saaraa adhiaaee caaruuvaak dee naas'tk sidhaaNt daa vrnnn hai prsidh vidvaan proophaisr suvriNg is adhiain nuuN arht ris'i raahiiN adhiain nhiiN mNndaa) [46]

Page #54
iHkiivaaN adhiain (gaathaaptii puHtr truun arht ris'i bbaas'it) "maiN philaaN saaree look viHc kuHjh nhiiN jaandaa sii" is prkaar gaathaaptii puHtr truun arht ris'ii nee aakhiaa| "philaaN meeraa jiivn agiaan dee aNdheeree viHc sii| is lii maiN philaaN kuHjh nhiiN jaandaa sii, naa veekhdaa sii, naa shii ddhNg naal vicaar krkee jaandaa sii, naa hii mainuuN is prkaar daa giaan sii| hunn giaan dee prkaas' naal meerii aatmaa prkaas'maan hai| is lii maiN hunn jaandaa haaN veekhdaa haaN pdaarth daa shii giaan rHkhdaa haaN atee mainuuN shii boodh hai| "giaan rhit avsthaa viHc mai kaam bboogaaN dee vHs hoo kee jee kNm kiitee hn| giaan praapt krkee meeree lii kaam tooN preert hoo kee kooii vii kNm naa krn yoog hai| us giaan rhit aatmaavaaN caar gtii ruupii sNsaar dee jNgl viHc ghuNmdiiaaN hn| giaanvaan aatmaavaaN is jNgl dee kNddiaalee raah paar krdiiaaN hn is lii agiaan nuuN chHdd kee maiN giaan raahiiN saaree duHkhaaN daa aNt kraaNgaa atee saaree dukhaaN daa aNt krkee sHcee, s'iv, acl bbaav s'aas'vt sthaan nuuN praapt kraaNgaa| "agiaan hii bhut brraa dukh hai agiaan tooN ddr daa jnm huNdaa hai| saaree jiiv dhaariiaaN lii jnm mrn daa muul kaarn sNsaar viHc phailiiaa agiaan hai| // 1 // "agiaan raahiiN hirn, pNchii tee paagl haathii sNgl viHc bNndee hn atee mHchiiaaN dee gl cheedee jaaNdee hn agiaan hii sNsaar daa sHbb tooN vHddaa ddr hai| // 2 // [47]

Page #55
"jnm, buddhaapaa, moot, soog, abbimaan atee apmaan saaree aatmaa dee agiaan tooN paidaa hooee hn| sNsaar dii vis' bail (jhir) agiaan dee paannii raahiiN siNjii jaaNdii hai| // 3 // agiaan dee raahiiN maiN dukh jaal viHc phskee jnm joonii dee ddr tooN ghuNmdee hooee, lNbee sNsaar viHc bbrmn kiitaa| // 4 // "ptNgee daa diipk tee jlnaa, koosiikaar (rees'm daa) kiirree daa bNdhn atee kiHpaak phl daa khaannaa agiaan prgtt krdaa hai| // 5 // "agiaan dee vHs' viHc s'eer paannii viHc duusree s'eer dii chaaN veekhkee khuuh viHc kuHd paiNdaa hai atee siHttee vjooN maut nuuN praapt krdaa hai| // 6 // "agiaan dee vHs' s'eer atee sHp pNjee dii pkrr atee ddNg kaarn ns'tt hoo gee"| // 7 // "uh supriaa dii maaN bbdraa agiaan dee vHs' viHc pai kee mooh jaal viHc phsdii hai, sittee vjooN maataa usee dukh tooN guHsee hookee usee nuuN khaa jaaNdii hai // 8 // "dvaaiiaaN dii rcnaa, sNjoog milnnaa atee vidiaa dii saadhnaa agiaan dee raahiiN ihnaaN saaree kNmaaN viHc sphltaa nhiiN mil skdii| // 9 // "dvaaiiaaN daa nirmaan atee vivsthaa, sNjoogaaN daa meel atee vidiaavaaN dii saadhnaa giaan dee raahiiN hii sNbbv hai| 10 // is prkaar gaathaaptii puHtr truun arht ris'ii nee aakhiaa hai| ************ [48]

Page #56
ttipnii: s'look nNbr 8, maaN bbdraa piaaree puHtr dee vichoorree kaarn aatmhHtiaa krdii hai atee aglee jnm viHc s'eernii bnndii hai| apnnee putr nuuN veekh kee guHsee vHs pNjee naal ciir kee us nuuN khaaNdii hai| [49]

Page #57
baaiiveeN adhiain (dgbbaalii arht ris'i bbaas'it) "saadhuu krmaaN nuuN vHkh kree, krmaaN nuuN vHkh aatmaa tooN vHkh naa krn vaalaa agiaanii hai| krmaaN nuuN vHkh krn vaaliiaaN giaanii aatmaavaaN krm dhuurr viHc isee prkaar librriiaaN rhiNdiiaaN hn jiveeN ki kml paannii viHc is prkaar dgbbaal arht ris'ii nee aakhiaa| "purs' daa dhrm hai tee uh purs'aaN vicooN prmuHkh, purs'klpik, purs' priyoodit, purs' smnaavgt, purs'aaN nuuN apnnee vHl khicdaa hai, jiveeN alsiaa jaaN gHtth vis'ees' sriir viHc vaadhaa paauNdii hai atee sriir daa hiHsaa bnn kee sriir dee dukh apnnee vHl khicdii hai is prkaar dhrm (krtv) aadi purs' nuuN gheer kee rHkhdee hn| jiveeN aHg arnii viHcooN paidaa huNdii atee arnii daa shaaraa laiNdii hai| isee prkaar dhrm purs' aadi daa shaaraa laikee gheer kee rHkhdee hn| "uh piNdd tee s'hir dhikaar dee yoog hn jithee aurt raaj krdii hai| uh purs' vii dhikaar yoog hn joo istrii dee vs viHc hn| 1 // "istrii pvitr kul dee smaan hai| uh khs'buu naal bbree paannii dii trhaaN hai| vis'aal suNdrtaa nuuN praapt pdmnii hai| uh maaltii dii trhaaN hai| uh soonee dii guphaa hai, pr us guphaa viHc s'eer baitthaa hai| uh phulaaN dii maalaa hai, pr ih j'hiriilee phuHlaaN dii bnii hai| duusree nuuN nuks'aan phuNcaaunn lii uh j'hirlii gNdh buttiikaa (j'hir dii purrii) uh ndii dii nirml dhaaraa hai, pr us viHc bbiNakr lhiraaN hn joo moot daa kaarn hn, uh paagl bnnaa [50]

Page #58
deenn vaalii s'raab hai| suNdr istrii yoog kNniaaN vaaNg hai, uh naarii hai apnnee gunnaaN dee prkaas' kaarn asl ruup viHc naarii hai"| // 2-4 // "burii istrii kul daa naas' krdii hai us dii iHjt nuuN smaapt krdii hai diin durbl dii beeijtii krdii hai, uh sbb prkaar dee duHkhaaN dii sthaapnaa krn vaalii hai, bbaav saaree duHkhaaN dii jrr hai| uh s'rees'tthaa nuuN smaapt kr diNdii hai| uh gNbbiir dus'mnii daa ghr hai| istrii criHtrvaan dee lii vighn ruup hai"| // 5-6 // "jis piNdd jaaN s'hir vic istrii blvaan hai, beelgaam ghoorree dii hinhnaahtt jaaN binaa tiuhaar viHc muNddn dee smaan hai| jithee istrii daa raaj hai uh piNdd dhikaar yoog hai" (aglaa arth philee s'loo vaaNg smjh liaa jaavee) // 7-8 // "aHg naal jln daa ddr hai| j'hir naal mrn daa ddr hai| hthiaar naal cheedn daa ddr hai| sHp naal ddHsn daa ddr hai| ih saariiaaN vstuuaaN ddr daa kaarn hn"| // 9 // "joo vstuu s'k vaalii hai atee naal hii us daa mukaablaa krn viHc s'k nhiiN hai us vstuu dii vrtoo daa tthiik giaan hoonnaa caahidaa hai"| // 10 // "jithee smaaN aarNbb (hiNsaa daa moottaa ruup) atee saanuubNdh (anusrn krn vaalaa) hai uh vstuu nuuN tthiik tthaak jaannkee saaree pdaarthaaN dee nis'cee viHc shaaik hoo skdaa hai"| // 11 // "jis dee lii jithee sukh dii utptii hai atee joo jis dee pichee cldaa hai smjhdaar us dee vinaas'ii atee avinaas'ii ruup nuuN j'ruur deekhee"| // 12 // [51]

Page #59
"sir kttn naal moot nis'cit hai, jrr puttHn naal drkht daa vinaas' nis'cit hai isee prkaar saariiaaN vstuuaaN viHc vicaark muul' atee us dee phl daa viHcaar kree| joo sthaan sriir viHc sir daa hai atee drkht viHc jrr daa hai uh hii sthaan munii dhrm lii dhiaan daa hai| 13=14 // is prkaar dgbbaalii arht ris'ii nee aakhiaa| [52]

Page #60
teeivaaN adhiain (raam puHtr arht ris'i bbaas'it) "is look viHc doo prkaar dii maut aakhii gii hai| suHkh ruup moot atee duHkh ruup moot" raam puHtr arht riis' is prkaar aakhdaa hai| "meerii lees'iaa subb nhiiN hai raag dvees' dii gtth nee mainuuN hraa kee rHkh diHtaa hai| isee grNthii viHc meerii aatmaa jkrrii hooii hai hunn maiN grNthii dee bNdhn nuuN toorr siHttaaNgaa| maiN hunn aakaal maut naal mriiaa, grNthii cheed krkee giaan drs'n caaritr dii araadhnaa kraaNgaa"| uhii bhut hai| hunn maiN "giaan raahiiN jaann kee, drs'n raahiiN veekh kee atee sNjm viHc sthir hoo kee tp raahiiN aHtth prkaar dee krm ruupii dhuurr nuuN tiaag kee aatmaa nuuN vis'vdh kree| anaadi, aunt, lNbee raah vaalee caar gtii sNsaar ruupii jNgl nuuN paar krkee s'iv, aHcl, roog rhit, aks'ai (naa khtm hoonn vaalaa) aavaajaaii tooN rhit, siHdh gtii naamk sthaan nuuN praapt kraaNgaa atee hmees'aa bbviHkh lii amr rhaaNgaa"| is prkaar raam puHtr arht ris'i nee aakhiaa| [53]

Page #61
coobiivaaN adhiain (hriigirii arht ris'i bbaas'it) "is tooN philaaN vii duniiaaN sii pr maiN is daa sthaaii ruup nhiiN jaanndaa pr hunn meeree lii is prtii thoorraa jihaa vii aakrs'n nhiiN hai, sNsaar subbaaa daa giaan mainuuN hai phir vii meerii aatmaa giaan aadi gunnaa viHc rmn krdii hai| sNsaar dii piaarii ciij sukh lai kee aauNdii hai pr naal hii us dee ultt dis'aaN vii meeree naal hii rheegii kiuNki us daa sukh s'aas'vt nhiiN" is prkaar hriigirii arht ris'i nee aakhiaa| "naarkii nrk nuuN, ps'uu ps'uu yoonii nuuN mnuHkh, mnuHkh jiivn nuuN, deevtaa deev jnm nuuN chHdd diNdee hn krm anusaar jiiv caar gtii ruupii sNsaar jNgl viHc bbHttkdee rhiNdee hn| phir vii meerii aatmaa is look viHc suHkh daa utpaadk hai, prlook vic duHkh daa utpaadk hai| aniyt, adhrubb, aniHt atee as'aasvt look viHc ih aatmaa aaskt atee phsiiaa rhiNdaa hai, ciNbrriiaa rhiNdaa hai, vis'ee vikaar vaalaa bnndaa hai, vinaas' nuuN praapt huNdaa hai"| "ih srrn, prrn, vikirnn atee naas'vaan subbaaa vaalee sNsaar viHc aneekaaN aneek yoogkheem atee mmtaa rhit jiiv dee lii paar krnaa aukhaa hai ih sNsaar viHc vaadhaa krdaa hai| sNsaar dee mooh jaal viHc phsiiaa ih daaavaa krdaa hai, ki s'iv, acl (mooks') sthaan nuuN praapt kraaNgaa"| "is lii adhruv, as'aasvt sNsaar viHc saariiaaN aatmaavaaN lii meel milaap atee duHkh hii hai| ih jaannkee maiN giaan drs'n critr [54]

Page #62
svikaar kraaNgaa atee is prkaar jnm, mrn dii poorrii nuuN paar krk s'iv s'aasvt sthaan praapt kraaNgaa| "jNgl viHc, paannii viHc, jaaN aHg dii jvaalaa dee hneeree viHc jaaN choottee piNdd viHc hmees'aa srvgaaN raahiiN phrmaaee dhrm nuuN naal rHkhnnaa caahidaa hai"| 1 // "sHbb kuHjh shin vaalii prithvii atee brriiaaN dvaaiiaaN praannii maatr dee lii hitkaarii hn| is prkaar sHcee dhrm nuuN hii saaree praanniiaaN lii hmees'aa hiHtkaarii smjhee| // 2 // "jiveeN rHth cHkr viHc rihaa hooiaa cheetii ghuNmn vaalaa aaraa saaree rHth nuuN gtii diNdaa hai jaaN jis prkaar beel dee cheed ns'tt huNdee hn is prkaar deehdhaarii viHc suHkh duHkh huNdee hn| // 3 // "sNsaar diiaaN saariiaaN aatmaavaaN lgaav kaarn ghuNm rhiaaN hn| jiveeN udumr (broottaa) drkht dee phl lHgnn tee mdn mhootsv mnaaiaa jaaNdaa hai| bbaav us daa drkht daa phlnnaa phulnaa vaasnaa daa kaarn hai| ||4 // "aHg, suurj, cNdrmaaN, smNdr, ndiiaaN, iNdrdhj seenaa atee nveeN utpn bHdlaaN daa ciNtn krnaa caahidaa hai| // 5 // "jvaanii, ruup, suNdrtaa, subbaag, dhn, sNptii atee praanniiaaN daa jiivn jl viHc utpn hooee bulbulee dii trhaaN hai| // 6 // "mhaaN ridhi vaalaa iNdr, daanv iNdr, atee bhaadr nriNdr iHk din beevs hookee smaapt hoo jaaNdaa hai| // 7 // [55]

Page #63
"anit naas'vaan jgt viHc saaree paasee niiNd atee aals jiNdgii tee vaar kr rhiaaN hn| // 8 // "dviNdr, daanviNdr atee maanviNdr puNn krm dee prgtt hoonn tee jntaa viHc bbrbbuur piaar haasl krdee hn| // 9 // "umr, dhn, vl, ruup, subbaag, srltaa atee niroogtaa atee preem sNsaar viHc bbiNn bbiNn ruupaaN viHc vikhaaii diNdaa hai| // 10 // "deev sris'ttii, gNdhrv, ps'uu look atee mnuHkh s'is'ttii ihnaaN viHc anittaa (naas'vaantaa) sHbb paasee ik saar bbai rhit hoo kee ghuNmdii hai"| 11 // "daan, maan, upcaar, saam atee bbeed aadi kriaavaaN taaN ki, tiNn look diiaaN s'ktiiaaN vii mil kee anitytaa nuuN rooknn viHc asmrth hn| 12 // "uHc hoovee jaaN niiNc, jaagrt hoovee jaaN angihlii anitytaa nuuN saariiaaN nuuN smaapt kr diNdii hai| // 13 // "maiN is prkaar kraaNgaa, usee prkaar hooveegaa' mnuHkh dee mn viHc aneekaaN prkaar dee sNklp cHldee rhiNdee hn pr kaal sNklpaa nuuN svikaar nhiiN krdaa| // 14 // "mnuHkh kisee sthaan tee vii claa jaavee anityHtaa prchaaveeN dii trhaaN us naal rhiNdii hai| prchaavaaN taaN vikhaaii dee skdaa hai pr anityHtaa vikhaaii nhiiN diNdii|15|| [56]

Page #64
"krm dee sdbbaav hoovee taaN joo aniytaa aatmaa dee naal rhiNdii hai uh aneekaaN ruup viHc prgtt huNdii hai| is prkaar deehdhaariiaaN dii prkirtii nuuN aniytaa nee gheer rHkhiaa hai| 16 // "deehdhaarii aneekaaN prkaar dee joo s'ubb as'ubb kNm krdee hn atee mnuHkh bbiNn bbiNn prkaar dee vstr phindee hn uh usee nuuN puuraa jiivn mNn laiNdee hn|||17|| "jis umr viHc atee avsthaa viHc jis krm viHc cmk praapt huNdii hai| us krm dii ajihii rcnaa hoo skdii hai atee ajihaa hii sunniiaa jaaNdaa hai| // 18 // "bbiNn bbiNn prkaar dee gootaaN dee viklp aatmaa dee kNmaaN tooN bNnndee hn| sNsaar viHc saaree deehdhaariiaaN us viHc rhiNdee hn| 19 // "kNd tooN beel utpn huNdii hai atee beel dee jis prkaar phl huNdee hn usee prkaar mooh muul tooN krm aauNdee hn atee krm tooN anityHtaa| // 20 // "giaan praapt hoonn tee saadhuu s'ubb tee as'ubb daa viveek krn viHc giaan praapt kree jis prkaar beel nee phl atee buree phl kNd naal jurree hooee hn| bbaav jeehaa kNd hooveegaa uhoo jeehii hii beel hooveegii atee uhoo jihee hii cNgee buree phl hoonngee| 21 // "apnnee kiitee krmaaN dee aadaan bbaav drvaajee nuuN cheed kee praapt krmaaN nuuN bboogee, praapt daa tiaag asNbbv nhiiN beel daa muul ns'tt kr diHtaa hai| [57]

Page #65
pr philaaN dee utpn hooee cNgee maarree krmaaN daa phl taaN bboognaa pveegaa| // 22 // "jis dii jrr chin hoo cukii hai ajihii beel atee jis daa muul suk giaa hai, ajihee drkht, doonoo hii ns'tt hoonn vaalee hn| is prkaar mooh dee ns'tt hoonn naal aHtthoo krm ns'tt hoo jaaNdee hn| jiveeN seenaaptii dee piHchee httdee hii saarii seenaa dee pair ukhrr jaaNdee hn| // 23 // "ns'tt biij, dhuuNaaN rhit aHg, jis prkaar cheetii smaapt hoo jaaNdee hn isee prkaar muul dee ns'tt hoonn tee krm vii ns'tt hoo jaaNdee hn| ns'tt s'bd vaalaa updees'k hii smaapt hoo jaaNdaa hai| // 24 // "jihaa krm kroogee uhoo jihaa bbees' dhaarn krnaa tthiik rheegaa| us dee anus'aar hii aatmaa sNptii suNdrtaa atee s'ktii paauNdaa hai| jiveeN naattk viHc rNg mNc tee ntt bbiNn bbiNn bbees' dhaarn kr laiNdaa hai| // 25 // "vis'v utptii dii bbiNntaa deehdhaariiaaN dii bbiNn bbiNn ruupaaN viHc praapt huNdii hai| saaree drkht atee beel bbiNn bbiNn phulaaN atee phlaaN vaalee huNdee hn kiuNki uhnaaN dee biij bbiNn hn|||26|| "mooh bbrpuur aatmaa dusree dee lii paap krkee hsdaa hai| mHchii aattee dii goolii nuuN nigldii hai, pr us dee piHchee us dee naal lHgee kNddee nuuN nhiiN veekhdii // 27 // "duusree dii ghaat viHc lHgaa hooiaa mnuHkh drp, mooh atee s'ktii daa pryoog krdaa hai| buHddhaa s'eer kmjoor paannii vaalee jiivaaN daa ghaat krdaa hai| isee [58]

Page #66
prkaar svaarthii mnuHkh, buHddhee s'eer dii trhaaN kmjoor mnuHkhaaN daa ghaat krdaa hai"| || 28 || "mooh ml tooN preerit aatmaa khaalii vrtmaan dee rs ciNmrrii rhiNdii hai| mooh nuuN cmkaauNnn vaalii jvaalaa dee prkaas' aatmaa mooh daa teej bNdhn krdaa hai| jiveeN paannii viHc rihaa haathii teej uteejnnaa praapt krdaa hai"| || 29 || "durbuHdhii aatmaa philaaN apnnee lii paap krdaa hai atee baaad viHc duHkh mhisuus krdaa hai| jis prkaar mnuHkh guHsee viHc aakee gHl viHc phaaNsii lgaa kee moot nuuN bulaavaa diNdaa hai, siHttee vjooN duHkh tooN bcnnaa caahuNdaa hai, joo asNbbv hai"| // 30 // "cNcl suHkh nuuN praapt krkee insaan kdee mnuHkhaaN prtii mooh viHc phsdaa hai| pr suurj diiaaN kirnaa tooN, grm paannii viHc mHchii dii trhaaN trrphdaa hai"| // 31 // "adhruv raaj viHc rhiNdaa hooiaa, aadmii beevs' hookee iHk din vinaas' nuuN praapt huNdaa hai| jis prkaar kooii mnukh kttee hooee drkht tee svaar huNdaa hai atee us daa buraa phl j'ruur bboogdaa hai"| // 32 // "mooh dee prgtt hoonn tee aatmaa beekaar viHc iHk duusree prti dvees' krdii hai| jiveeN kHttee kNn vaalaa aadmii, kHttii nHk vaalee nuuN veekh kee hHsdaa hai"| // 33 // [59]

Page #67
"mooh viHc phsiaa aatmaa mNd mooh s'iil viaktii daa mjaak urraauNdaa hai| jiveeN soonee dee ghinnee paaunn vaalaa laakh dee ghinnee paaunn vaalee daa mjaak uddaauNdaa hai|||34|| "mooh viHc phNsii aatmaa mooh vaalee mnuHkhaaN dee viHc hii kheedddii hai, jiveeN mooh viHc phNsiiaa viHaktii ghr viHc hii phsiaa rhiNdaa hai| // 35 // deehdhaarii aatmaa krm bnndaa hai atee nirjraa (krm jhaarrn dii prkriaa) krdaa hai| pr is prkriaa naal krm prNpraa smaapt nhiiN huNdii| paannii dii ghrrii dii trhaaN ih silslaa cHldaa rhiNdaa hai"|||36|| "aatmaa viHcitr krmaa dee raahiiN bNniiaaN huNdaa hai atee mukt vii huNdaa hai, bbaav rHsii dee bniaa hooiaa tjrbee tooN preerit huNdaa hai| // 37 // "iNdriiaaN jeetuu aatmaa krm utptii dii vicitHrtaa nuuN shii prkaar jaannee atee krm ruupii sNtaan tooN mukt hoonn lii smaadhii (sHcaa aatmik suHkh) nuuN praapt kree"| // 38 // "sNsaar dee sHbb deehdhaariiaaN nuuN v kheetr kaal atee bbaav tooN niHt atee aniytaa ruup viHc jaannee||39|| 'srvg maarg dee pichee lHgnn vaalee jiiv tiNn look viHc roog rhit acl (siHdh sthaan) utm sthaan nuuN praapt krdee hn"| // 40 // is prkaar hriigirii arht ris'ii nee aakhiaa hai| * * * * * * * * * * * ttipnii: ih arth ddaa: suvriNg dii ttiikaa tee adhaart hai| | [60]

Page #68
pHciivaaN adhiain ( aNbrr ariht ris'i bbaas'it) aNbrr privraajk yoogNdnraainn nuuN is prkaar aakhdee hn, "mainuuN grbb avsthaa tooN hii sNsaar tooN virktii hai| hee mcaarii! tuhaanuuN sNsaar tooN virtii kiuN nhiiN hai" tHd yoogNdnraainn aNbrr sNniaasii nuuN is prkaar aakhnn lHgaa, "hiNsaa paap aadi paap krm viHc phsee hooee mnuHkh, ihnaaN krmaa dee drvaajiiaaN raahiiN paap krm ikHtthee krdee hn| uh paap krmaa viHc phNsii hooii aatmaa naal bNnee hooee, maat grbb viHc jaaNdii hai| uh aap jiivaaN dii hiNsaa krdee hn atee duusriiaaN tooN krvaauNdee hn| "joo dusree paanniiaaN dii hiNsaa krdee hn us dee lii preernnaa diNdee hn us hiNsaa dii hmaait krdee hn, uh khud jhuutth booldee hn duusree nuuN ajihaa krn lii preerdee hn, joo vrtaaN viHc drirr nhiiN atee paap nuuN rooknn viHc tiaag nhiiN krdee, coorii vii krdee hn, duusree nuuN ajihaa krn dii preernnaa diNdee hn, ajihaa krn vaalee dii hmaait krdee hn| isee prkaar khud rihi atee vibbcaar nuuN grhinn krdee hn| is prkaar kaam bboog atee prihi nuuN ikHtthaa krkee us dii preernnaa diNdee hn| "isee prkaar uh sNjmii, vrt rhit, paap tiaag rhit, krms'iil, aatmaavaaN joo ikaaNt viHc nis'cit hii dNddh vaaliiaaN huNdiiaa hn| agiaanns'iil huNdiiaaN hn, paap krm viHc dduHbiiaaN huNdiiaaN hn| uh mrn tooN baaad durgtii nuuN praapt krdee hn ihoo aatmaa dii sHbb tooN vHddii haar hai"| [61]

Page #69
"joo aariaa aatmaavaaN paap krm tooN mukt hn| uh grbb juun vic nhiiN aauNdiiaaN uh apnnee praannaa nuuN ks'ttaaN viHc nhiiN paauNdiiaaN uHpr likhee vrnnn dee ulHtt uhnaaN daa jiivn tthiik prkaar daa huNdaa hai| bbaav kiriaa rhit huNdaa hai, uh ik trhaaN naal sHcee pNddit (vidvaan) huNdee hn, raag dvees' tooN rhit huNdee hn| tiNn guptiiaaN (mn, vcn atee kaaiaa) tooN gupt huNdee hn| mn aadi dee tiNn dNdaaN tooN mukt huNdee hn| aagm viHc dHsiaaN maaiaa nidaan atee miHthiiaa drs'n dee kNddee tooN mukt huNdee hn| bbaav uh glt vis'vaas'aa viHc apnnii aatmaa nuuN nhiiN phiisaauNdee| uh aatm subbaav dee rHkhiak huNdee hn| jihnaaN nee caar ks'aaee (kroodh, maan, maaiaa atee loobb) tee jiHt haasl kiitii hai| uh caar vikHthaa tooN (raaj, dees', bbaujn atee istrii dii kthaa) tooN mukt, mhaaN vrt (ahiNs'aa, sHc, coorii naa krnaa, brhmcaariaa atee aprigrhi) vaalee, pNj iNdriiaaN nuuN kaabuu rHkhnn vaalee atee chee prkaar dee jiivaaN dee rHkhiak huNdee hn| sHt prkaar dee ddr tooN mukt atee bbai mukt huNdee hn| aHtth prkaar dee mHd sthaanaaN tooN (jaatii, kul, vHl, ruup, laabb, tHp, suutr giaan atee sHtaa) tooN mukt brhmcaariaa dee nauN prkaar naal jiivn nuuN surHkhiat krdee hn naal hii ds prkaar dee smaadhii sthaanaaN nuuN praapt krkee mn nuuN smaadhii viHc lgaauNdee hn| ajihiiaaN aatmaavaaN paap krm atee paapaaN dii kaark nuuN duur krkee is sNsaar tooN aNt smeeN cNgii gtii nuuN praapt krdee hn| "hee bbgvaan aNbrr ! s'aastr anusaar jiivn claaunn vaalee saadhk ghHtt ks'aaee vaalee atee iNdriiaaN dee jeetuu huNdee hn s'riir dee dhaarn krn lii [62]

Page #70
yoog saadhnaa dee lii nv koottii s'udh bboojn krdee hn| ih bboojn bbiHkhiaa raahiiN praapt kiitaa jaaNdaa hai joo ds doos'aaN tooN rhit huNdaa hai| 16 udgm, 16 utpaad dee doos'aaN tooN vrjt hai| anjaan kulaaN tooN duusree lii bnnaaiaa huNdaa hai| jis dii aHg buHjh cuHkii hai atee dhuuaaN vii s'aaNt hai, ajihee nirdoos' bboojn vistraa atee phHttaa nuuN khoojnn vaalee munii suNdr istriiaaN prtii kaam bboog dii bbaavnaa nhiiN rHkhdaa joo uciHt vinai viHc kus'l hai| suNdr, miHtthee atee miHtthaa boolnn vaaliiaaN suNdr istriiaaN dee haaa bbaaa atee aNgaaN prtii haasaa mjaak jaaN cNgaa maarraa vcn nhiiN booldee atee uhnaaN prtii prbbaavit nhiiN huNdee| prs'n: ih viit raag tHk kis trhaaN hooii? kiuNki bhut saaree raag rhit ajihee vii huNdee hn jihnaaN nee mooh nuuN hraa diHtaa hai, s'aaNt kr diHtaa hai, uh iHthee hoor jghaa anjaann kulaaN daa bboojn krdee hn atee suNdr istriiaaN nuuN veekh kee vii paap jaagrt nhiiN huNdaa| ajihaa kiveeN hoo skdaa hai? uHtr: jiveeN jrr nuuN ns'tt kr deenn tee drkht ns'tt hoo jaaNdaa hai, phuHl nuuN ns'tt krn tee phl apnnee aap ns'tt hoo jaaNdaa hai| jee taarr dee pHtee dee viHc suii vrgaa vii cheed kr ditaa jaavee taaN us viHc vaadhaa nhiiN hoo skdaa| jis nee vaasnaa dii jrr nuuN ns'tt kr diHtaa hai us dee mn viHc vaasnaa daa aNkur nhiiN phuttdaa| prs'n: ih saadhnaa kiveeN sNbbv hai? uHtr: jis prkaar haathii vis'aal drkht nuuN giraa skdaa hai| usee prkaar saadhuu kaam saadhnaa ruupii drkht nuuN ns'tt kr diNdaa hai| is lii saadhuu us tooN bHckee teel naal bbree bbaaNddee dii trhaaN annghilii rhit ghuNmdaa hai| bbootik sukhaaN [63]

Page #71
viHc kaiNpaak phl dii chaaiaa deekhdaa hai| jiveeN iHk saarthii dhuuree dii gHl krdaa hai, ki jee ih nhiiN ttuHtteegaa taaN hii meeraa boojh ddhooiiaa jaaeegaa| isee udaahrn nuuN munii bboojn dee maamlee viHc grhinn kree| mn nirgrNth chee thaavaaN tooN, chee kaarnaa krkee bboojn krdee hooee apnnee munii dhrm daa ulNghn nhiiN krdee uh kaarn hn| veednaa, seevaa, iiriiaa smitii, sNjm, paann rHkhiaa atee dhrm ciNtn "jiveeN laakh daa kNm krn vaalaa koolee dii aHg jlaauNdaa hai atee soocdaa hai, ki ih aHg buHjh naa jaavee us tooN philaaN maiN ih saarii laakh tpaa lvaaNgaa| isee udaahrn naal munii daa bboojn siimt kiitaa giaa hai| mnn nirgrNth chee kaarnaaN krkee bboojn krdee hooee munii dhrm dii ulNghnnaa nhiiN krdee uh kaarn hn: veednaa tooN lai kee dhrm ciNtn tHk| "jiveeN kooii praannii gNnee dee rs heetth aHg jlaauNdaa hai atee soocdaa hai aHg kitee bujh naa jaavee is lii tHd tHk gNnee dee rHs nuuN grm kraaNgaa| usee prkaar srnn nirgrNth bboojn daa seevn krdee hn| is prkaar aNbrr ariht ris'ii nee aakhiaa| [64]

Page #72
chHbiivaaN adhiain (maatNg ariht ris'i bbaas'it) prs'n: us mhaaN munii nee kiNnee prkaar daa dhrm aakhiaa hai? uHtr: hee aayuus'maan ! tuuN meeree paasooN sunn baahmnn vrn vaalee s'aavk kiuN yuHdh siHkhdee hn| 1 // "jee raajaa atee baanniiee look, jee yHg aadi kriaakaaNdd krvaauNnn lHg jaann atee braahmnn vrn vaalee jee hthiaar claaunn vaalee hoo jaann, taaN ajihaa hooveegaa ki jiveeN aNniaa daa meel hoovee // 2 // "kuHjh baahmnn raaj rHth tee svaar hoo kee sainaa dee naal yuHdh krdee hn pr trm virtii dee paalk apnnee giaan raahiiN, is hiNsaatmk kriaa nuuN bNd kr diNdee hn| // 3 // "dhnus' atee rHth vaalee braahmnn nhiiN hoo skdee| sHcaa braahmnn kdee s'str dhaarii nhiiN hoo skdaa| braahmnn naa jhuutth boolee, naa coorii kree| // 4 // "baahmnn kdee kaam bboog daa seevn naa kree atee slh vii naa kree, dhrm dee bbiNn bbiNn aNgaaN dee viHc sthir hoo kee dhiaan atee adhiain prtii hmees'aa jaagruuk rhee| // 5 // "jis diiaaN iNdriiaaN kaabuu viHc hn, joo sHc dii khooj krdaa hai uh hii braahmnn hai| s'iil dee bbiNn bbiNn aNgaaN viHc jis nee apnnee mNn nuuN lgaa rHkhiaa hai| uh s'iis'aa hii braahmnn hai"| // 6 // "chee prkaar dee jiivaaN dee prtii jis dee mn viHc kliaann dii kaamnaaN hai| praannii maatr lii jis dee mn viHc diaa dii dhaaraa vhiNdii hai| jis dii aatmaa s'uHdh hai uh hii baahmnn hai| // 7 // [65]

Page #73
"braahmnn div kheetii kree, pr paannii diiaaN kiaariiaaN naa bnnaavee" maatNg ariht ris'i nee is prkaar aakhiaa| "aatmaa kheet hai, tHp biij hai atee sNjm hHl dee smaann hai, dhiaan , ruupii vaalee naal sNbr ruupii biij aatm kheetii viHc biijee| // 4 // "dhookhee baaj praanniiaaN vicooN dhookhee rhit hoo kee rhinnaa atee joo vinai dhrm viHc sthit hai| tHp jis dee lii hHl hai, diaa atee guuptii rHsii hai"| || 9 || "smiHaktv mooks' daa biij hai smitii s'miilaa smool (pNj smitiaaN) hai| giaan dii joot uh rHsii joo bld jaaN ghoorree nuuN joorrn viHc istmaal huNdii hai| srvHgaaN dee vcn prtii joo jurriiaa hooiaa hai"| // 10 // "s'aaNt, daaNt atee iNdriiaaN jeetuu braahmnn dee lii dmn kiitiiaaN giiaaN us diiaaN pNjee iNdriiaaN us lii goovts hai| jis raahiiN uh adhiaatmk kheetii krdaa hai"| // 11 // "tHp hii us kheetii daa naa khtm hoonn vaalaa biij hai atee duusree dee bblee daa khaatmaa naa krn vaalaa ahiNsk dhNdaa hii us daa sHcaa dhNn hai| ahiNsaa dii saadhnaa jutee bailaaN daa joorraa hai"| // 12 // "shaaree dee lii hooNslaa hiHkee dee smaann hai| nis'cl s'rdhaa meeddhii hai jis daa jiivn bbaavnaa raahiiN iiriaapHth dee raah naal ddhHkiaa hooiaa hai| || 13 || [66]

Page #74
"ks'aaee nuuN mslnnaa hii anaaj daa mslnnaa hai| us dii khimaa hii ys' kiitii hai, nirjraa hii us kheetii dii kttaaii hai| saadhuu dukhaaN tooN mukt huNdaa hai| // 14 // "praannii maatr tii rhim daa jhrnaa bhaauNdee hooee, joo is prkaar dii kheetii krdaa hai| uh caahee baahmnn kul viHc paidaa hooiaa baahmnn hoovee, khHtrii hoovee, vais' hoovee jaaN s'uudr hoovee, taaN hii uh s'uHdh huNdaa hai| // 15 // is prkaar maatNg arht ris' aakhdee hn| [67]

Page #75
staaiivaaN adhiain (vaartk arht ris'i bbaas'it) "saadhuu dii jaaidaad us daa criHtr hai, joo saadhk is trhaaN dii jaaidaad vaalaa hai, us dii gtii paap rhit rhiNdii hai atee uh jiHt haasl krdaa hai| ajihaa vaatik arht ris'ii nee aakhiaa| "munii histhiiaaN viHc jiaadaa smaaN naa rhee kiuNki uhnaaN dee meel milaap naal uhnaaN prtii piaar jaagdaa hai| joo ki bbikhs'uu dii aatmaa dee lii krm ruupii duHkh dii utptii krdaa hai| // 1 // "dhiaan atee adhiain viHc liin munii piaar dee bNdhnaa nuuN chHddee, mn dee vikaaraaN nuuN dhoo kee buHdhii nuuN nirvaan dee raah vHl joorree"| // 2 // "joo saadhuu miHtrtaa dee bNdhn viHc aa kee kNnaaN nuuN piaaree lHgnn vaalee miHtthee vcn aakhdaa hai atee uh histh vii ajihee vcn sunn kee khus' hoo jaaNdee hn pr aatmaa dee arth tooN dooveeN hii khoo baitthdee hn| // 3 // "joo acNbee dee lHchnn, spn atee heelkaa booldaa hai| us dee lii daan krdaa hai ajihaa mnuHkh saadhuu jiivn tooN duur hai| // 4 // "joo cuurraa nainn aadi sNskaaraaN viHc atee vr bhuu jee viaah viHc s'aaml huNdaa hai raajaavaaN nuuN yuHdh naal joorrdaa hai, pr saadhuu diiaaN ih kriaa saadhuu punnee tooN bhut duur hai| // 5 // "joo jiivn dee lii, puujaa dee lii atee is look dee viHc sukh dee lii apnnii vidiaa daa pryoog krdaa hai, uh is trhaaN smjhoo ki apnnii arthii dii prikrmaa krdaa hai| // 6 // [68]

Page #76
"joo mNtr tNtr aadi dii muhaartaa tooN rhit hoo cuHkaa hai| jis nee jnm mrn dee sroot nuuN cheed diHtaa hai| joo preem atee doos' tooN mukt hai, uh hii dhrm dii vii mhaaN munii tiaagii bnnkee mn nuuN cNgee lHgnn vaalee jaaN naa cNgee lHgnn vaalee gHlbaat nuuN shinn kree pr aatmaa dee udees' muktii daa kdee tiaag naa kree" is prkaar vaartk arht ris'i nee aakhiaa| [69]

Page #77
aHtthaaiivaaN adhiain (aadrk arht ris'i bbaas'it) "saadhuu vaasnaa dee saaree rstee rook deevee kiuNki mnuHkh dee lii kaam, roog dee smaan hai atee kaam durgtii viHc vaadhaa krn vaalaa hai| // 1 // "nirjn jNgl daa vaasii munii histhii daa seevn naa kree| kaam dii kaamnaa krn vaalaa aatmaa kaam vaasnaa naa krn tee vii durgtii nuuN jaaNdaa hai| // 2 // "joo kaam bboogaaN viHc phsiiaa hooiaa hai joo mn, vcn atee krm raahiiN sHtaa hiin huNdaa hai, kaam viHc phsiaa uh praannii dukh praapt krdaa hai| // 3 // "kaam kNddee dii trhaaN hai, kaam jhir hai, kaam aas'iivis' sHp dii j'hir dee smaan bbiNakr hai, kaam bhut sdhaarn atee sNsaar (jnm, mrn) viHc vaadhaa krn vaalaa hai| // 4 // "joo mooh vHs aatm bbaav naal kaam bboog dii praathnaa krdee hn| uh durgm khtrnaak sNsaar viHc jruur hii duHkh dee bbaagii bnndee hn| // 5 // "kaam viHc phsiaaN aatmaavaaN jHd tHk kaam dee kNddee nuuN apnnee cit viHcooN nhiiN puttdiiaaN tHd tHk uh buddhaapaa atee maut dee jNgl viHc paaglaaN dii trhaaN ghuNmdiiaaN rhiNdiiaaN hai"| // 6 // "deev atee mnuHkh ih sbb dee bboog maiN hjaaraaN vaar praapt kiitee hn aNt is lii chHddee kaam bboogaaN nuuN maiN nhiiN apnnaavaaN gaa // 7 // [70]

Page #78
"ih bboog aNnt vaar praapt hooee hn pr is aatmaa dii sNtus'ttii kdee nhiiN hooii| sgooN ihnaa raahiiN aneekaaN prkaar dee duHkh atee prm as'ubb praapt hooee hn| // 8 // "kaam dii khooj duHkh ruup hai, kaam viHc sNtus'ttii asNbbv hai, vichoorree smeeN, kaam bboog viHc duHkh jiaadaa mhisuus huNdaa hai, sHcaa suHkh taaN sNtus'ttii viHc hai| // 9 // "kaam bboog dee vHs raajee, saarii dhrtii dee bboog bboog kee iHk din beevs' hoo kee maut nuuN praapt hooee mr kee durgtii dee raahii bnnee"| // 10 // "kaam bboog viHc phsii aatmaa mooh dii s'raab viHc ghuNmdii hai atee khtrnaak sNsaar viHc caarooN paasee klais dii bbaagii bnndii hai||11|| "paanniiaaN viHc thoorraa jihaa ksuur vii jnm mrn dii prNpraa viHc vaadhaa krdaa hai| uh paap buHddhii (praalii) beel dii trhaaN aNt viHc ks'tt nuuN praapt huNdaa hai| // 12 // "aatmaa raahiiN kiitee apraadhaaN duaaraa, aatmaa veednaa praapt krdaa hai, aatmaa raahiiN biijee kNddee hii kNddiaaN vaalii tkliiph diNdee hn| // 13 // "mooh viHc phsiiaa aatmaa apnnaa hii ptn krdaa hai, bNdh ruupii mudgr nuuN grhinn krkee bhut saaree jiiv sNsaar ruupii rNg mNc tee naac krdee hn" // 14 // "joo sHdbbaav nhiiN rHkhdaa, maarrii bbaas'aa booldaa hai, ajihee kaam viHc phsii aatmaa, jiivn nuuN ns'tt kr diNdii hai| // 15 // [71]

Page #79
"kaam tooN preet aatmaa hiNsaa tee coorii daa aasraa laiNdii hai ajihee mnuHkh sNptii, giaan atee vigiaan sHbb kuHjh khoo baitthdee hn| 16 // deevtee, urgsrp, gNdhrv, ps'uu sNsaar atee mnuHkhii sris'ttii, saaree kaam dee piNjree viHc bNd hookee duniiaaN viHc bbiNn bbiNn prkaar dee duHkh bboog rhee hn| // 17 // "kaam vaasnaa tee kaabuu paaunn vaalee atee iNdriiaaN dee vis'ee vikaaraaN nuuN jiHtn vaaliiaaN aatmaavaaN dhNn hn| ajihiiaaN s'udh aatmaa is sNsaar viHc cNgiiaaN lHgdiiaaN hn atee prithvii tooN paar hoo jaaNdiiaaN hn| 18 // "joo mnuHkh bboogaa vHs' hoo kee paap krdee hn, uh mhaan bbiNakr caar gtii ruupii sNsaar viHc bbttkdee hooee ghuNmdee rhiNdee hn| // 19 // "jiveeN cheed rhit kis'tii viHc jnm tooN aNnhaa aadmii baitthdaa hai, uh dusree kinaaree tee jaannaa vii caahuNdaa hai, pr dris'ttii naa hoonn kaarn uh raah viHc hii bbrrkdaa hooiaa ks'tt paauNdaa hai| // 20 // "vidvaan pNddt hr smeeN atee hr pl soonee dii trhaaN apnnii aatmaa dii mail duur kree aadrk arht ris'i is prkaar aakhnn lHgee| // 21 // diivee dii loo dee khtm hoonn tee tiaar hooiaa kHjl atee s'hid dee chHtee nuuN deekh kee nis'cai hoo jaaNdaa hai, ki sNjm prtii meehnt krnii caahidii hai|||22|| "uHc aadi daa sNklp bbaavnaa tee adhaart hai, cHkrvrtii vii soonee dee dNd atee lkrrii nhiiN khaaNdaa bbaav cHkrvrtii nuuN vii bboojn dii j'ruurt hai| khaalii dhNn us dee kooii kNm nhiiN aauNdaa| // 23 // [72] sce .

Page #80
"iHk pl atee mhuurt daa thoorraa smaaN vii kiitii s'ubb kriaa mhaan phl dee jaaNdii hai, pheer joo mnukh sidh gtii lii meehnt krdee hn uhnaaN dii saadhnaa daa khinnaa kii hai ? // 24 // is prkaar aadrk arht ris'ii nee aakhiaa hai| [73]

Page #81
unHtiivaaN adhiain (vrdhmaan arht ris'i bbaas'it) saaree paasee vhaa vhi rhee hn, ki ihnaaN vhaavaaN nuuN rookiaa nhiiN jaa skdaa? is prkaar puHchee jaann tee munii boolee ki "is prkaar ihnaaN vhaavaaN nuuN rookiaa jaa skdaa hai| 1 // "jis diiaaN pNj iNdriiaaN jaagrt hn, uh sutaa hai, jis diiaaN pNj iNdriiaaN sutiiaaN hn| us dii aatmaa jaagrt hai| pNjee iNdriiaaN raahiiN aatmaa krm dhuurr nuuN grhinn krdaa hai atee anngihlii rhit munii uhnaaN raahiiN krm dhuurr nuuN rookdaa hai is prkaar vrdhmaan arht ris'ii nee aakhiaa| // 2 // "kNn dee raahiiN cNgee jaaN buree s'bdaaN nuuN paakee joo munii ik cit rhee cNgee s'bdaaN prtii mooh naa rHkhee atee maarree s'bdaaN prtii dvees' naa kree| mn nuuN cNgee s'bdaa prtii naa phsee atee bbairree s'bdaaN prtii dvees' naa krdaa hooiaa saadhuu aviroodh viHc jaagdaa hooiaa krm vhaaa nuuN rookdaa hai"| // 3-4 // "aHkh naal cNgee jaaN buree s'bdaaN nuuN paakee joo munii iHk cit rhee cNgee s'bdaaN prtii mooh naa rHkhee atee maarree s'bdaaN prtii dvees' naa kree| mn nuuN cNgee s'bdaa tii naa phiisee atee bbairree s'bdaaN prtii dvees' naa krdaa hooiaa saadhuu aviroodh viHc jaagdaa hooiaa krm vhaaa nuuN rookdaa hai| // 5-6 // "nHk dee raahiiN sugNdh jaaN durgNdh nuuN grhinn krkee saadhk sugNdh prtii mooh naa kree atee durgNdh prtii dvees' naa rHkhee mn nuuN cNgii lHgnn vaalii gNdh prtii apnnaa mn naa laavee atee bbairrii gNdh prtii dvees' naa kree| gNdh prtii dvees' [74]

Page #82
naa krdaa hooiaa saadhuu aviroodh viHc jaagdaa hooiaa krm vhaaa nuuN rookdaa hai| 7-8 // "jiibb miHtthee jaaN koorree rs nuuN grhinn krdii hai pr saadhuu miHtthee rs prtii mooh naa kree atee koorree rs prtii dvees' naa kree| rs prtii dvees' naa krdaa hooiaa saadhuu aviroodh viHc jaagdaa hooiaa krm vhaaa nuuN rookdaa hai| 9-10 // "cmrrii dee raahiiN kooml jaaN ktthoor chooh daa giaan huNdaa hai, saadhk kooml sprs' prtii mooh naa rHkhee atee ktthoor sprs' prtii dvees' naa kree| sprs' prtii dvees' naa krdaa hooiaa saadhuu aviroodh viHc jaagdaa hooiaa krm vhaaa nuuN rookdaa hai| 11-12 // "beekaabuu pNj iNdriiaaN dee vis'ee aatmaa dee lii sNsaar viHc jnm mrn daa kaarn bndee hn, jdooN ihoo iNdriiaaN tthiik ddhNg naal sNjm viHc aa jaaNdiiaaN hn taaN nirvaan daa kaarn bndiiaaN hn|||13|| "beekaabuu bnniiaaN iNdriiaaN kaarn aatmaa dhHkee naal gHlt rs'tee tee aa jaaNdaa hai| jiveeN beekaabuu daa saarthii viktt raah tee aa jaaNdaa hai| munii sNjmii iNdriiaaN dee vis'ee prtii ajihaa nhiiN krdee jiveeN sikhiat ghoorree daa saarthii tthiik raah tee jaaNdaa hai| 14-15 // "saadhuu philaaN mn tee jiHt haasl kree, phir viveek ruupii haathii tee crrhkee hthiaaraaN naal sHjkee bhaadraaN dii trhaaN iNdriiaaN dee vis'ee vikaaraaN nuuN jaannee atee kaabuu kree"| // 16 // [75]

Page #83
sn. "mn atee ks'aaee tee jiHt paakee joo saadhk tHp krdaa hai uh s'udh aatmaa hvn dee viHc paaee jaann vaalee yoog pdaarthaaN dii trhaaN aatmaa nuuN aHg dii trhaaN cmkdaar bnnaauNdii hai| // 17 // smiaHktv viHc lHgee dhiirj s'iil kroodh jeetuu atee iNdriiaaN dee jeetuu atee mooks' dee ichuHk daa iHk maatr udees' hai, us nuuN saaree deevtaa vii nms'kaar krdee hn| // 18 // "sHbb paasee vivrkt dmns'iil saadhuu sbb paasee ghuNmn vaaliiaaN iNdriiaaN nuuN rook kee saaree duHkhaaN tooN mukt huNdee hn atee krm dhuurr rhit sidh gtii nuuN praapt krdee hn|19|| ajihaa vrdhmaan arht ris'ii nee aakhiaa| [76]

Page #84
tiihvaaN adhiain (vaayuu arht ris'i bbaas'it) "ih viraatt vis'v sHc hai, sHc naal jurree vaayuu arht ris' nee is prkaar aakhiaa| "joo krm ithee kiitee jaaNdee hn aatmaa uhnaaN daa phl prlauk viHc j'ruur bboogdaa hai| jis prkaar drkht dii jrr siNjii jaaNdii hai usee prkaar us nuuN phl tee s'aakhaa lHgdiiaaN hn"i||1|| "kheet dee viHc jis prkaar daa biij biijiaa jaaNdaa hai us prkaar daa phl paidaa huNdaa hai joo ki bbiNn bbiNn s'klaa viHc vikhaaii diNdaa hai atee bbiNn bbiNn naavaaN naal pukaariaa jaaNdaa hai| isee prkaar jis prkaar daa krm kiitaa jaaNdaa hai usee prkaar daa phl mildaa hai, bbiNn bbiNn pryoogaaN raahiiN joo krm bnndee hn, uh krm suHkh jaaN duHkh ruup viHc huNdee hn| // 2-3 // "aatmaa kliaann naal hii kliaann nuuN praapt krdaa hai| paap s'iil vicaar dee raahiiN uh paap phl nuuN praapt huNdaa hai hiNsk aadmii hiNsaa dee raahiiN hiNsaa nuuN praapt huNdaa hai| ajihaa mnuHkh jiHt kee vii haariiaa huNdaa hai| // 4 // "pcaaunn lii iHk din pHknaa hooveegaa, dusree dii niNdaa tee khus' hoonn vaalaa iHk din khud niNdaa nuuN praapt huNdaa hai| kisee tee kroodh krn vaalee khud kroodh nuuN praapt hoonngee, kiuNki kooii krm bee arth nhiiN jaaNdaa| // 5 // "cNgee kNmaaN nuuN duniiaaN cNgaa mNndii hai| miHtthee ruup viHc svikaar krdii hai, koorree nuuN koorraa kihaa jaaNdaa hai atee skht nuuN skht kihaa jaaNdaa hai| 6 // [77]

Page #85
'kliaann' is prkaar boolnn vaalaa kliaann nuuN hii sunndaa hai| 'paap' is prkaar boolnn vaalaa paap dii aavaaj nuuN sunndaa hai| // 7 // "krm raahiiN phl nuuN saadhk jaannee atee uhnaaN krmaaN daa seevn naa kree jihnaaN dee raahiiN nrk look praapt huNdaa hai| // 8 // is prkaar vaayuu arht ris'ii nee aakhiaa hai| [78]

Page #86
iktiivaaN adhiain (paars'v arht ris'i bbaas'it) 1. look kii hai 2. kiNnee prkaar daa look hai 3. look kis daa hai 4. look tooN bbaav kii hai 5. kis arth viHc look aakhiaa jaaNdaa hai 6. gtii kii hai 7. kis dii gtii huNdii hai 8. gtii bbaav kii hai 9. kis arth viHc gtii aakhii jaaNdii hai| paars'v arht ris'i is prkaar aakhnn lHgee "look, jiiv atee ajiiv ruup hai, uh caar prkaar daa aakhiaa giaa hai| 1. v look, 2. kheetr look, 3. kaal look, 4. bbaav look: look apnnee aatm bbaav viHc hai, maalk puunee dee pHkhooN ih jiivaaN daa look hai atee rcnaaN pHkhooN ih look jiivaaN daa vii hai atee ajiivaaN daa vii hai| ih look anaadii atee aNnt hai atee priinnaamk bbaav viHc sthit hai| duusree pHkhooN ih look apnnee subbaav viHc joo aalookit huNdaa hai us nuuN look aakhdee hn| "jiiv atee pudgl dii gtii dHsii gii hai, jiiv atee pudgl dii gtii caar prkaar dii hai| v tooN gtii, kheetr tooN gtii, kaal tooN gtii, bbaav tooN gtii| gtii bbaav anaadii atee aNnt hai| jiHthee phuNciiaa jaavee us daa naaN gtii hai| jiiv urdhv gaamii (upr nuuN jaann vaalee huNdee hn| pudgl adhoogaamii (heetthaaN nuuN jaann vaalee huNdee hn| jiivaaN dii gtii krm prbbaavt hai atee pudgl dii gtii priinnaam prbbaavt hai| jiivaaN dii gtii krm phl anusaar huNdii hai| pudgl dii gtii priinnaam dee phl anusaar huNdii hai| "kooii vii aatmaa ks'aaee arthaat hiNsaa krkee sukh praapt nhiiN kr skdaa| jiiv doo prkaar dii veednaa anubbv krdee hn| ik sukh ruup veednaa dusrii duHkh ruup veednaa| miHthiiaaN drs'n sHc tooN virktii aatmaa [79]

Page #87
saataaveedniiaa daa anubbv krdaa hai| pr hiNsaa aadi dee kaarn aatmaa jis ddr nuuN praapt krdaa hai| uHthee ddr utpn huNdaa hai, arth ruup viHc uh uthee tthhireegaa pr jis nee apnnee kiitee krm nis'ct kr lee hn| ajihaa nirgrNth paap nuuN rook diNdaa hai| sNsaar daa cheednn krkee sNsaar dii veednaa nuuN ns'tt krkee sNsaar rhit atee sNsaar dii veednaa rhit hoo kee uh dubaaraa sNsaar viHc nhiiN phsdaa"| "gtii viaakrnn grNth aadi tooN ih adhiain kiitaa jaaNdaa hai| uh duusree paatth viHc vii veekhiaa jaaNdaa hai| jiveeN kii jiiv gtiis'iil atee pudgl vii gtiis'iil / "gtii doo prkaar dii hai, pryoog gtii vis'traas gtii ih joo jiiv atee pudgl doohaaN dii huNdii hai| aidaaik atee prinnaamk ruup gtii bbaav viHc gtii huNdii hai| us nuuN gtii aakhdee hn| jiiv urdhgaamii huNdee hn| jdki pudgl adhoogaamii huNdee hn| paap krm krn vaalee jiivaaN dee prinnaam vic jiiv dii atee paap krm naal ghiree aatm pudglaa dii gtii vii preet huNdii hai| ih prjaa kdee vii suHkh avsthaa nuuN praapt nhiiN kreegii| aatmaa aajaad avsthaa vic krm krkee apnnee kiitee krmaaN nuuN bbaugdaa hai| jiveeN hiNsaa tooN prihi tHk| ajihaa agiaanii ghiriaa bNniiaaN krmaaN daa aNt naa krn vaalaa atee cturyaam tooN rhit aHtth prkaar dee krm nuuN bNndaa hai| ih krm caar prkaar naal jiiv nuuN phl diNdee hn| jiveeN ki nrk dee raahiiN ps'uuyoonii raahiiN, mnuHkhyoonii atee deevyoonii raahiiN| [80]

Page #88
"jiiv apnnee kiitee s'ubb as'ubb krmaaN daa phl aap bboogdaa hai| pr duusree dee kiitee krmaaN daa phl nhiiN bboogdaa| hiNsaa tooN jaaN prihi tooN chuttkaaraa paa kee, ih jiiv krmaa daa aNt krn vaalaa cturyaam dhrm daa araadhk, nirgrNth aHtth prkaar dee krm daa bNdhn nhiiN krdaa| ih krm caar gtii ruup viHc vii phl nhiiN diNdaa| jiveeN ki nrk, ps'uu, mnuHkh atee deev"| "ih look kdee nhiiN sii, ajihaa vii nhiiN hai| ih kdee nhiiN hai ajihaa vii nhiiN hai| kdee nhiiN rheegaa ajihaa vii sNbbv nhiiN ih look philaaN sii, vrtmaan viHc hai atee bbHvikh viHc rheegaa kiuNki look dhruv hai, niyt hai, s'aasvt hai, aks'ai hai, aviyaayee hai, avsthit hai atee nit hai| jiveeN ki pNcaasti kaaiaa kdee nhiiN sii, ajihaa nhiiN, look nit hai| isee prkaar look dii kmii nhiiN sii, ajihaa nhiiN hai bbaav ih nit hai| is prkaar paars'v arht ris'ii nee aakhiaa| ttipnii: jrr tee caitn ih sris'ttii hii look hai| dhrm (clnn viHc shaaik v), adhrm (rukn viHc shaaik v), akaas' jiiv atee pudgl dee arth viHc vii ih s'is'ttii look hai| [81]

Page #89
bHtiivaaN adhiain (piNg arht ris' bbaas'it) "hee saadhk, tuuN divy (adhiaatmk) kheetii kr, us nuuN naa chHdd baahmnn piNg arht ris'ii nee is prkaar aakhiaa| "tuhaaddaa kheet kithee hai? tuhaaddaa biij kithee hai? tuhaaddaa yuglaaNgl (sNd) kithee hai? tuhaaddee bld kiHthee hn? pheer hee srees'tt tusii kheetii kiveeN krdee hoo ? // 1 // "aatmaa kheet hai, aatm biij hai, sNjm yuglaaNgl hai, ahiNsaa atee smitii bld hn, ih hii dhrm dii kheetii hai| // 2 // "ih kheetii s'ubb hai pr kooii loobb rhit viaktii hii is nuuN kr skdaa hai| ih kheetii suNdr hai atee look viHc sukh deenn vaalii hai| // 3 // 'paannii maatr tee diaa daa jhrnaa vhaaunn vaalii is kheetii nuuN krkee baahmnn, khHtrii, vais' atee sudr vii siHdh gtii nuuN praapt kr laiNdee hn| ajihaa piNg arht ris'ii nee aakhiaa| [82]

Page #90
taitiivaaN adhiain (mhaaN s'aal puHtr aruunn arht ris'i bbaas'it) "doo thaavaaN tooN mnuHkh daa bcpn prgtt huNdaa hai atee doo thaavaaN tooN hii, us dii siaanp prgtt huNdii hai| shii pryoog atee mithiiaa pryoog naal, krm naal atee boolcaal naal"| "bbairree bcn boolnnee, bbairree kNm krnee atee cNgee mNdee daa khiaal naa krn vaalaa baal (agiaanii) ajihaa smjhiiaa jaaNdaa hai"| | 1 || "cNgii baannii cNgee kNm dhrm, krm dii phicaan hii pNddit (giaanii) dii phicaan huNdii hai"|||2|| "bbairrii boolii atee buree kNm krn vaalaa joo khus'ii caahuNdaa hai taaN uh gNnhee dee kheet nuuN hvaa naal siNjn dee smaan kNm krdaa hai"| // 3 // cNgii boolii atee cNgee kNm dee raahiiN mnuHkh smeeN tee brsn vaalee bdlaaN dii trhaaN jHs nuuN praapt krdaa hai"| // 4 // "saadhk agiaanniiaaN dee naal meel milaap rHkhee, naa uhnaaN naal jaannkaarii vdhaavee, naa uhnaaN naal dhrm, adhrm dii crcaa kree"| // 5 // "paap raahiiN sNsaar viHc vii beeijtii mildii hai atee mrn tooN baaad aatmaa durgtii nuuN jaaNdaa hai| is lii saadhuu agiaannii aatmaa naal meel naa rHkhee"| || 6 || "saadhuu purs'aaN daa smaagm kree saadhuu purs'aaN dii prs'Ns'aa kree, giaanii purs', dhrm dii crcaa vii saadhuu purs'aaN naal kree"| // 7 // "saadhuu subbaaa purs'aaN dee naal aatmaa nuuN iHthee vii jHs praapt huNdaa hai atee prlook viHc vii s'ubb gtii praapt huNdii hai"| // 4 // [83]

Page #91
"joo mnuHkh dhNn iHktthaa krdaa hai, maut us dee lii sNdees' diNdii hai ki ih dhNn siimit hai atee ik din ns'tt hoonn vaalaa hai| jHd ki dhrm dee vaak daa daann taaN naa khtm hoonn vaalaa hai atee amr hai"| // 9 // jis puNn tiirth nuuN paakee look viHc, jis phl nuuN tusiiN bboogoo gee, uh phl hirdee ruupii bbuumii viHc dhrm dee paannii naal jldii s'uHdh huNdaa hai| 10 // "apnnee smeeN subbaav tooN beevHs hoo kee paap krn vaalee nuuN dus'mnn smjhnnaa caahidaa hai kiuNki uh doohaaN lookaaN daa naas' krdaa hai| // 11 // "giaanii nuuN paap rhit, tiaagii ajihee dhiirjvaan miHtr daa cNgii trhaaN saath krnaa caahidaa hai| us daa saath look viHc suHkhkaarii hai| 12 // "doos' atee gunn meel naal paidaa huNdee hn| hvaa jis dis'aa vHl hiNdii hai| us jghaa dii gNdh nuuN vii grinn krdii hai"| // 13 // "saariiaaN ndiiaaN lvn smuNdr viHc mildiiaaN hn atee uHthee phuNcdiaa hii apnnii subbaavk mitthaas khoo kee khaaraa pnn praapt kr laiNdiiaaN hn| // 14 // "bbiNn bbiNn rNgaaN vaalee pNchii jd smeeruu prbt tee phuNcdee hn taaN saaree soonee dee rNg vaalee hoo jaaNdee hn| is prbt daa khaas gunn hai| 15 // "kliaann miHtr dee shiyoog naal mithilaa dee raajee sNjee nee saarii prithvii dee suHkh bboog kee crrhdee suurj dii laalii dii trhaaN div look nuuN praapt kiitaa| // 16 // [84]

Page #92
"mhaaN s'aal puHtr aruunn arht ris' is prkaar aakhiaa iNdriiaaN jeetuu atee giaanvaan saadhuu smiaHktv atee ahiNsaa nuuN tthiik trhaaN jaann kee hmees'aaN kliaannkaarii miHtr naal rhee| // 17 // is prkaar mhaaN s'aal puHtr aruunn arht ris'ii nee aakhiaa| [85]

Page #93
cautiivaaN adhiain (s'igirii arht ris'i bbaas'it) "pNj sthaan tooN pNddt (giaanii) atee baalpurs' (agiaanii) raahiiN kiitee prisai atee uts'rg (ks'ttaaN) nuuN shii tthNg naal shinn kree, uhnaaN nuuN dhaarn krkee kree, khimaa bbaav rHkhee atee jiHt haasil kree| "jee iHk agiaanii mnuHkh kisee pNddt (giaanii) nuuN gupt ruup viHc ktthoor vcn boolee atee giaanii us nuuN bhut brraa smjhee atee ih soocee ki ih prtkh viHc taaN kuHjh nhiiN bool rihaa hai| agiaanii mnuHkh muurkh subbaaa vaalee huNdee hn| agiaaniiaaN tooN kuHjh vii bciaaN nhiiN rhiNdaa ih sooc kee vidvaan mnuHkh uhnaaN dee niNdaa dee vcnaa nuuN shinn kree atee uhnaaN prtii khimaa bbaav rHkhee mn tooN smaadhii bbaav nuuN ns'tt naa hoonn deevee"| "jee agiaanii mnuHkh kisee giaanii purkh nuuN us dee saahmnnee ktthoor vcn khee taaN vii vidvaan us nuuN bhut soocee atee smjhee| mainee veekhiaa hai ki ih agiaanii mnuHkh saahmnnee ktthoor vcn khi rihaa hai pr ih ddNddee naal, laatthii naal, pHthr naal, muHkee naal jaaN tthikrii naal taaN mainuuN nhiiN maardaa hai tee naa hii mainuuN jhirrkdaa hai naa hii mainuuN ks'tt phuNcaauNdaa hai, naa hii mainuuN taarrdaa hai, ih agiaanii mnuHkh muurkh subbaav dee huNdee hn| agiaanii joo naa kree uhoo ghHtt hai| is lii vidvaan uhnaaN ks'ttaaN nuuN shii ddhNg naal shinn kree| agiaaniiaaN tooN kuHjh vii bciaaN nhiiN rhiNdaa ih sooc kee vidvaan mnuHkh uhnaaN dee niNdaa dee vcnaa nuuN shinn kree atee uhnaaN prtii khimaa bbaav rHkhee mn tooN smaadhii bbaav nuuN ns'tt naa hoonn deevee| [86]

Page #94
"jee agiaanii kisee giaa (giaanvaan) tee kisee hoor prkaar naal vaar krdaa hai taaN giaanii purs' soocee ki ih ddNddee dee prhaar krkee hii ruHk giaa hai pr is nee hthiaar aadi naal meeree sriir nuuN ks'tt nhiiN phuNcaaiaa ih soocee, agiaanii muurkh subbaav vaalee huNdee hn| giaanii uhnaaN ks'ttaaN nuuN tthiik ddhNg naal shee| jee giaanii purs' jee kisee sriirk aNg tee hthiaar naal vaar krdaa hai cheeddaa hai tHd vii giaanii us nuuN bhut smjhee ih soocee ki mainee veekhiaa hai ki agiaanii jiiv hthiaar naal cheedn bbeedn krdaa hai| pr us nee meerii jiNdgii taaN smaapt nhiiN kiitii| agiaanii daa jiivn muurkhtaa bbriiaa rhiNdaa hai| agiaanii joo naa kree uh hii ghHtt hai is lii saadhk us nuuN tthiik ddhNg naal shinn kree| "jee kooii agiaanii kisee giaanii daa jiivn smaapt vii kr diNdaa hai taaN vii giaanii us nuuN bhut smjhee atee soocee (mainee veekhiaa hai ih agiaanii meeraa jiivn hii smaapt kr rihaa hai prNtuu mainuuN dhrm tooN taaN alg nhiiN kr rihaa hai| agiaanii mnuHkh muurkh subbaav dee huNdee hn| uh joo naa kree uhii ghHtt hai| is lii vidvaan uhnaaN ks'ttaaN nuuN shii ddhNg naal shinn kree| agiaaniiaaN tooN kuHjh vii bciaaN nhiiN rhiNdaa ih sooc kee vidvaan mnuHkh uhnaaN dee niNdaa dee vcnaa nuuN shinn kree atee uhnaaN prtii khimaa bbaav rHkhee mn tooN smaadhii bbaav nuuN ns'tt naa hoonn deevee| ris'i girii naamk braahmnn privaajk ris'ii nee is prkaar aakhiaa, "giaanii apnnee aap nuuN hr prkaar naal khus' rHkhee agiaanii raahiiN kiitee gee dvees' dii koos'is vii us dee lii hiHtkaarii huNdii hai"||1|| [87]

Page #95
"atigy (raag dvees') bbaav tooN rhit nhiiN huNdaa hai, saadhuu aap ihnaaN viHc nhiiN phsdaa bbaav bbviHkh dee sNklp, viklp tooN guHsee nhiiN huNdaa| saadhuu aap guHsaa nhiiN krdaa joo atigy huNdaa hai uh hii sHcaa braahmnn hai| // 2 // "diin viaktii deeh dii iHchaa tooN chuHtt hoor kii kr skdaa hai? jaaN kdee maut dii iHchaa krdaa hai, pr us dee dusree tHtv nuuN ns'tt krdaa hai| // 3 // "sNsaar nuuN aatuur (ks'tt vaalaa) atee bbiNn bbiNn roogaaN vaalaa jaann kee saadhuu mmtaa atee ahNkaar rhit hoo kee iNdriiaaN daa jeetuu bnnee|||4|| "pNj mhaaNvrtaa daa dhaark ks'aaee rhit iNdriiaaN jeetuu atee iNdriiaaN dee vis'ee nuuN rooknn vaalaa saadhuu suHkh naal sauNdaa hai atee ks'tt rhit hoo kee jiivn guj'aardaa hai| // 5 // "joo kaam bboog viHc nhiiN phsdaa, jis nee vaas'naa dee jhrnee nuuN sukhaa ditaa hai, uh hii krm dee raah nuuN rook skdaa hai| joo aas'rv rhit hai uh hii duHkh prNpraa nuuN rook skdaa hai atee krm dhuurr rhit hoo kee s'aasvt siHdh gtii nuuN praapt krdaa hai| // 6 // ajihaa ris'igirii arht ris'ii nee aakhiaa| [88]

Page #96
paiNtiivaaN adhiain (adaalk arht ris'i bbaas'it) "kroodh krdee hooee, maan krdee hooee, chupaauNdee hooee atee loobb krdee hooee jiiv caar sthaanaaN tooN paap grhinn krdee hn| paap grhinn krkee caar gtii sNsaar ruupii jNgl viHc vaar vaar apnnii aatmaaN nuuN bbttkaa kee aatm gunnaa daa naas' krdee hn| uh avgunn ks'aaee hn kroodh, maan, maaiaa atee loobb " / "hunn maiN ks'aaee dee prtii kroodh nhiiN krdaa, maan nhiiN krdaa, peksse tooN duur rhiNdaa haaN atee loobb nhiiN krdaa| tiNn guptiiaaN tooN gupt tiNn dNdd (mn, vcn tee s'riir) tooN rhit, s'ly (kNddee) rhit, ahNkaar rhit, caar naa aakhnyoog kthaavaaN tooN rhit, pNj smitiiaaN naal bbrpuur, pNj iNdriiaaN raahiiN sriir dhaarn krn dee lii ihnaaN yoogaaN dee kaabuu krn lii, nauN koottii pris'uHdh dHs doos'aaN tooN mukt, udbbm atee utpaad dee doos'aaN tooN s'uHdh, duusree ghraaN dee lii bnnaaiaa hooiaa, aHg atee dhuueeN rhit s'str tooN rhit atee s'str raahiiN prnit bboojn, aasn atee hoor loorr diiaaN vstuuaaN grhinn krdaa haaN atee aatmaa nuuN s'udh krdaa haaN" ajihaa adaalk arht ris'i nee aakhiaa| "agiaan naal ghiriiaa muurkh aatmaa keevl vrtmaan nuuN veekhdaa hai, kroodh nuuN mhaaNvaan mNnkee us raahiiN apnnee aap nuuN biNn laiNdaa hai"| // 1 // "baan naal jkhmii hoonn tee iHk jnm bigrrdaa hai, kroodh baan dee aauNnn tee jnm mrn dii prNpraa hii khraab hoo jaaNdii hai" ajihaa maiN mNndaa haaN| // 2 // [89]

Page #97
"agiaan naal ghiriaa aatmaa maan nuuN pkrr kee rHkhdaa hai atee maan nuuN mhaaN baan bnnaa kee aatmaa apnnee aap nuuN biNn laiNdaa hai| "maan naal biNniiaaN aatmaa iHk jnm hii ns'tt krdaa hai, kiNtuu maan dee baan naal biNniiaaN aatmaa aneekaaN jnmaaN dii prNpraa nuuN khraab krdaa hai| ajihaa maiN mNndaa haaN| // 3-4 // "agiaan dee hneeree viHc rihaa aatmaa vrtmaan nuuN pkrrdaa hai, maaiaaN dee mhaaN baan bnnaa kee aatmaa apnnee aap nuuN biNn laiNdaa hai| duusree baan dee naal biNnee jaann naal taaN iHk jnm ns'tt huNdaa hai prNtuu maaiaa dee baan naal biNnee jaann naal aneekaaN jnmaaN dii prNpraa nuuN khraab krdaa hai" ajihaa maiN mNndaa haaN| // 5-6 // "agiaan dee hneeree viHc rihaa aatmaa vrtmaan nuuN pkrrdaa hai| loobb dee mhaaN baan mNnkee aatmaa apnnee aap nuuN biNn laiNdaa hai| duusree baan dee naal biNnee jaann naal taaN iHk jnm ns'tt huNdaa hai prNtuu loobb dee baan naal biNnee jaann naal aneekaaN jnmaaN dii prNpraa nuuN khraab krdaa hai| ajihaa maiN mNndaa haaN| 7-8 // "is saadhk ks'aaee ns'tt hoonn tee shii ruup viHc s'udh budhii nuuN praapt kree, apnnee tee praaee daa giaan krkee vis'ee vikaar rhit hoo kee ghuNmee"| // 9 // "jihnaaN mnuHkhaaN atee vstuuaaN viHc krm bNdhn dee kaarn atee mhaan ddr paidaa krn vaalee kroodh aadi utpn huNdee hn| saadhuu uhnaaN saariiaaN vstuuaaN nuuN chHdd deevee| // 10 // [9]

Page #98
"s'str, s'ly, j'hir, jNtr, s'raab, sHp atee kaurree bool tooN rooknn vaalaa mnuHkh uhnaaN dee kaarnaaN tooN bbrvaabt nhiiN huNdaa| // 11 // "saadhuu apnnee atee praaee prtii sm bbaav nuuN jaannee, naal hii aatm kliaan atee hoor pdaarthaaN nuuN vii jaannee / // 12 // "jd apnnaa ghr jl rihaa hai kisee duusree dee ghr vHl kiuN bbHj rhee hoo? apnnee ghr dii aHg buHjaa kee hii duusree dee ghr vHl jaau // 13 // "aatmaa daa bblaa caahuNnn vaalaa hmees'aa jaagrt rhee, prmaad (annghilii) nuuN dhaarn naa kree, joo duusree dee kNm nuuN apnnaauNdaa hai, uh apnnaa kNm vii khoo baitthdaa hai| // 14 // "duusraa kooii paap kr rihaa hai taaN tuhaanuuN cuHp dhaarn krn viHc kii nuks'aan hai| 15 // "aatmaarthii nirjraa daa kaarn hai atee duusree dii nigaah rHkhn vaalaa krmbNdh daa kaarn bnndaa hai| aatmaa hii apnnee atee praaee lii smaadhii (suHkh) daa krn vaalaa hai| // 16 // "anjaann mhil dee jhrookhee viHc bhaadr spaahii dee jaagn naal kii hooveegaa? khud nuuN hii jaagnaa hooveegaa kiuNki ih piNdd (sNsaar) cooraaN daa hai // 17 // "jaagoo naa soovoo, dhrm aacrn prtii annghilii hoonn tee tuhaaddee sNjmii jiivn viHc kiitee coor naa aa jaann atee luHtt maar naa krn"| // 18 // "pNj iNdriiaaN, sNgiaa, dNdd, s'ly, 3 grbb, 22 priis'ee atee caar ks'aaee ih sbb coor hn // 19 // [91]

Page #99
"mnuHkhoo - hmees'aa jaagdee rhoo dhrm paaln viHc annghilii naa kroo, tuhaaddee jiivn viHc ih coor durgtii bnaaunn lii bhut niic krm krdee hn| // 20 // "is agiaan jhrookhee viHcooN tuuN jaagdaa hooiaa vii soo rihaa hai| jiveeN kooii griib jkhm hoo jaann tee dvaaii nhiiN laiNdaa atee dvaaii khiidnn viHc asmrth rhiNdaa hai| isee prkaar tusiiN vii smjhoo ki aatm jaagritii tooN binaa tusii dhrm tHtv nuuN nhiiN paa skoogee // 21 // "mnuHkhoo - sdaa jaagdee rhoo, jaagdee rhin vaalaa hii sdaa suHkhii rhiNdaa hai, joo sauNdaa hai, us lii suHkh nhii| jaagrt avsthaa viHc hii suHkh hai"| // 22 // "jaagrt viir munii nuuN doos' usee prkaar duur tooN hii chHdd diNdee hn / jiveeN ki jln dee ddr tooN ddrn vaalee nuuN vldii aHg nuuN veekh kee hii duur hHtt jaaNdee hn| // 23 // is prkaar arht ris' aakhdee hn| [92]

Page #100
chHtiivaaN adhiain (taaraain arht ris'i bbaas'it) "uugr (vis'aal) ruup viHc utpn hoonn vaalii, kroodh viHc ubldee hooee mnuHkh nuuN maiN miHtthee vcn aakhaaNgaa, s'aaNt vcn aakhaaNgaa, kroodh tooN jl bbuNnee mnuHkh nuuN maiN kroodh rhit vcn aakhaaNgaa is prkaar adhiaatmk lHks'mii dee maalk taaraain arht ris'ii nee aakhiaa| "kroodh paatr (mnuHkh) dee prtii kiitaa kroodh meeree atee us dee lii duHkh ruup huNdaa hai| is lii utpn hooee kroodh nuuN jldii hii rook deennaa caahidaa hai"||1|| "kroodh hai, aHg hai, hneeraa hai, maut hai, j'hir hai, dus'mnn hai, miHttii hai, bimaarii hai, buHddhaapaa hai, nuksaan hai, ddr hai, soog hai, mooh hai, s'ly hai atee haar hai|||2|| aHg dii s'ktii mhaan hai, kroodh dii s'ktii us tooN jiaadaa hai, aHg dii pkrr taaN thoorrii hai pr kroodh dii pkrr mriaadaa rhit hai"| // 3 // "baahr dii jldii aHg nuuN paannii naal bujhaaiaa jaa skdaa hai pr kroodh dii aHg nuuN saaree smuNdraa daa paannii vii nhiiN buHjhaa skdaa| // 4 // "aHg taaN keevl iHk jnm nuuN jlaauNdii hai atee aHg daa jkhmii viHaktii baaad viHc tthiik vii hoo skdaa hai, pr kroodh dii aHg taaN binaa seek look tee prlook nuuN jlaauNdii hai| // 5 // "aHg viHc jln vaalaa mnuHkh s'aaNtii caahuNdaa hai pr kroodh dii aHg vic jlee hooee jiiv, phir us duHkh nuuN bulaavaa diNdee hn| // 6 // [93]

Page #101
"mnii atee jootii dee duaaraa hneeraa duur kiitaa jaa skdaa hai pr kroodh daa hneeraa taaN sNsaar dee saaree deeh dhaarii jiiv vii duur nhiiN kr skdee| kroodh ruupii hi naal ghiree hooee mnuHkh dii buHdhii, akl, gNbbiirtaa atee srltaa sHbb prbbaavhiin hoo jaaNdee hn // 7-8 // "philaaN sNjm viHc smeeruu dee smaan gNbbiir saarvaalaa rihaa hoovee phir vii kroodh paidaa hoonn dii dhuurr naal librriaa hoo kee ajihaa viaktii saarhiin hoo jaaNdaa hai| // 9 // "jiveeN mhaaN j'hiriilaa sHp ahNkaar viHc aa kee drkht nuuN ddHs laiNdaa hai tee us dee aNkur nhiiN ttuHttdee jaaN kisee mhaaN purs' nuuN ddHsdaa hai taaN us nuuN kooii hairaanii nhiiN huNdii| jHd uh jiiv kroodhii hoo kee rhi jaaNdaa hai| kiuNki us daa vis' viarth claa giaa atee uh j'hir tooN rhit hoo jaaNdaa hai| usee prkaar mhaan bHls'aalii tHpsvii vii kroodh krdee hn| pr cheetii hii tHpsiiaaN raahiiN kroodh nuuN smaapt krdee hn| 10-11 // "gNbbiir tpsiaa raahiiN joo praannii s'ktii praapt krkee ks'tt saadhnaa raahiiN iHktthaa krdee hn| kroodh agnii us s'ktii nuuN usee smeeN bbsm kr diNdii hai jiveeN bldii aHg sukiiaaN lkrraaN nuuN ns'tt kr diNdii hai| // 12 // "kroodh raahiiN aatmaa apnnee tee duusree nuuN jlaauNdaa hai| arth dhrm atee kroodh nuuN vii jlaauNdaa hai, kroodh kaarn tiikhaa vair vii krdaa hai| kroodh aatmaa dee pHtn daa kaarnn vii bnndaa hai| // 13 // "kroodh kaarnn praannii maataa, pitaa atee guruu nuuN kuHjh nhiiN smjhdaa atee uh saadhuu raajaa jaaN deevtee daa apmaan vii kr skdaa hai| // 14 // [94]

Page #102
"kroodh dhNn haanii atee bNdhn daa mool hai| piaarii vstuu daa vichoorraa atee aneekaaN jnm mrn daa mul vii ihoo hai"| 15 // "jis nee kroodh vs' aatm dhrm nuuN chHdd diHtaa hai atee jis dee raahiiN kiitaa pun ns'tt huNdaa hai| hee mhaaraaj uh teej aHg atee prm prs'aad nuuN kroodh rooknyoog hai"||16|| "joo rookee jaann tee mnuHkh nuuN prgtt krdaa hai atee chHddee jaann tee bbrrkaauNdaa hai| giaanii aatmaa doonaa prkaar dee kroodhaaN nuuN rookee' // 17 // [95]

Page #103
saiNtiivaa adhiain (girii arht ris'ii bbaas'it) "kuHjh daars'nik ajihaa mNndee hn kii philaaN iHthee paannii sii is prkaar braahmnn privraajk sriigirii arht ris'ii nee aakhiaa| "uh aNddaa aaiaa atee ttuHttiiaaN saarii sris'ttii tee look dii rcnaa us tooN hooii| pr kii ih aakhdee hn, kii saanuuN vruun vidhaan (paannii daa sidhaaNt) kbuul nhiiN uh sveeree atee s'aam nuuN duHdh, mHkhn, s'hid atee lHkrriiaaN iHktthiiaaN krkee khaar atee s'Nkh nuuN milaa kee agnii hootr kuNdd nuuN jaagrt krdaa rhaaNgaa| is lii maiN ih sbb booldaa haaN| "ih look maaiaa nhiiN hai, kdee nhiiN sii| ajihaa vii nhiiN hai, kdee nhiiN hai, ajihaa vii nhiiN hai| kdee nhiiN rheegii, ajihaa vii nhiiN hai| vrtmaan is tHth nuuN sunn kee saadhk suurj dee naal jaavee, jiHthee suurj hoovee uHthee ruHk jaavee, phir jiHthee kheet hoovee jaaN uHcii niiviiN bbuumii hoovee uHthee rukee| raat btiit hoonn tee suurj dee ugn tee puurv, pHchm, uHtr jaaN dHkhnn is prkaar kisee ik dis'aa nuuN dhaarn krkee cHlee| is prkaar cHlnn vaalaa krmaa daa khaatmaa krdaa hai| is prkaar sriigirii arht ris'ii nee aakhiaa| ttipnii: vaidik prNpraa viHc sris'ttii dii utptii dee kii sidhaaNt prclt hn| kooii aakhdaa hai ki sris'ttii dii rcnaa ik vis'aal aNddee tooN hooii hai| kooii paannii tooN utptii mNndaa hai| kooii maaN nuuN sris'ttii daa paidaa krn vaalaa mNndaa hai| kii look yg tooN sris'ttii dii rcnaa mNndee hn| kuHjh look iis'vr [96]

Page #104
nuuN s'ris'ttii daa rcn vaalaa mNndee hn| is adhiain viHc braahmnn ris'i nee ihnaaN sidhaaNtaaN dii crcaa kiitii hai| [97]

Page #105
aHtthtiivaaN adhiain (buHdh arht ris'i saatii puHtr bbaas'it) "jis suHkh tooN suHkh praapt huNdaa hai, uh hii jiaadaa suHkh hai| pr jis suHkh tooN duHkh dii praaptii hoovee us naal meeraa smaagm naa hoovee saatii puHtr arht ris'i is prkaar aakhn lHgee| // 1 // "mn nuuN cNgee lHgnn vaalee bboojn atee mn nuuN cNgaa lHgnn vaalaa, soonn vaalaa aasn paa kee, suNdr bbvnaa viHc vii bbikhsuu smaadhii puurvk dhiaan krdaa hai| // 2 // "mn nuuN cNgee naa lHgnn vaalee bboojn krkee atee naa cNgaa lHgnn vaalaa aasn paa kee, naa cNgee ghraaN viHc bbikhsuu duHkh daa dhiaan krdaa hai| is prkaar aneekaaN vrn (rNg) vaaliiaaN daa vicaar hai| pr is nuuN chHddkee giaanii kitee vii nhiiN huNdaa hai| ihoo buHdh dii siHkhiaa hai| // 3-4 // "sunnn dii s'ktii praapt krkee bbiNn bbiNn s'bdaaN prtii lgaau rHkhnn vaalaa atee vaakdoos' (baannii dee doos'aaN nuuN buHdhiimaan giaanii hmees'aa chHdd deevee| ruup, gNdh, rHs atee s'prs aadi dee vis'eeaaN prtii lgaav dii bbaavnaa naa rHkhee| // 5 // "jaagrt munii diiaaN pNjee iNdriiaaN ghHtt duHkh daa kaarn bnndiiaaN hn| prNtuu giaanii saadhuu iNdriiaaN dee vikaaraaN daa vinaas' krn dii koos'is' kree| // 6 // "bimaarii dee khtm hoonn dee lii duHkh ruup jaaN suHkh ruup joo vii dvaaiiaaN hn| vaid dee giaan raahiiN uh dHsiiaaN jaaNdiiaaN hn| isee [98]

Page #106
prkaar mauh dee khaatmee dee lii joo vii suHkh ruup saadhnaa hai uh guruu raahiiN dHsii jaaNdii hai"| // 7 // "jis kaarn ilaaj krvaaiaa jaaNdaa hai| uHthee vii suHkh nhiiN hai atee naa duHkh hai| ilaaj vaalee roogii nuuN hii duHkh suHkh hoo skdaa hai| isee prkaar mooh viHc lHgee viaktii nuuN suHkh duHkh aa skdee hn| mooh dee khaatmee daa kaarn suHkh atee duHkh nhiiN hn"| // 8-9 // "tuHch mnuHkh viHc sNveeg (mooks' dii bbaavnaa) bnnii rhiNdii hai atee uHtm mnuHkh viHc vii vis'eeaaN prtii khiHc bnnii rhiNdii hai| diin bbaavaaN dii hooNd viHc, vis'ees' ruup kiitaa jaaNdaa hai"| // 10 // 'srvg raahiiN bbiNn bbiNn avsthaa atee krm uNdai dee bbaid aam mnuHkhaaN viHc giit ruup bnnkee rhi jaaNdee hn| jd ki vis'ees' purs'aaN dee vcn hirdee nuuN chuuh jaaNdee hn| bbaav uhnaaN dee hirdee nuuN sprs' kr jaaNdee hn| bbiNn bbiNn avsthaavaaN atee dee udai dee aNtr tooN viitraag dii baannii aam huNdii hai atee vis'eest smeeN viHc dil nuuN choohn vaalii huNdii hai"| // 11 // "jinees'r deev saaree praanniiaaN prtii diaa, munii daa ruup atee paap rhit, aprigrhi sdbbaav, tHp atee diaa daa updees' krdee hn"| || 12 || Co "iNdriiaaN daa jeetuu dee lii jNgl atee aas'rm dii kii loorr hai? jiHthee jiHthee mooh daa aNt hai, uh hii jNgl hai atee uh hii aas'rm hai"| || 13 || [99]

Page #107
"iNdriiaaN jeetuu lii jNgl tee aas'rm viHc kii phrk hai? roog tooN mukt aadmii lii dvaa dii kii j'ruurt hai? s'str sbb nuuN cheed skdaa hai, bbaav mriaadaahiin tee shitmNd lii dvaa dii kooii loorr nhiiN? // 14 // "subbaaa tooN pviHtr aatmaa dee lii suNnaa jNgl atee dhNn saaree iHk braabr hn| uh saariiaaN vstuuaaN us dee lii dhrm dhiaan daa kaarn bnndiiaaN hn| jiveeN kNddiaaN naal bbree ciHt lii aart dhiaan huNdaa hai"||15|| "jiveeN kNddee cuubee viaktii dee lii kNddaa duHkh (aart dhiaan) daa kaarn bnndaa hai| bbiNn bbiNn ruup viHc sthit dhrtii buree aadmii lii duHkh ruup atee krmaaN daa phl deenn vaalii hai| jiveeN kaamii viaktii lii saarii s'is'ttii hii kaam utpaadn daa kaarn huNdii hai| 16 // "smiaHktv, diaa, nidaan (dhrm dee phl dii iHchaa tooN) rhit sNjm atee us tooN hoonn vaalee saaree suHbb yoog saaree krmaaN nuuN khtm krn vaalee hn| // 17 // "paap saarthk vii huNdaa hai bee arth vii| jiveeN guHsee viHc aaiaa haathii duusree haathii lii kinaaraa toorr diNdaa hai| // 18 // "joo jis kNm dee yoog hai, uh usee kNm nuuN kree| jis kNm nuuN krn viHc jis daa vis'vaas nhiiN hai, uh us kNm nuuN chHdd diNdaa hai| jiveeN kaamii purs' ngn bbaav atee muNddn bbaav (saadhuu jiivn) nuuN chHdd diNdaa hai| 19 // [100]

Page #108
"dhiirjvaan purs' nuuN joo shaaraa dee skdaa hai, ajihaa shaaraa prbt tooN uHcaa kilaa vii nhiiN dee skdaa| paagl s'eer caalaak haathii nuuN maar nhiiN skdaa atee jNbuk gidrr us nuuN nhiiN khaa skdaa hai| // 20 // "vstr aadi naal sNbdh vaalaa munii, muniibbaav tooN ultt iriaavaaN nuuN rookdaa hooiaa mithiiaatHv aadi iriaa tooN apnnee aap nuuN duur rHkhee| buHdhiimaan saadhuu lii vstuu dhaarn krnaa hii kaaphii nhiiN, blki us vstuu dee doos'aaN tooN bcnaa j'ruurii hai| // 21 // "brhmcaarii ytii guHsee hoo kee vii mooh jaagrt krn vaaliiaaN vstuuaaN daa tiaag kree kiuNki muurkh s'ikaarii dee baann mirg nuuN nhiiN maar skdee| // 22 // "mnii dees' atee ruup daa nis'cy naal vicaar kree| viaad kis lii gaauNdaa hai atee pNchii cuHp kiuN hai? // 23 // "kisee kNm dii rcnaa dee lii ucit kaarn j'ruurii hai| pr mooks' dii nivrtii dii rcnaa dee lii khaas kaarj j'ruurii hai| // 24 // "privaar viHc hoovee jaaN munii bbees' viHc aatmaa vis'ees' bbaav ds'aa paa skdii hai| vis'aal privaar dee hoonn tee vii, niil jNbuu (niil viHc ddubiiaa gidrr) raajaa nhiiN hoo skdaa| // 25 // "dhNn dee loobbii mnuHkh lii bbiNn bbiNn ruup viHc mn moohk bbaas'aa vaalaa smjhnnaa caahidaa hai| us dii arth prNpraa nuuN veekh kee loobbii viaktii tooN duur rhinnaa hii cNgaa hai| // 26 // [101]

Page #109
''dhookhee puurn aacrn nis'cai hii s'eer dee cmrree viHc lipttee gidrr dii trhaaN smjhnnaa caahidaa hai| smuHcee ruup viHc jhuutthaa viaktii us dee vivhaar tooN prkhiaa jaaNdaa hai| // 27 // mnuHkh daa subbaav bhut kmj'oor huNdaa hai| uh aneekaaN ruup prgtt krdaa hai| phuHl nuuN lainn lii suNndaa naaN dii aurt kis'tii bnnaaun vaalee dee ghr gii| // 28 // "v, kheetr atee kaal saaree bbaavaaN atee saaree liNgaaN dee duaaraa rhee hooee jiivaaN dii bbaavnaa nuuN smjhnaa caahidaa hai // 29 // is prkaar saatii putr arht ris'i nee aakhiaa| ttipnii: ih gaathaa 23veeN tiirthNkr bbgvaan paars'naath dee ceeliaaN naal sNbdht lHgdii hai kiuNki utraa adhiain suutr dee kees'ii gootm adhiain tooN ptaa lHgdaa hai ki bbgvaan paars'naath dii prNpraa dee saadhuu rNg birNg dee kHprree phindee sn| bbgvaan mhaaNviir dee saadhuu sphaid rNg dee kHprree phindee sn| mhaaNtmaa buHdh dee saadhuu kthii rNg dee kHprree phindee sn| [102]

Page #110
untaaliivaaN adhiain (sNjee arht ris'i bbaas'it) "joo mnuHkh paap krm nhiiN krdaa dusree tooN nhiiN krvaauNdaa us giaanii teejsvii nuuN deevtaa vii nmskaar krdee hn| // 1 // "joo mnuHkh paap krm krdaa hai, jaaN krvaauNdaa hai| jd ki giaanii purs' paap rhit krm krdee hooee suurj dii trhaaN prkaas' maan huNdee hn // 2 // "paap daa maukaa hoovee atee iHk vaar paap hoo jaavee taaN saadhuu us paap nuuN vaar vaar naa kree| pr giaanii cNgee krmaaN nuuN phicaan kee uhnaaN viHc lHgaa rhee // 3 // "jee paap krm hoo vii jaavee, vaar vaar us daa aacrn krkee us daa smuuh naa bnnaavee| jis kaarn saadhk nuuN vaar vaar jnm lainnaa pvee| gupt ruup vic jee paap hoo jaavee taaN us dii duv, kaal kheetr bbaav atee mn dee aNdruunii bbaav naal kptt rhit aaloocnaa kree| "sNjee arht ris' is prkaar aakhnn lHgee mainuuN suNdr rsaaN atee suNdr nivaasaaN daa kooii mtlb nhiiN| jiHthee kii sNjee vn viHc mirgaaN nuuN maardaa hai"| // 5 // is prkaar sNjee arht ris'ii nee aakhiaa| [103]

Page #111
caaliivaaN adhiain (diipaain arht ris'i bbaas'it) diipaain arht ris'i aakhnn lHgee, "saadhuu philaaN iHchaa nuuN anichaa dee ruup viHc bdlee| sNsaar viHc aneekaaN prkaar diiaaN iHchaavaaN hn jihnaaN viHc phs kee aatmaa klais' paauNdaa hai| saadhuu iHchaa nuuN anichaaN naal jiHt kee suHkh paauNdaa hai| // 1 // "iHchaa vs mnuHkh naa maaN nuuN jaanndaa hai, naa pitaa nuuN jaanndaa hai atee naa guruu nuuN| uh saadhuu raajaa atee deevtaa tHk daa tirskaar kr skdaa hai| // 2 // "iHchaa dee muul viHc dhNn haanii atee bNdhn hn naal hii cNgee daa vichoorraa jnm atee mrn vii hn| // 3 // "iHchaa apnnee caahunn vaalee nuuN vii nhiiN caahuNdii pr iHchaa rhit nuuN caahuNdii hai| is lii iHchaa nuuN anichaa naal jiHt kee suHkh praapt huNdaa hai| // 4 // "saadhuu v kheetr kaal bbaav atee apnnee dhiirj s'ktii nuuN naa chupaauNdaa hooiaa apnnee kiitee paap krmaaN dii aaloocnaa kree / // 5 // is prkaar diipaain arht ris'ii nee aakhiaa| [104]

Page #112
iktaaliivaaN adhiain (iNdrnaag arht ris'i bbaas'it) "joo aatmaa apnnee kNm dhNdee lii vikhaavaa krdii hai, uh tpsiHaa nuuN apviHtr krkee mnuHkhaaN daa iHktth krdii hai| // 1 // "uhnaaN kaamnaa shit tHp krnaa vaaliiaaN daa tHp khridee hooee tHp dii trhaaN hai| uhnaaN daa jiivn vikiiaaN hooiaa hai| uhnaaN diiaaN kriaavaaN dus'ttaaN dii trhaaN hn| uh mooh mmtaa viHc phsee tthHg hn"| // 2 // "ujaarr viHc jaaN glee dee cheed hoonn tee mgr mHch ks'tt nuuN praapt krdaa hai isee prkaar bbviHkh nuuN naa veekhnn vaalaa maarrii buHdhii kaarn duHkhaaN daa anubbv krdaa hai| // 3 // "jiveeN mgr mHch paannii tooN rhit smuNdrii tHtt dii ghaah viHc phs jaaNdaa hai| isee prkaar mooh ruupii philvaan tooN preert mnuHkh keevl vrtmaan viHc suHkh bbaaldaa hai // 4 // "jiveeN paannii viHc rihaa haathii jldhaaraa viHc phs diin durvl hoo jaaNdaa hai| usee prkaar bboojn naal hii sNbdh rHkhnn vaalaa mnuHkh cNgaa maarraa naa pchaandaa hooiaa aHkhaaN bNd kr laiNdaa hai| // 5 // "ghii dee ghrree viHc pii mHkhii beevs' hoo kee maut nuuN praapt krdii hai| isee prkaar s'hid dee lii drkht dee muuhrlee ttaahnii tee hHth paauNnn vaalaa paannii soocdaa hai ki maiN s'hid praapt kraaNgaa pr ih nhiiN soocdaa ki maiN gir jaavaaNgaa"| // 6 // "maas daa iHchk mgrmHch apnnaa bboojn khoojdaa hai| maas iHchuk atee critr bbris'tt mnuHkh isee prkaar praanniiaaN dii hiNsaa krdaa hai| // 7 // [105]

Page #113
"thoorrii buHdhii vaalaa aadmii kiimtii mnii nuuN sitt kee keevl suut dee dhaagee naal apnnaa mn bhilaauNdaa hai| us prkaar agiaanii aatmaa srvg dee dhrm nuuN chHdd kee mooh viHc phsee mnuHkhaaN naal hiNsaa krdaa hai| // 8 // "sunnn naal hii j'hir daa aabbaas hoo jaaNdaa hai| ih jaann kee agiaanii uHthee apnnee aap nuuN joorrdaa hai| thoorrii umr lii tpsiHaaN nuuN chHdd kee aneekaaN prkaar dee krm krdaa hai| // 9 // "tp dee aasree jiunn vaalaa tpsvii jiivn jiuNdaa hai| kooii giaan naal jiuNdaa hai| kuHjh crn, krn, ruup, critr kriaa naal jiivn btiit krdee hn| // 10 // "jihnaaN nee bbeekh nuuN jiivn daa saadhn bnnaaiaa hai uh as'udh jiivn jiuNdee hn| vidiaa atee mNtr dee updees' atee glt suneehee bbeejdee hn| ajihee viaktiiaaN lii tp daa updees' deennaa mus'kl hoo jaaNdaa hai| // 11 // "kuHjh look teejii naal kiitee krmaaN raahiiN, mitthii bbaas'aa, cturaaii naal jaaN cauprr daa updees' dee kee as'udh jiivn btiit krdee hn| 12-13 // "iNdraag ris' is kr aakhnn lHgee joo uh giaanii aatmaa mhinee mhinee viHc tp krdaa hooiaa, tp khoohlnn smeeN ghaah dee aHgee pii ais jiNnaa bboojn hinn krdaa hai| pr sHcee dhrm daa updees' naa deenn kaarn dhrm dii 100 viiN klaa nuuN vii praapt nhiiN huNdaa| // 14 // "kooii mainuuN naa jaannee kooii mainuuN jaannee atee maiN kisee nuuN naa jaannaa saadhk agiaat dee naal agiaat hoo kee smaaj viHc bbikhs'aa lii ghuNmee"| // 15 // [106]

Page #114
"joo saadhuu pNj bniipk tooN s'udh bbikhs'aa ees'naa vidhii naal grhinn krdaa hai krm khaatmee dee lii bboojn krn vaalee athvaa jiiv rhit bboojn krn vaalee dee lii laabb huNdaa hai"| // 16 // "jiveeN jNglii kbuutr atee gaavaaN sveeree bboojn lii jaaNdiiaaN hn| saadhuu vii bboojn lii us prkaar jaavee| naa jiaadaa boolee iHcht bboojn naa praapt hoonn tee mn nuuN ks'tt naa deevee"| // 17 // is prkaar iNdrnaag arht ris'i nee aakhiaa| [107]

Page #115
byaaliivaaN adhiain (soom arht ris'ii bbaas'it) "saadhuu vHddee, drmiaanee atee choottee kisee vii pdvii tee hoovee, uh thoorree tooN bhutaa caahuNnn dii iHchaa naa kree| paap rhit hoo kee saadhuu nuuN vaar vaar paap krm seevn nhiiN krnaa caahidaa soom arht ris'ii nee is prkaar aakhiaa| trtaaliivaaN adhiain (ym arht ris' bbaas'it) "laabb viHc joo khus' nhiiN hai atee nuksaan viHc naa khus' nhiiN hai| uh mnuHkh mnukhaaN viHc s'rees'tth hai jiveeN ki deevteeaaN viHc deeviNdr" ym arht ris'ii nee is prkaar aakhiaa| cutaaliivaaN adhiain (vruun arht ris' bbaas'it) "raag atee dvees dii piirraa tooN jis dii aatmaa piirrt nhiiN huNdii uh shii phaislaa krdaa hai is prkaar vruun arht ris'ii nee aakhiaa| ********* ttipnii: 42vaaN, 43vaaN atee 44vaaN adhiain dii keevl iHk iHk hii gaathaa praapt huNdii hai| hoo skdaa hai ki smeeN dee prbbaav naal ihnaaN ris'iaaN dii baannii lupt hoo gii hoovee| aHj ihnaaN dee naaN hii rhi gee hn| ihnaaN tiNnaa adhiainaa dee baaree vistaar naal kuHjh vii nhiiN aakhiaa jaa skdaa| [108]

Page #116
paitaaliivaaN adhiain (beemnn arht ris'ii bbaas'it) "iHthee mnuHkhaaN dii umr ghHtt hai atee nrkaaN viHc bhut lNbii umr huNdii hai| saaree kaam bboog nrk dee muul hn| phir koonn budhiimaan purs' kaam vaasnaa viHc phseegaa tee khus'ii mhisuus kreegaa| // 1 // "saadhk naa paap kree, naa jiivaaN dii hHtiaa kree, kaam bboogaaN tooN uHpr uHtth kee saadhuu uHc niic tthikaaniiaaN viHc aanNd mhisuus naa kree| sgooN hvaa dii trhaaN is jaal nuuN paar kr lvee| // 2 // "beemnn arht ris'i aakhnn lHgee ! joo mnuHkh paap krdaa hai uh nis'cai hii apnnii aatmaa daa bblaa nhiiN krdaa, kiuNki apnnee raahiiN kiitaa paap krm aatmaa nuuN khud bboognaa paiNdaa hai| // 3 // "agliiaaN sHt gaathaavaaN pNdrveeN adhiain dee 11 tooN 17 gaathaaN dee viHc vii aauNdiiaaN hn soo uHthee is daa arth jaann lainnaa caahidaa hai| 10|| jis nuuN hiNsk chHdd diNdaa hai, jis nuuN uh nhiiN khaaNdaa atee jis nuuN sHp vii pkrrdaa nhiiN, us nuuN ihnaaN vstaaN daa ddr staauNdaa j'ruur hai"||11|| "saaph tee mitthaa paannii atee bbHjn vaalee ddhaadd atee siNgh vaalee ps'uuaaN daa doos' kmjoor mnuHkh nuuN rookdaa hai| isee prkaar paap nuuN rooknnaa caahidaa hai12 // [109]

Page #117
"paap krm dee udai hoonn tee aatmaa duHkh nuuN praapt krdaa hai| doos'ii viaktii atee doos'aaN nuuN grhinn krn vaalaa paap krmaaN nuuN jnm diNdaa hai"||13|| "bbucaal, hrr, aHg jaaN ghaah dee smuuh viHcoo mrkee, phir jiiv uhnaaN jiivaaN dii hii hiNsaa krdaa hai| phl daa krm jee mjuud hai taaN jiNdgii vii caaluu rheegii| // 14 // "mrn vaalee nuuN smuNdr jinii prithvii daa jiivn dee diHtaa jaavee taaN vii uh mrnaa nhiiN caaheegaa // 15 // "puHtr, ptnii, dhNn, raaj, vidiaa atee gunn saaree praanniiaaN lii jiuNdee hoonn tee hii uhnaa nuuN aanNd dee skdee hn| 16 // "look viHc paanniiaaN dee raahii dusree jiivaaN nuuN bboojn is lii ditaa jaadaa hai taaN ki uh praannaa dii rHkhiaa kr sknn atee duHkh too chuttkaaraa paa sknn| // 17 // "s'str atee agnii naal jiveeN apnnee sriir tee coott, jln atee veednaa huNdii hai| usee prkaar saaree deeh dhaariiaaN nuuN vii veednaa huNdii hai| 18 // "praanniiaaN nuuN mrnaa psNd nhiiN, saaree praanniiaaN nuuN rhim cNgaa lHgdaa hai| is lii saadhuu hiNsaa daa tiaag kree // 19 // ahiNsaa saaree praanniiaaN dee lii s'aaNtii deenn vaalii hai| ahiNsaa saaree paanniiaaN viHc atiNdriiaaN (iNdriiaaN tooN pree) paarbrhm prmaatmaa hai"| // 20 // [110]

Page #118
"saaree praanniiaaN prtii rhim krn vaalee munii nuuN deeviNdr, ms'huur dhrtii dee raajee vii nms'kaar krdee hn"| // 21 // atee daanviNdr "diaas'iil munii, praanniiaaN tee diaa dee lii teel dee bbree paatr dee dhaark dii trhaaN iHk mn hoo kee jiivn gujaaree"| // 22 // "saadhuu praannii maatr nuuN raah dikhaauNnn vaalii, jiNneedr bbgvaan raahiiN phrmaaii aagiaa nuuN svikaar kr kee saaree bNdhnaa tooN mukt huNdee hn"| // 23 // "viitraag, iNdriiaaN jeetuu giaanii dii gHl nuuN joo mnuHkh svikaar nhiiN krdee uh nis'cai hii duHkh dee bbaagii huNdee hn"| // 24 // "joo jinees'vr dii aagiaa daa bbaav puurvk abbiNndn krdaa hai us dee lii kliaann atee suHkh apnnee aap praapt huNdee hn| ridhiiaaN us dee lii durlHbb nhiiN huNdiiaaN"| // 25 // "jiveeN bbiNn bbiNn bbaav atee gunnaaN dee prgtt hoonn tee mNn nuuN aanNd huNdaa hai atee jiveeN mgrmHch tiirth tee sthaapt kmlaa vaalee sroovr viHc s'oobbaa paauNdaa hai isee prkaar bbiNn bbiNn prkaar dee bbaav atee gunn prgtt hoonn tee jineesvr prmaatmaa daa sidhaaNt s'oobbaa paauNdaa hai| iHcht rsaain dii trhaaN jineesvr daa drs'n kis nuuN piaaraa nhiiN hooveegaa"? // 26-27 // "is'naan nhiiN krn vaalee viaktii lii jiveeN sroovr cNgaa lgdaa hai| roog piirrt nuuN vaid daa ghr atee dvaaii cNgii lgdii hai| bbuHkhee piaasee nuuN bboojn cNgaa lgdaa hai| yuHdh viHc ghbraaee hooee mnuHkh nuuN surHkhiat sthaan cNgaa lgdaa hai| tthNdd tooN piirrt mnuHkh nuuN aHg cNgii lgdii hai| hvaa tooN piirrt

Page #119
viaktii nuuN grm thaaN cNgii lgdii hai| bbai ruupii agnii tooN joo apnnii rHkhiaa caahuNdaa hai atee krjee tooN duHkhii mnuHkh nuuN dhNn cNgaa lgdaa hai| // 28-29 // "gNbbiir chuutbbHdr heetuu ny tooN ujvl jiNneedr bbgvaan dee vcn diiaaN s'rnn viHc jaann vaalee nuuN ajihaa hii aanNd anubbv huNdaa hai| jivee piaasee viaktii nuuN paannii milnn tee huNdaa hai| // 30 // "tthNdd dee moosm daa jl s'udh huNdaa hai puurn cNdrmaa mNglkaarii huNdaa hai| prkaas' krdii kooii mnnii atee vis'thaar vaalii dhrtii jiveeN jNglaaN naal subbaaeemaan huNdii hai isee prkaar subbaavk gunnaaN tooN bbrpuur jain dhrm subbaaeemaan huNdaa hai| jiveeN cNdrmaa atee taariaaN dee smuuh dee phailn naal aakaas' subbaaeemaan huNdaa hai"| // 31-32 // "jis nee srvg daa dhrm praapt kiitaa hai| us aatmaa daa vigiaan vikst huNdaa hai| jiveeN ki himaaliaa prbt tee drkht s'oobbaa paauNdee hn atee jiveeN pvitr atee asrdaaik dvaaii dii s'ktii bl atee viirj viHc vaadhaa krdii hai isee prkaar jiNneedr bbgvaan daa dhrm stv buHdhii, mtii meedhaa atee gNbbiirtaa viHc vaadhaa krdaa hai| // 33-34 // "prcNdd (buree) raajaa daa atee sNsaar viHc guruu daa aroogtaa deenn vaalee vaid dii aagiaa daa paaln naa krnaa duHkh daa kaarn hai| "cNgee raajee daa saas'n jNgl viHc raah dHsnn vaalee jaaN sNsaar ruupii jNgl dee raah dHsnn vaalee guruu daa updees' atee vaid dee roog daa upcaar ih sHbb lii bblaa krn vaalaa hai| 35-36 // [112]

Page #120
"puNns'iil, buHdhiimaan, jiNneedr deev dii aagiaa daa ulNghnn isee prkaar duHkhkaarii hai, tiNn look dee saar bbuut mhaan giaanii mhaaNpurs'aaN nee joo aakhiaa hai atee jiivn dee lii shii hai| us giaan nuuN chooh kee us tooN kdee piHchee naa httee| // 37-38 // "raaj ciNnh bNn kee rstee svaar joodhaa siNghnaad krkee jee rnn bbuumii viHcoo bbHjdaa hai taaN uh soobbaa nhiiN paauNdaa| agNdhn kul (iHk praaciin kul) viHc paidaa hooee sHp jee mhaaN vis' nuuN chHdd kee phir us nuuN grhinn krdaa hai taaN hiintaa nuuN praapt huNdaa hai| // 39-40 // "jiveeN rukmii kul viHc utpn hooee sHp suNdr bboojn krkee us nuuN ugldee hn phir us nuuN khaa jaaNdee hn| is lii uh sHp dhikaar dee paatr huNdee hn| isee prkaar jiNneedr bbgvaan dii aagiaa daa paaln krn vaalaa apnnii aatmaa daa kliaann krdaa hai| sNsaar dii aHg tooN nikl kee suHkhii huNdaa hai ihoo sHcaa suHkh hai| 41-42 // "iNdr daa vjr, jldii aHg, krjaa atee dus'mnn inii haanii nhiiN phuNcaa skdee jinhaaN mn viHc paidaa hooiaa ridhii daa hNkaar phuNcaauNdaa hai| // 43 // "j'hir atee mgr mHch aadi naal bbree sroovr, vis' kNniaa atee maas naal bbrii ndii dii trhaaN suHkh dee krm vii aNt viHc duHkh daa hii kaarn bnndee hn| // 44 // [113]

Page #121
"jiveeN teej tlvaar miaan viHc rhiNdii hai atee aHg suaah viHc ddhHkii rhiNdii hai, isee prkaar aatmaa daa jeetuu purs' vii bbiNn bbiNn prkaar dee liNg atee bbees viHc chupee rhiNdee hn"| |45| "kaam tiHkhii kaiNcii dii trhaaN hai atee duHkh daa kaarn hai| pr uhii trisnaa deeh dhaariiaaN dee lii s'aaNtii atee trisnaa nuuN cheetii kHs'tt deenn vaalii hai"|||46|| "deev naag, gNdhrv, ps'uu, maanv dee naal us nee saaree sNsaar daa tiaag kr diHtaa hai jis nee trisnaa dee bNdhn nuuN toorr diHtaa hai"| // 47 // "aHkhaaN viHc kHjl lgaaunnaa, jkhm tee laip krnaa, laakh daa tpaaunnaa atee baan nuuN jhukaaunaa ihnaa saariiaaN kriaavaaN piHchee kaarj atee kaarn dii prNpraa kNm kr rhii hai"| // 48 // "teej aHg nuuN ghHtt bnnaaun lii bbuHkh tee kaabuu krn lii, bboojn, srvg bbgvaan dee vcn viHc hii hai| ih sNjm dee lii hitkaarii hai"| || 49 || I "bNdhn caahee loohee daa hoovee jaaN soonee daa uh duHkh daa kaarn bnndaa hai ddNddee daa muHl kinhaa tthiik kiuN naa hoovee, us dii coott naal duHkh phuNcdaa hai"| || 50 || "svrg dii iHchaa tooN rhit hoo kee buHdhiimaan, kaarj atee kaarn nuuN phicaanee| aatmaa dee bbHlee lii deeh dhaarn dii bbaavnaa tooN mukt rhee"| ||51|| [114]

Page #122
"sNsaar smuNdr viHc kis'tii claaunn vaalaa kistii dii rHkhiaa krdaa hai| nis'aanaa praapt krn daa iHchuk mnuHkh thoorree dii rHkhiaa krdaa hai| jiveeN bbuHkhaa mnukh bboojn dii rHkhiaa krdaa hai usee prkaar saadhk apnnee sriir dii rHkhiaa krdaa hai"| // 52 // cc "saadhk apnnee aNdr prgtt hoonn vaalii s'ktii daa sNjm shii prkaar naal istmaal kree| phulaaN dii vrtooN krn vaalee phuHl dee aadi kaarn biij dii rHkhiaa krdee hn"| // 53 // is prkaar bees'mnn arht ris'i nee aakhiaa| [115]

Page #123
ris' bbaas'it prthm sNgrihuunnii: | viih teek buHdh bbgvaan aris'tt neemii dee smeeN hooee, prbbuu paars naath dee smeeN pNdraaN atee baakii mooh nuuN jiHtn vaalee bbgvaan mhaaNviir dee smeeN hooee hn| ihnaaN dee naaN arht ris'iaaN dee naaN is prkaar hn| 1. naard, 2. bjiiai putr, 3. amit, 4. aNgii ris'ii, 5. pus'ps'aal, 6. blklciirii, 7. kurm, 8. keetlii putr, 9. ks'Hp, 10. teetlii puHtr, 11. mNkhlii, 12. yuHgaa, 13. bbiaalii, 14. baahuuk mhu, 15. sooriaan, 16. biNduu, 17. bipuu, 18. vris kris'n, 19. aariaa, 20. utkttvaadii, 21. truun ris'ii, 22. gNdhrv, 23. raam arht ris', 24. hrii girii, 25. aNbrr maatNg, 26. vaartaa, 27. s'Ns, 28. aadrk, 29. vrmaan, 30. vaayuu, 31. paars'v, 32. piNg, 33. aruunn, 34. ris'i girii, 35. adaalk, 36. viHt, 37. srii girii, 38. saatii putr, 39. sNjee, 40. dipaain, 41. iNdrnaag, 42. s'oom, 43. ym, 44. vruunn, 45. veenn| // 1-6 // sNgrinnii gaathaa doo: ris'i bbaart suutr dii gaathaa anusaar 45 adhiainaaN dee naaN is prkaar hn: 1. sooyvNd, 2. jss, 3. abbileev, 4. aadaan rjikh, 5. maanaa, 6. tm, 7. sv, 8. aaraaee, 9. jaav, 10. deey, 11. nivveey, 12. lookeesnaa, 13. kimth, 14. suurt, 15. saataa, 16. visy, 17. vijjaa, 18. bjj, [116]

Page #124
19. aariaa, 20. ukHl, 21. naaNgti jaanaami, 22. pddisaaddii, 23. tthvn duveernee, 24. sH, 25. vNs, 26. dhNm, 7. saahuu, 28. soot, 29. sNvti, 30. ahsvHtoo, 31. smeelooee, 32. kisii, 33. baalee, 34, pNddit sgnaa, 35. kris'n, 36. tpHt, 37. udaiy, 38. suHbaa, 39. paav, 40. iHchaa anichaa, 41. aajiivoo, 42. uHpjiny, 43. laabbee, 44. gootthaaniooN, 45. amp paapn hiNsaayuu [117]