________________
ਅਭਵੱਯਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਿੱਧ ਸਥਿਤੀ ਪਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਭਵ ਕਿੱਥੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ॥30॥
“ਸਿਧ ਆਤਮਾ ਲੋਕ ਦੇ ਉਪਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ਉਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਆਤਮਾ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਗੇ ਆਤਮਾ ਦੇ ਠਹਿਰਨ ਯੋਗ ਸਥਾਨ ਨਹੀਂ। ਉਸ ਦੀ ਗਤੀ ਉਰਧਵ ਗਤੀ (ਧੂਏਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ। ਪਰ ਆਤਮਾ ਉੱਥੇ ਤੱਕ ਹੀ ਰੁਕਦੀ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਧਰਮਾਸਿਤ ਕਾਇਆ ਹੈ (ਸਾਰੇ ਕਰਮਾ ਦੇ ਪੜਦੇ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੇ ਆਤਮਾ ਸੁਖ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ) ਹੈ। ਆਸਤੀ ਲੱਛਣ ਤੋਂ ਸੱਦਭਾਵ ਸ਼ੀਲ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਪਰਮ ਨਿਤ ਅਤੇ ਸ਼ਾਸਵਤ (ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ॥31॥
ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਦੇਹ ਧਾਰੀ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਦਵ, ਖੇਤਰ, ਕਾਲ ਅਤੇ ਭਾਵ ਤੋਂ ਨਿਤ ਅਤੇ ਅਨਿਤ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹਿਦਾ ਹੈ। ॥32॥
‘ਗੰਭੀਰ ਸਰਵੋਤਭਦਰ ਸਾਰੇ ਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਹਿਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅੰਦਰ ਦੀ ਗੁਫਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਰਵਗ ਰਾਹੀ ਫਰਮਾਏ ਧਰਮ ਨੂੰ ਜੋ ਠੀਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਾਲ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਪਹਿਚਾਨਦਾ ਹੈ ਉਹ ਆਤਮਾ ਧੰਨ ਹੈ”॥33॥
***********
ਟਿਪਨੀ: ਕਰਮ ਬੰਧ ਦੇ ਦੋ ਰੂਪ ਹਨ, ਕਸ਼ਾਏ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਜੋ ਕਰਮ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਬੰਧਨ ਕਮਜੋਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜੋ ਕਸ਼ਾਏ ਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਕਾਰਨ ਬਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਫਲ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਜਿਹਨਾਂ ਕਰਮਾ ਵਿੱਚ ਉਦਵਰਤਨ, ਅਪਵਰਤਨ ਅਤੇ ਸਕਰਮਨ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਉਹ ਨਿੱਧਤ ਕਰਮ ਅਖਵਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਹਨਾਂ ਕਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਉਦਵਰਤਨ ਆਦਿ ਕ੍ਰਿਆ ਨਹੀਂ ਉਹ ਨਿਕਾਚਿਤ ਕਰਮ ਹਨ।
[23]
