________________
ਸੈਂਤੀਵਾ ਅਧਿਐਨ (ਗਿਰੀ ਅਰਹਤ ਰਿਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਿਤ)
“ਕੁੱਝ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕੀ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਥੇ ਪਾਣੀ ਸੀ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਪਰਿਵਰਾਜਕ ਸ੍ਰੀਗਿਰੀ ਅਰਹਤ ਰਿਸ਼ੀ ਨੇ ਆਖਿਆ।
“ਉਹ ਅੰਡਾ ਆਇਆ ਅਤੇ ਟੁੱਟੀਆਂ ਸਾਰੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੇ ਲੋਕ ਦੀ ਰਚਨਾ ਉਸ ਤੋਂ ਹੋਈ। ਪਰ ਕਈ ਇਹ ਆਖਦੇ ਹਨ, ਕੀ ਸਾਨੂੰ ਵਰੂਨ ਵਿਧਾਨ (ਪਾਣੀ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ) ਕਬੂਲ ਨਹੀਂ ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਦੁੱਧ, ਮੱਖਨ, ਸ਼ਹਿਦ ਅਤੇ ਲੱਕੜੀਆਂ ਇੱਕਠੀਆਂ ਕਰਕੇ ਖਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ੰਖ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਅਗਨੀ ਹੋਤਰ ਕੁੰਡ ਨੂੰ ਜਾਗਰਤ ਕਰਦਾ ਰਹਾਂਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਇਹ ਸਭ ਬੋਲਦਾ ਹਾਂ।
“ਇਹ ਲੋਕ ਮਾਇਆ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗੀ, ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਵਰਤਮਾਨ ਇਸ ਤੱਥ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਸਾਧਕ ਸੂਰਜ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਵੇ, ਜਿੱਥੇ ਸੂਰਜ ਹੋਵੇ ਉੱਥੇ ਰੁੱਕ ਜਾਵੇ, ਫਿਰ ਜਿੱਥੇ ਖੇਤ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਉੱਚੀ ਨੀਵੀਂ ਭੂਮੀ ਹੋਵੇ ਉੱਥੇ ਰੁਕੇ। ਰਾਤ ਬਤੀਤ ਹੋਣ ਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਉਗਨ ਤੇ ਪੂਰਵ, ਪੱਛਮ, ਉੱਤਰ ਜਾਂ ਦੱਖਣ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕਿਸੇ ਇਕ ਦਿਸ਼ਾ ਨੂੰ ਧਾਰਨ ਕਰਕੇ ਚੱਲੇ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਚੱਲਣ ਵਾਲਾ ਕਰਮਾ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸ੍ਰੀਗਿਰੀ ਅਰਹਤ ਰਿਸ਼ੀ ਨੇ ਆਖਿਆ। ਟਿਪਨੀ: ਵੈਦਿਕ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਦੇ ਕਈ ਸਿਧਾਂਤ ਪਰਚਲਤ ਹਨ। ਕੋਈ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੀ ਰਚਨਾ ਇਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਅੰਡੇ ਤੋਂ ਹੋਈ ਹੈ। ਕੋਈ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਉਤਪਤੀ ਮੰਨਦਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਮਾਂ ਨੂੰ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਮੰਨਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਲੋਕ ਯਗ ਤੋਂ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੀ ਰਚਨਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਕੁੱਝ ਲੋਕ ਈਸ਼ਵਰ
[96]
