________________
“ਸੰਸਾਰੀ ਆਤਮਾ ਹਰ ਸਮੇਂ ਕਰਮ ਬੰਧਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਸਮੇਂ ਹੀ ਕਰਮ ਦੀ ਨਿਰਜਰਾ ਵੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਤਪ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਨਿਰਜਰਾ ਵਿਸ਼ੇਸ ਹੈ। ਅੰਕੁਰ ਤੋਂ ਸਕੰਧ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਸਕੰਧ ਤੋਂ ਸ਼ਾਖਾਂ ਫੁਟਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਦਰਖਤ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਆਤਮਾ ਦੇ ਸ਼ੁਭ ਅਸ਼ੁਭ ਕਰਮ ਇਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ”। ॥10॥
“ਬੱਧ ਸਪਸ਼ਟ ਅਤੇ ਨਿਧਤ ਕਰਮਾ ਵਿੱਚ ਉਪਕਰਮ (ਬੰਨੇ ਕਰਮਾ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ) ਉਤਕਰ ਅਤੇ ਸੰਸੋਭ ਅਤੇ ਖਾਤਮਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਨਿਕਾਚਿੱਤ ਕਰਮ ਦੀ ਤਕਲੀਫ ਜਰੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ”। ॥12॥
“ਬੁੱਕ ਭਰ ਕੇ ਉਪਰ ਉਠਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ, ਹੋਲੀ ਹੋਲੀ ਹੇਠਾਂ ਨੂੰ ਗਿਰ ਕੇ ਖਤਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਨਿਦਾਨ (ਕਰਮ ਬੰਧਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ) ਰਾਹੀ ਕੀਤਾ ਕਰਮ ਜ਼ਰੂਰ ਫਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ”। ॥13॥
“ਦੇਹ ਧਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਥੋੜੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਪ ਕਰਮ ਬਹੁਤ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਕਰਮ ਦੁਖ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਪਾਪ ਕਰਮਾ ਦਾ ਬੰਧਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਇਸ ਦੀ ਨਿਰਜਰਾ ਲਈ) ਦੁਸ਼ਕਰ ਤੱਪ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੈ”। ॥14॥
“ਬੋਧੀ-ਸ਼ੀਲਵਾਨ ਜੋਗੀ ਸਾਧਕ ਪਾਪ ਕਰਮਾ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਸ਼ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਰਮ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੇ ਅਨੇਕਾਂ ਰਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ”। ॥15॥ “ਤੱਪ ਸੰਜਮ ਯੁਕਤ ਆਤਮਾ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਛੇਦਨ ਕਰਕੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਵਾਦ ਪੂਰਵ ਦੀ ਵਸਤੂ ਅਤੇ ਗਤੀ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ ਮਿਲਾਪ ਹੁੰਦਾ ਹੈ”। ॥16॥
“ਇਹ ਲਬਦੀਆਂ (ਰਿਧੀਆਂ ਸਿੱਧੀਆਂ) ਪਾਪ ਬੰਧਨ ਰੂਪ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕਦੇ ਵੀ ਦੁਖਾਂ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਜਿਵੇਂ ਮਿਲੇ ਜੁਲੇ [20]