________________
ਉਨੱਤੀਵਾਂ ਅਧਿਐਨ (ਵਰਧਮਾਨ ਅਰਹਤ ਰਿਸ਼ਿ ਭਾਸ਼ਿਤ)
ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਹਾ ਵਹਿ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਵਹਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ? ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਤੇ ਮੁਨੀ ਬੋਲੇ ਕਿ “ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਇਹਨਾਂ ਵਹਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। 1 ॥
“ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਇੰਦਰੀਆਂ ਜਾਗਰਤ ਹਨ, ਉਹ ਸੁਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਇੰਦਰੀਆਂ ਸੁਤੀਆਂ ਹਨ। ਉਸ ਦੀ ਆਤਮਾ ਜਾਗਰਤ ਹੈ। ਪੰਜੇ ਇੰਦਰੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਆਤਮਾ ਕਰਮ ਧੂੜ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਣਗਿਹਲੀ ਰਹਿਤ ਮੁਨੀ ਉਹਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕਰਮ ਧੂੜ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਵਰਧਮਾਨ ਅਰਹਤ ਰਿਸ਼ੀ ਨੇ ਆਖਿਆ। ॥2॥
“ਕੰਨ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਚੰਗੇ ਜਾਂ ਬੁਰੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਪਾਕੇ ਜੋ ਮੁਨੀ ਇਕ ਚਿਤ ਰਹੇ ਚੰਗੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਮੋਹ ਨਾ ਰੱਖੇ ਅਤੇ ਮਾੜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦਵੇਸ਼ ਨਾ ਕਰੇ। ਮਨ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਸ਼ਬਦਾ ਪ੍ਰਤੀ ਨਾ ਫਸੇ ਅਤੇ ਭੈੜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦਵੇਸ਼ ਨਾ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਸਾਧੂ ਅਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਜਾਗਦਾ ਹੋਇਆ ਕਰਮ ਵਹਾਅ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ”। ॥3-4॥
“ਅੱਖ ਨਾਲ ਚੰਗੇ ਜਾਂ ਬੁਰੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਪਾਕੇ ਜੋ ਮੁਨੀ ਇੱਕ ਚਿਤ ਰਹੇ ਚੰਗੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਮੋਹ ਨਾ ਰੱਖੇ ਅਤੇ ਮਾੜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦਵੇਸ਼ ਨਾ ਕਰੇ। ਮਨ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਸ਼ਬਦਾ ਤੀ ਨਾ ਫੀਸੇ ਅਤੇ ਭੈੜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦਵੇਸ਼ ਨਾ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਸਾਧੂ ਅਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਜਾਗਦਾ ਹੋਇਆ ਕਰਮ ਵਹਾਅ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ॥5-6 ॥
“ਨੱਕ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਸੁਗੰਧ ਜਾਂ ਦੁਰਗੰਧ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਕੇ ਸਾਧਕ ਸੁਗੰਧ ਪ੍ਰਤੀ ਮੋਹ ਨਾ ਕਰੇ ਅਤੇ ਦੁਰਗੰਧ ਪ੍ਰਤੀ ਦਵੇਸ਼ ਨਾ ਰੱਖੇ ਮਨ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਲੱਗਣ ਵਾਲੀ ਗੰਧ ਪ੍ਰਤੀ ਅਪਣਾ ਮਨ ਨਾ ਲਾਵੇ ਅਤੇ ਭੈੜੀ ਗੰਧ ਪ੍ਰਤੀ ਦਵੇਸ਼ ਨਾ ਕਰੇ। ਗੰਧ ਪ੍ਰਤੀ ਦਵੇਸ਼
[74]