________________
ਗਿਆਰਵਾ ਅਧਿਐਨ (ਮੰਖਲੀ ਪੁੱਤਰ ਅਰਹਤ ਰਿਸ਼ਿ ਭਾਸ਼ਿਤ) | ਇਥੇ ਮੰਖਲੀ ਪੁਤਰ ਜੈਨ ਆਗਮਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਧ ਅਜਿਕ ਫਿਰਕੇ ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੰਖਲੀ ਪੁੱਤਰ ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਤੋਂ ਭਿੰਨ ਹੈ, ਗੋਸ਼ਾਲਕ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦਾ ਸਮਕਾਲੀ ਸੀ ਜਦ ਕਿ ਇਹ ਮੰਖਲੀ ਪੁਤਰ 22ਵੇਂ ਤੀਰਥੰਕਰ ਨੇਮੀ ਨਾਥ ਸਮੇਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ)
“ਵੀਰਾਗ ਦੀ ਆਗਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਸੰਸਾਰਿਕ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੱਜਣ ਵੀ ਮੁਨੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ, ਪਰ ਸੰਸਾਰਿਕ ਗਿਆਨ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਛੱਡ ਕੇ ਅਧਿਆਤਮਕ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੀ ਮੁਨੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਕੇਵਲ ਚਰਨ - ਕਰਨ ਆਚਾਰ ਦੇ ਨਿਯਮ - ਉਪ ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਰਹਿਕੇ ਅਪਣੀ ਆਤਮਾ ਅਤੇ ਦੂਸਰੇ ਦੀ ਆਤਮਾ ਦੇ ਗਿਆਨ ਤੋਂ ਵੱਖ ਰਹਿਨ ਵਾਲਾ ਸਾਧੂ ਚਰਨ - ਕਰਨ ਦੇ ਸਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਧ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਹਿਚਾਨਦਾ ਹੈ।
ਮੁਨੀ ਕੱਸ਼ਟਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਕੰਬ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਹਨਾਂ ਦੁਖਾਂ ਨੂੰ ਭੋਗਦਾ ਹੈ ਸੰਚਿਤ, ਵ ਆਦਿ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਛੋਟਾ ਹੈ ਕਸ਼ਾਏ (ਕਰੋਧ, ਮਾਨ, ਮਾਇਆ, ਲੋਭ) ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਸ਼ਾਏ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦਾ ਹੈ ਉਹ ਆਤਮਾ ਦਾ ਰੱਖਿਅਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਜਿਸ ਸਾਧੂ ਨੂੰ ਸਾਧੂ ਜੀਵਨ ਦੇ ਕੱਸ਼ਟ (ਪਰੀਸ਼ੈ) ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਤੇ ਨਾ ਤਾਂ ਕਾਂਬਾ ਛੁਟਦਾ ਹੈ ਨਾ ਦੁਖ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਸ਼ੋਭ, ਸੰਘਟਨ, ਸੰਪਦਨ, ਚਲਨ, ਉਦਾਰਣ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਹ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਭਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਦਲਦਾ ਉਹ ਮੁਨੀ ਆਤਮ ਰੱਖਿਅਕ ਮੁਨੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਰੱਖਿਅਕ ਮੁਨੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਭਾਵ ਪ੍ਰਗਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਅਜਿਹਾ ਰੱਖਿਅਕ ਮੁਨੀ ਹੀ ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਚਾਰ ਗਤੀ ਤੇ ਚਾਰ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜਿਸ ਦਾ ਅੰਤ ਹੈ ਅਜਿਹੇ ਸੰਸਾਰ ਰੂਪੀ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਆਤਮਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ।
[27]
