________________
“ਜੀਵ ਅਪਣੇ ਕੀਤੇ ਸ਼ੁਭ ਅਸ਼ੁਭ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਫਲ ਆਪ ਭੋਗਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਦੂਸਰੇ ਦੇ ਕੀਤੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਫਲ ਨਹੀਂ ਭੋਗਦਾ। ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਜਾਂ ਪਰਿਹਿ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਕੇ, ਇਹ ਜੀਵ ਕਰਮਾ ਦਾ ਅੰਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਚਤੁਰਯਾਮ ਧਰਮ ਦਾ ਅਰਾਧਕ, ਨਿਰਗ੍ਰੰਥ ਅੱਠ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਕਰਮ ਦਾ ਬੰਧਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਇਹ ਕਰਮ ਚਾਰ ਗਤੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫਲ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਰਕ, ਪਸ਼ੂ, ਮਨੁੱਖ ਅਤੇ ਦੇਵ”।
“ਇਹ ਲੋਕ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਇਹ ਲੋਕ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀ, ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਭੱਵਿਖ ਵਿੱਚ ਰਹੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕ ਧਰੁਵ ਹੈ, ਨਿਯਤ ਹੈ, ਸ਼ਾਸਵਤ ਹੈ, ਅਕਸ਼ੈ ਹੈ, ਅਵਿਯਾਯੇ ਹੈ, ਅਵਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਤ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੰਚਾਸਤਿ ਕਾਇਆ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ, ਲੋਕ ਨਿਤ ਹੈ। ਇਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਲੋਕ ਦੀ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਭਾਵ ਇਹ ਨਿਤ ਹੈ।
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪਾਰਸ਼ਵ ਅਰਹਤ ਰਿਸ਼ੀ ਨੇ ਆਖਿਆ। ਟਿਪਨੀ: ਜੜ ਤੇ ਚੈਤਨ ਇਹ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਹੀ ਲੋਕ ਹੈ। ਧਰਮ (ਚਲਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਵ), ਅਧਰਮ (ਰੁਕਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਵ), ਅਕਾਸ਼ ਜੀਵ ਅਤੇ ਪੁਦਗਲ ਦੇ ਅਰਥ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਸ਼ਿਸ਼ਟੀ ਲੋਕ ਹੈ।
[81]
