Book Title: Dharm Pariksha Part 01
Author(s): Chandrashekharvijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022210/1
JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma parIkSA bhAga-1 yugaprathAna AcAryasama pU.paM.caMdrazekharNavajyajI ma.sA.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ ||nmo'stu tasmai jinazAsanAya // mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracitA dharmaparIkSA bhAga-1 (utsUtraprarUpakANAM anantasaMsAritvaniyamavicAraH) (candrazekharIcA TIkA + vivecana sahita) divyAziSa siddhAnta mahodadhi, saccAritracUDAmaNi, sva. pUjyapAda A. bhagavaMta zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAjAnA vineya pUjayapAda paM. pravara zrI caMdrazekharavijyajI ma. sAheba . ke zubhAziSa gacchAdhipati zrI jyaghoSasUrIzvarajI ma. sAheba * nizrAdAtA che yugapradhAnAcAryasama pU. paM. zrI candrazekharavijayajI ma. sA. nA paTTabhaMDAra pU. A. zrI haMsIrtisUrijI ma. ke candra. vRttikAra + bhASAMtarakAra che mu. guNahaMsavi. * saMzodhaka che pU. jayabhUSaNa vijayajI ma. sAheba 5. tattvarUci vijayajI ma. sAheba pU. nayabodhi vijayajI ma. sAheba . je prakAzaka che imala prakAzana TrasTa: 102-e, caMdanabALA koplekSa, AnaMda nagara posTa oNphisa sAme, bhaTTA, pAlaDI, amadAvAda-7, TelI. (079) 60 5355
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmaparIkSA bhAga-1 yugapradhAnAcAryasama pU. paM. zrI candrazekharavijyajI ma. sA. * prAgaTya dina vi. saM. 2071 * saujanya zrI umarA zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, surata * mUlya zAstrAbhyAsanI kaLAmAM mAhIra thavAno manoratha keLavavo AvRtti H prathama saMskaraNa, nakala : ??? * mudraka pArtha ophaseTa - krieTIva prakAzana "vikrama", ema.jI. roDa, verAvaLa - 362265, phona - 02876-222617 TAITala DIjhAIna : nema grAphIksa, mo. 9428608279 * prakAzaka * kamala prakAzana TrasTa:
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ << Wo Qi Shi Zhen Shi Qi Yao Mai Mai Mai Mai Mai Mai Mai Mai Mai Mai Mai Mai Mai Mai Qi Shi Wo Mai Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qi Yao Qiu Qi Biao Biao Biao Mai Mai Mai Mai Mai Ai Ai Ai Qi Shi Wo Mai namo'stu tasmai jinazAsanAya prastAvanA dharmaparIkSA bhAga-1 ApaNA sauno atipracaMDa puNyodaya kahevAya ke AvA haDahaDatA kaLiyugamAM, bhasmagrahanA kALamAM, huMDA avasarpiNImAM paNa mahAmahopAdhyAya, sarvajJatulya je yazovijayajI mahArAjAno janma thayo ane jemaNe 350 varSa pUrve racelA graMtharatno nAza pAmyA vinA ApaNA sudhI pahoMcyA. upAdhyAyajI mATe ke emanA granthonA aNamola vAkyo mATe anumodanAnA kayA 8 zabdo vAparavA? e ja samajAtuM nathI. alabatta, jinAgamomAM DhagalAbaMdha adbhuta ja padArtho rahelA ja che. paraMtu e ApaNe samajI zakatA na hatA. enA rahasyane ApaNe pAmI zakatA na hatA. upAdhyAyajIe e addabhuta rahasyo ApaNane grantha rUpe bheTa ja je dharI dIdhA che. paNa paDato kALa ! eTale upAdhyAyajInA grantho paNa nabanyAyanI kaThina zailine A kAraNe viziSTa kSayopazama-abhyAsa vinAnA sAdhu-sAdhvIjIone agharA paDavA lAgyA. ja ka ane pariNAme AgamakakSAnA emanA graMthono abhyAsa jUja saMkhyAnA sAdhu-sAdhvIjIo 1 ja kare che. ; A khedanI bAbata che. mATe ja ghaNA badhA sAdhu-sAdhvIjIo emanA granthano re sArI rIte abhyAsa karI zake te hetuthI emanA grantho upara saraLa TIkA-vivecana = lakhavAno vicAra spharyo. "sAmAcArI prakaraNa + yogavizikA" nAmanA teozrInA be grantha TIkA-vivecana sahita saMpAdana thaI cUkyA bAda "dharmaparIkSA" granthane TIkA2 vivecana sahita prakAzita karI rahyA chIe. A grantha ati vizALa che ane ghaNIvAra evuM jovA maLe che ke sAdhu-sAdhvIjIo granthanI moTAI joIne ja e grantha bhaNavAno vicAra mAMDI vALe che. kyAreka mahinAhuM be mahinA mATe abhyAsanI taka sAMpaDI hoya tyAre cAra-pAMca mahine mAMDa pUrA thanArA granthone teo zaru na ja kare e svAbhAvika che. A badhI bAbato dhyAnamAM rAkhIne dharmaparIkSAne be-traNa moTA bhAgomAM prakAzita ja mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA : candrazekharIyA TIkA + vivecana sahita che ! xxxxxxxxxxxxxxxxxxx x x x x x x # # xxxxxxxxxx Cheng Qi Lai Wo Mai Wo Jiang Lai Mai Wo Qi Mai Mai Mai Mai Mai Mai Mai Mai Mai Mai Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamaparIkSA ApanAranA nAma mArA mAmAnA nAnA nAnA nAnA nAnA nAnA nAnA nAnA nAnA nAnA gAmaDA nA kAkA ja ke karavAne badale nAnA nAnA 8-10-12 vibhAgomAM prakAzita karavAnuM nakkI karyuM. jethI te = sAdhu-sAdhvIjIo avasara pramANe nAnA nAnA vibhAgone (TUkaDe TukaDe) vAMcIne grantha 5 pUrNa karI zake. 4 18 varSa pUrve pU. muni zrI abhayazekhara vijayajIe (vartamAnamAM AcAryazrI) re suMdara vivecana pUrvaka A grantha bahAra pADI zrIsaMgha upara moTo upakAra karelo. paraMtu te huM 18 varSa bAda AjanI paristhiti jotA A grantha vadhu saraLabhASAmAM pragaTa thAya, to , ; sAdhu-sAdhvIjIone khUba upayogI bane e ekamAtra abhilASAthI A granthanuM prakAzana te karIe chIe. - je 8-10-12 bhAga rUpe A grantha bahAra paDaze. enuM mULa nAma "dharmaparIkSA" = ja raheze. paNa e dareka vibhAgamAM "mukhya eka-be viSayo kayA che?" e pustakanI { upara ja jaNAvazuM. eTale vidyArthIone viSaya aMgeno spaSTa khyAla rahe. liSaya A prathama bhAgamAM mukhya viSaya che. "utsutraprarUpakono anaMta saMsAra ekAMte thAya? ke nahi ? keTalAko evuM mAne che ke usUtraprarUpakono anaMta saMsAra ja thAya. digaMbaro, punamiyAgaccha vigere tapAgaccha bahAranA tamAma kahevAtA utsutraprarUpaka jaino ekAMte anaMtasaMsArI ja thAya. . je A pUrvapakSane najara sAme rAkhIne upAdhyAyajI ma. e yuktio, zAstravacano dvArA e sAbita karI ApyuM che ke "utsutrarUpakono anaMtasaMsAra ja thAya." A che huM vAta khoTI che. usUtraprarUpakonA tIvra, madhyama, jaghanya vigere adhyavasAyo mujaba ja ke emano vadhAre ocho saMsAra thAya che." 3 upAdhyAyajIe to "usUtraprarUpako trIjA bhave paNa mokSe gayA che" e vAta zAstrIya dRSTAnta pUrvaka siddha karI che, ke je jIvoe usUtraprarUpaNAnA bhavamAM prAyazcitta paNa ja karyuM na hatuM. ja A badhI carcAne aMte pUrvapakSe zaMkA uThAvI ke "A rIte utsutra prarUpaNA karavA - chatAM jo trIjA bhave mokSa thaI zakato hoya to to pachI koIne usUtraprarUpaNAno bhaya re mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIcA TIkA + vivecana sahita ke 4 Bian Guan Xian Qi Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Mai Mai Mai Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Yan Ying Ying , Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ying Ying Ying Ying Ying XXMIXXYing Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Mie nahi rahe." ane e zaMkAnuM suMdara samAdhAna paNa upAdhyAyajI ma. e ApyuM che. paNa je - e to A grantha bhaNIne ja tamAre jANavuM rahyuM. ke "upAdhyAyajI ma. sAme pUrvapakSa tarIke koNa che?" enI zodhakhoLa karavAne badale ja re mAtra "zAstrIya padArtha zuM che?" e ja jANavA tarapha vadhu lakSya keLavavuM. 4 TIkA ane vivecanamAM meM mukhyatve e prayAsa karyo che ke "upAdhyAyajI ma. je je A paMkti lakhe che, tenI pAchaLa kayA kayA rahasyo paDelA hoya che?" e jaNAvavuM. mATe che e ja vAraMvAra prazno ubhA karI karIne enA samAdhAna rUpe upAdhyAyajInI paMkti darzAvI , che. enA dvArA vidyArthIone spaSTa khyAla Avaze ke upAdhyAyajI ma.e kaI kaI paMkti che e kayA kayA kAraNasara lakhI che? zramaNa-zramaNIo A aNamola grantho vAMcatA thAya ane e rIte zAstranA rahasyone te AtmasAt karanArA bane e eka mAtra uddezathI A prayAsa karyo che. chadmasthatAdine ? 3 lIdhe TIkA ke vivecanamAM mArI aneka kSatio thaI hovAnI zakyatA che. gItArtha ke mahApuruSo mArI kSatio tarapha avazya aMgulinirdeza kare. candrazekharIyA TIkA aMge H mahopAdhyAyajInI paMktione saraLatAthI samajI ja zakAya, eno bhAvArtha pakaDI zakAya e mATe A TIkA racAI che. jemAM jeTaluM jarUrI lAgyuM che, eTaluM ja lakhyuM che. mukhya granthamAM AvatA agharA padono artha, paMktinuM te tAtparya meM A TIkAmAM darzAvavAno prayAsa karyo che. saMkSepapriya jIvone A khUba upayogI che thaze evuM mAruM mantavya che. aMte paramapAvana jinAjJA virUddha kaMIpaNa lakhAyuM hoya to micchAmi dukkaDaM mAMguM , *Yan Wu Cheng Ying *Ying Ying , Dang Ran Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying *Qiang iHan Ran *Qiang Cheng Cheng Mie *Ying Dian Mie ***Ying Ying *******Ci Xuan yugapradhAnAcAryasama pUjyapAda paMnyAsapravara zrI candrazekharavijayajI ma. sAhebano ziSya muni guNahaMsa vijaya. jeThavada-5, vi.saM.2070 amadAvAda-tapovana mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - 2jokharIyA TIkA + vivecana sahita . 5
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaxxx xxnxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx dharmaparIkSA bhAga-1nA amRtabakuo 1. yAvAneva hyarthaH suvinizcitastAvAnevAnena prarUpaNIyaH, na tu kalpanAmAtreNa yavasaMvadvAtApa vidheya rUti madhyasthA: 1 (gAthA-1). jeTalo padArtha sArI rIte nizcita thayelo hoya, eTalo ja bolavo joIe. paNa potAnI kalpanA mAtrathI game te asaMbaddha pralApa na karavA." ema madhyastho kahe che. 2. riprarUmadhyartha nAtopamIravo nAhitya dUSatti jItAI (gAthA-2) gItArtho kalpanAdoSanA gabharATavALA chatAM lAMbAkALathI rUDha thayelA padArthane (te ayogya lAge to paNa) vagara vicArye dUSita karatA nathI. 3. svAbhyupagamahAnibhayaprayojakadRSTirAgAbhAvalakSaNasya mAdhyasthyasya tharvaparIkSAnughUnAvA (gAthA-2) ' "pote svIkArelo padArtha choDI devo paDaze" evA bhayane utpanna karanAra daSTirAga che, e dRSTirAganA abhAva rUpa mAdhyathya dharmaparIkSA karavA mATe anukULa che. 4. nizritozrata vyavahArika sUtre aphAyazcittopadezAt . (gAthA-3) rAga-dveSa pUrvaka vyavahAra (zAstra saMbaMdhI-dharmasaMbaMdhI-saMgha saMbaMdhI nirNayo) karanArane che zAstromAM moTuM prAyazcitta jaNAvela che. 5. je NaM titthakarAdINaM mahatiM AsAyaNaM kujjA, se NaM ajjhavasAyaM paDucca jAva meM of itAsaMmitta tamiLa ri pa (gAthA-5). - jeo tIrthakarAdinI moTI AzAtanA kare, teo potAnA adhyavasAyane anusAra saMkhyAta, asaMkhyAta ke anaMtasaMsArane pAme. 6. vRdamAve cAturmAsa vaccef TchatAM jo roSaH ? (gAthA-5) varasAda na paDato hoya to comAsAnI aMdara paNa vihAra karanArAone zuM Zai Gui Sai Guan Sai Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Shuang Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Dui Qi mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA * cokharIyA TIkA + vivecana sahita che. da.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmaparIkSA Tabe doSa? (A yathAchaMdo dvArA karAtI utsUtraprarUpaNA che.) 7. sarvepi mahAvratadhAritvena mAdhavaH mAMbhoziAH (gAthA-5) badhA ja sAdhu mahAvratadhArI hovAthI sAMbhogika che. (sAthe gocarI vigere vAparI zake.) (A paNa yathAchaMdanI utsUtraprarUpaNA che.) 8. saMsArAnantatAyAH kAraNaM bhinna evAnugato'dhyavasAyastIvratvasaMjJitaH kevalinA nizcIyamAno'sti.... sa ca tIvrAdhyavasAya AbhogavatAmanAbhogavatAM vA zAsanamAlinyanimittapravRttimatAM raudrAnubandhAnAM syAt, anAbhogenApi zAsanamAlinyapravRttau mahAmithyAtvAnanopadezAt (gAthA-6) anaMtasaMsAranuM kAraNa kevalIvaDe nizcita karI zakAya tevo tIvra adhyavasAya ja che. te tIvra adhyavasAya AbhogavALAono ke anAbhogavALAono paNa zAsanamalinatAnA kAraNabhUta evI pravRtti karanArA raudra anubaMdhavALAono hoya che. kemake ajANatA paNa zAsanamalinatAnI pravRttimAM mahAmithyAtvanI prApti batAvelI che. 8. ekaM tAvatsvatazcAritrApagamaH punaraparAnudyuktavihAriNo'pavadatItyeSA dvitIyA vAtatA / (gA. 6) svayaM cAritrano vinAza e prathama bAlatA=mUrkhatA che. jyAre bIjA saMvigna sAdhuonI niMdA kare che te bIjI mUrkhatA che. 10. mavamevasya bhAvamevaniyatatvAt (gA. 6) (saMkhyAta, asaMkhyAta ke anaMtA bhavo thavA rUpa) bhavabheda e (AtmAnA maMda, madhyama, tIvra vigere rUpa) bhAvabhedane AdhIna che. 11. vanyamAtrAt nAnantasaMsAritA, vinuvasthAt (gA. 7) azubhakarmonA baMdhamAtrathI anaMtasaMsAra na thAya, paNa temanA anubaMdhathI anaMtasaMsAra thAya. 12. mogAvanAmoLAdronnUramaSiLAmapIha bani ganmAntare vADanoSitapratioAnta mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIcA TIkA + vivecana sahita ha 60
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmaparIkSA 500000 pAtAnAmanuvanyavi chevAnnAnantasaMsaritA / (gA. 7) jANatA ke ajANatA utsUtra bhASaNa karanArAo paNa jo A janmamAM ke pachInA janmamAM pApanI AlocanA ane pratikramaNa karI le to anaMta saMsAra na thAya. 13, savvA vi haiM pavvanA pAyacchinna manvaMtaraDAnuM mmALuM (gA. 7) sarva dIkSA pUrvabhavomAM karelA pApakarmonuM prAyazcitta che. 14. na caivamutsUtrabhASiNAmanantasaMsArAniyamanAttato bhayAnupapattiriti zaGkanIyam, ekAntAbhAve'pi bAhulyoktaphalApekSayA hiMsAderivotsUtrAdAstikasya bhayopapatteH / (gA. 7) zaMkA : A rIte jo "utsUtrabhASIono anaMtasaMsAra thAya ja" evo ekAMta na hoya, to to pachI utsUtrabhASaNathI gabharATa nahi thAya ? samAdhAna H AvI zaMkA na karavI. bhale temanA anaMtasaMsArano ekAMta na hoya, to paNa moTA bhAge to anaMtasaMsAra thAya ja che, eTale enI apekSAe Astika jIvane hiMsAdinI jema utsUtrabhASaNathI gabharATa saMbhavI ja zakaze. 15. AstivayaM hi asatpravRttimayanimittam (gA. 7) Astikya e khoTI pravRttiothI gabharATane utpanna karavAmAM kAraNabhUta che. mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + vivecana sahita haiM ***********************
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ je dharmaparIkSA ***************** anukramaNikA 1. TIkAkRnmaGgalazlokAH 2. dharmaparIkSAgranthakaraNasya prayojanaM kiM ? iti pratipAdanam 3. maGgalAdipratipAdikA prathamA mUlagAthA 4. maGgalasya dve prayojane vighnavinAzaH ziSTAcAraparipAlanaM ca 5. dharmazAstrasya prayojanAdaya eva prastutagranthasya prayojanAdayaH 6. guruparipATI nAma avicchinnapUrvAcAryaparamparA 7. abhinivezamUlakakalpanA jJAnalezAbhimAnavatAM mahate'narthAya 8. gItArthA ciraprarUDhamapyarthaM kalpanAdoSabhIravo na dUSayanti 9. mAdhyasthyameva dharmaparIkSAyAM prakRSTaM kAraNam 6mac Wo 10 11 11 10. dvitIyA gAthA 12 11. ajJAtaviSaye mAdhyasthyAdeva dharmavAdena tattvaprAptiH 12 12. 'sadasadviSayaM mAdhyasthyaM pratikUlameva' iti pUrvapakSa: 13 13. svAbhyupagamahAnibhayaprayojakasya dRSTirAgasya abhAvarUpaM mAdhyasthyaM dharmaparIkSAyAmanukUlam 14 14. tRtIya gAthA 17 15. rAgadveSAbhyAM vyavahArakAriNaH mahatprAyazcittaM bhavati 17 16. caturthI gAthA 19 17. pUrvapakSa:-parapakSapatitasya niyamenAnantasaMsAritvam 20 18. uttaraH- Agame anyathAvAdinAmanyathAkAriNAM svapakSapAtinAmapi mahAdoSaH svIkRta: 21 19. prazna: - dIgambarAdInAmeva tapAgacchAtmakasya tAtvikatIrthasya vicchedAbhiprAyasambhavAt mahAdoSa:, na tu tapAgacchIyasya sAdhoH 22 20. paJcamI gAthA 24 21. uttara:-tapAgacchIyasyApi sUtraviruddhAzrayaNarUpa unmArgaH sambhavatyeva, tatazca mahAdoSaH 24 22. anantaH saMsAraH kutrApi pApe bhAvAdhIna eva 27 23. tIrthakRdAdyAzAtanAkAriNAM adhyavasAyabhedamAzrityAnantAsaMkhyasaMkhyAtAdirUpaH saMsAraH 27 24. kAlIdevIpramukhAH utsUtrabhASiNo'pi santaH ekAvatAriNaH 28 mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + vivecana sahita G XXXXXXXXXXXXXXXXXXX
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Qiang iHan Han Han Han Han Cheng Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ran Ying Ying Ying ******Ying Ying Yan Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Yan Dang Ran **Jiao **** dhamaparIkSA acccccc0000cccccccccccccccccccccccccccccccxccccccdog, 25. prazna:-tapAgacchIyasya tapAgacchocchedAbhiprAyAbhAvAt na tadutsUtrabhASaNaM anantasaMsArahetuH30 26. uttaraH-tapAgacchabahirvartinAmapi saralapariNAmo dRzyate, tapAgacchIyasyApi Abhogata utsUtrabhASaNaM sambhavati * 27. prazna:-yathAchanda utsUtrabhASI bhavatyeva iti niyamo nAsti 28. uttaraH-yathAchandasyotsUtrabhASitvaniyamapratipAdakaM vyavahArabhASyavacanam 29. yathAchandasya vividhAni utsUtrANi 30. 'mukhavastrikaiva pAtrakesarikA kriyatAm' iti utsUtraM 31. 'rajoharaNasyaikaiva niSadyA bhavatu, na tu dve' iti utsUtraM 32. 'pAtrameva mAtrakaM, mAtrakameva vA pAtraM bhavatu, na tu dve dhAraNIye' iti utsUtram 33. 'colapaTTaka evottarapaTTakaH kriyatAM' iti utsUtraM 34. 'colapaTTaka eva paTalAni kriyatAM' iti utsUtraM * 35. 'rajoharaNasya dazA kSaumikAH kriyantAm, na tUrNamayya' iti utsUtraM 36. pratilekhanavidhiviSayakamutsUtraM 37. nakhA dantaizchettvyAH , na tu nakharadanikayA iti utsUtraM * 38. 'pAtraM na lepanIyaM' iti utsUtraM 39. 'vanaspatipratiSThitaM DagalakAdi dUrIkartavyaM' iti utsUtraM 40. 'upari anAvRte'pi sthAne pramArjanaM karttavyaM' iti utsUtraM * 41. yuktisaMgataM bhAsamAnaM utsUtraM anupAti, viparItaM cAnanupAti 42. gItArthApekSayA sarvANyapi utsUtrANi ananupAtinyeva, agItArthApekSayA viparItAnyeva * 43. 'zayyAtarapiNDe na doSaH, pratyuta lAbhaH' iti utsUtraM * 44. 'paryaGgAdiparibhoge na doSaH' iti utsUtraM * 45. 'gRhasthagRhe upavezanAdikaraNe na doSaH' iti utsUtraM 46. 'gRhasthabhAjane bhojanaM karttavyameva, na doSaH' iti utsUtraM * 47. 'nirgranthInAmupAzraye'vasthAnAdau na doSaH' iti utsUtraM 48. 'mAsakalpasyAvazyakatA nAsti' iti utsUtraM * 49. 'cAturmAsakamadhye'pi vihArakaraNe na doSa' iti utsUtraM Qi Mai Mai Mai Mai Mai Qi Shi Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Qi Qi Qi Qi Qi Qi Sai Sai Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Xi Lai Mai Mai Mai Mai Mai Mai Mai Mai mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA : candrazekharIyA TIkA + vivecana sahita 10
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmaparIkSaDoo0OOOOOOOOOODococc00000000000000 50. "viruddharAjyAdau api vihAraH karttavya' iti utsUtraM 51. 'varSAkAle'pi vastrAdi grAhAmeva' iti utsUtraM * 52. 'nityavAse na doSa' iti utsUtraM 53. 'zUnyAyAM vasatau na doSa' iti utsUtraM 54. 'agItArthenAnItA gocarI kalpate' iti utsUtraM 55. 'sarve sAdhavaH paJcamahAvratadhAritvena sAmbhogikA eva' iti utsUtraM * 56. 'saMvignAHzithilAzca sarve'pi zrItIrthakaraputratvena sadgatigAmina' iti utsUtraM meM. 57. 'yathAchandasya sAdhvAcArocchedAbhiprAyo vartate' iti tasyApi anantasaMsArasambhavaH * 58. prazna:-nihravAnAmevAnantaH saMsAraH, yathAchandAnAM tu na tapAgacchIyatvAt meM 59. uttara:-unmArgapatito na kevalaM nihnava eva, kintu yathAchando'pi 60. sAdhupadaM zAkyAdivyavacchedakaM, na tu yathAchandAdivyavacchedakam 61. guNabhedavat kiyAdibhramamUlakadAlambanaprarUpaNA'pi unmArga eva 62. 'mArgapatitatvAd yathAchando nonmArgagAmI' iti pUrvapakSaH mithyA 63. prazna:-yathAchanda unmArgagAmI asti, kintu anantasaMsAritAniyamastasya na * 64. uttara:-anyonyAzrayadoSaH meM 65. prazna:-sampradAyamAzrityAnyonyAzrayadoSapratIkAraH * 66. uttaraH-sampradAyastu 'nihavAnAmapi saMkhyAtAdibhedabhinna eva saMsAraH' ityasti 67. tIvrAdhyavasAyAnAmevAnantasaMsAraH, bAhulyApekSayA votsUtraprarUpakANAmanantasaMsAritva nirUpaNam 68. balabhadrajIvasyApyanantasaMsArotpattyApattiH, tasyAvicchinnamithyAtvaparamparAparamahetutvAt * 69. 'balabhadrajIveNa mithyAdharmaH pracAritaH' iti sAdhakaH triSaSThizalAkApAThaH 70. prazna:-balabhadrasyotsUtravacanaM na svArasikam, ato na niyatam 71. prazna:-aniyatotsUtrabhASako yathAchandaH, niyatotsUtrabhASakazca nivaH, tasyaivAnanta saMsAraniyamaH * 72. SaSThI gAthA 73. uttaraH-na hi niyatotsUtreNaivAnantasaMsAraH, maithunasevAdinA'pyanantasaMsArasambhavAt Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Teng Teng Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Sai Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Zhi Qi Jun Yu Hai Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Liu Li Liu Qiu Dui Jue Chen Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Chu mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita parIkSA thanokharIyA thakA + viveyana sahita che11
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 parIkSADOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOcccccccccxccccccccccxcccccroat 74. prazna:-utsUtrabhASaNajanyamanantasaMsArArjanaM prati niyatotsUtrameva kAraNam iti na vyabhicAraH75 75. uttaraH-etAdRzakAryakAraNabhAvapratipAdakazAstrapAThAbhAva: 76. 'niyatAniyatabhedaM vinaiva utsUtraprarUpaNAmAtrasyotsUtraprarUpaNAjanyasaMsAraM prati kAraNatvaM' iti zAstram / 77. prazna:-yatrAnantasaMsAraH, tatrotsUtraprarUpaNaM niyatameveti kalpyate 78. uttaraH-evaM sati yathAchanda anantasaMsArI na syAt, niyatotsUtrabhASaNAbhAvAt 79. 'yathAchandAnAmapi anantasaMsAritvasambhavaH' ityatra bhASyapAThaH 80. prazna:-yathAchandasya yasyAnantasaMsAraH, sa kliSTabhAvAdeva, na tu aniyatotsUtrAditi 81. uttaraH-anantasaMsArasyAniyatahetukatvApattiH 82. aniyatahetukatvaM ahetukatvaM nAma 83. anantasaMsArasya kAraNaM tIvra adhyavasAya eva, sa ca kevaligamyaH... 84. saMgrahanayamatam 185. vyavahAranayamatam 86. tIvrAdhyavasAyena sahakRtA tatpUrvikA vA pApakriyA'nantasaMsArahetu iti vyavahAraH / * 87. sa tIvrAdhyavasAyastapAgacchIyasyApi sambhavati, anAbhogenA'pi zAsanamAlinyapravRttiH mahAmithyAtvakAraNaM *88. aSTakaprakaraNapAThaH * 89. yathAchandasyA'pi zAsanamAlinyapravRttirasti * 90. anAbhogenA'pi viSayavizeSadroho viSamavipAkahetuH 91. aniyatotsUtrabhASaNaM sutarAM viSamavipAkahetuH, niHzaMkatA'bhivyaJjakatvAt * 92. anAbhogenA'pi utsUtrabhASiNAM aprajJApanIyAnAM atisaMklezo durvAra eva * 93. aprajJApanIyAnAM bhAvazuddhirapyapramANam, mArgAnanusAritvAt 94. aSTakaprakaraNapAThaH 95. pArzvasthAdInAM saMvignanindAsvarUpaM niyatotsUtramapi astyeva * 96. AcArAGgapAThaH . * 97. AvazyakaniyuktipAThaH *Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ci Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying *Can XXXXXXXXXXYing Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Tu ka mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * yajokharIyA TIkA + vivecana sahita 12
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 * dharmapazakSADOOOOOOOOOOO OOOOODattooOOrdastDOORatootootood touccess OM 98. niyatotsUtravataH pArzvasthAderapi anantasaMsAraniyama eva, evaM nihnavasyApi bodhyam 105 199. prazna:-asaMkhyakAlasthitikasya karmaNo'nantasaMsArakAraNatvaM kathaM ? 106 1100. uttaraH-anubandhAdanantasaMsAraH, na tu bandhamAtrAt 101. pApaprakRtInAM uttarottaravRddhiH, badhyamAnaprakRtiSu tajjananazaktirvA anubandhaH OM 102. granthibhedAtprAgapi anantasaMsArasya kAraNaM azubhAnubandha eva * 103. prAptasamyagdarzanAnAmapi pratipAtena azubhAnubandhAdevAnantasaMsAraH 104. upadezapadapAThaH * 105. pApAlocanApratikramaNavatAM pApAnubandhavicchedAnnAnantasaMsAraH 106. anantabhavavedya nirupakramaNIye pApakarmabandhe sati tanniHzeSatAM yAvatprAyazcittasvIkAra eva na syAt 107. niyatopakramaNIye pApakarmabandhe sati iha janmani janmAntare vA prAyazcittapratipattiH meM syAt 108. jamAliziSyAdInAM bhagavatsamIpamupAgatAnAM tadbhava evotsUtrabhASaNaprAyazcitta pratipattiH, kAlIprabhRtInAM ca bhavAntare * 109. jJAtAdharmakathAGgapAThaH 110. sarvA'pi pravrajyA bhavAntarakRtAnAM pApakarmaNAM prAyazcittam 111. 'bhavAntare prAyazcittapratipattirna' iti pUrvapakSo mithyA * 112. prazna:-pUrvabhavIyapApAjJAnAt kathaM tadAlocanAdikam ? 113. uttaraH-etadbhavIyapApAnAmapi vismRtAnAM sAmAnyajJAnenAlocanAdikamiva pUrvabhavIyapApAnAmapi : bodhyam 121 * 114. pUrvabhavIyAnAmapi pApAnAM nindAgarhAdikamasti, tatra ca catuHzaraNaprakIrNakapAThaH 122 115. paJcasUtre'pi etAdRzaH pAThaH 3 116. paJcasUtrapAThaH 117. tadvyAkhyA 1118. prazna:-pUrvabhavIyasyotsUtrabhASaNasyAlocanAdikaM na bhavati, hiMsAdInAmeva bhavati, tatra ca pAThaH MAKERERRRRRRRRRRRRRRRRRKKKKKKRAREXXXXXXXKAKKHEHRKAKKKRIKitKanwar worpho is ... -30 Wo Jia Hai Qi Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Ai Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Qiu Sai Zhe Jia Mai Qiu Qiu Qiu Sai Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Sai Jue Sai Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Tou Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Guan Zhe Ci Mai Zhe Shuang mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * candrazekharIyA TIkA + vivecana sahita 13.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20504 dharmaparIkSA CCCCC 119. uttaraH- dazavaikAlikapAThasya samyagarthakaraNaM, na hi tatra nihnava eva, kintu tapa: ************************************** stenAdiradhikRtaH 120. AgamapAThaH utkRSTaphalapradarzanaparaH 121. hiMsakasyApi bhavAntare prAyazcittAdi - anupapattiH iti pratibandiH 122. prazna:- hiMsAdipApasya bhavAntare prAyazcittAdirghaTate, tathAbhavyatAvizeSAt 130 131 133 134 123. uttara:- - utsUtra bhASaNe'pi tulyamidaM 135 136 124. prazna:-utsUtrabhASiNAmanantasaMsArAniyamAd utsUtrabhASaNasya bhayaM na syAt 125. uttaraH-bAhulyoktaphalApekSayA hiMsAderivotsUtra bhASaNAdapi Astikasya bhayopapattiH 137 126. AstikyaM hi asatpravRttibhayanimittam 137 mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + vivecana sahita 14 *************************************
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 000-00ROOOOOD topazakSADOOOOOOOOOOOOOOOOOccccccccccccccccccccccccxccoom // namo'stu tasmai jinazAsanAya // mahAmahopAdhyAyazrIyazovijayaviracitA dharmaparIkSA Qi Qi Shuang Shuang Mo Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Liang Liang Liang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Qiu Gun Qiu Lian Sai Guan Lian Sai Sai Sai Teng Teng Teng Teng Teng Teng Teng Teng Teng Teng Teng Teng Teng Teng Teng Teng Hai Shuai Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qi Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Jie Qi grantha upara candrazekharIyA 2ii bhane 42rAtI viveyana. yazovijaya0 aindra zreNikirITakoTiranizaM yatpAdapadmadvaye, haMsAlizriyamAdadhAti na ca yo doSaiH kadApIkSitaH / yadgIH kalpalatA zubhAzayabhuvaH sarvapravAdasthite AnaM yasya ca nirmalaM sa jayati trailokyanAtho jinaH / / 1 / / yannAmamAtrasmaraNAjjanAnAM pratyUhakoTiH pralayaM prayAti / acintyacintAmaNikalpamenaM zarkezvarasvAminamAzrayAmaH / / 2 / / natvA jinAn gaNadharAn giraM jainI gurUnapi / svopajJAM vidhivad dharmaparIkSAM vivRNomyaham / / 3 / / candrazekharIyA : namo durvArarAgAdivairivAranivAriNe / arhate yoginAthAya mahAvIrAya tAyine / ___ iha hi nijotsUtrANyeva jinavacanaM manyamAnaiH kaizcidutsUtraprarUpakaiH mithyAjJAnapracAreNa OM vipratAritAnAM prajJApanIyAnAM zaGkodayanirAsArthaM mahAmahopAdhyAyA laghuharibhadrabirudadhAriNo . yazovijayino dharmaparIkSAnAmakaM svopajJagranthaM tavRttiM ca kRtvntH| tatra vRttyantargatA meM maGgalAdipratipAdakA "aindrazreNikirITa" ityAdayaH zlokAH sugamAH / navaraM indrasambandhinI - yA zreNiH, tasyAH kirITAnAM = mukuTAnAM koTiH = agrabhAgaH, sA iti / tathA haMsAnAM yA na AliH = zreNiH, tasyAH zriyamiti / tathA zubhAzayAH = zobhanA bhAvA eva bhUH = * utpattisthAnaM yasyAH sA zubhAzayabhUH, tasyAH / idaJca sarvapravAdasthitipadavizeSaNam / pravAdo Ai Shuang Gun Zhu Shuai Jian Ban Ban Lang Zu Shuai Shuai Ying Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Xi Zhang Shuang Lian Shuang Shuang Lian Qiu Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Biao Tou Bing Zheng Sai Sai Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Lian Shuang Lian Qiu Guan Zhe Hai Zu Shuai Shuai Teng Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita che1
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ wwwtra dharmaparIkSA na nAma nayaH / tathA ca zubhAzayAtsamudbhUtAyAH sarvanayasthite: kalpalatAsamAnA bhagavadgIrastIti bhAvaH / bhagavadgiraM zrutvA zrotAraH zubhabhAvaM prApnuvanti, tatazca teSAM svakSayopazamAnusAreNAtmahitakarA abhiprAyavizeSarUpAH pravAdA manasi prAdurbhavantIti tu paramArthaH / atra 'pendrazreLi.... dhAti' kRtyanena mAvata: pUjJatizaya: pratipAtiH / 'na yo oSa: kadApIkSita:' ityanena ca bhagavato'pAyApagamAtizayo nigaditaH / ' yad' ityAdinA ca vacanAtizayo bhASitaH / 'jJAnaM yasya ca' ityAdinA ca jJAnAtizayaH sUcita: / candrazekharIyA H jeonA be padakamaLane vize indronI paMktinA mukuTono agrabhAga haMsanI paMktinI zobhAne dhAraNa kare che. (eTale ke e sapheda agrabhAgo haMsa jevA lAge che. ane ghaNA agrabhAgo hovAthI jANe ke haMsanI paMkti ja na hoya evA te agrabhAgo dekhAya che.) je kyAreya paNa rAgAdi doSo vaDe jovAyA nathI, jemanI vANI zubha AzayamAMthI utpanna thanArI sarvanayonI sthitinI kalpavelaDI che. (arthAt suMdara AzayamAMthI sarvanayo bhale utpanna thAya paNa e mATe jinavANI atyaMta mahattvanI che. emAMthI ja A nayo mukhyatAe utpanna thAya che. eTale e dRSTie e nayonI sthitine mATe jinavANI kalpavelaDI jevI che.) jemanuM jJAna nirmaLa che, te traNalokanA nAtha jinezvaradeva jaya pAme che. (2) jenA nAmamAtranA smaraNathI jIvonA vighnonI koTi (karoDo vighno) vinAzane pAme che. acittva ciMtAmaNiratna samAna evA zaMkhezvara pArzvanAthano ame Azraya karIe chIe. (emanuM zaraNa svIkAruM chuM.) (3) jinone, gaNadharone, jinasaMbaMdhI vANIne tathA guruone paNa namaskAra karIne huM vidhipUrvaka dharmaparIkSAgranthanuM vivaraNa karIza. yazo0 iha hi sarvajJopajJe pravacane pravitatanayabhaGgapramANagambhIre paramamAdhyasthyapavitritaiH zrIsiddhasena - haribhadraprabhRtisUribhirvizadIkRte'pi duHSamAdoSAnubhAvAt keSAJcid durvidagdhopadezavipratAritAnAM bhUyaH zaGkodayaH prAdurbhavatIti tannirAsena tanmanonairmalyamAdhAtuM dharmaparIkSAnAmAyaM granthaH prArabhyate / tasya ceyamAdigAthA mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 2
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ =xxxxxxxxx candra0 jinapravacane pratipAditAni tattvAni mahApuruSaviracitaiH granthaiH spaSTIkRtAnyapi vartamAnakAle utsUtraprarUpakavacanaiH pratAritAnAM mugdhajanAnAM zaGkAspadAni bhavanti, yathA 'kimidaM / * tattvamitthamevotAnyathA' iti / etadevAha-"iha hi sarvajJopaze" ityAdi / pravitatAni yAni nayabhaGgapramANAni, taiH gambhIra iti / tatra nayA naigamAdayaH, bhaGgAH saptabhaGgIprabhRtayaH, pramANaM ca prasiddhameveti / durvidagdhetyAdi, durvidagdhAnAM = jJAnalezena mithyAbhimAninAM ya upadezaH, tena vipratAritAnAM iti / zeSaM spaSTam / candraH A saMsAramAM sarvajJoe raceluM jinapravacana Ama to atyaMta vizALa evA nayo, bhAMgAo ane pramANane lIdhe khUba gaMbhIra che. chatAM paramamAdhyazcaguNathI ke pavitra thayelA zrIsiddhasenasUri, zrI haribhadrasUri vigere AcAryoe A pravacanane ka ekadama spaSTa karela che. A pravacana A rIte spaSTa hovA chatAM paNa A duSamakALa rUpa doSano prabhAva ghaNo che ane enA kAraNe lezajJAnamAtrane lIdhe abhimAnI banelA che evA lokonA upadezathI ThagAyelA keTalAka jIvone pharIthI jinavacanane vize zaMkAno udaya pragaTa thAya che = je padArthomAM pahelA zaMkA na hatI, te padArthomAM have punaH zaMkA te utpanna thAya che. mATe te zaMkAne dUra karavA dvArA temanA manane nirmala banAvavA mATe A dharmaparIkSA nAmano graMtha zaru karAya che. tenI A prathama gAthA che. taxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx gAthA-1 yazo0 paNamiya pAsajiNiMda, dhammaparikkhAvihiM pavakkhAmi / guruparivADIsuddhaM, AgamajuttIhiM aviruddhaM // 1 // praNamya pArzvajinendra, dharmaparIkSAvidhiM pravakSye / guruparipATIzuddhaM, AgamayuktibhyAmaviruddham / / 1 / / candra0 : pArzvajinendraM praNamya guruparipATizuddhaM AgamayuktibhyAmavirUddhaM dharmaparIkSAvidhi : pravakSyAmi iti gAthArthaH / candraH pArtha jinezvarane namaskAra karIne guruparaMparAthI zuddha ane Agama-yuktio - vaDe avirUddha evI dharmaparIkSAvidhine kahIza. mahAmahopAdhyAya zovijayajI viracita dharmaparIkSA * bhArIgarIza TIkA + gujarAtI vivecana rahita che.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ yazo0 'paNamiya' ti / praNamya = prakarSaNa bhaktizraddhA'tizayalakSaNena natvA, , meM paarshvjinendrm| anena prAripsitapratibandhakaduritanirAsArtha ziSTAcAraparipAlanArthaM ca meM meM mngglmaacritm| candra0 : anena = pArzvajinendrasya prakarSanamaskArakaraNena / prAripsitetyAdi, prArabdhumiSTo / meM yaH prakRtagranthaH, tatpratibandhakarUpANAM dUritAnAM = pApAnAM yo nirAsaH, tadartham / ra nanu yadi granthakArasya pratibandhakIbhUtaM dUritameva na bhavet, tarhi granthakRtkRtasya maGgalasya - * niSphalatvaM bhavedityato maGgalakaraNasya dvitIyaM prayojanamAha-ziSTAcAretyAdi / tathA ca - * granthakArasya maGgalakaraNAd dUritadhvaMso bhavatu mA vA, ziSTAcAraparipAlanaM tu tena bhaviSyatyeveti - * maGgalaM saphalameveti / | candraH pArzvajinendrane praNAma karIne...praNAma eTale prakarSathI namIne, eTale ke je - bhakti ane zraddhAnA atizaya rU5 prakarSathI namIne...dharmaparIkSAvidhine kahIza ke pArzvajinendrane prakarSathI namaskAra karavA dvArA (1) prAraMbha karavAne IcchAyela che te prastutagranthanA pratibaMdhakIbhUta evA pApono nirAsa karavA mATe ane (2) ziSTAcAranuM 6 paripAlana karavA mATe maMgalanuM AcaraNa karAyuM. yazo0 dharmasya = dharmatvenAbhyupagatasya, parIkSAvidhiM = ayamitthaMbhUto'nitthaMbhUto veti meM * vizeSanirdhAraNaprakAraM, pravakSye / Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Tu Tu Tu Tu Tu Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying * candra0 : dharmasyeti / nanu sarvajJapratipAdito dharmastu dharmatvena siddha eva, na tatra parIkSA meM karaNIyA / na hi suvarNasya parIkSA kriyate, yato yatsuvarNasvarUpeNa nizcitaM, tadeva suvarNa * kathyate, tasya ca parIkSA mUrkhANAmeva zobhata ityata Aha-dharmatvenAbhyupagatasyeti / tathA ca meM meM yadA yad vastu suvarNasvarUpeNa nizcitaM nAsti, kintu kaizcittad vastu "idaM suvarNam" meM * ityabhyupagataM bhavati, tadA "tad vastu suvarNaM na vA" iti bodhArthaM parIkSA kriyata eva / evaM * OM sarvaviratyAdirUpo yo dharmaH 'ayaM dharmaH' iti nizcito'sti, tasya parIkSA naiva kriyate / * kintu yad vastu 'ayaM dharmaH' iti nizcitaM nAsti, kintu kenacit tad vastu 'ayaM dharmaH' * OM iti abhyupagatam, tadA tu tasya parIkSA karaNIyaiva bhavatIti / candraH (ziSya : tame dharmanI parIkSA karavAnuM kaho cho paNa e yogya nathI. jema ja mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIcA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 4
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Bing Dui Chan ja dhamaparIkSAnI ujavIja jAmanagara jAmanagara koIka vastu "A suvarNa che' ema nizcita thaI cUkI hoya tyAre ja vastu suvarNa kahevAya ke - ja che. ane have je vastu suvarNa tarIke badhAe mAnI ja lIdhI che enI vaLI parIkSA , karavAnI ja kyAM rahe che? ema "A padArtha dharma che evuM je padArthamAM nizcita (siddha) ja thaI cUkyuM hoya, e ja padArtha "dharma kahevAya che. ane e padArtha dharma tarIke badhAne ke mAnya banI cUkela hovAthI enI parIkSA karavAnI rahetI nathI. eTale "dharmanI parIkSAvidhine kahIza' A tamArI pratijJA barAbara nathI.) guru : gAthAmAM rahelA dharma padano artha "dharma tarIke svIkArAyela" ema karavo. A che arthAta koIka vyaktie koIka padArthane dharma tarIke mAnI lIdhI che, paNa e padArtha che hajI dharma tarIke nizcita nathI thayo. badhAe e padArthane dharma tarIke svIkAryo nathI. te = AvA padArthanI parIkSA karavI ja paDe. jema koIka mANase koIka vastune "A suvarNa , ja che ema mAnI lIdhI. to tyAM hajI e nizcita nathI thayuM ke "A suvarNa ja che." mATe ja A ja badhAe kaMI e vAta svIkArI nathI. AvI paristhitimAM e vastunI parIkSA karavI ? ja paDe ne ? ke "A suvarNa che ke nahi ?" ema atre samajavuM. ziSya : parIkSAvidhi eTale zuM? guru : "A vastu A pramANe che? ke A pramANe nathI ?' e pramANe vastunA che * vizeSadharmono nirNaya karavAnI paddhati = prakAra e parIkSAvidhi kahevAya. yazo0 prekSAvatpravRttyupayogiviSayAbhidhAnapratijJeyam / . candra0 : prekSAvanto hi jIvAH sveSTaM viSayaM granthe. vidyamAnaM jJAtvaiva granthe pravartante / . yAvatkAlaM sveSTaM viSayaM granthe vidyamAnaM na jAnanti, tAvatkAlaM te. tasmingranthe pravRtti na kurvanti / tathAhi - yena prekSAvatA nyAyaviSayo jJAtumabhilaSito bhavati, sa karmagranthe nyAyaviSayaOM mavidyamAnaM jJAtvA tatra pravRttiM naiva karoti / tathA nyAyagranthe'pi yAvatkAlaM 'ayaM nyAya* viSayapratipAdako granthaH' iti matirna bhavati, tAvatkAlaM tatrApi paThituM pravRttiM na karoti / * yadA ca jAnAti 'ayaM nyAyagranthaH' iti, tadA pravartate / prakRte ye dharmaparIkSAvidhiM meM * jJAtumabhilaSanti, te imAM prathamAM gAthAM dRSTvaiva jAnanti, yathA prakRte granthe dharmaparIkSA vidhiviSayo'sti, sa ca mameSTaH / tatazca te pravartante / itthaJca prekSAvatAM = sumatimatAM yA meM meM pravRttiH, tadarthaM upayogi yat viSayAbhidhAnaM = viSayakathanaM, tasya pratijJA iyaM / Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying **Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying *****Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ci Bang Ying Ying Ying Ying Ying Zheng Mie ***Dan Ran Pai Wu Ying Ying Ying Ying Ying Ying ***Ying Ran Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 5
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ ********** parIkSA dharmaparIkSAvidhiM vakSye iti gAthAdalaM prekSAvatpravRttyupayogiviSayAbhidhAnapratijJArupamasti iti bhAvaH / aprekSAvanto hi viSayamajJAtvA'pi yatra kutrApi pravRtti kurvantyeveti na tatpravRttyarthaM viSayAbhidhAnapratijJA karttavyA / kiJca aprekSAvanto hi gambhIrArthe'smingranthe na pravartayeyurityeva mahAtmanAmiSTaM bhavati / tatazca tatpravRttyarthaM kiJcidapi na karttavyameva / candra H buddhimAna vyaktionI A grantha bhaNavAmAM pravRtti thAya, te mATe viSayanuM athana vuM upayogI che. gAthAmAM ke dharmaparIkSAvidhiM vakSye zabda che se buddhimAnonI pravRtti mATe upayogI evA viSayAbhidhAnanI pratijJA rUpa che ema jANavuM. (buddhimAno je viSaya jANavA icchatA hoya e viSaya 'A granthamAM che' ema jANyA bAda ja e granthamAM pravRtti kare che. 'A granthamAM kayA viSayanuM nirUpaNa che ?' evuM jyAM sudhI khabara na paDe athavA viSayano khyAla AvavA chatAM e viSayanuM jJAna potAne iSTa na hoya to teo temAM pravRtti karatA nathI ja. mATe ja koIpaNa granthanI zaruAtamAM viSayanuM kathana jarUrI che, ke jethI te jANIne tenI IcchAvALA buddhimAno grantha bhaNavAmAM pravRtti 52.) yazo0 prayojanAdayastu sAmarthyagamyAH, dharmapratipAdakasyAsya granthasya dharmazAstraprayojanAdibhireva prayojanAdimattvAditi / candra0 : nanu prathamagAthAyAM maGgalaM viSayazca pratipAditau, kintu prayojanaM sambandhazca na pratipAditau, tatazca nyUnatAdoSayukteyaM gAthetyata Aha-prayojanAdayastu sAmarthyagamyAH iti / na hi prakRtagAthayA sAkSAtprayojanAdayo nirUpitAH, kintu te matimatA svata eva samyak cintanena jJAtavyA iti bhAvaH / nanu sAmarthyenApi te jJAtumasmAbhirmandamatibhirna zakyA ityataH prayojanAdInAM sAmarthyagamyatvaM hetudvAreNAha - dharmapratipAdakasyetyAdi / ayaM bhAvaH - ayaM grantho dharmapratipAdako'sti / dharmapratipAdakagranthAnAM anantaraM prayojanaM samyagjJAnaM, paramparaM ca nirvANamiti suprasiddhameva / tathA dharmazAstrANAM sambandho'pi guruparamparAtmakaH prasiddha eva / na hi kimapi dharmazAstraM guruparamparArahitaM svacchandamatiprakalpitaM iSyate / tatazca ye eva dharmazAstrANAM prayojanAdayo gujarAtI vivecana sahita ha mahAmahopAdhyAya zovijayajI visthita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA +
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ parIkSA bhavanti, te eva dharmapratipAdakasya prastutagranthasyApi bhavantyeva / itthaJca yato'yaM dharmapratipAdako grantho dharmazAstraprayojanAdibhireva prayojanAdimAnasti, tataH prakRtagranthasya prayojanAdayaH sAmarthyAt = arthApattyA jJAyanta eveti bhAvaH / zundra : prazna : sA gAthAmAM grandhanuM prayodhana, saMbaMdha prema nathI jatAvyA ? uttara : prayojana vagere to sAmarthyathI = arthapattithI samajI levAnA che. prazna H paNa ame sAmarthyathI samajI zakatA nathI. uttara : A grantha zeno pratipAdaka che ? dharmano ! eTale A grantha dharmazAstra rUpa che. eTale dharmazAstranA je prayojana+saMbaMdha hoya, e ja AnA paNa hovAnA ja. e kahevAnI jarUra ja nathI. AthI dharmazAstranA prayojanAdi vaDe ja A grantha prayojanAdimAna samajI levAno che. [anaMtara prayojana samyajJAna, paraMpara prayojana mokSa ! saMbaMdha che guruparaMparA !] yazo0 kiMbhUtaM dharmaparIkSAvidhim ? guruparipATIzuddham = avicchinna pUrvAcAryaparamparAbacanAnusaraNapavitram, tathA AgamayuktibhyAM = siddhAntatarkAbhyAmaviruddhaM = abAdhitArtham / etenAbhinivezamUlakasvakapolakalpanA''zaGkA parihRtA bhavati / candra0 : avicchinnetyAdi / avicchinnAyAH pUrvAcAryANAM paramparAyA, yAni vacanAni teSAM yadanusaraNaM, tena pavitraM = nirdoSamiti / etena = 'gurUparipATIzuddham' 'AgamayuktibhyAmaviruddham' iti vizeSaNadvayapratipAdanena abhinivezamUlatvetyAdi / ayaM bhAvaH -- :- zrotRRNAM hi prastutagranthe zaGkA sambhavati yaduta 'asmina granthe prarupyamANo dharmaparIkSAvidhiH kiM abhinivezamUlakayA granthakArasya svasya kapolakalpanayA nirmitI vartate, yavA AgamAdibhirabAdhitArtharupo vartate ?" 'etAdRzIzaGkA mA bhavet' ityetadarthaM granthakAreNa vizeSaNadvayaM pratipAditam / tadvizeSaNadvayaM ca dRSTvA zrotAro nizcinvanti yat 'yato'yaM dharmaparIkSAvidhiH tarkAgamAbhyAmabAdhitaH, guruparipATIzuddhazca vartate, tato nAtra prarupyamANe dharmaparIkSAvidhau abhinivezamUlakasvakapolakalpanA'vakAzaH sambhavati' iti / ********** nanu yat guruparipATIzuddhaM bhavati, tat tarkAgamAvirUddhameva bhavati / yacca tarkAgamAvirUddhaM mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA - jItazekharIyA TIA - gujarAtI vivecana sahita ha.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ meM bhavati, tad guruparipATIzuddhameva bhavati / na hi pUrvAcAryAH tarkAgamavirUddhaM kiJcidapi / se pratipAdayanti / tatazca dvayormadhyAdekameva vizeSaNaM anopAdAtuM yuktam / vizeSaNadvayaM tu nopayogi se * iti cet ?, ucyate, ____ kalikAlasarvajJakalpA mahopAdhyAyA vizeSaNadvayopAdAnenaitad jJApayanti yaduta 'Agama tarkAbhyAmavirUddhaM dRzyamAnamapi yad guruparipATIzuddhaM na bhavati, na tat vaktuM yuktam / ' yathA t * - namo'stuvardhamAnastutiparyantameva pratikramaNamAgamatarkAbhyAmavirUddhaM, kintu guruparipATIzuddhaM meM #tu pratikramaNaM samprati laghuzAntistavaparyantaM dRzyate, tatazca 'pratikramaNaM namo'stuvardhamAnastuti* paryantameva karaNIyaM, na tvadhikaM' ityAdi vaktuM na yujyate iti / ra evaM guruparipATIvizuddhamapi dRzyamAnaM yat AgamatarkAbhyAM virUddhaM bhavati, tadapi na meM meM vaktavyaM, na caivAdaraNIyam / yadyapi yad bhAvaguruparipATIzuddhaM bhavati, tat kadApi AgamatarkAbhyAM viruddhaM na bhavati / se * tathApi dravyaguruparipATIzuddhamapi vyavahArato guruparipATIzuddhaM ucyate, tattu AgamatarkAbhyAM meM viruddhaM sambhavatIti tannAdaraNIyamiti bhAvaH / ____ atra bahu vaktavyaM, kintu vistarabhayAnnocyate / kevalamayamatra paramArthaH - yatra anubandhato meM meM bahUnAM rAga-dveSahAnirbhavati, tatkimapi vastu guruparipATIzuddhaM AgamatarkAvirUddhaM ca gaNyate / * yatra cAnubandhato bahUnAM rAgadveSavRddhirbhavati, tat kimapi vastu guruparipATIzuddhaM AgamatarkAbhyAma-* ke virUddhaM vA naiva gaNyate / gItArthazaraNaM svIkRtyaivAsya paramArtho bodhya iti hitopadezaH / ___ itthaM cAtra granthe AgamatarkAbhyAmaviruddhaM = AgamazrutavyavahArAnusAri yuktyanusAri ca / meM guruparipATIvizuddhaM = jItavyavahArAnusAri ca tattvaM vakSyata iti / yandra0 : prazna : 12nI parIkSA vipine tame zo ? uttara : sA dharmaparIkSAvidhi grantha guruparipATithI zuddha che. eTale ke avicchinna evI je pUrvAcAryonI # 2 paraMparA che, temanA vacanone anusAre ja A grantha racAyelo che. ane mATe ja A ja grantha pavitra che. vaLI A dharmaparIkSAvidhi jinAgamo ane tarka vaDe avirUddha che. te eTale ke A granthamAM kahevAmAM AvanArI dharmaparIkSAvidhi jinAgamothI paNa bAdhita thatA nathI ke tarkathI paNa bAdhita thatA nathI. arthAtu A dharmaparIkSAvidhi 2 jinAgamAnusArI ane tarkanusArI che. Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Dan Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying **Ying Ying Ying Ying Ying XXXXXXXXXXXXYing Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying , Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Shi Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying *Ying Ying Ying Ying Ying Yan mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 8
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAdhArI rAjI rAjI mAtAjI nA nAma jAbanA jana ziSya : paNa A be vizeSaNo kahevAnI zI jarUra ? "dharmaparIkSAvidhi e che - guruparipATIzuddha che ane Agama-tarkaavirUddha che" ema kahevAnuM koI prayojana ja nathI. e ke guru : A be vizeSaNo kahevA dvArA A granthamAM zrotAone thanArI A abhinivezamUlakasvakapolakalpanAnI AzaMkA dUra karAyelI thAya che. Azaya e che ke jo A be zabda na lakhe, to zrotAone evI zaMkA thavAnI che = zakyatA che ke "amuka padArthomAM potAno kadAgraha hoya, eTale ke e padArtho zAstravirUddhatarkavirUddha hovA chatAM granthakArane e ja padArthomAM mithyA abhiniveza hoya ane e mithyA-abhinivezane lIdhe ja emaNe potAnA manathI jAta-jAtanI kalpanAo karIne 2 navA ja padArtho A granthamAM navo ja dharmaparIkSAnI vidhi lakhyo hoya to? jo AvuM re hoya to A granthano abhyAsa na karAya." paNa A be vizeSaNo lakhavAnA kAraNe zrotAone AvI zaMkA na thAya. teo A be vizeSaNo sAMbhaLIne ja samajI jAya ke A dharmaparIkSAnI vidhi granthanA padArtho + guruparaMparAthI Avela che ane tarka + AgamathI avirUddha che, eTale emAM ja A mithyAbhinivezamUlaka evI svamatikalpanA na ja hoya. = [ziSya : je kArya guruparipATIthI zuddha hoya, te tarka + AgamathI avirUddha ja che je hoya. ema je kArya tarkagamathI avirUddha hoya, te guruparipATIthI zuddha ja hoya. prAcIna 3 AcAryo tarkagamavirUddha evuM kaMIpaNa pratipAdana karatA nathI. tethI bemAMthI eka ja ka vizeSaNa ahIM grahaNa karavuM yogya che. be vizeSaNa upayogI nathI. guruH kalikAlasarvajJasamAna mahopAdhyAyajI be vizeSaNonuM grahaNa karavA dvArA A vAta jaNAve che ke AgamatarkathI avirUddha dekhAtI paNa je vastu guruparipATIzuddha na je hoya te vastu bolavI yogya nathI. jemake "namostu stuti sudhInuM ja pratikramaNa AgamahuM tarkathI avirUddha che. paraMtu guruparipATIzuddha pratikramaNa to vartamAnamAM laghuzAMti sudhInuM che. tethI "pratikramaNa namoDastu stuti sudhI ja karavuM. vadhAre nahi..." A badhuM bolavuM ; yogya nathI. ema guruparipATIzuddha evuM paNa je kArya AgamatarkathI virUddha hoya tenuM nirUpaNa ja karavuM ke teno Adara karavo yogya nathI. ### jaxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxx (xxxxxxxxxR mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA - thorIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita ke 9
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmmmmmmmmmmmmmOOOOOOOOO0000000000000000000dhanapazakSA XXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXX - jo ke bhAvagurunI paripATIthI vizuddha je hoya, te AgamatarkathI aviruddha ja hoya. che chatAM je nAmanA guru ke dravyaguru che, emanI paripATIthI zuddha paNa lokamAM guruparipATIzaddhAra ja kahevAya che ane e AgamatarkavirodhI saMbhave che. mATe teno Adara karavo nahi. A ke A viSayamAM ghaNuM kahevA jevuM che. paNa vistAra thavAnA bhayathI kaheto nathI. mAtra A ahIM paramArtha che ke je kAryamAM paraMparAe ghaNAone rAga-dveSahAni thatI hoya, te kArya AdaravuM. te kArya guruparIpATIzuddha ane Agamatarka-avirUddha ja kahevAya. jyAre - je kAryamAM paraMparAe ghaNAone rAgadveSanI vRddhi thatI hoya, te kArya guruparIpATIzuddha ke Agamatarka-avirUddha na kahevAya. gItArthanuM zaraNa svIkArIne ja A viSayano paramArtha tauo me prabhArI hitopaddeza cha.] ___yazo0 iyaM hi jJAnAMzadurvidagdhAnAmahikArthamAtralubyAnAM mahate'nAya / candra0 : abhinivezamUlakA svamatikalpanA mahAnarthakarItyAha-iyaM = pratipAditA kalpanA meM *jJAnAMzadurvidagdhAnAM = jJAnalezamAtreNAtmAnaM paMDitaMmanyamAnAnAM aihikArthamAtralubdhAnAM = * dhanakIrtyAdirUpatucchaihalaukikaphalamAtrAsaktAnAM mahate'narthAya / ___ ye gItArthopadezAnusAreNa samyaktattvaM prApnuvanti, te tu na svamatikalpitapadArthAn / pratipAdayanti, kintu yathAzAstrameva pratipAdayanti / svamatikalpanayA padArthanirUpaNe tu kAraNaM, jJAnalezajanyo mithyAmada eveti 'jJAnAMzadurvidagdhAnAM' iti padamupAttam / tathA te'pi na yathA : hai tathaiva svamatikalpitapadArthAnnirUpayanti, kintu yadA aihikArthamAtralubdhA bhavanti, tadA tadarthameva tAdRzapadArthAn nirUpayanti / etadarthameva dvitIyaM 'aihikArthamAtralubdhAnAM' iti padamupAttam / * yandra0 mo zAnanI aMza mAtra pAmIna abhimAnI bne| cha, hemA mA lokanA dhana-kIrti vigere phaLomAM lubdha banelA che teo AvA prakAranI svamatikalpanA ja karatA hoya che. ane tevAone A kalpanA nikSe moTA anarthane mATe thAya che. - yazo0 yAvAneva hyarthaH suvinizcitastAvAnevAnena nirUpaNIyaH, na tu kalpanAmAtreNa, * yattadasaMbaddhapralApo vidheya iti madhyasthAH, * candra : yata etAdRzI svamatikalpanA mahAnarthakarI, ata eva prakRtArthe madhyasthAH / pratipAdayanti yaduta yAvAneva hyarthaH ityAdi / su = samyakaprakAreNa, saMvignagItArtha XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Xxxxx Shi Qi Dui Dui Dui Dui Dui Dui Dui Qi Qi Qi Qi Dui Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Dui Qi Qi Wo Fxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx mahAmahopAya sovijA virahita dharmaparIyA * hokharIya rajA ke jAtI vi ti - 10
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Xian Qi Qi Er Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi You Qi Qi Dui Dui Dui Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Zi * sakAzAtzravaNakaraNadvArA vi = vizeSeNa, tAtparyArthAvabodhena nizcitaH = zaGkAdinirAsena * etaditthameva' iti gRhItaH / anena = upadezakena / zeSaM spaSTam / ke candraH madhyasthapuruSo kahe che ke jeTalo artha sArI rIte, vizeSathI nizcita karAyelo che ja hoya eTalo ja artha kahevo joIe. paNa je padArthano sArI rIte vizeSathI nizcaya na karAyo hoya te padArthamAM khoTI khoTI kalpanAo doDAvI game tevo, saMbaMdha vinAno che - pralApa na karavo joIe? ___ yazo0 ata eva ciraprarUDhamapyartha kalpanAdoSabhIravo nAhatya dUSayanti gItArthAH / OM meM taduktaM dharmaratnaprakaraNe - at jaM ca Na sutte vihiyaM Na ya paDisiddhaM jaNaMmi cirarUDhaM / samaivigappiadosA taM pi, Na, meM dUsaMti gIyatthA / / 99 / / tatazca mAdhyasthyameva dharmaparIkSAyAM prakRSTaM kAraNamiti phalitam / / 1 / / * candra0 : ata eva = yataH mithyAkalpanA mahAnarthakarI, kalpanAmAtreNa cAsambaddha pralApo'karaNIya eva, ata eva ciraprarUDhamapi = jinapravacane'dRzyamAnamapi sat prabhUtakAlataH zramaNasaGke sarvatra prasiddhi prAptamapi / gItArthA hi jinapravacane spaSTaM dRzyamAnaM tattvaM tAvanaiva meM dUSayanti, kintu adRzyamAnamapi ciraprarUDhamarthaM na dUSayantIti apizabdArthaH / nAhatya = na meM tattatkAlInaiH prabhUtairgItArthasaMvignaiH saha samyak vicAraNamakRtvaiva / tattatkAlInaprabhUtagItAthaiH meM saha samyak vicAraNaM kRtvA tu tathAvidhaciraprarUDhamapyartha dUSayantyeva parahitakaraNakadakSA meM gItArthAH / meM idamatra tAtparyam :- kiJcicciraprarUDhaM vastu kasyacit gItArthasya yadi ayuktaM pratibhAset, tathApi te na yathAtathaiva tad dUSayanti / yataste cintayanti yaduta 'yadyapi mama tu svamatyanusArataH / meM idaM ciraprarUDhaM vastu ayuktaM pratibhAti / tathApi anyeSAM mahAgItArthAnAM tu idameva vastu meM yuktiyuktaM pratibhAtaM sambhavatyeva / yadi ca ahaM manmatikalpanayedaM dUSayAmi, tarhi mahAgItArthadRSTyA yuktiyuktasya vastuno dUSaNadAne mama mahAnsvamatikalpanAparAdho bhaviSyati / tasmAnaitadyuktaM / mama' iti / evaM ca kalpanAdoSabhIravo na te tAdRzamapyarthaM dUSayanti / ___ atrArthe prAcInapuruSasammatimAha-taduktaM ityAdi / dharmaratnaprakaraNagAthAsakSepArthastvayam RAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAABERRRRRRRRRREAX e mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA * hokharIya zrama + gujarAtI viveyana sahita 11
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3250 dharmAMsA 'yat sUtre vihitaM na, na ca pratiSiddhaM tathApi jane cirarUDhamasti / etAdRzamapi vastu svamativikalpitadoSAH = svamatyA tasminvastuni vikalpitA doSA yaiste gItArthA na dUSayanti / atra sarvatra gItArthAH saMvignAH saMvignapAkSikA vA'vazyamapekSaNIyAH / etadvicAraNayA yatphalitaM, tadAha tatazcetyAdi / spaSTam / candra0 : je kAraNathI svamatikalpanA moTA anarthane karanArI che ane kalpanAmAtrathI pralApa karavo yogya nathI, te ja kAraNasara mithyAkalpanAnA doSothI gabharAyelA gItArtho (zAsrokta padArthone to ThIka paNa) zAstramAM na dekhAtI evI lAMbAkALathI lokamAM rUDha thayelI vastune paNa game tema (= ghaNA gItArtho sAthe gaMbhIra vicAraNA karyA vinA) khaMDita karatA nathI, toDI pADatA nathI. dharmaratnaprakaraNamAM te ja kahyuM che ke "sUtramAM je vastu kahelI na hoya ke niSedhelI na hoya, chatAM lokamAM lAMbAkALathI rUDha hoya tevI vastune paNa potAnI matithI (e vastumAM) doSo kalpI laIne dUSita karavAnuM kAma gItArtho karatA nathI." gAthA-1 pUrNa gAthA 2 yazo0 etadevAha so dhammo jo jIvaM dhArei bhavaNNave nivaDamANaM / tassa parikkhAmUlaM majjhatthattaM ciya jiNuttaM // 2 // sa dharmo yo jIvaM dhArayati bhavArNave nipatantam / tasya parIkSAmUlaM madhyasthatvameva jinoktam / / 2 / / candra0 : yo jIvaM bhavArNave nipatantaM dhArayati sa dharmaH, jinoktaM mAdhyasthyameva tasya parIkSAmUlamiti dvitIyagAthAnvayArthaH / candra0 : je jIvane saMsArasamudramAM paDatA aTakAve, pakaDI rAkhe te dharma kahevAya. paramAtmAe batAvela mAdhyasthya ja te dharmanI parIkSAnuM mULa che. mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita 7 12 **********************
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 yazo0 'so dhammotti / yo bhavArNave nipatantaM jIvaM kSamAdiguNopaSTambhadAnena dhArayati se sa dharmo bhagavatpraNItaH shrutcaaritrlkssnnH| tasya parIkSAmUlaM madhyasthatvameva jinoktam, ajJAtaviSaye meM mAdhyasthyAdeva hi galitakutarkagrahAgAM dharmavAdena tattvopalambhaprasiddhaH / candra0 : kSamAdiguNopaSTambhadAnena = kSamAdayo ye guNAH, tapasyAdhArasya daaneneti| * zrutacAritralakSaNaH = zrutaM ca cAritraM ceti zrutacAritre, te eva lakSaNaM yasya saH / tasya meM parIkSAmUlaM ityAdi, tasya = dharmasya yA parIkSA, tanmUlaM = tatpradhAnakAraNam / nanu kathaM madhyasthatvameva dharmaparIkSAyAM mUlam ? ityata Aha-ajJAtaviSaye = ajJAto meM + yo dharmasvarUpo viSayaH, tasminniti / dharmasya svarUpaM kIdRzamiti adyApi ajJAtamasti, * tatazca tadvicAraNAyAM yadi madhyasthatvaM na AzrIyate, tarhi kadAgraheNa viparItameva dharmasvarUpajJAnaM * sambhavet / tato'jJAtaviSaye mAdhyasthyamAdaraNIyam, tasmAdeva galitakutarkagrahANAM = vinaSTAH / kutarkANAM kadAgrahA yeSAM, teSAM dharmavAdena = zuSkavAdavivAdatyAgena tattvajJAnAnukUlavicAraNayA meM tattvopalambhaprasiddheH = tattvajJAnaprApteH / ___mAdhyasthyAtkutarkakadAgrahavinAzo bhavati, tatazca zuSkavAdAdiparityAgena dharmavAdaH * prakaTIbhavati, tatazca tattvajJAnaprAptirbhavati / tasmAdavazyaM dharmaparIkSAmUlaM mAdhyasthyameva / tadabhAve se * tu kutarkakadAgrahakaluSitamanasaH zuSkavAdAdikaraNena duHkhameva prApnuyuriti / | candraH je saMsArasamudramAM paDatA jIvane kSamA vigere guNono AdhAra ApavAnuM ra dvArA dhArI rAkhe che te dharma kahevAya che. - te dharma eTale bhagavAne bhAkhelo dvAdazAMgIrUpa zratadharma ane dezavirati-sarvavirati ja rUpa cAritradharma. - te dharmanI parIkSAmAM mULa (kAraNa) mAdhyastha ja paramAtmAe batAvela che. kemake # dharmanuM svarUpa zuM che? te hajI nakkI karavAnuM che. nakkI thayeluM nathI. arthAt te ajJAta 2 viSaya che. to AvA ajJAta viSayamAM to mAdhyastha rAkhavAthI ja kutarkonA kadAgraho ke ke dUra thAya, ane tethI pachI kutarka vinAnA banelA te loko dharmavAda karanArA bane ane ke e dharmavAda dvArA teone tattvajJAnanI prApti thAya. Ama mAdhyazmathI ja A badhuM thaI zakatuM hovAthI mAdhyazma e ja parIkSAnuM mULa che. Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying XXXXXYing Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying yazo0 nanu sadasadviSayaM mAdhyasthyaM prtikuulmev| taduktaM - mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 13
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXXXXXXXXXXXX HDOOOOOOO000000000000000000000000000000000000pakSa ag sunizcitaM matsariNo janasya na nAtha ! mudrAmatizerate te / mAdhyasthyamAsthAya parIkSakA ye maNau ca kAce ca samAnubandhAH / / (ayogavya. dvA. 27) iti kathaM tad bhavadbhiH parIkSA'nukUlamucyata? iti cet? candra0 : nanu bhavadbhiH mAdhyasthyaM dharmaparIkSAyA mUlamuktaM, kintu tanna ghaTate, yataH sadasadviSayaM = maNyAdirUpaM yathArtha vastu kAcAdirUpaM ca kRtrimaM vastu eva viSayo yasya / * tAdRzaM yat mAdhyasthyaM = maNyAdiSu kAcAdiSu ca samAnaiva buddhiH pratikUlameva = parIkSAyAM anucitameva / A ko nAma prAjJo maNau kAce ca samAnatAmanubhavati, pratipAdayati ca ? ata evAyogavyacchedadvAtriMzikAyAM kalikAlasarvajJA hemacandrasUrayaH pratipAditavanto yathA - he nAtha! etatsunizcitam asti yaduta ye parIkSakA mAdhyasthyamAsthAya maNau ca kAce ca samAnubandhAH / / * = samamatayaH, te matsariNo = bhavaveSiNo janasya mudrAM = svarUpaM nAtizerate = nollayanti iti / ye parIkSakA maNitulye bhavati (tvayi) kAcatulye zivabuddhAdau ca mAdhyasthyaM / Alambya samAnatAmanubhavanti, te hi tvacchatroH sakAzAt na nyUnAH, kintu tvadveSitulyA : eveti / itthaJcAtra mAdhyasthyaM pratikUlameva pratipAditam / tad bhavadbhiH kathaM parIkSAnukUlamucyate ? / iti cet, - candraH ziSyaH maNi vigere asalI vastu ane kAca vigere nakalI vastu saMbaMdhamAM samAna buddhi rUpa mAdhyazya e to pratikUla che, ayogya che. = zrI hemacandrasUrijIe paNa A ja vAta karI che ke "he nAtha ! A vAta nizcita che ke je parIkSako madhyasthatAne dhAraNa karIne maNi ane kAcamAM sama-anubaMdhavALA = - samAnatAnI buddhivALA che teo tamArA dveSIjanonI mudrAne = chApane oLaMgatA nathI. te arthAt teo tamArA veSIo jevA ja che." jyAre A hakIkata che, to have te mAdhyastha kevI rIte tame parIkSAne anukUla kaho cho? OM yazo0 satyaM, pratIyamAnasphuTAtizayazAliparavipratipattiviSayapakSadvayAnyatara* nirdhAraNAnukUlavyApArAbhAvalakSaNasya mAdhyasthyasya parIkSApratikUlatve'pi svAbhyupagamahAnibhayaprayojakadRSTirAgAbhAvalakSaNasya mAdhyasthyasya tadanukUlatvAt / / 2 / / mahAmahopAdhyAya zovijayajI virati dharmaparIyA - hajharokhArI thakA + gujarAtI vivecana rahita 6 14. KXXXXXXXXXXXXXXXXXXX MAXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXEEEEEEEEXXXXXAAAAAAAAAAEXERERARE AAAAAAAXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ KERALAKKKAKKKAKKARXXXXXX ARXXXKXXYBXXXXXXXXXXXXXXXXKAKKARRAAKA candra0 : atra samAdhAnamAha - mAdhyasthyaM hi dvividhaM bhavati, tatraikaM tAvatparIkSAmeM pratikUlameva, dvitIyantu parIkSAnukUlam / tatra parIkSApratikUlaM mAdhyasthyaM prathamaM darzayati meM * pratIyamAnasphuTetyAdi / * prathamaM tAvatsamAsaM kRtvA tatpazcAd bhAvArtha pratipAdayiSyAmi / pratIyamAnasphuTAtizayazAli paravipratipattiviSayaM ca yatpakSadvayaM, tasmAd yadanyatarasya nirdhAraNaM, tadanukUlo yo vyApAraH meM tadabhAvaH parIkSApratikUlaM mAdhyasthyamiti / meM bhAvArthastvayam-kAco maNizca iti pakSadvayaM, tacca pratIyamAnaH 'sphuTo yo'tizayaH = parasparaM bhedaH', tena zAlate = viziSTaM vartate / yathA kAce alpamUlyatvaM maNau ca mahAmUlyatvaM, * *kAce maNyAbhAsatvaM maNau ca vAstavikamaNitvamityAdirUpaH sphuTAtizayo'styeva, tena ca / meM viziSTaM pakSadvayaM vartate / kintu pare = kecid kAcaM maNi maNiM ca kAcaM pratipadyante, evaM ca kAcamaNirUpaM * pakSadvayaM pareSAM vipratipatteH viSayo bhavati / atra ca pakSadvayamadhyAnmaNereva maNitayA nirdhAraNaM kartavyaM, na tu kAcasya / tadanukUlo vyApArastu ayameva yaduta maNeH kAcasya ca bhedo meM samyakprakAreNa svayaM jJeyaH, anyeSAM ca jJApanIyaH / parantu tAdRzasya vyApArasyAbhAvarUpaM mAdhyasthyaM yasminvartate, sa parIkSAM naiva karoti / tasmAdyuktamuktaM tAdRzavyApArAbhAvaH meM parIkSApratikUlaM mAdhyasthyamiti / hai adhunA dvitIyaM mAdhyasthyamAha svAbhyupagametyAdi / 'sAdhubhiH vastraM na dhAraNIyaM' ityAdimeM rUpo yaH svAbhyupagamaH = digambarAdInAM svAbhiprAyaH, tasya tyAgakaraNarUpA yA hAniH, , tasyA yad bhayaM "mayA mamAbhiprAyastu naiva tyaktavyaH, yadi ahaM zAstrAnusAreNa tattvacintanaM meM kuryAm, tarhi mayA madabhiprAyaH tyaktavyaH syAt, na ca kenApi prakAreNa ahaM madabhiprAya pratyakSyAmi" ityAdirUpam / yadi vA 'yadyahaM svAbhiprAyaM tyajeyam, tarhi madbhaktAdivarge meM matpratiSThAhAniH bhavet, tena ca madanuyAyivarga-iSTArthaprApti-svairavihArAdInAM hAnirapi Apatet' ityAdirUpaM, tatprayukto yo dRSTirAgaH = nijamate kadAgrahaH, tadabhAvalakSaNaM dvitIyaM mAdhyasthyam / tattu priikssaanukuulmev| ___yasya hi nijamate kadAgrahAtmako rAgo bhavati, sa svamatatyAgaM kartuM kadApi samartho na bhavati / ata eva tasya tattvacintanAdI anavarataM bhayaM bhavati, 'mayA parAjayaM prApya nijamataM. tyaktavyaM mA bhUt' iti / etAdRzazca kadAgrahI na samyag dharmaparIkSAM kartumalam / tAdRzakadAgrahAbhAve e mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA * thazekharIcA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 15 ja XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXKAKKKKAKKAKKAKAKKAKKARXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying koi kAkA mAmA majAmA nAmanA gAmamAM kAma kAmakAjamAna mAtrAmAM dharmaparIkSA mA *tu sa samyaktattvacintanena dharmaparIkSAM samyakkarotyeveti idaM dvitIyaM mAdhyasthyaM dharmaparIkSAnukUlaameveti bhAvaH / ___ tathA ca prathamamAdhyasthyasya parIkSApratikUlatve'pi dvitIyamAdhyasthyasya parIkSAnukUlatvAt meM * yadasmAbhiruktaM 'mAdhyasthyaM parIkSAnukUlam' iti, tadyuktameva uktam / ke candraH mAdhyastha be prakAranuM che. emAM maNi-kAca vigere je vastuomAM spaSTapaNe atizaya = bheda anubhavAya che. tevI spaSTabhedavALI vastuomAM bIjAone je te vipratipatti = vivAda = matabheda thAya ke "maNi mUlyavAna nathI, kAca mUlyavAna che... - vigere." che te vipratipattinA viSayabhUta be pakSa tarIke maNi ane kAca Ave. ane te bemAMthI ke koIpaNa ekanuM nirdhAraNa karavuM paDe ke "maNi ja mUlyavAna che, kAca nahi..." tevA ke nirNaya mATe anukULa vyApAra e ja che ke maNinI mUlyavattAne sAbita karanAra yuktio ja ApavI ane kAcanI tucchatAne sAbita karanAra yuktio ApavI. AvA prakAranA vyApArano abhAva hovo e prathama mAdhyacya che. A mAdhyastha jo ke parIkSAne pratikUla che, to paNa je bIjuM mAdhya che, te parIkSAne anukULa hovAthI ame je vAta karelI ke mAdhyathya parIkSAnukUla che te barAbara ja che. bIjuM mAdhyacya A pramANe che ke pote je padArthano svIkAra karelo che dA. ta., "sAdhuoe vastro na rAkhavA." tevo digaMbarono svIkAra ! "te svamatano tyAga mAre che ja karI devo paDaze." evA prakArano bhaya te te jIvone thato hoya che. A bhayane lAvanAra ke ke emanAmAM rahelo dRSTirAga = svamatano kadAgraha che, emane potAnA matamAM kadAgraha ja che mATe ja jyAre paNa tatvaciMtanAdino avasara Ave tyAre gabharAI jAya. "huM jo khoTo paDIza, to mAre mArI mAnyatA choDI devI paDaze.' cheAvA prakAranA dRSTirAgano abhAva e bIjA prakAranuM mAdhyacya che. AvuM mAdhyathya ja to dharmaparIkSAne anukULa che. kemake potAnI mAnyatA choDavAnI saMpUrNa taiyArI A AtmA { rAkhe che. eTale ene uparokta bhaya raheto ja nathI. eTale "mAdhyastha e dharmaparIkSAnuM je mULa che." e amArI vAta A bIjA prakAranA mAdhyathyane laIne yogya ja che. bIjI gAthA saMpUrNa Wo Qi Ying Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Lai Wo Wo Wo Wo Wo Wo Mei Qi Ai Ai Ai Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Gai Mai Mai Mai Mai Mai Mai Qiu Biao Yan Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Zhen Shi Qi Ke Zheng Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * candrazekharIyA TIkA + gujerAtI vivecana sahita 16.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ parIkSADaonommodaladootococonstancodeococcordancardiacala gAthA-3 XXKA yazo0 atha madhyasthaH kIdRgbhavati? iti tallakSaNamAha - majjhattho a aNissiyavavahArI, tassa hoi gunnpkkho| No kulagaNAiNissA, iya vavahAraMmi supasiddhaM / / 3 / / madhyasthazcAnizritavyavahArI, tasya bhavati guNapakSaH / na kulagaNAdinizrA, iti vyavahAre suprasiddham / / 3 / / candra0 : madhyasthazca anizritavyavahArI (bhavati) / tasya guNapakSo bhavati, na ca / * kulagaNAdinizrA iti vyavahAre suprasiddham iti tRtIyagAthArthaH / candra : madhyastha AtmA anizcitavyavahArI hoya. tene guNono pakSa hoya. tene ja * kula, gaNAdinI nizrA na hoya. A vAta vyavahArasUtramAM prasiddha che. yazo0 madhyasthazcAnizritavyavahArI syAt, upalakSaNatvAdanupazritavyavahArI c| tatra nizrA=rAgaH, upazrA ca dveSa iti rAgadveSarahitazAstraprasiddhAbhAvyAnAbhAvyasAdhutvAsAdhutvAdi* parIkSArUpavyavahArakArItyarthaH / ata eva tasya madhyasthasya, guNapakSaH='guNA evAdaraNIyAH' ityabhyupagamo bhavati, se na tu kulagaNAdinizrA=nijakulagaNAdinA tulyasya sadbhUtadoSAcchAdanayA'sadbhUtaguNobhAvanayA ca pksspaatruupaa| tathA kulagaNAdinA visadRzasyAsadbhUtadoSodbhAvanayA meM * sadbhUtaguNAcchAdanayA'pi copazrA'pi na bhavati ityapi drssttvym| iti etad vyavahAragranthe / meM suprasiddham, nizritopazitavyavahArakAriNaH sUtre mahAprAyazcitto-padezAt / / 3 / / candra0 : rAgadveSarahitetyAdi / sAdeSarahitaM yathA syAt tathA zAstraprasiddha AbhAvyAnAa bhAvyasAdhutvAsAdhutvAdiparIkSArUpaM vyavahAraM karotIti bhAvaH / AbhAvyaM = yasmin vastuni * / yasya svAmitvaM vartate, tad vastu tasya AbhAvyaM gaNyate / uditarattu anAbhAvyam / meM ata eva = yato madhyastho'nizritavyavahArI anupazritavyavahArI ca bhavati, tasmA* tkAraNAt / nijakulagaNAdinA tulyasya = nijakulavartino nijagaNavartinazcati bhAvaH, AdipadAt nijasaGghavartino grAhyAH / kulagaNAdinA visadRzasya = svakulAd yad bhi Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Yan Zou XYing Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying * Dan Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Yan | mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 10.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmaparIta kulaM gaNo vA, taddvartina iti bhAva:, atrApi AdipadAt svasaGghAd bhinnasaGghavartino grAhyAH / nanu kathaM madhyastho nizritopazritavyavahArakArI na bhavati ? iti cet ? nizritopazritetyAdi rAgadveSAnvitavyavahArakartuH sUtre = chedAdigranthe / tathA ca madhyasthaH tAdRzaM prAyazcittaM jJAtvA na tatkAraNIbhUtaM rAgadveSAnvitaM vyavahAraM karotIti bhAvaH / candra H madhyastha jIva nizrA vinA ja vyavahAra karanAro hoya. ahIM jo ke "nizrA vinA vyavahAra karanAro hoya ema ja kahyuM che. paNa upalakSaNathI(enA uparathI) A paNa samajI levuM ke madhyasthajIva upazrArahitapaNe paNa vyavahAra karanAro hoya. emAM nizrA eTale rAga ane upazrA eTale dveSa e pramANe artha che. eTale sAra e Avyo ke 'zAstramAM ziSyAdi vastuonI mAlikI konI thAya ? ane konI na thAya ? sAdhu koNa kahevAya ? ane koNa na kahevAya ?' vigere parIkSA karavA rUpa je vyavahAra prasiddha che, madhyastha jIva rAga-dveSa vinA ja AvA prakAranA (zAstra mujaba) vyavahArane karanAro hoya. madhyastha jIva Avo hoya che, mATe ja te madhyasthano abhyuMpagama = svIkAra - mAnyatA A pramANe hoya che ke 'guNo ja AdaraNIya che.' paraMtu kulagaNAdinI nizrA AdaraNIya nathI. eTale ke je sAdhu potAnA kuLano ke gaNano ke saMghano hoya, te sAdhu kulagaNAdinI apekSAe tulya kahevAya. AvA sAdhumAM kharekhara doSo vidyamAna hoya, chatAM e potAnA kula-gaNAdino hovAthI enA e doSo DhAMkI devA ane enAmAM je guNo che ja nahi, ene jAhera karavA ane A dvArA te kulagaNAdithI tulya sAdhumAM pakSapAta karavo e madhyastha jIvane na saMbhave. = ema je potAnA kula ke gaNano na hovAne lIdhe kulagaNAdinI apekSAe visardeza - judo hoya. tenAmAM je doSo na hoya tene jAhera karavA dvArA ane tenAmAM kharekhara vidyamAna guNone DhAMkI devA dvArA te vyakti upara upazrA = dveSa karavo e paNa madhyasthane saMbhavita nathI. gAthAmAM jo ke 'kulagaNAdinizrA na hoya' ema ja lakhela che. paNa tenA uparathI A vAta paNa samajI ja levI ke 'bhinnakulagaNAdivALA upara dveSa paNa na hoya.' mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita * 18
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhAparIkSADOO000000000000000000000000000000000000000000000000 madhyasthane rAga-dveSa hotA nathI... ityAdi ame kahelI vAta vyavahArasUtramAM prasiddha che ziSya : paNa madhyastha jIva zA mATe rAga-dveSapUrvaka vyavahAra na kare? guruH kemake rAgadveSapUrvaka vyavahAra karanArAne sUtramAM moTuM prAyazcitta darzAvela che che eTale pApabhIru madhyastha e jANIne rAgadveSapUrvaka vyavahAra kadi na kare. trIjI gAthA saMpUrNa AKAKXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXxxx gAthA - 4 yazo0 itthaM ca madhyasthasyAnizritavyavahAritvAd yatkasyacidabhiniviSTasya / pakSapAtavacanaM tanmadhyasthairnAGgIkaraNIyamityAha - candra : yatkasyacidityAdi / kasyacid abhiniviSTasya = kadAgrahiNo yat ra pakSapAtavacanaM = 'tapAgacchIyA eva sAdhavaH zobhanAH, netaragacchavartinaH, te tu anantasaMsAriNa : eva ityAdirUpaM, tat = pakSapAtavacanaM nAGgIkartavyam = tatsvIkAro hi kadAgrahisvIkRta- mithyApadArthasvIkAra eva, tatazca tatkaraNe madhyasthatvameva na ghaTate, na hi madhyasthA rAgadveSaprayuktaM / meM mithyAvacanaM svIkurvantIti tu prasiddhameva / candraH A pramANe e nakkI thayuM ke madhyasthajIva rAgAdi vinA ja vyavahAra karanAro hoya. ane Ama hovAthI ja koIka kadAgrahIne je pakSapAtavacana che, ke tapAgacchanA sAdhuo ja sArA. bAkI badhA sAdhuo anaMtasaMsArI thAya.' ityAdi. te ja vacana madhyasthoe svIkAravuM joIe nahi. (jo svIkAre to teo madhyastha ja na gaNAya.) * yazo0 tulle vi teNa dose, pakkhaviseseNa jA visesu tti / sA Nissiya tti suttuttiNNaM, taM biMti majjhatthA / / 4 / / tulye'pi tena doSe, pakSavizeSeNa yA vizeSoktiH / sA nizriteti sUtrottIrNA, tAM bruvate madhyasthAH / / 4 / / candra0 : tena tulye'pi doSe pakSavizeSeNa yA vizeSoktiH, sA nizritA iti madhyasthAstAM Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Yu Yu Yu Yu RREARRRRRRRRRRRRRRRRRRRRREXXXXXXXXXXX mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIcA TIkA + gujarAtI vivecana sahita ke 19
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUtrottIrNAM brUvanti - iti gAthArthaH / candraH te kAraNathI samAna evA paNa doSamAM pakSapAtanA lIdhe je vizeSa kathana ja thAya che. te nizrita = rAgayukta che. mATe madhyasthI te kathanane utsutra kahe che. te XXXXXXXXXXXXxxxxxxxxxxxx XXXXXXXXXXX yazo0 tulle vitti / tena madhyasthasya kulAdipakSapAtAbhAvena, tulye'pi utsUtrabhASaNAdike doSe sati pakSavizeSeNa yA vizeSoktiH 'svapakSapatitasya yathAchandasyApyaparamArgAzrayaNAbhAvAna tathAvidhadoSaH, parapakSapatitasya tUnmArgAzrayaNAniyamenAnantasaMsAritvam'iti, sA=vizeSoktiH nizritA pakSapAtagarbhA, iti tAM sUtrottIrNA= AgamabAdhitAM. bruvate madhyasthAH / / 4 / / candra0 : kulAdipakSapAtAbhAveneti / madhyasthAH kimarthaM nizritAM vizeSoktiM sUtrottIrNAM hai pratipAdayanti ? ityatra kAraNaM vaktavyam / tatkAraNapradarzanArthaM eva gAthAyAM 'tena' iti padaM meM gRhItam / yato madhyasthasya kulAdipakSapAtAbhAvo bhavati, tena kAraNena madhyasthA nizritAM meM vizeSoktiM sUtrottIrNAM brUvantIti bhAvaH / ___ pakSavizeSeNa = nijakulagaNavartini utsUtrabhASake'pi pakSapAtakaraNena / svapakSapatitasya = tapAgacchAntarvartinaH yathAchandasya = vakSyamANalakSaNasya avandanIyasAdhoH aparamArgAzrayaNAbhAvAt = digambarapunamiyAgacchAdirUpo yastapAgacchabhinno mokSamArgarUpeNa vyavahIyamANo dharmaH, tannizrAvartitvAbhAvAt na tathAvidhadoSaH = jinazAsanavicchedAbhiprAyaprayukto'nantasaMsAritvAdirUpo doSaH, svalpastu doSastaiH kadAgrahibhirapi pratipAdyata * eveti / ___parapakSapatitasya = digambarAdisampradAyAntarvartinaH unmArgAzrayaNAt = tapAgacchabhinnAH sarve'pi gacchA unmArgarUpA eva, tatazca tadantarvartI ko'pi jIva unmArgAzrayakArIti kRtvA niyamena = ekAntena anantasaMsAritvam / pakSapAtagarbhA iti = yataH sA vizeSoktiH pakSapAtagarbhA, tasmAtkAraNAt / 'iti padaM atra kAraNapratipAdakam / candraH madhyasthane to kulAdino pakSapAta hoto ja nathI. ane mATe ja potAnA #MARRERAKAKKAXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX HHAKE XKAKARXXXXXXXXXXX mahAmahopAdhyAya yazoviyAjI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita ke 20
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ [(Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Jiu ke kulAdinA sAdhano ane bIjAnA kulAdinA sAdhuno utsutra bhASaNAdhirUpa doSa samAna che ka hovA chatAM paNa je keTalAko evuM vizeSavacana bole che ke "amArA pakSamAM rahelo sAdhu yathAzcaMda = utsutraprarUpaka - utsutra AcAravALo hoya, to paNa teNe amArA pakSa sivAya - bIjA pakSano Azraya na lIdho hovAthI tene tevA prakArano anaMtasaMsArAdi thavA rUpa = doSa lAgato ja nathI. jyAre tapAgaccha sivAya bIjA koIpaNa pakSamAM rahelo to ke - unmArgano Azraya karanAra che. ane mATe teno ekAMte anaMtasaMsAra thAya." * teonuM A vizeSavacana pakSapAtagarbhita che ane mATe ja madhyasthI AvA vacanane AgamabAdhita ja kahe che. (madhyastho kulAdipakSapAtavALA nathI hotA ane eTale doSa samAna hovA chatAM kulAdipakSapAtane lIdhe svapakSIyane ocho doSa kahenArAonI vAtane ke madhyastho zAstravirUddha kahe e svAbhAvika che.) yazo0 Agame hyavizeSeNaivAnyathAvAdinAmanyathAkAriNAM ca mahAdoSaH / pradarzitastatko'yaM vizeSo yatparapakSapatitasyaivotsUtrabhASiNo'nantasaMsAritvaniyamo na* svapakSapatitasya yathAchandAderiti / / 4 / / * candra : sA vizeSoktiH kathaM AgamabAdhitA bhavatItyatra yuktimAha Agame hi ityAdi / * avizeSeNaiva = 'tapAgacchIyasAdhoH utsatraprarUpaNe'pi svalpo doSo bhavati, itaragacchIyasya ca mahAn doSo bhavati' ityAdi gacchAnusAreNa bhedaM akRtvaiva anyathAvAdinAM = utsUtraprarUpakANAM anyathAkAriNAM ca = utsUtrapravRttikAriNAM ca mahAdoSaH = anntsaMsAritvAdiSa: I. ___tat = yata Agame gacchabhedamakRtvaiva sAmAnyataH sarveSAM utsUtraprarUpakAdInAM mahAn ra * doSaH pratipAditaH, tasmAt kAraNAt ko'yaM vizeSaH = svagacchIya-paragacchIyasAdhvoH / * utsUtraprarUpakayoH madhye ko bhedaH ? kimasti tayormadhye kazcivizeSaH, yaM puraskRtya etad meM vaktuM zakyate yathA 'svagacchIyasyAnantasaMsAritvaniyamo na, parapakSIyastu niyamenAnantasaMsArI = ta aa candraH ziSya : "e vizeSakathana AgamabAdhita che' ema madhyasthI kahe che. paraMtu e kathana zI rIte AgamabAdhita bane? e vAta to tame karI nahIM. ja guruH sAMbhaLa. AgamamAM to avizeSathI ja = sAmAnyathI ja A vAta dekhADelI xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx # # # # # # # # # # # # # # # 8 mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 21
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ap00000000000000000000000000000000000000000000000 dhapakSa ag che che ke "utsutraprarUpakone ane utsutra AcAra pALanArAone moTo doSa lAge che." arthAt AgamamAM kyAMya evuM lakheluM nathI ke "tapAgacchanA usUtraprarUpaka sAdhuone ocho doSa lAge ane bIjA gacchanA usUtraprarUpakAdine vadhAre doSa lAge." paraMtu Avo bheda pADyA vinA badhAyane eka sarakhI rIte moTo doSa batAvela che. jo AgamamAM A pramANe ja vidhAna hoya to pachI te pUrvapakSa ! tuM ja kahe ke - svagacchIya ane paragacchIya usUtraprarUpakAdi sAdhumAM evI to kaI vizeSatA che? zuM te ke bheda che? ke jene laIne parapakSamAM rahelA evA ja usUtraprarUpakanI anaMtasaMsAritAno ke 2 ekAMta kahevAya ane svapakSamAM rahelA yathAvRMdAdinI anaMtasaMsAritAno niyama na upAya ? tuM ja amane e be vacce koI vizeSatA = bheda batAva. cothI gAthA saMpUrNa gAthA - 5 yazo0 nanu ~ astyayaM vizeSo yatparapakSagatasyotsUtrabhASiNo 'vayameva jainA anye tu , meM jainAbhAsA' ityevaM tIrthocchedAbhiprAyeNa pravarttamAnasya sanmArganAzakatvAniyamenAnanta saMsAritvam, svapakSagatasya tu vyava-hArato mArgapatitasya nAyamabhiprAyaH sambhavati, meM tatkAraNasya jainapravacanapratipakSabhUtAparamArgasyAGgIkArasyAbhAvAd // ityata Aha - candra : pUrvapakSaH svagacchIyaparagacchIyasAdhvoH madhye vizeSa pradarzayituM prayatate-nanvastyayaM kI ityAdi / ayamatra pUrvapakSasya gUDhAbhiprAyaH / tapAgacchIyA eva sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikA meM jainatIrthaM, anyagacchIyAstu na jainAH, na vA jainatIrtham / te ca digambarAdayo'nyagacchIyA , utsUtraprarUpakA evaM manyante yaduta "vayameva jainAH, anye tu tapAgacchIyAdayo jainAbhAsAH" * iti / evaM ca te pAramArthikaM tapAgacchIyajainatIrthaM ucchettukAmA bhavanti / evaM ca / meM tAttvikatIrthocchedAbhiprAyeNa pravartamAnasya digambarAdeH sanmArganAzakatvaM bhavati / tatazca / * tapAgacchAtmakajainatIrtharUpasanmArganAzakatvAt digambarAderanantasaMsAritvamekAntenaiva bhavati / ma yastu tapAgacchIya utsUtraprarUpako bhavati, sa vyavahAratastu tapAgacchAtmake tAttvikajainatIrtha meM ma evAntarbhavati / tasya cAbhiprAyo'yaM bhavati yaduta "vayaM tapAgacchIyA eva jainAH, anye tu meM mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 4 22 KAKAKKKAKKAKKAKKHAREKKARTEKXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX PAKXXXXXXXXXXX BRXXXKARKAKKARXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXKKARRAKAR
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ xxxxxxSaNamajA " " " jaxxxxxxxxx xxx # # # # # # # # # # # # # # Xxxxx xxx xxxx Xxxxxxxxxxxx : dharmaparIkSA ja jovA maLI jAya jainAbhAsAH" iti / evaM ca sa jainAbhAsAneva digambarAdIn ucchettukAmo bhavati / tAttvikajainamArgarUpaM tu tapAgacchaM sa bahumanyata eveti sanmArgAtmakasya tapAgacchasya nAzakatvaM meM tapAgacchIyasyotsUtraprarUpakasya na bhavati / ata eva tasya ekAntena anantasaMsAritvaM na , samavati ! o tAttvikatIrthAtmakasya tapAgacchasya ucchedasyAbhiprAyastapAgacchabahirvartina eva sambhavati, . meM na tu tapAgacchAntarvartinaH / yatastapAgacchantarvatinastu itaragacchocchedAbhiprAya eva bhavati / * itare ca gacchA na sanmArgarUpAH, tatazca tapAgacchIyasAdhorutsUtraprarUpakasyApi sanmArganAzakatvaM * na bhavatIti na tasyaikAntenAnantasaMsAritvamiti / eSa tAvat pUrvapakSasya gUDhAbhiprAyaH pradarzitaH / TIkAkSarArthastu pratipAditabhAvArthAnusAreNa ? meM sugama eva / kevalaM tatkAraNasya = sanmArgocchedAbhiprAyasya yatkAraNaM tasya / ma tadeva kAraNaM darzayati-jainapravacanapratipakSabhUtAparamArgasya = tapAgacchAtmakaM * yajjainapravacanaM tatpratipakSabhUto yo digambarAdirUpo'paramArgaH, tasyeti / candraH pUrvapakSaH svapakSIya ane parapakSIya vacce vizeSa = bheda che ja. te A pramANe - je tapAgaccha sivAyanA bAkInA gacchamAM rahelo usUtraprarUpaka che. teno abhiprAya to evo ja hoya che ke "ame ja jaino karIne bAkInA tapAgaccha vigere to - jainAbhAsa = nAma mAtranA jaina che." - have kharI hakIkata e che ke tapAgaccha e ja sAcuM tIrtha che, tAtvika tIrtha che. che eTale e tAtvika tIrthane nAma mAtrathI jaina mAnanAra e sAdhuno abhiprAya to tIrthanA nuM ucchedano abhiprAya ja gaNAya. ane AvA abhiprAyathI usUtraprarUpaNAdi pravRtti karanAro te parapakSIya sAdhu tapAgaccha rUpa sanmArgano nAzaka bane che. ane mATe te ekAMte anaMtasaMsArI thAya. jayAre tapAgacchamAM je sAdhu rahelo che, e vyavahArathI to tapAgaccha (tapAgacchanA AcAra-vicAra) rU5 mArgamAM ja paDelo = rahelo gaNAya. eTale eno abhiprAya to Avo ja hoya ke "ame tapAgacchavALAo ja jaina chIe. bAkInA digaMbaro vigere to 2 nAma mAtranA jaina che." Ama e to tapAgaccha sivAyanAne jainAbhAsa rUpa mAne che. ane teo to Bxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx mahAmahopAdhyAya yazovijaryajI viracita dharmaparIkSA thorIyA TIkA * gujarAtI vivecana sahita 23.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ KAARAARAARXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAEXE RomanticontackinOOOOOOOOOccccccccccccccccccccccccccccc parIkSaer tAtvikatIrtha che ja nahi. eTale A sAdhuno abhiprAya tIrthocchedano abhiprAya na kahevAya. A abhiprAyanuM kAraNa to jainapravacana (= tapAgaccha)nA pratipakSabhUta = - virodhIbhUta bIjA mArgano svIkAra che. je tapAgacchabhinnamArgano svIkAra karanAra hoya che ene ja tapAgaccha rUpa tIrthanA ucchedano abhiprAya pravarte. paNa tapAgacchIyara ke usUtraprarUpakane to tAdazamArgano svIkAra na hovAthI tIrthocchedano abhiprAya saMbhavI na ja zake e svAbhAvika che, ane eTale svapakSIya sAdhu usUtraprarUpaka hoya, to paNa R upara kahyA pramANe sanmArgano nAzaka na banavAthI teno ekAMte anantasaMsAra na gaNAya. yazo0 titthuccheo vva mao, suttuccheo vi haMdi ummaggo / saMsAro a aNaMto, bhayaNijjo tattha bhAvavasA / / 5 / / tIrthoccheda iva mataH, sUtrocchedo'pi haMdi unmArgaH / saMsArazcAnanto, bhajanIyastatra bhAvavazAt / / 5 / / candra0 : uttarapakSa Aha-'hanta ! tIrthoccheda iva sUtrocchedo'pi unmArgo mataH / tatra ca bhAvavazAt anantaH saMsAro bhajanIyaH' iti gAthArthaH / 2 ca0 : tIrthocchedanI jema sUtrano uccheda paNa unmArga manAyelo che. temAM ja (tIrthochemA sUtrI mAM) anaMta saMsAra manIya = italita che. yazo0 titthuccheotti / tIrthoccheda iva sUtrocchedo'pi, haMdi ityupadarzane, unmArga eva mataH, tathA conmArgapatitAnAmutsUtrabhASaNaM yadi tIrthocchedAbhiprAyeNaiveti bhavato , mataM tadotsUtrAcaraNaprarUpaNapravaNAnAM vyavahArato mArgapatitAnAM yathAchandAdInAmutsUtrabhASaNamapi sUtrocchedAbhiprAyeNaiva syAd, viruddhamArgAzrayaNasyeva sUtraviruddhAzrayaNasyApi maargocchedkaarnnsyaavishessaat| tathA ca dvayorapyunmArgaH samAna ev| Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Qiu Wei Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Bei Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Huo Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang candra0 : granthakAraH pratyuttaraM dadAti-tIrthoccheda iva = tapAgacchAtmakasya tanmatarUpasya vA tIrthasya uccheda iva sUtrocchedo'pi = sUtravirUddhaprarUpaNayA sUtrocchedo'pi unmArga eva * = sanmArganAza eva mataH / niSkarSamAha - tathA ca ityAdi / unmArgapatitAnAM = digambarAdInAM utsUtrabhASaNaM = mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita cha 24
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ **************************** dharmaparIkSA "strImuktirna bhavati, sAdhunA vastraM na dhAraNIyam" ityAdirUpaM tIrthocchedAbhiprAyeNaiva tapAgacchAtmakasya tadabhimatasattattvarUpasya vA tIrthasya ya ucchedastadabhiprAyeNaiva bhavatIti bhavataH pUrvapakSasya tapAgacchAntarvartina utsUtraprarUpakasya matam / tadA utsUtrAcaraNaprarUpaNapravaNAnAM = sUtraviruddhAcAraprarUpaNAsaktacetasAM vyavahArato mArgapatitAnAM mithyAdRSTiguNasthAnavartinAmapi "tapAgacchIyaH sAdhuH" iti nAmadhAriNAM, ata eva nAmamAtratastapAgacchAtmakamArgasthitAnAM yathAcchandAdInAM utsUtrabhASakAdInAM utsUtra bhASaNamapi sUtrocchedAbhiprAyeNaiva AgamoktapadArthakhaNDanAdhyavasAyenaiva syAt / = = = = nanu digambarAdInAM strImuktiniSedhAdirUpamutsUtra bhASaNaM tapAgacchAbhimatatattvarUpa tIrthocchedakAraNamasti, tatazca yathA daNDAdirUpANi ghaTakAraNAni gRhNan ghaTotpAdAbhiprAyavAn anumIyate, tathaiva tIrthocchedakAraNaM vivakSitamutsUtra bhASaNamAzrayan digambarAdiH tIrthocchedAbhiprAyavAn anumIyate eva / tatazca tasyotsUtrabhASaNaM tIrthocchedAbhiprAyeNaiveti vaktuM yuktam / kintu tapAgacchIyasyotsUtraprarUpakasya tIrthocchedAbhiprAyaH = sUtrocchedAbhiprAya: = mArgocchedAbhiprAyaH kathaM vaktuM zakyate ? taM vinaiva tasyotsUtraprarUpaNaM kathaM na sambhaved ? ityAzaGkAyAmAhavirUddhamArgAzrayaNasyevetyAdi / = virUddhamArgAzrayaNasyeva tapAgacchabhinnadigambarAdimatasvIkArasyeva sUtravirUddhAzrayaNasyApi = tapAgacchAntarvartino'pi sAdhoH yajinAviruddhapadArthAbhyupagamaH, tasyApi mArgocchedakAraNasya = mArgocchedakAraNatvasyeti bhAvaH avizeSAt = samAnatvAditi tAvat akSarArthaH / = bhAvArthastvayam - yathA digambaramatAzrayaNaM tapAgacchAtmakasya tapAgacchAbhimatatattvarUpasya vA mArgasya ucchedasya kAraNam, ata eva digambaramatAzrayaNavAn mArgocchedAbhiprAyavAn gaNyate / na hi kAraNavyApRtaH kAryArthI na bhavati iti / tathaiva tapAgacchIyasAdhorapi sUtravirUddhaprarUpaNaM sUtrAtmakasya mArgasyocchedasya kAraNameva / tatazca sUtravirUddhaprarUpaNAtmakaM kAraNaM svIkurvANo muniH tapAgacchIyo'pi san sUtrAtmakamArgocchedAbhiprAyavAnanumIyata eva / evaM ca yathA digambaramatAzrayI unmArgagAmI, tathaiva utsUtraprarUpakastapAgacchIyo'pi unmArgagAmyeva / idamevAha / tathA ca dvayorapi digambarAdimatAzrayiNa utsUtraprarUpakatapAgacchIyasAdhozcApi unmArgaH =tapAgacchAtmakamArgocchedarUpo jinAgamAtmakamArgocchedarUpo vA samAna eva / tasmAt "ekasya niyamenAnantasaMsAraH, aparasya tu na" iti ekAnto na manorama iti mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita haiM 25
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmaparIkSA mAvA ta candra H guru : tapAgacchAdirUpatIrthanA ucchedanI jema jinAgamasvarUpa sUtrano uccheda paNa unmArga ja che. ane eTale digaMbaramata vigere rUpa unmArgamAM rahelAonuM srImuktiniSedhAdirUpa utsUtrabhASaNa jo tIrthanA ucchedanA abhiprAyathI ja thatuM hoya eTale ke tapAgacchIyamAnyatA rUpa tIrthano uccheda karavA mATe ja te digaMbaro utsUtrabhASaNa kare che ema jo tamAro mata hoya, to pachI utsUtra AcaraNa ane utsUtraprarUpaNA e beyamAM pravINa evA ane vyavahArathI tapAgacchAtmakamArgamAM rahelA (paNa aMdarathI mithyAtvI) yathAskaMda vigerenuM utsUtrabhASaNa paNa sUtrocchedanA abhiprAyathI ja thAya che ema mAnavuM paDaze. eTale ke 'sUtrano uccheda karavA mATe ja teo utsUtraprarUpaNA kare che' ema mAnavuM paDe. pUrvapakSa H digambaramatano Azraya e to spaSTapaNe tapAgacchAdimArganA ucchedanuM kAraNa che ja. ane eTale digambarAdimatano Azraya karanAro tapAgacchAdimArganA ucchedanA abhiprAyavALo che ema kahI zakAya. dA. ta. mATI, daMDa vigere ghaTanA kAraNone bhegA karanAro vyakti ghaTane utpanna karavAnI icchAvALo che' ema cokkasa kahI ja zakAya che. ema digaMbarAdimatano svIkAra e tapAgacchAdimArgocchedanuM kAraNa che eTale e kAraNane grahaNa karanAro vyakti mArgocchedarUpa kAryanI icchAvALo kahI zakAya. paNa tapAgacchIya utsUtraprarUpaka sAdhu zI rIte mArgocchedanA abhiprAyavALo gaNAya ? guru : bhAI ! jema digaMbarAdirUpa virUddhamArgono svIkAra mArgocchedanuM kAraNa che. te ja pramANe sUtravirUddhano Azraya = sUtravirUddhaprarUpaNAdi paNa sUtrAtmakamArganA ucchedanuM kAraNa che ja. be ya nI mArgocchedakAraNatA samAna che. ane eTale utsUtraprarUpaNA rUpa kAraNane svIkAranAro sAdhu bhalene svapakSano hoya to paNa te sUtrarUpa mArganA ucchedanI icchAvALo ja gaNAya. Ama parapakSIya utsUtraprarUpakane tapAgacchAdirUpa mArgano uccheda lAgu paDe che, to svapakSIya utsUtraprarUpakane sUtrarUpamArgano uccheda lAgu paDe che. have A be ya ucchedo unmArga che. eTale e rIte be ya ne eka sarakho ja unmArga mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita 26
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ RURAEXXXXXXXXXXXXX DOOOOOOOOOOOOOOOOOOODonocooooooooooOODOODacDOOR kasiddha thAya che "parapakSIyane moTo unmArga ane svapakSIyane nAno unmArga" AvA bheda paDI zakatA nathI. OM yazo0 saMsArastvanantastatra bhAvavizeSAd bhajanIyaH, adhyavasAyavizeSaM pratItya meM saMkhyAtA-saMkhyAtAnantabhedabhinnasya tasyAhaMdAdyAzAtanAkRtAmapyabhidhAnAt / tathA ca me mahAnizIthasUtraM-jeNaM titthakarAdINaM mahatiM AsAyaNaM kujjA, se NaM ajjhavasAyaM paDucca meM jAva NaM aNaMtasaMsAriattaNe labhijja tti / / candra : evaM tAvat "parapakSIyasya mahAn unmArgadoSaH, svapakSIyasya tu svalpa eva" * iti pUrvapakSAbhiprAyasya khaNDanaM kRtam / adhunA "parapakSIyasya tIrthocchedAbhiprAyavazAt niyamena meM OM anantasaMsAritvaM, svapakSIyasya tu na niyamenAnantarasaMsAraH" iti pUrvapakSAbhiprAyaM vinAzayituM meM upakramate saMsArastvanantastatra ityAdi / / / tatra = unmArge bhAvavizeSAd = azubhabhAvatAratamyAt bhajanIyaH = vikalpanIyaH, * tIvratamAzubhabhAvavazAdunmArgasthApakasya anantasaMsAraH, tIvratarAzubhabhAvavazAdunmArgapravartakasyAOM saMkhyasaMsAraH, tIvrAzubhabhAvavazAttu tatra saMkhyeyasaMsAraH, vizuddhatamaprAyazcittAdikaraNe tu tadbhavamokSagAmitvamapi na duHzakam / hai nanu bhAvatAratamyAdanantasaMsArabhajanA kathaM yuktA ? ityata Aha-adhyavasAyetyAdi / * tasya = saMsArasya / ___ahaMdAdyAzAtanAkRtAmapi = na kevalaM unmArgapravartakAnAmapitu arhadAdyAzAtanAkAriNAma. pItyapizabdArthaH / abhidhAnAt = jinAgame nirUpitatvAt / nanu kasminjinAgame bhavaduktaM pratipAditamiti jijJAsAyAM jinAgamAkSarANi darzayati* tathA ca mahAnizIthasUtraM ityAdi / 2 sUtrasaGkSapArthastvayam - yastIrthakarAdInAM mahatIM AzAtanAM kuryAt, sa AzAtanAkAlImeM nAdhyavasAyAnusAreNa saMkhyeyasaMsAritvaM asaGkhyeyasaMsAritvaM ananta saMsAritvaM vA prApnuyAditi / ' candraH guru H Ama "svapakSIya ke parapakSIya be ya ne unmArga samAna hoI zake che che e vAta batAvI. have tame je vAta karelI ke "parapakSIyane niyamathI anaMtasaMsAra ja thAya..." e vAtano uttara ApuM chuM. svapakSIya ke parapakSIyanA usUtraprarUpaNAdi doSone je Qi Biao Sai Sai Huo Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Sang Shuang Shuang Biao Biao Biao Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Lai Wo Teng Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi ) mahAmahopAdhyAya yazovijayajI vicita dharmaparIkSA * cokharIyA TIkA * gujarAtI vivecana sahita 20
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ vize anaMtasaMsAra e bhAvavizeSathI = bhAva bhedathI bhajana karavA yogya che. arthAt - tIvratama azubhabhAva hoya to anaMtasaMsAra, tIvratara hoya to asaMkhya saMsAra ane je tIvra azubhabhAva hoya to saMkhyAta saMsAra... pUrvapakSa H AvuM tame zAnA AdhAre kahI zako? ke "adhyavasAyavizeSa pramANe che ke anaMtasaMsArarUpa phalamAM paNa bhajanA = vikalpa hoya che." - guru ? mAtra unmArgapravartakane ja nahi, paraMtu arihaMtAdinI AzAtanA A karanArAone paNa adhyavasAya vizeSane AzrayIne saMkhyAta, asaMkhyAta ane anaMta che ja ema traNabhedathI traNa prakArano saMsAra zAstromAM kahevAyelo ja che. ane mATe ja ame te uparanI vAta karI che. e vAta amArA gharanI upajAvelI nathI. ke pUrvapakSa e zAstrapATha to batAvo. guru : mahAnizIthasUtramAM kahyuM che ke "je AtmA tIrthaMkarAdinI moTI AzAtanA ja kare, te potAnA azubha-adhyavasAya mujaba saMkhyAta, asaMkhyAta ke anaMtasaMsArane pAme. ja (ahIM "bhAva" zabdathI saMkhyAta ane asaMkhyAta saMsAranuM grahaNa kareluM che.) Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Cheng Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Han iYing Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Zhi Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Jian Biao Sai Sai Fu Sai Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Jiu yazo0 itthaM cotsUtrabhASiNAM niyamAdanantaH saMsAra iti niyamaH parAstaH / / candra : itthaM ca = yata utsUtraprarUpakANAmadhyavasAyatAratamyAnusAreNa saMkhyAto'saMkhyAto'nanto vA saMsAraH sambhavati, na tu ananta eva saMsAra iti mahAnizIthasUtrataH * siddham, tasmAt utsUtrabhASiNAM niyamAdanantaH saMsAra iti niyamaH = kadAgrahipratipAdita * ekAntaH parAstaH = khaNDitaH / mahAnizIthAdyanusAreNa utsUtraprarUpakANAM saMkhyAtAdisaMsArasyApi meM sambhavAditi / candraH Ama mahAnizIthasUtranA AdhAre utsutraprarUpakono adhyavasAyanI taratamatA , { pramANe saMkhyAta, asaMkhyAta ke anaMta saMsAra siddha thaI gayo che, enA dvArA pUrvapakSano che e niyama khaMDita thaI jAya che ke 'utsutraprarUpakono niyamathI anaMta saMsAra ja thAya yazo0 kiJca kAlIdevIpramukhANAM SaSThAGge-'ahAchaMdA ahAchaMdavihAriNI(u)tti'* mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * candrazekharIcA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 28
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ EAAKAAAAAXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXKRRAHAKAXXMAAREERXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX pAThena yathAchandatvabhaNanAdutsUtrabhASitvaM siddham, ussuttamAyaraMto ussuttaM ceva paNNavemANo / eso u ahAchaMdo icchAchaMdu tti egaTThA / / ityAvazyakaniyuktivacanAt () / tAsAM caikAvatAritvaM prasiddhamiti nAyaM niyamo yuktaH / / candra : nanu mahAnizIthasUtre arhadAdyAzAtanAkAriNa evAdhyavasAyAnusAreNa saMkhyAtAdiH OM saMsAraH pratipAditaH, na tUtsUtraprarUpakasya / tathA ca kathaM mahAnizIthapAThamAzrityotsUtraprarUpakANAM saMkhyAtAdiH saMsAra setsyati ? iti zaGkAyAM satyAM yadyapi etatpratyuttaraM dAtuM zakyate yaduta-tatra "ahaMdAdi" iti AdipadAt zrutamapi gRhyate, tadAzAtanAkArI tu meM utsUtraprarUpako'pi bhavatyeveti spaSTameva mahAnizIthapAThAt utsUtraprarUpakasyApi saMkhyAtAdisaMsArasiddhiH iti / tathApi sadRSTAntaH pratipAditaH padArthaH spaSTamavabuddhyata iti kRtvA meM "utsUtraprarUpakasya saMkhyAtAdisaMsArasyApi sambhavaH" iti sadRSTAntamAha kiJca ityAdi / - * kAlIdevIpramukhANAM = tannAmakapArzvanAthazAsanakAlInasAdhvIprabhRtInAM SaSThAGge = jnyaataadhrmkthaangge| ___ utsUtrabhASitvaM siddham = yataH tAH kAlIdevIsAdhvIpramukhAH sAdhvyaH SaSThAGge yathAchandA bhaNitAH, tatastAsAmutsUtrabhASitvaM siddhamiti bhAvaH / nanu tAstatra yathAchandA eva bhaNitAH, na tUtsUtrabhASiNyaH, tataH kathaM yathAchandatvabhaNanamAtrAt meM tAsAmutsUtrabhASitvaM siddhayedityato "yathAcchandA avazyamutsUtrabhASiNa eva bhavanti" iti * sAdhanArthaM zAstrapAThamAha-ussuttamAyaraMto ityAdi / gAthAsakSepArthastvayam - utsUtramAcaran / utsUtraM caiva prajJApayan eSa yathAchando bhavati / icchA chanda iti ekArthoM (zabdau) / ___ evaM kAlIdevIpramukhANAmutsUtrabhASitvaM sAdhayitvA'dhunA tAsAM saMkhyAtasaMsAritvaM pratipAdayati * tAsAM ca ityAdi / prasiddham = SaSThAGge tAsAM devIbhavAnantarabhave mokSagAmitvaM pratipAditameveti / bhAvaH / ___ iti = yata utsUtrabhASiNAmapi kAlIdevIpramukhANAmekAvatAritvaM siddham, tasmAtkAraNAt meM * nAyaM niyamo = na "utsUtrabhASiNAM niyamenAnantaH saMsAraH" iti niyamo yuktaH / candraH (pUrvapakSa H mahAnizIthapAThamAM to tIrthaMkarAdinI AzAtanA karanArAone Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 29
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aja jamAnA mArA nAnA nAnA chokarA sAmAjIka jAmanA dharmaparIkSAnuM e ja saMkhyAtAdi saMsAra kahyo che. tyAM usUtraprarUpakono saMkhyAtasaMsAra... batAvyo nathI. te che eTale e pAThanA AdhAre utsutraprarUpakono saMkhyAtAdi saMsAra zI rIte siddha thAya?) (guru : tIrthaMkarAdi" mAM Adi zabdathI zrata paNa Ave. ane utsutraprarUpako ke e zrutanI AzAtanA karanArA che. mATe teono paNa saMkhyAtAdi saMsAra siddha thAya ja che. je 2 Ama chatAM A vAta jo daSTAnta pUrvaka samajAvIe to vadhAre spaSTa thAya, (eTale) e ja mATe have daSTAnta Ape che.) kAlIdevI vigere pArzvanAtha bhagavAnanA sAdhvIjIone chaThThA aMgamAM = ja jJAtAdharmakathAmAM "mahAchaMtA..." e pATha vaDe yathAcchanda kahelA che. ane eTale teo 2 usUtraprarUpaka tarIke siddha thAya che. ke pUrvapakSa ubhA raho. tyAM emane yathAcchanda kahyA, eTalA mAtrathI e usUtraprarUpaka ke ja zI rIte siddha thAya? guru : AvazyakaniyuktinuM AvuM vacana che ke "usUtrane AcaranAra ane usUtranI A ja prarUpaNA karanAra A yathAzRMda che. icchA, chaMda e samAnArthI zabdo che." AmAM te spaSTa kahyuM che ke "yathAzcaMda e usUtraprarUpaka hoya ja." eTale kAlIdevI vigere yathAzcaMda ra ja hovAthI teo usUtraprarUpaka che ja. ane teo to ekAvatArI tarIke te ja granthamAM che ja spaSTa rIte kahyA ja che. eTale "utsutraprarUpako niyamA anaMtasaMsArI thAya" e niyama : yogya nathI. x xxxxxxxxxxxxxx wwww w w w w w w w w w w w * yazo0 yattu ~ unmArgamAzritAnAmAbhogavatAmanAbhogavatAM vA niyamenAnantaH saMsAraH, meM pratisamayaM tIrthocchedAbhiprAyeNa sAmyAt; yathAchandastu kvacidaMze'nAbhogAdevotsUtrabhASI meM * syAt, tasyAnAbhogo'pi prAyaH samyagAgamasvarUpApariNateH, na ca tasya tadutsUtrabhASaNa manantasaMsArahetuH, tIrthocchedAbhiprAyahetukasyaiva tasyAnantasaMsArahetutvAd * iti, ma candra : pUrvapakSaM pratipAdya tatkhaNDanaM kartuM prathamaM pUrvapakSaM prAha-yattu ityAdi unmArga =t * tapAgacchabhinnaM digambarAdisampradAyaM AzritAnAM AbhogavatAM = 'nijamataM Agamayukti* bAdhitam'iti anubhave satyapi kadAgrahAt tadeva nijamataM pratipAdayatAM kadAgrahiNAM anAbhogavatAM meM a = kugurunirUpitaM tattvaM kugurunirUpitAbhyAM AgamayuktibhyAM saGgataM jJAtvA tatpratipAdayatAM , "tattattvaM AgamayuktibAdhitaM" iti jJAnAbhAvavatAm / tw w w w wwwwww xxx # # # xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx w w w w xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 30
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ KAKKKA KARKKRKAKKARXKAKKAKKAKKH Yu Qi Lai Liang Liang Yu Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying niyamenAnantaH saMsAraH iti / nanu AbhogavatAM anAbhogavadbhyo'dhikadoSatvAt kathamubhayo / samAnaM phalam ? ityata Aha-pratisamayaM ityAdi / ubhayorapi pratisamayaM tapAgacchamatocchedAbhiprAya / * upayogato labdhito vA vartata eveti tAdRzAbhiprAyeNa tayoH sAmyAt = samAnatvAt tajjanyaM meM anantasaMsArAtmakaM phalamapi samAnameva teSAmityAzayaH / ___ evaM tapAgacchabhinnagacchamAzritAnAM niyamenAnantasaMsAraM pratipAdyAdhunA pUrvapakSaH tapAgacchIyoOM tsUtraprarUpakasyAnantasaMsArAbhAvaM sAdhayati yathAchandastu = tapAgacchIya utsUtraprarUpakaH kvacidaMze / = kasmiMzcitpadArthe eva anAbhogAdeva = ajJAnAt, kutazcitkAraNato viparItajJAnAd vA, na meM tu nijAbhiprAyaM AgamayuktibAdhitaM jJAtvA'pi iti evakArArthaH / ra nanu tasyAnAbhogastu kathaM syAt ? ityata Aha - tasyAnAbhogo'pi ityAdi / prAyaH * samyagAgamasvarUpApariNateH = guruNA samyag nirUpitasyApi Agamasya spaSTabodhAbhAvAt, a meM 'prAyaH' padenaitad jJApayati yaduta kadAcit guroreva kasmiMzcitpadArthe viparItabodhAt ziSyasyApi meM guruvacanAnusAreNa tAdRze padArthe'nAbhogaH sambhavati / yadvA tathAvidhapadArthAdhyApakAbhAvAdapi tathAvidhapadArthe'nAbhogaH sambhavatIti / nanu kathaM tasya tAdRzamapi utsUtraprarUpaNamanantasaMsAraheturna bhavati ? ityata AhatIrthocchedetyAdi / tIrthocchedAbhiprAya eva hetuH yasya, tAdRzasyaiva tasya = utsUtraprarUpaNasya / * tapAgacchIyasAdhostu tapAgacchAtmakatIrthocchedasyAbhiprAyo naiva sambhavatIti taddhetukasyotsUtrase prarUpaNasyAbhAvAt tasya nAnantasaMsAra iti / atra pUrvapakSaH samAptaH / candraH pUrvapakSa : digaMbara, punamIyAgaccha vigere unmArgamAM rahelA jIvo AbhogavALA hoya ke anAbhogavALA hoya to paNa teono ekAMte anaMtasaMsAra thAya. kemake temane to pratyeka samaye tapAgaccha rUpa tIrthano uccheda karavAno ja abhiprAya che ja hoya che. ane A abhiprAyanA kAraNe AbhogavALA ke anAbhogavALA be ya jaNa je samAna ja che. ane mATe te be ya no anaMtasaMsAra thAya. (AbhogavALA eTale "potAnA mAnelA padArtho Agama ane yuktithI bAdhita = thAya che" evo anubhava thavA chatAM paNa te ja padArthane kadAgrahathI nirUpaNa karanArA ! 2 ane anAbhogavALA eTale kugurue batAvelA padArthane kugurue ja batAvela Agama ane yuktithI saMgata jANIne te padArthonuM nirUpaNa karanArA ane "te tattva kharekhara Agama yuktithI bAdhita che" evA jJAna vinAnA.) DFARRXREARRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRAK mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharI TIkA + gujarAtI vivecana sahita 31
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyAre tapAgacchIya yathAzcaMda bhale utsutra prarUpaka hoya to paNa e zAstranA koIka ja padArthamAM utsutrabhASI hoya, ane e paNa anAbhoganA lIdhe ja usUtrabhASI hoya xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx x x x x x x xx w w x A. ene je anAbhoga hoya che te paNa prAyaH karIne to samyakrarIte AgamanA svarUpanI 2 pariNati na thavAnA lIdhe hoya che. arthAta gurue to padArtha barAbara samajAvyo hoya paraMtu tene te padArtha barAbara pariNamyo na hoya ane eTale te padArthamAM tene ajJAna rahe. - (prAyaH zabdathI e paNa samajI levuM ke kyAreka guru ja koIka padArthane barAbara jANatA na hovAthI e padArtha barAbara samajAvI na zake ane pariNAme ziSyane paNa eka ka padArthamAM ajJAna rahe. athavA to te te padArtha samajAvanAra guru ja na maLavAthI te te che = padArthamAM ajJAna rahe.) bhale A rIte anAbhogathI teone usUtraprarUpaNA hoya to paNa e usUtraprarUpaNA te anaMta saMsAranuM kAraNa na bane. kemake tIrthocchedanA abhiprAyathI thayela usUtraprarUpaNA che ja anaMta saMsAranuM kAraNa bane. tIrtha eTale tapAgaccha. tapAgacchIya sAdhune tapAgaccha ke tapAgacchanA matano uccheda karavAno abhiprAya na ja hoya. eTale ene evA abhiprAyathI usUtraprarUpaNA na hoya. paNa anAbhogathI ja hoya, ane eTale tene eka - anaMtasaMsAranuM kAraNa na bane. 2 (sAra : digaMbarAdi utsutraprarUpako AbhogathI ke anAbhogathI utsutraprarUpaNA re 3 kare to paNa temano anaMtasaMsAra thAya. kemake teone satata tapAgaccharUpa tIrthanA je ucchedano abhiprAya che. jyAre tapAgacchIya sAdhune anAbhogathI usUtraprarUpaNA hoya che ane tIrthocchedAbhiprAya na hovAthI anaMta saMsAra na thAya.) ___ yazo0 tadasaMbaddhaM, etAdRzaniyamAbhAvAt / na hyunmArgapatitAH sarve'pi tIrthocchedameM pariNAmavanta eva, saralapariNAmAnAmapi kessaanycidrshnaat| na ca yathAchandAdayo'nAbhogA* devotsUtra-bhASiNaH, jAnatAmapi teSAM bahUnAM suvihitasAdhusamAcArapradveSadarzanAt / / * candra : pUrvapakSaM khaNDayati-tadasaMbaddham ityAdi / bhavaduktamasaGgatamiti bhAvaH / nanu , * kathaM na yuktam ? ityata Aha-etAdRzetyAdi / bhavatkathitasya niyamasyAbhAvAt / etadeva xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx # # # # # # # # # # 4 mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA : candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita ke 32
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ || ch Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Zheng Ying , Ci Shi Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ci spaSTayati na hi unmArgapatitAH = digambarapunamiyAgacchAdyantarvartinaH / / hai nanu kathaM te sarve na tIrthocchedAbhiprAyavantaH ? iti zaGkAyAM tatkAraNamAha saralameM pariNAmAnAmapi = zobhanabhAvAnAmapi keSAJcid darzanAt / tathA ca unmArgapatitAnAM madhye * saralapariNAmAnAM tIrthocchedAbhiprAyAbhAvAt te bhavaduktarItyaiva anantasaMsAriNo naiva bhavanti / * tathA ca - 'unmArgapatitAH sarve'pi ananta saMsAriNaH' iti bhavatkathanaM mithyA / ___ tathA - 'tapAgacchIya utsUtrabhASI anAbhogAdevotsUtraM prarUpayati' ityapi bhavatkathanaM na meM yuktam, yataH jAnatAmapi = 'mannirUpaNaM AgamatarkabAdhitaM' iti jJAnavatAmapi teSAM = tapAgacchIyAnAmutsUtraprarUpakANAM bahUnAM = anekeSAM suvihitasAdhusamAcArapradveSadarzanAt = * zobhanAcAravatsAdhUnAM ye samyagAcArAH, teSu pradveSasya darzanAt / tathA ca 'anAbhogAdeva te utsUtrabhASI' iti bhavanmataM nirastam / yandra : guru : tamArI pAta asaMgata cha. ma ta 4 niyama batAyo / je "digaMbarAdi tIrthochedanA abhiprAyavALA ja hoya che." te niyama kharekhara che ja ja nahi. digaMbara-5namiyAgaccha vigere unmArgamAM rahelA badhA ja jIvo A tIrthocchedAbhiprAyavALA nathI hotA. kemake saraLapariNAmavALA evA paNa keTalAka * unmApatitapo hepAya 4 che. vaLI tame je vAta karelI ke - "tapAgacchIya yathAzcaMdajIvo anAbhogathI ja usUtrabhASI hoya' - e paNa barAbara nathI. kemake "potAno padArtha Agama-yuktithI bAdhita bane che" ema jANanArA evA ya ghaNA badhA tapAgacchIya yathAzcaMdo che. aneka teone "suMdara AcaraNavALA sAdhuonA samyam AcAra upara dveSa che." evuM spaSTa dekhAya che. eTale teo anAbhogathI ja utsutra prarUpaNA kare che e vAta khoTI che. A * yazo0 yastvAha ~ yathAchandatvabhavanahetUnAM pArzvasthabhavanahetUnAmiva nAnAtvenAgame meM bhaNitatvAd yathAchandamAtrasyotsUtrabhASitvaniyamo'prAmANikaH - iti, * candra : punarapi pUrvapakSaM utthApayati granthakAra:-yastvAha ityAdi / ayaM pUrvapakSasyAbhiprAyaH, * meM Agame pArzvasthatvasya kAraNAni nAnArUpANi pratipAditAni, na hi taiH sarvairapi kAraNaireva ra meM pArzvasthatvaM bhavati, kintu ekena dvAbhyAM tribhirvA kAraNairapi pArzvasthatvaM bhavatyeva / na hi meM ekasminpArzvasthe pArzvasthatvakAraNAni sarvANi eva vidyante, kintu kAnicideva / evaM yadyapi Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying BE mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * candrazekharIcA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 33
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ # # # # # # # # # # # # # # # # # xxxx x x # # # # # # xxx x xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx yathAcchandatvakAraNAni utsUtraprarUpaNotsUtrAcArAdIni Agame pratipAditAni, kintu tebhyaH / ekasmAdapi kAraNAt yathAcchandatvaM bhavatyeva / na tu ekasminyathAcchande sarvANi meM yathAcchandatvakAraNAni AvazyakAni / evaM ca yad bhavadbhiH pratipAditaM - 'kAlIdevIpramukhAH yathAchandAH, tasmAdavazyaM utsUtrabhASiNaH' iti, tanna yuktaM, utsUtrabhASaNaM vinA'pi anyena . meM kenacitkAraNena teSAM yathAcchandatvaM sambhavatyeva / evaM ca na te utsUtraprarUpakAH, tathA ca / teSAmekAvatAritvaM yuktameva, utsUtrabhASakANAmevAnantasaMsAro'smAbhiruktaH, na ca te utsUtrabhASiNa meM rUti | ___ akSarArthastvayam - yathAcchandamAtrasya = sarveSAmapi yathAcchandAnAM utsuutrbhaassitvniymH| * = "avazyamevotsUtrabhASitvaM" iti ekAntaH aprAmANikaH = AgamabAdhitaH, utsUtrabhASaNaM / vinA'pi anyena kAraNena yathAcchandatvasambhavAt / candraH pUrvapakSa H "kayA kayA doSo sevavAthI pArthasthapaNuM Ave?" e badhI vAto AgamamAM batAvI che. e pArzvasthatAnA kAraNabhUta doSo judA judA batAvelA ra che. eTale ke badhA ja doSo hAjara thAya, to ja pArzvasthatA Ave evuM nahi. paNa ja batAvelA doSomAMthI eka-be-traNa doSo Ave to paNa e pAsatyo gaNAya. eTale eka ja pArthasthamAM pArzvasthatAnA kAraNabhUta badhA ja doSo hovA jarUrI nathI.. e ja vAta yathAskaMdamAM che. yathAchaMdatAnA kAraNabhUta anekadoSo batAvelA che. eka badhA ja doSo hoya to ja yathAchaMdatA Ave evuM nathI. paraMtu batAvelA doSomAMthI eka-be-traNa... doSo hoya to paNa yathAchaMdatA kahevAya. eTale kAlIdevI vigerene = yathAchaMda kahyA che, e vAta sAcI, paNa eTale "teo avazya usUtraprarUpaka hoya ja che evo niyama na thAya. kemake teomAM usUtraprarUpaNA-sivAyanA bIjA koIka paNa che ra yathAchaMdatAnA kAraNo hoI zake che, ane enA kAraNe teonI yathAchaMdatA batAvI hoya. eTale teo ekAvatArI hoya to ya vAMdho nathI. kemake teo usUtraprarUpaka , ja nathI. Ama "koIpaNa yathAvRMda utsutrabhASI hoya ja." evo ekAMta prAmANika nathI. ____ yazo0 tadaramaNIyaM, Agama eva yathAchandasyotsUtraprarUpaNAyA niyt-vyvsthaaprdrshnaat| taduktaM vyavahArabhASye xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * pokharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 34
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ KAXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXATERRRRRRRRRRRRRXXXXXXXXXXXXXXXXXXRE ahachaMdassa parUvaNa ussuttA duviha hoi NAyavvA / caraNesu gaiMsu jA tattha caraNe imA hoi / / 1 / / paDilehaNi muhapottiya rayaharaNa nisijja pAyamattae paTTe / paDalAi cola uNNAdasiA paDilehaNApottaM / / 2 / / daMtacchinnamalittaM hariyaTThiya pamajjaNA ya Nitassa / aNuvAi aNaNuvAI parUvaNaM caraNe gatIsu pi / / 3 / / aNuvAi tti najjai juttIpaDiyaM khu bhAsae eso / jaM puNa suttAveyaM taM hoi aNaNuvAi tti / / 4 / / sAgAriAipaliyaMka-NisijjAsevaNA ya gihimatte / NiggaMthiciTThaNAI paDiseho mAsakappassa / / 5 / / cAre verajje vA paDhamasamosaraNa taha Nitiesu / suNNe akappie a aNAuMche ya saMbhoge / / 6 / / kiMvA akappieNaM gahiyaM phAsu pi hoi u abhojjaM / anAuMchaM ko vA hoi guNo kappie gahie / / 7 / / paMcamahavvayadhArI samaNA savve vi kiM Na bhuMjaMti / iya caraNavitathavAdI itto vucchaM gaIsuM tu / / 8 / / * khettaM gao aDaviM ikko saMcikkhae tahiM ceva / tityayaro puNa piyaro khettaM puNa bhAvao siddhi tti / / 9 / / candra : Agama eva = yasminnAgame bhavadbhiH yathAchandasyotsUtraprarUpaNA'niyamaprarUpaNaM * pratipAditamiSyate, tasminnAgama eveti evakArabhAvArthaH / niyatavyavasthApradarzanAt = a avazyambhAvitvanirUpaNAt / yathAchande kimapi utsUtrabhASaNaM bhavatyeveti Agame pratipAdanAt meM meM iti bhaavH| - - nanu kasminnAgame "yathAcchandasyAvazyamutsUtrabhASitvaM" iti pratipAdanaM vidyate iti kathayatu meM bhavAnityata Aha-taduktaM vyavahArabhASye ityAdi / bhASyAntargatAnAM gAthAnAM sakSepArthastvayam - . yathAchandasya dvividhA utsUtrA prarUpaNA jJAtavyA bhavati / caraNeSu gatiSu (ca), yA tatra caraNe, (sA) iyaM bhavati // 1 // pratilekhanI mukhapotikA rajoharaNaniSadyA pAtramAtrake paTTe / paTalAni cola UrNAdazikA pratilekhanApotam // 2 // dantacchinnamaliptaM haritasthitaM nirgacchataH pramArjanA ca / caraNe gatiSvapi anupAtyananupAtiprarUpaNaM // 3 // anupAtIti jJAyate yuktipatitaM khalu bhASate eSaH / yatpunaH sUtrApetaM tadbhavatyananupAtIti // 4 // Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Er Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi You Er Qi Qi Qi Qing Qi Qiu Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 35
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAgArikAdiparyaMkaniSadyAsevanA ca gRhimAtre / nirgranthIsthAnAdayaH pratiSedho mAsakalpasya // 5 // cAre vairAjye prathamasamavasaraNe tathA nityeSu / . zUnye'kalpike cAjJAtoJche ca sambhoge // 6 // akalpikena gRhItaM ajJAtoJchaM prAsukamapi kimabhojyaM bhavati ? ko vA kalpikena gRhIte guNo bhavati ? // 7 // paMcamahAvratadhAriNaH zramaNAH sarve'pi kiM (samakaM) na bhuJjate / iti caraNavitathavAdI, ito vakSye gatiSu tu (ekaH) // 8 // kSetraM gataH, ekaH aTavIM (gataH), ekaH tatraiva santiSThate / tIrtha: punaH pitA, kSetre punaH mAvataH siddhiniti Hill bhAvArthaM tu anantarameva TIkAnusAreNa prarUpayiSyAmaH / candraH guruH je jinAgamonA AdhAre tuM ema sAbita karavA mAMge che ke "yathA chaMda avazya utsutrabhASaka hoya evo niyama nathI." te jinAgamamAM ja yathAchaMdane = utsutraprarUpaNAnI niyata vyavasthA batAvelI che. arthAt "yathA chaMda kevA kevA prakAranI utsutraprarUpaNA kare ?" ItyAdi batAvela che. ane emAMthI koIpaNa prakAranI ke usUtraprarUpaNA yathAchaMdane hoya ja ema jaNAya che. vyavahArabhASyamAM A vAta karI che. yathAdane be prakAranI utsutraprarUpaNA jANavI. cAritramAM ane gatimAM, temAMthI ja je cAritramAM che, te A che. 1 2 puMjaNI, muhapattI, rajoharaNa, niSadyA, pAtra-mAtraka, paTTaka, palA, cola, unanI ke dazIo, pratilekhanAvasa. 2 daMtachinna, alipta, vanaspatisthita, nIkaLatAnI prArthanA, cAritra ane gatimAM paNa anupAti tathA ananupAti hoya che. 3 anupAti eTale je jaNAya ke "A yuktisaMgata bole che." je vaLI sUtrabAhya hoya che te ananupAti hoya. 4 mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA * candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 36 ja ja jaja jajakaja xxxx xxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ IXXXXXXXXXXXX (AARAKXXXXXXXXXXXREEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEXXXKAHREEKREEKERRRRRRRRRRA dhanaparIkSADo000000000000000000000000000000000000000000000000 * saarhin| 5lyaM, niSadhAnI sevana, gsthn| mAtramai (mona),. - sAdhvIsthAnamAM rahevuM, mAsakalpano pratiSedha. 5 cAramAM, vairAjyamAM, prathamasamavasaraNa (comAsuM), nityavAsIomAM, zUnyavasatimAM, A akalpikamAM, ajJAtocchamAM, saMbhogamAM. 6 akalpika vaDe grahaNa karAyela ajJAtagocarI acitta hoya to paNa kema na vaparAya? = kalpika vaDe gRhItamAM kayo guNa che? 7 chepaMcamahAvratI sAdhuo badhA ya kema (sAthe) nathI vAparatA? A pramANe cAritramAM viparIta bolanAra che. have gatimAM kahIza. 8 eka putra khetaramAM gayo, eka jaMgalamAM, eka tyAM ja rahe che. tIrthaMkara pitA che. khetara vaLI bhAvathI siddhi che. 9 (0 DthAmono spaSTa artha ve pachI patApAze.) . yazo0 etAsAM gAthAnAmayaM saMkSepArtha:-ahachaMdassatti / yathAchandasya prarUpaNotsUtrA sUtrAduttIrNA dvividhA bhavati jJAtavyA / tadyathA-caraNeSu-caraNaviSayA, gatiSu-gativiSayA / tatra yA caraNe-caraNaviSayA sA iyaM vakSyamANA bhavati / / 1 / / * (1) tAmevAha-paDilehaNitti, mukhapotikA-mukhavastrikA saiva pratilekhanI-pAtrahe pratyupekSikA pAtrakesarikA, kiM dvayoH parigraheNa? atiriktopadhigrahaNadoSAdekayaiva mukhapotikayA kAyabhAjanobhayapratyupekSaNakAryanirvAhaNAparavaiphalyAt / candra : yathAchandasyotsUtraprarUpaNAni bhASyagAthApratipAditAni kramazo granthakRdeva varNayatietAsAM ityAdi / (1) pAtrakesarikAmukhavastrikayormadhye ekameva vastu sAdhubhiH gRhyatAm, tenaiva pAtrapramArjanaM * kAyapramArjanaM ca kAryadvayaM sampadyate / dvayorgrahaNe tu adhikopadhisaGgrahAtpaJcamamahAvratavyAghAtaprasaGgaH syAt iti prathamotsUtrabhASaNabhAvArthaH / akSarArthastu sugamaH / navaraM kimarthaM dvayoH / parigrahaH = svIkAraH na kriyate ? iti zaGkAyAmAha yathAcchandaH atiriktopadhigrahaNadoSAt / * = adhikopadhigrahaNadoSasambhavAd dvayoH parigraho na kartavya iti bhAvaH / MARXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita ja 30.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ xxxxxxxxxxxxxxxxxx nanu saMyamopayogina upadheH grahaNe na prakRto doSaH, prakRte ca pAtrakesarikA , : pAtrapratilekhanAtmakasaMyamopayoginI mukhavastrikA ca kAyapratilekhanAtmakasaMyamopayoginIti na meM saMyamopayoginyoH dvayoH grahaNe parigrahadoSa iti zaGkAyAmAha-ekayaiva mukhapotikayA = pAtrakesarikArahitayaiva mukhavastrikayA / hai aparavaiphalyAt = pAtrakesarikAyA viphalatvAt / tathA ca saMyamAnupayoginyAH - pAtrakesarikAyA grahaNe parigrahadoSaH sphuTa eveti nobhayagrahaNaM nyAyyamiti / candraH A nava gAthAono saMkSepArtha A pramANe che - yathAchaMdanI sUtravirUddha - prarUpaNA be prakAranI jANavI. cAritra saMbaMdhI ane gatisaMbaMdhI. temAM cAritra saMbaMdhI ke usUtraprarUpaNA A (hamaNA ja kahevAze, te) che. ke (1) muhapattiI e ja puMjaNI thAo. beyano parigraha karavAthI zuM ? be rAkhavAmAM ke to vadhArAnI upadhi rAkhavA rUpa doSa lAgato hovAthI be na rakhAya. - ziSya : saMyamopayogI vastu vadhAre rAkhavAmAM to koI doSa na lAge. prastutamAM samuhapattiI zarIrapratilekhana rUpa saMyama mATe ane puMjaNI vasapratilekhana rUpa saMyama mATe te upayogI che. to pachI e be rAkhavAmAM parigraha doSa zI rIte lAge?) cheguru eka mAtra muhapattI dvArA ja zarIra ane pAtrA e beyanuM pramArjana karavArUpa che te kArya thaI zakatuM hovAthI puMjaNI to nakAmI = saMyamAnupayogI ja che. mATe e rAkhavAmAM A doSa lAge. meM yazo0 (2) tathA rayaharaNaNisijja tti, kiM rajoharaNasya dvAbhyAM niSadhAbhyAM - karttavyam ? ekaiva niSadyA'stu / H (2) noharaVII tALAM niSada = gagantarakSaunivastrameN bAhyaurNikavastrasvarUpAbhyAM kiM prayojanam ? ekaiva niSadyA bhavatviti / candraH (2) oghAnI be niSaghA vaDe (= odhAriyuM ane niSethiyuM) zuM kAma che? che mAtra eka ja niSadyA raho. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx sxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx yazo0 (3) pAyamattaetti, yadeva pAtraM tadeva mAtrakaM kriyatAM, mAtrakaM vA pAtraM meM mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA * thajokharIyA TIna + gujarAtI vivecana sahita 38
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamapImA kriyatAM, kiM dvayoH parigraheNa ? ekenaivAnyakAryaniSpatteH / bhaNitaM ca- 'yo bhikSustaruNo balavAn sa ekaM pAtraM gRhNIyAd' AcArAGga iti / candra : (3) sarve'pi sAdhavaH pAtrakaM mAtrakaM ceti gocaryupayogi pAtradvayaM dhArayanti, tatra dvAbhyAmanyataradeva dhAryatAm / kiM dvAbhyAM prayojanam ? ekenaiva = pAtrakeNa mAtrakeNaiva vA anyakAryaniSpateH = mAtrakasya pAtrakasya vA yatkAryaM gurvAdiprAyogyavastvAnayanAdikaM, tatsambhavAt / na caitacchAstrabAdhitam / yataH zAstre'pyuktam "yo bhikSustaruNo" ityAdi / candra : (pUrvakALanA sAdhuo pAtraka ane mAtraka ema be pAtrA rAkhatA hatAM. yathAchaMda kahe che ke) je pAtra che, te ja mAtraka karAo. athavA to mAtraka pAtra karAo. benA svIkAra vaDe zuM kAma che ? kemake ekanA dvArA ja bIjAnA kAryanI paNa siddhi thaI jaze. AcArAMgasUtramAM kahyuM che ke "je sAdhu yuvAna, baLavAna hoya te eka pAtrane zrahA re." yazo0 (4) tathA paTTaetti, ya eva colapaTTakaH sa eva rAtrau saMstArakasyottarapaTTaH kriyatAM, kiM pRthaguttarapaTTagraheNa ? candra : (4) divase paridhIyamAnazcolapaTTaka evaM saMstArakasyopari AstIryatAm / kiM pRthaguttarapaTTakeneti bhAvaH / candra : (4) divase je colapaTTo paherIe, e ja rAtre saMthArAnI upara pAtharI hevAnI. hA uttarapaTTAnuM zuM Ama che ? yazo0 (5) tathA paDalAI colatti, paTalAni kimiti pRthag dhriyante ? colapaTTaka eva bhikSArthaM hiNDamAnena dviguNastriguNo vA kRtvA paTalasthAne nivezyatAm / candra : (5) paTalAni kiM pRthag = colapaTTakAdatiriktAni gRhyante ? nanu bhikSArthaM nirgacchatA 'jholI' iti aparanAmakasya pAtrabandhanasyopari paTalAni sthApyante, paTalAbhAve hi pAtrabandhanAntarvartini pAtra sacittarajaHpravezo bhavet / tasmAdavazyaM paTalAni dhAraNIyAni / kiJca vAyvAdinA liGgottejanAyAM satyAM zAsanahIlanAnivAraNAya paTalaiH liGgAvaraNaM kriyate iti tadarthamapi paTalAni thriyanta evetyata Aha- colapaTTaka eva bhikSArthaM ityAdi sugamam / tathA ca colapaTTakainaiva paTalakAryasampAdanAt paTalAni nirarthakAnyeveti / mahAmahopAdhyAya cazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita kaha
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ candra : (5) pallAo zA mATe judA rAkhavA joIe ? bhikSAmAM jhoLI upara DhAMkavA mATe pallA joIe. paraMtu bhikSA mATe pharato sAdhu colapaTTAne ja bamaNo-traNa gaNo karI pallAnA sthAne nAMkhI de, to cAlI rahe. eTale pallA na rAkhavA. yazo0 (6) uNNAdasiMya tti, rajoharaNasya dazAH kimityUrNamayyaH kriyante, kSaumikAH kriyantAm, tA hyUrNamayIbhyo mRdutarA bhavanti / candra : ( 6 ) rajoharaNasya dazAH ityAdi sugamam / kSaumikadazAkaraNe kAraNamAha-tA hyUrNamayI ityAdi / candra : (6) oghAnI dazIo unanI banelI zA mATe karAya che ? sutaranI banelI ja karavI joie. kemake te sutaranI dazIo unanI dazIo karatA vadhu komaLa hoya che. yazo0 (7) paDilehaNApottaMti, pratilekhanAvelAyAmekaM potaM prastArya tasyopari samastavastrapratyupekSaNAM kRtvA tadanantaramupAzrayAd bahiH pratyupekSaNIyam, evaM hi mahatI jIvadayA kRtA bhavatIti // 2 // candra : (7) pratilekhanAvelAyAmityAdi sugamam / mahatI jIvadayA = prakRtarItyA pratilekhanakaraNe hi vastrAntargatAH sarve jIvA upAzrayAd bahireva patanti, yadi copAzrayamadhye adhastAd vastramaprastArya pratilekhanaM kriyeta, tarhi sarve jIvA upAzrayabhUmau nipateyuH, tatazca tatra gamanAgamanAdikaM kurvadbhiH sAdhubhiH teSAM jIvAnAM saMghaTTanAdinA duHkhaM bhavet / evamAdikAraNaistatra jIvadayA svalpA syAt, asmaduktarItyA pratilekhane tu mahatI jIvadayA sphuTaiveti pUrvapakSagUDhAbhiprAyaH / candra : (7) pratilekhanA samaye nIce eka vastra pAtharIne tenI upara badhA vastronI pratilekhanA karavI. (jethI te vasronA jIvo nIcenA eka ja vastramAM AvI jAya.) ane pachI tarata ja e pAtharela vastra upAzrayanI bahAra pratilekhita karavuM. A pramANe karavAthI moTI jIvadayA karAyelI thAya. yazo0 (8) daMtacchinnamiti, hastagatAH pAdagatA vA nakhAH pravRddhA dantaizchettavyA na nakharadanena, nakharadanaM hi dhriyamANamadhikaraNaM bhavati / mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 40 *********************************
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmaparIkSA candra : ( 8 ) hastagatAH ityAdi spaSTam / navaraM nakharadanaM nAmavartamAnakAle 'neIlakaTara' kadAcittIkSNadhAreNa tena iti nAmnA prasiddhaM nakhacchedanasAdhanam, adhikaraNaM bhavati kasyacitzarIre kSataM sambhavet / kruddho vA kazcitsAdhustena kaJcinmArayedapIti bhavati tadadhikaraNam / = candra : (8) hAthamAM rahelA ke pagamAM rahelA nakho vadhI jAya to dAMtathI chedavA joIe. paNa neilakaTarathI nahi. pAse rakhAtuM neilakaTara to adhikaraNa pApanuM sAdhana bane che. (koIne mAravA vigeremAM ya upayoga thAya.) = yazo0 (9) tathA alittaMti, pAtramaliptaM karttavyaM, lepe bahudoSasaMbhavAnna pAtraM lepanIyamiti bhAvaH / candra : ( 9 ) pAtramaliptamityAdi sugamam / bhAvArthastvayam, prAcIno hi lepaH zakaTacakrAntarvartimalamalinatailarUpo'zuciH, tadgrahaNe tadAnayane ca saMyamAtmavirAdhanAdInAM bahUnAM doSAnAM sambhavAnna lepaH karttavyaH / tathA lepite'zuSke pAtre mazakAdayo laganti mriyante cetyevaM pAtralepe bahudoSasambhava oghaniryuktyAdibhiH svayamavadhAraNIya iti / candra : (9) pADyuM lepa vinAnuM ja rAkhavuM Azaya e che ke pAtrAne lepa karavAmAM ghaNA badhA doSo lAgatA hovAthI pADyuM lepavuM nahi. (prAcInakALamAM gADAnA cakranI aMdara je tela lagADAtuM, te tela dhULa vigerethI ekadama kALuM paDI jatuM. A melavALuM tela sAdhuo lAvatA ane enA dvArA pAtrAne lepa karatA. A lepa grahaNa karavAmAM, upAzraye lAvavAmAM ghaNI virAdhanAo saMbhave che. lepelA, nahi sukAyelA pAtra upara maccharAdi coMTI jaine marI javAnI paNa zakyatA che. A badhA kAraNasara pAtrA na sepavA, khebha pUrvapakSano Azaya che.) yazo0 (10) hariyaTThiyatti, haritapratiSThitaM bhaktapAnAdi DagalAdi ca grAhyam, tadgrahaNe hi teSAM haritakAyajIvAnAM bhArApahAraH kRto bhavati / candra : ( 10 ) haritapratiSThitamityAdi / sacittatRNAderupari yad bhaktapAnAdi DagalakAdi vA sthitaM bhavati / tat sAdhunA grahItavyam / yatastadgrahaNe tRNAdijIvasya bhArApagamAt sukhaM bhavatIti / zeSaM spaSTameva / mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + zubharAtI vivecana sahita 49
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ KO000000000000000DDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDEpazaEDur ke candra H (10) vanaspati upara rahela bhojana-pANI vigere ane pattharAdi e che - sAdhue levA joIe. kemake tenuM grahaNa karIe to te vanaspatijIvonA bhAranuM apaharaNa rAyej thAya. abhane ta thAya. - yazo0 (11) pamajjaNA ya Nitassatti, yadi channe jIvadayAnimittaM pramArjanA kriyate meM tato bahiracchanne kriyatA, dayApariNAmAvizeSAt / A candra : (11) yathA chne = upari chAdanayukte sthAne adhastAt kITikAdidayAnimittaM , * rajoharaNena "daMDAsana" iti vartamAnakAlInopakaraNena vA pramArjanA kriyate, tathaiva upari . nabhasi sati adhastAliyarthaM na kriyate ? ubhayatra dayApariNAmasya samAnatvAditi / candraH (11) jema upara bhIMta hoya evA DhaMkAyelA bhAgamAM nIce oghA-daMDAsana 3 vaDe jIvadayAne mATe pujIe chIe (rAtre puMjIne cAlIe chIe) ema bahAra khullA = bhAgamAM cAlatI vakhate paNa nIce puMjIne ja cAlavuM joIe. kemake be ya jagyAe kIDI - vigere jIvone bacAvavA rUpa jIvadayAnA pariNAma to eka sarakho ja lAgu paDe che. te * yazo0 IdRzI yathAchandasya prarUpaNA caraNeSu gatiSu cAnupAtinyananupAtinI ca bhavati / / 3 / / anupAtinyananupAtinyoH svarUpamAha-aNuvAitti / yad bhASamANaH sa meM yathAchando jJAyate, yathA-khu=nizcitaM yuktipatitaM yuktisaMgatameva bhASate tadanupAtiprarUpaNam , yathA-yaiva mukhapotikA saiva pratilekhaniketyAdi / yatpunarbhASyamANaM sUtrApetaM pratibhAsate meM tad bhavatyananupAti, yathA colapaTTaH paTalAni kriyantAmiti, SaTpadikApatanasaMbhavena meM sUtrayuktibAdhAt / # candra : anupAtinI = vakSyamANasvarUpA ananupAtinI = vakSyamANasvarUpaiva / ta eva meM dve prarUpaNe Aha-yadbhASamANaH ityAdi / kIdRzo jJAyate iti kathayati-yathA ityAdi / anupAtiprarUpaNameva dRSTAntena pradarzayati / yaiva mukhapotikA ityAdi / idaM hi prarUpaNaM yuktiyuktameva bhAsate, tatazca tadutsUtraprarUpaNaM meM # anupAtizabdena vyavahIyate / adhunA'nanupAtiprarUpaNaM sadRSTAntaM darzayati-yatpunarbhASyamANamityAdi / colapaTTeti / xxxxXXXXXXXXXXXxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxARMAXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XxxxxxxXKKRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR8 mahAmahopAya vijayajI viracita dharmaparIkSA * cokharIyA TIma + gujarAtI vivecana sahita 4ra che
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmaparIkSA idaM hi nirUpaNaM sUtravirUddhaM pratibhAsate, tasmAttadananupAtipadena vyavahrIyate / nanu kathametannirUpaNaM sUtravirUddhaM pratibhAsate ? ityataH kAraNamAha - SaTpadikApatanetyAdi / ayaM bhAvaH - yAvajjIvaM snAnatyAginAM saMyaminAM maline dehe saMmUcchimA atIva sUkSmAH SaTpadikAH samutpadyante, etacca vartamAne'pi keSAJcitsaMyaminAM pratyakSasiddhameva / tAzca paridhIyamAne colapaTTake saGkrAmantyapi / evaM ca yadi sa SaTpadikAsaMyuktazcolapaTTako bhikSAyAM pAtrabandhanopari kriyeta, tarhi kAzcitSaTpadikAH pAtrakAdAvapi pateyuH, tatazca tA bhojanamizritAH sAdhubhirbhujyanta iti mahatIyaM saMyamavirAdhanA syAt / evaM ca sUtrayukteratra bAdhAt prakRtaM nirUpaNaM sUtravirUddhaM sphuTameveti / candra H yathAchaMdanI AvA prakAranI utsUtraprarUpaNA caraNomAM ane gatimAM anupAti ane ananupAti hoya che. arthAt te prarUpaNAo cAritrane ane gatine AzrayIne vicArIe to anupAti ane ananupAti ema be prakAranI che. e anupAti ane ananupAtinuM svarUpa kahe che. je padArthane bolato te yathAchaMda A pramANe jaNAya ke "nakkI A yuktisaMgata ja vAta kare che. te anupAtiprarUpaNa kahevAya. dA.ta. je muhapattI ja che, e ja puMjaNI thAo. (A vAta yuktisaMgata lAge che. zAsrIyayuktiono AmAM bAdha nathI Avato. ulTuM "parigraha na karavo" ityAdi zAstrIya yuktio AmAM poSaka bane che.) jyAre yathAchaMda vaDe bolAto je padArtha sUtravirUddha pratibhAse, te ananupAti kahevAya. dA.ta. "colapaTTAne ja pallA tarIke karI do." A sUtravirUddha eTalA mATe ke 'ju'nA paDavAno saMbhava hovAthI zAstrayuktino bAdha thAya che. (snAna na karanArA sAdhuone melA dehamAM saMmUrcchima, ghaNI nAnI ju thatI hoya che. jene savA kahevAya che. A vAta vartamAnamAM paNa amuka saMyamIomAM pratyakSasiddha ja che. A ju paherAtA colapaTTAmAM saMkrama paNa pAme. eTale have jo te juvALo colapaTTo gocarImAM jhoLInI upara karAya to keTalIka ju pAtrAdimAM paNa paDe. to pachI bhojana mizrita te ju saMyamIo vaDe khavAya Ama A moTI saMyamavirAdhanA thAya.) yazo0 athavA sarvANyeva padAnyagItArthapratibhAsApekSayA'nupAtIni, gItArthapratibhAsApekSayA tvananupAtInIti // 4 // mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita hai 43
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ X, XXXXXXYing Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying *Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying HDDOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOODDDDDDOOOOOOOOOOOOO parIkSA or candra : nanu yanirUpaNaM bhavadbhiranupAti gaditaM, tat gItArthAnAM tu zAstrayuktibAdhitameva meM pratibhAsate / yathA - 'mukhavastrikAyA malinatvAt tayA pAtrapratilekhane nUtanadIkSitAdInAM / jugupsA lokanindAdikaM ca syAt, tasmAt zuddhayA pAtrakesarikayaiva pAtrapratilekhanaM karaNIyam'* / iti / evaM ca bhavaduktamanupAtiprarUpaNaM gItArthApekSayA ananupAtyeva bhavati / ___evaM bhavaduktaM ananupAti mugdhAnAmapekSayA anupAtyeva bhavati / yato mugdhAzcolapaTTakasyaiva paTalarUpeNa upayogaM yuktisaGgatameva manyanta iti / tatazca anupAtyananupAtiprarUpaNayoH vibhAgo meM na syAt / sarvamapi utsUtraprarUpaNaM mugdhajanApekSayA'nupAti, gItArthApekSayA cAnanupAtIti * caturavAcaM zrutvA tAM svIkaroti-athavA ityAdi / spaSTam / navaraM pratibhAsaH = jJAnam / * yandra : (ziSya : tame kama 5'yA, 54 bhane me 5252 nathI. dAtA. bhI je prarUpaNAne tame anupAti kaho cho, gItArthone to emAM paNa zAstrayuktino bAdha nuM spaSTa jaNAto hovAthI te prarUpaNA emanI dRSTie ananupAti ja banI jAya. dA.ta. muhapattithI ja pAtrA puMjavAnI vAtamAM gItArtho samaje ja che ke "melI che ke muhapattIthI pAtrA pUjavAmAM nUtanadIkSitAdine jugupsA thavAnI pAkI zakyatA che. koI ke jue, to lokamAM niMdA vigere paNa thAya. eTale A vAta barAbara nathI. cokhkhI ke puMjaNIthI ja pAnuM pratilekhavuM joIe." che ema tame je padArtha ananupAti kahyo che, e padArtha mugdhajIvone to anupAti ja lAge che. teone emAM koI doSa dekhAto nathI. Ama A be bhedo barAbara nathI.) 3 ke guru : to pachI A pramANe samajavuM ke badhI ja utsutraprarUpaNAo agItArthanA bodhanI apekSAe anupAti che. ane e ja utsutraprarUpaNAo gItArthanA bodhanI apekSAe ananupAti che. * yazo0 idaM cAnyattatprarUpaNam-(12) sAgAriyAitti, sAgArikaH zayyAtarastadviSaye meM meM brUte-zayyAtarapiNDagrahaNe nAsti doSaH, pratyuta zayyAtarasya mahAlAbha iti / AdizabdA* sthApanAkuleSvapi pravizato nAsti doSaH, pratyuta bhikSAzuddhirityAdi grAhyam / candra : evaM prAsaGgikamuktvA punaH yathAcchandAnAmutsUtraprarUpaNAni darzayati (12)* sAgArikaH ityAdi / zayyAtarabhojanaM na parityaktavyam, pratyuta grAhyameva / yataH sAdhubhaktaH AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAKAAAAAAEEEXXXKARE mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * thazabarIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita ja
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmaparIkSA zayyAtaraH sAdhUnAM bhojanaM dattvA mahAntaM zubhabhAvaM tatphalaM ca prApnoti / na hi sAdhUnAM zayyAdAtA sAdhubhakto na bhavatIti / pratyuta bhikSAvizuddhi iti / prAyaH pariNatAnAM zrAvakAnAM kulAni sthApanAkulAni kriyante / te ca pariNatajinavacanA dvicatvAriMzaddoSajJAtAraH 'yathA eko'pi doSo na bhavet ' tathaiva samyak prayatante / evaM ca teSAM gRheSu bhikSAvizuddhiH spaSTaiva / anyeSAM gRheSu tu teSAM jinavacanAjJAnAdibhyaH sacittajalasparzAdirUpA doSA dustyajA iti bhAvaH / candra : (vacce prAsaMgika vAto karIne pharI yathAchaMdanI utsUtraprarUpaNAone dekhADe che.) yathAchaMdanI A vaLI bIjI utsUtraprarUpaNAo che. (12) te sAgArinA = zayyAtaranA viSayamAM bole che ke zayyAtarane tyAM gocarI vahoravI joIe. kemake tene bhAvavRddhi vigere dvArA moTo lAbha thAya. gAthAmAM "sAgAriAhi" sema ke khAhi yaha sajesa che tenAthI sthApanADuso sevA. yathAchaMho kahetA hoya che ke sthApanAkulomAM paNa gocarI mATe pravezanArAne koI doSa nathI. ulTuM A kuLanA zrAvako jinapravacanane sArI rIte jANatA hovAthI ekapaNa doSa na lAgavA devAnI kALajIvALA hoya che. ane mATe teone tyAM bhikSAnI vizuddhi jaLavAya. je bIjA gharomAM jALavavI agharI paDe. yazo0 (13) paliaMkatti, paryaGkAdiSu matkuNAdirahiteSu paribhujyamAneSu na ko'pi doSaH, pratyuta bhUmAvupavizato lAghavAdayo doSAH / nIcajanA candra : (13) paryaGkAdiSu ityAdi spaSTam / navaraM lAghavAdayo doSAH eva bhUmau upavizanti, evaM ca sAdhUn bhUmau upaviSTAn dRSTvA lokastAn nIcAn gaNayediti evamAdayo doSA iti utsUtraprarUpakasyAbhiprAyaH / candra H (13) mAMkaDAdi jantu vinAnA palaMga, khurazI vigere vAparavAmAM koIpaNa doSa nathI. ulTuM jamIna upara besanArAne laghutA-apamAna vigere doSo lAgu paDe che. pratyuta dharmakathAzravaNena yazo0 (14) nisejjAsevaNatti gRhiniSadyAyAM na doSaH, lAbha iti / candra : (14) gRhiniSadyAyAM = 'gRhigRhaM gatvA tatropavezane' iti tAtparyam / na mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIyA + gujarAtI vivecana sahita 245
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX * Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu MODOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOODDEHAND kevalaM "na doSaH" iti pratyuta dharmakathAzravaNena = sAdhuH dharmakathAM karoti, te ca meM gRhiNaH zRNvantItyevaM teSAM dharmakathAzravaNena lAbhaH = samyaktvAdiprAptiH, tatazca sAdhorapi * paropakArAdinA puNyAnubandhipuNyAdiprAptiH / candraH (14) gRhasthonA gharomAM jaIne besavAmAM koI doSa nathI. ulluM sAdhu tyAM jaI je dharmakathA karaze, e sAMbhaLavA dvArA zrAvakone samyagdarzanAdino lAbha thaze. A - emAM nimitta bananAra sAdhune puNyAnubaMdhI puNyAdino lAbha thaze. yazo0 (15) gihimattetti, gRhimAtrake bhojanaM kasmAnna kriyate? na hyatra doSaH, pratyuta sundarapAtro-pabhogAt pravacanAnupaghAtalakSaNo'nyapAtrabhArAvahanalakSaNazca guNa iti / candra : (15) gRhimAtrake = gRhasthabhAjane / pravacanAnupaghAtalakSaNaH = pravacanahIlanA'bhAvalakSaNaH, yadi hi AgamAnusAreNa meM malinalepalipte pAtrake bhojanaM gRhyate, bhujyate ca, tarhi bhojanadAtAro'nye ca pravacanaM hIlayeyuH yaduta "malinameSAM pravacanaM, yatraitAdRze maline pAtrake bhojanagrahaNAdIni kriyante" ityAdi / * gRhasthAnAM sundare bhAjane bhojanAdikaraNa eSa doSo na bhavediti bhAvaH / ___anyapAtrabhArAvahanalakSaNazca = yadi gRhasthAnAmeva bhAjane bhojanaM kriyeta, tarhi sAdhubhiH / * pAtrakAdikaM na dharaNIyaM, tatazca anyapAtrANAM = adhunA vyApriyamANAnAM pAtrakamAtrakAdInAM yo bhAraH, tadavahanalakSaNo guNo bhavet / candra H (15) gRhasthonA vAsaNamAM bhojana kema na karAya ? emAM koI doSa nathI. ulTe teonA suMdara pAtrAono vaparAza karavAthI pravacananI hIlanA na thavA che = rUpa ane anya pAtrAono bhAra vahana na karavA rUpa guNa = lAbha thAya che. pUrvakALamAM ke gADAnI maLIthI pAtrAo lepatA, pariNAme pAtrAo AjanA jevA suMdara na hatA. = eTale A yathAchaMda kahe che ke "melA pAtrAomAM gocarI vahorazo, vAparazo to loko - pravacananI halanA karaze." tathA gRhasthonA vAsaNamAM ja vAparavAnuM hoya to pachI * pAtrAo rAkhavA ja na paDe. eTale pachI eno bhAra uMcakavo na paDe. A moTo lAbha Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Cheng Ying Ying Ying HAKKAKKKAKARKKA KEEEXXXXXXXXXXX yazo0 (16) niggaMthice?NAitti, nirgranthInAmupAzraye'vasthAnAdo ko doSaH? yatra / mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 6.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ LREALE bamaparIkSADODARAODODDDDDDDDDDDD0000000000000000000000000mm tatra sthitena zubhaM manaH pravartitavyaM, tacca svAyattamiti / meM candra : (16) nirgranthInAmityAdi spaSTam / nanu nirgranthyupAzraye yadi sthIyeta, tahi / sAdhUnAM nirgranthImukhadarzanAdito'zubhabhAvAH samutpadyeran, tasmAttatrAvasthAnaM na yuktamityata Aha meM yatra tatretyAdi / mano hi svAdhInamasti, tataH sAdhvyupAzraye'pi tat zubhapariNAmAnvitameva * bhaviSyati / yathA hi svAmI sevakaM svecchAnusAreNa zubhe'zubhe vA kArye yojayati, tathaiva meM muniH svAdhInaM manaH svecchAnusAreNa zubhe'zubhe vA yojayituM samartha eva / azubhe meM yojayitumicchansa sAdhUpAzraye'pi malinabhAvavAn bhavet, zubhe ca yojayitumicchansa sthUlabhadra meM * iva vezyAgRhe'pi zubhapariNAmavAn bhavet, kimuta sAdhvyupAzraya iti / * yandra : (16) sAdhvIna upAzrayamA 23vAmA, vAmai, goyarI vA52vAma kazuM doSa che? sAdhue to game tyAM rahIne ya mana zubha pravartAvavAnuM che. ane e mana ke che to ene svAdhIna ja che. pachI bhalene e sAdhvInA upAzrayamAM rahe ! yazo0 (17) tathA mAsakalpasya pratiSedhastena kriyate, yadi doSo na vidyate tadA *parato'pi tatra stheyamiti / / 5 / / RRRRRRRRRRRRRRRRREF TARAKRKERARRRRRRRRRRRXXXXXXXXXXXXXBARRRRRRRRRRRRRRR KARXXXXXXXXXXXXXXXXXE candra : (17) tathA mAsakalpasya = varSAbhinne aSTamAsAtmake zeSakAle aSTasu sthAneSu / ekaikamAsAvasthAnarUpasya zAstrIyacArasya pratiSedhaH tena = yathAchandena kriyate / tadavacanamevAha yadi doSo = mAsakalpe pUrNe'pi yadi tatsthAne'dhikakAlaM nivAse'pi mamatvAdirUpo doSo / OM na vidyate, tarhi parato'pi = mAse pUrNe'pi tatra = yatra ekaM mAsaM yAvat nivAsaH kRtaH, * tatra / yandra : (17) yathA ! bhAsayana niSe5 42tA Doya che. | (comAsA sivAyanA ATha mahinAmAM AThasthAnomAM eka eka mahino rahevA rUpa 3 ka zAstrIya AcAra eTale ja mAsakalpa) te bole che ke jo eka sthAne mahino rahyA bAda vadhAre rahevAmAM koI doSa na ja hoya, to pachI eka mahinA pachI paNa tyAM vadhu rahI zakAya. yazo0 (18) cAretti, cArazca caraNaM gamanamityarthastadviSaye brUte-vRSTyabhAve se mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA * candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita 40. meM
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ COORDAR : : : : H Zai Yu Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying cAturmAsakamadhye'pi gacchatAM ko doSaH? iti| candra : (18) cArazca caraNamityAdi / spaSTam / candra H (18) cAra eTale caraNa, gamana e pramANe artha thAya. e viSayamAM ke yathANaMda bole ke "jo comAsAmAM varasAda na thato hoya, to cAlu comAsAmAM paNa vi.2 72 n||2|| sAdhubhAne hoSa ?" yazo0 (19) tathA verajjatti, vairAjye'pi brUte-sAdhavo vihAraM kurvantu, parityaktaM hi taiH zarIraM, soDhavyAH khalu sAdhubhirupasargA iti / * candra : (19) vairAjye'pi = sAdhavo yasmin rAjye sthitAH, tAjyasya zatrubhUtaM meM * rAjyaM vairAjyaM, yadvA yasminrAjye rAjA mRtaH, na ko'pi rAjyavyavasthAkArI zobhano nUtano / rAjA'nyo vA tatra vidyate tad vairAjyam / yadvA yasmin rAjye rAjA sAdhudveSI, tad / meM vairAjyamityAdayo'rthA bRhatkalpAdito jJeyAH / tasminvairAjye'pi, tadviSaya iti bhAvaH / meM * sAdhavo vihAraM = vairAjye gamanAgamanAdikaM kurvantu / nanu vairAjye rAjyavyavasthA'bhAvAdikAraNavazAt sAdhUnAM chedanabhedanacauryAdirUpA mahatI OM pIDA syAt, tasmAdeva sUtre'pi vairAjye gamanaM pratiSiddhamata Aha-parityaktaM = sAdhubhiH / * zarIre mamatvabhAvaH sarvathA parityakta iti bhAvaH / tatazca kiM chedanAdibhayaiH / tathA mokSArthaM meM * nirjarA'vazyaM abhilaSaNIyA, tadarthaJca soDhavyAH khalu ityAdi spaSTam / candraH (19) vairAya saMbaMdhamAM paNa yathANaMda bole ke sAdhuo vairAjyamAM paNa 3 vihAra karo. (sAdhuo je rAjayamAM vidyamAna hoya, enA zatru bhUta rAjaya e vairAjya kahevAya. athavA je rAjyamAM rAjA marI gayo hoya ane rAjayavyavasthA saMbhALanAra bIjo rAjA ke bIjo koI mANasa na hoya athavA je rAjayano rAjA sAdhuddeSI hoya e vairAjya kahevAya.) (prazna H AvA rAjyamAM sAdhuo vihAra kare to rAjyavyavasthA na hovAdika 25||s2 sAghumAne o mAre, ape, yorI 43... me. zaya che. meTa sAdhumome meM ahIM na ja javuM.) ____ yathArcha : sAdhunoge to zarIra choDI hI cha. (mamatA choDI hIpIche, me dRSTime) RAXXXXXXXXXXXXxxxxxxXARREARE (KAREKAR Yi Can Can Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * thazekharIyA TIma + gujarAtI vivecana sahita 48
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaLI mokSa mATe jarUrI nirjarAne prApta karavA mATe sAdhuoe upasargo sahana karavAnuM ke joIe. ane eTale vairAjyamAM javuM joIe. meM yazo0 (20) paDhamasamosaraNaM-varSAkAlastatra brUte-kimiti prathamasamavasaraNe zuddhaM meM vastrAdi na grAhyam ? dvitIyasamavasaraNe'pi hyudgamAdidoSazuddhamiti gRhyate, tatko'yaM meM vizeSaH? iti / candra : (20) dvitIyasamavasaraNe'pi = zeSakAle iti bhAvaH udgamAdidoSazuddhaM = * advicatvAriMzaddoSarahitaM iti = yato doSarahitaM tasmAtkAraNAt gRhyate / tatko'yaM vizeSaH / = yathA dvitIyasamavasaraNe doSarahitaM vastraM gRhyate, tathaiva tAdRzameva vastraM varSAkAle kiM na * gRhyate ? kastatra hetuH, yatsamAnamapi nirdoSaM vastraM ekadA gRhyate, anyadA na gRhyate ? * iti / 2 candraH (20) prathama samavasaraNa eTale varSAkALa, te viSayamAM yathANaMda bole ke je = "zA mATe prathama samavasaraNamAM zuddhavastrAdi grahaNa na karAya. bIjA samayamAM paNa = zeSakALamAM paNa "A vastra ugamAdi 42 doSathI zuddha che" ema kAraNathI grahaNa che ra karAya che. to pachI varSAkALamAM kema na levAya? bemAM evI to kaI vizeSatA = bheda 2 = taphAvata che ke eka ja prakAranA vastro varSAmAM na levAya ane zeSakALamAM levAya? yazo0 (21) taha Niiesutti, tathA nityeSu-nityavAsiSu prarUpayati-nityavAse na doSaH, pratyuta prabhUtasUtrArthagrahaNAdilakSaNo guNa iti / candra : (21) tathA nityeSu ityAdi / nityavAsiSu = nityavAsinAM viSaye prarUpayati / * prabhUtasUtrArthAdi ityAdi / vihArAbhAvataH prabhUtasUtrArthagrahaNAdikaM sulabhameva / anityavAse tu vihArAdikAraNAt na prabhUtasUtrArthagrahaNAdikamiti / candraH (21) nityavAsInA saMbaMdhamAM yathANaMda bole ke "nityavAsamAM doSa nathI. urdu eka ja sthAne rahevAthI puSkaLa samaya maLe ane eTale puSkaLa sUtrArthanuM grahaNa, punarAvartanAdi rUpa moTo lAbha thAya. BREXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXREER KAKKARAMMARKARKE KA KAKKARXXXXXXKARKE Ying Ying Ying Cheng Cheng Ying Ying Ying Yan , Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying yazo0 (22) tathA sunnatti, yadhupakaraNaM na kenApi hiyate tataH zUnyAyAM vasatau ko meM mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 49
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ HC parIkSA doSaH ? candra : (22) yadyupakaraNamityAdi / (prAcInakAle'yaM vidhirasti, yaduta kadApi upAzrayaH sarvasAdhubhiH zUnyo na kriyate / jaghanyata eko munistu avazyamupAzraye tiSThatyeva / adhunA'pi sa vidhiravazyaM pAlanIyo'pi pramAdAdivazAt na pAlyate'pi iti khedaH / ) yathAchandastu prAha-upAzrayaM zUnyaM kimarthaM na kriyate ? zUnye upAzraye cauryabhayaM bhavediti cet tarhi yadi vasatau upakaraNaM kenApi na hriyate ityavazyaM nirNayo bhavet, tarhi tatra zUnyavasatau na ko'pi doSa iti / candra : (22) (prAcIna kALamAM upAzraya saMpUrNa khAlI na rakhAto. ochAmAM ocho eka sAdhu to upAzrayamAM raheto ja. Aje paNa A vidhi avazya pALavI joIe, chatAM pramAdAdinA kAraNe A vidhi nathI paNa paLAtI e khedanI vAta che.) yathAchaMda kahe che ke upAzraya zA mATe zUnya na rakhAya ? zUnya upAzrayamAM corIno bhaya rahe e ja mATe ne ? to pachI jo upAzrayamAM koIpaNa vaDe upakaraNa corAvAnA na ja hoya, evo pAko nirNaya hoya to zUnya vasati rAkhavAmAM zuM doSa ? yazo0 (23) akappiye atti, akalpikaH = agItArthastadviSaye brUte - akalpikenAnItamajJAtoJchaM kiM na bhujyate ? tasyAjJAtoJchatayA vizeSataH paribhogArhatvAt / saMbhoetti, saMbhoge brUte - sarve'pi paJcamahAvratadhAritvena sAdhavaH sAMbhogikA iti / / 6 / / = candra : ( 23 ) akalpikaH agItArthaH na samyak parijJAtaM dazavaikAlikasya paJcamamadhyayanaM yena sa iti bhAvaH / ajJAtoJchaM = zrAvakairajJAtaM yad uJchaM = piNDaH, tat / yadi hi bhikSATanAt prAgeva " he amuka zrAvakAH ! ahaM bhavatAM gRhe bhikSArthaM AgamiSyAmi " iti kathayitvA teSAM gRheSu uJchaM gRhyate, tarhi tat jJAtoJchaM ucyate / evaM zrAvakaiH kriyamANAM 'asmadgRhe bhikSArthaM Agacchatu bhavAn" ityAdirUpAM prArthanAM zrutvA " adya madhyAhne bhavadgRhe AgamiSyAmi" iti kathayitvA tadgRhAdAnIyamAnaH piNDo'pi jJAtoJchamucyate / "adya mama gRhe sAdhavo bhikSArthamAgamiSyanti" iti nirNayAbhAvavataH zrAvakasya gRhAdAnItA bhikSA ajJAtoJchamucyate iti tu saGkSepArthaH / 44 tasya = akalpikenAnItasya piNDasya ajJAtoJchatayA vizeSataH jJAtoJchAdyapekSayA'dhikaM mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 50
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmaparIkSA paribhogArhatvAt = bhogayogyatvAditi / ayaM bhAvaH - yadyapi jJAtoJchamapi dvicatvAriMzaddoSarahitaM sambhavatyeva, tathApi tasmin udgamAdidoSalezAvakAzAt sarvathA zuddhatvasya saMzaya eva / ajJAtoJchantu prAya udgamAdidoSarahitameva bhavatIti tat adhikaM bhogayogyam / tathA yo'kalpikaH, sa sAmAnyataH zrAvakeSu prasiddho na bhavati, tatazca tadAnItaH piNDaH prAyo'jJAtoJchameva bhavati / kalpikastu prAyaH zrAvakeSu prasiddha iti tadAnItaH piNDo'jJAto jJAto vA sambhavati / tatazca yadyapi kalpikAnItaH piNDo'jJAtaH san paribhogArhaH sambhavati / tathApi tasya jJAtasyApi sambhavo'sti, akalpikasya tu ajJAta eva bhavatIti sa vizeSata upabhogArho'stIti utsUtraprarUpakAbhiprAyaH / candra : (23) akalpika eTale agItArtha ! (jeNe dazavai. nuM pAMcamu adhyayana sUtra+arthathI sArI rIte bhaNyuM nathI te) tenA viSayamAM yathAchaMda bole ke akalpika vaDe lavAyela ajJAtagocarI zA mATe na vaparAya ? teNe lAvelI gocarI ajJAtoccha hovAthI e to kalpika vaDe lavAyela jJAtoccha karatA vadhAre paribhogArha = vAparavA yogya che. (akalpika navo hovAthI zrAvakomAM aprasiddha hoya eTale eNe lAvelI gocarI ajJAta hovAnI zakyatA ghaNI che. jyAre kalpika zrAvakomAM prasiddha hovAthI eNe lAvelI gocarI jJAta ane ajJAta be ya prakAranI hoI zake che. ahIM sAdhu zrAvakane kahe "Aje tArA ghare gocarI AvIza' athavA zrAvakanI gocarInI vinaMti svIkArIne kahe ke "sAruM. Aje tArA ghare AvIza" to AmAM zrAvakane pahelethI khabara paDI jAya che ke "Aje mArA ghare sAdhu Avaze." AvA zrAvakanA ghare vahorelI gocarI e jJAtoccha kahevAya. paNa je zrAvakane khabara ja na hoya ke "Aje mAre tyAM sAdhu AvavAnA che." tevAnA ghare lIdhelI gocarI ajJAtoccha bane. jJAtoccha e doSita ja hoya tevo niyama nathI. paraMtu emAM nAnA-moTA doSo lAgI javAnI zakyatA vadhu che. kemake "mAre tyAM sAdhu AvavAnA che"e jANyA bAda zrAvaka thoDI ghaNI vadhAre rasoI banAvI de, vadhArAnI vastu banAvI de... A badhI zakyatA che. eTale A kAraNasara zAstrakAro ajJAtocchane vadhu prazaMsanIya gaNe che. kalpika = gItArtha sAdhu to zrAvakAdimAM paricita hovAthI ene badhA vinaMti kare, ane e te gharomAM jAya... A badhA kAraNasara enI gocarI jJAta paNa hoI zake. mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivezana sahita 51
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 00000004 dharmaparIkSA eTale enI gocarI jJAta-ajJAta be prakAranI saMbhavita che. jyAre akalpikanI gocarI prAyaH ajJAta ja hoya. mATe enI gocarI vAparavI vadhu sArI che. A badhuM yathAchaMda bole che.) zo kapi ati viziSya vivRNoti / kiM vatti, kiMvat kena prakAreNAkalpikena = agItArthena gRhItaM prAsukamajJAtoJchamapi abhojyaM = aparibhoktavyaM bhavati ? ko vA kalpikena, atra gAthAyAM saptamI tRtIyArthe, gRhIte guNo bhavati ? naiva kazcid, ubhayatrApi zuddhyavizeSAt / / 7 / / candra : caturviMzatitamamutsUtrapadameva vizeSato vivRNoti kiMvat ityAdi / spaSTam / nanu gAthAyAntu 'kalpike' iti saptamI vibhaktirasti, bhavadbhirastu kalpikena iti tRtIyA prarUpitA, tanna yuktamityata Aha- atra gAthAyAM spaSTam / candra H covIzamuM akalpika utsUtrapada ja vizeSathI varNave che ke kyA prakAre = jhyA kAraNasara agItArthe grahaNa karela prAsuka ajJAtogya paNa aparibhogya bane ? kalpika vaDe grahaNa karAyelA piMDamAM kayo guNa = vizeSatA che ? koI ja nathI. kemake be ya piMDamAM zuddhi avizeSa = samAna sarajI che. = yazo0 (24) saMbhoetti vyAcaSTe - paMcamahavvayadhAritti, paJcamahAvratadhAriNaH sarve zramaNAH kiM naikatra bhuJjate ? yadeke sAMbhogikA apare cAsAMbhogikAH kriyante iti / ityevamupadarzita-prakAreNAnAlocitaguNadoSo yathAchandazcaraNe = caraNaviSaye vitathavAdI / aMta urdhvaM tu gatiSu vitathavAdinaM vakSyAmi // 8 // candra : (24) paJcamahAvratadhAriNaH ityAdi / ayaM bhAvaH - yo'yaM sAmbhogikAsAmbhogikavibhAgaH, sa na yogyaH, tatra yaiH sAdhubhiH sahaikatrabhojanAdikaM kartuM kalpate te sAmbhogikAH, yaistu samaM na kalpate te'sAmbhogikAH / eSa ca bhedo na yuktiyuktaH, yato ye paJcamahAvratadhAriNaH saMvignAH, te sarve'pi parasparaM samAnA eva, tatkimarthaM "kaizcitsaha bhojanAdikaM kriyate, aparaistu saha na" iti niyama: ? iti / anAlocitaguNadoSaH = pratipAditeSu paJcaviMzatipadeSu upalakSaNAt anyeSvapi cAritrasambandhiSu padeSu na AlocitAH samyagAgamaparijJAnAbhAvAt na vicAritA guNA = mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita * 52
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmaparIkSA doSAzca yena, sa tAdRzaH / yadi hi tasya samyagAgamaparijJAnaM syAt, tarhi pratipAditapadeSu vAstavikAn guNAn doSA~zca jJAtvA notsUtraprarUpaNaM kuryAt / gatiSu = "ihalokAtparalokagamanaM keSAM kutra bhaviSyati" iti viSaye itibhAvaH / candra : (24) paMcamahAvratadhArI badhA zramaNo zA mATe sAthe gocarI nathI vAparatA? zA mATe amuka sAdhuo sAMbhogika karAya che ane amuka sAdhuo asAMbhogika karAya che ? (jenI sAthe gocarI-pANI vAparavA kalpe te sAMbhogika. jenI sAthe gocarI-pANI na vAparI zakAya te asAMbhogika.) Ama upara batAvyA pramANe 25 padomAM ane e sivAya paNa ghaNI bAbatomAM guNa ane doSono vicAra nahi karanAra yathAchaMda cAritrasaMbaMdhamAM utsUtraprarUpaka bane che. (jo ene AgamanuM samyak parijJAna hoya to guNa-doSone sArI rIte vicArata, ane to pachI A badhI utsUtraprarUpaNA na karata.) have pachI gativiSayamAM khoTuM prarUpaNa karanArane darzAvIzuM. yazo0 khettaM gao yatti / sa yathAchando gatiSvevaM prarUpaNAM karoti - 'ego gAhAvaI, tassa tiNNi puttaa| te savvevi khittakammovajIviNo, piyareNa khittakamme NioiyA / tatthego khittakammaM jahANattaM karei, ego aDaviM gao desa deseNa hiMDai ityarthaH, ego jimiuM devakulAdisu acchati / kAlaMtareNa tesiM piyA mao / tehiM savvaM pi pitisaMtiyaM ti kAuM samaM vibhattaM / tesiM jaM ekkeNaM uvajjiaM taM savvesiM sAmannaM jAyaM / evaM amhaM piyA titthayaro | tassaMtiovadeseNaM savve samaNA kAyakilesaM kuvvaMti, amhe Na karemo / jaM tubbhehiM kayaM taM amhaM sAmannaM, jahA tubbhe devalogaM sukulapaccAyAtiM vA siddhiM vA gacchaha, tahA amhe vi gacchissAmo tti / ' eSa gAthAbhAvArthaH / akSarayojanikA tviyaM- ekaH putraH kSetraMgataH, eko'TavIM dezAntareSu paribhramatItyarthaH, apara ekastatraiva santiSThate / pitari ca mRte dhanaM sarveSAmapi samAnam / evamatrApi mAtApitRsthAnIyastIrthakaraH kSetra = kSetraphalaM = dhanaM punarbhAvataH = paramArthataH siddhistAM yUyamiva yuSmadupArjanena vayamapi gamiSyAma iti / / 9 // mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita haiM 53
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ - candra : evaM yathAchandasya cAritre utsUtraprarUpaNaM darzayitvA'dhunA tasya gatiSu utsUtraprarUpaNaM / meM darzayati - ego gAhAvaI ityAdi / ayaM sakSepArthaH - eko gRhasthaH, tasya trayaH putrAH, te sarve'pi kRSikarmopajIvinaH pitrA kRSikArye niyojitAH / tatraikaH kRSikarma AjJAnusAreNa meM karoti / eko'TavIM gato bhinnabhinnasthAne'Tati / eko bhuktvA devakulAdiSu tiSThati / kAlAntareNa / teSAM pitA mRtaH, taiH sarvamapi dhanAdikaM "idaM pitRsambandhi" iti cintayitvA samabhAgena meM * vibhaktam / teSAM putrANAM madhye yad dhanaM ekena kRSikAryakAriNA putreNopArjitam, tat = dhanaM meM / sarveSAM sAmAnyaM = samAnaM jAtam / sarveSAM samAnabhAgameva dhanaM saJjAtamiti / evamasmAkaM pitA tIrthakaraH, tatsambandhyupadezena sarve zramaNA: kAyaklezaM kurvanti, vayaM zithilA na kurmaH / tathApi yad yuSmAbhiH kRtaM, tat asmAkaM sAmAnyam / asmAkamapi meM bhavacchobhanAcAraphalaM bhaviSyatyeva, yato'smAkaM bhavatAM ca pitA eka eva / yathA yUyaM devalokaM meM * sukule janma vA siddhi vA gacchatha, tathA vayamapi gamiSyAma iti / atra dve 'vA'pade meM samuccayArtha iti pratibhAti / akSarayojanikA ityAdi spaSTam / / 3 evaM ca vyavahArabhASyagAthAbhiretannirNItaM yaduta yathAchandA avazyamutsUtrabhASiNo bhavanti / utsUtrANi tu anekaprakArANi kasyacitkAnicidbhavanti, na tvaikaikasya sarvANyapIti * kAlIdevIpramukhAnAM yathAcchandAnAM utsUtrabhASitvaM siddham, teSAM caikAvatAritvaM siddhameveti meM 'utsUtrabhASiNAmavazyamanantasaMsAra' iti niyamaH parAstaH / evaM tapAgacchIyasyotsUtraprarUpakasyApi adhyavasAyAnusAreNAnantasaMsAritvaM, digambarAdInAJcA* dhyavasAyAnusAreNa saMkhyAtasaMsAritvamapi sambhavatyeveti / candraH te yathANaMda gatione vize A pramANe prarUpaNAne kare che "eka gRhastha hato. tenA traNa putro hatA. te badhA ja khetInA AdhAre jIvatA hatA. pitAe badhAne khetImAM joDyA. temAM eka putra pitAnI AjJA pramANe khetI kare che che. eka putra jaMgala jaI Amatema bhaTake che. eka khAI-pIne devakulAdimAM (gAma ja bahAra maMdirAdi jevuM sthAna hoya, temAM) paDyo rahe che. keTalAka kALa bAda temanA pitA marI gayA, teoe badhI ja dhanAdi vastuo A pitAsaMbaMdhI che" ema vicArI sarakhAbhAge vaheMcI lIdhI. temAM eke je upArjita na karyuM, e badhAne sAmAnya thayuM. arthAt A badhuM meLaveluM to mahenata karanArA eka ja putre ! chatAM e badhAyane prApta thayuM. mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * yazekharI TIkA + gujarAtI vivecana sahita 54 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXARARAXXXXXRARRRRRRRRRRRRRRRRRXXREE
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ajhoka jaxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx ka dharmaparI kAma mArAmArInA jamAnAmAM trAkAjAmAjA rAjAnA nAnA ema ApaNA badhAnA (saMvignonA ane zithilonA) pitA tIrthakara che. temanA saMbaMdhI upadezathI badhA sAdhuo kAyakleza kare che. ame karatA nathI. chatAM je tame ke badhAe dharmAdi karyo. te amAre badhAne sAmAnya thaze. eTale ke jema tame devaloka, manuSyalokamAM suMdarakuLamAM pratyAgamana = janma ane siddhine pAmazo, tema ame paNa ka pAmazuM. A gAthAno bhAvArtha che. (ahIM be "vA' pada che. paraMtu e "canA arthamAM levA yogya lAge che.) ke akSarayojanA A che. - eka putra khetaramAM gayo, eka jaMgalamAM (gayo). eTale che ke judA judA sthAnomAM bhame che. bIjo eka putra tyAM ja rahe che. pitA marI gayA bAda ke dhana badhAyane samAna thayuM. ema ahIM paNa mAtApitA jevA tIrthaMkara che. khetara = khetaraphaLa = dhana e paramArthathI vicArIe to mokSa che. tene jema tame pAmazo, tema ke tamArI mokSaprApti dvArA ame paNa mokSa pAmazuM. (mokSamAM jazuM. gam dhAtu javuM + pAmavuM. beya arthamAM che.) Ama vyavahArabhASyanI gAthAo vaDe A nakkI thAya che ke yathAchaMdo avazya usUtraprarUpaka hoya che. hA ! aneka prakAranA usUtro che. emAMthI koIkane koIka usUtra hoya. paraMtu darekane badhA ja utsutra hoya tevo niyama nathI. Ama kAlIdevI ke vigere yathAchaMdonuM usUtrabhASitva siddha thayuM ane teonA khelavatAritA to siddha ja che. eTale utsutrabhASIono avazya anaMta saMrara thAya e niyama tUTI jAya che. . yazo0 tadevaM yathAchandasyApyutsUtraprarUpaNAvyavasthAdarzanAt kathamevamarvAgdRzA nirNIyate yaduta-'mArgapatitasya yathAchandasya kasyacidanAbhogAdevotsUtrabhASaNaM, tacca naanntsNsaarkaarnnN| unmArgapatitAnAM tu sarveSAmAbhogavatAmanAbhogavatAM vA tadanantasaMsArakAraNameva, tIrthocchedAbhiprAyamUlatvAditi', sAdhvAcArocchedAbhiprAyasya yathAchande'pyavizeSAt / candra : nanu bhavatu nAma tapAgacchIyAnAM yathAchandAnAmutsUtraprarUpakatvaM, tathA'pi * tadanAbhogaprayuktameveti nAnantasaMsArakAraNam, digambarAdInAM tvavazyamanantasaMsArakAraNam, . tIrthocchedAbhiprAyabhAvAt iti nirUpitameva prAk iti ata Aha-tadevaM ityAdi / * utsUtraprarUpaNAvyavasthAdarzanAt = "sUtre spaSTaM nirUpitamapi padArthaM kutarkeNa yathAchandAH / khaNDayanti" iti vyavahArabhASyagAthAbhiH spaSTameva jJAnAt kathaM evaM = prAkpUrvapakSapradarzitaM / anantarameva ca vakSyamANaM arvAgdazA = chadmasthena / mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - cokhArIyA TIma + gujarAtI vivecana sahita papa : E samawwwxxxxxxxxxxxxxxx
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXXXXXXXXXXXXXXXXXKAKKKKARARAXXXXXxxxxxxxxxxxx PRODammmcccccommamataonctionedeocotacoconcercancescoccom pakSa Ang mArgapatitasya ityAdi / prAkpratipAdita evAyaM pUrvapakSaH punaratropAttaH, yena paThitRNAM 8 - saralatayaiva bodho bhavediti / / E ayaM bhAvaH, vyavahArabhASyagAthAbhirevaM spaSTaM jJAyate yaduta "yathAchandAH na avicAryaiva / # sUtravirUddhaM pratipAdayanti, kintu sAkSAtsUtre dRzyamAnamapi kutarkeNa khaNDayitvotsUtra meM pratipAdayanti" iti / evaM ca tatrAbhogapUrvakatvaM pratIyata eva / tatazca sAmAnyato yathAchandAnAM meM AbhogapUrvakotsUtrabhASitvaM pratIyate, tathApi kasyacid yathAchandasyAdhyavasAyAnusAreNa meM * anAbhogapUrvakaM utsUtrabhASaNaM yadi sambhavet, taoNpi tatkevalinaiva jJAtuM nirUpayituM ca zakyam / meM chadmasthena tu tannirNetuM na zakyam, na vA nirNayAbhAve tannirUpayituM yuktamiti / / at "pUrvapakSanirUpaNaM na yuktaM" ityatra kAraNamAha-sAdhvAcArocchedAbhiprAyasya = vastrapAtrAdyu*payogAkalpikagRhItabhaktAdityAgAdirUpANAM sAdhvAcArANAM ya ucchedaH, tadabhiprAyasya yathAchande'pi = tapAgacchIye utsUtraprarUpake'pi avizeSAt = samAnatvAt / digambarAdayo hi vastrAdhupayogAtmakasya sAdhvAcArasyocchedamicchanti, tapAgacchIyAH prakRtA yathAchandAstu OM akalpikagRhItabhaktAdityAgarUpasya sAdhvAcArasyocchedamicchantIti bhavaduktarItyA digambarAdInA miva tapAgacchIyayathAchandAnAmapi anantasaMsArAvazyambhAvaH syAditi / te candraH (uparanI carcAothI e nakkI thayuM ke yathAchaMdane usUtraprarUpaNA hoya che. pUrvapakSa: ame kahyuM ja che ke tapAgacchIya yathAchaMdane usUtraprarUpaNA hoya to paNa e anAbhogamUlaka hovAthI e anaMtasaMsAranuM kAraNa na bane. jyAre digaMbarAdine tIrthocchedAbhiprAya hovAthI anaMtasaMsAranuM kAraNa bane.) - guruH vyavahArasUtramAM yathAchaMdane paNa usUtraprarUpaNAnI vyavasthA dekhADI che, e ke ApaNe joI gayA. arthAt teo vagara vicAryuM koI usUtra bolI nAMkhe che tevuM nathI. A paraMtu TIkA jotA spaSTa khyAla Ave che ke sUtramAM spaSTa darzAvelA padArthone paNa kutarko vaDe toDI nAMkhavAnI pravRtti teo kare che. (A ja utsutraprarUpaNAnI vyavasthA che.) eTale AmAM to teo AbhogapUrvaka usUtraprarUpaNA karanArA ja jaNAya che. chatAM adhyavasAyanI dRSTie koIka yathAchaMda anAbhogapUrvaka usUtrabhASI banato hoya to ya e kevalI jANI zake. chaghastha vaDe Avo nirNaya karavo kevI rIte zakya bane ? ke "mArgapatita = tapAgacchIya koIka yathAchaMdane usUtrabhASaNa hoya to paNa e anAbhogathI ja hoya. CAMERARREARRRRRRRRRRRRXXRAEEEEEEEEEXXRAREERRRRRAKAR IMXXXXXXXXXXXXX mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * cazaikharIyA TIma + gujarAtI vivecana sahita 50 *
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ RKARRRRRRRA XXX FO R Doc0000000000ROCHOODON00000000000000000000000000000 che ane te anaMtasaMsAranuM kAraNa na bane. unmArgapatita = digaMbarAdi tamAma jIvo che - AbhogavALA hoya ke Abhoga vinAnA hoya, to paNa temanI utsutraprarUpaNA, temane - anaMtasaMsAranuM kAraNa bane ja. kemake emAM tIrthocchedAbhiprAya mUla tarIke che." AvuM nakkI na ja karI zakAya, kemake digaMbarAdio jema saMyamopayogI vastranA vaparAza vigere rUpa sAdhvAcArano uccheda karavAnA abhiprAyavALA che. tema upara batAvelA tapAgacchIo paNa "agItArthanI gocarI na vaparAya" ityAdi sAdhvAcArano uccheda karavAnA abhiprAyavALA ja che. be yamAM A abhiprAya sarakho ja che. eTale ke 8 beyane ekAMte anaMtasaMsAra mAnavAnI Apatti tamane Avaze. XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX RRRRRRRRRRRRAKEKAKKAREKKAKKAKKARARKKKRKERA KKXXXXXXXX yazo0 atha ummaggamaggasaMpaTThiANa sAhUNa goamA nUNaM / saMsAro a aNaMto hoi ya sammaggaNAsINaM / / 31 / / iti gacchAcAraprakIrNaka(gAthA 31)vacanabalAdunmArgapatitAnAM nihnavAnAmananta hai eva saMsAro jJAyate, na tu yathAchandAnAmapi, aparamArgAzrayaNAbhAvAditi cet? - candra : punaH pUrvapakSa upatiSThate-atha ummaggetyAdi / gAthArthastvayaM, unmArgaH = digambarAdimataM, sa eva yo mArgaH = loke "ayaM mArgaH" iti rUDhaH, taM saMprasthitAnAM / yata eva unmArgasaMprasthitAH, ata eva sanmArganAzinaM = tapAgacchAbhimatatattvakhaNDayitRRNAM sAdhUnAM : he gautama ! = bhagavato mahAvIrasya prathamagaNadharaM pratIdamAmantraNaM nUnaM = avazyaM saMsAro'nanto bhavati iti / evaM ca gacchAcAravacanabalAt unmArgapatitAnAM nihnavAnAM ananta eva saMsAro jJAyate, na tu yathAchandAnAmapi = tapAgacchAntavartinAM yathAchandAnAmapi iti / nanu prakRtapAThAt nihnavAnAmiva yathAchandAnAmapi anantaH saMsAra eva siddhyati, yataste'pi sanmArganAzina evetyataH pUrvapakSaH Aha-aparamArgAzrayaNAbhAvAt = tapAgacchabhinno yo / mArgaH, tadabhyupagamAbhAvAt / prakRtapAThe hi unmArgasaMprasthitAnAM anantaH saMsAra uktaH, unmArgamArgasaMprasthitAstu nihnavA digambarAdaya eva, tapAgacchIyo yathAchandastu vyavahArataH sanmArgavyavasthita : eveti prakRtapAThAttasyAnantasaMsAro naiva siddhyediti bhAvaH / candra : pUrvapakSa H gacchAcAramAM kahyuM che ke "digaMbaramata vigere rUpa je unmArga KKRAM XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX mahAmahopAdhyAgra yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita che .
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Qi Dui Qi Qi Qi Dui Qi Qi Qi Qi Qu Qi Qi Ren Qi kaooooooooooooooooooooooo dharmaparIkSA) ja che, AvA unmArgarUpI mArgamAM saMprasthita thayelA = temAM sAcI rIte sthira thayelA ka ane mATe ja sanmArganA nAzaka evA sAdhuono nakkI anaMta saMsAra thAya che. AvA vacananA balathI ema ja jaNAya che ke unmArgamAM paDelA evA nihnavono ja - anaMtasaMsAra thAya. paraMtu mArgapatita yathAchaMdono anaMtasaMsAra A pAThathI jaNAto nathI. kAraNake A gAthAmAM unmArgasaMprasthitono anaMtasaMsAra kahyo che. jyAre mArgapatita yathAvRMdo to aparamArga = unmArga = digaMbarAdi saMpradAyanA svIkAravALA nathI. arthAt teo vyavahArathI tapAgacchamAM ja joDAyelA che. unmArgamAM nathI joDAyelA. eTale A pATha digaMbarAdinA anaMtasaMsArane sUcave che ane mArgapatita yathANaMdanA anaMtasaMsArane siddha karato nathI, _ 'yazo0 unmArgapatito nihnava eveti kathamuddezyanirNayaH? * candra : samAdhAnamAha-unmArgapatita ityAdi / gacchAcArapAThe "unmArgamArgasaMprasthitAnAM" meM iti yatpadaM, tena bhavatA nihnavA eva gahItAH, kinta naitadyaktama / yata unmArgapatito niva eva = na tu yathAchanda iti kathaM uddezyanirNayaH ? = yamuddizya kiJcid vidhAnaM kriyate sa # uddezyaH, yathA "rAmo rAjA'bhavat" ityatra rAmamuddizya rAjatvasya vidhAnaM kriyate, tato meM *rAmo'troddezyaH / uddezyaM cAzritya yad vidhAnaM kriyate tad vidheyam / yathA rAmamuddizya * rAjatvasya vidhAnaM kriyate iti rAjatvaM vidheyam / ra prakRte ca unmArgasaMprasthitaM uddizyAnantasaMsArasya vidhAnaM kriyate, tata unmArgasaMprasthito'troddezyo bhavati / "sa ca uddezyo'tra nihnava eva grAhyaH" iti bhavatA kathamuddezyasya nirNayaH / kRta iti praznAbhiprAyaH / - candraH guru : he pUrvapakSa! gacchAcAranI gAthAmAM je unmArgasaMprasthita pada lakhela A che, eno artha "unmArgapatita thAya che. paNa e unmArgapatita tarIke nilava ja levAya ane bIjo koI na levAya evo udezyano nirNaya tame kevI rIte karI zako? arthAt amArI daSTie unmArgapatita tarIke nidvavo tathA yathAvRMdo paNa laI ja zakAya. na (jene udezIne kaMIka vidhAna = kathana karAya te uddezya. dA. ta. rAma rAjA hato. ke AmAM rAmane uddezIne rAjatvanuM vidhAna karyuM che, to rAma uddezya bane. ane rAmane ke uddezIne rAjatvanuM vidhAna karAya che, mATe rAjatva e vidheya bane. prastutamAM ja mahAmahopAdhyAya ravijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 58 ja XXCan Dian Cheng , Re Ying Ying Ying Ying Ying Ying , Du , Ying Ying Cheng *************Can Ran Ying Ying Ying *** xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi KAKARRAARAAZAARRRRRRXXLRAKAR RRRRRAXAKRA che unmArgapatitane uddezIne anaMtasaMsAranuM vidhAna karAya che. to unmArgapatita e udezya che ke bane. pUrvapakSa unmArgapatita tarIke nidvavone ja le che. eTale uttarapakSa kahe che ke te "GbhApatita tarI3 nilo 4 sevA" mAvo uddezyanA niyi tame zIzata yo ?) ___ yazo0 sAdhupadena zAkyAdivyavacchede'pi yathAchandAdivyavacchedasya kartumazakyatvAt, meM candra : nanu gacchAcArapAThe sAdhupadamapyasti, tena ca zAkyAdInAM vyavacchedo bhavati, bhu meM yato na.te sAdhavaH, tatazca nihavA eva gRhyanta ityata Aha-sAdhupadenetyAdi / are mUDha ! / bhavatu nAma sAdhupadena zAkyAdinAM niSedhaH, tathApi tena tapAgacchIyayathAchandAdInAM vyavacchedaH / kathaM bhavet ? yataste tu sAdhava eva / tathA ca nihnavA iva yathAchandAdayo'pi prakRtapAThe meM uddezyA grAhyA eveti / candra H (pUrvapakSaH gacchAcAranA pAThamAM "sAdhu" pada paNa che. tenA vaDe zAkyo vigereno vyavaccheda thaI jAya che. kemake teo to sAdhu nathI kahevAtA ane eTale ahIM e = nitavo ja levAya.) guru : sAdhupadathI zAkyAdino vyavaccheda thAya e sAcuM, paNa to ya enAthI yathAzRMdAdino vyavaccheda karavo zakya nathI ja. kemake teo to sAdhu ja gaNAya che. je eTale uddezya tarIke nidvavonI jema yathAvRMdAdi paNa levA ja paDe. yazo0 guNabhedAdineva kriyAdiviparyAsamUlakadAlambanaprarUpaNayA'pyunmArgabhavanAvizeSAd / candra : nanu nihravAnAM samyagdarzanAdiguNavinAzo'sti, tathA te tathAvidhotsUtraprarUpaNayA anyeSAmapi guNAn bhindantIti guNabhedAdikAraNavazAt nihnavA unmArgapatitAH kathyante / , tapAgacchIyAstu yathAchandA na guNabhedAdIn kurvantIti na ta unmArgapatitAH / tathA ca / gacchAcArapAThe yadunmArgasamprasthitapadamasti, tenaiva yathAchandAnAM vyavacchedo bhaviSyatIti / prakRtapAThabalAnnihnavA eva gRhyanta ityata Aha-guNabhedAdineva = samyagdarzanAdivinAzAdinA - iva kriyAdi-viparyAsamUlakadAlambanaprarUpaNayA'pi = akalpikagRhItabhaktAdityAgarUpA, * yA mArgasthakriyA, tadAdInAM yo viparyAsaH = viparItatA = akalpikagRhItabhaktAdibhogAdirUpaH, tasya mUlaM = kAraNaM yat kadAlambanaM = kutarkasiddhaM AlambanaM, "akalpikasya / piNDo'jJAtoJcharUpo bhavati, tato vizeSato grAhyaH" ityAdirUpaM, tatprarUpaNayApi = meM tannirUpaNenApi unmArgabhavanAvizeSAt = unmArgotpatteH samAnatvAt / / mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 59 {XXXAAAAAAAAEXXXXXXXXXXXBALARAKAKKARXKAKKARXXXXXXXXXXXXXXXXXX
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ * yathA samyagdarzanAdivinAzena digambarAdayaH svayamunmArgA (unmArgapatitAH) bhavanti, tathA * zAstrIyakriyAviparyAsakAraNaduSTAlambananirUpaNenApi unmArgo bhavatyeva / tacca nirUpaNaM / # yathAchandAnAmastyeveti te'pi unmArgasamprasthitA eva bhavantIti gacchAcArapAThasthena unmArgamArga samprasthitapadena digambarAdaya iva yathAchandA api gRhyante, na tena teSAM vyavacchedo bhavatIti mugdha ! cintaya caturayA prajJayA / ke candraH (pUrvapakSa nidvavo potAnA samyagdarzanAdi guNono nAza karI unmArgapatita - banelA che. uparAMta teo tevI prarUpaNA dvArA bIjAonA paNa guNono bheda=ghAta kare che - che. mATe teo unmArgasaMprasthita kahevAya. yathA chaMdo na kahevAya. ane mATe gacchAcAranI ka gAthAnA unmArgasaMprasthita pada dvArA ja emano vyavaccheda thaI jAya che.) ke guru guNabheda vigere dvArA jema unmArgapatita thavAya, tema zAstrIya kriyA-mAnyatA che huM vigerenA viparyAsanA kAraNabhUta khoTA AlaMbanonI prarUpaNA karavA dvArA paNa = unmArgapatita thavAya ja che. emAM koI bheda nathI, vizeSa nathI. Azaya e che ke agItArthe lAvelI gocarIno tyAga... ityAdi je zAstrIya kriyAo che, eno viparyAsa eTale agItArthe lAvelI vastuno vaparAza thavo.. vigere, enuM ja kAraNa che, khoTA AlaMbano. "dA.ta. agItArthanI lAvelI gocarI nirdoSa hoya to te ja vAparavAmAM zuM vAMdho? urdu agItArthanI gocarI ja ajJAtocchatAnA kAraNe vadhu nirdoSa EXxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxwwww xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx ke AvA kutarkathI siddha AlaMbanonI prarUpaNA yathAvRMdo kare che. have nitavo guNanAzaka dvArA unmArga = unmArgapatita bane, to yathAchaMdo kriyAnAza dvArA unmArgapatita bane te ja che. = eTale unmArgasaMprasthita zabdathI yathAchaMdono niSedha to na thAya, urdu grahaNa = thAya. ____ (candra : atra guNabhedo nAma strImuktidvirAzirUpANAM guNAnAM = tAttvikapadArthAnAM meM * vinAzarUpo'pi saGghaTate / ) candraH ahIM "strImukti, jIva + ajIva e ja rAzi che, eka sAthe zIta-uSNa ke parISaha na hoya.." ityAdi rUpa je zAstrIya tAttvika padArtho che, te guNa zabdathI laIne xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * yazekharIyA TIma + gujarAtI vivecana sahita 60.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ parIkSADOODOODHONORRHODOODOOOOOOOOOOOOOOOOOODog zakAya. ane teno vinAza eTale ja guNabheda. nikUvo Avo guNabheda ja kare che. je che eTale A artha paNa ghaTAvI zakAya che. upara samyagdarzanane guNazabdathI laIne vicAraNA rI cha.) KAKKAKKAKKKAKKARKAKKAKKAKKAKKKAKKAKAKKAKKKKKKAKKAKAKKARARKKARXXX __yazo0 na hi 'mArgapatita' ityetAvatA ziSTAcAranAzako yathAchandAdirapi nonmaarggaamii| candra : nanu evaM yadi yathAcchanda unmArgapatita iSyate, tarhi sa "mArgapatitaH" iti / meM loke kathaM vyavahIyate, tAdRzavyavahAreNa tu sa mArgapatita eva, nonmArgagAmItyata Aha-na hi meM # ityAdi / etAvatA = vyavahAramAtreNa paramArthazUnyena 'nonmArgagAmI' ityanena sahAnvayaH / / apiH atra hInatvadyotakaH / tathAhi - yathAcchandAdisadRzaH, ziSTAcAranAzakatvena ? tucchapariNAmo'pi 'mArgapatita' iti etAvatA vyavahAramAtreNa 'unmArgagAmI na' iti na iti bhAvaH / aziSTalokakRtaH sa vyavahAra upekSaNIya iti bhaavH|| candraH (pUrvapakSa: jo A rIte yathAchaMda unmArgapatita mAnazo, to "te mArgapatita che" evo vyavahAra lokamAM zA mATe karAya che? e vyavahArathI to te mArgapatita ja che nI. thAya. unmArgAbhI nali. uttara : ziSTAcArano nAzaka yathAvRMda paNa "mArgapatita" eTalA vyavahAramAtrathI ja ke kaMI "unmArgagAmI nathI" ema siddha thaI zakto nathI. Azaya e che ke ziSTAcAranAzaka ane mATe ja tucchakakSAnA evA yathAvRMdAdi paNa kaMI ATalA vyavahAramAtrathI; - "unmAmI nathI" mema siddha na tha . ziSTAcAranAzakane vize "mArgapatita" tarIkeno jo vyavahAra karAto hoya to e che - azilokoe karelo vyavahAra jANavo. e upekSaNIya che.) yazo0 atha yathAchandAdInAmapyunmArgagAmitvamiSyata eva, na tvanantasaMsAraniyamaH, taniyamAbhidhAyakavacane unmArgamArgasaMprasthitapadena tIrthocchedAbhiprAyavata eva grahaNAditi : ced? . candra : pUrvapakSaH prAha - atha yathAchandAdInAmapItyAdi / nanu he pUrvapakSa ! yathAchandAdInAmunmArgagAmitvaM iSyate, anantasaMsArazca bhavatA neSyate, tatra meM ko'bhiprAyo bhavataH ? gacchAcArapAThe tu unmArgagAminAmanantaH saMsAraH pratipAdito dRzyata Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA * gujarAtI vivecana sahita 61
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ ************* 64 dharmaparINA evetyataH pUrvapakSa Aha- tanniyamAbhidhAyakavacane = 'avazyaM anantasaMsAro bhavati' iti anantasaMsAraniyamasyAbhidhAyakaM = pratipAdakaM yad gacchAcAravacanaM, tasmin unmArgasamprasthitapadena = prAkpradarzitena tIrthocchedAbhiprAyavataH = tapAgacchAbhimatastrImuktyAdipadArthocchedAbhiprAyavata eva grahaNAt / tathA ca unmArgamArgasaMprasthitapadasya vyutpattyartho na grAhyaH, kintu pAribhASikaM tatpadaM mantavyam / tadarthazca 'tIrthocchedAbhiprAyavAn' ityeva, na tvanyat / tIrthocchedAbhiprAyavantazca digambarAdayastapAgacchabhinnA eveti teSAmevAnantasaMsAritvam / yathAchandAnAM tu unmArgagAmitve'pi tIrthocchedAbhiprAyo nAsti, tatazca tIrthocchedAbhiprAyavatpratipAdakena prakRtapAThagatena 'unmArgamArga saMprasthita' padena yathAchandA na gRhyante, tatazca prakRtapAThena teSAmanantasaMsAro na siddhyati, kintu nihnavAnAmeveti asmAkaM prajJAvilAsa iti / candra : pUrvapakSa : juo, yathAchaMda vigere utsUtraprarUpaNAdi doSavALA che ja. eTale teo unmArgagAmI paNa che ja. e vAta ame mAnIe chIe. paraMtu "teono anaMta saMsAra ja thAya" evo niyama ame nahi mAnIe. (prazna : kema na mAno ? jo tame emane unmArgagAmI mAno cho. ane gacchAcAramAM unmArgagAmIne anaMtasaMsAra niyamA batAvyo ja che, to pachI yathAchaMdone anaMtasaMsAraniyama mAnavo ja paDe ne ?) pUrvapakSa H anaMtasaMsAranA niyamanuM kathana karanAra je gacchAcArapATha che. emAM jo ke unmArgamArgasaMprasthitapada che. "unmArgagAmI" pada che. paraMtu tyAM e padano vyutpatti-artha nathI levAno. paNa rUDhi artha levAno che. ane eTale e padathI tyAM tIrthocchedanA abhiprAyavALAnuM ja grahaNa karavAnuM che. arthAt unmArgasaMprasthita tIrthocchedAbhiprAyavAna e ja rUDhi-artha pakaDavAno che. = have tIrthocchedAbhiprAyavALA to digaMbarAdi ja che. kemake tapAgaccha ke tapAgacchanI mAnyatAo rUpI sAcA tIrthano uccheda karavAno abhiprAya e digaMbarAdiono ja che. yathAchaMdono nahi. eTale teono anaMtasaMsAraniyama nakkI na thAya. (TuMkamAM jo gacchAcAragAthAno sIdho artha laIe to "unmArgagAmIno anaMta saMsAra thAya" e artha thAya. ane to yathAchaMdono paNa anaMtasaMsAra nakkI thAya. paraMtu mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita dara
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ EXXXXXXXXXXXAERBARRRRRRRRRAXXXXXXXXXXX parIkSA omeOOODDDDDDDDDDD00000000000000000000000000000000 ke ame artha Avo karyo che ke "unmArgamArgasaMprasthitano = tIrthocchedAbhiprAyavALAno anaMta saMsAra thAya eTale tIrthocchedAbhiprAya vinAnA yathAvRMdAdi unmArgagAmI hovAnuM chatAM anaMtasaMsArano niyama siddha na thAya.) yazo0 aho kiMcidapUrvaM yuktikauzalam ! yaduktavacanabalAttIrthocchedAbhiprAyavatAM / * nihnavA-nAmanantasaMsAraniyamasiddhau padavizeSatAtparyagrahaH, tasmiMzca sati tatsiddhirityanyonyAzrayadoSamApatantaM na vIkSase / / candra : evamasamaJjasapralApinaH parihAsaM karoti-aho kiMcidapUrvaM ityAdi / kaTAkSavacanamidaM / sarvathA yuktirahitameva bhavadvacanamiti bhAvaH / tatra kAraNamAha-yat = (bhavadvacanaM na yuktaM) yasmAt uktavacanabalAt = gacchAcAravacanabalAt / padavizeSatAtparyagrahaH = unmArgamArgasamprasthitapadasya "unmArgapatitaH" ityartha-* vAcakasya vizeSe = "tIrthocchedAbhiprAyavAn" iti arthe tAtparyasya grahaH = prakRtaM padaM se 'tIrthocchedAbhiprAyavAn' iti rUDhyarthasya vAcakamasti iti nirNayaH / -- tasmiMzca sati = padavizeSatAtparyagrahe ca sati tatsiddhiH = nihnavAnAM anantasaMsAra* niyamasiddhiH / idamatra tAtparyam - pUrvapakSo gacchAcArapAThasthasya unmArgamArgasamprasthitapadasya "tIrthocchedAbhiprAyavAn" ityarthaM gRhNAti, kintu "unmArgapatitaH" iti prasiddhamarthaM na gRhNAti / tatra praznaH se karaNIyaH - 'nanu he pUrvapakSa ! prakRtapadasya prasiddhamarthaM tyaktvA vizeSamarthaM kimarthaM gRhNAsi' ? - iti ! ___sa pratyuttarayati - 'he praznakAra ! nihravAnAmeva niyamenAnantasaMsAraH, na tu yathAchandAnAm, meM tatazca yadi prakRtapadasya sAmAnyamarthaM gRhNIyAm, tarhi "unmArgagAminAM niyamenAnantaH saMsAraH" ityartho bhavet, tatazca yathAchandAnAmapi sa syAt, sa ca nAsti / tasmAt "yathAchandAnAM meM # niyamenAnantasaMsAro mA siddhyet" ityetadarthaM prakRtapadasya vizeSo'rtho mayA gRhItaH, tadgrahaNe . meM ca yathAchandAnAM niyamenAnantasaMsAro na siddhyediti na ko'pi doSaH' iti / evaM pUrvapakSaNokte punaH praznaH karaNIyaH - "nanu he pUrvapakSa ! nihnavAnAmeva niyamenAnanta*saMsAraH, na tu yathAchandAnAM" iti siddhAnto bhavatA kathaM nirNItaH ? - iti / MORRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR ## KAKAKKKAKKRA mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 4 63
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ # # # # # # # # # # # # # # # # ra tatra ca pUrvapakSaH prAha - re mugdha ! asmAdeva gacchAcArapAThAt sa siddhAnto nirNIyate / / meM yata unmArgamArgaprasthitA nAma tIrthocchedAbhiprAyavanta eva / te ca nihavA eva, na tu yathAchandAH, . meM tatazca prakRtapAThe nihnavAnAmeva niyamenAnantasaMsAraH pratipAditaH siddhyati, na tu yathAchandAnAm meM ke ti | atra pUrvapakSaH khaNDanIyaH - re mithyAkalpanAduHkhita ! bhavanirUpaNe spaSTamevAnyonyAzrayameM doSaM ahaM pradarzayAmi, zRNu / "nihavAnAmeva niyamenAnantaH saMsAraH, na tu yathAchandAnAM" iti meM * niyame siddha eva tadanusAreNa 'unmArgamArgaprasthitaH' padasya "tIrthocchedAbhiprAyavAn" ityarthaH * kalpyate / kintu yAvat tatpadasya 'tIrthocchedAbhiprAyavAn' ityartho na kriyeta, tAvat niddavAnA niyamenAnantaH saMsA:.." rUtya niyamo na sidhyet | ___ itthaJca niyamasiddhyabhAve padavizeSArtho na siddhyet, tadabhAve ca niyamo na siddhyet meM * iti anyonyAzrayaM pazya / - candraH guru H aho ! zuM tArI yuktionA pratipAdanamAM apUrva kuzaLatA che! re ke mugdha ! tuM gacchAcAranA vacananA baLathI evo niyama siddha kare che, ke = "tIrthocchedAbhiprAyavALA nihnavono avazya anaMtasaMsAra thAya." ane e niyama siddha karyA pachI unmArgamArgasaMprasthitazabdano sAmAnya artha choDIne "tIrthocchedAbhiprAyavAnu" ema vizeSa artha pakaDe che. AmAM muzkelI e che ke nivonA anaMta saMsAraniyamanI siddhi thAya to ja e che niyamane TakAvI rAkhavA mATe gacchAcAranA padano vizeSa artha laI zakAya. paNa eka 6 vizeSa artha levAya to ja e niyamanI siddhi thAya. Ama spaSTapaNe anyonyAzraya je doSa Ave che. chatAM tame kema e doSane joI zakatA nathI? . (A anyonyAzrayadoSane vistArathI samajIe.) prazna : he pUrvapakSa ! unmArgamArgasaMsthita padano sIdho artha to e ja che ke je ke unmArgagAmI = unmArgapatita. e arthane choDIne tame eno vizeSa artha = = tIrthocchedAbhiprAyavAna' zA mATe karo cho ? ke pUrvapakSa : "nitavono niyamA anaMtasaMsAra thAya. yathAchaMdono nahi." Avo ja niyama che. have jo gacchAcAranA e padano sIdho ja artha laIe to "unmArgapatitano xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * candrazekharIyA TIma + gujarAtI vivecana sahita ja
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ niyamA anaMtasaMsAra" ema artha thAya. ane to pachI yathAchaMda paNa unmArgapatita che hovAthI eno paNa niyamA anaMtasaMsAra mAnavo paDe. ane ema mAnIe to upara batAvelo niyama bhAMgI jAya ke "yathA chaMdono niyamA anaMtasaMsArano niyama nathI.".. te mATe ame vizeSa artha pakaDyo che. te prazna : paNa "nidvavono ja niyamA anaMtasaMsAra..." e niyama tame zI rIte ke siddha karyo? pUrvapakSa : juo. gacchAcArano artha zuM thayo ? "unmArgamArgasaMprasthitano = - tIrthocchedAbhiprAyavAnano niyama anaMta saMsAra hoya." AmAM tIrthocchedAbhiprAyavALAno niyamA anaMtasaMsAra kahyo che ne? tIrthocchedAbhiprAyavALA , to nitavo ja che ne? yathAvRMdo nathI ja. eTale niyama nakkI thayo ke "nidvavono ja niyamA anaMtasaMsAra, yathAchaMdono nahi." prazna : A tamArI gaMbhIra bhUla che. gacchAcAranA te padano vizeSa artha karyA che = pachI ja pelo niyama banI zake che. paNa e vizeSa artha to e niyamathI ja karavAmAM huM Avyo che. jo e niyama na hoya to padano vizeSArtha na ja karI zakAya. ane jo ke padano vizepArtha na karo, to pelo niyama siddha ja na thAya. Ama spaSTapaNe ja je anyonyAzrayadoSa che ja. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx X Fke Chan Qi Yu Qi Qi Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying ___ yazo0 saMpradAyAdIdRzo'rtho gRhIta iti na doSa iti ced ? candra : anyonyAzrayadoSaM nivArayituM prayatate pUrvapakSaH-sampradAyAdityAdi / sampradAyAt / = gurupAramparyAt IdRzaH = unmArgamArgasaMprasthitapadaM 'tIrthocchedAbhiprAyavAn' ityarthasya jJApakaM meM rUcetAza: . ___ tathA ca nAnyonyAzrayaH, yataH padavizeSArtho niyamena na nirNItaH, kintu sampradAyAt / tatazca sampradAyAt padavizeSArthaM nirNIya tatpazcAtprakRtaniyamo nirNIta iti / candraH pUrvapakSa : A anyonyAzrayadoSa nahi Ave. kemake "gacchAcAramAM rahelA ja ke te padano artha tIrthocchedAbhiprAyavAna karavo." ityAdi padArtha ame guruparaMparAthI ? meLavelo che. arthAt e artha ame niyama uparathI nakkI nathI karyo. paraMtu guruparaMparAthI xxxxxxxxx mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 5
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ nakkI karyo che. ane e artha karIe eTale e anusAra te niyama paNa siddha thaI jAya yazo0 na, saMpradAyAdadhyavasAyaM pratItya nihnavAnAmapi saMkhyAtAdibhedabhinnasyaiva saMsArasya siddhatvAd, ra candra : pUrvapakSaM khaNDayati-sampradAyAd ityAdi / yadi hi gurupAramparyamatra puraskriyate, . * tarhi zRNu sampradAyAt = gurupAramparyAt adhyavasAyaM pratItyetyAdi spaSTam / tathA ca meM sampradAyAnusAreNApi bhavatkathanaM na siddhyati / / candraH jo guruparaMparAnI vAta karo to guruparaMparAthI to A ja vAta siddha che ke nidvavone paNa teMonA adhyavasAyanI tIvratA-maMdatAdi mujaba saMkhyAta, asaMkhyAta ke anaMta ema traNabhedavAlo saMsAra hoI zake che. eTale guruparaMparA to ame kahelA ja te padArthane ja daDha kare che. ___ yazo0 unmArgamArgasaMprasthitAnAM tIvrAdhyavasAyAnAmeva grahaNe bAhulyAbhiprAyeNa vA meM vyAkhyAne doSAbhAvAd / meM candra : nanu sampradAyAtkathametatsiddhaM yaduta "nihnavAnAmapi adhyavasAyAnusAreNa : meM saMkhyAtAdibhedayuktasaMsAraH" iti / yato gacchAcArapAThe 'nUNamaNaMto ya saMsAro' iti bhaNanena meM teSAmekAntenaiva anantasaMsAraH pradarzita eva / tathA ca sampradAyazAstrapAThayoH parasparaM virodha meM * ityato gacchAcArapAThatAtparyamAha-unmArgamArgasampasthitAnAM = nihnavAdInAM tIvrA dhyavasAyAnAmeva = na tu madhyamajaghanyAdhyavasAyAnAmiti evakArArthaH, grahaNe 'doSAbhAvAt' meM ityanvayaH kartavyaH / ayaM bhAva:-"unmArgamArgasamprasthitAnAM nUnaM = avazyamanantaH saMsAraH" iti gacchAcArapAThe meM - unmArgamArgasamprasthitapadaM "tIvrAdhyavasAyavatAM unmArgagAminAM" bodhakam / tathA ca 'tIvrAdhyavasAyavatAM unmArgagAminAM nihnavayathAchandAdirUpANAM niyamenAnantaH saMsAraH' iti / meM gacchAcArapAThArthaH, tatra ca na kazcid doSaH, yato mandamadhyamAdhyavasAyAnAmeva niyamenAnantasaMsArasyAbhAva iti vayaM pratipAdayAmaH, tIvrAdhyavasAyavatAM tu teSAM niyamenAnantaH saMsAro yukta meM eveti / . XXXXXXXXXXXXXXAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAKAARRREKXXRAKHARKAKAR) XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXRA #KAKKKAKKKKKAKH che. mahAmahopAdhyAya covijayajI viracita dharmaparIkSA * thazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita, daka
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ nanu evaM unmArgamArgasamprasthitapadasya "tIvrAdhyavasAyavanta unmArgagAminaH" iti - vizeSArtho'GgIkartavyaH, sa ca na yuktaH, yatastatra prasiddho'rthastyaktavyo bhavati ityAzaGkAyAM meM yadyapyetaduttaraM dAtuM zakyate yaduta "sAmAnyArthabAdhe vizeSArthagrahaNaM sarvasyAbhimatameveti na tatra doSaH", tathApi samAdhAnAntaramAha-bAhulyAbhiprAyeNa vA vyAkhyAne = bahulatApekSayA . gacchAcArapAThasya vyAkhyAne kriyamANe doSAbhAvAt / / gacchAcAre hi unmArgamArgasamprasthitAnAmekAntenAnantaH saMsAraH pratipAditaH, kintu meM tatpratipAdanaM bahulatApekSayA dRSTavyam / prAyo hi unmArgagAminastIvrAdhyavasAyinaH, ata: evAnantasaMsAriNa eva bhavantIti / alpAnAM saMkhyAtAdisaMsAriNAmunmArgagAminAmavivakSAM kRtvA meM gacchAcAre niyamenAnantasaMsArasteSAM nigadita iti / candraH (pUrvapakSaH tame jo ema kaho ke "saMpradAya mujaba to nikUvonI saMkhyAtAdika ja saMsAra prasiddha che. ekAnta anaMta saMsAra nahi" to tamane vAMdho Avaze. kemake 3 gacchAcAramAM to "mULa saMsAro ya mAMto" padathI unmArgagAmIone nUna = avazya = ekAnta anaMtasaMsAra batAvyo ja che. eTale saMpradAya ane Agama vacce virodha Avaze.) - guru saMpradAya mujaba nidvavAdino saMkhyAtAdi saMsAra prasiddha ja che. chatAM Avo ja Agama pATha maLe to che ja. to tyAM virodha dUra karavA mATe ema mAnavuM ke "unmArgamArga, saMsthita tarIke tIvra avyavasAyavALA evA ja unmArgagAmInuM grahaNa karavAnuM che." ' arthAt gacchAcAra kahe che ke "tIvrAdhyavasAyavALA ja unmArgagAmIono niyama che anaMtasaMsAra thAya." have AnI sAthe saMpradAyane virodha na Ave. saMpradAya paNa A ja . ja vAta kare che ke unmArgagAmIono adhyavasAya tIvra hoya to anaMta saMsAra ! madhyama-4 6 maMda hoya to asaMkhyAtAdi saMsAra. Ama virodhAdi koI doSa rahetA nathI. (pUrvapakSa: paNa A rIte gacchAcAranA e padano prasiddha artha choDIne vizeSa : artha pakaDavo e kaMI yogya na gaNAya.) (guru : jayAM prasiddha artha levAmAM vAMdho Ave tyAM vizeSArtha levAmAM koI doSa ke nathI. A vAta badhAne saMmata ja che. Ama chatAM tamane bIjuM samAdhAna ApIe chIe ke Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Mi Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qi Qi Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Yan Xian Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Ying Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Xi Jiao Wo Biao Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Yi Qi Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu athavA to A gacchAcAranI vAta bahulatAnI apekSAe = prAyaH karIne hovAthI mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - 2jokharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita ke dao.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ KAKKARXXXXXXXXXXXXXXXXXXRKKRAKAKKARXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX ke doSa raheto nathI. arthAta A pAThanuM vyAkhyAna bahulatAnI apekSAe karI devuM. eTale che ke "unmArgagAmIo moTA bhAge niyamA anaMtasaMsArI thAya che." ema hovAthI anaMtasaMsArI nahi thanArA alpasaMkhyAvALA unmArgagAmIonI vivakSA karyA vinA gacchAcAramAM uparanuM nirUpaNa karela che. Ama koI doSa raheto nathI. meM yazo0 na cedevaM tadA 'vayameva sRSTisthityAdikAriNaH' ityAdhutsUtrabhASiNo'navacchinna mithyAtvasantAnaparamahetostIrthocchedAbhiprAyavato balabhadrajIvasyApyanantasaMsArotpattiH * prasajyeta, * candra : nanu sampradAyAnusAreNa nihnavAnAmapi saMkhyAtAdisaMsAraM na vayaM manyAmahe, na vA meM * tadanurodhena gacchAcArapAThasya vizeSArthamapi icchAmaH, ko'smAkaM doSaH ? iti ityata Aha*no cedevaM = yadi asmaduktaM na svIkriyeta, kintu 'tIrthocchedAbhiprAyavatAM niyamenAnantaH / - saMsAraH, tapAgacchIyAnAntu na' iti jaDAgrahaH kriyeta tadA = tarhi "vayameva = balabhadrajIvadevaH svAtmAnaM darzayati / sRSTisthityAdikAriNaH = jagadutpattisthairyavinAzakartAraH" meM ityAdhutsUtrabhASiNaH = sUtre hi na jagadutpattivinAzAdikartA izvarAdiH kazcitpAramArthikaH meM svIkriyate, tatazcedaM nirUpaNaM spaSTamutsUtrameva / anvcchinnetyaadi| zrIneminAthakAlAdadya meM yAvadanavarataM pravRtto yo mithyAtvasantAnaH = "izvaro jagadutpattyAdikartA" iti - mithyAmataparamparA, tasya paramahetoH = mUlatvena pradhAnakAraNasya / anena vizeSaNena / balabhadrajIvasya mahApApitvaM pradarzitam / yo hi utsUtrabhASI anavacchinnamithyAtvasantAnaheturbhavati, , * sa mahApApI eva bhavatIti / yataH sa tAdRzasantAnaparamahetuH, tata eva tIrthocchedAbhiprAyavataH / * = mithyAdharmapravartanena tAttvikajinadharmocchedAbhiprAyavataH / zrIkRSNadharmapravartane hi jinadharmahAniH / sphuTaiva, etacca balabhadrasya samyagdRSTerapi prasiddhameva, kevalaM mohamahimnA sa utsUtraprarUpaNAdikaM * kRtavAn / balabhadrajIvasyApi = na kevalaM nihnavAnAM yathAchandAnAM vA, kintu yasya saMkhyAtaH / * saMsAro bhavatAmapi sammataH, tasyApi ityapizabdArthaH / meM yadi hi tIrthocchedAbhiprAyavato'vazyamanantaH saMsAraH, tato balabhadrasyApi pratipAditarItyA tIrthocchedAbhiprAyavattvAt tasyApi anantasaMsAritvamApadyeta, na caitadiSTaM bhavatAmapi, tata "unmArgagAminAmapi adhyavasAyAnusAreNaiva saMkhyAtAdisaMsAraH" ityavazyaM abhyupeyam / XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXxxx XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * yazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 68
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghamaparIkSA candra : (pUrvapakSaH "saMpradAya pramANe nihnavAdino paNa adhyavasAya mujaba saMkhyAtAdi saMsAra prasiddha che." A vAta ame mAnatA nathI. ane eTale ja gacchAcAranA pAThano tame karelo vizeSArtha paNa ame nathI mAnatA. ame to eka ja vAta mAnIe ke "tIrthocchedAbhiprAyavALAono niyamA anaMtasaMsAra thAya." bolo, AmAM amane zuM doSa che ?) guru : jo tame amArI vAta nahi mAno ane tamAro kadAgraha pakaDI rAkhazo ke "tIrthocchedAbhiprAyavALAone niyamathI anaMta saMsAra thAya..." to tamane moTo vAMdho Avaze. kemake zrIkRSNe narakamAM gayA bAda dharatInA loko potAnI sevA-pUjA kare evuM kaMIka karavA balabhadra devane vinaMti karI. ane balabhadre e pramANe ka2vA lokone kahyuM ke "ame ja A vizvanuM sarjana, rakSaNa ane vinAzanA karanArA chIe..." have A to spaSTa utsUtrabhASaNa ja hatuM. AvuM bhASaNa sAMbhaLIne loko kRSNAdinI pUjA karavA lAgyA. Ama moTo mithyAdharma utpanna thayo. neminAtha prabhuthI mAMDIne Aja dina sudhI e mithyAtvaparaMparA ekadhArI cAle che. A moTI anavacchinna mithyAtvaparaMparAnuM eka mAtra moTAmAM moTuM koI kAraNa banyA hoya to e balabhadra ja che. vaLI A rIte jinadharmanI prabhAvanAno uccheda ane mithyAdharmanI prabhAvanA karanAra e balabhadra tIrthocchedanA abhiprAyavALA hatA e ya spaSTa che. Ama tamArA mata pramANe to utsUtra prarUpaka, tIrthocchedAbhiprAyavAna balabhadra jIvane paNa anaMtasaMsAranI utpatti thavAnI Apatti Avaze. jyAre balabhadra to samyadRSTi viziSTa mahAtmA che ane emano alpakALamAM ja mokSa tamane ya mAnya ja che. mATe tamArI vAta barAbara nathI. yazo0 na caitadazAstrIyaM vacanam, triSaSTIyanemicaritre'pyevamuktatvAt / tathAhi (8-12-83) 'pratipadya tathA rAmo jagAma bharatAvanau / tathaiva kRtvA te rUpe darzayAmAsa sarvataH / / evamUce ca bho lokAH ! kRtvA nau pratimAH zubhAH / prakRSTadevatAbuddhyA yUyaM pUjayatAdarAt / / vayameva yataH sRSTisthitisaMhArakAriNaH / vayaM diva ihAyAmo yAmazca svecchayA vim / / nirmitA dvArakA'smAbhiH saMhRtA ca yiyAsubhiH / karttA harttA ca nAnyo'sti svargadA vayameva ca / / mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita * 69 -
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ RXXKARAARERAREE KAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAE evaM tasya girA lokaH sarvo grAmapurAdiSu / pratimAH kRSNahalinoH kAraMkAramapUjayan / / pratimA'rcanakartRNAM mahAntamudayaM dadau / sa surastena sarvatra tadbhakto'bhUjjano'khilaH / / ' iti / // 5 // candra : nanu balabhadrajIvenaitAdRzamutsUtraM nirUpitamiti zAstre na kutrApi dRSTamityata Ahana caitad = anantaramuditaM azAstrIyaM = zAstre'nirUpitaM svakalpanAmAtram / triSaSTinemicaritre'pi = kalikAlasarvajJahemasUriviracite triSaSThizalAkApurUSacaritragranthe yanneminAthameM caritraM, tatrApi evaM = anantarameva darzayiSyamANaM "balabhadrajIvasyotsUtraprarUpaNaM asti" , * ityAdirUpaM uktatvAt / meM tadeva darzayati-tathAhi ityAdi / pratipadya = svIkRtya tathA = yathA zrIkRSNenoktaM, meM tathA te rUpe = balabhadrakRSNarupe sarvataH = sarvatra / nau = AvayoH zrIkRSNabalabhadrayoH / meM prakRSTadevatAbuddhyA = "iyaM sarvAtizAyinI devatA" iti matyA / "kimarthaM ete pratime se meM AdarAt pUjanIye ?" ityatra balabhadra eva kAraNamAha-vayameva yataH ityAdi / divaH = * sa devalokAt / yiyAsubhiH = dvArakAyA urdhvaM divaM yAtumicchubhiH / svargadAH = svargadAtAraH / meM kAraMkAraM = kRtvA kRtvA prabhUtapratimAkaraNajJApanArthamitthaM prayogaH, zeSaM sugamam / --- ke candraH (pUrvapakSaH tame je vAta karI. e zAsabAhya padArtha che. zAstramAM balabhadradeve A utsatra bolyAnI vAta ame joI-jANI nathI.) ja guru : amArI vAta azAstrIya nathI. kemake kalikAlasarvajJazrIe racelA triSaSTizalAkApuruSacaritramAM nemicaritranI aMdara paNa A ja vAta karI che. tasA prabhArI - chezrIkRSNanI vAtane te pramANe svIkArIne rAma = baladeva bharatakSetranI dharatI para gayA. ane zrI kRSNanA kahyA pramANe ja potAnuM ane kRSNanuM ema be rUpa karIne badhI bAju dekhADavA lAgyA. ane A pramANe bolyA ke "he loko ! amArI zubha pratimAo che ka banAvIne utkRSTa devatAnI buddhithI tame AdarapUrvaka ene pUjo. che kemake ame ja sarjana, sthiratA ane saMhArane karanArA chIe. ame devalokamAMthI ahIM amArI icchA mujaba AvIe chIe ane amArI icchA mujaba devalokamAM jaIe : *chIme. TERRAAKAARREARRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRXXX RXXXXXXXXXXXXX che. mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - vanarazokharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita cha 00
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ parIkSA Doccinam00000000000000000000000000000000000000000000 ke amArA vaDe dvArakA banAvAI ane dvArakAmAMthI javAnI IcchAvALA amArA vaDe che ke e dvArakA khatama karAI. kartA ane vinAzaka bIjo koI nathI. vaLI svargane ApanArA 59 abhe 4 chI." 3 A pramANe tenI vANIthI badhA loko grAma-nagara vigeremAM kRSNa-baladevanI 2 pratimAone banAvI banAvIne pUjavA lAgyA. te balabhadra deva pratimAnI pUjA karanArAone moTo udaya = lAbha ApavA lAgyo. te tenA kAraNe badhA loko te balabhadra+kRSNanA bhakta thayA. gAthA pAMca saMpUrNa BREAKKARXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXKAKKKAKKKR KKKKKKKKKAKKKRKKKKKKKKAKKA gAthA - ___yazo0 nanu balabhadrasyotsUtravacanamidaM na svArasikamato na niyataM, niyatotsUtraM ca * nihnvtvkaarnnN| ata evAparAparotsUtrabhASiNAM yathAchandatvameva, niyatotsUtrabhASiNAM #ca nihnavatvameva / taduktamutsUtrakandakuhAlakRtA - tasmAdaniyatotsUtraM yathAchandatvameSu na / tadavasthitakotsUtraM nihnavatvamupasthitam / / iti / candra : utsUtraM dvividhaM bhavati, niyatamaniyataM ca / tatra vaktrA ekaM dve tryAdIni vA nizcitamucyamAnAni utsUtrANi niyatotsUtrANi kathyante / vaktrA tattatkAle tathA tathA manasi meM pravartamAnena svacchandacintanena ucyamAnAni utsUtrANi aniyatotsUtrANi kathyante / niyatotsUtrANi - hi jaDAgraheNa bhASyamANAni bhavanti / aniyatotsUtrANi yadyapi sUtravirUddhAni, tathApi tatra meM * vaktRNAM kevalaM svacchandamatireva aparAddhyati, na tu teSAM tatra kadAgraha iti / * 'evaM ca digambarAdInAM niyatotsUtrabhASaNAdanantasaMsAro niyamenaM, yathAchandAnAntu meM aniyatotsUtrabhASaNAt na niyamenAnantasaMsAraH' ityabhiprAyavAn pUrvapakSaH prAha-na svArasikaM, = na kadAgrahavijRmbhitam / ata eva = yato niyatotsUtraM nihnavatvakAraNam, ata eva - * aparAparotsUtrabhASiNAM = aniyatotsUtrabhASiNAM yathAchandatvameva, teSAM niyatotsUtrAbhAvAna meM nihnavatvamiti evakArArthaH / / ___atra pUrvapakSo nijaprarUpaNAsamarthakaM dharmasAgaraviracitagranthapAThamAha-utsUtrakandakuddAlakRtA meM * = utsUtrakandakuddAlanAmakagrantharacayitrA dharmasAgareNa / tasmAdityAdi / yato digambarAdayo meM mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - thajokharIyA TIkA + gujarAtI vivecana ati 01 HARKAXXXXXXXXXXXXRAEKXXXXXXXXXXXXXXXXXXAAAAAEKAXXAARRRRRRRRRRRRRRRRZA
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ na dharmaparAmA niyatotsUtrabhASiNaH, tasmAt aniyatotsUtraM = aniyatAni utsUtrANi yasmiMstad, etAdRzaM yathAchandatvaM eSu digambarAdiSu / tad tasmAt avasthitakotsUtraM avasthitameva avasthitakaM, etAdRzaM utsUtraM yasmin tat tAdRzaM nihnavatvaM upasthitam / = = candra : pUrvapakSaH utsUtro be prakAranA hoya che. niyata ane aniyata. = emAM je utsUtrone vaktA kadAgraha pUrvaka bole te niyata utsUtra kahevAya. jyAre utsUtrone vaktA kadAgrahathI nahi, paraMtu potAnI matimAM jema sUjhe tema vagara vicArye bolye rAkhe te badalAtA rahetA usUtro aniyata utsUtra kahevAya. (ahIM e khyAla rAkhavo ke niyatautsUtra eTale "amuka cokkasa saMkhyAnA utsUtro ja bolavA" ema nahi. paraMtu "kadAgrahapUrvaka utsUtra bolavA." ema artha che. digaMbaro srImukti, kevalibhukti, siddhomAM cAritra vigere ghaNI bAbatomAM utsUtra bole che. paNa e badhA utsUtro te kadAgraha pUrvaka bole che, mATe te niyata utsUtra kahevAya che. jyAre keTalAkono svabhAva evo hoya che ke zAstronuM samyak jJAna nathI hotuM eTale te te padArthomAM potAnI buddhi pramANe ciMtana kare. e emane potAne sAruM-sAcuM lAge eTale pachI zAsranI apekSA rAkhyA vinA e utsUtra bolI nAMkhe. emAM jo koI vAMdhA-vacakA batAve to e vAta choDI paNa de. vaLI pAcho koIka padArthamA koI navo vicAra upasI Ave to enI prarUpaNA karI de... A badhA utsUtro aniyata utsUtra kahevAya.) balabhadranuM A tame batAveluM utsUtravacana svArasika = potAnA kadAgrahathI thayeluM na hatuM. mATe te utsUtra niyata na kahevAya. jyAre hakIkata e che ke niyatosUtra nihvavatvanuM kAraNa che. AvuM che mATe ja to navA navA utsUtra bolanArAonuM nidbhavatva ja hoya che. yathAchaMdatva nahi. A vAta 'utsUtrakaMdakuddAla' nAmanA granthanA kartA dharmasAgarajIe karelI che. te A pramANe - te kAraNathI aniyata utsUtra jemAM hoya evuM yathAchaMdatva digaMbarAdimAM nathI. ane mATe avasthita (= avasthitaka, 'ka' svArthamAM che.) utsUtra jemAM hoya evuM nidvavatva teone upasthita thAya che. mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita ha kara Ess
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAABAR dharmaparIta organococcomooooooooooooooooooooooooooooting meM yazo0 etadeva ca niyamato'nantasaMsArakAraNam / ata eva 'yaH kazcid mArgapatito*'pyutsUtraM bhaNitvA'bhimAnAdivazena svoktavacanaM sthirIkartuM kuyuktimudbhAvayati na punarutsUtrabhayena tyajati, sa hyunmArgapatita ivAvasAtavyaH, niyatotsUtrabhASitvAt, tasyAparamArgAzrayaNA-bhAve'pi nihnavasyevAsadAgrahavattvAd' ityasmanmatam / ityAzaGkAyAmAha - candra : etadeva ca = niyatotsUtrameva ca / ata eva = yato niyatotsUtraM niyamato'nantasaMsArakAraNam, tasmAdeva / mArgapatito'pi * = tapAgacchIyo'pi / utsUtrabhayena = utsUtraprarUpaNAjanyabhavabhramaNabhayena unmArgapatita iva * = vyavahArataH sanmArgapatitatvAt sAkSAt unmArgapatito vaktumazakya iti unmArgapatitasadRzaH / avasAtavyaH = avagantavyaH / kathaM sa mArgapatito'pi unmArgapatita iva jJAtavyaH ? ityata a Aha-niyatotsUtrabhASitvAt / nanu niyatotsUtraM tu digambarAdimatamAzritasyaiva sambhavati, tapAgacchIyasya tu kathaM ? ityata Aha-tasya = tapAgacchIyasyotsUtraprarUpakasya aparamArgAzrayaNAbhAve'pi = - digambarAdi-matAbhyupagamAbhAve'pi nihnavasyevAsadAgrahatvAt / tathA ca paramArthato'sadAgraha meM eva niyatotsUtrakAraNam / sa ca prAyo nihnavAdInAmeva, kadAcittu vyavahArato mArgapatitasyApi meM kasyaciditi tasya nihnavasyeva niyatotsUtrabhASitvaM ddhimiti / asmanmatam = asmatpadenAtmAnaM darzayati, pUrvapakSamatamityabhiprAyaH / itthazca tapAgacchIyAnAM yathAchandAnAM aniyatotsUtrabhAvAt, na niyamenAnantasaMsAraH, nihnavAnAM / * tu niyatotsUtrabhAvAnniyamenAnantasaMsAraH / tapAgacchIyAnAmapi kadAgrahiNAntu nihnavasadRzatvameveti / pUrvapakSAbhiprAyaH / candraH pUrvapalaH A niyata usUtra ja niyamathI anaMtasaMsAranuM kAraNa che. mATe ja e ja "je koIka mArgapatita = tapAgacchIya sAdhu paNa utsutra bolyA bAda abhimAna - vigerene paravaza banIne potAnA vacanane sthira karavA mATe uMdhI-cattI yuktio lagADe, ke paraMtu usUtranA bhayathI = "usUtraprarUpaNAthI mAro saMsAra vadhI jaze... AvA bhayathI ke usUtra (choDavuM joIe, paNa) na choDe. te bhale vyavahArathI unmArgapatita na hoya, to paNa e unmArgapatita jevo ja jANavo. kemake e niyata usUtra bolanAro che. ane - niyata usUtra bolanAra unmArgapatita ja hoya. (na hoya to enA jevo ja gaNAya.) FEAAAAAAAAAAAAAAAXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX che. mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * yajokharIyA TIkA + gujarAtI viveyana sahita 3
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ maxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx prazna : paraMtu e niyata usUtrabhASI zI rIte kahevAya ? niyata usUtra to - nihnavone = tapAgacchabhinnamArgane AzrayIne rahelAone ja hoya ne? pUrvapakSa niyata usUtranuM mukhya kAraNa asadu Agraha = kadAgraha che. ane eTale ke prastuta mArgapatita sAdhu aparamArganA AzrayavALo na hoya to paNa ene nihnavanA jevo kadAgraha to che ja, (ane) mATe ene niyata usUtrabhASI kahI zakAya. - sAra e che ke unmArgapatito niyama anaMtasaMsArI hoya. kemake teo niyatosUtrabhASI che. jyAre mArgapatita niyamA anaMtasaMsArI na hoya, kemake teo huM niyatosUtrabhASI nathI. hA ! mArgapatita paNa kadAgrahI jIva e niyatasUtrabhASI ja para banI javAthI nidvava = unmArgapatita jevo ja jANavo. alabatta AvA jIva ko'ka ja 3 hoya. 1 yazo0 NiyaussuttaNimittA, saMsArANatayA Na suttuttA / ajjhavasAyo'Nugao, bhitro cciya kAraNaM tIse / / 6 / / niyatotsUtranimittA, saMsArAnantatA na sUtroktA / adhyavasAyo'nugato, bhinna eva kAraNaM tasyAH / / 6 / / candra : samAdhAnamAha - niyatotsUtranimittA saMsArAnantatA sUtroktA na, (kintu) tasyAH (saMsArAnantatAyAH) kAraNaM bhinna eva anugato'dhyavasAya: - iti gAthArthaH / candra H uttarapakSa : niyata utsutra e che kAraNa jemAM, evI saMsAranI anaMtatA zAstramAM kahelI nathI. ke (paraMtu) te saMsAra-anaMtatAnuM kAraNa bhinna anugata adhyavasAya ja che. yazo0 Niyaussuttati / niyatotsUtraM nimittaM yasyAM sA tathA, saMsArAnantatA na sUtroktA, niyatotsUtraM vinA'pi maithunapratisevAdhunmArgasamAcaraNatadvandanAdinA'pyanantasaMsArArjanena vyabhicArAt / jaxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Fan Ying Yan Ying Ying Ying Ying Ying Ying , Wu Ying Ying Ying Gong Yan Cheng Cheng mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * candrazekharIcA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 4
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ MOHzakSA croccccccccccccccccccccccccccccccacoconoDOOOOK OM candra : nanu kathametannizcIyate, yaduta etAdRzI saMsArAnantatA sUtroktA na ? ityataH / * kAraNamAha-niyatotsUtraM vinA'pi = niyatotsUtreNa tu anantasaMsArArjanaM sambhavatyeva, kintu meM * tad vinA'pi tatsambhavatItyapizabdArthaH / maithunapratisevAdhunmArgetyAdi / tadvandanAdinA * maithunapratisevAdyunmArgasya yaH samAcarakaH, tasya yad vandanaM, tadAdinA / AdipadAt meM tadabhyutthAnAJjalikaraNAdikaM grAhyam / o "niyatotsUtraM anantasaMsAprakAraNaM" iti bhavatoktam / tacca na ghaTate, yato maithunameM pratisevakAdInAmanantasaMsAro bhavati, tatra ca niyatotsUtraM nAsti / evaM ca tatra kAraNAbhAve'pi * kAryasadbhAvAd vyatirekavyabhicAro bhavati / tatazca niyatotsUtrAnantasaMsArayoH kAryakAraNabhAvo na siddhyedityAzayaH / candraH niyatosUtra e che kAraNa jemAM evI saMsArAnantatA zAstramAM to batAvelI che nathI ja. kemake niyatosUtra vinA paNa maithunapratisevana vigere rUpa unmArganuM AcaraNa ane evA AcaraNa karanArAone vaMdana-abhutthAnAdi karavA dvArA paNa anaMtasaMsAranuM upArjana thAya che. eTale tyAM niyatosUtra ane anaMtasaMsAra vaccenA kA. kA. bhAvamAM spaSTa vyabhicAra Ave ja che. maithunasevanajanya anaMtasaMsAra sthale niyatosUtra nathI, YchatAM anaMta saMsAra rUpI kArya to thayela ja che. eTale kAraNa vinA kArya thavA rUpI je vyatireka vyabhicAra Ave che. ane mATe ja "niyatasUtra anaMtasaMsAranuM kAraNa che" ja e vAta zAstramAnya banatI nathI. ___ yazo0 na cotsUtrabhASaNajanye'nantasaMsArArjane niyatotsUtrabhASaNasyeva hetutvAnna * doSaH, tAdRzakAryakAraNabhAvabodhakaniyatasUtrAnupalambhAd, * candra : pUrvapakSamudbhAvya samAdadhAti-na cetyAdi niyatotsUtrabhASaNaM anantasaMsAraM prati na se * kAraNaM, kintu niyatotsUtrabhASaNaM utsUtrabhASaNajanyamevAnantasaMsAraM prati kAraNaM, evaM ca * utsUtrabhASaNajanye ityAdi sugamam / navaraM niyatotsUtrabhASaNasyaiva = na tu maithunara pratisevanAderityevakArArthaH / na doSaH = na vyatirekavyabhicAraH / utsUtrabhASaNajanyAnanta* saMsArAtmakaM kAryaM niyatotsUtraM vinA kadApi naiva bhavatIti na tatra vyatirekavyabhicArAvakAza iti bhAvaH / * atra pUrvapakSaH samAptaH / Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Fa Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Mie Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Wo Yao Gen Guan Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Ying Shuang Shuang Shuang Shuang Tiao Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Re Ran Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Jian Dui Wo Wo Wo Wo che mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIcA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 05
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ * samAdhAnamAha-tAdRzakAryakAraNetyAdi / utsUtrabhASaNajanyAnantasaMsAraniyatotsUtrayoH madhye yaH kAryakAraNabhAvaH pUrvapakSaparikalpitaH, tadbodhakasya niyatasUtrasya = spaSTasUtrasya meM * anupalambhAt / tathA ca na tAdRzakAryakAraNabhAvakalpanA yuktA, yA zAstraprajJApitA na syAt / / candraH pUrvapakSa niyatosUtra bhASaNa e anaMta saMsAra mAtra pratye nahi, paraMtu usUtrabhASaNajanya evA ja anaMta saMsAra pratye kAraNa che. ane utsutrabhASaNajanya ke evA anaMtasaMsAranA arjanamAM = prAptimAM to niyata usUtrabhASaNa ja kAraNa che. arthAt usUtrabhASaNajanya anaMtasaMsAra e maithunasevanAdithI nathI ja thato. e to , - niyatosUtrathI ja thAya che. eTale have vyatireka vyabhicAra AvavAno koI prazna ja ja nathI. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx 20xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx mAtra anaMtasaMsAra ane niyatosUtrabhASaNa vacce kA. kA. bhAva mAnIe to evuM che. - mAnavuM paDe ke jyAM anaMta saMsAra tyAM avazya niyatosUtrabhASaNa... ityAdi. ane huM che emAM vAMdho Ave. kemake maithunasevanathI je anaMtasaMsAra thAya, tyAM to niyatosUtrabhASaNa che ra che ja nahi. paraMtu utsutrabhASaNajanya anaMtasaMsAra ane niyatosUtrabhASaNa vacce kA. kA. bhAva mAnIe to uparanI Apatti na Ave. maithunasevanajanya anaMtasaMsAra eka usUtrabhASaNajanya na hovAthI e laI ja na zakAya. uttarapala : tame jevo kA. kA. bhAva batAvo che, evA kA. kA. bhAvano bodha che karAve, evuM koIpaNa cokkasa sUtra to maLatuM nathI. mATe tame batAvelo kA. kA. bhAva na manAya. ___ yazo0 'ussuttabhAsagANaM bohINAso aNaMtasaMsAro' ityAdivacanAnAM sAmAnyata eva kAryakAraNabhAvagrAhakatvAd, candra : nanu "ussuttabhAsagANaM bohINAso aNaMtasaMsAro" iti zAstrapAThAt spaSTameva jJAyate yaduta niyatotsUtrabhASaNAnantasaMsArayoH kAryakAraNabhAvo'sti / anantasaMsArAtmakaM kAryantu / pUrvoditarItyA vyatirekavyabhicArasambhavena tadvAraNAya utsUtrabhASaNajanyAnantasaMsArarUpaM grAhyam / / tatra ca na kazcid doSa iti bhAvitameva prAk / tathA ca tAdRzakAryakAraNabhAvabodhakasya / niyatasUtrasya sadbhAvo'styevetyata Aha-ussuttabhAsagANaM ityAdi / sAmAnyata eva = mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA - thazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita cha PAR attatraft T
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Boxxxxxzxxxxxxxxxx wwwxxxxx # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx * "niyatotsUtraM" iti niyatapadaviziSTaM utsUtraM kAraNatvenApratipAdyaiva kAryakAraNabhAvagrAhakatvAt / anantasaMsArotsUtrabhASaNayoH kAryakAraNabhAvabodhakatvAt / meM prakRtapAThe hi "ussuttabhASagANaM" ityevoktam, "niyayossuttabhAsagANaM" iti noktam / / tathA ca prakRtapAThAt "utsUtrabhASaNaM kAraNam, utsUtrabhASaNajanyo'nantasaMsAraH kAryam" ityeva / kAryakAraNabhAvaH siddhyati, na tu "niyatotsUtrabhASaNaM kAraNam, utsUtrabhASaNajanyo'nantasaMsAraH kAryam" iti kAryakAraNabhAvaH / itthaJca anantasaMsArAtmakasya kAryasya "utsUtrabhASaNajanyo'nantasaMsAraH" iti pariSkAro, yuktaH, kintu sUtre darzitasya utsUtrabhASaNAtmakakAraNasya "niyatotsUtrabhASaNaM" iti pariSkAraH sUtrabAdhita iti kRtvA na yukta iti bhAvaH / ___ evaM ca utsUtrabhASaNamAtrasya utsUtrabhASaNajanyAnantasaMsArakAraNatvAt, bhavaduktarItyA'niyatotsUtrabhASiNAmapi yathAchandAnAM anantaH saMsAro balAdApadyetaiveti / candraH pUrvapalaH "usUtrabhASakono bodhinAza thAya, anaMta saMsAra thAya." Avo ja spaSTa zAstrapATha che ja. AnA dvArA A padArtha siddha thAya che ke "niyatautsutrabhASaNa ke kAraNa che ane anaMtasaMsAra kArya che." ke have mAtra anaMtasaMsArane kArya mAnIe to pUrve batAvyA pramANe vyatireka vyabhicAra Ave che, eTale utsutrabhASaNajanya anaMtasaMsAra ja kArya mAnavuM ane niyatosUtrane che kAraNa mAnavuM. | mULa vAta e ke A benA kA. kA. bhAvane jaNAvanAra koI zAsapATha nathI te vAta khoTI che. 3surakhAsaTM..e pramANe zAstrapATha che ja, eTale koI Apatti nathI. te guru : vAha mArI sAthe ya kapaTa kare che? te je pATha batAvyo che, e ke evA ja bIjA pAThomAM kyAMya niyata zabda to vAparyo ja nathI. tyAM to usUtrabhASakono ja 2 anaMtasaMsAra batAvyo che. "niyatosUtrabhASakono anaMtasaMsAra ekAnta thAya ane je aniyatosUtrabhASakono na thAya" AvA tame pADelA bheda to A sUtramAM dekhAtA nathI. eTale A sUtra pramANe to usUtrabhASaka evA yathAchaMdono paNa ekAMte - anaMtasaMsAra mAnavAnI Apatti tane AvavAnI ja. #xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * sokharIyA kA * gujarAtI vivecana sahita che .
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ DIDIODIDIdharmaparIkSA yazo0 uttarakAlaM tatra niyatatvAkhyo vizeSaH kalpyate iti ced ? candra : pUrvapakSaH zaGkate-uttarakAlaM = pUrvAparapadArthacintanAnantaraM tatra = prakRtapAThena pratipAdite anantasaMsArakAraNIbhUte utsUtrabhASaNe niyatatvAkhyo vizeSaH kalpyate anumIyate / yadyapi prathamaM tu etatpAThena sAmAnyotsUtra bhASaNasyaiva tathAvidhAnantasaMsArakAraNatvaM jJAyate, kintu tadanantaraM yadA pUrvAparapadArthacintanaM kriyate, tadA etAdRze kAryakAraNabhAve kalpyamAne'nvayavyabhicAra upaDhaukate yaduta "yathAchandAnAM utsUtrabhASaNamasti, kintu anantaH saMsAro nAsti / tathA ca kAraNasattve'pi kAryAbhAva iti kRtvA'nvayavyabhicAraH" iti / tatazca na sAmAnyamutsUtra bhASaNaM anantasaMsArakAraNaM, kintu niyatamutsUtrabhASaNamanantasaMsArakAraNamiti kalpyata iti pUrvapakSAbhiprAyaH / = candra : pUrvapakSa : A zAsrapATha vAMcavAthI sau prathama A ja artha thAya ke "utsUtrabhASakono anaMta saMsAra thAya che" paraMtu e artha karyA bAda jyAre uMDANathI vicAra karIe tyAre AmAM anvayavyabhicAra ubho thAya ke "yathAchaMdone utsUtrabhASaNa che, chatAM anaMtasaMsAra nathI. " Ama kAraNa hovA chatAM kArya na hovA rUpa anvayavyabhicAra upasthita thavAthI e zAstrapAThamAM rahelA utsUtrabhASaka zabdano artha 'niyata-utsUtrabhASaNa' ema karavo ja paDe. yathAchaMdomAM niyatosUtrabhASaNa na hovAthI emano anaMtasaMsAra na thAya to ya emAM have koI vAMdho na Ave. have A rIte niyata utsUtrabhASaNa ja anaMtasaMsArakAraNa tarIke siddha thAya. yazo0 naitadevam, tathA sati yathAchandasya kasyApyanantasaMsArAnupapattiprasakteH, tasya tvadabhiprAyeNAparAparabhAvena gRhItamuktotsUtrasya niyatotsUtrabhASitvAbhAvAt / candra : pUrvapakSaM khaNDayati - naitadevam = yad bhavatoktaM tanna / tatra kAraNamAha- tathA sati niyatotsUtra bhASaNasyaiva tAdRzanantasaMsArakAraNatve sati / anantasaMsAritAnupapattiprasakteH = anantasaMsArA'ghaTamAnatA''patteH / nanu kathaM kasyApi yathAchandasyAnantasaMsAro na ghaTeta ? ityataH kAraNamAha-tasya = yathAchandasya tvadabhiprAyeNa = mama tu tAvadetannAbhimatameveti bhAvaH / gRhItamuktotsUtrasya mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita 7 8
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXX XXX xx xxxx x x xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx ja dharmaparIkSAnA gAmo jovAnA nAnA nAnA gAmamAM * = prAk gRhItaM pazcAt muktaM utsUtraM yena sa, tasya / zeSaM spaSTam / ko'pi yathAchando'niyatotsUtrase bhASyeva, na tu niyatotsUtrabhASI, tathA ca tatra niyatotsUtrAtmakakAraNAbhAvAdanantaH saMsAraH / kasyApi yathAchandasya na syAt / na caitad bhavatAmapi matam, yataH keSAJcid meM yathAchandAnAmanantasaMsArastu bhavatAmapi sammata eva / paraM bhavaduktarItyA tatra niyatotsUtrabhASaNAtmakakAraNAbhAvAt anyasya cAnantasaMsArakAraNasyAbhAvAt na kathamapi - teSAmanantasaMsArAtmakaM kAryaM saGghaTeteti / candra : tamArI A vAta barAbara nathI. kemake A rIte jo niyata usUtrane ja anaMtasaMsArakAraNa mAnazo to to pachI koIpaNa yathAchaMdano anaMtasaMsAra nahi ja thavAnI Apatti Avaze. = (pUrvapakSa: "yathA chaMdano niyamA anaMtasaMsAra thAya" e vAtano niSedha kare che. je paraMtu "koIpaNa yathAchaMda anaMtasaMsArI na ja thAya" evuM to ene ya mAnya nathI ja. te te yathAchaMdano anaMta saMsAra thavAnuM ene paNa mAnya che.) pUrvapakSa kema? A Apatti zI rIte Ave? uttarapaH tArA abhiprAya mujaba to yathAvRMda pahelA utsutra bole che, pachI te ene choDI daI vaLI koI navuM usUtra pakaDe che. pachI e ya choDI daI vaLI koI trIjuM zuM utsutra bole che. Ama navA navA utsutro grahaNa karanAra ane junA junA utsutro 2 choDanAra yathAchaMda tArA kahevA mujaba niyatosUtrabhASI na kahevAya. ane eTale koIpaNa yathAchaMdamAM niyatosUtra rUpa kAraNa na hovAthI, kAraNAbhAvane lIdhe anaMtasaMsArarUpI kArya paNa na ja thavuM joIe. (mathunasevAdi rUpa bIjA kAraNo paNa emAM hAjara nathI. hakIkata e che ke AvA ke aniyata usUtra dvArA paNa anaMtasaMsAra thaI ja zake che ane keTalAMka yathAvRMdo e rIte ? ja anaMtasaMsAra pAmyA che, paraMtu pUrvapakSane to e mAnavuM zakya nahi bane.) + XXX XXX + H = H H = H xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx - yazo0 tathA 2 savvappavayaNasAraM mUlaM saMsAraduHkhamukkhassa / saMmattaM mailittA te duggaivaDDhayA huMti / / ityAdibhASyavacanavirodhaH / XXX XXXXX mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIma + gujarAtI vivecana sahita cha 09
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma candra : nanu tarhi mA bhavatu kasyApi yathAchandasyAnantasaMsAraH, niyatotsUtrabhASiNAM nihavAnAmevAnantasaMsAra iti bhaNane ko doSaH ? ityata Aha-tathA ca = yathAchanda * mAtrasyAnantasaMsArAbhAve ApadyamAne / * bhASyavacanasyAyamarthaH-'saMsAraduHkhamokSasya mUlaM sarvasyApi pravacanasya sAraM samyaktvaM malinayitvA te (yathAchandA) durgativardhakA bhavanti' iti / virodhazcetthaM - prakRtabhASyavacanena yathAchandAnAM "durgativardhakAnAm" iti padenAnantasaMsAraH pratipAditaH, pUrvapakSAbhiprAyeNa tu yathAchandamAtrasyAnantasaMsArAbhAvaH siddhaH, itthaJca pUrvapakSAbhi(prAyo bhASyavacanena saha viruddha eveti / candraH pUrvapala : cAlo, to pachI bhale koIpaNa yathAchaMdano anaMtasaMsAra na - thAo, niyatausUtrabhASI evA nihnavono ja anaMta saMsAra thAo. Ama bolavAmAM * | aiso ? guru ? Ama jo yathAchaMdano anaMtasaMsAra na thAya ema ja mAnazo to pachI te bhASyavacana sAthe tamAre virodha Avaze. bhASyavacana A pramANe che ke "sarva pravacanano rasAra ane saMsAra duHkhanA mokSanuM mULa evA samyaktane malina karIne teo durgativardhaka Si Qi Qi Qi Bing Fei Dui Qi Yu Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying KAXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXAAAAEE meM bane cha." ahIM yathAchaMdonI vAta karI che ane "durgativardhaka" zabda dvArA anaMtasaMsArI = gaNyA che. jayAre tamArA mata pramANe to teo aniyatosUtrabhASI hovAthI anaMtasaMsAra * ghaTI zakato ja nathI. yazo0 atha yathAchandasyApi yasyAnantasaMsArArjanaM tasya kliSTAdhyavasAyavizeSAdeva, . meM unmArgapatitasya nihnavasya tu niyatotsUtrabhASaNAdeveti na doSa iti ced? a candra : pUrvapakSaH prAha yathAchandasyApi iti / - "na kevalaM nihnavAnAmevAnantasaMsArArjanaM. 1 * bhavati, kintu yathAchandasyApi bhavati" iti vayaM svIkurmaH 6 iti jJApanArthaM atrApizabda upAttaH / kliSTAdhyavasAyavizeSAdeva = na tu niyatasyAniyatasya votsUtrasya * prarUpaNAdityevakArArthaH / na doSaH = na yathAchandasyAnantasaMsArA'ghaTamAnatA''patiH, na vA meM bhASyavacanavirodha iti / mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita cha 80.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamatA ayaM bhAvaH, anantaH saMsAraH kevalamutsUtravacanAdeva na bhavati, kintu maithunapratisevanAdikAraNAdapi / yathAchandAnAM niyatotsUtrabhASaNAtmakaM anantasaMsArakAraNaM yadyapi nAsti, tathApi tathAvidhakliSTAdhyavasAyavizeSAtmakamanantasaMsArakAraNamasti tatazca tasyApi tenAnantasaMsAraH sambhavatyeva / evaM ca tasyAnantasaMsArA'ghaTamAnatA''pattirdUrApAstaiva, bhASyavacanavirodho'pi nirasta eveti / candra : pUrvapakSa : juo. "nihnavono ja anaMtasaMsAra thAya che tevuM nahi, paraMtu yathAchaMdono paNa anaMtasaMsAra thai zake che" e vAta ame svIkArIe chIe. (yathAinvasthApi mAM rahela api zabda A arthane jaNAve che) paraMtu je yathAchaMdano anaMtasaMsAra thAya e tevA prakAranA saMkliSTa adhyavasAya vizeSathI ja thAya. niyatautsUtraprarUpaNAthI ke aniyatautsUtraprarUpaNAthI na ja thAya. jyAre unmArgamAM paDelA nihnavono anaMta saMsAra niyata-utsUtrabhASaNathI ja thAya. Ama have koI doSa nahi Ave. amAro abhiprAya have spaSTa samajI lo. jeTalA nihnavo che, e badhA ja niyatosUtrabhASI, tIrthocchedAbhiprAyavALA hovAthI ekAnte anaMtasaMsArI thAya. jyAre je mArgapatita yathAchaMdAdi che, teo niyatosUtrabhASI... na hovAthI teono ekAnte anaMtasaMsAra na thAya. paraMtu teono anaMtasaMsAra thavAnI zakyatA kharI. jo teomAMthI koIno anaMta saMsAra thAya to e utsUtraprarUpaNA dvArA thayelo nahi mAnavo. kemake emanA utsUtro niyata nathI. paraMtu "tevA prakAranA kliSTa adhyavasAyane kAraNe temano anaMta saMsAra thAya che" ema jANavuM. eTale have yathAchaMdono anaMtasaMsAra na thavAnI Apatti paNa AvatI nathI ke bhASyavacana sAthe virodha paNa Avato nathI. yazo0 na, evaM satyaniyatahetukatvaprasaGgAd, candra: samAdhAnamAha-na evaM sati "yathAchandasya anantasaMsAraH kliSTAdhyavasAyajanya eva, nihnavAnAM tu niyatotsUtrajanya eva" iti abhyupagamya anantasaMsArasya kutracit mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita * 81 =
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ tha nh qualHI kliSTAdhyavasAyajanyatve kutracicca niyatotsUtrabhASaNajanyatve svIkriyamANe aniyata* hetukatvaprasaGgAt anantasaMsArasyAnanugatahetujanyatvApatteH / bhavaduktarItyA hi anantasaMsAraH / meM kutracitkliSTAdhyavasAyajanyaH, kutracicca niyatotsUtrajanyaH siddhyet, evaM ca tasya meM kenacidanugatahetunA janyatvaM na bhavedityAzayaH / ' candraH uttarapala : A rIte jo "yathAchaMdano anaMtasaMsAra kliSTa adhyavasAyathI janya ja hoya, nihnavono niyata-utsatrathI janya ja hoya" ema svIkArIne tame 13 anaMtasaMsAra kyAMka kliSTAdhyavasAyajanya ane kyAMka niyatasUtrajanya svIkArazo, to ke pachI anaMtasaMsAra e koI niyata = anugata hetuthI janya nahi rahe. paNa che ananugata hetuthI janya banaze. ('anugata" zabda AntarikatAdyotaka zabda che, bAhya vyavahAramAM bhale ne aneka A kAraNathI devaloka maLato hoya dA.ta. pAMcamo devaloka koIne parivrAjaka kriyAthI maLe A to koIne dezaviratinI kriyAthI, to koIne sAdhu kriyAthI maLe. Ama anizcitahetu che a hovA chatAM badhAmAM anugata hetu rUpe tathAvidha puNya prayojaka evo kriyAkAlIna prazasta che - kaSAya beThelo che. Ama anizcita hetu hovA chatAM ananugata hetu nathI. tAdaza kaSAya se anugata hetu che.) ____ yazo0 'aniyatahetukatvaM ahetukatvaM nAma' iti vyaktamAkare (syAdvAdaratnAkare) / tathA ca 'vipratipanna unmArgastho'nantasaMsArI, niyatotsUtrabhASitvAd' itytraapryojktvm| candra : nanu bhavatu nAmAnantasaMsArasyAniyatahetukatvaM, ko doSaH ? ityatastatra doSamAhaaniyatahetukatvaM = na niyatA hetava yasya, tattvaM / ahetukatvaM = na vidyante hetava yasya, * tattvaM vyaktaM = spaSTaM Akare = syAdvAdaratnAkare / . ___ aniyatahetujanyA hi padArthA ahetukA eva iti Akare savistaraM pratipAditamiti meM * tato'vaseyam / prakRte tu etAvAnevopayogaH, yaduta bhavaduktarItyA'nantasaMsAro'hetukaH siddhyet, OM tathA ca 'niyatotsUtrabhASaNamanantasaMsArakAraNaM' iti bhavannirupaNaM niyuktikameva bhavediti bhAvaH / / etadevAha-tathA ca anantasaMsArasyAhetukatve siddhe vipratipannaH = zAstraviruddhAM pratipatti meM * (=mataM) AzritaH unmArgasthaH = digambarAdiH / ____atra = bhavaduktAnumAne aprayojakatvam = bhavatu niyatotsUtrabhASitvaM, mAstu anantasaMsAraH, mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 82 Ying , Qiang Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying **Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying <
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXXXXXXXX na dharmaparImA ko doSaH ? iti vyabhicArazaGkAyAM satyAM kAryakAraNabhAvAtmakasyAnukUlatarkasyAbhAvaH / ayamAzayaH, parvato vahnimAn dhUmAt ityAdau 'astu dhUmaH, mAstu bahniH' iti vyabhicArazaGkAyAM satyAM anukUlatarkeNa sA zaGkA dUrIkriyate, yathA dhUmaH kAryaM, vahni tatra kAraNam, tatazca yadi parvate vahniH na syAt, tarhi dhUmo'pi na syAt / kintu dhUmastu dRzyate / tasmAdavazyaM vahnirapi svIkartavya eva' iti / evaM ca prakRtAnumAnena parvate vahniH sAdhyate / kintu yatra vyabhicArazaGkAnivArako'nukUlastarko na prApyate, tatra tu hetoraprayojakatvaM, tatazca sAdhyAsAdhakatvameva bhavati / prakRte 'nantasaMsAro'hetukaH siddhaH, tatazca niyatotsUtra bhASaNamanantasaMsArasya kAraNaM nAstyeva / evaM ca prakRtAnumAne - 'astu niyatotsUtra bhASaNaM, mAstu ananta saMsAraH ko doSaH ?' iti vyabhicArazaGkAyA nivArakaH kAryakAraNabhAvAtmako'nukUlasturko nAstyeva / tadabhAve cAnumAnasyAprayojakatvaM, tatazca tena sAdhyasiddhirdurApAstaiveti unmArgasthasya niyatotsUtra bhASiNo 'pi anantasaMsAro na siddhyediti mahatIyaM viDambanA bhavatAmiti / (candra : atredaM bodhyam, maithunapratisevanAdibhiraniyatakAraNaiH anantasaMsArArjanamasmAkamapi sammatameva / tatazca yadasmAbhiH pUrvapakSasyeyamApattiH pradattA yaduta "aniyatakAraNako'nantasaMsAro'kAraNakaH syAt" ityAdi, sA'smAkamapi upaDhaukate / kintu sA''pattirasmAkaM na bhaviSyati / yato vyavahArata eva utsUtraprarupaNamaithunapratisevAdIni aniyatakAraNAni asmAbhirabhyupagamyate, nizcayatastu anantasaMsArasyAnugataM niyataM kAraNaM manyAmaha eva / taccAnantarameva pratipAdayiSyate / ) = Xiao candra : pUrvapakSa : bhale ne, anaMtasaMsAra aniyatahetuka = koIpaNa hetuthI utpanna na thanAro = emane ema utpanna thanAro siddha thAo, emAM amane zuM vAMdho ? uttarapakSa : bhoTo vAMdho che. umar3e ke aniyatahetuGa hoya, te khahetuGa 4 hoya.... evuM syAdvAdaratnAkaramAM spaSTa rIte darzAvavAmAM AvyuM che. eTale ke e kAryano koI ja hetu na gaMzaya, khema 4 mAnapuM. ane jo A rIte anaMtasaMsAra ahetuka siddha thAya to pachI tamAruM je anumAna che = zAstraviruddha mAnyatAvALo "vipratipanna utsUtraprarUpaka, unmArgastha mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 283 =
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ texxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx digaMbarAdi (pakSa) anaMtasaMsArI che. (sAdhya) niyatosUtrabhASI hovAthI. (hetu)" che e anumAna aprayojaka = vyabhicAranivAraka - anukUlatarkanA abhAvavALuM banaze. | (Azaya e che ke jema "parvato vahinAmAnuM dhUmAtu" vigere anumAna sthaLe koI vyabhicAranI zaMkA kare ke "bhale dhUma ho, paNa vaddhi na hoya to zuM vAMdho?" to e - zaMkAne dUra karavA mATe tyAM kArya-kAraNabhAva rUpa anukUla tarka ApavAmAM Ave je che ke ke "bhAI ! dhUma kArya che, vahiM kAraNa che. jo ahIM vahni na hoya, to dhUma na ja hoya. paNa dhUma to che ja. mATe vahiM paNa hovo ja joIe." - Avo tarka jyAM maLe tyAM e anumAna prayojaka bane. arthAta tyAM sAdhyanI siddhi ja thAya. prastutamAM tamArA anumAnamAM koI zaMkA kare ke "unmArgagAmImAM bhale niyatosUtrabhASaNa hoya, paNa anaMtasaMsAra na hoya to zuM vAMdho ?" to A vyabhicArazaMkAne aTakAvanAra koI anukUla tarka = kAryakAraNabhAvAdi to tamArI pAse che ja nahi. kemake anaMtasaMsAra + niyatosUtrabhASaNa vacce kA.kA.bhAva : to nathI ja mAnyo. eTale anaMtasaMsAranI siddhi karanAra aniyatotsatrabhASitva' hetu aprayojaka bane che.) (ahIM A dhyAnamAM rAkhavuM ke maithunapratisevanAdi aniyatakAraNo vaDe anaMtasaMsAranuM - arjana amane paNa mAnya ja che. ane eTale ame pUrvapakSane je Apatti ApI ke ke "aniyata kAraNavALo anaMtasaMsAra akAraNa gaNAya..." ItyAdi te Apatti to amane paNa Ave ja. paraMtu amane A Apatti nahi Ave, kemake ame vyavahAranayathI ja utsutraprarUpaNA, maithunapratisevAdi aniyatakAraNone mAnIe chIe. nizcayathI to anaMtasaMsAranuM anugata = niyata kAraNa mAnIe ja chIe. A kAraNa have tarata ja pratipAdana karAze.) yazo0 kiM tarhi anantasaMsAratAyAmanugataM niyAmakamityAha-tasyAH saMsArAnantatAyAH / kAraNaM bhinna evAnugato'dhyavasAyastIvratvasaMjJitaH kevalinA nizcIyamAno'stIti gmym| candra : evaM niruttarIbhUtaH pUrvapakSaH zaraNaM svIkRtya jijJAsAM prakaTayati-kiM tarhi meM axxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIksa + gujarAtI vivecana sahita 84
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ ityAdi / jijJAsAM santoSayati-tasyAH ityAdi / bhinna eva = utsUtraprarupaNamaithunapratisevanAdirupakriyAyAH sakAzAt tattatkiyAnusAreNa pravartamAno bhinna eva anugataH = sarvAsu anantasaMsAravardhakatvena prasiddhAsu kriyAsu antaH pravartamAnaH / tIvratvasaMjJitaH = tIvratvaM / hai iti saMjJA saJjAtA yasya sa / sa tu adhyavasAya Atmani pravartamAno na chadmasthena jJAtuM / zakyate ityata Aha-kevalinA nizcIyamAnaH = "ayamadhyavasAyo'nantasaMsAravardhakaH" meM itirupeNa nizcitaM jJAyamAnaH / * idamatra tAtparyam / maithunapratisevanAkAle tIvrakAmavikArAdyAtmako'dhyavasAyaH pravartate / OM utsUtraprarupaNakAle tIvratIrthocchedAbhiprAyo vA pravartate / tIrthakarAdyAzAtanAkAle tIvrastIrthaMkaraviSayakadhikkArAdyadhyavasAyo pravartate / evaM ca bAhyakriyAnusArI sa adhyavasAyo bAhyakriyAyAH sakAzAdbhino bhavati, 'bhinnabhinnarUpatvAcca bhinno bhavati, kintu tIvrAzubhAdhyavasAyatvaM tu * sarveSAmapi teSAM suprasiddhameva / evaM ca tIvrAzubhAdhyavasAyatvarupeNaite adhyavasAyA anantasaMsArakAraNaM bhavanti / itthaJcAnantasaMsArasyAnugataM kAraNaM tIvrAzubhAdhyavasAya eveti phalitam / / etacca kAraNaM chadmasthena na jJAyata iti "kevalinA nizcIyamAno'sti"iti uktam / "kevalinA nizcIyamAno'sti" iti padaM gAthAyAM nAsti, tata uktaM 'gamyam' iti / tathA ca meM * sAmarthyAdevaitatsvayamavagantavyamiti bhAvaH / candraH pUrvapakSa H tamArA samAdhAno sAme mArI hAra thaI. have huM jijJAsAthI para pUchuM chuM ke to pachI tame ja kaho ke anaMtasaMsAratAmAM anugata kAraNa koNa che? ke je te nuM kAraNa na hoya to anaMtasaMsAra na ja thAya ane je hoya to anaMtasaMsAra thAya ja. (Ane ja anugatakAraNa kahevAya. tamAma anaMtasaMsAranI pUrve jenI avazya hAjarI re ke hoya ja, te ja anaMtasaMsAranuM anugata kAraNa bane.) uttarapakSa : saMsArAnantatAnuM kAraNa usUtraprarUpaNA, maithunasevanAdithI taddana judo evo ja anugata adhyavasAya ke je "tIvra" e nAmavALo che ane je kevalI vaDe je nizcita karAya che te che. ahIM Azaya e che ke vyavahAramAM bhale usUtraprarUpaNAdi anaMtasaMsAranuM kAraNa 5 gaNAya. paraMtu paramArthathI vicArIe to A badhA karatA bhinna = taddana judo evo tIvra azubha adhyavasAya e ja anaMtasaMsAranuM kAraNa che. A adhyavasAya dareka anaMta mahAmahopAdhyAya cazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 85 EXAXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX HAXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ sana 4 jaja x ja sAma00000000000000000000nA javAbamAM dho/parIkSAmAM A saMsAranI pUrve hAjara hoya che mATe te "anugata' adhyavasAya kahevAya. ane eTale ja che e anugata kAraNa kahevAya. A adhyavasAyane chadmastho to jANI na zake, mATe ja ame kahyuM ke kevalI ja Avo - nizcaya karI zake ke "A adhyavasAya anaMtasaMsAranuM kAraNa che." eTale ApaNe badhA che evuM kahevAne adhikArI ja nathI ke "digaMbarAdino niyamathI anaMtasaMsAra thAya ja...." - kemake e anaMtasaMsAranuM kAraNa bAhyakriyAo nahi, paraMtu aMdarano tIvra azubha adhyavasAya che, ke jene kevalIo ja jANI zake che. "vatinA niyamonogati" A zabda gAthAmAM nathI, chatAM e atre jAte samajI ke levAno che mATe ja "gamyama" kahyuM che. ke "binna" zabdano bIjo artha A pramANe saMbhave che ke maithunasevana vakhate vedodayajanya tIvra azubha adhyavasAya hoya. usUtraprarUpaNA vakhate mithyAtvajanya ke mAnakaSAyajanya tIvra azubha adhyavasAya hoya. tIrthaMkarAdinI AzAtanAmAM tIrthakarAdi pratye dhikkArAdi svarUpa tIvra azubha adhyavasAya hoya. Ama anaMtasaMsAranA kAraNabhUta tIvra azubha - adhyavasAyonuM svarUpa to judu judu ja che. arthAt bhinna evo ja A adhyavasAya hoya ja che. paNa e tamAma adhyavasAyo tIva-azubhaadhyavasAya e eka nAmathI oLakhAya che eTale A rIte te badhA anugata paNa bane. START F xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx Yu Qi Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Dui Liang Qi Shi meM yazo0 yasya saMgrahAdezAt svAtaMtryeNaiva tasyAmanugataM hetutvam, (14) 2 H vamanantasaMsAracAnui RaaN thayitvADathunA tava nAnusAra * vivecayati-yasya = tIvrAdhyavasAyasya saMgrahAdezAt = saMgrahanayamatAnusAreNa svAtaMtryeNaiva * = utsUtraprarupaNAdibAhyakriyAsahakAraM vinaiva tasyAM = saMsArAnantAyAM anugataM = atIvrAdhyavasAyatvadharmeNa puraskRtaM hetutvaM = kAraNatvam / ___ yathA hi kulAle putratvapatitvamanuSyatvapuruSatvakulAlatvapitRtvAdayo'neke dharmA bhavanti, kintu ghaTaM prati tasya kAraNatvaM kulAlattvadharmeNaiva gaNyate / na hi 'ayaM manuSya iti kRtvA meM ghaTajanakaH' iti vyavahAraH, kintu 'ayaM kulAla iti kRtvA ghaTajanakaH' ityeva vyavahAro ra bhavati / evaM tIvrakAmodayaMtIvramithyAtvodayAdijanyo'dhyavasAya: - 'ayaM tIvrAzubhAdhyavasAya meM iti kRtvA'nantasaMsArakAraNam' ityeva vyavahIyate / tatazca tasya kAraNatvaM tIvrAdhyavasAya (Lai Mai Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang mahAmahopAdhyAya pavijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 86
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Chu Yan Wu Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Zhong Yan Wu Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying , Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Song ] OM tvAtmakenaikena dharmeNa puraskRtamiti tat anugataM hetutvaM / candraH A pramANe anaMtasaMsAranuM anugata kAraNa kahIne have te ja kAraNanuM naya = anusAra vivecana kare che.) e tIvrAdhyavasAya saMgrahanayanA mata pramANe to svataMtra rIte ? ja anaMtasaMsAramAM anugata kAraNa che. eTale ke "utsutraprarUpaNAdibAhyakriyAonA = sahakAravALo tIvrAdhyavasAya anaMtasaMsAranuM kAraNa che" ema nahi. paNa evI koIpaNa sahAya vinA te adhyavasAya ekalo ja anaMtasaMsAranuM kAraNa che. | (anugata kAraNatA eTale ekadharma vaDe avacchinna banelI kAraNatA. che dA.ta. kuMbhAramAM kuMbhAratva, pitRtva, patitva, manuSyatva vigere ghaNA badhA dharmo ja che. chatAM "A vyakti manuSya che eTale ghaTakAraNa che" evo vyavahAra nathI thato. che paraMtu A vyakti kuMbhAra che, eTale ghaTakAraNa che" evo vyavahAra thAya che. te che eTale nakkI thAya che ke emAM rahelI ghaTakAraNatA kuMbhAratva nAmanA eka dharma vaDe je puraskRta che, avacchinna che. AvI A kAraNatA ja anugatakAraNatA kahevAya. prastutamAM tIvrakAmodayathI, tIvramithyAtvodayathI...utpanna thayela tIvraadhyavasAya te mATe "A tIvra azubha adhyavasAya che, mATe anaMtasaMsArajanaka che" evo vyavahAra - pravarte che. eTale tIvrANubhASyavasAyatva dharma vaDa purata avacchinna evI tenI kAraNatA, - e anugata kAraNatA kahevAya.) meM yazo0 vyavahArAdezAcca kriyAvizeSe sahakAritvaM ghaTakatvaM vA, candra : vyavahAramatamAha-vyavahArAdezAcca kriyAvizeSe = utsUtraprarupaNamaithunapratisevanAdirupe anantasaMsArakAraNatvena prasiddha anuSThAne sahakAritvaM = anantasaMsArajanane * sahAyakAritvaM ghaTakatvaM vA = utsUtraprarupaNAdikriyAyAH sakAzAdabhinno yastasyA eva kriyAyA pheza: = avayavada, tasvaruparva vA | ___ ayaM bhAvaH - ghaTajanane kulAlaH kAraNaM, kintu sa daNDAdisahakAraM vinA na ghaTa a meM janayati / ato daNDAdInAM ghaTajanane kulAlasya sahakArikAraNatvaM bhavati / evaM prakRte meM anantasaMsArajanane utsUtraprarupaNAdirupA kriyA kAraNaM, kintu sA tIvrAdhyavasAyaM vinA * nAnantasaMsAraM janayati / ataH tIvrAzubhAdhyavasAyasya anantasaMsArajanane utsUtraprarupaNAdikriyAyAH xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita cha 80
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ ****** belamaparAmA sahakAritvaM bhavati / evaM kulAlaH svahastaM vinA ghaTaM na janayati, ato hasto ghaTajanane kulAlasya sahakArI bhavati / navaraM sa hastaH kulAlAtsarvathA bhinno nAsti, kintu tasyaivAvayavarupo vartate / tatazca tasya hastasya ghaTajanane kulAlasya sahakAritvaM " ghaTakatvaM" iti gaNyate / evaM yadA tIvrAzubhAdhyavasAya utsUtraprarupaNAdikriyAyAH sakAzAdbhinno gaNyate, tadA pUrvoditarItyA tasyAnantasaMsArajanane utsUtraprarupaNAdikriyAyA: sahakAritvaM vyavahrIyate / yadA tu 'tIvrAzubhAdhyavasAyAnvitaM sUtraviruddhabhASaNameva utsUtraprarupaNaM' iti utsUtraprarUpaNavyAkhyA kriyate, kevalaM sUtraviruddhabhASaNaM utsUtraprarupaNaM na gaNyate, tadA tIvrAzubhAdhyavasAya utsUtraprarUpaNakriyAyAH sakAzAdabhinno bhavati / tatazca sa adhyavasAyo 'nantasaMsArajanane utsUtraprarUpaNakriyAyA ghaTako gaNyate, tasmizca ghaTakatvaM vyavahrIyate / tAdRzI vivakSaivAtra pradhAneti na kazcid doSaH / adhikaM tu gItArthasakAzAdadhyavaseyam / candra : vyavahAranayanI apekSAe vicArIe to utsUtraprarupaNA, maithunapratisevanAdi je anaMtasaMsAranA kAraNa tarIke prasiddha anuSThAno che, teone anaMtasaMsAra rUpa kAryanI utpatti karavAmAM A tIvrAzubhAdhyavasAya sahakArI bane che. athavA emAM ghaTaka bane che. ahIM sahakArI kAraNa e taddana juduM - bhinna hoya. jyAre vastuthI abhinna evo vastuno eka bhAga e vastunA ghaTaka tarIke oLakhAya. dA.ta. ghaTotpattimAM kuMbhAra kAraNa che, paraMtu kuMbhAra daMDAdinA sahakAra vinA ghaTane utpanna karato nathI. AthI daMDAdi ghaTotpattimAM kulAlane sahakAra karanArA = sahakArIkAraNa bane che. ema prastutamAM anaMtasaMsAranI utpattimAM utsUtraprarupaNAdi rupa kriyA kAraNa che, paraMtu te kriyA tIvrAzubhAdhyavasAya vinA anaMtasaMsArane utpanna karatI nathI. AthI tIvrAzubhAdhyavasAya anaMtasaMsArotpattimAM utsUtraprarupaNAdi kriyAne sahakAra karanAra = sahakArikA2Na bane che. kuMbhAra potAnA hAtha vinA ghaTane utpanna karI zakato nathI. eTale hAtha ghaTotpattimAM kuMbhArane sahakArI bane che. paraMtu A hAtha kuMbhArathI sarvaprakAre judo nathI. tui te mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita 7 88
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 kuMbhAranA ja avayavarUpa che. tethI ghaTotpattimAM hAthanI mulAlane sahakAritA e ghaTakatva tarIke gaNAya che. ema jyAre tIvra azubhAdhyavasAya usUtraprarUpaNAdi kriyA karatA judo gaNAya, - tyAre pUrve kahelI paddhati pramANe te anaMtasaMsArotpattimAM utsuprarUpaNAdi kriyAone te sahakArI bane. paraMtu jyAre "tIvra azubhAdhyavasAyapUrvakanI sUtraviruddha prarUpaNA e ja anaMtasaMsAra janaka evI utsutra prarUpaNA kahevAya." AvI rIte jo usUtraprarUpaNAnI vyAkhyA karAya che ane mAtra sUtraviruddhabhASaNa tathAvidha utsaTAprarUpaNa na gaNAya, tyAre ke tIvrAzubhAdhyavasAya e utsutraprarUpaNAnA eka avayavabhUta banI jAya che. ane tethI che jema kulAlano hAtha kulAlathI abhinna che. tema A tIvra azubhAdhyavasAya usUtraprarUpaNA karatA abhinna ja bane che. ane tethI te adhyavasAya anaMtasaMsArotpattimAM , usUtraprarUpaNAkriyAno ghaTaka gaNAya che. temAM ghaTakatvano vyavahAra karAya che. tevA tevA prakAranI vivakSAo ahIM mukhya bhAga bhajave che. eTale koI dIpaka nathI. vadhAre jANakArI gItArtha pAsethI meLavavI. wwwxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx yazo0 zabdamAtrAnugatatIvrAdhyavasAyasahakRtAtpUrvikAyA vA pApakriyAyA ananta* sNsaarhetutvvyvhaaraat| candra : kathaM tIvrAzubhAdhyavasAyasya anantasaMsArajanane utsUtrabhASaNAdikriyAsahakAritvaM / tAdRzakriyAghaTakatvaM vA sambhavatItyatra kAraNamAha-zabdamAtreNa = 'atra tIvrAdhyavasAyo'sti' iti zabdamAtreNa anugataH = pApakriyAsu pUrva pravartamAno yastIvrAdhyavasAyaH, tatsahakRtAyAH pApakriyAyAH iti sambandhaH / ___ayamAzayaH-zabdamAtrAnugatatIvrAdhyavasAyasahakRtA utsUtrabhASaNAdirupA pApakriyA "iyaM anantasaMsArahetuH" iti vyavahIyate / atra "utsUtraprarupaNAyAM tIvrAdhyavasAyo vartate na vA" # iti kevalinaiva nizcIyate, chadmasthena tu tannizcayo kartuM na zakyate / kintu chadmastho'numAna hai karoti yathA "asminnutsUtraprarupake tIvrAdhyavasAyo vartate" iti / idaJcAnumAnaM utsUtraprarupake'prajJApanIyatvaM prajJApanopekSakatvaM anyad vA kiJcid dRSTvA / karoti / evaM ca prastutAyAmutsUtraprarupaNAyAM tIvrAdhyavasAyo'nugato bhavati, kintu sa nizcayena / mahAmahopAdhyAya hazovijayajI virahita dharmaparIkSA - barobarIya TIkA * gujarAtI vivena rahita 89 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxja ja sasasasasasa
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx mAmA mAmA mAmA mArA mAmAnA mAnavA mAgaoronadooooood dhamaparIkSA maja anugato na bhavati / kevalaM "atra tIvrAdhyavasAyo'sti" iti chadmasthavacanamAtreNa bhavati / meM etAdRzAdhyavasAyasahakRtA sA kriyA "iyaM anantasaMsArahetuH" iti vyavahIyate / yasminnutsUtraprarupaNe etAdRzaH ziSTalokavyavahAro dRzyate yaduta "idaM utsUtraprarupaNaM / * tIvrAdhyavasAyena kriyate" iti, tasminnutsUtraprarupaNe "idaM anantasaMsArahetuH" iti vyavahAro meM * bhavatIti bhAvaH / anena tIvrAdhyavasAyasya pUrvoktaM sahakAritvaM sAdhitam / tatpUrvikAyAH = zabdamAtrAnugatatIvrAdhyavasAyapUrvikAyAH / anena tIvrAdhyavasAyasya pUrvoktaM meM ghaTakatvaM nirupitam / ___"idamutsUtranirupaNaM tIvrAdhyavasAyena kriyate" iti ziSTalokavyavahArAnusAreNa tIvrAdhya*vasAyAvayavakaM utsUtraprarupaNaM pApakriyArupaM "idamanantasaMsArahetuH" iti vyavahIyata iti bhaavH| ma tathA caitAdRzAnantasaMsArahetutvavyavahArAt tIvrAdhyavasAye pUrvoktaM sahakAritvaM ghaTakatvaM ca meM * avazyaM mantavyamiti paramArthaH / | candra H (pUrvapakSa : "vyavahAranaya mujaba tIvrAdhyavasAyamAM usUtraprarupaNAdi sahakAritva ke usUtraprarUpaNAdi-ghaTatva raheluM che" evuM tame kahyuM paNa eno AdhAra che ke zuM? A vAtanI sAbiti zuM? 1 uttarapala : zabdamAtra vaDe anugata evA tIvrAdhyavasAyathI sahakRta pApakriyAmAM 4 A pApakriyA anaMtasaMsAranuM kAraNa che" evo vyavahAra thAya che. enA uparathI - nakkI thAya che ke vyavahAranaya pramANe tIvrAdhyavasAyamAM usUtraprapaNAdipApakriyAke sahakAritva che. ema zabda mAtra vaDe anugata evA tIvrAdhyavasAya pUrvaka karAtI pApakriyAmAM "A - pApakriyA anaMtasaMsAranuM kAraNa che" evo vyavahAra thAya che. enA uparathI nakkI e thAya che ke vyavahAranaya pramANe tIvrAdhyavasAyamAM usUtraprapaNAdipApakriyAghaTakatva che. A ApaNe zabdArtha joyo. A padArtha vistArathI samajIe. utsutraprarupakamAM rahelo adhyavasAya tIvra che ke kema? evo nirNaya chadmastha to e mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - cAmarIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 90 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx w w w wwwwwwww w w w w wwwwwwwww w w xxxxxxx
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ (Wu Shuang Ao Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying XYing Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Zhi YuparIkSAnA nAnA nAnA rAjakAranA AkAranA bajAramAM ja ja karI zakavAnA nathI. ane eTale AvA koI nirNaya dvArA ema kahevuM ke "A ke usUtraprarUpaNA tIvrAdhyavasAyathI anugata che" e zakya nathI. che. paraMtu chadmastha ziSTapuruSo jue ke "A utsutraprarupaka ghaNuM samajAvavA chatAM mAnato je nathI, vAta sAMbhaLavA paNa taiyAra nathI..." ane AvuM joIne teo anumAna kare ke A : "A utsutraprapakano tIvraadhyavasAya haze" ane e ja pramANe ziSTa puruSo lokamAM bole ya kharAM ke "A utsutraprarupaka tIvra azubhAdhyavasAyavALo che. kemake samajAvavA = chatAM samajato nathI." AvA ziSTa puruSonA zabdo anusAra ema kahevAya ke AnI utsutraprANA e ? ja tIvrAdhyavasAyathI anugata che. ke Ama tIvrAdhyavasAya usUtraprarupaNAmAM zabdamAtrathI ja = ziSTonA zabdamAtrathI 3 zuM ja anugata bane che. paNa nizcayathI anugata banato nathI. (hA. kevalIo dvArA to ku che e paNa bane.) 3 Ama ziSTazabdonA anusAre anugata banelA tIvrAdhyavasAyathI sahakuta evI che ke je utsurArupaNA hoya, emAM ziSTa puruSo Avo vyavahAra kare ja che ke "A che ke tIvrAdhyavasAyanA sahakAravALI utsutraprarupaNA anaMtasaMsAranuM kAraNa banaze." ane 4 6 eTale te tIvrAdhyavasAyamAM anaMtasaMsAra utpatti mATe utsutraprarUpaNAsahakAritvanI siddhi Chu Yan XXXXXYing Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Zhu Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying ja thAya. ke A ja vAta "ghaTakataM" mAM samajavAnI che. ghaTatva ane sahakAritva mAM zuM bheda che ja che e ame AgaLa jaNAvI dIdhela che. chatAM TuMkamAM pharI jaNAvuM ke tIvrAdhyavasAya ? 3 usUtraprapaNA karatA taddana bhinna tarIke vivakSA karAya tyAre sahakArI gaNAya. ane 4 ja tIvrAdhyavasAya usUtraprapaNAthI abhinna evo usUtraprarupaNAno ja ekadeza = 2 ekabhAga = eka avayava gaNAya, tyAre te usUtraprarUpaNAno ghaTaka gaNAya. tapUrviyA: zabda dvArA TIkAkAra tIvrAdhyavasAyanI ghaTakatAne ja sUcavI rahyA che. yazo0 sa ca tIvrAdhyavasAya AbhogavatAmanAbhogavatAM vA zAsanamAlinya* nimittapravRttimatAM raudrAnubandhAnAM syAd, anAbhogenApi zAsanamAlinyapravRttau mahAmithyAtvAbhajanopadezAt / mahAmahopAdhyAya yazovijayajI vicita dharmaparIkSA - cokharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 91
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ candra : evaM "anantasaMsArasyAnugataM kAraNaM kiM ?" iti pUrvapakSajijJAsAM savistaraM : saMtoSyAdhunA prakRtamAha-sa ca tIvrAdhyavasAya ityAdi / AbhogavatAM = "tapAgacchasya : * mAlinyaM bhavatu, tadabhimatAnAM padArthAnAM khaNDanaM bhavatu" iti spaSTAbhilASavatAM anAbhogavatAM: * = tapAgacchamAlinyakaraNAdyabhilASarahitAnAM vA zAsanamAlinyanimittapravRttimatAM = zAsanamAlinyasya nimittIbhUtA yA pravRttiH = strImuktiniSedhakevalibhuktiniSedhaprarupaNAdirUpA agItArthAnItagocarIparibhogakartavyatAdiprarupaNAdirupA ca tadvatAM raudrAnubandhAnAM = bahubhiH / * gItAthaiH samyakprakAreNa tAdRzapravRteranarthakAritAyAM nirupyamANAyAmapi atyajyamAnatA dRzapravRttyAdInAM / tathA ca digambarAdInAM yathAchandAnAM ca ubhayeSAmapi anantasaMsArakAraNaM meM tIvrAdhyavasAyaH sambhavatIti prasAdhitam / nanu AbhogavatAM bhavatu tIvrAzubhadhyavasAyaH, kintu anAbhogavatAM tu sa kathaM sambhaved ? | * ityatastatra kAraNamAha-anAbhogenApi = Abhogena tu zAsanamAlinyapravRttau mahAmithyAtvArjanaM. bhavatyeva, kintu anAbhogenApi tad bhavatIti api zabdArthaH / digambarAdayo hi tAttvikazAsanAtmakasya tapAgacchasya mAlinyaM kartuM pravartanta iti te he meM Abhogavanto bhavanti / te ca yadi raudrAnubandhA api syuH, tarhi teSAM anantasaMsAraprayojaka stIvrAdhyavasAyo'numIyata eva / * tapAgacchAntarvartinastu utsUtraprarupakAdayaH "tapAgacchamAlinyaM kurmahe" iti Abhogavanto / na bhavanti, kintu te tAdRzIM pravRtti kurvanti, yayA tAttvikazAsanAtmakasya tapAgacchasya / se mAlinyaM syAditi te'nAbhogavanto'pi zAsanamAlinyanimittapravRtimantaH sambhavanti / te'pi * ca yadi raudrAnubandhAH syuH, tarhi teSAmapi anantasaMsAraprayojakastIvrAdhyavasAyo'numIyata eva / ma mahAmithyAtvArjanopadezAt = mahAmithyAtvaprApteH pratipAdanAt / tathA ca / 'mahAmithyAtvaprAptirna tIvrAdhyavasAyaM vinA' iti anAbhogavatAmapi mahAmithyAtvaprAptikAraNaM / meM tIvrAdhyavasAyaM sambhavatyeveti na kiJcidayuktam / yandra : (bhAma "anantasaMsArarnu bhanugata 129 // zuMcha ?" mevI pUrvapakSanI meM = jijJAsAne vistArapUrvaka saMtoSyA bAda have mULa vAta para Ave che ke, A tIvra adhyavasAya meM " tAga7ne masina ru. mene patama ruM..." ityAdi - tAtvikazAsananI malinatA karavAnI icchAvALA ane zAsanamAlinyanA - kAraNabhUtapravRttivALA evA raudrAnubandhavALAone hoI zake che. mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * thajokharIyA TIma + gujarAtI vivecana sahita 62 THEEEEE XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX #Qi Dui Ying Ying Ying Ying Ying Dui Qi XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ wwwwxxxxxxxxxxxxxxxwwww w w w w xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx che uparAMta "huM tapAgacchane malina karuM, mArI A pravRttithI tapAgacchanI malinatA thAya che..." ItyAdi icchA-jJAna vinAnA, chatAM zAsanamAlinyanA kAraNabhUta che - pravRttivALA evA raudrAnubaMdhavALAone paNa A tIvra adhyavasAya hoI zake che. Azaya e che ke jeo tapAgacchAtmaka jinazAsananI malinatA thAya tevA prakAranI ka pravRtti karanArA hoya dA.ta. digaMbaro strImuktiniSedhAdinI prarUpaNA karI zAsana malinatA kare che. tapAgacchIya usUtraprarUpako "agItArthanI gocarI vaparAya' ityAdi A prarUpaNA karIne zAsananI malinatA kare che. - vaLI AvI pravRttivALA je loko raudra anubaMdhavALA hoya eTale ke gItArtho khUba sArI rIte emane emanI zAsanamalinatA karanArI pravRttionI anarthakAritA samajAve, - chatAM jeo e pravRtti na ja choDe... tevA AtmAo zAsanamalinatA karavAnA abhiprAyavALA hoya ke na hoya "mArI A pravRttithI zAsanamAlinya thaze" evA jJAnavALA hoya ke na hoya to paNa teone anaMtasaMsAranA kAraNabhUta tIvra azubha adhyavasAya saMbhavita che. prazna : AbhogavALAne to barAbara, paNa zAsanamalinatAnA abhiprAya-jJAna vinAnAne paNa A tIvra adhyavasAya hoI zake e vAta mane samajAtI nathI. uttara re bhAI! AbhoganI vAta javA de. "anAbhogathI paNa zAsanamAlityanI A pravRtti thAya to e AtmAne mahAmithyAtvanI prApti thAya" evo upadeza zAstromAM ke saMbhaLAya che. ane mahAmithyAtva e kaMI tIvra adhyavasAya vinA na saMbhave. eTale - anAbhogavALAone paNa tevo tIvra adhyavasAya hoI zake ja che. ane eTale tevA adhyavasAyavALA tapAgacchIyono paNa anaMtasaMsAra thAya ja. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx yazo0 taduktamaSTakaprakaraNe(23-12)yaH zAsanasya mAlinye'nAbhogenApi varttate / sa tanmithyAtvahetutvAdanyeSAM prANinAM dhruvam / / badhnAtyapi tadevAlaM paraM saMsArakAraNam / vipAkadAruNaM ghoraM sarvAnarthanibandhanam / / candra : upadezameva darzayati taduktaM ityAdi / aSTakaprakaraNagAthAsakSepArthastvayam - yo'nAbhogenA'pi zAsanasya mAlinye vartate, * mahAmahopAdhyAya yazovijayajI silita dharmaparIkSA * manamokharIya TIma + gujarAtI viveyana rahi che che
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Qi Qi Qi Qi Wo Qi Lai Wo Qi Zhen Zhen Mo Mo Mo Zhong Mai Mai Mai Mai Shuang Shuang Shuang Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Gun Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Shuai Shuai Jian Shuai Shuai Shuai Shuai Qiu Qiu Qiu Qiu Gun Gun Gun Gun Gun Gun Gun Gun OM sa anyeSAM prANinAM = nijazAsanamAlinyapravRttidRSTNAM mithyAtvahetutvAt = 'asAraM meM jinazAsanaM' ityAdirupamithyAtvajananAt so'pi = na kevalaM anye prANinaH, kintu teSAM meM # mithyAtvakAraNIbhUtaH zAsanamAlinyapravRttikartA'pi saMsArakAraNaM vipAkadAruNaM ghoraM / meM sarvAnarthanibandhanaM tadeva = mithyAtvameva paraM = prakRSTaM alaM = atyantaM dhruvaM = avazyaM / badhnAti iti / tathA cAtrAnAbhogenApi zAsanamAlinyakarturmahAmithyAtvabandhanaM sphuTameva prtipaaditm| candra : aSTakaprakaraNamAM kahyuM che ke je AtmA anAbhogathI paNa = ajANatA paNa A zAsananI malinatAmAM pravRtti kare, (ta) potAnI AvI pravRtti jonArA bIjA prANIone je "jainazAsana asAra che" ityAdi buddhisvarUpa mithyAtvanuM kAraNa banato hovAthI te ja ja zAsanamAlinyakartA paNa saMsArakAraNa, vipAkamAM bhayaMkara, ghora, sarva anarthonA kAraNabhUta evA te ja mithyAtvane moTA pramANamAM atyaMta paNe avazya bAMdhe che. yazo0 zAsanamAlinyanimittapravRttizca nihnavAnAmiva yathAchandAdInAmapyaviziSTeti ko'yaM meM * pakSapAto yaduta nihnavAnAmanantasaMsAraniyama eva, yathAchandAdInAM tvaniyama? iti, * candra : niSkarSamAha-zAsanamAlinyetyAdi / aviziSTA = samAnA iti = yataH * samAnA, tataH kAraNAt ko'yaM = prAguktaH, anantarameva pratipAdayiSyamANazca pakSapAtaH = * * kadAgrahaH ? 2 candraH AvI zAsanamAlityanI pravRtti to jema nihnavone hoya, tema yathAchaMdone ja paNa sarakhI ja hoya che. emAM koI jhAjho bheda nathI. have jyAre AvuM ja che to pachI ja A kevo kadAgraha? ke "nitavone anaMtasaMsArano niyama = ekAMta ja che. ane "yathA chaMda pAsatthA vigairene maniyama = maneAnta cha' - ma bhAnapuM. A pakSapAta yogya nathI. Yu Qi Yu Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Yan Cheng Gong Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Hun yazo0 anAbhogenApi viSayavizeSadrohasya viSamavipAkahetutvAd, candra : "pakSapAto'yuktaH" ityatra kAraNamAha-anAbhogenApi = ajJAnenA'pi viSayavizeSadrohasya = tIrthaMkarajinazAsanAdirupA ye viSayavizeSAH, teSAM nindAmAlinya mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita cha 94
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ sampAdanAdirupasya drohasya viSamavipAkahetutvAt = anantasaMsArakAraNatvAt / tathA ca "tapAgacchAtmakaM zAsanaM malinaM karomi, matpravRttyA idaM zAsanaM malinaM bhaviSyati" / ityAdirupajJAnAbhAve'pi zAsanamAlinyapravRttimatAM raudrAnubandhAnAM yathAchandAdInAmanantaH saMsAro'anivArya iti prAguktaH pakSapAto'yuktaH / at yandra : "tamA pakSapAta poTI cha" 125 me "I zAsanamAsinya ru" ja athavA "mArI A pravRttithI zAsanamAlinya thaze" evuM jJAna na hoya to ya jinazAsana, tIrthaMkara vigere vizeSa viSayonI niMdA, malinatAkaraNAdirUpa droha e anaMtasaMsAranuM ja kAraNa bane ja ane eTale tapAgacchIya yathAvRMdAdi paNa jo zAsanamAlityakArI ka pravRttivALA hoya, raudrAnubaMdhavALA hoya to temano anaMta saMsAra thAya ja. OM yazo0 aniyatotsUtrabhASaNasya niHzaGkatA'bhivyaJjakatayA sutarAM tthaabhaavaat| * candra : nanu viSayavizeSadroho viSamavipAkaheturiti yuktamuktaM / kintu yathAchandAstu aniyatotsUtrabhASaNaM kurvanti, tatazca teSAM utsUtrabhASaNasya aniyatatvAt viSamavipAkahetutvaM meM na syAdityata Aha-aniyatotsUtretyAdi / niHzaGkatAbhivyaJjakatayA = niSThuratAjJApakatvena ma * sutarAM = anAbhogena viSayavizeSadrohApekSayA'dhikaM tathAbhAvAt = viSayavipAkahetutvAt / meM ayaM bhAvaH-svacchandamatyA kiJcittattvaM cintayitvA tanirUpya tadanantaraM kenA'pi prakAreNa , * tasmindoSasadbhAvaM jJAtvA tattyaktvA punaH svacchandamatyA kiJcid vikalpya tannirupaNakartA meM ra punastatrApi doSajJAne sati tadapi tyaktvA kiJcitsvacchandamatyA vikalpya tannirupako'niyatotsUtrabhASI kathyate / atra ca svanirupitaM prathamaM. dvitIyaM ca padArthaM pazcAd zAstrabAdhitaM jJAtvA pApabhIruH * ko'pi mahAtmA cintayatyeva yaduta "mannirupaNaM zAstrabAdhitaM dviH abhavat, tatazcAdhunA nAhaM . meM kimapi yathA tathA vakSye, kintu samyak cintanaM kRtvA zAstrabAdhAbhAvaM vinizcityaiva vakSye" *HEREXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX meM iti / R RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRX ___aniyatotsUtrabhASI tu naivaMrupaH, kintu nijanirupitapadArtheSu dviH triH sambhavantaM zAstrabAdhaM meM * dRSTvA'pi punaH punaH svacchandamatikalpitAni aniyatAni utsUtrANi bhASate / tatazca spaSTaM / jJAyate yaduta "nAsya utsUtraprarupaNajanyabhavabhayaM vartate, niSThuro'sau" iti / mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharI TIkA + gujarAtI vivecana sahita kalpa
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarasa majhaxxxxxxxxxxxxx * evaM ca aniyatotsUtrabhASaNaM tasminnaniyatotsUtrabhASake niHzUkatAM jJApayati / niHzUkasya : * tu utsUtrabhASaNaM anAbhogajanyaviSayavizeSadrohApekSayA'vazyaM adhikaM viSamavipAkaheturbhavatyeveti : * bhavatpakSapAtaH sarvathA'yukta iti / - candraH (pUrvapakSa: viSayavizeSano droha viSamavipAka hetu bane e vAta sAcI. paraMtu yathAvRMdo to aniyata usUtrabhASaNa kare che. eTale teonuM usUtrabhASaNa aniyata ja hovAthI ja te to viSamavipAka hetu = anaMta saMsAra-kAraNa nahi bane.) * che uttarapala : are, bhalA AdamI ! aniyata usUtrabhASaNa to e usUtrabhASakamAM niHzajJatA=niSpharatAne jaNAve che. ane eTale e to anAbhogajanya evA viSayavizeSa-droha karatAMya vadhAre viSamavipAka hetu bane. koIka sAdhu svacchedamatithI koIka padArtha kalpIne enI prarUpaNA kare ane pAchaLathI game te rIte khabara paDe ke "AmAM to zAsabAdha Ave che. eTale e padArtha choDI de. vaLI koIka navI managhaData kalpanA karIne navI prarUpaNA kare, pAcho emAM zAsabAdha te jANIne e ya choDI trIjI ja koI svaccheda kalpanA karI tenI prarUpaNA kare...A sAdhu 3 aniyata-usUtrabhASI kahevAya. have kharekhara je pApabhIru hoya e to eka-be vAra potAnA padArthomAM zAsabAdha $ Avato jANyA bAda ekadama sajAga thaI jAya. navI koIpaNa prarUpaNA karatA pahelA je zaMkA kare ke "mArA padArthamAM zAstrabAdha nahi Ave ne ?" ane eTale puSkaLa ciMtana che ka karyA bAda "zAstrabAdha nathI Avato" evo nirNaya karyA bAda ja trIjI prarUpaNA kare. = paNa je AvI zaMkA-bhaya rAkhavAne badale be-traNa vAra potAnA nirUpaNamAM zAsabAdhara AvyA pachI paNa vagara vicArye prarUpaNA karye ja rAkhe, e to nakkI utsutra prarUpaNAnA A bhaya vinAno niHzaMka niSphara ja mAnavo paDe. Ama aniyatosUtrabhASaNa e aMdara ra rahelI niSpharatAno sUcaka che ane mATe ja cokkasa kahI zakAya ke niSpharatApUrvaka thanAra - AvuM aniyatosUtrabhASaNa e anAbhogajanya evA viSayavizeSa drohAdi karatA to - vadhu TakAmAM viSamavipAkanuM kAraNa hoya ja. * yazo0 yathA hyAbhogenotsUtrabhASiNAMrAgadveSotkarSAdatisaMklezastathA'nAbhogenotsUtrabhASiNAOM mapyaprajJApanIyAnAM mohotkarSAdayaM bhavananivArita eva / xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxka ja jha mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA 2jokharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 6 96
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Kwxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx ke H tava aSTayati-yathA dityAdiAmona = "maddhA sUtranadhita" iti jJAne satyapi rAgadveSotkarSAt =satyapi Abhoge utsUtrabhASaNaM rAgadveSotkarSeNaiva sambhavati, meM tatazca tAdRzotsUtrabhASiNAmavazyaMvidyamAnAt rAgadveSotkarSAt / / 3 nAmona = "makSa sUtravAhita" ti jJAnAbhAve sati sUma = * AbhogenotsUtrabhASiNAM tAvanmohotkarSAdatisaMklezo'nivArito'styeva, kintu anAbhogena / utsUtrabhASiNAmapi sa asti ityapizabdArthaH / aprajJApanIyAnAM = "yadA gItAthaiH tatprarupaNAyAM samyakprakAreNa zAstrabAdhaH pradarzyate, . tadApi sa nijaprarupaNAyAM zAstrabAdhe'nubhUyamAne'pi nijamataM na parityajet" iti etAdRzasvabhAvAnAM / yadi hi gItArthena samyakprakAreNa zAstrabAdhaH pradarzito bhavet, tena ca tadApi nijamataM na tyaktaM bhavet, tadA tu sa AbhogenaivotsUtrabhASI bhavet / tasmAt gItArthasamyakprajJApanA* svIkaraNAyogyasvabhAvatvamevAprajJAyanIyatvamatrAbhyupagantumucitamiti bodhyam / ayaM = atisaMvateza: Ike candraH (A ja vAtane spaSTa karIe to) jema "A mAruM vacana zAsabAdhita bane 2 che" evA jJAnanI hAjarImAM ya je utsutra bole, tene "rAgadveSano utkarSa che' ema mAnI ja zakAya che. kemake e vinA to zAstrabApanA jJAnanI hAjarImAM ya usUtraprarUpaNA 3 ja karavI zakya na ja bane. ane A rAgadveSotkarSa dvArA teomAM atisaMkleza paNa kalpIra ja zakAya che. che e ja rIte "A mAruM nirUpaNa zAstrabAdhita che evuM jJAna jene nathI ane evI ja dazAmAM usUtraprarUpaNA jeo kare che teo paNa jo aprajJApanIya hoya, to temanAmAM ; paNa mohano utkarSa mAnavo ja paDe. ane e mohotkarSanA lIdhe temanAmAM atisaMkleza 4 siddha thato aTakAvI na ja zakAya. arthAt e siddha thayelo ja samajavo paDe. (ahIM aprajJApanIyano artha A pramANe karavo ke jo gItArtho enI nirUpaNAmAM ke khUba sArI rIte zAsabAdha batAve ane e pachI potAne emAM zAstrabAdha anubhavAto ja hovA chatAM, pote uttara na ApI zakato hovA chatAM paNa potAnI utsutraprarUpaNA na ja choDe, vAta pakaDI rAkhe evA prakArano jeno svabhAva hoya te aprajJApanIya kahevAya. 4 ka paNa Avo artha na karavo ke "gItArthe jenI prarUpaNAmAM samyapha prakAre doSo batAvI mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita la xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx x x x = H = + Mixxxxxxxxxxxxxx
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Motoronad ooooooooooooo ooooooooooooooooood dhamaparIkSAmAM 3 dIdhA che. ane jene zAstrabApa samajAyo che, chatAM potAnI prarUpaNA choDI nathI." - jo Avo artha karazo to to e AbhogathI ja utsatrabhASI gaNAya. Avo , 9 aprajJApanIya anAbhogathI usUtrabhASI na rahe. eTale gItArthonI samyakTrarUpaNAnAra ja svIkArane mATe ayogya svabhAva e ja aprajJApanIyatA Ama artha karavo.) Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Ying Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Huo Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Qiu Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang yazo0 ata eva teSAM bhAvazuddhirapyapramANam, mArgAnanusAritvAt, candra : ata eva = anAbhogenotsUtrabhASiNamapyaprajJApanIyAnAM atisaGklezasyAnivAritatvAdeva teSAM = aprajJApanIyAnAM anAbhogenotsUtrabhASiNAM bhAvazuddhirapi = * * sthUlabuddhyA taiH kriyamANo dharmastAvadapramANameva, kintu teSAM dRzyamAnA prazamavairAgyAdirupA bhAvazuddhirapi apramANam iti apizabdArthaH, assttkprkrnntaatprydrshnaajjnyaayte| kimarthaM teSAM bhAvazuddhirapi apramANaM ? ityatastatra kAraNamAha-mArgAnanusAritvAt = * atisaGklezasadbhAvato mArgAnusaraNAbhAvAt / mandasaGklezasadbhAve tu apunarbandhakAdInAM - * mArgAnusAriNI bhAvazuddhiH sambhavatyeva, mandasaGklezastu prajJApanIyatAguNAdanumIyata iti meM vodhyam candra H anAbhogathI usUtrabhASI evA ya aprajJApanIya jIvone atisaMkleza ke na hoya ja che e vAta siddha thaI, mATe ja te aprajJApanIya evA anAbhogathI 4 usUtrabhASIonI bhAvazuddhi paNa apramANabhUta che. (teo vaDe skUlabuddhithI karAto ja je dharma to apramANa che ja. paraMtu teomAM dekhAtI prazama, vairAgyAdi svarUpa bhAvazuddhi ke paNa apramANa che. e ahIM 'pa' zabdano artha samajavo. A artha aSTakaprakaraNanuM tAtparya jovAthI jaNAI jAya che.) praznaH teonI bhAvazuddhi paNa apramANa che evuM kyA AdhAre kahI zakAya? uttara : teonI bhAvazuddhi mArgAnusArI na hovAthI te apramANa = khoTIavAstavika kahevAya. * yazova ta6maSTapralara-(0ra/1-2-3)bhaavshuddhirpi jJeyA yaiSA mArgAnusAriNI / prajJApanApriyA'tyarthaM na punaH svAgrahAtmikA / / Wu Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Yan Ying Shu , Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying XXXXYing Ying Ying Ying Yan XXXXXXXXXXX mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA ~gujarAtI vivecana sahita 98
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja dharmaparI kAmakAjamAM jovA maLaos * rAgo dveSazca mohazca bhAvamAlinyahetavaH / etadutkarSato jJeyo hantotkarSo'sya tattvataH / / tathotkRSTe ca satyasmin zuddhirvai zabdamAtrakam / svabuddhikalpanAzilpanirmitaM nArthavad bhavet / / rUti ! candra : aSTakapAThasakSepArthastvayam, bhAvazuddhirapi yA mArgAnusAriNI bhavati, sA tAttvikI / * jJeyA, yasyAM gItArthaprajJApanA'tyantaM priyA bhavati, saiva bhAvazuddhiH mArgAnusAriNI bhavati / na meM punaH svAgrahasvarupA bhaavshuddhiH| ____ rAgadveSamohAnAM utkarSataH tattvato'sya = bhAvamAlinyasya utkarSo jJeyaH / asmin =bhAvamAlinye tathotkRSTe = tIvrasvarupeNotkRSTe sati zabdamAtrakaM - "mama * bhAnazuddhirasti" iti zabdamAtrarUpaiva, na tu pAramArthikI / tattu zabdamAtrakaM svabuddhikalpanArupeNa * zilpena nirmitaM arthavad = sArthakaM na bhavati / na tatra zabdapratipAdyA bhAvavizuddhirvidyate rUta bhAva: | candraH aSTakaprakaraNanA pAThano bhAvArtha A pramANe che. bhAvavizuddhi paNa te ja jANavI ke je mArgAnusArI hoya. je bhAvavizuddhimAM gItArthanI prajJApanA atyaMta priya hoya te bhAvazuddhi mArgAnusArI hoya. paraMtu A te kadAgrahasvarUpa bhAvazuddhi sAcI bhAvazuddhi na gaNAya. (arthAt gItArtha je kahe e sAMbhaLavAnI, svIkAravAnI taiyArI na hoya ane mu pote je mAne che, je kare che e badhuM barAbara che ema ja je mAnatA hoya teo jo ! potAnAmAM bhAvazuddhi mAnatA hoya to e bhAvazuddhi bhramAtmaka jANavI.) rAga, dveSa ane moha e bhAvanI malinatAnA kAraNa che. A traNanA utkarSathI kharekhara to bhAvamAlinyano utkarSa jANavo. bhAvamAlinya te rIte utkRSTa thayeluM hoya ja eTale pachI bhAvazuddhi e zabdamAtra rUpa ja hoya che. e "mArI pAse bhAvazuddhi che" evA zabda, potAnI buddhinI kalpanArUpa zilpa vaDe nirmita hoya che, paNa te zabda che sArthaka = bhAvavizuddhi rUpa padArthavALA hotA nathI. arthAt tyAM A zabda ja hoya che, ke paraMtu zabdano artha vidyamAna hoto nathI. Ying Ying Ying Ying Qi Qi Qi Qi Suan Suan Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying #jakaw w w wwww xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx www xxxxxx XXX X wwwxxxxxxxxxxxxx yazo0 kiJca - pArzvasthAdInAM niyatotsUtramapyudyuktavihAriNAmapavAdalakSaNaM dvitIya mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIcA TIkA + gujarAtI vivecana sahita cha 99 ##ja
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ama dhamaparIkSA bAlatAniyAmakamastyeva / candra : evaM tAvat " tuSyatu durjanaH" iti nyAyamAzritya " yathAchandAdInAM aniyatamevotsUtrabhASaNaM bhavati" iti pUrvapakSamataM svIkRtyApi teSAmanantasaMsAraH prtipaaditH| adhunA tu teSAM spaSTaM niyatamutsUtra bhASaNamastyeveti teSAM anantaH saMsAroM bhavaduktarItyaiva siddhyati iti pratipAdayannAha kiMca ityAdi / pArzvasthAdInAM Adipadena yathAchandAdInAM parigraho niyatotsUtramapi = aniyatotsUtraM tAvad bhavatyeveti api zabdArthaH / = niyatotsUtrasvarupamevAha-udyuktavihAriNAM = saMvignAnAM apavAdalakSaNaM = nindAkaraNarupaM dvitIyabAlatAniyAmakaM = "zithilAcAraH prathamabAlatA, saMvignanindanaJca dvitIyA bAlatA " iti AcArAGgasUtroktAyA dvitIyabAlatAyAH prasAdhakam astyeva = 'na tu nAstyapi' iti evakArArthaH candra H ("durjana khuza thAo" e nyAya pramANe yathAchaMdAdine aniyata evuM ja utsUtrabhASaNa hoya che e vAta svIkArIne paNa teone anaMta saMsAranI siddhi karI. have e vAta batAve che ke "teone niyata utsUtrabhASaNa che ja. eTale tame kahelI rIta mujaba teono anaMta saMsAra siddha thaze ja.") vaLI pAsasthA, yathAchaMda vigerene paNa saMvignonI niMdA karavA svarUpa niyata utsUtra che ja. ke je utsUtra teomAM bIjI bAlatAnuM = mUrkhatAnuM niyAmaka = sAdhaDa che. arthAt zithilAcAra e prathama mUrkhatA che ane saMvignonI niMdA e bIjI mUrkhatA che. je niMdA pAsasthAdimAM che. yazo0 yadAcArasUtre - sIlamaMtA uvasaMtA saMkhAe rIyamANA asIlA aNuvayamANassa bitiyA mandassa bAlayA / NiaTTamANA vege AyAragoyaramAikkhaMti nANabhaTTho daMsaNalUsiNo tti / / etadvRttiryathA - zIlamaSTAdazazIlAGgasahasrasaMkhyaM, yadi vA mahAvratasamAdhAnaM paJcendriyajayaH kaSAyanigrahastriguptiguptatA cetyetacchIlaM vidyate yeSAM te zIlavantaH / tathopazAntAH kaSAyopazamAd, atra zIlavadgrahaNenaiva gatArthatvAt 'upazAntAH' ityetadvizeSaNaM kaSAyanigrahaprAdhAnyakhyApanArtham / samyakM khyApyate = prakAzyate'nayeti saMkhyA = prajJA, tayA rIyamANAH = saMyamAnuSThAnena parAkramamANAH, kasyacidvizrAntabhAgadheyatayA 'azIlA ete' ityevmahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita 7 100
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXX parIkSA DoremocrocarcancerCOMMOO O OOOOOOOOOOOOOOOOONDORE manuvadato anupazcAd vadataH pRSThato'pavadataH, anyena vA mithyAdRSTyAdinA 'kuzIlAH' * ityevamukte'nuvadataH pArzvasthAdedvitIyeSA mandasya-ajJasya baaltaa-muurkhtaa| eka meM tAvatsvatazcAritrApagamaH punaraparAnudyuktavihAriNo'pavadatItyeSA dvitIyA bAlatA / candra : AcArAGgapAThaM pradarzayati - sIlamaMtA ityAdi spaSTam / navaraM yo vizeSastaM meM darzayAmi / tatra mahAvratasamAdhAnaM = mahAvratAnAM samyak Atmani AdhAnaM = sthApanaM / . ___tathA zIlapadena kaSAyanigraho gRhIto'sti / tatazca yadyapi zIlavAn kaSAyanigrahavAn meM * bhavatyeva, tathApi kaSAyanigrahajJApakaM "upazAntAH" iti yatpadamupAttam, tat kaSAyanigrahasya ? prAdhAnyaM iti jJApanArthaM bodhyam / saMyamAnuSThAnena parAkramamANA ye bhavanti, tAn iti zeSaH / kasyacit = agrAhyanAmno * vizrAntabhAgadheyatayA = bhAgyasya mandatvAt iti niSkarSaH / saMvignanindA zobhanabhAgyavatAM * na sambhavati, yataH saMvignanindakA durbhagazekharA bhavanti / ____ pRSThato'pavadataH = saMvignA yatra na santi, tatraiva tAn nindataH / "anuvadataH" iti / meM padasyaikamarthaM darzayitvA'dhunA dvitIyamarthamAha-anyena vA ityAdi / anuvadataH = anyoktameva punarbuvANasya / yandra : mAyArAgasUtramai jcha - zIlavAna, 75id, saMdhyAthI = buddhithI A parAkrama karanArA jeo che, teone "azIla che" e pramANe kahenArA maMdanI = ajJa jIvanI bIjI bAlatA che. keTalAMko vaLI nivRtta thayA chatAM paNa AcAraviSayane prarUpe che. (bIjAo) jJAnabhraSTa ane darzananAzaka che. 9 AcArAMganA A sUtranI TIkA A pramANe che. ke zIla aDhAra hajAra ja zIlAMgasaMkhyAvALuM che. athavA to mahAvratonuM AtmAmAM samyag AdhAna + pAMca - indriyono jaya + kaSAyanigraha + triguptithI guptatA A badhuM zIla jeonI pAse che - teo zIlavAna kahevAya. upazAnta "kaSAyano upazama thayo hovAthI kahevAya. Ying Ying Ying Ying Ying Ying XXXXXXBAKKAKKAKKAKAXXXKAAMKARAAKARKKREAKKKAKKAKKAKKXXXXXXXXXXXXXXXXX Ying Ying Ying Ying Yan Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIcA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 101
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazna : zIlavAnamAM "kaSAyanigraha"nI vAta AvI ja jAya che. to pachI e ja artha batAvanAra upazAnta zabda zA mATe lIdho ? uttara H zIlavAnanA grahaNathI ja upazAnta padano artha AvI ja jAya che. ema chatAM upazAnta vizeSaNa grahaNa kareluM che, to e vizeSaNa kaSAyanigrahanI pradhAnatA darzAvavA mATe che ema samajavuM. saMkhyA zabdamAM F = sArI rIte nyAyate = prakAzita karAya che padArtho jenA vaDe te saMkhyA evo artha karavAno. prajJA vaDe badhA padArtho sArI rIte prakAzita karAtA hovAthI saMkhyA = prajJA artha maLe. te prajJA dvArA saMyamAnuSThAna vaDe parAkrama karanArA. AvA je sAdhuo che, teonI pITha pAchaLa niMdA karanArA mUrkhanI bIjI bAlatA thAya. (AvI niMdA karanAranuM nAma paNa pApa che eTale sthavit = 'koIka' ema lakhela che.) e niMdA zA mATe kare che ? enuM kAraNa batAve che ke tenuM bhAgya thAkI gayuM hovAthI te niMdA kare che. arthAt tenuM saubhAgya marI paravAryu che, mATe ja e AvuM kukRtya kare che. bhAgyavALAo AvA adhama kAma na kare. anuvadataH zabdano bIjo artha kare che ke bIjA koIka mithyAdRSTi vigere vaDe kahevAyuM ke "A badhA (saMvigno).kuzIla che" Ama kahevAye chate je eno anuvAda kare ke "hA barAbara che. A kuzIla che" to evo anuvAda karanArA pAsasthAdine bIjI bAlatA lAgu paDe che. yazo0 yadi vA 'zIlavanta ete, upazAntA vA' ityevamanyenAbhihite 'kvaiSAM pracuropakaraNAnAM zIlavattopazAntatA vA' ityevamanuvadato hInAcArasya dvitIyA bAlatA bhavatIti / = candra : "anuvavRtaH " kRti paramya tRtIyamarthamAha-yari vA "zItavanta te, upazAntA' ityAdi spaSTam / candra H (AcArAMgamAM rahelA "anuvavatA:" zabdano ja trIjo artha kahe che ke) athavA "anuvavata" zabdano A pramANe artha che ke koI ema bole ke "A sAdhuo zIlavAna che, upazAnta che" e sAMbhaLIne je zithilo ema bole ke "A puSkaLa mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 102 *******
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmaparIkSA 00 upakaraNo rAkhanArAo zIlavAna ke upazAnta to kyAM (kyAMthI hoya ?)" } A rIte bolanArA zithilAcArInI bIjI mUrkhatA thAya che. yazo0 apare tu vIryAntarAyodayAtsvato'vasIdanto'pyaparasAdhuprazaMsAnvitA yathAvasthitamAcAragocaramAvedayeyurityetaddarzayitumAha- NiaTTamANA ityAdi / eke karmodayAtsaMyamAnnivarttamAnA liGgAdvA 'vA' zabdAdanivarttamAnA vA yathAvasthitamAcAragocaramAcakSate karttumasahiSNavaH, AcArastvevambhUtaH' ityevaM vadatAM teSAM dvitIyabAlatA na bhavatyeva / 'vayaM tu = candra : evaM samyaktvabhraSTAn zithilAcArAn pradarzyAdhunA saMvignapAkSikAn zithilAcArAn pradarzayitumAha- apare tu pratipAditebhyaH saMvignanindakazithilebhyaH sakAzAdanye tu vIryAntarAyodayAt zaktau satyAmapi jinoktAnAM svocitAnAmAcArANAmakaraNenAnumIyamAnAt vIryAntarAyakarmaNa udayAt svataH = svayameva, na tu paroparodhAdinA / zeSaM spaSTam / - = evaM prastAvanAM kRtvA''cArAGgapAThaM vyAkhyAtumAha-etaddarzayitumityAdi / karmodayAt vIryAntarAyAdyudayAt kAraNAt saMyamAt nivartamAnAH = vezavanto'pi sAdhvAcArAd bhrazyantaH liGgAd vA = sAdhuveSameva tyajantaH / zeSaM spaSTam / candra H AvA zithilAcArIo sivAyanA bIjA keTalAka sAdhuo evA che ke jeo vIryAntarAyanA udayane kA2Ne pote saMyamamAM zithila hovA chatAM bIjA saMvigna sAdhuonI prazaMsA karanArA hoya che. AvA sAdhuo zAstramAM kahyA pramANe tamAma sAdhvAcAranuM nirUpaNa kare che. (Ama prastAvanA batAvIne have AcArAMganA pAThanuM vyAkhyAna karavA mATe kahe che ke) keTalAka AtmAo vIryAntarAyAdinA udayane lIdhe saMyamAcArathI bhraSTa thatA ke sAdhuveSathI bhraSTa thatA hoya to paNa yathAvasthita sAcA AcAraviSayane kahe che ke "ame to A badhuM ka2vA mATe asamartha chIe. bAkI AcAra to Avo ja che." - khAyArAMgapAThamAM "niyaTTamANA vege" bhAM "vA" yaha che teno artha " anivartamAnA" ema levo. arthAt keTalAka AtmAo saMyama ke liMgathI bhraSTa thatA hoya ke na thatA hoya paNa vAstavika AcAraviSayane prarUpatA hoya che. ************* yazo0 na punarvadanti 'evaMbhUta eva AcAro yo'smAbhiranuSThIyate, sAmprataM duHSamAnubhAvena balAdyapagamAnmadhyamabhUtaiva varttinI zreyasI, notsargAvasaraH' iti / uktaM hi - mahAmahopAdhyAya cazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita 103
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ EE. O 'nAtyAyataM na zithilaM, yathA yujIta sArathiH / tathA bhadraM vahantyazvA, yogaH sarvatra : pUjitaH / / ' candra : evaM saMvignapAkSikAn nirupya 'te dvitIyabAlatAdhArakA na bhavanti' ityAha-na meM punarvadanti ityAdi / nanu Agame tu bhavadAcArasakAzAd bhinna evAcAraH pratipAdito dRzyate, tataH kathametad : bhavaduktaM yuktaM syAd yaduta 'evaMbhUta eva AcAro...'ityAdi / ata Aha sAmprataM ityAdi / tathA cAgamokta AcAra utsargarupo'pavAdayogye kAle nAcarituM yogya iti / ____ nAtyAyataM = atigADhaM yathA syAttathA na, zithilaM etadapi kriyAvizeSaNaM / yuJjIta = azvAn rathe yojayediti bhAvArthaH, tarhi azvA bhadraM etadapi kriyAvizeSaNaM yogaH = samyakprakAreNa yojanaM sarvatra = sarveSu kAryeSu pUjitaH = samAdRtaH / yadi sArathiH azvAn rathe atyAyataM zithilaM vA yathA na syAt, tathA samyakprakAreNa yojayet, tarhi te'zvAH sArathiM bhadraM vahanti = iSTasthAna prApayanti / evaM ca samyakprakAreNa meM * yojanaM sarveSu kAryeSu samAdRtam / tathA ca sAdhvAcAreSvapi AtmA samyakprakAreNa : meM madhyamamArgarUpeNa yojanIya iti pUrvapakSAzayaH / candraH (A pramANe saMvigna pAkSikonuM nirUpaNa karIne have "e saMvipAkSiko? bIjI bAlatAne dhAraNa karanArA nathI hotA' e vAta darzAve che. che te saMvignapAliko AvuM nathI bolatA ke "A pramANeno ja AcAra sAro-sAco te che ke je AcAra amArA vaDe paLAya che. atyAre pAMcamA ArAnA prabhAvane lIdhe - zArIrika zakti-dhIraja vigereno nAza thayelo hovAthI madhyamasvarUpa ja mArga kalyANakArI - che. atyAre utsargamArgano avasara nathI. * (prazna : sA o boTa cha ? ame. to ani bhoTe bhAvAta samaNI nathI) A vAta bIjA ghaNA kare che. Avo zloka Ave ja che ke sArathi ghoDAone rathamAM - atigADha paNa na joDe ke atizithila rUpe paNa na joDe, paraMtu madhyama rIte joDe, to azvo sArI rIte vahana kare (iSTa sthAne pahoMcADe) Ama samyaka prakAre yoga e sarvatra che * yeto cha. MAKARXXXXXXXXXXXXXXXXEEEEEEXXXAAAAAAAAAEEXXXXXXXXXXFRAMERMARARA XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXxxxxxxxxxxxxxxxxxx A mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * thajokharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 100
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ xxxx xxx xxxka ja jaja jana jana jana xxxxxxxxxxxxx 3 (ema prastutamAM paNa zAstrIya AcAromAM zarIrane madhyamamArge joDavuM. atigADha che te rIte ke zithila rIte na joDavuM.) ke (A badhuM saMvignapAliko na bole, paNa dvitIyabAlatAdhArako bole.) yazo0 api ca -'jo jattha hoi bhaggo, ogAsaM so paraM aviMdaMto / gatuM tattha'cayaMto, nA pahA ti zole !' (mA.ni.-2274) rutyaki candra : "evaMbhUta eva AcAro..." ityAdisvarupaM vacanaM brUvANA api santi, iti darzanArthaM pAThAntaramAha-api ca ityAdi / AvazyakaniyuktigAthAsakSepArthastvayam yaH = * sAdhuH yasmin = nirdoSagocarIcaryAdau AcAre bhagnaH = pramAdAdinA tamAcAraM kartuM azaknuvan / bhavati, sa aparaM avakAzaM = nirdoSagocarIcaryAdirupAtzAstrIyAnuSThAnAdaparaM zAstrAnusAri / anuSThAnaM gantuM avindan = aprApnuvan, tatra = zithilAcAre vrajan "idaM pradhAnaM" iti poSayati | candraH ("AvA prakArano ja AcAra che" ItyAdi svarUpe vacana bolanArAone paNa che. e dekhADavA mATe bIjA pATha dekhADe che) AvazyakaniyuktimAM kahyuM che ke je sAdhu je nirdoSagocarI vigere rUpa AcAramAM - bhAMgI jAya, arthAt e AcAra pALavA asamartha bane che ane bIjA koI avakAzamAM te javA mATe asamartha bane te zithilAcArane ja pakaDI laI "A pradhAna che" ema bolavA ja lAge che. * yazo0 kiMbhUtAH punaH etadeva samarthayeyuH? ityAha - nANabhaTThA / sadasadviveko jJAnaM, tasmAd bhraSTA jnyaanbhrssttaaH| tathA daMsaNalUsiNotti / samyagdarzanavidhvaMsino'sadanuSThAnena OM svato vinaSTA aparAnapi zaGkotpAdanena sanmArgAccyAvayantIti / / 44444 jAnama ma ma ja jaxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxx xxx candraH mRta:punaH kRtyAdi aSTam ! A candraH kevA prakAranA teo A ja vAtanuM = unmArganuM = kahevAtA madhyamamArganuM * samarthana karanArA che? e ja kahe che ke A AtmAo jJAnabhraSTa che. emAM zuM sAruM che sAcuM ane zuM kharAba-khoTuM ItyAdi viveka e jJAna kahevAya, tenAthI bhraSTa thayelA A ja jIvo che tathA samyagdarzananA nAzaka che. eTale ke khoTA anuSThAna dvArA svayaM to ja mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * panaronarI TIkA gujarAtI vivecana sahita 6 105 ja xx xxx x
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ taxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx saxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx - vinAza pAmelA ja che, uparAMta potAnA vicitra anuSThAnone lIdhe bIjAone paNa ke zaMkA utpanna karAvavA dArA sanmArgathI bhraSTa karanArA bane che. (pote doSita gocarI vigere vApare eTale e joIne bIjAo paNa vicAre ke A vAparavAmAM vAMdho nahi hoya. mATe ja A vAparatA haze.) gazotathA 4 saMvinAkSattiri PrthasthAvera vitAvavAnatAnivAmaniytotsuutrsdbhaavaat, tasyAnantasaMsArA'niyamAninavasyApi tadaniyama eva, bhavabhedasya / bhAvabhedaniyatatvAd iti pratipattavyam / / 6 / / candra : evaM AcArAGgapAThaM vyAkhyAyAdhunA niSkarSamAha-tathA ca ityAdi / pArthasthAderapi / * = na kevalaM "utsUtraprarupakatvena prasiddhasya yathAchandasya, kintu saMvignapAkSikabhinnasya meM pArzvasthAderapi" ityapizabdArthaH / tasya = pArzvasthAdeH / nihnavasyApi = na kevalaM pArzvasthAderityapizabdArthaH / tadaniyama eva = anaMtasaMsArasyAnekAnta eva / anekAntasya / kAraNamAha bhavabhedasya = saMkhyAtAsaMkhyAtAnantasaMsArarUpasya bhavabhedasya bhAvabhedaniyatatvAt , = mandamadhyaMmatIvrasaGklezAdhInatvAt / bhavatu niyatamaniyataM votsUtrabhASaNaM, tathApi na tadadhInaH / saMkhyAtAdisaMsAraH, kintu niyate'pyutsUtrabhASaNe mandAdhyavasAyasattve saMkhyAta eva saMsAraH, evamaniyate'pyutsUtre tIvrAdhyavasAyasattve'nanta eva saMsAra iti pratipattavyam = svIkartavyam / meM candraH uparanA AcArAMgapATha uparathI nakkI thAya che ke saMvignapAkSika sivAyanA - je pAsatyAdi che, teone paNa bIjI bAlatA lAvI ApanAra niyata usUtra hoya che. mAtra kaMI yathANaMdane ja nathI hotuM. ane "e pAsatyAdino anaMtasaMsAra thavAno ekAMta nathI" e vAta to tamane ya mAnya ja che. - to pachI jema pAsatyAdimAM niyata usUtra hovA chatAM anaMtasaMsArano ekAMta nathI, - ema nitavamAM paNa niyata usUtra hovA chatAM anaMtasaMsArano ekAMta to na ja rahe. ' AnuM kAraNa e ja che ke saMkhyAta saMsAra, asaMkhyAtasaMsAra, anaMtasaMsAra ItyAdi rUpe je saMsArano bheda paDe che, e bheda maMda, madhyama, tIvra saMkleza rUpa bhAvabhedane ke - AdhIna che. jevA prakAranA bhAvo, tevA prakArano saMsAra thAya. niyata ke aniyata - usUtranI pradhAnatA nathI. gAthA cha saMpUrNa #xxxxxxxxxxx mahAmahopAdhyAya virajI viracita dharmaparIkSA * yajokharIya TIkA * gujarAtI vivecana sahita 10
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ parIkSaDoo00000000000ccccommonom0000000000000000000000 gAthA - 7 HEAXXXXXXXXXAAREERRRRRRRRRRRRRRRREARREARREARRRRRRRRRRRRRRRR __yazo0 nanu karma tAvadutkarSato'pyasaMkhyeyakAlasthitikameva badhyate, tatkathaM / * tIvrAdhyavasAya-vatAmapyutsUtrabhASiNAmanantasaMsAritvaM syAd? ityAzaMkAyAmAha - * candra : ziSyaH praznayati-nanu karma = utsUtraprarupaNAdijanyaM kimapi karma utkarSato'pi = jaghanyatastu asaGkhyeyakAlasthitikaM badhyate eva, kintu utkarSato'pi tAvadeva badhyata meM iti api' zabdArthaH / na tu anantakAlasthitikam, yata utkRSTaH sthitibandhaH saptatikoTAmeM koTisAgaropamapramANa eva, na tvadhikaH, sa ca kAlo'saGkhyayeyakAlarupa eveti / tat = # yata evaM, tasmAtkAraNAt tIvrAdhyavasAyavatAmapi = mandAdhyavasAyavatAM tu anantasaMsAritvaM * naiva bhavati, kintu yeSAM anantasaMsAritvamiSyate, teSAM tIvrasaGklezavatAmapi iti apizabdArthaH / / meM tIvrAdhyavasAyenotsUtraprarupaNAdikAle'pi utkarSato'pi saptatikoTAkoTisAgaropamapramANaOM mevAsaMkhyeyakAlasthitikaM karma badhyate, tena cAsaMkhyeya eva saMsAraH syAt, anattasaMsArastu na meM * ghaTata iti ziSyapraznatAtparyam / candra H ziSya - tIvrasaMklezavALA usUtraprarupakAdino anaMta saMsAra thAya e tamArI vAta mane samajAtI nathI. kemake koIpaNa karma jaghanyathI to asaMkhyakALasthitivALuM ra baMdhAya ja che. paNa utkRSTathI paNa 70 ko. ko.sAgaropama rUpa asaMkhyayakALa sthitivALuM te ja baMdhAya che. enAthI vadhu sthiti to koIpaNa karmanI baMdhAtI nathI. have jo Ama hoya to maMda adhyavasAyavALAne jema anaMta saMsAra na thAya, tema che - A tIvra adhyavasAyavALA evA paNa utsutrabhASIono anaMta saMsAra zI rIte thAya? - kemake te vakhate emane asaMkhyakALasthitika karma ja baMdhAvAnuM ane e karmathI to emano - asaMkhya saMsAra ja thAya. anaMtasaMsAra zI rIte thAya? AAAAAAAAAAEXEEEEEEEEEEXAAAAAAAEEEEEEEEEEEEEEEEEEXXX meM yazo0 kammaM bandhai pAvaM jo khalu aNuvarayativvapariNAmo / asuhANubandhajogA aNaMtasaMsAriA tassa / / 7 / / R RR mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA * panarobarIyA TIna - gujarAtI vivecana sahita 100
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmabadhnAti pApaM yaH khalvanuparatatIvrapariNAmaH / azubhAnubandhayogAdanantasaMsAritA tasya / / 7 / / = candra: samAdadhAti azubhAnubandhayogAt anantasaMsAritA iti gAthArthaH / anuparatatIvrapariNAmo yaH khalu pApaM karma badhnAti, tasya candra : guruH aTakyA vinAnA tIvra saMklezavALo je jIva pApa karma bAMdhe che, tene azubha anubaMdhano yoga thavAnA lIdhe anaMtasaMsAra thAya. yazo0 kammati / karma badhnAti pApaM yaH khalvanuparatatIvrapariNAmaH = avicchinnatathAvidhasaMkliSTAdhyavasAyaH svecchAnurodhAnniyatAstravapravRtto vA'niyatAstravapravRtto vA niyatotsUtrabhASI vA'niyatotsUtrabhASI vA'prAptAnuzayaH / tasyAzubhAnAM jJAnAvaraNIyAdipApaprakRtInAM, anubandhasya = uttarottaravRddhirUpasya badhyamAnaprakRtiSu tajjananazaktirUpasya vA, yogAt = saMbandhAdanantasaMsAritA bhavati, candra : avicchinnatathAvidhasaMkliSTAdhyavasAyaH tathAvidhaH tIvra: saMkliSTAdhyavasAyaH dharmaparIkSA = = = avicchinnaH azubhAdhyavasAyo yasya saH / = nanu karmagranthAbhiprAyaviruddhamidam / yataH karmagranthAnusAreNa ko'pyadhyavasAyo'ntarmuhUrtakAlamAtramevAvatiSThate / tataH kathaM tIvro'dhyavasAyoM'vicchinno bhavitumarhatItyatastAtparyamAhasvecchAnurodhAt = svecchayaiva niyatAstravapravRttaH = AdhAkarmAdirupe niyate = sthire Asrave pravRttaH, aniyatAstravapravRttaH kadAcidAdhAkarmike, kadAcit sthApanAdoSe, kadAcit saMkhaDidoSe ityevaM parivartamAneSu, ata evAniyateSu AzraveSu pravRttaH / evaM niyatotsUtrabhASI ityAdyapi avagantavyam / aprAptAnuzayaH "hA duSThu kRtaM" ityAdirupeNAprApto'nuzayaH pazcAttApo yena sa / anavarataM pravRttaH = tathA ca yadyapi tIvro'dhyavasAyo'vicchinno na sambhavati, tathA'pi tIvrAdhyavasAyena kiJcana pApaM kRtvA yAvatkAlaM pazcAttApo na jAyate tAvatkAlaM upayogarupeNAvidyamAno'pi tIvrAdhyavasAyo labdhirupeNa vidyamAno'vagantavyaH, tatazca sa adhyavasAyo'vicchinno bhaNituM zakyate iti / tasya = anuparatatIvra pariNAmasya / uttarottaravRddhirupasya = prathamatIvrAdhyavasAyakAle mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 0108
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja dhamaparIkSaDowA jamAnAmAmA mAmA nA jhaoooo yAH pApaprakRtayo baddhAH, tAsAmudayakAle punastA badhyante, tAsAmudayakAle punaranyAstAH meM badhyanta...ityevaM uttarottaravRddhisvarupasya anubandhasya badhyamAnaprakRtiSu tajjananazaktirupasya meM = tIvrAdhyavasAyakAle yAH pApaprakRtayo badhyante, tAsu yA etAdRzI zaktirutpadyate, yayA meM zaktyA tAH pApaprakRtayaH svodayakAle punaranyAH pApaprakRtIrbandhayanti, sA pApaprakRtivRddhijanana zaktirevAnubandhaH tatazca tAdRzazaktirupasya, vA = anubandhapadArthe vikalpadvayasUcanArtha idaM : A vA' pam | * atra tIvrAdhyavasAyo hetvanubandhaH, pApaprakRtiSu pApaprakRtInAmuttarottaravRddhijananazaktiH * svarupAnubandhaH, pApaprakRtInAmuttarottaravRddhizca anubandhAnubandha iti hetusvarupAnubandhaiH anubandhasya ? * traividhyaM vivecanIyaM iti dik / checandra = je jIva avicchinna evA tIvrasaMkliSTa adhyavasAyavALo che, eTale je A jIvamAM satata tevA prakAranA tIvra saMklezanA adhyavasAya cAlI rahyA che, tevo je jIvana pApa karma bAMdhe tene azubhAnubaMdhanA yogathI anaMtasaMsAra thAya. (ziSya : tame je kahyuM ke "avicchinna tevA prakAranA saMkliSTa adhyavasAyavALo jIva" paNa A ghaTatuM nathI. kemake karmagrantha pramANe vicArIe to koIpaNa adhyavasAya antarmuhUrtathI vadhAre to Takato ja nathI. to je tIvra adhyavasAya avicchinna hovAnI ja tame vAta karo cho, e zakya ja nathI. e adhyavasAya aMtarmuhUrtathI vadhAre cAlavAno che ke ja nathI.). - guruH "avicchinnatathavidha saMkliSTapariNAma' no artha A pramANe karavo ke potAnI ke 3 IcchAne anusAre doSita gocarI vigere cokkasa prakAranA (sthira) AzravomAM = pApomAM pravRtta thayelo ke pachI ghaDIkamAM AdhAkarmI, kyAreka saMkhaDi, kyAreka sthApanA = emane acokkasa (asthira) AzravomAM pravRtta thayelo hoya, e niyata usUtrabhASI hoya ke je 5 aniyata usUtrabhASI hoya paNa jene pApa karyA bAda pazcAttApa utpanna nathI thayo tevo ; - jIva. arthAta gAthAmAM rahela "anuparatatIvrapariNAma" zabdano artha "tIvrabhAve pApa na karyA bAda jene pazcAttApa utpanna nathI thayo te" ema karavo. teno azubhAnubaMdhanA kAraNe anaMtasaMsAra thAya che. xxxxxxxxxxxxxxxxx xxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx sasasasasasa sasasa xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - kAnarakhIya TIkA + gujarAtI vivecana rahita che 109.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx Ex x xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx jAkArAnA rAjA rAjAnA rAjA rAma rAma rAma ja dharmaparIkSA ja emAM anubaMdhano artha be rIte thaI zake ke (1) uttarottaravRddhirUpa anubaMdha. tIvraadhyavasAya vaDe ekavAra je pApakarmo baMdhAyA, te ja pApakarma udayamAM Ave eTale vaLI enA jevA bIjA pApakarmo baMdhAya. e udayamAM Ave eTale vaLI trIjA pApakarma baMdhAya...Ama pApakarmonI uttarottaravRddhi thavI e ke pApakarmono anubaMdha kahevAya. ke (2) tIvra adhyavaMsAyanA kAraNe je pApakarmo baMdhAtA hoya, temAM potAnA udaya te vakhate) bIjA navA karmone utpanna karI devAnI je zakti utpanna thAya, te zakti e pApakarmono anubaMdha kahevAya. A pApanA anubaMdhanA kAraNa te apazcAttApI, - tIvrapariNAmI jIvano anaMtasaMsAra thAya. ___ yazo0 granthibhedAt prAgapyanantasaMsArArjane'zubhAnubandhasyaiva hetutvAt, prAptasamyagdarzanAnAmapi pratipAtena tata evaanntsNsaarsNbhvaat| OM candra : nanu etAdRzAnAmanantaH saMsAro'zubhAnubandhAdeva jAyate, na tu anyakAraNAdityatra , meM kimasti kAcid yuktiH ? uta evameva pralapyate ? ityatastatra yuktimAha-granthibhedAt meM * prAgapi = anAdimithyAtvadazAyAmapi / azubhAnubandhasyaiva = pApAnubandhasyaiva, na tvanyasya / * kasyacidityevakArArthaH / pratipAtena = mithyAtvagamanena tata eva = azubhAnubandhAdeva / ___yathA hi anAdimithyAdRzAmanantasaMsAro'zubhAnubandhAdeva bhavati, tathaiva sAdimithyAdRzAmapi / azubhAnubandhAdevAnantasaMsAro jAyata iti nizcitamanumIyata iti / samyaktvadazAyAmanantasaMsArasyAsambhava iti 'pratipAtena' iti padamupAttamiti bodhyam / candraH ziSya : "AvA lokono anaMta saMsAra azubhAnubaMdhathI ja thAya che ane te bIjA koI kAraNathI nathI thato A vAta mAnavAmAM zuM koI yukti che? ke ema ne = ema ja A pralApa karAya che.) = guru yukti che ja. granthibheda thayo enI pUrvenA kALamAM badhA jIvo anAdikALathI ja 3 mithyAtvI hatA. A jIvone e kALamAM je anaMtasaMsAranI prApti thaI che, emAM ja huM azubhAnubaMdha ja kAraNa che e vAta to badhA ja mAne che. to pachI granthibheda bAda ra samyakta pAmI cUkelAono paNa vaLI pAcho samyagdarzanathI pAta thAya ane pAta vaDe re xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx kaxxxxxxxxxxxxxxxxx mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - vanamokharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 110.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ying pazakSADOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOD che je anaMtasaMsAra thAya, te A azubhAnubaMdhathI ja saMbhavI zake che. ' ke Azaya e ke samparvanI pUrvanA kALamAM thayelo anaMta saMsAra jo azubhAnubaMdhathI che - thayelo hoya, to pachI samyakta pAmyA bAda pAchA mithyAtve jaIne pachI je anaMta che - saMsAra thAya, tene paNa azubhAnubaMdhathI thayelo ja mAnavo zuM khoTo ? Ying Ying Ying Ying , Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Xuan ___ yazo0 taduktaM upadezapade - "gaMThIi Arao vi hu asaIbaMdho Na annahA hoi / * tA eso vi hu evaM Neo asuhANubaMdho tti" / / 386 / / tatazca bandhamAtrAnAnantasaMsAritA, kintvanubandhAditi sthitam / candra : "grantheH prAkkAle'nantasaMsAmo'zubhAnubandhAd bhavati" ityatra sAkSipAThamAhataduktamityAdi / upadezapadagAthAsakSepArthastvayam-grantheH Arato'pi = prAgapi khalu asakRd = punaH punarbandho nAnyathA = nAzubhAnubandhaM vinA bhavati / tasmAt eSo'pi = asakRdbandho'pi evaM = azubhAnubandharupasya kAraNasya asakRdbandhAtmake kArye upacArakaraNAt meM azubhAnubandho jJeyaH / niSkarSamAha-tatazca bandhamAtrAt = utsUtranirupaNAdyavasare sambhavato'saMkhyeyakAlasthitikAt karmabandhamAtrAt nAnantasaMsAritA, kintu anubandhAt = punaH punaH asaMkhyeyakAlasthitikakarmabandhaparamparayA iti sthitam / candraH ("pranthibhedanI pUrvakALamAM azubhAnubaMdhathI ja anaMtasaMsAra thAya che e te vAtamAM sAkSipATha Ape che ke) upadezapadamAM kahyuM che ke granthinI pUrve paNa anekavAra karmabaMdha azubhAnubaMdha vinA ja thato nathI. tethI A baMdha paNa (azubhAnubaMdharUpa kAraNathI janya hovAne lIdhe kAryamAM kAraNano upacAra karavA dvArA) azubhAnubaMdha jANavo. Ama e vAta nakkI thaI ke mAtra asaMkhyAtakAlIna sthitinA baMdhamAtrathI ja anaMtasaMsAra na thAya, paraMtu vAraMvAra te baMdha thavA rUpa anubaMdhathI anaMtasaMsAra thAya. e yazo0 ata evAbhogAdanAbhogAdvotsUtrabhASiNAmapIha janmani janmAntare vA''locita Ying Ying Ying Ying Yan Yi Can Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 4 111
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmaparIkSA pratikrAntatatpAtakAnAmanubandhavicchedAnnAnantasaMsAritA, == = candra : anubandhAdevAnantasaMsAra iti dRDhayitumAha-ata eva yato na bandhamAtrAdanantasaMsAraH, kintu asakRtpApaprakRtibandhAtmakAdanubandhAdanantasaMsAraH, tasmAdeva kAraNAt utsUtrabhASiNAmapi na kevalaM sAmAnyapApakAriNAM, kintu utsUtra bhASaNAtmakamahApApakAriNAmapi iti 'api 'zabdArthaH / AlocitapratikrAntatatpAtakAnAM = gurusamIpe saralabhAvena prakaTIkRtaM, 'mithyA me dRSkRtaM' iti bhaNanena gurudattaprAyazcittavahanena ca pratikrAntaM tat = utsUtraprarupaNAtmakaM pAtakaM yaiste, teSAM anubandhavicchedAt =utsUtraprarupaNAkaraNakAle yAH pApaprakRtayo baddhAH, tAsAM yA punaH pApaprakRtibandhajananazaktiH, tasyA vinAzAt nAnantasaMsAritA / (candra : idantu bodhyam / pazcAttApabhAvena pUrvabaddhAnAM pApaprakRtInAM nirjaraNaM, pApaprakRtinirjarA'bhAve'pi tAsu vidyamAnAyAH punaH pApaprakRtibandhajananazakteH vinAzo vA pApAnubandhavicchedapadena parigaNanIyaH / tatra prathamasvarupasya pApAnubandhavicchedasya vidyamAnatve tAsAM prakRtInAmudayasyaivAbhAvAt na tAbhiH punaH pApaprakRtibandho bhavati / dvitIyasvarupasya pApAnubandhavicchedasya vidyamAnatve tAsAM prakRtInAM kSayAbhAvAdudayasambhave'pi punaH pApaprakRtibandhajananazaktyabhAvAt na punaH pApaprakRtibandha iti / ) candra H "pApabaMdha anaMtasaMsArajanaka nathI, paraMtu pApAnubaMdha anaMtasaMsArajanaka che" mATe ja to usUtrabhASaNa jevA bhayaMkara pApa karanArAo paNa jo A janmamAM ke AvatA janmomAM potAnA te pAponI gurusamakSa AlocanA ane "mithyA me duSkRta" devApUrvaka, prAyazcitta vahana karavA dvArA pratikramaNa karI le to teonA anubaMdhano viccheda thaI javAthI anaMtasaMsAra na thAya. (utsUtrabhASaNa karatI vakhate baMdhAyelI pApaprakRtiomAM je pharIthI navI navI pApaprakRtione baMdhAvavAnI zakti paDelI, te zaktino viccheda thavo enuM nAma ja anubaMdhaviccheda che.) (yandra : khA vAta dhyAnamAM sevI (1) pazcAttApanA pariNAma vaDe pUrve bAMdhelI pApaprakRtionI nirjarA. mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita*-112
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamaparIkSA (2) e pApaprakRtionI nirjarAnA abhAvamAM paNa teomAM rahela pharI pApaprakRtibaMdhane utpanna karavAnI zaktino vinAza. pApAnubaMdhavicchedapadathI samajavA. temAM prathama prakArano pApAnubaMdhaviccheda hoya, to te prakRtiono udaya ja na thavAno hovAthI te prakRtio vaDe pharI pApakarmabaMdha na thAya. bIjA prakAranA pApAnubaMdhavicchedanI hAjarImAM te prakRtiono kSaya na thayo hovAthI udayano saMbhava hoya, to paNa pharI pApapravRtibaMdhajananazaktino abhAva hovAthI pApabaMdha na thAya.) yazo0 kevalamanantabhavavedyanirupakramakarmabandhe tanniHzeSatAM yAvat prAyazcittapratipattireva na syAd, candra : nanu yadi evaM AlocanApratikramaNAbhyAM anubandhavicchedAdanantasaMsAro na bhavet, tarhi kimiti sarveSAmapi AlocanApratikramaNAbhyAmanubandhavicchedo na bhavati ? kiM keSAJcideva bhavati ? kimatra pradhAnaM kAraNaM ? ityata Aha- kevalaM = yadyapi AlocanAdinA anubandhavicchedAdanantasaMsAro na bhavatIti satyaM, kintu etAvAn vizeSo yaduta ananta - bhavaveMdyanirupakramakarmabandhe = asakRd bandhaparamparayA'nantabhavaireva yad vedyate, tAdRzaM yat nirupakramaM = nikAcitAdisvarupaM karma, tasya bandhe sati tanniHzeSatAM yAvat anantabhavaistatkarmavedanena tatkSayaM yAvat prAyazcittapratipattireva = anubandhavicchedastAvad dUre, kintu prAyazcittapratipattimAtramapi na syAt / = candra : (ziSya : jo A pramANe AlocanAdi dvArA anubaMdhano viccheda thaI javAthI anaMtasaMsAra na thAya, to pachI zA mATe badhAya jIvone AlocanAdi dvArA anubaMdhaviccheda nathI thato ? zA mATe keTalAkone ja AlocanAdi pragaTe che ane tenAthI anubaMdha tUTe che ?) guru : e vAta sAcI che ke AlocanAdi dvArA anubaMdhano viccheda thAya. paraMtu ATalI vizeSatA samajI levI joIe ke jo utsUtraprarupaNAdi vakhate evA prakAranA karmano baMdha thayo hoya ke je anaMta bhavo dvArA ja anubhavIne khatama karI zakAya ane mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita 2 113
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ che je nirupakrama hoya arthAta jemAM koI pheraphAra thaI zake tema na hoya, to AvA karmabaMdhano ke sarvathI kSaya na thAya tyAM sudhI e jIvane prAyazcittano svIkAra ja na thAya. = (ahIM khyAla rAkhavo ke ekavAramAM baMdhAyeluM koIpaNa karma asaMkhyabhavothI vadhAre re bhava sudhI bhogavavAnuM hoya ja nahi. eTale ahIM je anaMtabhavavedya karma batAvyuM che. te tena paramArtha A ja che ke A asaMkhyabhavavedya karma evuM to bhayaMkara hoya ke enA = udayamAM navuM asaMkhyabhavavedya-nirupakama karma baMdhAya. e karma paNa evuM hoya ke enA 3 udayamAM navuM asaMbhavavedya karma baMdhAya. Ama paraMparAe anaMtabhavo sudhI A karmo ja bhogavavA paDe, paNa AnuM mULa to sau prathamavAra bAMdheluM karma ja che. eTale apekSAe re che ema kahI zakAya ke e karma anaMtabhavavedya hatuM.) * yazo0 adhyavasAyavizeSAniyatopakramaNIyasvabhAvakarmabandhe ceha janmani janmAntare * * vA prAyazcittapratipattiH syaat| candra : adhyavasAyavizeSAt = mandAdhyavasAyAdityarthaH / niyatopakramaNIyasvabhAva* karmabandhe ca = gurUpadezena zAstrapaThanena vaiyAvRttyena jinabhaktyA anyena vA kenacicchu* bhayogenAvazyaM yatkarma svaphalamadarzayitvaiva kSapayitu zakyate, tasya karmaNa upakramaNIyasvabhAvo * OM niyataH kathyate / tatazca niyata upakramaNIyasvabhAvo yasya, tAdRzaM yatkarma, tadbandhe sati / etAdRzakarmabandhazcAdhyavasAyamandatAdhIna iti bodhyam / candra : je jIvane usUtraprarupaNAdi vakhate adhyavasAyanI maMdatAnA kAraNe tevA { prakAranA karmano baMdha thayo hoya ke je karmano niyata evo upakramaNIyasvabhAva hoya, arthAtu kevalInI dRSTimAM e nakkI dekhAyuM hoya ke "A karma guru-upadezAdi koIka A zubhayoga vaDe avazya potAnA phaLane batAvyA vinA khatama thaI ja jaze" te karma che niyatopadamaNIyasvabhAvavALuM kahevAya. 3 AvA karmano baMdha thayo hoya to e jIvane e ja bhavamAM ke pachInA bhAvamAM prAyazcittano svIkAra thAya. (enAthI anubaMdhavicchedAdi thAya.) (ahIM e vAta samajI rAkhavI ke AvA prakAranA karmano baMdha adhyavasAyanI maMdatAne je je AdhIna che, jo pApa vakhate tIvra adhyavasAya hoya, to karma paNa anaMtabhavavedya nirupakramasvabhAvavALuM baMdhAI jAya.) mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAta vivecana sahita 114 Zai Dui Qi Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Shi Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Bing Jiang Qi Chan Qi Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Ying Qi Qi Liang Liang Liang
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ R ADIODOOOOOOOOOOOOOOO00000000000000000000000000 ra yazo0 ata eva jamAliziSyAdInAM bhagavatsamIpamupagatAnAM tadbhava evotsUtrabhASaNaprAyazcitta-pratipattiH / kAlIprabhRtInAM ca tassa ThANassa aNAloia apaDikkatA: kAlamAse kAlaM kiccA0' ityAdi vacanAt tadbhAvAnAlocitapArzvasthatvAdinimittapApAnAM: bhavAntara eva prAyazcittapratipattiH / HIXXXXXXXXXXX - XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX candra : ata eva = yato niyatopakramaNIyasvabhAvakarmabandhe ihabhave janmAntare vA * prAyazcittapratipattiH syAt, tasmAdeva kAraNAt jamAliziSyAdInAM = AdizabdAt priyadarzanA* sAdhvyAdiparigraho bhagavatsamIpamupagatAnAM = prathamaM jamAlimatasvIkAraM kRtvA pazcAt : meM DhaMkakumbhakArAdinA pratibodhaM prApya zrImahAvIrazaraNaM samAgatAnAM / ... ... .. evaM ihaloke prAyazcittapratipatteH dRSTAntaM pradAdhunA paraloke prAyazcittapratipatteH dRSTAntamAhakAlIprabhRtInAM ca = kAlIpramukhANAM pArzvanAthatIrthasAdhvInAM tasya ThANassa meM meM utsUtraprarupaNAdirupasya pApasthAnasya aNAloia apaDikkaM tA = anAlocayitryaH apratikrAntryazca kAlamAse = kAladharmakAle kAlaM kiccA = maraNaM prApya ityAdivacanAt / * jJAtAdharmakathAGgapAThAt tadbhavAnAlocitapArzvasthatvAdinimittapApAnA = tasminbhave anAlocitAni pArzvasthatvAdinimittakAni pApAni yAbhistAH, tAsAM / heturbhitamidaM padaM, * yataH tAH tadbhave pArzvasthatvAdinimittapApAnAmanAlocayitryaH, tata eva tAsAM bhavAntara eva meM * = na tu tasminneva bhava ityevakArArthaH prAyazcittapratipattiH / - jJAtAdharmakathAGgapAThAd jJAyate yaduta kAlIprabhRtibhistasminbhave AlocanA na kRtA, tatazca nizcIyate yaduta tAbhiH parabhave eva prAyazcittapratipattiH kRteti bhAvArthaH / - candra H niyatopakramaNIyasvabhAvavALA karmano baMdha hoya, to A bhavamAM ke che parabhavamAM prAyazcittano svIkAra thAya. 4 A ja kAraNasara jamAlinA ziSyo, priyadarzanA vigere e prathama jamAlimatano ke svIkAra karyA bAda pachI DhaMka kuMbhArAdi dvArA pratibodha pAmIne e ja bhavamAM prabhu pAse ke prAyazcitano svIkAra karelo che, arthAta teonA usUtraprapaNAdikALe baMdhAyelA karmo upakramaNIyasvabhAvavALA re ke hatA, mATe teoe te ja bhavamAM prAyazcitta karI lIdhuM. RxxxxxxXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXRA KAHAKAKKAKKA mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - thazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana zakti che 5 che
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ eTale amArI je prarUpaNA che ke "AvA karmavALAo Abhava ke parabhavamAM prAyazcitta kare ja." e prarupaNA A dRSTAntathI sAcI sAbita thAya che. have paralokanuM dRSTAnta joIe. kAlI vigere pArzvanAthabhagavAnanA tIrthanI sAdhvIjIo zithila, thAchaMda banI gayela hatI, vaLI zAtAdharmakathAno pATha che ke "A sAdhvIjIo potAnA te pAponuM Alocana, pratikramaNa karyA vinA ja kALamAsamAM kALadharmanA samaye mRtyu pAmIne..." = A pAThathI e spaSTa jaNAya che ke teoe te bhavamAM to pAsasthAdipaNAnA nimittabhUta evA zithilAcArAdi pAponA AlocanAdi karyA nathI ja. ane eTale enAthI nakkI thAya che ke teoe pachInA bhavamAM prAyazcitano svIkAra karyo ja haze. Ama AvA karmavALAone parabhavamAM paNa prAyazcittano svIkAra saMbhave" e vAta sAcI sAbita thAya che. yazo0 'kAlI NaM bhaMte / devI tAo devalogAo aNaMtaraM uvvaTTittA kahiM gacchihiti kahi uvavajjihiti ? goyamA / mahAvidehavAse sijjhihiti' (2.1.1) ityAdivacanAttAsAM bhavAntara eva pUrvabhavAcIrNapArzvatthatvAdijAtapApakarmaprAyazcittabhaNanAt / candra : nanu "kAlIdevIprabhRtibhirihaloke prAyazcittAdikaM na kRtam" iti tu SaSThAGgapAThAt jJAyate, kintu "tAbhiH paraloke tatkRtam" iti tu kathaM nirNIyate ? na hi tatpratipAdaka: kazcicchAstrapATho dRzyate / na hi ihaloke prAyazcittAdyakaraNamAtrAt paraloke tatkaraNAnumAnaM sambhavet kRtyata Aha-ANI huM mate ! hAi pAThArthastvayam - he bhagavan ! kAlI devI tasmAd devalokAnnirgatyAnantarabhave gamiSyati ? kutropapatsyate ? he gautama ! mahAvidehakSetre setsyati iti / ityAdivacanAt = SaSThThAGgapAThAt / bhavAntara eva = na tvihaloka iti evakArArthaH pUrvabhavAcIrNetyAdi pUrvabhave AcIrNa = sevitaM yatpArzvasthatvAdi, tasmAjjAtAni yAni pApakarmANi tatprAyazcittasya bhajanAt / tathA ca prakRtapAThAt "kAlIdevIprabhRtInAM parabhave prAyazcittapratipattiH" iti nizcayaH / candra : (ziSya : tame ApelA pAThamAM to eTalI ja vAta karI che ke "kAlIdevI mahAmahopAdhyAya vijaya, bidhita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vilezana sahita 7 116 -
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ *********** vigeree AbhavamAM AlocanAdi karyA nathI" paNa e pAThamAM paralokamAM teoe prAyazcittAdi karyA hovAnI vAta to dekhADI ja nathI. "jeo AlokamAM prAyazcittAdi na kare, teo paralokamAM prAyazcittAdi kare ja' evuM to na ja kahI zakAya.) guru H chaThThA aMgamAM A pramANe pATha che ke - "he bhagavAna ! kAlIdevI te devalokamAMthI nIkaLIne pachInA taratanA bhavamAM kyAM jaze ? kyAM utpanna thaze ? he gautama ! mahAvidehakSetramAM siddha thaze." A vacano dvArA te kAlIdevI viMgerene bhavAMtaramAM ja pUrvabhavamAM Acarela pAsatyAdi paNAthI utpanna thayelA pApakarmonuM prAyazcitta kahevAyela che. arthAt A pATha evuM kathana kare che ke "kAlIdaivI vigeree bhavAMtaramAM prAyazcittAdi karela che." (khyAla rAkhavo ke utsUtraprarUpaNA, zithila AcAra e paNa pApakarma kahevAya ane enAthI baMdhAtA mohanIyAdi karmo paNa pApakarma kahevAya. sAmAnyathI to zithilAcArAdi nahi. paraMtu ahIM pAca cAribhAta... pArzvasthatvAdi jAta...ItyAdi je lakhela che teno artha A thAya ke "pAsAtyAdi NAthI utpanna thayelA pApakarmonuM prAyazcitta..." have pAsasthAditva eTale zithilAcArAdi che, ane enAthI utpanna thayela pApakarmo tarIke mohanIyAdi ja levAya. Ama ahIM mohanIyAdi pApakarmonA prAyazcittanuM nirUpaNa samajavuM paDe ane e upacArathI ja samajI levuM athavA pArzvasthatvAdi eTale AtmAnA tevA prakAranA malina adhyavasAyo...ane tenAthI utpanna thayela pApakarma tarIke zithilAcArAdi laI zakAya.) yazo0 'savvA vi hu pavvajjA pAyacchittaM bhavaMtarakaDANaM pAvANaM kammANaM / ' (paJcAzaka 792) ityAdiSUrvAcAryavacanAtpravrajyAyA eva bhavAntarakRtakarmaprAyazcittarUpatvAd / candra : nanu kimidaM unmattapralApitvaM samAdrIyate bhavadbhiH ? pratipAditapAThe kevalaM tAsAM siddhipadaprAptireva nirUpitA, prAyazcittapratipattestu gandho'pi tatra na dRzyata ityata AhasavvA vi ha ityAdi / hu sUripurandaravacanasaGkSepArthastvayam - sarvA'pi khalu pravrajyA bhavAntare kRtAnAM pApAnAM aphINa ghavajI vicalita thayA hatA evA cInana 4-380
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0000000000 karmaNAM prAyazcittamasti - iti / pUrvAcAryavacanAt = haribhadrasUrivacanAt pravrajyAyA eva = na tu tatrAnyavidhasya prAyazcittasyAnveSaNAyAH prayojanamiti evakArArthaH / SaSThAGgapAThe kAlIdevIprabhRtInAM siddhipadaprAptirnirupitA, sA ca bhAvapravrajyAM vinA na sambhavati / bhAvapravrajyA ca bhavAntarakRtapApakarmaprAyazcittarUpA pUrvAcAryavacanena siddhA / tatazca tAsAM "bhavAntare prAyazcittapratipattiH" ityasmadvacanaM nirdoSameva / candra ; (ziSya : tame A kevA pAgalanA jevA vacano bolo cho ? tame batAvelA pAThamAM to mAtra eTalI ja vAta che ke 'kAlIdevI siddhipada pAmyA.' paNa emAM prAyazcitta svIkArano to ullekha pa nathI. to e pAThathI zI rIte siddha thAya ke "kAlIdevI vigeree bhavAntaramAM prAyazcitta karela che.' guru : zrI haribhadrasUrijInuM vacana che ke "AkhI ya dIkSA pUrvabhavomAM karela pApakarmonA prAyazcitta rUpa che." A vacanathI siddha thAya che ke bhAvadIkSA ja kAlI vigeremAM bhavAntaranA pApakarmonA prAyazcitarUpa che, tyAM bIjA koIpaNa prakAranA prAyazcittane zodhavAnI jarUra ja nathI. *************** Azaya e che ke chaThThA aMgamAM kAlIdevI vigerene paramapadaprApti batAvI che. maramapadanI prApti dIkSA vinA na thAya. ane dIkSA e pUrvabhavIya pAponA prAyazcitta rUpa ja che. eTale A rIte "kAlIdevI vigeree bhavAntaramAM prAyazcitta svIkArela che." se vAta siddha thAya che. yazo0 etena 'kRtasya pApasya prAyazcittapratipattistasminneva bhave bhavati na punaH janmAntare'pi' iti vadaMstatra 'jAvAu sAvasesaM0' (upadezamAlA 258) ityAdi sammatimudbhAvayan vyaktAmasaMlagnakatAmanavagacchannirasto bodhyaH / candra : etena = "ihabhavakRtAnAM pApAnAM prAyazcittaM paraloke'pi sambhavati" iti pratipAdanena / asya "nirastaH" iti anena padena sahAnvayaH / etena zAstrAnusAripratipAdanena vakSyamANaH pUrvapakSo nirasto bodhya iti bhAvArthaH / kRtasya pApasya ityAdi sugamam / vadan = pUrvapakSa: tatra = svanirupaNe / jAvA sAvasesaM ityAdi upadezamAlAgAthAsaGkSepArthastvayaM - he jIva ! yAvat AyuH mahAmahopAdhyAya covirata vicita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 2118
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ azeSamasti, yAvacca stoko'pi vyavasAyaH = pravRttiH asti, tAvat kuryAH AtmahitaM, mA zazirAja iva zociSyasi - iti / sammati = sAkSipAThaM udbhAvayan = prakaTayan pUrvapakSaH / vyaktAM = spaSTAM asaMlagnakatAM = ayuktiyuktatAM, yuktibAhyatAmiti yAvat anavagacchan puurvpkssH| * idamatra rahasyam = pUrvapakSaH kathayati-kRtasya pApasya tasminneva bhave prAyazcittaM sambhavati, na tu parabhave / yata upadezamAlAyAM zazirAjaM dRSTAntaM kRtvA''tmahitakaraNopadezo. dattaH / * tatrApi "yAvad AyuH zeSa" iti bhaNanena ihabhavAyuSkasadbhAve eva AtmahitakaraNamupadiSTaM / * prAyazcittaM cAtmahitameva / evaM ca ayamarthaH paryavasanno yaduta "yAvadihabhavo vidyate, tAvadeva prAyazcittAdikaM kuryAH, yadi na kuryAH, tahi parabhave zociSyasi"-iti / ___ yadi ca parabhave'pi ihalokakRtapApaprAyazcittaM sambhavet tarhi granthakAro naivaM bhASeta, pratyutaivaM bhASeta yaduta 'yadi ihabhave prAyazcittAdikaM na kRtaM, tadA'pi mA bhIH, paraloke kariSyasi * iti / na caivaM bhASitam / tasmAt nizcIyate yaduta 'paraloke ihabhavakRtapApaprAyazcittaM na sambhavati' iti / ___granthakRtA tu pUrvameva "savvA vi hu pavvajjA" iti pAThena parabhave'pi ihabhavakRta* pApaprAyazcittaM sAdhayitvA pUrvapakSo diGmUDhaH kRta eva / upadezamAlAvacanaM tu he pUrvapakSa ! tvameva samyag na jAnAsi ? yadi hi Atmahitapadena se prAyazcittaM gRhyate, tarhi sarvaviratirapi gRhyate / tatazca bhavaduktarItyedamapi ApatitaM yaduta "yAvad / * ihabhavo'sti, tAvatsarvaviratiM kuryAH" iti bhAvArthalAbhAt parabhave sarvaviratirapi bhavatA meM #niSedhanIyA syAt / * yadi ca tvamevaM uttaraM dAsyasi yaduta "upadezamAlAyAM zIghramAtmahitakaraNArthaM upadezo adattaH / ihabhave AtmahitaM svAdhInaM, parabhave tu tad bhavati vA na vA / na hi parabhavaH / asmAdRzAM pratyakSaH, yena tatrAtmahitAbhilASaH kartuM yuktaH" iti / ma tarhi vayamapi idameva pratyuttaraM dadAmo yaduta "ihabhave prAyazcittAdikaM svAdhInaM, parabhave tu , * tad bhavati vA na vA, yataH parabhave vayaM kutra gacchama iti na jAnImaH, tato'dhunaivAtmahitakaraNaM / meM yuktam / na caitAvanmAtreNa paraloke ihabhavakRtapApaprAyazcittAbhAvaH siddhyati" iti / / * yandra : " mama 438 // pApAna prAyazcitta 52mamA 55 25 3mA MARAXXXXXXXXXXAAAAAAAAEETARRERA mahAmahopAdhyAya gaNojiyAjI viracita hArmaparI * nokhI tIkA * gujarAtI viveka sahita 119 che
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx ame je siddha karyuM. enAthI keTalAka lokonA matanuM khaMDana thaI gayeluM jANavuM. sau prathama to e mata kayo che? e jANIe. pUrvapakSa: karelA pApanA prAyazcittano svIkAra te ja bhavamAM thAya che, paraMtu ke "janmAntaramAM paNa te svIkAra thAya' e vAta khoTI che. e pUrvapakSa AvuM bole che ane potAnI vAtane siddha karavA mATe emAM sAkSipATha paNa Ape che. che te A pramANe - jyAM sudhI AyuSya bAkI hoya, jayAM sudhI thoDoka paNa vyavasAya = = pravRtti = halanacalane hoya, tyAM sudhImAM Atmahita karI levuM joIe. ke jethI ke zazirAjanI jema paralokamAM zoka karavAno na rahe. ke (zazirAje rAjAnA bhavamAM leza paNa Atmahita na karyuM. te marIne paralokamAM narake gayo. tyAM juno bhava yAda karIne khUba zoka kare che ke meM Atmahita na karyuM, mATe - narakamAM Avyo...). pUrvapakSa A rIte sAkSIpATha to Ape che, paNa emAM spaSTa rIte jaNAtI yukti- viruddhatA = asaMlagnatAne samajato nathI. A pUrvapakSanuM khaMDana to ame "badhI ja ke dIkSA janmAntaromAM karelA pAponuM prAyazcitta che." evuM kahevA dvArA ja karI lIdhuM. kemake A pATha dvArA IhabhavanA pAponuM prAyazcitta parabhavamAM thavAnI vAta spaSTa kahI ja che. (pUrvapakSe je sAkSIpATha Apyo che tenI pAchaLa pUrvapakSa ema dalIla kare che ke ke jyAM sudhI AyuSya bAkI hoya tyAM sudhI Atmahita karI lo." evo upadeza che. prAyazcitta paNa Atmahita ja che ne ? eTale artha e thayo ke "jyAM sudhI AyuSya bAkI hoya tyAM sudhImAM prAyazcitta karI lo." ahIM spaSTa samajAya che ke parabhavamAM prAyazcitta thaI zakatuM nahi hoya, mATe ja Abhava bAkI hoya tyAM sudhImAM prAyazcitta karavAnI vAta karI che. je parabhavamAM paNa - prAyazcita thaI zakatuM hota to zAstrakAra ema kaheta ke "pApanuM prAyazcitta AbhavamAM ke chevaTe parabhavamAM karaje.." paNa ema to kahyuM nathI, mATe A pAThane AdhAre A ke padArtha nakkI thAya che ke AbhavanA pAponuM prAyazcitta AbhavamAM ja thAya, parabhavamAM ja mahAmahopAlAla govija viDita haLavA thayA - hAlo kA trima + ajANI lA lA 10 A wwxxxxx
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ tax s na thAya. enI sAme granthakArazrI kahe che ke bhAI ! Atmahita tarIke to dIkSA vigere tamAma dharmo Ave. tArA kahevA pramANe to prAyazcittanI mAphaka "A dIkSA vigere dharmo paNa parabhavamAM prApta na thAya" ema ja mAnavAnI Apatti Ave. - tuM ema kahe che ke "dIkSA vigere parabhavamAM paNa maLI zake. paNa AbhavA ApaNA hAthamAM che, emAM ArAdhanA karavI ApaNI marajInI vAta che. parabhava ApaNe te jANatA nathI. eTale zAsakAro Avo upadeza Ape e svAbhAvika che. eTalA mAtrathI parabhavamAM dIkSAdinA abhAvanI siddhi na thAya." to A ja vAta prAyazcittamAM paNa kema lAgu na paDe? e tuM vicAraje) __yazo0 atha pUrvabhavakRtapApaparijJAnA'bhAvAtkutastadAlocanam? kutastarAM ca meM tatprAyazcittam ? iti cet ?, H pUrvapala za - phatyAti to ? na kare aparizAtAnAM pUrvabhavIyapApAnAM AlocanaM sambhavet ? na kathamapItyAzayaH / kutastarAM ca tatprAyazcittam = prathamaM AlocanaM bhavet, tadantaraM AlocitapApasya prAyazcitaM sambhavet / AlocanAyA asambhave tu pApaprAyazcittasya sutarAmasambhava eveti "tarAM" pratyayabhAvArthaH / A candraH pUrvapakSaH pUrvabhavomAM karelA pAponuM jJAna A bhavamAM to na ja hoya. (amukane ja hoya.) have jo e jJAna ja na hoya, to pachI "meM A pApa karyuM che, je AvI AvI rIte karyuM che..." vigere svarUpa AlocanA zI rIte saMbhave ? ane koIpaNa pApanI pahelA AlocanA thAya, tyArabAda prAyazcita thAya. have jo ke pUrvabhavIya pAponuM Alocana ja asaMbhavita hoya, to pachI enuM prAyazcitta to vadhAre asaMbhavita hoya. (tastara mAM rahelA tarAM pratyAyano A bhAvArtha che.) eTale "pUrvabhavonA pAponuM prAyazcitta pachInA bhAvomAM paNa thAya" A tamAruM nirUpaNa saMgata thatuM nathI. yazo0 na, etadbhavakRtAnAmapi vismRtAnAmiva pUrvabhavakRtAnAmapi pApAnAM meM axxxxxxxxxxxxxxxxxxxx ===xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx Qi Qi Qi Qi Dui Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Cong Qi Xian Qi Qi Er Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Dui Wo Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Er Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi Qi xxx - mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * hanokharIya TIkA * gujarAtI vivecana sahita 121 che
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmAnyajJAnenAlocanaprAyazcittasambhavAt / candra : samAdhAnamAha-na ityAdi / etadbhavakRtAnAmapi.= na tAvat parabhavakRtAnAmeva : sAmAnyajJAnenAlocanaprAyazcitte, kintu etadbhavakRtAnAmapi pApAnAM vismRtAnAM sAmAnyajJAnenaiva / AlocanaprAyazcitte iti api zabdArthaH / iva = dRSTAntapradarzako'yaM zabdaH pUrvabhavakRtAnAmapi = na kevalaM ihabhavakRtAnAmeva, kintu pUrvabhavakRtAnAmapi iti api zabdArthaH / / bhAvArthastvayam-yathA hi ihabhavakRtAnAmapi vismRtAnAM pApAnAM sAmAnyajJAnena = "na smaryate mayA sarvANi pApAni, stokAnyeva smRtipathamavataranti, tathA'pi pramAdAdibhiH prabhUtAni / pApAni mayA kRtAni bhaveyuH eva'iti jJAnarupeNa AlocanaprAyazcitte ="he guro ! vismRtAni / prabhUtAni pApAni mayA kRtAni bhaveyureva, teSAmapi mithyA duSkRtaM dadAmi, bhavAMzca teSAmapi meM prAyazcittaM dadAtu" ityevaMrupe bhavataH / na tu vizeSajJAnena / ___ tathaiva pUrvabhavakRtAnAmapi pApAnAM sAmAnyajJAnena = "pUrveSu devatiyaJcAdibhaveSu / kAmasevanamAMsabhakSaNAdIni pApAni mayA kRtAni bhaveyureva, kevalaM asminbhave na tAnahaM smarAmi" iti rupeNa AlocanaprAyazcitte = "bhagavan ! pUrveSu bhaveSu prabhUtAni pApAni mayA kRtAni / meM bhaveyureva, teSAmapi mithyA dRSkRtaM dadAmi, dehi me prAyazcittaM" ityAdirupe bhavata eva / na / tatra virodha iti / candraH guru : tamArI vAta taddana khoTI che. jema A bhavamAM karelA hoya tevA ya je pApo bhulAI gayA hoya temanA AlocanA ane prAyazcitta sAmAnyajJAnathI thAya che. ka che. tema pUrvabhavamAM karelA pAponA AlocanA ane prAyazcitta paNa te pAponA sAmAnyajJAnathI thaI zake che. Azaya e che ke A bhavanA pAponI AlocanA karanArAne AkhA bhavanA badhA ja Eya pApo yAda AvatA nathI, paNa e eTaluM to jANe ja che ke "yAda nahi AvelA pApo 55 DhagalA che 04." Ama e pApone vizeSathI jANato na hovA chatAM sAmAnyathI to jANe ja che. je ane e jJAnane anusAra guru pAse AlocanAdi paNa kare che ke "meM A bhavamAM bIjA ya ghaNA pApo karelA ja che, paNa e yAda nathI AvatA, to enuM paNa micchA mita hubhAMgu chu. mA5 bhane prAyazcitta mApo." XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXRAKAAMKARRARRRRRRRR XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXLARKAKKAKKKAKKKKAXXEKXXXXXXXXXXxxxxx A mahAmahopAdhyAya thazovijayajI virati dharmaparIkSA * manokhaNIyA TIna gujarAtI vivecana ahita 122 -
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmaparIkSA A toddada dada dadar ke A ja vAta pUrvabhavanA pApomAM paNa jANavI. AlocanA karanAro jANe ja che ke je ja "pUrvabhavomAM huM deva, sApa vigere bhavomAM ya hato ja. tyAM bhogasevana, mAMsabhakSaNAdi zuM pApo paNa karyA ja hoya. paNa atyAre e mane yAda AvatA nathI. bAkI e pApo *relA to cha 4." A sAmAnyajJAna dvArA e jIva guru pAse AlocanA kare ja che ke "pUrvabhavomAM * 555 meM 55 // 55o 42sA cha, me. dhAna bhi27 bhi hu mA chu..." Ying Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Fan Shuang Shuang Qiang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Sai Cheng Biao Ai Zu Yi Biao yazo0 ata eva mithyAtvahiMsAdeH pArabhavikasyApi nindAgarhAdikam - ihabhaviyamannabhaviyaM micchattapavattaNaM jamahigaraNaM / / jiNapavayaNapaDikuTuM duTuM garihAmi taM pAvaM / / (catu0 prakI0 50) 'iha bhave annesu vA bhavaggahaNesu pANAivAo kao vA kArAvio vA kIraMto vA parehiM * samaNuNNAo, taM niMdAmi garihAmi' ityAdi catuHzaraNaprakIrNakapAkSikasUtrAdAvuktam / OM candra : ata eva pUrvabhavakRtAnAM pApAnAM ihabhave saamaanyjnyaanenaalocnpraayshcittsmbhvaadev| pArabhavikasyApi = na kevalamihabhavikasyeti apizabdArtho nindAgarhAdikaM = AtmasAkSikaM svadoSadhikaraNaM gurusAkSikaM svadoSadhikaraNaM ca / AdinA prAyazcittAdiparigrahaH / asya padasya / uktam ityanena padena sahAnvayaH / nindAgarhAdisvarupameva darzayati-ihabhaviyamityAdi / * catuHzaraNaprakIrNakagAthAsakSepArthastvayam - ihabhavikaM pArabhavikaM vA yat adhikaraNaM = narakAdidurgatikAraNaM jinapravacanapratikRSTaM duSTaM mithyAtvapravartanaM mayA kRtaM bhavet, tatpApaM . * gaheM iti / pAkSikasUtrasaMkSepArthastvayam - ihabhave anyeSu vA bhavagrahaNeSu = gRhIteSu bhaveSu meM * prANAtipAta: svayaM kRto vA, anyena kArito vA, paraiH kriyamANo vA samanujJAtaH, taM nindAmi * * garhAmi ca iti / candraH "pUrvabhavanA pAponA AlocanAdi pachInA bhavamAM paNa thaI zake che." e hakIkata che, mATe ja to catudazaraNa prakIrNaka, pAkSikasUtra vigeremAM paraloka saMbaMdhI evA ja zuM paNa mithyAtva, hiMsAdinA niMdA, gartA vigere kahyA che. temAM catuH zaraNano pATha A pramANe che - A bhava saMbaMdhI ke parabhavasaMbaMdhI je ? Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Qiu Shuang Shuang Shuang Shuang Jian Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Sai Biao Xi Mai Mai Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Huo Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Mei Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita ba 123
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ OMXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx = mithyAtva pravartana, adhikaraNa = hiMsAdi jinapravacanamAM niSedha karAyelAM duSTa kAryo yA Doya, te pApane hu~ ni chu. pAkSikasUtranA aMzano artha A pramANe che - A bhavamAM ke anya bhavagrahaNomAM R (grahaNa karelA bIjA bhavomAM) je prANAtipAta karyo hoya, karAvyo hoya ke bIjAo vaDe karAto prANAtipAta mArA vaDe anumati apAyo hoya tene huM niMdu chuM, gaNuM chuM. 3 (AtmasAkSIe potAnA doSono dhikkAra karavo e niMdA ane gurunI sAkSIe potAnA doSone dhikkAravA e gaha.) pazo0 pApapratighAtaguNavIjAdhAnasUtre haribhadrasUribhirapyetadbhavasambandhi bhavAntarasambandhi meM pApaM yattatpavAbhyAM parAmRzya mithyAduSkRtaprAyazcittena vizodhanIyamityuktam / candra : pApapratighAtaguNabIjAdhAnasUtre = etannAmni prathame paJcasUtre haribhadrasaribhirapi / = na kevalaM catuHzaraNAdiracayitRbhirapi tu haribhadrasUribhirapIti 'api'zabdArthaH / parAmRzya : = gRhItvA / 2 candraH pApapratighAtaguNabIjAdhAna nAmanuM je prathama paMcatra che, temAM zrIharibhadrasUrijIe paNa A bhava saMbaMdhI ane parabhavasaMbaMdhI pApa ja yatu ane tata - pada dvArA grahaNa karIne "te pApa mithyAdukRta prAyazcitta vaDe zuddha karavuM joIe" ema kahyuM che. eTale A pAThathI paNa e siddha thAya che ke pUrvabhavasaMbaMdhI pApanuM prAyazcitta che paNa AbhavamAM thaI zake che. XXXXXXXXXxxxxxxxxxxxxxxxxXEEEXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX . yazo0 tathAhi-'saraNamuvagao a eesiM garihAmi dukkaDaM / jaNNaM arahaMtesu vA siddhesu vA Ayariesu vA uvajjhAesu vA sAhUsu vA sAhuNIsu vA anesu vA dhammaTThANesu. mANaNijjesu pUaNijjesu, tahA mAIsu vA piIsu vA bandhUsu vA mittesu vA uvayArisu vA, AheNa vA jIvesu maggaTThiesu vA amaggaTThiesu vA maggasAhaNesu vA amaggasAhaNesu vA jaM. kiMci vitahamAyariaM aNAyariavvaM aNicchiavvaM pAvaM pAvANubaMdhi suhumaM vA bAyaraM vA * maNeNaM vA vAyAe vA kAeNaM vA kayaM vA kArAviraM vA aNumoiaM vA rAgeNa vA doseNa vA , moheNa vA itthaM vA jamme jammaMtaresu vA garahiyameyaM dukkaDameyaM ujjhiyavvameaMviyANiaMmae / A mAhAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * candrazekharIcA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 124
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ ***** dhamapImA kallANamitta-gurubhagavaMtavayaNAo evameaMti roiaM saddhAe arahaMtasiddhasamakkhaM garahAmi ahamiNaM dukkaDameaM ujjhiyavvameaM ittha micchAmi dukkaDaM 3 / / ' vendra : padmasUtrapAtamevAha-tathAhi hatyAti / tatsaGkSepArthastvayam - eteSAM = arhadAdInAM zaraNamupagato'haM duSkRtaM garhAmi / arhatsu vA siddheSu vA AcAryeSu vA upAdhyAyeSu vA sAdhuSu vA sAdhvISu vA anyeSu vA mAnanIyeSu pUjanIyeSu dharmasthAneSu tathA mAtRSu vA pitRSu vA bandhuSu vA mitreSu vA upakAriSu vA oghena vA jIveSu mArgasthiteSu vA amArgasthiteSu vA, mArgasAdhaneSu vA amArgasAdhaneSu vA yatkiJcid vitathamAcaritaM, yadAcaritaM anAcaritavyaM aneSTavyamAsIt, yatpApaM pApAnubandhi sUkSmaM vA bAdaraM vA, manasA vAcA karmaNA vA, kRtaM vA kAritaM vA'numoditaM vA, rAgeNa vA dveSeNa vA mohena vA asminvA janmani, anyeSu vA janmAntareSu garhitametad duSkRtametad, ujjhitavyametad / mayA kalyANamitraguru bhagavadvacanAd vijJAtaM / " evametad" iti zraddhayA rocitam arhatsiddhasamakSaM garhAmyahamidaM pApaM / duSkRtametad, ujjhitavyametad / atra viSaye mithyA me duSkRtam, mithyA me duSkRtam, mithyA me duSkRtam / candra : A arihaMtAdinA zaraNane pAmelo huM (mArA) pApone gahuM chuM. arihaMtomAM, siddhomAM, AcAryomAM, upAdhyAyomAM, sAdhuomAM, sAdhvIomAM, bIjA mAnanIya ane pUjanIya dharmasthAnomAM tathA mAtA, pitA, bhAI, mitra, upakArI...A badhAmAM mArgAnusA2I ke amArgAnusArI sAmAnyathI sarvajIvomAM, mArganA sAdhanomAM (pratimAdimAM) ke mArganA asAdhanomAM (talavArAdimAM) A badhI vastuone vize ja kaMIpaNa nahi AcaravA yogya, na IcchavA yogya AcaryuM hoya. ke je pApa hoya, pApAnubaMdhI hoya, e nAnuM hoya ke moTuM hoya, manathI ke vacanathI ke kAyAthI kareluM hoya, karAveluM hoya ke anumoghu hoya, rAgathI ke dveSathI ke ajJAnathI thayuM hoya, A janmamAM kareluM hoya ke janmAntaromAM kareluM hoya. A pApa gaha karavA yogya che, A duSkRta che. A choDavA yogya che. kalyANa mitra evA gurubhagavaMtonA vacana dvArA A vAta mArA vaDe jaNAyela che. "A A pramANe ja che (pApa ja che, tyAjya ja che...) ema zraddhAthI meM A padArtha ruci karela che. huM arihaMta-siddhonI sAme Ane niMdu chuM. A duSkRta che.A choDavA yogya che. mAruM pApa mithyA thAo." mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita 7 125 ********
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0000000dharmaparIlA yazo0 etadvyAkhyA yathA - catuH zaraNagamanAnantaraM duSkRtagarbhoktA, tAmAha- zaraNamupagatazca san eteSAM=arhadAdInAM, gahe duSkRtaM / kiMviziSTam ? ityAha-jaNNaM arahaMtesu vA ityAdi / arhadAdiviSayaM, oghena vA jIveSu mArgasthiteSu = samyagdarzanAdiyukteSu, amArgasthiteSu = etadviparIteSu, mArgesAdhaneSu = pustakAdiSu, amArgasAdhaneSu = khaDgAdiSu, yatkiMcid vitathamAcaritaM= avidhiparibhogAdi, anAcaritavyaM kriyayA, aneSTavyaM manasA, pApaM pApakAraNatvena, pApAnubandhi tathAvipAkabhAvena, garhitametad kutsA''spadaM, duSkRtametad dharmabAhyatvena, ujjhitavyametad heyatayA, vijJAtaM mayA kalyANamitragurubhagavadvacanAd, evametad iti rocitaM zraddhayA tathAvidhakSayopazamajayA, arhatsiddhasamakSaM garhe, kathaM? ityAha- duSkRtametad ujjhitavyametad atra vyatikare 'micchAmi dukkaDaM ' vAratrayaM pAThaH / I candra : catuHzaraNagamanAnantaraM duSkRtagarbhoktA = "tassa puNa vivAgasAhaNANi causaraNagamaNaM dukkaDagarihA" ityAdipAThe tathAbhavyatvavipAkasAdhanaM prathamaM catuH zaraNagamanaM pratipAditaM, tadanantaraM yA duSkRtagarhA pratipAditA tAmAha / zeSaM prAyaH sugamam / varaM avidhiparibhogAdi ityatrAdinA vidhinA'paribhogAdikaM grAhyam / pApaM pApakAraNatvena pApaM nAma azubhakarma, avidhiparibhogAdikaM tu nAzubhakarma, kintu azubhakarmakAraNaM, tatazca kathaM tat "pApaM" ucyate ? ityAzaGkAyAmidaM samAdhAnaM yaduta pApakAraNatvena tadapi pApamucyate / kAraNe kAryopacArAt yathA AyuHkAraNaM ghRtaM svayamevAyuH ucyate / tathAvipAkabhAvena = pApaprakRtInAmuttarottaravRddhirupeNa / kutsA''spadaM = nindAsthAnaM / 'kathametad duSkRtaM' ityatra kAraNamAha dharmabAhyatvena iti / tathA ca yata idaM dharmabAhyaM tata idaM duSkRtam / tathAvidhakSayopazamajayA = mithyAtvamohanIyakSayopazamajanyayA / garhApaddhatimAha-"duSkRtametad" ityAdi / zundra : paMyasUtranA pAThanI vyAkhyA yA pramANe che - "tassa puNa vivAgasAhaNANi causaraNagamaNaM dukkaDagarihA" se gAthAmAM tathAbhavyatvanA vipAunA sAdhana tarI prathama catuHzaraNa gamana kaheluM. tyArabAda duSkRtagaha kahelI, have tene ja batAve che. ******* A arihaMtAdinA zaraNane pAmelo chato huM duSkRtane gahuM chuM, te kevuM che ? e kahe che ke arihaMtomAM...eTale ke arihaMtAdiviSayaka e duSkRta che. sAmAnyathI sarvajIvone vize ke je jIvomAM keTalAka samyagdarzanAdivALA che, keTalAka enAthI viparIta che. mahAmahopAdhyAya cazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 126
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ uparAMta pustakAdi rUpa mArganA sAdhanone vize, talavArAdi rUpa mArganA asAdhanone vize je kaMIpaNa khoTuM AcaraNa karyuM hoya, ke je khoTuM AcaraNa avidhithI te vastuono vaparAza karavA vigere rUpa che. je AcaraNa kriyA vaDe karavA jevuM nathI. mana vaDe IcchavA - jevuM nathI. je AcaraNa azubhakarmo rUpI pApanuM kAraNa hovAnA kAraNe svayaM pApa che. - je AcaraNa bhaviSyamAM vadhu ne vadhu pApakarmonI vRddhi rUpa vipAka thavAno hovAne lIdhe - pApAnubaMdhI che. A AcaraNa niMdAnuM sthAna che. A AcAraNa dharmabAhya hovAthI duSkRta che. A 2 AcaraNa heya hovAthI choDavA jevuM che. mArA vaDe to kalyANamitra evA gurubhagavaMtanA 2 vacanathI A badhu jaNAyela che. tathA "A Ama ja che" ema mArA vaDe tevA prakAranA = kSayopazamathI utpanna thayelI zraddhA vaDe rUci karAyela che. arihaMta siddhonI sAme huM tenI gaI karuM chuM. te gaha kevI rIte karavAnI? e paNa kahe che ke "A duSkRta che, A ke choDavA jevuM che." (ityAdi bolavuM e gaha che) A prasaMgamAM micchA mi dukkaDaM eka pATha traNavAra levo. yazo0 atha-hiMsAdikasya pApasya pArabhavikasyApi prAyazcittapratipattiH syAt, na meM * tUtsUtrabhASaNajanitasya, utsUtrabhASiNo nihnavasya kriyAbalAddevakilbiSikatvaprAptAvapi meM tatra nijakRtapApaparijJAnAbhAvena durlabhabodhitvabhaNanAd / * candra : pUrvapakSaH punaH svamataM poSayituM prayatate-atha-hiMsAdikasya AdinA mRSAvAdAdeH parigrahaH / pArabhavikasyApi = na kevalamihabhavikasyaiveti 'api' zabdArthaH / nanu kathamutsUtrabhASaNajanitasya pApasya prAyazcittapratipattiH na syAdityataH kAraNamAhautsUtrabhASiNaH ityAdi / kriyAbalAt = bAhyacAritrAcArAt / tatra = kilbiSikadevabhave meM nijakRtapApaparijJAnAbhAvena = "pUrvabhave mayA utsUtrabhASaNarupaM pApaM kRtaM, tabalAdeva / mayA kilbiSikatvaM prAptam" ityAdi samyagjJAnAbhAvena durlabhabodhitvabhaNanAt = paraloke : jinazAsanaprAptidurlabhatApratipAdanAt / nijakRtapApaparijJAnAbhAvo'tra durlabhabodhitvakAraNamiti maixxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx - vodhyam | tathA ca yata utsUtrabhASiNo nihnavA durlabhabodhitvaM prApnuvanti, durlabhabodhitvaM ca paraloke pUrvabhavapApaprAyazcittasadbhAve'sambhavi, tasmAdarthApattyA siddhaM yaduta "utsUtrabhASiNAM durlabhabodhInAM mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecanA sahita 120
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ --**--**--** mIsA nihravAdInAM paraloke utsUtra bhASaNAtmakapApaprAyazcittapratipattirna bhavati" iti / - candra : pUrvapakSa : hiMsA vigere pApo parabhavanA hoya to paNa enI pachInA bhavomAM prAyazcittanI pratipatti (svIkAra) thaI zake. A vAta amane mAnya che. paraMtu utsUtrabhASaNathI utpanna thayelA pApanA prAyazcittano svIkAra to pachInA bhavamAM na ja thAya. e na thavAnuM kAraNa e che ke utsUtrabhASI nihnavone bAhyazubhakriyAonA balathI bhale kilbiSikadevapaNAnI prApti thaI jAya. to paNa e devabhavamAM emane pUrvanA bhavamAM karelA utsUtrabhASaNAdi pAponuM samyakzAna hotuM nathI. arthAt "pUrvabhavamAM meM utsUtrabhASaNAdi karelA, mATe mane halakuM devapaNuM maLyuM..." ItyAdi jJAna hotuM nathI ane A jJAna na hovAne lIdhe teo durlabhabodhi thAya che evuM evuM zAstramAM kahyuM che. Ama utsUtrabhASI nihnavone durlabhabodhi batAvyA che. have jo teone pachInA bhavamAM pUrvabhavasaMbaMdhI utsUtrabhASaNAdi pAponuM prAyazcitta saMbhavatuM hota, to teo durlabhabodhi na ja banata. kemake durlabhabodhitA to utsUtrabhASaNAdi pAponuM prAyazcitta na karyuM hoya to ja thAya. paNa A badhA durlabhabodhi to thAya ja che, mATe siddha thayuM ke parabhavamAM pUrvabhavanA utsUtraprarUpaNAjanya pApanuM prAyazcitta saMbhavI zakatuM nathI. yazo0 yuvAma: (vAve0 1/2/47-48) - vi devattaM vavanno devakivvise / tattha vi se na yANAi kiM me kiccA imaM phalaM / / tatto vi se cattANaM labbhahI elamUagaM / NaragaM tirikkhajoNi vA bohI jattha sudullahA / / candra : pUrvapakSa: svamatasamarthanArthaM AgamapAThaM darzayati-yadAgamaH ityAdi / dazavaikAlikagAthAkSarArthastvayam devatvaM labdhvA'pi devakilbiSike upapannaH, tatrApi sa na jAnAti kiM kRtvA mamedaM phalaM / tato'pi cyutvA sa eDamUkatvaM lapsyate, narakaM tiryagyoni vA lapsyate / yatra bodhiH sudurlabhA / candra H pUrvapakSa H dazavaikAlikasUtramAM kahyuM che ke devapaNuM pAmIne paNa devakilbiSikamAM utpanna thayelA te jIvo tyAM devabhavamAM paNa jANatA nathI ke kayA pApa karIne mane A phaLa maLyuM che ? tyAMthI paNa cyavIne teo baherAmUMgApaNAne pAmaze, naraka ke mahAmahopAdhyAya thazovijayajI vicita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita 7128
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ * tiryaMcayonine pAmaze ke jyAM bodhi = jinadharmaprApti atyaMta durlabha che. Sxxxx XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX * yazo0 etavRttiryathA-'labhrUNa vitti| labdhvApi devatvaM tathAvidhakriyApAlanavazenopapatro / devkilbissnikaaye| tatrApyasau na jAnAti vizuddhAvadhyabhAvAt, "kiM mama kRtvedaM phalaM : kilbiSikadevatvamiti' / asya doSAntaramAha 'tatto vitti, tato'pi devalokAdasI cyutvA / lapsyate eddmuuktaaN=ajbhvaanukaarimnussytvN| tathA narakaM tiryagyoni vA pAramparyeNa lapsyate, bodhiryatra sudurlabhA sakalasampattinibandhanA yatra jinadharmaprAptirdurApA / iha 'prApnotyeDamUkatAm' : iti vAcye asakRdbhavaprAptikhyApanArthaM 'lapsyate' iti bhvissytkaalnirdeshH'| iti cet? . candra : dazavaikAlikagAthayoH zrIharibhadrasUrikRtAM vRttiM pradarzayati-etadatti ityAdi / spaSTam, navaraM 'tathAvidhakriyApAlanavazena' ityanena devatvalAbhakAraNaM nigaditam / 'vizuddhAvadhyabhAvAt' ityanena pUrvabhavapApaparijJAnAbhAvakAraNaM pradarzitam / kiM mama kRtvetyAdi / kasyAzubhapApakarmaNa idaM hInadevatvAtmakaM phalaM mama saJjAtamiti bhaavH| .. * asya = kilbiSikadevabhave utpannasya doSAntaraM = hInadevatvAtmakadoSasakAzAdanyaM / * doSaM / ajabhavAnukArimanuSyatvaM = yathA hi ajo 'beM beM' ityeva zabdaM karoti, na tu - * spaSTa bhASAM bhASituM samartho bhavati / evaM utsUtrabhASyapi vAco durUpayogakaraNAt devabhavAnantaraM / manuSyabhave ajasadRzabhASAbhASitvaM prApnoti iti bhAvaH / pAraparceNa = utsUtrabhASI nihavo / meM bAhyakriyApAlanAt anantarabhave devatvaM prApnoti, devazca na bhavasvAbhAvyAd narakagAmI, ityato narakatvAdilAbhastasya manujAdibhavAnantarabhAvI iti 'pAramparyeNa' ityuktam sakalasampattinibandhanA = ihalokaparalokaparamalokasukhajanayitrI / yatra = manuSyabhavAdau / nanu "lapsyate eDamUkatAM" ityatra yo bhaviSyatkAlaprayogaH kRtaH, sa na yuktaH / yto| yadi kasyacidvyaktivizeSasya kathAnakaM yadA varNyate, tadA tasya bhaviSyatkAlasambandhi* phalavarNane bhaviSya kAlaprayogo yuktaH, yathA "gozAlako'nantabhavAn bhrAntvA pazcAtsetsyati" iti / yadA tu vyaktivizeSamapuraskRtya trikAlasambhavinaH siddhAntamAtrasya nirupaNaM kriyate, . * tadA tu vartamAnakAlaprayoga eva nyAyyaH, yathA "vizuddhacAritrapAlaka utkarSato'pi aSTame / * bhave siddhyati" iti / na hi atra "setsyati" iti pATho jyAyAn / evaM dazavaikAlike'pi meM trikAlasambhavinaH siddhAntamAtrasya nirupaNaM kriyate, tatazca tatra eDamUkatA lapsyate iti vacanaM / na yuktam / kintu "eDamUkatAM prApnoti" ityeva vacanaM jyAya iti zaGkAyAmAha-iha = mahAmahopAdhyAya yazovijayajI vihita dharmaparIkSA - thanArIkhIya TIma + gujarAtI vivecana sahita ja hae.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ xxxxxxxxxxxx dazavaikAlikapAThe prAjotyeDamUkatAM iti vAcye = kathane karttavye satyapi asakRddhavakhyApanArtha = anekazo bhavabodhanArthaM / tathA ca anekabhavakhyApanAtmakaM prayojanaM AzrityAtra / bhaviSyatkAlaprayogaH kRtaH, na tu evameveti na doSaH / cana - dazavaikAlikapAThanI TIkA A pramANe che. - tevA prakAranI kriyAnA pAlananA prabhAvathI devapaNuM pAmIne paNa kilbiSikadevanikAyamAM utpanna thayelo te te devabhavamAM ke paNa vizuddha avadhijJAna na hovAne lIdhe jANato nathI ke "meM kayuM pApa kareluM ke jenuM - A phaLa mane maLyuM che?" A AtmAne halakA devaloka rUpa doSa sivAya bIjA kayA doSo bhogavavA paDe che che? te kahe che ke "te devalokamAMthI AvIne eDamUkatAnA = bakarAnA bhavanuM anukaraNa karanArA evA manuSyapaNAne pAme che." (bakaro jema mAtra be be bole, paNa spaSTabhASA bolI na zake, tema A usUtrabhASIoe usUtrabhASaNa dvArA bhASAno durupayoga karelo hovAthI A bhavamAM teo e pApanA pratApe evI jIbha pAme ke totaDI-bobaDI bhASA ja bolI zake.) - tathA paraMparAe naraka ke tiryaMcayonine pAmaze. (usUtrabhASI nikUvo suMdara AcAra pALatA hovAthI sIdhI to teone devalokaprApti thAya che. ane e devabhava pachI sIdhA narakamAM na javAya. manuSya ke tiryaMca thayA bAda narakamAM javAya... Ama narakAdibhavanI ka prApti turaMta na thatI hovAthI paraMparAe jaNAvI che.) je narakAdimAM tamAma saMpattinA kAraNabhUta evI jinadharmaprApti prAyaH thatI nathI. (prazna : jyAre koIka vyaktivizeSanuM kathAnaka kahetA hoIe, tyAre e vyaktine - bhaviSyakALamAM maLanArA phaLonuM nirUpaNa karatI vakhate bhaviSyakALano prayoga karIe ke e barAbara. dA.ta. "gozALo anaMtabhava bhamIne pachI siddha thaze." paraMtu jyAre traNeyakALamAM sabhavita evA siddhAMtanuM ja nirUpaNa karavAnuM hoya che tyAre to vartamAnakALano prayoga ja karAya. dA.ta. vizuddhacAritrapAlaka AtmA vadhumAM vadhu AThame bhave siddha thAya che. ahIM siddha thaze ema bolAtuM nathI. prastuta pAThamAM eDamUkatAne pAmaze. ema kahyuM che. paNa ahIM koI vyakti vizeSanuM samagaxxxxxxxxx httwitutitivityxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * candrazekharIyA TIma + gujarAtI vivecana sahita 130
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ ====xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx nirUpaNa nathI cAlatuM. ahIM to siddhAMtanuM nirUpaNa cAle che. eTale pAme che ema ke vartamAnakALano prayoga na karavo joIe.) = uttarapakSa: jo ke ahIM "eDamUkatAne pAme che." ema vartamAnakALano prayoga ja karavo joIe. paraMtu granthakAra "anekavAra bhavanI prApti thAya che evuM batAvavA mAMge che, AvuM batAvavA mATe emaNe vartamAnaprayoga choDIne bhaviSyaprayoga karelo che. che Ama e vAta siddha thaI ke pUrvabhavonA hisAdi pAponuM prAyazcitta pachInA bhavamAM bhale thAya, paNa pUrvabhavanA usUtrabhASaNajanyapApanuM prAyazcitta pachInA bhAvomAM na thAya. anaMta saMsAra bhamavo ja paDe. # yazo0 maivam, na hi tatra nihnava evAdhikRtaH kintu tapaHstenAdiH, 'tavateNe meM vayateNe' (dazavai0 5-2-49) ityaadipuurvgaathaikvaakytvaat| * candra : samAdhAnamAha-maivam = 'bhavaduktaM mithyA' iti bhAvaH / tatra kAraNamAha na hi tatra = dazavaikAlikapAThe nihnava evAdhikRtaH = nihnavamAzritya devakilbiSikatvAdinirupaNaM / * kRtam iti bhAvaH / kintu tapaHstenAdiH tatrAdhikRta iti / meM nanu tatra "tapaHstenAdiradhikRtaH" iti kuto jJAyate ? ityata Aha-tavateNe ityAdi gAthaikavAkyatvAt ="ladbhuNa vi devattaM" ityAdi gAthayoH tavateNe ityAdi gAthayA saha / ekavAkyatvAt / tathAhi - "tapaHsteno vratastenaH, rupastenaH, AcArastenaH, bhAvastenazca yo meM naraH, sa devakilbiSikatvaM karoti / devatvaM labdhvA'pi kilbiSikadeve upapannastatrApi sa . na jAnAti kiM me kRtvedaM phalaM" ityAdigAthArthadarzanAtspaSTameva jJAyate yaduta tatra tapaHstenAdI* nAzritya devakilbiSikatvAdinirupaNaM kRtamiti / candraH uttarapaH tamArI vAta khoTI che. tenuM kAraNa e ke dazavaikAlikamAM mAtra kanidbhava ja adhikRta nathI, arthAt tyAM je devakilbiSikatva, durlabhabodhitAdi vAta karI che ka che. e kaMI mAtra niddhavane AzrayIne nathI karI. paraMtu tapacora vigere tyAM adhikRta 2 che. temane AzrayIne A badhuM nirUpaNa che. 3 (praznaH "e badhI vAto tapacorAdi mATe che evuM kayA AdhAre kahI zakAya?) uttara tame je be gAthA batAvI, tenI barAbara pUrvanI je tavaoNLe gAthA che, te maxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx A mahAmahopAdhyAya thazovijayajI viracita dhArI * mananIya TIma + gurunI vivekAna rahita 135 na
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ #KKKKAKKAKKARXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX 2 gAthAnI sAthe A be gAthAonI ekavAkyatA che. e uparathI A padArtha nakkI thAya che che ke tapacorAdine AzrayIne A nirUpaNa che. pAyA prabhArI - ta5yora, vratayo2, 35yora, bhAyAzyora, lAkyora nara hoya, te devakilbiSikapaNAne pAme. devapaNuM pAmIne paNa devakilbiSikamAM utpanna yeto. tyAM 55 to nathI 3 "yA bhanu // 3 // ..." A gAthArtha jovAthI spaSTa jaNAya che ke tyAM tapacorAdine AzrayIne - devakilbiSikatAdinuM varNana karAyela che. (tapasvInA jevA rUpavALo sAdhu potAne lokomAM tapasvI tarIke oLakhAve, ema A vrata, rUpa, AcArAdimAM paNa samajI levuM. dazavaikAlikamAM enA artho vistArathI ApelA yazo0 tasyApyutkRSTaphalapradarzanametat, na tu sarvatra sAdRzyaniyamaH, adhyvsaayvaicitryaat| candra : nanu bhavatu nAma tapaHstenAdInAmapi durlabhabodhitvaM prAyazcittApratipattitha / ki nazchtrim ? vayantu etAvadeva pratipAdayAmo yaduta utsUtrabhASiNAM nihravAnAM parabhave / utsUtrabhASaNaprAyazcittapratipattirna sambhavati, durlabhabodhitvAt / yadi ca etadeva tapaHstenAdInAmapi / siddhyati, tarhi na kamapi doSaM labhAmahe ityata Aha-tasyApi = na kevalaM nihavAnAM, . kintu tapaHstenAderapi iti api' zabdArthaH / / hai utkRSTaphalapradarzanametat = jaghanyamadhye phale upekSya utkRSTaM phalameva etatpradarzitamiti bhAvaH / ____etacca utkRSTaphalapradarzanaM yuktameva, yato loke'pi ayaM vyavahAraH kriyate yathA "yadi * hi viSaM khAdeta, tarhi mriyeta" ityAdi / atra viSabhakSaNena sarveSAM maraNaM na bhavati, kintu , katipayAnAmeva / tathApi viSabhakSaNe heyatvabuddhisamutpAdanArthamutkRSTaphalaM pradarzyate / evamatrApi tapaHstenatvAdinA sarveSAM durlabhabodhitvaparyantaM phalaM na bhavati, kintu katipayAnAmeva / tathApi tapaHstenatvAdau heyatvabuddhisampAdanArthamutkRSTaphalaM pradazyate / evaM sarvaviratyAdiSu zubhAnuSThAneSu meM api upAdeyatvabuddhisampAdanArthaM tadbhavamokSAdirupaM utkRSTaphalaM pradarzyate, na tu sarveSAmutkRSTaphalameva bhavatIti vibhAvanIyam / XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX AAAAAAAAXEEEXXX mahAmahopAdhyAya hovijAjI silita dharmaparIkSA : lonanI TIkA * gujarAtI vivena rahita 12
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ajawwwxxxxxxxxxxxxx etadevAha-na tu sarvatra = sarveSu tapaHstenAdiSu sAdRzyaniyamaH = vivakSitatapaHstena-. niSThotkRSTaphalasamAnatAyA ekAntaH / yathA ekasya tapaHstenasyotkRSThaphalaM sampanna, sarveSAM meM tapaHstenAdInAM tathaiva tatsampadyata iti na niyama iti bhAvaH / sAdRzyaniyamAbhAve kAraNamAha meM adhyavasAyavaicitryAt = adhyavasAyatAratamyasambhavAt / idaM ca jinamatarahasyaM yaduta zubhAnAmazubhAnAM vA sarveSAmanuSThAnAnAM yatphalaM zAstre pradarzitaM bhavet tatra pradhAnaM kAraNaM jIvagato'dhyavasAya eva / dravyakSetrakAlAdayastu zAstrapradarzitaphalajanane vyabhicAriNaH, yataH satsu api dravyAdiSu phalaprAyogyAdhyavasAyAbhAve phalAbhAvaH, - / asatsu api dravyAdiSu phalaprAyogyAdhyavasAyasadbhAve phalasadbhAvaH / / ata eva cAritrakriyAvirahitAnAM bharatAdInAM kevalamadhyavasAyamAtrAtkevalotpattiH, abhavyAdInAntu kevalotpattyanukUlAdhyavasAyAbhAvAt utkRSTacAritrakriyAsadbhAve'pi samyagdarzana* mAtrasyApyalAbha iti atra bahu vaktavyaM tattu vistarabhayAnocyate / candraH praznaH are, bhalene dazavaikAlikamAM tapastanAdino paNa adhikAra hoya, emAM vAMdho che? amAre to eTaluM ja sAbita karavuM che ke "nihnavo avazya durlabhabodhita thAya che, ane durlabhabodhione prAyazcittasvIkAra asaMbhavita che. mATe utsutrabhASaNa rUpa pApanuM parabhavamAM prAyazcitta azakya che." ane A vAtamAM uparokta pATha sAkSI ja che ja. e pATha tapasvainAdine paNa lAgu paDato hoya, to emAM amane kyAM vAMdho che?). uttara : A tapasvainAdine paNa je durlabhabodhitAdi phala batAvela che ne ? eya A utkRSTaphalanuM pradarzana ja samajavuM. arthAt enA jadhanya, madhyamaphalo paNa hoya che, paNa re ahIM ene upekSIne utkRSTaphalanuM vidhAna karela che. (ane e yogya che. lokamAM A rIte ja vyavahAra dekhAya che. dA.ta. "jo viSa rakhAya, to marI jAya. ahIM viSabhakSaNa karanArA badhA marI jAya che evuM nathI. keTalAko ke kare che, keTalAko bacI paNa jAya che. chatAM viSabhakSaNamAM heyatAnI buddhi utpanna karavA A mATe utkRSTaphalanuM nirUpaNa karAya. e ja rIte sarvavirati vigere zubhAnuSThAnomAM paNa te ja bhave mokSa vigere rUpa utkRSTaphaLanuM varNana e te anuSThAnomAM upAdeyatAnI buddhi A janmAvavA mATe che. bAkI badhAne te ja phaLa maLe evo ekAMta nathI.) xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx mahAmahopAdhyAya zovijayajI viracita dharmapatnIkA * nAnI TIma + zakAtI liyata Dita che 13
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ (KKKAKKKKAKKARXXXKAKKEKKERAKAR ******** MacDDRODDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDcomcodacoccaDOORCENRDag che paraMtu badhA ja tapatenAdine koIka ekAda tapastanAdine maLelA utkRSTaphala jevuM ja che utkRSTaphaLa maLe evo phaLasamAnatAno ekAMta to nathI ja. ane A phaLasamAnatAno - ekAMta na hovAnuM kAraNa adhyavasAyanI vicitratA che. (jinazAsananuM A rahasya che ke zubha ke azubha koIpaNa anuSThAnonuM je phaLa ka zAstromAM batAvela hoya, tenuM pradhAna kAraNa to jIvamAM rahelA adhyavasAyo ja che. dravyakSetrakALAdi kAraNo vyabhicArI che. kemake te hoya, to paNa phalayogya adhyavasAya na hoya to phaLa na maLe. ane dravyAdi na hoya to ya phalayogya adhyavasAya hoya to zuM isa bhaNe. | mATe ja to bharatAdine sAdhukriyAdi na hovA chatAM mAtra adhyavasAyathI kaivalya che ke maLyuM ane abhavyAdine utkRSTa sAdhukriyA hovA chatAM mokSAnukUla adhyavasAya na hovAthI bhokSa bhagato nathI.) ___ yazo0 kiMcaivaM-'iya se parassa aTThAe kUrAI kammAI bAle pakuvvamANe teNa dukkheNa saMmUDhe vippariyAsamuvei' iti AcArAGgavacanAt (dvitIyAdhya0 tRtIyodezaka) krUrANi karmANi parasyArthAya kurvato hitAhitabuddhyAdiviparyAsavato hiMsAdidoSasyApi bhavAntare meM meM prAyazcittAnupapattireva syAt / candra : pUrvapakSakhaNDanAya yuktyantaramAha-kiM ca evaM = dazavaikAlikapAThabalAt sarveSAM nihavAnAmekAntena durlabhabodhitvaM sAdhayitvA "utsUtrabhASaNAtmakapApasya paraloke prAyazcittaM na OM sambhavati" iti yadi sAdhyate tarhi iya se ityAdi / AcArAGgapAThasakSepArthastvayam - * iti sa pareSAmarthAya krUrANi karmANi prakurvan bAlaH = ajJAnI tena duHkhena saMmUDho * viparyAsamupaiti = bhramaM prApnoti iti / * hiMsAdidoSasyApi = na kevalaM bhavaduktarItyA utsUtrabhASaNasyaiva, kintu hiMsAdidoSasyApi * meM iti 'api' zabdArthaH / prAyazcittAnupapatireva syAt = prAyazcittaM naiva sambhavediti bhAvaH / / * AcArAGgapAThe hi pareSAmarthAya hiMsAM kurvato hitAhitabuddhyAdiviparyAsaH pratipAditaH, hitAhitamithyAjJAnavatazca prAyazcittaM naiva sambhavati / yataH prAyazcittakaraNe tu tasya samyagbuddhirevara parigaNanIyA syAditi hiMsAdidoSasyApi bhavAntare prAyazcittAnupapattirduvaraiiva / tathA ca meM meM pAkSikasUtrAdau pratipAditaM pArabhavikapApaprAyazcittaM kathaM ghaTeta ? iti netre nimIlya nibhaaly| meM KAKKKRKERRRRRRRXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXAKRKARKARKKKAR mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * candrazekharIyA TIkA + gujarAtI vivecana sahita 134
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ XXX dharmaparIkSA candra : bIjI vAta e ke dasavai.nA pAThanA AdhAre jo nihnavone ekAnte durlabhodhitva sAbita karIne evuM siddha karavAmAM Ave ke utsUtrabhASaNanuM prAyazcitta to paralokamAM na ja thAya. to to AcArAMgano A pATha che ke - 'A pramANe bIjAne mATe krUra karmone karato te ajJAnI te duHkhathI saMmUDha banIne bhramane pAme che.' have ahIM bIjAnA mATe krUra karmane karanArAne hitAhitanI buddhi vagerenA bhramavALo kahyo che. ane AvA bhramavALAne to e hiMsAdi krUra karmonuM paNa bhavAntaramAM prAyazcita ghaTaze nahi, ane to pachI pAkSikasUtrAdi pATho asaMgata ja banI jaze. yazo0 atha sarvasyaiva pApasya pramAdena kRtasya viparyAsAdhAyakatvAdviparyAsajalasicyamAnAnAM klezapAdapAnAM cAnubandhaphalatvAd bhavAntare'pi tathAbhavyatAvizeSAtkasyacidviparyAsanivRttyaivAnubandhanivRttehiMsAdiprAyazcittopapattiriti cet ? candra : pUrvapakSaH zaGkate - atha sarvasyaiva ityAdi / ayaM bhAvArtha:-pramAdena kRtaM sarvamapi pApaM ihabhave bhavAntare vA viparyAsaM mithyAbuddhisvarUpaM janayati, viparyAsasahitAzca rAgAdayaH klezAH pApAnubandhaM janayanti / evaM ca yadi na kevalaM ihabhave, kintu bhavAntare'pi tathAbhavyatAvizeSAt kasyacinmahAtmanaH svata eva gurvAdyupadezAdito vA viparyAso nivarteta, tarhi viparyAsAbhAvAt rAgAdayaH klezA na pApAnubandhaM janayitumalam / tatazca pApAnubandhajananAbhAve tatra paraloke hiMsAdiprAyazcittasvIkAra upapadyata eveti na doSa iti / akSarArthastu bhAvArthAnusAreNa svayaM vibhAvanIyaH / navaraM "viparyAsajalasicyamAnAnAM" iti padAnantaraM 'eva' kAro'dhyAhAryaH " na tu viparyAsajalAsicyamAnAnAM klezapAdapAnAmanubandhaphalatvam" iti tu evakArArthaH / candra : pUrvapakSa : juo, eka vAta e ke pramAda vaDe karAyelA tamAma pApo viparyAsa mithyAjJAna = viparItabuddhine lAvanArA che, AtmAmAM utpanna karanArA che. - ane bIjI vAta e ke viparyAsarUpI pANIthI siMcAtA evA rAgadveSAdi klezo pApAnubaMdharUpI phaLane utpanna kare che. viparyAsa vinAnA klezo nahi. mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrazekharIyA TIkA - gujarAtI vivecana sahita * 135
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke have koIka jIvane bhavAMtaramAM paNa tathAbhavyatAvizeSane lIdhe viparyAsa nIkaLI jAya to e viparyAsa javAne lIdhe ja pApAnubaMdhanI paNa nivRtti thaI ja javAnI. kemake viparyA vinA pApAnubaMdha thaI zakato nathI. ene pApAnubaMdha nIkaLI jAya eTale tyAM - hiMsAdi pAponA prAyazcita paNa thaI zake. emAM koI vAMdho dekhAto nathI. A Ama AcArAMgamAM je vAta karI che ke hiMsAdi karanAra viparyAsane pAme che e je vAta "pramAda vaDe karAyela koIpaNa pApa viparyAsano AdhAyaka hoya' e siddhAMtane anusAre che. jo paralokamAM vipayasa nIkaLI jAya, to pachI prAyazcittAdi thavAmAM je koI vAMdho ja nathI. Ama AcArAMgano pATha paNa sAco ane chatAM paralokamAM hiMsAdipApanuM prAyazcitta nuM paNa ghaTe. * yazo0 tadidamutsUtraprAyazcitte'pi tulyam / * candra : samAdhAnamAha-tad = bhavaduktaM idaM = anantarapratipAditaM utsUtraprAyazcitte'pi = na * kevalaM hiMsAdiprAyazcitte, kintu utsUtrabhASaNaprAyazcitte'pi iti 'api' zabdArthaH tulyaM = samAnaM / atrApi etad vaktuM zakyate yaduta pramAdakRtaM utsUtrabhASaNaM viparyAsAdhAyakaM bhavati, kintu / bhavAntare'pi kasyacid tathAbhavyatAvizeSAd yadi viparyAsanivRttirbhavet, tahi pApAnubandhasyApi : * nivRttirbhavet / tatazca prAyazcittapratipattiH syAdeveti / * (candra : idamatra spaSTIkartavyam / asminbhave kenacit puruSeNa pramAdena hiMsA kRtA, * atathA ca azAtAdikaM pApakarma baddham / asya ca pApakarmaNa etAdRzI zaktirasti, yaduta tat / svodayakAle viparyAsaM = mithyAjJAnaM janayet / evaM ca narakAdau gatasya tasya yadA meM * prakRtapApakarmaNa udayo bhavet, tadA viparyAso'pi bhavet / evaM ca tatra tasya rAgadveSAdayaH klezA aviparyAsasamanvitA bhavanti / te ca punaH karmabandhaM janayanti / evaM cAyaM pApAnubandho bhavati / yadi ca tathAbhavyatAvizeSAt tadA viparyAso nirgacchet, tadA tasya karmajanyaduHkhAdI meM * api pUrvabhavapApanindAdikaM sambhavet iti / ) candraH uttarapala : tame kahelI A bAbata to usUtrabhASaNanA prAyazcittamAM paNa samAna ja che. tyAM paNa ema kahI zakAya che ke koIkane AbhavamAM usUtrabhASaNa karyA bAda paNa parabhavamAM tathAbhavyatAvizeSathI jo viparyAsa dUra thaI jAya to tyAM pApAnubaMdha ja na thavAthI usUtrabhASaNanA prAyazcitta paNa bhavAMtaramAM thaI zake. Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Bei Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Shuang Qiu Qi Lai Wo Qi Wo Wo Wo Wo Wo Wo Wo xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx jaxx #ja #ja jajamamamamama atter mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - thAkazokharIyA TIkA + gujarAtI viveyana rahita 136
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ xxxx Uttr/Desi-terresteemenerations are not too one (candraH A ahIM spaSTa karavuM. A bhavamAM koIka puruSe pramAdathI hiMsA karI che ane te hiMsA vaDe azAtAdi pApakarma baMdhAyuM, e pApakarmanI evI zakti che ke te pApakarma potAnA udayanA kALamAM mithyAjJAnane utpanna karI de. ane eTale narakAdimAM ke gayelA e jIvane azAtAdino udaya paNa thAya ane viparyAsa paNa thAya. jo Ama thAya to tyAM vaLI navA pApakarmo bAMdhe. Ama A pApAnubaMdha cAle. che paraMtu jo tathAbhavyatvavizeSathI viparyAsa na pragaTe, to pachI pApAnubaMdha na cAle.) * yazo0 na caivamutsUtrabhASiNAmanantasaMsArAniyamanAttato bhayAnupapattiriti zakanIyam, ke indraH 4 = "zahUnI" tyanena sahAva: varNavyA, hiMmara zahUnIya ? phatavAdameN evaM = paraloke'pi utsUtrabhASaNasya prAyazcittapratipattisambhave utsUtrabhASiNAM ananta saMsArAniyamAt = prAyazcittapratipatturutsUtrabhASiNo'nantasaMsArAbhAvena "sarveSAM utsUtrabhASiNAM * niyamAdanantasaMsAraH" ityasya niyamasyAbhAvAt tato = utsUtrabhASaNAt bhayAnupapattiH = - pa ra paTela | ... yadi hi utsUtrabhASaNasya phalaM anantasaMsAra eva ityekAnto bhaveta, tarhi sAdhavastasmAdavazyaM * meM bibheyuH / kintu tAdRzaniyamAbhAve tu tad bhayaM naiva syAt / tasmAtsa niyamo'vazyaM mntvyH|| - candraH pUrvapakSa A rIte utsutrabhASaNanA prAyazcittano svIkAra paralokamAM paNa saMbhavato hoya to pachI "utsutrabhASIono anaMta saMsAra ja thAya evo niyama na rahe. kemake paralokamAM prAyazcitta karI lenArAne to anaMtasaMsAra thavAno ja nathI. A ane jo A niyama na rahe, to pachI have sAdhuone usUtrabhASaNathI bhaya paNa je na thAya che, te ghaTaze nahi. jo usUtrabhASaNathI ekAMte anaMtasaMsAra thato hoya to avazya - sAdhuo gabharAya e saMbhavita che. paNa A niyama na hoya to sAdhuo zA mATe ? gabharAya? mATe ja e niyamano ekAnta ja hovo joIe. yazo0 ekAntAbhAve'pi bAhulyoktaphalApekSayA hiMsAderivotsUtrAdAstikasya bhayopapatteH, OM candra : samAdadhAti-ekAntAbhAve'pi ityAdi / bAhulyoktaphalApekSayA = bahulatAmAzritya meM # uktaM yadanantasaMsArAtmakaM phalaM, tadapekSayA / Astikasya = paralokAdyabhyupagantuH / ____ yathA hi hiMsAdibhyaH sarveSAmanantasaMsAro na bhavati, kintu bahulAnAM, tathApi xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx w w w xxx www xxx xxx www xx xx mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA * candrazekharIya TIkA + gujarAtI vivecana sahita 6 130
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ xxxxxxxxxxxxx AstikastebhyaH bibhetyeva / evameva utsUtraprarupaNAtsarveSAmanantasaMsAro na bhavati, kintu bahulAnAM, tathApi AstikastasmAd bibhetyeva / t loke'pi ca dRzyate yaduta viSabhakSaNAt sarveSAM maraNaM na bhavati, kintu bahulAnAM, : tathApi lokA viSabhakSaNAd maraNaphalaM kalpayitvA bibhyatyeveti / . 2 candraH uttarapakSa anaMtasaMsAra thavAnA ekAntano abhAva hoya to paNa "moTA - bhAge utsutraprarUpako anaMtasaMsArI thAya che" e bahulatAne najara sAme rAkhIne ja utsutraprarUpaNAnuM je anaMtasaMsAra rUpa phala kahevAyuM che. tenI apekSAe eTale ke tene A vicArIne Astikane hiMsAdinI jema A utsutraprarUpaNAthI paNa bhaya thAya e ke svAbhAvika che. jema hiMsAdithI badhAno anaMtasaMsAra nathI thato, paMratu ghaNAno thAya che. chatAM - Astika te hiMsAdinA bahulatAnI apekSAe kahevAyelA phaLane vicArIne hiMsAdithI dUje ja che. ema e usUtrathI paNa e ja rIte bhaya pAme e saMbhavita che. yazo0 AstikyaM hyasatpravRttibhayanimittamiti dig / / 7 / / candra : nanu 'AstikaM' itipadaM kathamupAttam ? ityata Aha-AstikyaM hi ityAdi / tathA ca nAstikasya mA bhavatu bhayaM, Astikasya tu AstikyaprabhAvAt utsUtraprarupaNAdimeM pravRtteH sakAzAd bhayaM bhavatyeva / na hi tatrAnantasaMsAraphalaikAnta Avazyaka iti / dig = * * bahu vaktavyaM asti iti jJApanArthametatpadamiti / 2 candraH (praznaH "Astikane bhaya thAya" ema tame Astikane kema vacce lAvo cho?) uttara : Astikya e khoTI pravRttiothI bhayane utpanna karavAmAM nimitta che. 4 nAstikamAM Astikya na hovAthI tene bhale bhaya na thAya. paNa Astikane bhaya thAya che ja. tene bhaya karavA mATe anaMtasaMsArAdi phaLano ekAMta jarUrI nathI. ke "A viSayamAM ghaNI badhI vAta kahevA jevI che" evuM darzAvavA mATe digu zabda ke lakhyo che. iti utsUtraprarUpakANAM anantasaMsAritvaniyamavicAraH samAptaH namo'stu tasmai jinazAsanAya E F # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx www w wwwxxxxxxxxxxxxxxx x x # # # # # # mahAmahopAdhyAya yazovijayajI viracita dharmaparIkSA - candrarokharIyA TIkA * gujarAtI vivecana sahita 138
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo stu tasmai jinazAsanAya A jainadarzana eTale anekA cidarzana! koI paNa padArtha lAvo, kayAMya ekAnta nahi ja, darekamAM anekAnta! 'utsavaprarupakono anaMtasaMsAra ja thAya." A eka padArtha che, paNa emAM paNa ekAnta nathI. AtmAnA adhyavasAya pramANe ocho saMsAra paNa, ghaNo ocho saMsAra paNa saMbhavI zake che. zAstrapATho ane yuktionA AdhAre A anekAntanI siddhi karato dharmaparIkSA' granthano pahelo bhAga avazya vAMco. anekAntavAdapradarzaka sarvajJa mahArAjA pratye alaukika bahumAna pedA thaze ja.