________________
सामान्यज्ञानेनालोचनप्रायश्चित्तसम्भवात् ।
चन्द्र : समाधानमाह-न इत्यादि । एतद्भवकृतानामपि.= न तावत् परभवकृतानामेव : सामान्यज्ञानेनालोचनप्रायश्चित्ते, किन्तु एतद्भवकृतानामपि पापानां विस्मृतानां सामान्यज्ञानेनैव । आलोचनप्रायश्चित्ते इति अपि शब्दार्थः । इव = दृष्टान्तप्रदर्शकोऽयं शब्दः पूर्वभवकृतानामपि = न केवलं इहभवकृतानामेव, किन्तु पूर्वभवकृतानामपि इति अपि शब्दार्थः ।।
भावार्थस्त्वयम्-यथा हि इहभवकृतानामपि विस्मृतानां पापानां सामान्यज्ञानेन = "न स्मर्यते मया सर्वाणि पापानि, स्तोकान्येव स्मृतिपथमवतरन्ति, तथाऽपि प्रमादादिभिः प्रभूतानि । पापानि मया कृतानि भवेयुः एव'इति ज्ञानरुपेण आलोचनप्रायश्चित्ते ="हे गुरो ! विस्मृतानि । प्रभूतानि पापानि मया कृतानि भवेयुरेव, तेषामपि मिथ्या दुष्कृतं ददामि, भवांश्च तेषामपि में प्रायश्चित्तं ददातु" इत्येवंरुपे भवतः । न तु विशेषज्ञानेन । ___ तथैव पूर्वभवकृतानामपि पापानां सामान्यज्ञानेन = "पूर्वेषु देवतियञ्चादिभवेषु । कामसेवनमांसभक्षणादीनि पापानि मया कृतानि भवेयुरेव, केवलं अस्मिन्भवे न तानहं स्मरामि" इति रुपेण आलोचनप्रायश्चित्ते = "भगवन् ! पूर्वेषु भवेषु प्रभूतानि पापानि मया कृतानि । में भवेयुरेव, तेषामपि मिथ्या दृष्कृतं ददामि, देहि मे प्रायश्चित्तं" इत्यादिरुपे भवत एव । न । तत्र विरोध इति ।
ચન્દ્રઃ ગુરુ : તમારી વાત તદ્દન ખોટી છે. જેમ આ ભવમાં કરેલા હોય તેવા ય જે પાપો ભુલાઈ ગયા હોય તેમના આલોચના અને પ્રાયશ્ચિત્ત સામાન્યજ્ઞાનથી થાય છે. ક છે. તેમ પૂર્વભવમાં કરેલા પાપોના આલોચના અને પ્રાયશ્ચિત્ત પણ તે પાપોના સામાન્યજ્ઞાનથી થઈ શકે છે.
આશય એ છે કે આ ભવના પાપોની આલોચના કરનારાને આખા ભવના બધા જ Eય પાપો યાદ આવતા નથી, પણ એ એટલું તો જાણે જ છે કે “યાદ નહિ આવેલા पापो ५५ ढगला छे ०४."
આમ એ પાપોને વિશેષથી જાણતો ન હોવા છતાં સામાન્યથી તો જાણે જ છે. જે અને એ જ્ઞાનને અનુસાર ગુરુ પાસે આલોચનાદિ પણ કરે છે કે “મેં આ ભવમાં બીજા ય ઘણા પાપો કરેલા જ છે, પણ એ યાદ નથી આવતા, તો એનું પણ મિચ્છા મિત हुभांगु छु. मा५ भने प्रायश्चित्त मापो."
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXRAKAAMKARRARRRRRRRR
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXLARKAKKAKKKAKKKKAXXEKXXXXXXXXXXxxxxx
આ મહામહોપાધ્યાય થશોવિજયજી વિરતિ ધર્મપરીક્ષા • મનોખણીયા ટીન ગુજરાતી વિવેચન અહિત ૧૨૨ -