________________
મુખ્ય સાધન જે શરીર, તે નિર્બલ, રેગી, કદ્રપુ થઈ જાય છે. હાથ પગ અંગ થર થર ધ્રુજે છે. આંખ, કાન, નાક, દાંત કંઈ કામ કરી ન શકે. જેથી અન્ય લોક આદર ના બદલે અનાદર કરે, કેઈને કહી શકાય તેવું મોટું પણ કરમાઈ ગયું, તે અવસ્થામાં નાનું સરખું કામ પુત્ર, પૌત્ર, પુત્રવધુને, કેઈને કહેતે ત્યારે પ્રત્યુત્તર એમ મળે કે તમારા માટે અમને કંઈ ટાઈમ નથી, છાનામાના ખાટલામાં જ પડયા રહે, વ્યર્થ લવારે કરવાને બંધ
ઘડપણનું દુઃખ છે અતિ મેટું, કહ્યું કેઈ ન કરે રે, - ડગમગત લાકડીએ હીંડે, શ્વાસ ચઢે ભરપૂર રે.
આ વૃદ્ધાવસ્થામાં ન સાંભળી શકાય તેવા વેણ સાંભળવા પડે, મનમાં ને મનમાં શેષાવું પડે. યુવાનીમાં રાખેલી આશા કે આ પુત્રો તથા પિત્રો મારી સેવા ચાકરી કરશે, મને સાચવશે પણ તેના કરતાં વિપરીત પરિસ્થિતિ જતાં. અનુભવતાં ઘડપણમાં આંખમાંથી અશ્ર વહેતાં વાર લાગતી નથી દીકરાની વહુઓ મેણા-ટોણા મારે કે ડેસો મરતું નથી અને માંચે છેડતે નથી. આવા વખતે કર્મ સંગે પત્ની પણ વેગળી થતાં વાર લાગતી નથી.
કૌશાંબી નગરીમાં ધનથી સમૃદ્ધ ધન નામના સાર્થવાહને ઘણા પુત્રો હતા, ઘણી મહેનત કરી કરીને ધન ઘણું ઉપાર્જન કર્યું. સઘળું ધન દુઃખીજને, સ્વજને, બંધુએને, મિત્ર, સ્ત્રી, ભાઈ આદિ માટે વાપર્યું. સમય વહેતે ગયે સમય આવે વૃદ્ધાવસ્થા પામ્યું. પુત્રો પિતાના