________________
સાધન કરે એ જ ખરે વૈરાગ્ય છે. સજાગ અવસ્થા વિના આત્મા શૈરાગી બની શકતો નથી.
સ્વજનાદિ સંબંધના રાગથી દુર્ગતિમાં જવાય છે માટે જ્ઞાની કહે છે કે જે પદાર્થ પર રાગાદિ કરવાથી દુર્ગતિ થાય તે પદાર્થ પર રાગાદિ કરવાજ નહિં...જે પદાર્થ પ્રત્યે રાગાદિ કરવાથી જિન બની જવાતું હોય તે તે પદાર્થ પ્રત્યે રાગાદિ કરવા તે પણ અંતે તે છોડવા જ પડશે ?
જે સ્વજનાદિ સંબંધ બેટા છે. નાશવંત છે. છતાં તેના પ્રત્યેનું મમત્વ તું છોડી શકતા નથી, હે આત્માનું - અનુત્તર વિમાનમાં વસનારા દેવનું સુખ ઉત્કૃષ્ટ ગણાય તે પણ સમય પૂર્ણ થયે વિરામ પામે છે. તે આ સંસારમાં રહેલી કઈ જ ચીજ તેથી વધુ સ્થિર નથી જ.
ચેતન–અને અચેતન સર્વ ભાવ સમુદ્રમાં આવતાં જાઓની જેમ એકવાર ઉઠે. જામે અને પાછાશમી પણ જાય છે તેમ સગાં સંબંધી અને ધનને સંબંધ ઈન્દ્ર જાળ જે છે. જે પ્રાણીઓ તદ્દન મૂઢ હોય તે જ એમાં રાચે છે–મગ્ન બને છે નિસાવિરામે પરિભાવયામિ,
ગેહે પલિતે કિમ સુયામિ ડેજનૃતમપ્યાણ મુવચ્ચયામિ
જે ધમ્મરહિએ દિઅહા ગમસિ વાલા હે, જીવ ! તું આત્મગત વિચાર કેમ કરતા નથી! ચાર ઘડી રાત બાકી રહે ત્યારે વિચાર કર કે હું હમ