________________
૨૦૩ મેળવવા માટે ધર્મને ઉપદેશ કરે નહિ એ સમજી શકાશે. આજે કેટલાક ઉપદેશકે શાસપાઠના નામે સંસારનાં સુખ માટે પણ ધર્મ કરી શકાય છે...” “ધર્મ મોક્ષ માટે જ કરાય એવું માનવું કદાગ્રહ છે..” ઈત્યાદિ યથેચછા લખી બેસી રહ્યા છે-તે કેટલું બધું અનુચિત છે એ સુજ્ઞ જને સારી રીતે વિચારી શકે એ માટે પ્રયત્ન છે.
શ્રી જયવીયરાય સૂત્રના ઈટાફલસિદ્ધિ આ પદને અર્થ પિતાની ઈચ્છા મુજબ કરવાની ધૂનમાં તે જ સૂત્રનાં “ભવનિઓ...” ઇત્યાદિ પદો જાણી જોઈને ભૂલી જવામાં આવ્યાં છે. ભવને નિર્વેદ માંગ્યા પછી ઈષ્ટ' તરીકે સંસારના સુખની માંગણું, સંસારસુખના અંતરથી અથી અને બહારથી નિસ્પૃહતાને દંભ આચરનારા લાલચુઓ જ કરી શકે, પણ મૂળ સૂત્રકાર શ્રી ગણધર ભગવંત તે કઈ પણ સંગોમાં એ આશયથી ઈષ્ટફલસિદ્ધિ ને પ્રયોગ કરે એ સંભવિત નથી. એ સૂત્રનાં દરેક પદની વ્યાખ્યા કરતાં શ્રી લલિતવિસ્તરામાં અને એની પંજિકામાં ગ્રન્થકાર પરમષિએ તે સ્પષ્ટપણે જ જણાવ્યું છે કે, મોક્ષફલના અવિરોધી એવા ફલની નિપત્તિ એ ઈષ્ટની સિદ્ધિ છે. શ્રી
ગશાસ, શ્રી ધર્મસંગ્રહાદિ ગ્રન્થમાં પણ એ પદની વ્યાખ્યા કરતાં “ઇન્ટ તરીકે આ લોક કે પરલોકમાં ઇષ્ટ અર્થ કે જેનાથી ચિત્તની સ્વસ્થતા થાય છે તે અર્થને વર્ણવ્યા છે. ચિત્તની સ્વસ્થતા એટલે “ચિત્તનું મેક્ષમાં અવસ્થાન-લાગી રહેવું એ વસ્તુને શ્રી
