________________
૧૨૭
પૂજ્ય, બળ નિર્ધન અને ધનવાન પણ થયું. એમાં કઈ પ્રકારને નિયમ નથી જ. કારણ કે પ્રકૃતિ, સ્થિતિ, અનુભાગ પ્રદેશરૂપ રચનાની સરખી ચેષ્ટાથી અથવા દેવાદિક પર્યાયરૂપના આશ્રયરૂપે નટની જેમ અન્ય અન્ય રૂપ અને વિષવાળો થઈ પર્યટણ કરે છે.
તે પર્યટનથી મુક્ત બનવા માટે ધર્માનુરાગી જીવન જીવવાની જરૂર છે. સત્સંગ અને સત્યસંગજ આત્મભાવને ટકાવી રાખે તેવા સાધન છે. ઈછાઓને અભાવ તે મેક્ષ માર્ગની ગુરૂ ચાવી છે. તેમાંથી જન્મમરણને અભાવ થઈ પૂર્ણ મોક્ષ પ્રાપ્ત થાય તે.
ગુણવંતા મનુષ્યો સુખ મેળવે જગતના ભૌતિક સુખે મળે યા ન મળે પણ ધર્મ કે જેમાં સરળતા, ઉદારતા, ભદ્રિક્તા, સમાનતા, નિરક્ષિતા, નિઃસ્વાર્થતા, નિરહંકારિતા ગુણો જેમાં સમાયેલા છે. તે જ ધર્મ માટે દેહ ત્યાગ કરી શકે છે. પણ ધર્મને છેડતા નથી. આવું સાહસ કરનારા જી પૂર્વ સંસ્કારના બળે વર્તમાનમાં ધર્મને આરાધી અર્થ અને કામને ગૌણ કરી મોક્ષને સાધવા પ્રેરાય છે.
ધર્મને અનુસરનારા જ કામને કેઈપણ પ્રકારની ઈચ્છાઓને સર્વ પ્રકારે આધીન હોતા નથી. સ્ત્રી, પુત્ર, પરિવાર, અનુચર કે સમાજ સાથે તેમને સંબંધ કેવળ આશા, તૃષ્ણા, અપેક્ષા, સ્વાર્થ, કે મેહવશ હેત નથી. ઈચ્છા કે વાસનાને આધીન થતું નથી. તે સંસ્કારી