________________
૧૪૬ શૂન્ય જણાય ત્યારે ભયંકર વાદળની અંદરના ભાગમાં એક રૂપેરી પાતળી આશાના કિરણવાળી રેશની દેખાય છે. તે ધર્મ છે, એના આશ્વાસનથી જીવતે નર કલ્યાણ પ્રાપ્ત કરે છે. જે એને ત્યાગ કરે છે. તે આ ભયંકર અટવીમાં રખડે છે. ત્યારે ધર્મના પ્રતાપે સર્વ ઈચ્છિત સિદ્ધિઓ મળે છે. માટે અલંકાર અતિશયોક્તિ વિના સમજાય છે કે ધમ નાના ગામડામાં જાય છે ત્યાં તેને પણ અનેક સ્થળેથી ઈષ્ટ પદાર્થ મળી આવે છે. કલ્પેલી અગવડતા દૂર થાય છે. વધુ કહીએ તે ઘમીને કુદરત અનુકુળ થતી જણાય છે. જ્યાં “રામ ત્યાં અયોધ્યા' એ ન્યાયે સુખ મળે જ જાય.
એક પ્રચલિત વાક્ય છે. પદે પદે નિધાનાનિ, જને રસકુંપિકા, ભાગ્યહીન ન પશ્યન્તિ, બહુ રત્ન વસુંધરા ! પગલે પગલે નિધાન ભરેલાં છે. જેને જેને રસ કુંપિ કાઓ છે. પણ ભાગ્યહીન અને એને ન જોઈ શકે. બાકી પૃથ્વી તે બહુ રત્નથી ભરપુર છે.
પદાર્થ માત્રમાં ધર્મ (ગુણ) રહેલું છે. છે. આ દષ્ટિએ દરેક વસ્તુને ધર્મ વિચારવામાં આવે એટલે અંતે આત્માને ધમ વિચારવાને રહ્યો. આત્માના ધર્મની વિચારણાથી હિત થાય જ છે. આત્મ ધમ સિવાય પરધર્મની વિચારણા એ ભયની પૂર્ણ નિશાની છે. આ આમિક ધર્મ સમ્યગ દર્શન જ્ઞાન ચારિત્રની પ્રાપ્તિ કરાવે, પરભાવ છોડાવી મેક્ષની તાલાવેલી જગાવે.
મહાન ગીરાજ શ્રી આનંદધનજી મહારાજા
