________________
૧૫૩ સજજનતા પ્રાપ્ત થાય ત્યારે શત્રુતાથી દુર્જન બની જવાય છે. ભવભવના વરના એંધાણ બને.
પ્રમોદ : ગુણષ પ્રમોદ ગુણવંતા પ્રત્યે પ્રદ ભાવ એટલે અંતરનો પ્રેમ ગુણપ્રત્યે પ્રેમ હોય તે જ ગુણીજને પ્રત્યે પ્રેમ કરી શકશે દુર્યોધન ન બનતાં યુધિષ્ઠિર બનીને જગતને નિહાળશે તે પ્રમોદ ભાવ તરી આવશે. હે ભાગ્યશાળી ! તમને કોઈ ગુણવાન દેખાય છે? સર્વગુણ સંપન્ન પરમાત્મા તે આજે સદેહ નથી. જે ભવ્યાત્માએ આજે નિહાળીએ છીએ તે ગુણદોષથી યુક્ત છે. આ સંસારમાં એક પણ જીવાત્મા એ નથી કે જે ષોથી જ માત્ર ભરેલો હોય અને તેનામાં એક પણ ગુણ ન જ હાય ! દરેક આત્મામાં એકાદ ગુણ તે હેય જ છે. એ ગુણ દષ્ટિ હશે તો પરગુણ દર્શન કરી શકશે, તે વ્યક્તિ તથા તેના ગુણ સાથે પ્રેમ કરી શકશે. પરંતુ જે દોષ દષ્ટિવાળા છે તેમને કેઈનામાં ગુણ નહિં દેખાય. તેઓ કદી ગુણો સાથે પ્રેમ કરી શકશે નહિં શાલે પૂર્ણ પુરૂષ પરમાત્મા મહાવીરમાં એક પણ ગુણ જોઈ શક ન હતો. ગુણવંત પ્રત્યે પ્રેમ ન કર્યો પણ દ્વેષ ક્ય. | સર્વ ગુણ સંપન્ન અરિહંતાદિ ભગવંત પ્રત્યે દ્વેષ રાખનારા હતા, ગુણ પ્રત્યે રાગ નહિં પણ દોષ સાથે જ જેને મેળ છે એ જીવોને કરૂણું સાથે નહિં પણ ક્રોધ સાથે પ્રેમ હોય છે. પણ ગુણીજનોને નમ્રતા નિર્લોભન, લાભ, અસત્ય, અપ્રમાણિક્તા, નીતિ સાથે મેળ હોય છે.
ઢંઢરે તમારા અંતરને, ભીતર બરાબર આંખ
