________________
૭૨ જહ ગેહમિ પલિતે, કુવં ખણિઉ ન સક્કએ કઈ તહુ સંપત્તિ મરણે, ધમ્મ કહ કીરએ જીવ આપા
હે ભવિક ! ઘર સળગવા લાગ્યું હોય ત્યારે કેઈ કૂવો ખોદાવવા માટે સમર્થન થાય તેમ મરણ અવસરે ધર્મક્રિયા-ધમ કેવી રીતે આરાધી શકાય. આખી જીંદગી કર્મ સંસારમાં એ પચે એવા આત્માને મૃત્યુ વખતે શું ધર્મ યાદ આવશે ખરે. ધર્મ સાંભળશે. મૃત્યુ સમયે ધર્મ ને આરાધ હોય તે ધર્મમય જીવન પસાર કરવું પડશે, પંડિતમરણ પામવું કઠિન છે !
વ્યાપારાદિમાં, રમતગમ્મતમાં, કિક્રેટાદિ મેચોમાં જય વિજય મેળવવા માટે પ્રેકટીસ ઘણુ રીતે માંગે છે. તે પ્રેકટીસ બરાબર હોય અને પરીક્ષા સમયે સાવધાન હેઈ એ તે જરૂર જ મળે છે. તેમ મૃત્યુને જીતવાઅર્થાત્ હસતા હસતાં જવા માટે ખૂબ જ પ્રેકટીસ માંગશે. પ્રથમથી ધર્મ આત્મ સાત કરે પડશે કે આ શરીરાદિ અનિત્ય પદાથે સાથે મારે મેળ નથી, સ્વજનાદિ પરિવાર એ મુસાફરખાનામાં જુદી જુદી જગ્યાએથી આવેલા છે. એમ સમજીને અરિહંત પરમાત્માને માર્ગ આરાધીશું.
મૃત્યુને જીતવા માટે આત્માએ સંસારપર થવાની જરૂર છે. રાગાદિ ઘટાડવાની જરૂર છે. મરણ વખતે હૈિયામાં રુદન, દુઃખ કે આર્તધ્યાન થાય તો સમજવું કે મૃત્યુને જીતી શકયા નથી ! મૃત્યુની ભયંકર વેદના વખતે શરીર વિગેરે શરણ ન લાગતાં અરિહંતાદિ જ શરણ લાગે તે સમજવું કે મૃત્યુ એ મહોત્સવ બની